Seminarie Arbeidsgeneeskunde 2017
Koen Van Hulst
Mathieu Verbrugghe
Risicofactoren en buffers voor stress en
burn-out: learnings uit welzijnsbevragingen
Agenda
1. Psychosociale risicoanalyse
2. Resultaten uit welzijnsbevragingen
3. Implicaties voor de (arbeidsgeneeskundige)
praktijk
1 Psychosociale risicoanalyse
Psychosociale risicoanalyse
• Welzijnswet 1996 en KB 10/04/2014
• Risicoanalyse => maatregelen
Psychosociale risicoanalyse
• Aanpak Mensura:
- Kwantitatief en kwalitatief bevragen:
1. Verkennen: checklist
-5 domeinen + welzijnsindicatoren - Dubbele beoordeling
2. Verdiepen: gesprekken
2 Resultaten uit welzijnsbevragingen
6,50%
56,30%
34,50%
2,60%
0,00%
10,00%
20,00%
30,00%
40,00%
50,00%
60,00%
Altijd Meestal Soms Nooit
Ervaren stress door het werk: Op een ‘gezonde’ manier omgaan met stress:
Resultaten (n=10.200)
10,20%
35,50%
40,50%
13,80%
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
35,00%
40,00%
45,00%
Geen stress Lichtjes gestresseerd Matig gestresseerd Zeer gestresseerd
20,10%
57,30%
21,20%
1,50%
0,00%
10,00%
20,00%
30,00%
40,00%
50,00%
60,00%
70,00%
Altijd Meestal Soms Nooit
Betrokkenheid in het werk:
Resultaten (n=10.200)
52,20%
36,30%
9,80%
1,70%
0,00%
10,00%
20,00%
30,00%
40,00%
50,00%
60,00%
Zeer betrokken Tamelijk betrokken Een beetje betrokken Niet betrokken
16,7%
17,0%
18,0%
18,1%
20,2%
23,2%
25,9%
26,0%
26,5%
27,4%
0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0%
Mentale belasting werkinhoud Verloning Emotionele belasting door werk Communicatie Inspraak in de organisatie Werkdruk Evaluatieprocedures Verwarming en verluchting Beleid organisatie Doorgroeimogelijkheden
Niet OK en uitermate of zeer belangrijk
80,4%
75,9%
73,5%
73,2%
71,4%
67,90%
60,0% 62,0% 64,0% 66,0% 68,0% 70,0% 72,0% 74,0% 76,0% 78,0% 80,0% 82,0%
Afwisseling in taken Zelfstandigheid in werk Vakantieregeling Verlichting Veiligheid op het werk Steun en waardering door collega's
OK en uitermate of zeer belangrijk
Ervaren stress
1. Mentale belasting door de werkinhoud
2. Werkdruk
3. Emotionele belasting door het werk
4. Moeilijkheidsgraad van het werk
5. Sfeer op het werk
7. Werkprocedures
6. Taakverdeling 8. Zelfstandigheid in het werk
9. Steun en waardering leidinggevende
10. Communicatie
Ervaren stress: model
1. Werkdruk
2. Emotionele belasting 3. Mentale belasting 4. Werksfeer
5. Taakverdeling
6. Werk- en jobzekerheid 7. Moeilijkheidsgraad
van het werk
8. Evaluatieprocedures 9. Steun en waardering
leidinggevende 10. Leeftijdscategorie
1. Inspraak in de organisatie 2. Afwisseling in het werk 3. Doorgroeimogelijkheden
3 Implicaties voor de
(arbeidsgeneeskundige) praktijk
Implicaties voor de (arbeidsgeneeskundige) praktijk
• Diverse factoren die aan bod kunnen komen tijdens de consultatie
• Let op signalen:
© UMC St Radboud
Signalen die kunnen wijzen op psychische (over)belasting
Fysiek Mentaal Emotioneel Gedrag
Spierspanning Vergeetachtig Geïrriteerd Ongeduldig
Slaapproblemen Concentratieverlies Somber Meer eten
Hoofdpijn Geen prioriteiten Huilen Meer roken
Maagpijn Besluiteloos Schuldgevoel Alcoholgebruik
Hartkloppingen Overalertheid Onrustig Roekeloos
Vermoeidheid Niet productief Angstig Lusteloos
Vijandig
Implicaties voor de (arbeidsgeneeskundige) praktijk
• Model buffers en risico’s voor stress in consultatie:
- Welke zaken geven stress?
- Uit wat haal je energie?
- Hoe kun je hetgeen dat energie geeft behouden en maximaliseren?
• Tips voor de werknemers:
- Opdracht meegeven om te monitoren (energiegevers vs. energievreters – op het werk vs. thuis) - Grenzen stellen en assertief communiceren
- Tijdsbeheer
Implicaties voor de (arbeidsgeneeskundige) praktijk
• Complementariteit bedrijfsarts en psychosociaal preventieadviseur maximaliseren
= Uitdaging voor de toekomst
- Regelmatig overleg met psychosociaal preventieadviseur - Signaleren – doorverwijzen - terugkoppeling
- Samen cases behandelen
- Resultaten psychosociale risicoanalyses samen met arts bespreken
