Gcregistreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblai'l
0
Die O.B.,Jid wat in Kimhcrlcy·distrik buite steniming bly, lcwer 'n posi•
ticwc bydrae tot volksecnheid, want dit sal ck Malan se oc oopmaak vir dk noodsaaklikheid om met andcr nasionalc Afrikaners 'n vcrkiesings,
front te skep, om sodoende 'n alge•
ruene verkiesing vir die volk te wen. 0
?Jie
0Die O.B.·Iid wat in Kimberley·distrik vil' die H.N.P.•kanclidaat gaan stem, gee opdrag aan dr. Malan om met sy skeurbeleid van uHskop en boikot teen nasionale Afrikaners voort te gaan, en sodoende weer 'n algemene verkiesing vir die Afrikanerdom te
verloor. 0
VIERDE JAARGANG. WOENSDAG, 29 AUG. 1945. No.
40.
R
E
IKO
R
ID~lJJ
K
JVOEJR
VAN VRUGJE
As lelke RegeeTt
l
\J
A lE
N G EJLANID
T
EKORT EN
ON
D
ERVOEDKN
G
!l
\f
§O
AO
G
E
JEN OOR'o/VJEGKNG
Lojaliteit Op Hoi
,Die lojalite
il van
'n decl v
an di
e
bevolki11g
aan
'n bnite·
l
andsc
slaatbe
gin
11onsu
lk
c e
rns
tign
afmetings awuw
c
m
,
dat
d
aar baie g
ou '
n
rcramle
r
ing
sal
m
oe
t hom as di
e
gesond-h
eid ean die
S
uid
-
Afd
l
wans
e
bevolking
u;
e
op d
ie
altaar
v
a
n
vreemde
s
gegovi m
o
ct
lco
rd
n
ie
.
'11
S
ieldike sentime
nt h
e
t
o
nder
·
'11deel van
d
ie Engelsc
in
S
u
id
-A
fri
ha
u
itg
f'
bre
e
k, en
dit
shyn.
of
die
regering
h
o
m
hieruy
gaan
c
umslu
;t.
lf
nt
u
ssen 1vord
die
v
olh
m
et
amptelik
e
en
lwlj-ampte
like
ve
rh·lm
·i
ngs i
n
sy
lwngerdood
gcs
u
s.
Oral is daar bewcgings aan die
gang om voedscl op groot skaal uit
te voer na Engcland. 1'\ic omdat die Engclse volk so·n groot behocfte <wn voedsel het nic. Intecodeel, 'n Enqelse weekblad, soos die van Arthur ·Bar=.
low, hct kort gcledc nog vcrklaar cbt I
Engcland die bes gcvocde volk op
die oomblik in Emo1Ja is, en verder blyk uit die feit dat die Engcl!'e re•
gering weier om dieselfdc vir ons produkte te betaal as wat die Suid,
Afrikannsc verbruiker daarvoor moet betanl, dat daar seen voedsclnood in Enqcland kan wees nie.
Nogtans is die lojale Engelse in ons land en die regering so opgcskeep met hul lieEdc vir Groot Brittanje,
dat hom voedsel teen gesubsidice:de prysc opgcdring word wnt hy nie be. reid is om ten vollc voor tc betaal ;1ie. En as hy nie gcwillig is om .op hicrdie grond~lag vocclscl te ont= vang nic, dun word dae1r georgani•
seer om dit vir hom present te gee nas blyk van erkentlikhcid vir wat die Britse volk tot die oorlog bygedra bet"!
ONDERVOEDING
As ons land nog 'n oorvloed voed, ;Sci gchad hct. en ons harte was ver, .stok genoeg om die hongerdood wat Jniljocnc op die vastcland van Europa
jn die oc staar, te veronagsaa:n, kon
'n mens hierdic onsinnige lojaliteits. betuiging nog sy gang laat gaan het. Maar nou is dit nic die gcval nie. Dr.
J.
M. Latsky, hoof voedingsbe•.amptc v::m die Departement van Volksgesondheid, hct vedede week in
'n toespraak in Bloemfontein die noodsaaldikheid beklemtoon dat die staat iets moet doen om die volk ge•
~roed te kry, en twee jaar gclede hct hy bcwecr dat 40 perse::~t van ons
.blankc bevo!king ondervoed is. Tydens die oorlog moes ons volk ,gebrek ly weens die reuse uitvoer van \voedsel .J:l'.l die oorlogsfronte sowel
as na Engcland. Op die oomblik is
daar bytende tckorte aan bclangrike
voedsclprodukte. Dotter is so skaars
dat middclklas.families van vy£ of mecr met slegs 'n pond better per week moct uitkom, as hulle gelukkig gcnocg is om dit te kry. Daar is ge. valle in Kaapstad waar verwagtende moeders etlike weke nooit · n stukkie
better oo tafel sien nic. En intussen hou die-burgemeester vnn Kaapstad hom bedrywig met vertoli by die rc•
gedn!J om die uitvoer van ccn week se hotter per ruaand na Enge!aml! 'n Mens sou verwag dat hy liewel' sy aandag sal bestee nan die honger•
lydendcs binne die gebicd "\narvan hy die hoof is.
LEMOENE
Vir 'n oaar manndc nl kan sitrus. vrugtc, wat so noodsaaklik is vir die
gesondheid, nie meer vryelik in Kaap.
stad gekoop word nie. Daar gaan wekc verby dat 'n huisvrou geen !e.
moene tc koop kan kry nie, en as daar nog is. word sy bepcrk tot min. der as 'n dosyn - dikwels so groot soos hocndereiers. Die regering ~ het die tekort erken en dit toegeskryf ann nntuurlike oorsake. Transvaal se oes is dan glo gedaan, en in Kaap. land heers daar 'n droogte. J-Iierdic onsin en nog meer is amptelik ver• kondig op 3 Augustus en daar is by·
gevoeg d3t ,'n beperkte hocveclheid" lcmoenc uitgevoer wol·d.
Nou kom die i\rgus verlede week met 'n berig dat sitrusvrugte in Kaapstad na Engelnnd verskecp word ,so vinnig as wnt c!ie stuwa•
dorc dit knn hantee!'". Daar is reeds 20,000 ton lemoene geduren•
de hicrdie maand verskcep, wat meer is as die gcmiddclde per maand voor die oorlog. Dan word verder verklaar dat d·aar teen die
(Vervolg in volgende kolom)
,
liD®~ll:~ri<l
W
©Ir@
«Bcrv@rr
@Ern@~rr
•
~~ctfi~
~~1ID~Effi~®JT
Die rcgering. indicn hy die moed hct. is 'n verklaring aan die volk ver.
skuldig oor die voedscltocstand en behecrmaatreels.
Is daar werklik so'n nypende te. kort aan better dat talle gesinne in die steele weke lank sender better moct Jewc?
0 Na Die O.B. verneem, word daar in die koelkamcrs vir die afqe•
lope vyf of ses maandc hotter by die miljocn pond opgestapcl wat nie aan die publiek verkoop word nie. Daag· liks kom insoekteurs om, wat cerste• graadse hotter teruggradecr na der·
de graad. Nie meer as sestig persent van die botterproduksic rna!=J aan die publiek verkoop word nic. Die ander vccrtig persent word op hicrdie wyse weggebflre vir die een of ander be.
stemming, en raak intussen onbruik~ baar.
(Vervolg van vorige kolom) end van die mfland 'n rekord vir aile tye geslaan sal word wat die uitvoer van lemoene betref! En onderwyl hierdie rekords ge.
slaan word, is daar ticnduisende blan.
kes en honderdduisende nie blankes in
ons land wat ondcrgaan weens ge.
brek aun die nodigc vocdscl - selfs al hct hulle die geld om te koop. En hicrdic uitvoer geskied na die .,bes gcvoedc volk van Europn" as bewys
van erkentlikheid vir hul oorlogspo.
ging!
Suid·Afrika het 'n volksregering nodig wat die wclvaart van sy eie bcvolking op die hart sal dra, en nie di6 van vreemde lande nic.
