Samenvatting Geschiedenis Tijdvakkendossier Geschiedenis, tijdvak 1 t/m 7
Samenvatting door een scholier 3e klas vwo
7 maanden geleden
9
1 keer beoordeeld
Vak Geschiedenis
Tijdvak Jagers en Boeren
Het tijdvak van de Jagers en Boeren is het eerste tijdvak en valt onder de vroegste periode van menselijk leven op aarde, de prehistorie (= voorgeschiedenis), en begint zo’n 4 miljoen jaar geleden. De periode begint als de eerste vorm van menselijk leven op aarde verschijnt, bij de Neanderthalers en later bij de Homo Sapiens. De Prehistorie liep niet over heel de wereld op hetzelfde tijdstip af. In Egypte eindigde het tijdvak van de Jagers en Boeren al in 3000 v.C., terwijl dat hier pas veel later plaatsvond. Kenmerken van het eerste tijdvak zijn bijvoorbeeld de Hunebedden in Drenthe. Deze zijn gemaakt in het eerste tijdvak en dienden als graftombes, waarin leden van een stam werden begraven. Vaak kregen deze ook zwaarden en etenswaren mee, om zichzelf in het leven na de dood te beschermen.
Ook was er in die tijd veel akkerbouw en jacht.
Vrouw:
Diana (49 jaar) blijft zo veel mogelijk thuis in het kamp, alleen mannen gaan op jacht. Vandaag heeft ze een drukke dag. Ze moet op de kinderen passen die in het kamp overblijven. Ook moet ze van de vellen leer van zwijnen de resten vlees afschrapen. Deze kunnen ze dan zouten en bewaren, zodat ze in tijden van schaarste ook voedsel hebben. Van het overgebleven leer maakt ze kleding, zodat ze warm kunnen blijven. Ook moet ze nog granen malen onder de maalsteen, zodat ze brood kunnen bakken.
Man:
Anthon (21 jaar) is een zoon van Diana. Terwijl zijn moeder in het kamp blijft, gaat hij met de volwassenen en ervaren mannen mee om te jagen op zwijnen, herten en andere wilde beesten die in de omgeving rondlopen. Als jager moet je een berenconditie hebben, en altijd op je hoede zijn. Het hele kamp is van jou afhankelijk, en dat is heel wat. Als ze vandaag met speren en pijl en boog een zwijn kunnen vangen, hebben ze weer genoeg voedsel en kunnen ze weer nieuwe kleding maken. Hoognodig, want in zijn mantel zit een gat.
Afbeeldingen:
Dit is een voorbeeld van het dagelijkse leven van een jager-verzamelaar. Je ziet op dit plaatje de mannen jagen op vissen, en op de achtergrond zie je de hutten staan waarin ze leefden.
Op deze tekening kun je goed zien hoe belangrijk de akkerbouw was voor mensen die leefden in het eerste tijdperk.
Ze haalden namelijk van de akkerbouw hun granen voor brood, maar ook groenten die nodig waren om te overleven.
Plusopdracht:
Het tijdvak begon, toen de eerste vorm van menselijk leven op aarde verscheen. Omdat de mens een lange
ontwikkeling is doorgaan, duurt dit tijdvak dan ook een tijd totdat deze is afgelopen. Dit tijdvak sloot zichzelf af, toen mensen begonnen met het maken van destijdse “machines”, mensen begonnen te schrijven en de akkerbouw- en veeteeltsamenleving veranderede in een stedelijke samenleving, waarin mensen niet langer rondtrokken maar zich op 1 plek vestigden.
Tijdvak Grieken en Romeinen
Het 2e tijdvak is het tijdvak van de Grieken en Romeinen, ook wel de oudheid genoemd. Deze periode begon in 3000 v.C. en eindigde in 500 n.C., en had dus een periode van ongeveer 3500 jaar. In de oudheid veranderden er veel dingen in het menselijk leven. Zo ontstonden er bijvoorbeeld steden waarin vele mensen zich vestigden, en kwam er een bestuur. In Griekenland ontstonden er stadstaten met allen een eigen bestuur, wat een monarchie, aristocratie of democratie kon zijn. Ook staat deze tijd bekend om de kunst van de Grieks-Romeinse cultuur, groei van
wetenschap, uitbreiden van het Romeinse rijk en de strijd tussen de Romeinen en Germanen.
