Antonius Ziekenhuis is onderdeel van de Antonius Zorggroep
Hernia
Neurologie
Wervelkolom
De wervelkolom is het centrum van het bewegingsapparaat. Het omhult het ruggenmerg en de zenuwwortels en vormt de aanhechting van het bekken en alle belangrijke spieren van de romp.
De wervelkolom bestaat uit 24 wervels die op elkaar gestapeld zijn:
• 7 nekwervels (C1 t/m C7)
• 12 borstwervels (Th 1 t/m Th 12)
• 5 lendenwervels (L1 t/m L5)
Verder horen ook het heiligbeen (S) en het staartbeen of stuitje bij de wervelkolom.
Tussenwervelschijven
Met uitzondering van de eerste 2 halswervels zit er tussen elke wervel een tussenwervelschijf. De tussenwervelschijf bestaat uit een elastische kern waar een vezelige ring omheen zit. De tussenwervelschijven zijn een soort schokdempers en zorgen ervoor dat de wervels gemakkelijk ten opzichte van elkaar kunnen bewegen.
Hoewel een hernia op elke plaats in de wervelkolom kan voorkomen, komt dit het vaakst voor in één van de 3 onderste tussenwervelschijven.
De meest voorkomende hernia’s ontstaan tussen de 4e en 5e lendenwervel (L4-L5) en de 5e lendenwervel en het heiligbeen (L5-S1).
Wervelkanaal, ruggenmerg en zenuwwortels
Binnenin de wervelkolom zit een ruimte waarin het ruggenmerg loopt.
Deze ruimte heet het wervelkanaal. Vanaf de 2e lendenwervel gaat het ruggenmerg over in een bundeling van zenuwwortels. Het ruggenmerg en de zenuwwortels liggen goed beschermd in een stevig vlies dat de dura of de durale zak wordt genoemd. Deze zak is gevuld met hersenvocht.
Een hernia
Als er slijtage van de tussenwervelschijf is, kan deze gaan uitpuilen. Soms treedt er zelfs een scheur in de vezelring van de schijf op. Door de opening die dan ontstaat, kunnen stukken van de kern van de tussenwervelschijf naar buiten worden geperst (uitpuiling) in de richting van het wervelkanaal.
De uitpuiling kan op een zenuwwortel drukken en tot pijn in het been en eventueel ook tot uitvalsverschijnselen leiden (verlamming van het been en een tintelend of verminderd gevoel).
Het vaststellen van de hernia
Röntgenfoto
Soms wordt er eerst een röntgenfoto van de lendenwervelkolom gemaakt.
Op die foto is de hernia niet zichtbaar, maar het is wel mogelijk om hiermee afwijkingen van het bot te ontdekken. Ook kan worden beoordeeld of er stand- of vormafwijkingen van de wervelkolom zijn.
MRI-scan
Om aan te tonen dat de pijn in het been en de eventuele uitvalsverschijnselen inderdaad veroorzaakt worden door het uitpuilen van een tussenwervelschijf, moet verder onderzoek worden gedaan. In de meeste gevallen is het mogelijk om met een MRI-scan vast te stellen of er een hernia aanwezig is. Met dit onderzoek wordt de hernia goed zichtbaar en is ook een beknelling van de zenuwwortel te zien.
Wanneer opereren?
Niet iedere hernia hoeft geopereerd te worden. In ongeveer 70% van de gevallen gaan de klachten, met gedoseerde rust en tijdelijk gebruik van pijnstillers, spontaan over. Vanwege het goede natuurlijke verloop van een hernia wordt in het algemeen niet eerder dan na 6 weken geopereerd, behalve als er spoed vereist is (bij bijvoorbeeld uitvalsverschijnselen).
Een herniaoperatie
U ligt in de ‘salaam-houding’ (‘zittend’ op uw knieën, uw armen naar voren) of op uw buik op de operatietafel. Op de plaats waar de hernia zit, wordt in de lengterichting een snee in de huid gemaakt. De lange rugspieren worden losgemaakt en opzij geschoven. Vervolgens worden de hernia en de beknelde zenuwwortel opgezocht. Meestal zit de uitstulping onder de zenuwwortel. Soms ligt er ook een deel van de tussenwervelschijf los in het wervelkanaal. Dat losse deel en de uitpuiling worden verwijderd. Hierna wordt via een opening in de tussenwervelschijf het binnenste deel van de tussenwervelschijf zo goed mogelijk verwijderd. Dit wordt gedaan om de kans op een nieuwe uitpuiling van de tussenwervelschijf zo klein mogelijk te maken.
De verdoving
Een herniaoperatie wordt gedaan onder plaatselijke verdoving (met een ruggenprik) of onder algehele narcose. Dit wordt vooraf met u besproken.