'n Egte
S
uid-
A
f
rikaanse
Produh
0 Kry dit by u H:mdelaar of Apteker Wat }l"aan aan?0 Met die vleis is dit nie vee! anders gesteld nie. Maande gelede is Australiese skaapvleis ingevoer na die Unie. Nadat 'n hardnekldge poging aangcwend is om hierdic vuil en on• eetbare vleis aan Suid·Afrikaanse huisvroue op te dring, onderwyl Suid· Afrikaanse skaapvleis in koelkamers vcrys word vir uitvoer, is daar glo in aller haas besluit om hierdie vlcis na bongerlydende Europa te stuur -na ses maande!
G)lntussen kan die Suid.Afrikaanse publiek ook nog die weelde onder. vind om Amerikaanse blikkiesmelk te koop nadat al die Suid.Afrikaanse produkte uitgevoer is teen 'n laer prys as die Amerikaanse produk!
Leef ons in 'n gekkehuis?
@Nee, maar in 'n partypolitickc dernokrasie! Die verkiesingsagente aan bewind wect nic om die regtc gebruik te maak van koelkamers nic. Hoe kan hulle ook - hul kennis gaan net oor stemwerweryl
GROOT Y
"
'
E
R
V
AN
VE
LD
K
O
UNE
TTE
V~ldkornette mcv. Innes van Rooyen van Clocolan het die mooi beclrag van £20 uitgewcrk vir 8 Aug. Dit is verkry deur die verwerking van afvallappe wat onder die kom. mando versamel is. Aileen die groot ywer wat sy aan die dag gele hct, kon dit besorg het.
Komdte. H. F. van Rooyen voel trots op hierdie ywerige vcldkornette en wens haar namens die kommando te bedank .
e~J>:;":Jzywwoo 1 ONTl!:RNASiONAU ~OPIERS (JEDMS.) SPl~'ll
TWEE
DIE
O
.
B
.
,
-
\
VOENSDAG,
---
2
9
AUG
.
·
19
4
5.
.·
~lin.
dier., JK.o!
onie
li
n.
JLA
AT ON§
9
N
§'fA
A
T
§T
IG
Kalia
h
ari
L
ekee
L
.
V
.
'
s s
e
D
rome
Nadat hy 'n heerlike vakans:ct~cr
in geselskap van 'n tien stuks. pan~.
ru~?ntariers cgter die rug het. IS sen.
Conroy, Minister van Lande. n~u
besig om aan·sy volgclingc te h~{.hnc
wat 'n groot ontclekking hy gC'iorn
j, .. t daar in die verre dorsl"ncl
A
::.
se.kere riviere afgckeer en gekanaliseer
\','ord, kan daar ver buit<! die Unie s.~ ~renfP. 'n ltitgebreide st JK arondg~ .•
uico besproei word. Onder che hu~o
cige tekort aon rys h~: can geesclri.L
tigc selfs · n lndier kol··nt~ daar 11\ die v00ruitsig gestet w:h rys kan aan. phr:tl I'•'~ i<; rlie rnpp0:t van ,lie l~ke. ondersoek na die Schwarz.skcma in die Kalahari! Die beste kommentaar op hierdie parlementere vergesigte is seker die
van 'n Ieser van die Argus. wat aan.
beveel dat die geld, verstand en ener.
gie so bestee aan 'n woestyn onder. neming, tot baie groter nut aange wend kan word om grondbewaring
binne die Unie aan te pak en honder,
de verlore plase weer beboubaar te
maak.
,Laat ons ons boere op die plase
hou wat hulle besit en bewerk, en
hul verlore sdfstandigheicl aan hulle
teruggee voordat ons bulle na die Ka·
lahari uitvoer", is sy advies. Niemand hoe£ dan ook te vrees dat daar iets van sen. Conroy se be. spiegelings sal kom nic. Die politici is nie eens by magte om die grond. vraagstukke onder hul voete ann te durf nie. Laat staan nog daar ver in
die Kalahari. En buitendien is daar op die oombHk nog geen stcmme in daardie wcreJddeel wat deur die CCil
of ander besproeiingskema gckoop hoef te word nie - tot tyd en wyl natuurlik die partypoHtici die stem•
reg ook uitbrei na die Kalahari·Boes·
mans, soos in die geval van ouder· domspensioene.
BINNE
DAE
'N GESONDER M..l-\N . . •BINN
E 9
0 DA
E
'N STERK MAN . . . . of so nic betaal ck u lesgcld terug.IHIIEF1ER
se duiscnde suksesse is U WAARI30RG Seuns en jong mans verlang MOOI SPIERE en REUSE KRAG . . . .Bejaarde mans verlang
BLYWENDE GESONDJ-IEID
JOHAl'l" HEFER voorsicn in altwee.
Ontv:.u•~ n kur~uot:,.u c.lcur dlo 1')05 t>n
ocCcn Ln u :.lu:aa•t"anwr, !\Onder 4-hlt cnJ;;ecu d~Lan·an weer. IHIIII<e pryoc. M:thlllco tt•rmc. Sli"r)'.f \'!UHiru: or \'lll lllo .1\:0f'IlOU tn <m pus dlt nan: JOlLo\:o; ln:t•'l':lt
Uc/cr-lusUtuul - llus 3·1U·I, l<:~np•tad.
§O
NDER
JP
ARTYE
,Met pa
rty
sk
a
])pe
!:'al u nooit verdl'r kom nie.
Elke
stem vir
'
n
p
a
rtyli::
:mdicba
a i
s 'n stem vir volksverdeddheid",
hct
Adj
u
n
k
-
K.G.
J
.
A
.
Smith
op
J
l
Augttstus i•nBioemfon
·
t.cin gesc
hy
gdcenthcid
v
a
n
O
.lll.-
dagvierillg
iu
die F
idnanh·
sa
aL Gen
L
Smith
!net.
helde
n
ntoon
dat die
hu~digegromlwet
vere
is
dat volk
s
geHolte
m
ekaar
moet heveg
,
eu dac1·on1 iu die
})ad v
an vo
]kseen
heid
sta~u1.Die vergadering, wat deur genl. A.
van Krimpen met gebed geopcn is, is ook toegespreek deur gebiedsgenl. C.
L. de Jager.
Genl.
J.
A. SmithDie Adjunk.K.G. hct onder groot
geesdrif aan die woord gekom. ,.Die begin van die tweedc wercld
oorlog", het hy onder meer gcse ... het in ons land die twee rigtings van
imperialisme en nasionalisme skerp teenoor mekaar gestel. Die nasiona
...
lismc is verdeel in 'n menigte van
partyc. Een van die oorsake van die
afhokking in kampe van die Afrika.
ncrclom is dat ons nog steeds sock na die bcrciking van 'n idcaal. Dit is nic
in die cerstc pick tc wyte aan persone nie, maar aan die Britse stelsel van bestuur wat ons het. U in die V ry, stOlat, wat 'n eie regeringsvorm en
bestuur geh:Jd hct, aan u is r:1et gc• weld van waocns 'n vreemde stelscl
opgedring.
u
·
sosiale en ekonomicselewc is andcrs as wat u sou gehad
het as u in staat sou ge'>vces het om
u c!ie heil uit tc werk. D!e landswct lr vandag die onchristclike plig aan
u op om met mekaar te baldci. Dis
die Britse Imocrialisme wat u daar.
toe verplig he.t. Dis Brittanje wat die aartsvyand van die Afdkanerdom is.
Omdat u nie 'n eenheidsvolk kan word nic. moct u vir ewig aan die
leiband van die Empire loop.