Vrouw:
Livia Drussila was de echtgenote van Keizer Augustus, en werd na zijn dood ook wel Iulia Augusta genoemd. Livia was een van de belangrijkste vrouwen in de tijd van de Grieken en Romeinen, terwijl mannen in deze tijd toch meer macht hadden. Ze heef t verschillende keren opgetreden als regent en was ook Keizer Augustus zijn trouwste adviseur. Nadat Augustus overleed, kreeg ze 1/3 van de erfenis en de naam “Augusta”, wat betekende dat zij door mocht regeren na zijn dood. Ook werd ze in het testament officieel geadopteerd, wat betekende dat ze nu lid uitmaakte van de royale familie. Regeren zou ze samen doen met hun zoon Tiberius, maar hij was het niet eens met haar vorm van regeren. Volgens mensen uit die tijd, was Livia een trotse en koninklijke vrouw, die altijd trouw was aan haar echtgenote.
Man:
Julius Caesar was een dictator, generaal, en schrijver in de tijden van het Romeinse Rijk. Nadat hij met het Romeinse leger ook Gallië had veroverd, werd hij gekroond tot Keizer van het Romeinse Rijk. Hij werd op 12 of 13 juli 100 v.C.
geboren in een van de slechte wijken van Rome. In zijn kindertijd, was er een bloederige oorlog aan de gang, waardoor hij rond 82 v.C. Rome verliet. Terwijl Caesar een indrukwekkende politieke loopbaan had, waren er ook veel mensen die jaloers waren, of die hem een slechte Keizer vonden. Op 145 maart 42 v.C., vond er een aanslag op zijn leven plaats. In de vergadering die op deze dag plaatsvond, werd hij overvallen door de samenzweerders en neergestoken.
Zijn laatste woorden waren “Ook jij, mijn zoon?”. Dit zei hij, omdat ook Marcus Junius Brutus in het complot zat, juist de jongen die hij sinds zijn titel als Keizer al als zoon had beschouwd. Caesar had dus een tragische dood, en werd nog op vele veldslagen geëerd.
Afbeeldingen:
Deze afbeelding heeft te maken met acceptatie van het Christendom in de tijd van de Grieken en Romeinen. In deze tijd, was het Christendom ten strengste verboden. Op deze afbeelding zie je hoe Christenen als leedvermaak voor de leeuwen worden gegooid.
Op deze afbeelding zie je een klassiek gebouw uit de tijd van de Grieken en Romeinen, wat nog bijna helemaal onaangetast is. Je ziet dit aan de zuilen die zijn gebruikt, de vorm die deze hebben (Dorisch) en de constructie van het dak. Grieken en Romeinen waren experts in het bouwen van dit soort tempels, en deden dat ook graag om hun vele goden te eren.
Extra:
Voor mij, is het Griekse en Romeinse tijdvak begonnen toen de eerste mensen begonnen met schrijven. Dit gebeurde rond 3000 v.C. voor het eerst in Egypte. Ook ontstond dit tijdvak doordat er een stedelijke samenleving ontstond, in plaats van een samenleving die bestond uit rond trekken, hutten bouwen en jagen. Het tijdvak eindigde, toen het Grieks-Romeinse rijk in 476 n.C. ten onder werd gebracht door het Germaanse stamhoofd Odoaker. Nadat dit gebeurde, begon het 3e tijdvak, de tijd van de Monniken en Ridders.
Tijdvak Monniken en Ridders
Tussen de oudheid en de vroege middeleeuwen was een duidelijke scheiding door verschillende aspecten. Dit gebeurde rond het jaar 500. De vroege middeleeuwen begonnen bij de val van het toen machtige Romeinse Rijk. Na de val van het Romeinse Rijk, ontstonden er kleine, Germaanse koninkrijkjes. De vorsten van deze koninkrijkjes verzamelden vazallen om zich heen, die dan een stuk grond kregen om te besturen en te beschermen. Zo ontstond het leenstelsel tussen leenheer en leenman.
Vrouw:
Een belangrijke vrouw in de tijd van de Monniken en Ridders was Eleonora van Aquitanië. Zij was de hertogin van Aquitanië en had door haar eerste huwelijk de titel Koningin van Frankrijk en door haar tweede huwelijk de titel Koningin van Engeland gekregen. Zij was een van de invloedrijkste vrouwen in de Middeleeuwen, en een voorbeeld voor veel andere vrouwen omdat ze een rijk in haar eentje bestuurde. Hierdoor had ze wel een huwelijk met vele conflicten.