Na de operatie
De eerste uren na de operatie moet u op uw rug blijven liggen, zodat de kleine bloedvaatjes in het operatiegebied door uw lichaamsgewicht worden dichtgedrukt. Soms is het nodig om bloed via een drain (slangetje in de wond) af te zuigen. Daarna mag u meteen uit bed. Vaak kunt u de dag na de operatie weer naar huis. De pijn in het been is meestal direct na de operatie verdwenen of al een stuk minder geworden.
Soms is er rond de derde dag na de operatie even een terugkeer van de uitstralingspijn. Dit is het gevolg van zwelling van het weefsel in het gebied waar de operatie is gedaan. Deze napijn is na een paar dagen weer verdwenen.
Vaak is er direct na de operatie nog een doof gevoel of zijn er
verlammingsverschijnselen door een kneuzing van de zenuwwortel als gevolg van de hernia. In de loop van de maanden daarna kan dit herstellen. Soms blijft een verminderd gevoel of krachtverlies bestaan.
Rugklachten kunnen ook verdwijnen, maar over het algemeen heeft een operatie daarop weinig invloed. Rugpijn alleen (zonder verschijnselen van zenuwwortelprikkeling) is dan ook vrijwel nooit een reden om over te gaan tot een operatie.
Operatierisico’s
Zoals bij elke operatie zijn er ook bij een herniaoperatie bepaalde risico`s. De kans dat die optreden is klein.
• Een ontsteking van de operatiewond of van de tussenwervelruimte komt een enkele keer voor.
• Ook kan er een nabloeding in het operatiegebied optreden.
• Soms ontstaat er een gaatje in het vlies dat rondom de zenuwwortels zit.
Daardoor kan er lekkage van hersenvocht optreden. In dat geval moet u na de operatie een aantal dagen plat in bed blijven liggen, zodat het lichaam er voor kan zorgen dat het gaatje dichtgroeit.
• Het risico dat er door de operatie nieuwe uitvalsverschijnselen (verlamming, gevoelsverlies) ontstaan, is klein. Vaak verbeteren deze klachten in de loop van de tijd weer.
• Tijdens de operatie wordt een röntgenfoto gemaakt om de juiste te opereren plek te bepalen. Heel zelden kan het voorkomen dat de operatie op de verkeerde plek in de wervelkolom wordt uitgevoerd. In dat geval is er eventueel een tweede ingreep nodig.
Na de operatie
Voor uw herstel is het goed om te gaan wandelen en fietsen. Er zijn geen houdingen die u moet vermijden.
Fysiotherapie
Na de operatie kunt u worden behandeld door een fysiotherapeut. Vaak is dit niet nodig voor het verdere herstel.
WerkVeel mensen hebben na 2 tot 4 weken (een deel van) hun werkzaamheden weer opgepakt. In hoeverre u uw werk kunt hervatten, hangt ook samen met het type werk dat u doet.
Zwangerschap
Er is geen bezwaar tegen een zwangerschap na een herniaoperatie. Er is geen verhoogd risico op een hernia bij zwangerschap als u eerder aan een hernia bent geopereerd.
Controle neurochirurg
Meestal komt u 8 weken na de operatie bij de neurochirurg terug voor controle. Dan wordt het resultaat van de operatie bekeken.
Resultaat
In het algemeen is 80 tot 90% van de patiënten na een herniaoperatie tevreden met het uiteindelijke resultaat. Soms (bij ongeveer 5% van de geopereerde patiënten) ontstaat er op dezelfde plaats opnieuw een hernia (een recidief). Een recidief hernia kan met goed resultaat spontaan verbeteren of worden geopereerd. Technisch gezien is een tweede operatie wat moeilijker, omdat er vaak littekenweefsel is van de vorige ingreep, waardoor de zenuwwortel verkleefd kan zijn. Daardoor is het risico op een zenuwbeschadiging of lekkage van hersenvocht iets groter.
Ook is het mogelijk dat er een nieuwe hernia ontstaat op een andere plaats.
Vragen
Als u na het lezen van deze folder vragen hebt of als u thuis tegen problemen aanloopt die het gevolg zijn van de operatie, kunt u contact opnemen met de polikliniek Neurologie.
De polikliniek is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 8:30 en 16.30 uur.
Telefoonnummer: 0515 - 48 89 89.
Buiten bovengenoemde dagen en tijden kunt u contact opnemen met de Dokterswacht.
Antonius Ziekenhuis Bolswarderbaan 1 8601 ZK Sneek Urkerweg 4
8303 BX Emmeloord Vissersburen 17 8531 EB Lemmer
Postadres Postbus 20.000 8600 BA Sneek Telefoon 0515 - 48 88 88 www.mijnantonius.nl
22-08-2018