WAARSKUWING
Gcdurcnclc scs oorlogsjare het ons
verdra en vcrduur en gely. Daar was uitspattings. liocwcl ons soveel
moontlik geprobeer het om die demper
op tc sit, was daar persone wat. tot die uiterste gcterg, drade geknip en bomme gcgooi het. Maar die oorlog
is nou verby en ck dink dis nou die oomblik om 'n waarskuwing uit te sprcck aan die adres van die Rege. ring en sy Minister van Justisie, dr. Colin Stcvn. Ek stel hierdie waar•
skuwing
in
die vollc besef van myverantwoonlelikheid as Adjud;Aeicr
van die Volksb~wcging, en as die rc,
gering vcrtccnwoordig is deu~ spettr•
dcrs, docn ek die vcrsoek dat hullc
my woordc nnn die ccgtc ad;es sal
oorbring: Die verrue,c om tc verdra
en te verdum begin kortraak - as
dit, nou die oorlog verby is, bly aano
gnon soos hier in die Vrystaat, de1t
ons mcnse en scuns agter cloringo
droad gesit word onder noodregula= des, dan sal ons nic laager die dcm=
per knn opsit nie en sal daar dinge
gcbcur wnt 'n bietjie er9er is as do=
ringdraad knip en bommetjies gooi.
En wat my pcrsconlik bctrd, daag ek
cnige po!Uedienaar of spcurder uit
om my aan my nzk te kom gryp en
te :,ien of ek my nic sal versit nic. Die
tycl vnn geduld!g en lydsaam verctra is vcrby!!
Stuur my usb. hra-tls bc~onderhcdc omtrcnt u kursusse.
Die kapitalisticse stclsel. waaron, der ons nog sug, maar wat op sy laustc bene is, het niks met besitting te docn nie. Dit is die uitbuiti:1g van bcsit wat dnardie stclsel tot so·n pes maak. Ek dink ann die gewetenlose mynmagnntc. wat Transvaal in die oorlog gcslccp het om sy goud. Daar,
die stclscl. die sogenaamde demo.
krnsic, is die oorsaak van die feit dat lokomo(iewe gestook is met !wring,
tcrwyl hondcrdduisende broodgebrek hct. Damdic stelsd hct ons ook ge,
leer om mckaar uit te skel en die ge,
sig stukkcnd te slaan. Dit word aan.
gcmocdig. Op die oornblik wat ek
Nao.m ... . . . ... . . . ... . . . .... .
Ad res ...•... · · · • · · · • · · · Ouderdom .•••••••••••••••.•
dit se is al die kerke in die stad besig
om voorbercidingsdienste te hou om Nagmaal te vier - die fee.s v~n
broederlike liefde en eensgesmdhe1d. En tog stap ons, daardie selfde Nag. maalgangers. by deure verby waar armoede heers van die wieg tot aan die graf! U se dat dit vcrander moet
word- ek stem saam. Maar bedink,
dat hicrdie verandering aileen moont•
lik is deur vcrandering van stelsel
-.i\S DIE YOLK DIE tiT AA T IS EN
DIE STAAT DIE VOLK! Daar is
net cen beginsel waarop 'n staat kan
gebou word: jy moet jou naaste lief•
h
e
soos jouself. Dan kan die beska· wing en die Christendom nie tot nietgaan nie.
UITNODIGlNG
Mede· Afrikaners, die wereld be. weeg. Daardie waurheid van verlos.
sing moet scevier. Moenie skrik vir
'n gestalte soos van Rusland, wat op.,
staan nie, sclfs nie as die Minister
van Justisie een van sy vriende is nie.
Dis maar Satan se stuiptrekkings.
Gaan voort op die pad van: Ek is my broer se oppasser. Waarom is u klcingelowig?
u
sien die wer~ldve~oskvnsels. U sien dat Churchill. d1e aa;tskapitalis en demokraat, uitge.
skop is omdat die mense wil ontwik.
kel langs die kocrs van sosialisme.
Ons sien die pad so helder - die bestemming wink - en u is net sover
van die doe! a£ as wat u energie het om dit te bercik. Dis die daad - u
daad wat gcvra word. Daarom roep
ons die Afrikaners saam. Nie terwille van die O.B. as organisasie nie, maar
terwille van die volk. Kom, my mede.
Afrikaner, van watter party ookal, jy
het invloed in jou kringe en mag
-bring daardie en veg saam - julie
kommando's en ons kommando's
tot redding van ons Afrikaner.nasie.
Moenie dink, my partyvriend, dat jy
ooit deur 'n partyverkiesing jou volk sal verder bring as wat julie Eerste Minister dit vnndag gebring het nie.
Dis die Volksbeweging wat die Jig en krag van die toekoms van ons volk
is. En as u die geestelike krag van so'n beweging wil meet, dan moet u
let op die oortuiging van die publiek,
wat die idee van daardie beweging insuig. En dan sc dr. Verwoerd op die Kongrcs van die Transvaalse
Jeugbond, volgens verslag in Die Volksblad van 8 Augustus: .,Die Na. sionalis vcrlang dus 'n republiek. Aan die hoof moet dicn · n persoon in · n pos soortgelyk ann die lwidige amp
van cerste minister met sy kabinet. Die president moenie deur mosies van wantroue of volksraadbesluite verwycler kan word nie. maar sal ook
nie in die stryd kom dcur hom met
gewone administratiewe besonder, hede te bemoei nie. Die senaat
(moet) afgeska£ word en vervang
word deur 'n gemccnskapsraad met adviserende mag . . . " U sien uit
hicrdie aanhaling van die woorcle van dr. Verwozrd, dat die dinge wat u
aanhang, vcr buitekant die Ossewa•
brandwag reeds posgevat het. Die
ongeluk is dat daarclie mcnse so sta.
dig loop. Jy moct 'n paar V.bomme
agter hulle aanstuur. Daarom se ek: Dr. Verwoerd, bring jy jou komman.
do's - ons hct ons s'n - dat ons
hierdie dinge regmaak en 'n partylose
staat stig.
Ons gedagtes meet uitgedra word
onder die volk. U, my vriende, het
nie · n olek waar u u stem kan laat boor nie. Daarom het ons 'n eie pers
gestig, sodnt u mcde.Afrikaner u gesig
kan sien, u stem kan boor. u mcning kan verneem. Maar onthou, het die
A.K.G. gcse, MET PAllTYSKAP· PE SAL U NOOIT VERDE!{ KOM
NIE - ELKE STEM VIR 'N
PA.RTYKANDIDAAT, WATTER
PARTi OOKAL,
IS
'
N
STEM VIRDIE O.B., WOENSDAG,
29
AUG.19'15.
!Brief @Jan
m
y
O.B.<=>Vriend
in
Kimberley-Distrik
G
r
oo
t
V era
ntw
oord
elikhcid
Geagte Wapenbroer, - Jy word op die oomblik lastig geval oor jon stem in die tussenverkiesing wat op 5 September plaasvind. Daar word
aan jou ges~ dat jy vir dr. Malan se kandidaat moet stem. want
os
jy buite stemming bly, steun jy genl.Smuts. Jou Beweging het jou nog steeds geleer om saam te werk met
jou mede.Afrikaner, selfs al bevcg hy jou. Ek kan dus goed .. verstaan dat
mense wat jou twee maande gelcde uitgeskop het, nou nog kan hoop dat
jy vir hulle sal gaan stem. Maar
jy moet die feit voor ol;; hou dat daar 'n baie groot verantwoordelikhcid op
jou skouers rus. Jy sal moet onder skei tussen 'n hele paar dinge tussen
Kimberley.distrik en die Unie; tussen die H.N.P. en jou volk; tussen 'n tus senverkiesing en 'n algemene verkie
sing.
Jy staan nou voor die keusc. soos hulle vir jou s(l. om tc kies tussen dr.
Malan en gent. Smuts. Dit is maar 'n halwe waarheid. Daar is baie meer op die spel as dr. Maino of gent.