Man:
Een belangrijke en welbekende man in de vroege Middeleeuwen was Karel de Grote. Hij was een van de grootste en machtigste heersers in zijn tijd, en wist door voortdurende oorlogvoering een enorm deel van West-Europa te bezitten. Omdat hij dit enorme rijk had veroverd, werd hij “de grote” genoemd, maar ook door zijn lengte van 1,84 meter, wat enorm was in zijn tijd. Zijn meest beroemde woonplaats was in Aken.
Afbeeldingen:
Hier zie je een afbeelding van een burcht in de tijd van Monniken en Ridders. Hier konden de mensen die in een gebied hieromheen heen als er gevaar was, in ruil voor een deel van hun oogst of ander gunsten. Burchten werden vaak bestormd door omliggende gebieden, omdat dezen een groter stuk land wilden hebben.
Hier zie je een afbeelding van een klooster met monniken. De boeken en geschriften die je hier ziet, zijn een kenmerk van kloosters in die tijd, omdat alleen nog monniken en pastors konden lezen en schrijven. De meeste mensen die naar een klooster gingen, bleven hier hun hele leven, om hun leven aan God te wijden.
Extra:
Voor mij is het tijdvak van de Monniken en Ridders begonnen toen het Romeinse Rijk viel, dus rond het jaar 500. Ook
ontstond het tijdvak doordat veel mensen terug vielen in hun oude levensstijl en ruilhanden, terwijl het Romeinse Rijk betaalde met munten en mensen leerden om te lezen en schrijven. Na het tijdvak van de Monniken en Ridders komt het tijdvak van de Steden en Staten.
Tijdvak Steden en Staten
In het 4e tijdvak ontstond de handel en ambacht. Deze legden basis voor het herleven van een handelstijdperk, dat er ook was in het Romeinse Rijk. Er ontstonden vele handelsroutes, zowel over zee als over land. Ook werden
boerderijen weer belangrijk in de samenleving, doordat zij veel van hun goederen verhandelden op markten. Ook kwam de stedelijke burgerij op en ontstonden er grote steden met eigen handelsrechten. Hiernaast kwamen er veel vragen over het Christendom naar boven, werden er kruistochten gehouden en ontstond een begin van
staatsvorming en centralisatie.
Vrouw:
Er valt bij dit tijdvak helaas geen belangrijke vrouw te vinden die veel invloed heeft gehad of grote veranderingen heeft gebracht.
Man:
Een belangrijke man in het 4e tijdvak is Paus Paschalis II. Hij was van 1099 tot 1118 de Paus van de Rooms-Katholieke kerk, die een grote aanhang had in deze tijd. Op 14 augustus werd hij na de dood van de huidige paus door zijn college tot Paus verkozen. Tot in de 14e eeuw, was de Paus de oppermachtigste, en moesten ook vorsten aan hem gehoorzamen. In het 4e tijdvak kwam hier verandering in. Mensen gingen nadenken, en vorsten voerden een investituurstrijd tegen de Paus. De Paus won, maar kon zijn wil niet meer opleggen aan alle vorsten en leiders.
Afbeeldingen:
Op deze afbeelding zie je een markt waar word gehandeld in een stad. Op deze markt worden goederen van bijvoorbeeld boeren verhandeld. Dit is een kenmerk van een stedelijke samenleving, handelsroutes en steden met eigen handelsrechten.
Op deze afbeelding zie je een glas-in-lood raam in een waarschijnlijke kerk. Deze afbeedling past goed bij de tijd van Steden en Staten, omdat je goed de opkomende ambacht kunt ziet op deze afbeelding, zoals ijzer smeden.
Extra:
De tijd van Steden en Staten begon toen handel weer herleefde en toen de ambacht kwam opzetten. Gevolgen van het herleven van de handel waren handelsroutes, en boerderijen kregen weeer een belangrijke plek in de
samenleving. Ook kwam er meer oog voor het Christendom, en leugens en waarheiden hier om heen. Het 5e tijdvak is het tijdvak van de Ontdekkers en Hervormers.
Tijdvak Ontdekkers en Hervormers
Het 5e tijdvak is het tijdvak van de Ontdekkers en Hervormers. In dit tijdvak veranderen aspecten van de handel. Zo begon de overzeese expansie van de Europezen. Ook veranderde het mens- en wereldbeeld van vele mensen, en werden dingen meer in hokjes opgedeeld zoals politiek en samenleving. Hiernaast ontstond ook de protestantse reformatie, die als gevolgen de splitsing van de Christelijke kerk in West-Europa had. Ten slotte ontstonden er
conflicten in Der Nederlanden.
Vrouw:
Een belangrijke vrouw in het 5e tijdvak was Johanna van Castilië, oftewel Johanna “de Waanzinnge”. Zij was de eerste koningin die heerste over het hedendaagse Spanje. Hierna heersde ze ook over een deel van Italië en uitgestrekte gebieden in de Verenigde Staten en de Filipijnen. Haar bijnaam ontstond toen ze verbleef in der Nederlanden, omdat ze haar echtgenoot, Filips, achterna gereisd was. Ze toonde in der Nederlanden onstabiel gedrag, en deze verwarring werd erger naar haar man zijn dood. Ze liet hem in een kist in haar kamer plaatsen, en keek elke dag of hij al was opgestaan uit de dood. Ook als zij op reis ging, nam ze zijn lijk met zich mee. Ze werd opgesloten in een kasteel vanwege haar geestesziektes.
Man:
De misschien wel meest belangrijke man in zijn tijd was Willem van Oranje, een beroemde Nederlander die in alle geschiedenisboeken terug te vinden is. Hij was een ambitieuze edelman, die uitgroeit tot de beroemde lijder van de opstand en later word bekroond met de bijnaam: “Vader der Nederlanden”. Hij word en werd gezien als grondlegger van de Nieuwe Nederlandse staat, al heeft hij zelf nooit die zelfstandigheid laten blijken. Pas een paar jaar na zijn dood, ontwikkelen de Nederlandse provincies zich tot zelfstandige, sterke en zelfbewuste republieken.
Afbeeldingen:
Deze afbeelding past goed bij het 5e tijdvak, omdat er op deze afbeelding ontdekkingsreizigers te zien zijn. Deze mensen kwamen uit verre gebieden de rest van de wereld bekijken, en stuitten soms zelfs op hele nieuwe samenlevingen die tot voorheen onbekend waren.
Op de afbeelding hierboven zie je een grote handelsvloot afgebeeld. Deze boten vol met bemanning gingen lange reizen door weer en wind tegemoet, om onbekende goederen te halen, zoals specerijen uit ver gelegen, tropische gebieden. Goeie kaarten waren er nog niet, dus soms dreven boten af naar nieuwe gebieden.
Extra:
Het tijdvak van de Ontdekkers en Hervormers begon voor mij toen mensen ook overzees gingen reizen. Dit gebeurde in vormen van handel, zoals het inslaan van specerijen, maar ook in vorm van ontdekken. In deze tijd hebben wij gebieden zoals Australië en Afrika ontdekt. Het 6e tijdvak is het tijdvak van de Regenten en Vorsten.
Tijdvak Regenten en Vorsten
Het 6e tijdvak is het tijdvak van de Regenten en Vorsten. In dit tijdvak bloeide de economie en het culturele opzicht van de Nederlandse republiek en ontstonden wereldwijde handelscontacten en een begin van een wereldeconomie.
Hiernaast begonnen vorsten en regenten met het streven naar absolute macht. Dit betekent dat zij alleen wilden heersen over een gebied of regio. Dit was vooral omdat ze vonden dat twee leiders in een gebied niet werkte, omdat er altijd meningsverschillen zouden zijn tussen deze leiders. Ten slotte ontstond er ook een wetenschappelijke revolutie, waarin de klassieke filosofie en wetenschap werd gebaseerd op nieuwe kennis.
Vrouw:
Een redelijk onbekende, maar toch machtige vrouw in het 6e tijdvak was Nzinga Mbande. Deze vrouw had een
Angolese achtergrond, was koningin van het hedendaagse Angola, en streed voor de onafhankelijkheid van haar land tegen de Portugezen. De Portugezen vielen haar gebied binnen, omdat ze zeggenschap wilden over de slavenhandel aan de Westkust van Afrika. Ze streed tegen hem met een leger dat voor een groot deel werd geleid door vrouwen, een liep hiermee ver vooruit op haar tijd. Ze overleed in 1633 en werd begraven met pijl en boog in haar hand. Angola werd pas in 1975 afhankelijk van Portugal.