Smuts se kandidaat in Kimberley•
distrik. Laat ek dit aan jou baic dui·
ddik stcl: Kimbcrley·distrik gaan be,
slis wic die aanstaande algemene ver•
kiesing gaau wen. Dr. l\1lalan goan sy
bclcid uittoets in Kimbedey·distrik
-sy beleid van uitskop en geen some•
werking. Wen hy Kimberleycdistrik,
sal by glo dat hy met sy beleid van
stryd teen en uitskop von mede-1\.fri
kam~rs ook die algemene verkiesing
sal wen. Dit sal hom dus die nodige
aansporing gee om nooit met die
O.B. te versoen nie, want hy sal glo
dat O.B .• Jcde tog in elk geval vir hom sal stem, selfs al skop hy hulle uit
en verkondig hy dat hy hulle stemme nie nodig het nie - soos Die Kruit boring docn.
Jou stem, indicn jy ga~lll stem, sal dus cintlik beteken dat jy dr.
Malan se uitskop•belcid onder•
skryf, en dan sal jy meewerk om
jou eie docl von volkseenheid te verongeluk. Deur te stem vir dr.
Malan se kandidoat op sy grond•
slag van verwerping van die O.B., sal jy dus eintlik stem teen volks•
eenheid.
Jy
sal dan miskien meehclp ,om virdr. Malan nog een ondersteuner in
0 .B.
se
T
a
a]
\ In
K
i
m
be
rle
y
lndien dr. Malan die tussenverkie•
sing in Kimberley·distrik wen op
grond van sy huidigc bcleid van nie•
samewerking met die O.B. en ander
nasionoalgesinde groepe, SAL HY
HIERDIE BELEID OOK WIL
TOEPAS IN DIE ALGEMENE VERKlESING WAT VOORLf:. Daar is cgtcr 'n vyftig kiesafdclings of meer in die land waar dr. Malan
nie die pan! sal haal sonder die onder•
steuning van die O.B. nie. Ily sal dan wcl Kimberley·distrik nou wen,
maar danrdic ander setels dan ver•
loor.
o
Is dit dan nie beter dat hy nou'n tusscnvcrkicsing verloor en tot be"
sinning kom voor die algemene ver•
kiesing nie?
o
Deur vir hom nou te stem, on•derskryf u sy beleid van twis en ver•
decldheid en gee u opdrng aan hom
om daarmee voort tc gaan.
die parlement te kry - nog 'n teen
stonde: van die 0.13. wat Hratis sal
rondrcis om propaganda teen jou Be
wcging en \·olkseenheid te maak.
Maar die belan!=jrikstc van al!es is dat jy jou volk 'n nckslag sal toe dien. Jy sal Kimberley distrik
wei
aandr. Malan help besorg, maar die hcle
Unic bestaan nie net uit Kimberley distrikte nie. Daar is tientallc setds in die Unie waac dr. Malan nooit sonder die ondersteuning van die
O.E. die meerderhcid sal behaql nie, en daar is tienduisende O.B .• Icdc in daardic kicsafdclings wat nooit weer
vir clr. Iv.Ia!an sal stem solank hy vol•
hard met sy verwerping vau meclc•
Afrikaners nie. Deur vir dr. Malan nou te stem, sal jy hierdie Afrikanets
in die onaangename posisie plaas om
in 'n algemene verkiesing GEEN
DEEL TE NEEM in die stryd van
hul volk nie. Dr. Malan sal dan met
jou stem en al Yerloor, net soos hy. in
1913 verloor het omdat hy gewc1er het om met sy mcde republikeine snam
te werk.
Vir jou is die keuse baie gewigtig.
Jy moet kies tussen die wen van Kim berley,distrik en die w~n van 'n sl gemcne verkiesi.ng.
Jy moet kies tusscn dr. Malan se
skeurbelci(~ en volkscenheid.
Jy moet kies tussen 'n tydelike, on· bcduidende oorwinning van 'n pnrty
wat jou boonop nog verwerp, en die duursame oorwinning van jou volk.
Dem nou weg te bly, sal jy help om dr. Malan se oe oop te maak vir die noodsaaklikheid om met sy
mede,Afrikaners saom te werk.
Dcur nou te stem vir dr. Malan,
sol jy hom aanmoedig om te vol
hard in sy verwerping en bestry ding van sy mcde Afrikaner.
vVat is jou keusc: Wil jy liewer NOU ecn setcl aan gcnl. Smuts gee om oor 'n paar jaar 'n algemene vcr
kicsing te wen, of licwer nou vir dr.
l\'Ialan EEN setel gee om oor 'n paar jaar 'n vyftig of mcer te vedoor?
Jou kcuse - as jy verkies om die
oproep van jou Icier te gehoorsaam
dcur buite stemming tc bly - mag
'n algehele omwenteling in ons poli
tieke !ewe tewecg bring. Dit mag ons
volk vcrenig. Broer, jou verantwoqr delikheid is groter as wat jy dinkl
rv.iee§
Dodeli
k
c
\'lo/ape
n
reen
D
uit§crs
·
Die Geallieerdes bet voorverlede
week aan die Duitsers toestemming verleen om partye te stig. Op die
eerste dog is daar glo al drie gere
gistrcer by die Ameri.kaanse beset
tingsowcrhcid. In die Russiese afde
linq was daar onlangs a! vier in die
veld.
Die partystelscl is so'n bep:ocrdc
wapen om 'n verowerde volk bly.
wend onder te hou, dat die Gcalliecr
des dit kan wang om dte Duit~er'>
l;inne ddc maande na die ooric:J toe
k le1at om hulself po\iH~i;: te organi•
sc<'r - 1nits natuu.-lii' dit op die grc· ndslag van die partyst else! ge ·
slded. E'n "ce ..neer r~·t1·y~ hull.:
w,!
slig. hoc 111·l:tteloser ~:11 die DLtits~
\'OlJ: bly - · 1?"1i" 111a:;tclos('t as '1'·!11
neer die Geallieerdcs hulle vir dertig
;>3r Ia-,~ sou besd het.
O.n
.
-IJD
MKSLEI OM
TE BEDANK
V
ctcraan
E
rken Fout
Gedurende die afgclope week het
die plaaslike H.l'\ .P. orgaan weer soos
gewoonlik sedert 1941 die geval is, die
O.B. aangeval en afgesluit met 'n
brief waarin 'n O.B.lid bcdank uit
die organisasie, berig ons korrespor1=
dent uit Johannesburg.
In hierdie geval was die slagoffer
'n 65 jMige veteraan uit die Tweedc
Vryhcidsoorlog, wat scdert verlede jaar ,bearbei" word. Op een stadium is hom meegcdccl: ,As jy nie nou uit die
0.13.
bedank nic. wil die Nasio. nale Party niks verder met jou tedoen hu nie".
Uilcindelik is 'n gctikte bedan ..
kingsbricf aan hom voorgelc en hy is
bewecg om dit te teken.
Die poging tot ondcrmyning van
ons organisasie het misluk. Aandagtig
aan die ced wat hy gencem het, bly
'n kameraad getrou aan die ideaal van
volkseenheid.
,Ek vocl nou bcter", bet hy ver.
klaar, nadat hy die volgcnde bood.
skap aan sy volksgenote onderteken
het.
7de Laan
10.
Roodcpoort.Noord.Geagte mede Afrikaner. ck wil u aan.
dog vestig op my brief wat op 23
descr in Uie Transvalcr verskyn het.
waarvolgens ek bedank het as lid van die Ossewabrandwag. Ek wil hiermee bekend maak dat ek my besluit weer in oorweging geneem het en besluit het om getrou te bly aan die eed wat
ek geneem het toe ck lid geword het van die Osscwabrandwag.
E
k
is onder die verkeerde indrukgebriug wat betrcf die pensioen van
ons Kommandant,generaal en d.ie ver•
kicsinn in Kimberley.
Ek vocl oortuig dat die Ossewa,
brandwag, as sy lede hul selfrespek wil behou, geen anclcr uitweg het as die Ieiding ~vat deur die K.G. gegee
is, te volg nie. Oit is my innige bede dat die H.:\f.P .• Iciding hierdeur tot bcsinning gebring sol word en dat dit
sal lei tot die erkenning van mede,
Afrikaners en hul organisosies as na.
sionaal en republikcins.
Ek wil hier bevestig dat dr. Hans
van Rensburg, ons Kommanda nt.ge-neraal, nog altyd die hoogste mate
van eerbied van my afgedwing het en
'n ereplek in my hart opgeneem het.
Ek het deur my offisiere versoek
dat die Grootraod my sal herstel as lid van die Osscwabrandwag. Ek wil nie kics nie, want daardeur sou ek
skeur.
Mng God die Afrikonerdom terug.
lei tot sy ecnhcid en mag die seen vnn die Allerhoogste rus op die werk van die manne wat daarna strewe.
(Get.) F. A. van Niekerk.
D
:R
IE
1Pa
a
d
l\
1
o
nun
l
cnt
cD
W e
r
k
e
(Eien.) Bpk.Posbus 220 - Bredastraat PAARL (K.P.) 0 SKRYWE DIREK OM ONS NUUTSTE KATALOGUS 0 Direkteure: L. A. B. Bohlmann - M. Bohlmann 0 Gevestig
1
898
'N MOOD
LEERSAK
is ba
ie
b
e
langrik
b
y u uit
r
u
sting.
K
ry
di
t
by
Die Dames• Winkel PAROWA~JK
~
§lH
E
~
HANDllAAF U EIE
TAAL
!
Stuur u naam, adres en 2/6 ledegeld (vir eerste jaar) a an: SEI<RETARIS
H
A.NDHAWERS·
O
RGA
NllSASlE
Posbua 180 - Stelle.nboschlWAJROCAGIENTSKA~
V
R
OE
E
MOR
E
-IWARK
KAAPSTAD
0IJETALING GESKIED ONMIDDEL· Lili, 'WEEKLffiS, llUAJn)£Lm§
OF 8008 VERLA.NG.
0
0
M.
JJ
NNAAR
&
IV AN SC
J
HIO
OR
Eioll&lra GUSTAV RE'l'l'Ell!'..V.IER
DIE O.B.. WOENSDAG, 29 AUG. 1945.
Boere
Bege
er V
era:ndering
Die oo van die volk raak al meer en meer oop vir die onna.
tuUl·Jike verteenwoordigingstelsel waarmee ons land opgesaal sit on,
der die partypolitiek, waar kunsmatig saamgestelde partye die enig,
stc verteenwoordiging in die parlement het. Vera! die boeregcmeen,
skap begin in die jongste tyd besef dat hul belange op hierdie wysc
nie gcdien kan word nie. Landoou unics hou jaar na jaar kongrcs
sonder dat daar die minste aandag aan hul besluite van owcrhcids.
wee geskcnk word. Wat die partypolitici in belang vir ·n gcslangde
verkiesing beskou, dit word aangcpak, en die res word gelnat.
Dit is dan ook opmerklik hoe die boerevereniginge in die jongstc
tyd in die rigting van beroepsvcrtcenwoordiging dink. 'n Maand
of wat gelcde het die voorsitter van die \Vaterbergse boercvcrcni.
ging, mnr. F. C. Kraamwinkel, gepleit vir die stigting van 'n Boerc.
party. Sy .rede vir hierdie voorstel is:
,Die stem van 25,000 vooraanstaande boere deur middcl van
'n landbou•unie, verhef, maak nie 'n gcnoegsame indruk op die de•
partementcle hoofde nie, en die antwoorde wat op die besluite ont'
vang word, is in die meeste gevalle onbcvredigend".
BINNE DIE STELSEL
Hierdie boere meen om die oplossing vir die verw<Jarlosing
van boerebelange te vind binne die raamwerk van die parlcmentere
stelsel deur die stigting van nog 'n party wat suiwer boerebelange
sal verteenwoordig. Die doel is egtcr cluiddik - regstreckse ver•
teenwoordiging aan die boerc self.
Die V rystaatse Landbou.unic gaan egter 'n stap vcrder in die
rigting van beroepsverteenwoordiging. Op sy kongres voorvcrlede
week in Bloemfontein is 'n besluit geneem wat vra dat landbou.
verenigings die reg moet he om die minister van landbou self :e
benoem uit die geledere van die regeringsparty. Vanselfsprckend sal
hulle in so'n geval 'n boer uit eie geledere benoem wat ook lid van
die regeringsparty is.
Hierdie uitlatings van verantwoordelike boere.organisasics open.
baar die leemte wat daar onder die huidige stelsel bestaan. · Die
vraag is egter of enige van die twee voorgestelde veranderings icts
meer as lapwerk sal beteken. Die stigting van 'n boereparty sal net
beteken dat die boere hulseiE gaan isolecr van die res van die volk op 'n grondslag van STRYD. Dit beteken 'n oorlogs·•crklaring teen
d~e res van die beroepc, waaruit slegs 'n groter ldoof tussen volks·
genoot en volksgenoot sal ontstaan.
ONDER PARTYPLAK
Die ander voorstel, om 'n minister te beno:::m uit die regerings•
party, sal die boe.re ook niks meer bevoordeel as wat die koukus van die regereode party se welwillcndhcid strek nie. Die minister van landbou sal maar nog onder die partyplak staan en teen sy cie
mede·boere in die opposisie stelling moet inneem op elkc punt van partybcleid. Origcns sal die landbou.unies nog maar steeds roependes
in die woestyn bly, \vant hulle sal nog maar net die vryheid he om
besluite te neem waaroor die regering sal moet beslis.
Nee, vir die boere, sowel as vir aile ander beroepe, lc die
oplossing in 'n stelsel van berocpsvertecnwoordiging, waar clke
berOCJ> sy eie verteenwoordigers in die staatsbestuur beooem, en
waar bulle in 'n gees van samewcrking kan arbei in plaas van op
oorlogsvoet met mekaar te verkecr, soos in die partypolitiek. En
verder so, dat elke beroep ook sy eie huishoudelike sake waarneem ·
in sovcr dit nie ander lewenskringe raak nie. M.a.w. die bocrege•
mecnskap moet deur middel van sy eie landbou•organisasies self·
b~sturend word wat hul eie aangeleenthede betref, en verdcr hul eie verteenwoordigers benoem om in samewerlting met ander lewens•
kringe die gemeenskaplike landsbclcid uit te werk.
Maar hierdie stelsel sal nooit deur die partypolitick verkry
kan word nie, want dit bring mee die verdwyning van politieke par.
tye. en geen party sal daarvoor te vinde wees nie. Dit kan wei
bewerkstellig word deur middel vnn 'n volksfront waarby ook die
boere•laodbou•unies hul gewig kan iugooi by 'n algemene verkicsing.
BOJERED
OGTERS
BYE
EN
Op V rydagaand, 20 Julie, het die
Boeredogters van Newton Park
(Port Elizabeth) 'n geslaagde funksie
aan die huis van Jeug.kommandante
Hattingh gchou, ten einde fondse in
te same! vir 8 Augustus. Die opkoms was, ten spyte van gure weer, bevre.
digend. Jeug.kommandant Truter het
die openingsrede waargeneem. Die
ingevorderde bedrag is £3. Die dog.
ters bedank alma! hartlik vir die on.
dersteuning en belangstelling. - (ln.
gestuur),
{Vervolg van kol. 1)
wees.
Hierdie optrede van die V.S.A. !ewer nie alleen bewys o.a. van sy
finansicle oormag nie maar ook van
die afhanklikheid van sy Britse bono·
genoot. Dit kan cok aangeneem word dat die Truman-<.dmini~ trasie in die
toekoms mindet· Anglo-Amerikaans
maar meer Amerikaans gaan handel
Dit is 'n gedagte wat reeds geruime
tyd in Amerika uitgespreek is. Dit
is ook 'n gedagte wat in die Nuwe
Wereld populer gaan wees, vera! na
a! die sorge van 'n .,buitelandse oor -log," en dit mag ook by die volgende
presidentsve!'Jdesing aan Truman
stemme besorg.
DIE .B., WOENSDAG, 29 AUG. 1945.
t
So"vjetC>Ru§land
Trek
We§waart§
Onttrek Amerika Hom
?