Man:
Een belangrijke man in de 6e eeuw was “De zonnekoning van Frankrijk”, oftewel Lodewijk XIV, maar ook bekend als Lodewijk de Grote. Nadat zijn vader op vroege leeftijd overleed, werd hij op zijn vierde koning van Frankrijk. Totdat hij oud genoeg was, nam Kardinaal Marzarin deze macht van hem over. Op 16jarige leeftijd werd Lodewijk gekroond tot koning, maar pas na de dood van Marzarin in 1661 nam hij de macht. Door middel van oorlogen wist Lodewijk vooral de zuidgrens van Frankrijk te verleggen op Duits, Nederlands en Spaans grondgebied. Door de vele oorlogen raakte Frankrijk bankroet, maar toch werd de Zonnekoning vereerd. Hij overleed op 76-jarige leeftijd.
Afbeeldingen:
Op deze afbeelding zie je een goed voorbeeld op basis van de wetenschappelijke revolutie. Hier word door een leraar een lijk van een menselijk lichaam opengesneden, terwijl zijn studenten verwonderd meekijken naar de spieren van een man.
Op deze afbeelding ziet U een groep mannen geposeerd staan. Dit portret is gemaakt, omdat deze mannen hun welvaart en macht wilden tonen aan de rest van de samenleving. Dit is ook de reden dat ze poseren met mooie kleding, vlaggen en wapens.
Extra:
Het 6e tijdvak begon toen er wereldwijde handelscontacten kwamen en toen de wereldeconomie begon. Van een samenleving waarin handel nieuw was, gingen we naar een handelssamenleving en doorstonden we dus een grote verandering. Ook toen leiders zelf alle macht wouden hebben, ontstond dit tijdperk. Het 7e tijdvak is het tijdvak van de Pruiken en Revoluties.
Tijdvak Pruiken en Revoluties
De tijd van de pruiken en revoluties ontstaan in de 19e eeuw, en is bekend om haar guillotine en de renaissance. Er ontstaat een mengelmoes van uiterlijk vertoon in de aristocratie en innerlijke verdieping van wetenschappers en denkers. Filosofen denken na over godsdienst en politiek, wat ook al eerder gebeurde, maar denken nu ook na over normen en waarden in hun samenleving. Door de verspreiding van deze nieuwe ideeën wilden normale burgers ook een mening hebben in het bestuur. Belangrijke vorsten krijgen te maken met opstanden en worden onthoofd. Het hoogtepunt van de revolutie was dat burgers een stem kregen in de samenleving en deze vast werden gelegd in een grondwet.
Vrouw:
Een van de invloedrijkste vrouwen in de tijd van Pruiken en Revoluties was Marie-Antoinette. Deze Oostenrijkse jonkvrouw was de echtgenote van Lodewijk XIV, en werd op deze manier de koningin van Frankrijk. Marie-Antoinette had geen goede relatie met haar familie, en wijdde zich daarom vol aan haar 4 kinderen en het besturen van
Frankrijk. Toen de renaissance in Frankrijk ontstond door de slechte behandeling en de armoede waarin het volk verkeerde, werden zij en haar man onthoofd met behulp van een guillotine.
Man:
De man die ik bij dit tijdperk heb gekozen is George II van Groot-Brittannië. Hij was de koning van Groot-Brittannië en Ierland, en keurvorst van Hannover. Hij stond bekend om zijn vele conflicten in zijn familie. Eerst waren deze met zijn vader, maar later zetten dezen zich voort met zijn zoon. Toen hij begon met regeren, had hij nog weinig politieke macht. Pas later in zijn carrière als koning kreeg hij meer macht. Toch, had hij nooit veel interesse voor de macht en politiek in zijn land. Hij liet zijn land lijden door ministers en andere heersers.
Afbeeldingen:
Op dit portret van een groep mannen kun je goed zien waar de naam van dit tijdperk vandaan kwam. Je ziet dat deze mannen, van hogere adel of edelen, pruiken droegen in deze tijd. Pruiken waren een teken van macht en een hoge positie in de samenleving, en waren gek genoeg vooral populair onder de mannen.
Dit is een prent die is gemaakt van de onthoofding van Marie-Antoinette. Op deze afbeelding zie je een guillotine bewaakt door vele soldaten. Hieromheen staat een grote menigte. Onthoofdingen waren in die tijd een echte vorm van leedvermaak.
Extra:
De tijd van Pruiken en Revoluties begon voor mij toen de revoluties in Frankrijk ontstonden. Ik weet niet veel over revoluties in de rest van Europa, maar ik weet wel dat de Franse