Deur prof. ]. A. Wiid.
Daar het gedurcnde die afgelope
paar dae opspraakwekkende ontwik
-kelings op die gebied van die inter
-nasionale politick plaasgevir.d. H
ier-die ontwikkclings geld in die eerste
plek die vcrhoudings tussen die ,D~ie
Grotes" nl. Sowjet-Rusland, die Ver
-enigde State van Amerika en Brit
-tanje en dit nogal tcrwyl die
vredes-klokke nog bcsig is om te lui! H ulle
geld egter ook nic minder die
weer-opbou en stabilitcit van die na-
oor-logse lydende wercld nie.
AGTER DIE RUSSIESE
YSTER-• GORDYN
V cldm. Smuts het reeds teen die
end van Junte in Kanada melding
ge-maak van .,duistcrc magte wat in
Europa ontkcten is." Na Smuts het
ook Churchill in die Britse laerhuis
gepraat van 'n .,gcweldige tragedie
wat hom afsped agter die
ystergor-dyn wat Europa tans verdeel." Die
woord .,ystergordyn" is ook 'n woord
wat Goe!lbcls in diesclfde verband
reeds vroecr gebruik het. EindeE;.:
het ook Ernest Bevin, die nuwe
Britse minister van buitelandse sake,
sy besorgdheid uitgespreek oor wat
daar agter die ,ystergordyn" plaas
-vind. Bevin het gewys op die n
ood-saaldikheid om tc verhinder dat die
een diktatuur deur 'n ander vervang
word, en het Bulgaryc, Roemenie en
Hongarye gcnoem as Iande met re
-gerings wat nie deur die volkswil
ver-teenwoordig word nie.
Hoewel nie een van die drie
ge-mclde staatsmanne die Sowjet-unie
by name noem nie, is dit heeltemal
duidelik dat hulle aan wantoestande
dink wat in Russies-beheerde Iande
heers. Hulle woorde bevat dus in
werklikheid 'n bcskuldiging en a
an-klag teen Moskou a! word die Ru
s-siese bondgenoot nez gens gena em
nie.
BULGARYE
'n Interessante voorbceld van
bond-genootskaplike o:1min en agterdog is
die op hande syndc algemene verkie· sing in Burgarye. Volgens An
glo-Saksiese standpunt sal die Bulgaars~
vet·kiesing nie op ,.demokratiese"
wyse plaasvind nic en sal die Bul
-gaarsc ,volkswil" nic kans kry om
tot t1iting te kom nie. Die woord
.,demokrasie" word weer holrug gery
en daar word vcrgcet dat al dric
Bondgenotc nog tot onlangs so hard
juis vir die demokrasie gevea het!
Dit is in elk geval duidelik e~ was
ook altyd duidelik dat Moskou
Washington en Londen onder ,demo~
krasie" iets heeltemal verskillcnd ver
-staan. Afgesien daarvan dat die
woord ,,demokrasie" as slagwoord en
wekroep wei propaganda-waarde het
wat net so misbruik kan word as die
woord ,nasionaal" op die uithan
g-bord van mnr. Cohen se ,National
Store" of in die ,,National Scouts"
van die Tweede Vryheidsoorlog, kan·
ons daarvan oortu1g wees dat die
here in Washington en Londen nic
besorg is oor die ,demol;ratiese r
eg-te" van Bulgare, Hongare en
Roe-me111crs nie maar oor iets heeltemal
anders. Hulle is nl. besorg oor die
Hussiese stoomrollcr wat wcswaarts
bcwecg en besig is om hierdi~ state
binnc die kraal van die Russiese
magspolitick in te sluit. Hulle vocl
bekommerd daaroor dat Stalin in 'n
Dimitrov, die Bulgaarse kommunis, 'n
gewillige werktuig het in Bulgarye net soos hy reeds 'n Tito in Suid
-Slawie het. Va.1daar a! hierdie trane
in Londcn en ·Nashington.
LEIERSK AP IN DIE NUWE
EUROPA
In verband hiermee hct daar in
die Londense Times 'n insiggewende
artikel verskyn. (Sien The Cape
Ar-gus, 25 Aug. 1945). Volgcns hierdie
artikel sou ,die Westc" in Europa
self nie aileen sy ou materielc suprc
-masie verloor het nie, maar loop hy ook gevaar om sy intellcktuele en morelc leierskap te verlooL In 194i.l
en 1941 was die vcrwagtings van Europa nog gcvestig op Brittanje.
Vandag cgtcr is laasgenoemde sonder
twyfcl oorskadu deur die V.S.A. en
die Sowjct-Unic wat mag en prestige
betrcf. Oos-Europa het onder Rus
-SICSe hcerskappy gekom en die nuwe
regeerdcrs verstaan die Brittanje van
vandag en van die verlede glad nie.
Die Russe bcskou die Weste as 'n potensiele vyand en eien hulleself aile krediet toe vir die verslaan van
Duitsland. Was dit nie vir Rusland
nie dan sou Hitler se Duitsland vir Brittanje vernietig het. Die militcre suksesse van die Russe in die hu1dige
oorlog was oorsaak dat die
rewolu-sionere intelligentsia van Sentraal- en
Oos-Europa in grootse verwagtings
hulle blik op die Rooi Leer gcvestig
bet. Dit sou 'n fout wees om te dink
dat die nuwe regeerders in die
Rus-sies-beselte Europa blote strooipoppe van Stalin is; hulle is oortui.,.de
rc-wolusionercs wat in hulle vyandskap tecnoor die Weste aan 'n Derde Wcreldoorlog glo. Selfs in Frankryk
en Italic is Linksgesindes gencig om
die oorlogspoging van Brittanje en
die V.S.A. tc ondcrskat.
Terwyl Oos-Europa nooit 'n
aan-geleenthcicl van groot gewig vir die
Britse buitelandse politick was
nie-dic skrywcr het waarskynlik die Pole
van 1939 vcrgect - is die toekoms
van Wcs-Europa egter van die aller·
grootste belang. Aldus die ,goed
in-gcligle" kor.respondent van die
Len-dense Times.
DIE TWEEDE GEBEURT ENIS Terwyl die ,ontplofbare" artil;cl in die Londcnse Times aandring op gro -tcr samewcrking tussen Westcrse
Jande, het die Amerikaanse
bondge-noot sy bruik!cen-oorecnkoms met
Brittanje sonder oorlegpleging met
laasgcnocmclc bceindig. Dit sou
Brit-tanjc in 'n baie ernstige posisic stel.
Selfs Churcl;!ill noem die
Amerikaan-sc optrede ,baie ernstig en onrusba
-rcnd" en in Downingstraat sou dit die oorsaak van .,much ilewilde1·ment"
(Vervolg i:1 kol. 2)
CERES
VIER
FONDSDAG
OP
8
S
EPTEMBER
194
5
in die
ST
ADSAAL
10.30 v.m. TEE EN VERVERSINGS.
12.30 tot 2 n.m.: LIGTE ETES.
2 n.m.: OPENING VAN BASAAR deur Hoof genl. P. R. Retief.
Van 1 n.m. tot 6 n.m.: KOFFIE EN BRAAIVLEIS.
Bring scker u jukskcie saa:n.
8 n.m.: OPENBARE VERGADERING in die STADSAAL.
Spreker:
Aditmk
-
Komm
and
ant-Gcueraal
J
.
A. SMITH.
o
DIE O.B., WOENSDAG, 29 AUG. 1945. \
VJRAAG OOR
B01LSJf
E,VI
S
ME
KWEJL
BRKT§
E
B
L
ltD
Frankr
y
k Voor
T
"v
e
e
§
pro
_
n
g
dunde Brits•A.'"llerikaanse ld~rs hulle
tussen 'n Sowjet·Rusland in die ooste
en 'n Sowjet·Frnnkrylc in die westc
bevind?"
..
N
AD
E
ILE VAN
JP
ARlYSIELSEL
,,Stcl u voor dat ons 'n rcpublick
sou he, en binne daardic rcpubliek rc• gccr ons ons volgens die Engelse par• tystc!sel", hct gebiedsgcnl.
C. L
.
deJager gese by gcleenthcid van vergn•
derings gebou in Kimberley•distrik verlede week.
Gent. De Jager het aangetoon hoe
clke volk vir hom "n staatstelsel ont.
-wikkel. In die geval van Engeland
was dit die partystelsel en dit is in
1910 in ons land ingevoer. Spr. het
'n breedvoerige uiteensetting gegee
van die menigvuldige nadele van hier,
die stelsel. w .o. vera! die feit dat volksbelnnge dikwels vcrsaak word ter wille van partybelange. lets wat Frankryk skyn vandag die proef.
ballon te wees van die Europese po. litiek. Soos Die O.B. reeds dikwcls verklaar het. staan die wereld voor die eenvoudige keu~e om die een of
ander vorrn van nasionale sosialisme te aanvaar of die kommunisme. ln Frankryk woed hierdie tweestryd
vandag, maar dit is 'n ongelyke stryd. want die kommunisme het vrye spcl, terwyl aile ander idees met 'n brutale
hand onderdruk word.
§0
0
§ O
N§
LlES
E
RS D
IT
§lEN
In 'n Engelse publikasie, Review of W odd Affairs, word melding ge·
maak van die duisende krygsgevan•
genes wat uit" Duitsland teruggekecr
het vao wic ,,'n groot aantal" dcur
die Na~i·filoso[ie be'invlocd is en ,'n
politieke gcvaar is".
Verklaar word dat daar in Frank.
ryk 'p onsekere ewewig is tussen die
twee uiterste politieke rigtings, hoe. wei die kommuniste besig is om veld te wen en doelbewus die kanale van inligting tussen die buitcwereld en die
ordentlike Franse af te sny. Deur on. ecrlike metodes - 'n waarnemer het o.a. gesien hoe kommunistiese agente in die nag stembriefies vcrvals - en dcur skrikaanjaging probeer clle kom. muniste hul houvas vergroot. Een be. rig lui by voorbeeld:
,Duiscnde en duiscndc kommunistc
het onder die skuilnaam van ,Patriot•
tc' hul wapc.ns gehou. Die reggesindc
mense swyg. Indien vooraanstnandc
manne van rcpublikeinsc of demokrn•
tiese gcsindheid sondcr gevaar van
arrestasie of moord 'n dagblad kan
publiseer of vergaderings hou, sal die meerderheid van l'rankryk, wat
nog gesond .is, reageer. Maar dit kan
nie sender hulp gedoen word nie. Op
die oomblik is dit te qcvaarlik. Bin•
nckort egter sal dit te laat wecs. Wat sal die toestand wecs ns die uitge•
P
OLIT
I
EKE
SI.AGO
F
FERS VAN
9
N
PARrYBEWIND
S.
J.
PRETORIUSBloemfontein. van
Is soos gewoonlik op die oggend van
28 Jan. 1942 na sy werk. Toe hy die
annd nie opdaag nie, is verneem dat hy voortvlugtig is. Op 22 Febr. is hy op die plaas Bokfontein, Kuruman, in hegtenis geneem. Daarna in Pretoria•
tronk aangehou tot 7 Maart. Aan=
gclda van hoogverraad, maar op 8
Julie vrygespreek. Egter nog aange•
hou tot 22 Julie, toe hy gei'nterncer is
tot 8 Aug. 19-H.
,Ek sal my mede·Afrikaner nie in
die steek bat nie en hom nie aan die
vyand uitlcwer nie".
]
?
art
yp
o
lit
i
ck
Mnr. A: H. Stander. Graa(f Rcinet,
skry£ met vcrwysing na 'n vcrkie.
singsooreenkoms tussen die plaaslike
leiers van die politiCke partye met bvtrekking tot die Skoolraadsverkie. smg ns volg:
W aarom moet daar gccn politick,
of party-politick, in plaaslike liggame
ingeslecp 'vord as die verkiesing van
ons bclangrikste regerendc liggaam
(of liggame) daarvolgens moet plaas.
vind? Party•politick is gocd, of dit is
nie gocd nie. As dit goed is, moct dit
vir alles goed wecs; andersom, as dit
nie oral goed is nic, is dit ncrens goed
nie. Die H.N.P. of Volksparty het tog seker 'n vastc bcleid insake on
derwys en sodra ons iets prysgec van
daardie beleid, deur by voorbecld toe
te laat dat andersdcnkendes in staat
gestel word om hulle beginsels uit te
voer, is ons ontrou aan ons cic be. ginsels. Hierdie beginsels is natuurlik
vas omJyn vir clke afdcling van die
openbare !ewe en d11arom moet clke openbare liggaam in staat gestcl word om in sy lewensfcer die omlynde be,
ginsels uit te vocr. Om dus tc rcde.
neer dat 'n mens nie in plaaslike lig
game pa rtypolitiek moet invoer nic,
bring ons dadelik tot die gcvolgtrek,
king dat die beginscls van die party
in die oorgrote dec! van die volks.
!ewe nie pas nic, want plnaslike lig
game maak seker die grootstc dec!
van die volkslewe uit.
Ek is cgter pcrsoonlik die lciers van die plaaslikc party•politieke Jig.
game baie dankbaar dat bulle dcur
hul eie loedoen ons noop om tc dink
dat hulle ook sat is vir die party•pc!i·
tick en die dng sal tocjuig wanncer die gesagstaat daarvoor in die pick
sal kom, wannccr ons nie net in plaaslike liggame bokant en buitekant
die party•politiek snl staan nie, maar
ook in aile sake wnt die heil van land en volk raak. - (Heclwat vcrkort).
Tussenvc
rkiesing
K
in
1
bcrley
In
Na aanleiding van die H.N.P. se
gesanik oor die O.B.-optredc in die
tussenvcrkicsing Kimberley Distdk,
wys komdt.
J
.
A. IIurter damop dat dit die H.N.P._belcid is om O.B. on_dersteuners uit aile rade en komitees
te hou. want hullc ,.kan nie toelaat
dat 'n O.B. in 'n magsposisic kon1
nie". Ons het ons bloot onttrek aan
die verkiesing, skryf hy, maar die
H.N.P. hct op George vcrledc jaar
met "n munisipule verkiesing ecn stap
vcrder gegaan.
'n Paar jaar gcledc is hier 'n Bur. ger.belastingbetalersvcreniging gestig,
en H.N.P .• ondcrsteuners is in die
meerderheid van die lede H.N.P.,on.
jaar is toevallig op "n oop ledcvcrga,
dering twee O.B. !cdc en een H.N.P. gcnominecr om as kandidate vun die
vereniging te staan.
Daawa is toe op 'n groeplciervcr"
gadering van die H.N.P. opclrng gc•
gee om nie vir die O.B. te siem nie,
want die O.B.•ledc ,mag nic in 'n
magsposisie kom nie." - dit nieteen•
stnande die feit dat die Be!asting•
betalersvcrcniging niks met die
0.
!3.
of H.N.P. te doen bet nic!
Die destydsc wyksleier van die H.N.P. het toe "n stap vcrdcr gegaan.
1-ly het saam met mnr. Urban ( wat die jaar tevore die V.P .• kandidant teen mnr. Werth was) en nog ·n V.P. ondersteuner teen die Vcreni.
ging se kandidatc gestaan. Die wyks
Icier van die H.N.P. werk toe prag.
tig saam met die V.P. by cen tafcl en van die groepleiers ry jolig kiesers
aan vir hierdie koalisic - alles om
die O.B. .,uit mngsposisies te hou"".
Gclukkig het net 'n decl van die
I I.N.P. hierdie Ieiding gevolg.
Dit gebeur tydens 'n munisipale
vcrkicsing en nogal wanneer die be
trokke ,.rampokkcrs" genontineer is
namens 'n vereniging waarvan die mcerderheid van die lede H.N.P .• on. dersteuners is.
Die H.N.P .• Ieiding is die laaste
wat reg hct om ons kwalik te neem
vir ons houding, nie aileen omdar bulle eie optrede vecl verder gaan nie,
maar ook omdat hulle ons so pas ge•
leclc uitgeskop het. As dr. Malan sy hond roep. sf: hy seker: ,.voertsck"'!
Hy knn dan tog nie kwaad word as
sy hond hom by sy woord neem nie!
Die H.N.P.-kopstukke teer soos
parasiete op die volk se haat vir die
Smuts.regering. Die leiers wil hul haat op mede.Afrikaners Jaat botvier, en
dan, as daar 'n verkiesing kom, dan
sf: bulle: ,As julie nic vir ons stern nie, help julie Smuts". Die volk is
sat vir hierdic poiitieke nEpersing en
ons hoop Kimberley se uitslag sal die
doodsklok danroor lui.
OP§TOKERY?
Buitesfaander skryf:
Wat is die Helwan.moeilikhcid se
oorsuak? Dis 'n vraag wat baie mense
en byna elkcen hom in die afgelope
week gestel hct. Die soldate is dan
ook volgens alma! verwag het, seker
ontcvredc oor die vectraging met die
repatriasie.skerna van die regering
(so word dan ook in die dagblaaic
gcme!d).
Mens kan egter nie help om jou.
self a£ te vra wat mnr- Levin in die knmp gemaak het, en tot hoe 'n mate
sy toespraak en teenwoordigheid die
sank bc'invloed bet nic. te meer as
jy sien dat hy "n afgcvaardigde is van die ,.Springbok Legion"". Hy ,de. mnnd" o.a. ..repression of the
.fifth column' in the Union". Mens
sou dink dat hy die laastc ecn is wat
dit kan vra.
Die opinic van die tcruggekeerde
soldaat oor die algemeen is dat dit 'n
klompie ekstremiste is wat dcur pro.
paganda en opstoking opgerui is en
hulle aan so'n gedrag skuldig ge~aak
het en also die naam van die Afri kaunsc soldant in ongunstige Jig stcl.
Pluk die rcgeriag nie dalk nou die
vcugte van sy vricndelike houding jccns die kommunistc nie? Die rege•
ring het hom blind gcstaar teen die ,roekclosc" Osscwnbrandwag, maar word hy r1ie miskien nou deur sy eie
honcle gebyt r1ie? Wat is die regering
sc autwoord hierop?
Genl. De Jager
'n andcr party sou aanvoer wat beslis in bclang van die land sal wees, ,.vord
bcstry omdat jou party nooit mag er•
ken dat die nndcr reg is nie, want
daardcur verloor jy stemme.
Ook die manier waarop kiesafde.
lings vertcenwoordig word, is teen
die volksbdang. Fauresmith word
verteenwoordig deur "n advokaat uit
Kaapstad, en \i\Tinburg deur 'n advo.
kaat uit Bloemfontein.
En
nou weerword "n persoon van elders ingevoer
om Kimberley te verteenwoordig. Dit gebeur omdat die H.N.P.=leiding van
oordeel is dat daar geen persoon in
Kimbcrley·distrik is wat aeskik is om
die PARTY te vcrteenwoordig nie,
hoewcl daac .miskien baie sal wees wat goed genoeg is om die k.iesers te verteenwoordig.
Kom die verteenwoordigecs in die parlement, het hulle geen vrye stem nie, maar moet hulle hul aan die
koukus onderwero. Dit is nie die volk se verteenwoordigers wat die wettc maak nie, maar die meerderhcidspar.
ty, en hy verteenwoordig mnar 'n
dee! van die volk - dikwels 'n min.
derheid van die volk.
Om hierdie redes strewe die O.B. na "n ander stelsel waarin volksbe, lange bo aile seksionele belange ge.
stel kan word. Daarvoor is nodig
dat die volk as gehcel moct saamwerk
en nie gewikkel moct wees in onder,
linge, georganiseerde stryd nie.
G In 'n vorigc berig is gcmeld dat
'n klein funksie op Tiervlei verlede
maand £9·19·6 ingebring het. Die
veldkornet dec! mce dat dit na af=
trek van die kostc die bedrag van
£'1>14.6 was.
UIT
STEI
\ENDE
GELEENrHEDE
virJo
ng
Io/!a
nn
e
n Firma wat vinnig uitbrei be. nodig ywerige jong manne asboekhouers, stoormanne en ver.
kopers. Goeie vooruitsigte aan.
gebied. Besondere geleenthede vir gcskikte persone om hulle na bcstuurdersposte op te werk.
Meld ouderdom, oplciding en
ondervinding; en
Stuur afskrifte van getuigskriftc
en referensies aan: X - Posbus 1-i 11, Kaapstad.
~§
V
oor
Stemdlag
..
99V
oik§tryd
99
~
Daarillla
99JHLN JP
oc0or,
v
inning
99
Die Volksblad beduie nou aan
O.B .• kiesers in Kimberley.distrik dat die tussenverkiesing aldaar 'n · strycl van die Afrikanervolk as geheel is. Net so het Die Transvaler 'n jaar
gelede ook nan die kiesers van \Vak.
kerstroom beduie. Daar het die O.B •
kommandant sy organisasie agte.r die
H.N.P .• kandidaat ingewerp en die
deurslag gegee tot die oorwinning.
Na die verkiesing was dit egter geen ,Afrikaner·oorwinning" meer nie, maar suiwer en aileen van die H.N.P. Dit moes dien as voorbeeld
van die groei van die H.N.P. in daardie kiesafdeling!
So moes mnr. Robbertse, die O.B .•
kommandant, na die verkiesing o.a. as volg ann Die Transvaler skryf:
.
W. V 0
li
G
'f
(lEi
cene
.)
JEpk.
Jll'ebrllmnts van
Kcend<e!t"- <en
Bcesproeiing§-maBjinerie.
IB~
1l.O •••
JHIUGJENOOT.
JK.P.
BEGRAFNff.SVERENl!Gff.NC
'n Klein ll!nnn<leltkse l"rllDlle dek d.le hele
Jll'l>(JJUJO.
Die Lykbeaorger In u dorp to oos ngent.
l!)l.'E SIDD-SFJ.URAANSE FEUERASI.E VAN
BEGllLU'NI$ V'EILSEKEIU~OS-VElllil'.'IGh"'IOS
!I.EPERK. . . . . . . . . . . . ·
(Qcre&~otreer onder dlo Vcroekerlngswet)
8ll Beellettosebou, Prestdeol8trnat 67, h/v. UIUTisonstrMt, JO llAN NES.BO.llG.
EEUFEESPOSKAARTE
1/
6
Per DosynSLE
U
TELKE
T
TINGS
1
/
6
Posgeld 2d. !F.tU\E\IEU.OOI?!?~NL\IBNG$Egte Silwer
30
/
-Posgeld 4d.EEUFEESMEDALJES
9d
Posgeld 2d.,U praat van die geweldige groei
van die H.N.P. waarvan Wakker•
strcom o.m. 'n klinkklare bewys geo lcwer het. W aarom buit u die hart,
like samewerking wat ons hier on'
dcrvind het uit vir die party? Waaro o:n verkies u ondermynende propa, gonda bo samewerkin9? . .. Ek vero
~eker u u het meer kwaad aan die saak gedoen as goed. Die Partv in
'vVakkerstroom het nie ~e~roei nic
- dit het agteruit gegaan. Ons het.
gevra dat ons werk nie uitgebuit mag word vir ·die Party nie, en nou gaan Die Transvaler dit waadik doen. Is
volkseenheid werklik by u ern:s? Die J)lagtige samewerking wat hier was.
i~ versteur, wees daarvan oortui;;''.
Net so ook het dr. Krd Bt<>ml"r
voor die verkiesing die goeie b.::dr,e, lings van die O.B.Jeiding erk~.:1 deur t<: bedank as direkteur van Die Kwit.
bering. omdat hierdie btco.d kl.>r~ vocr
eli~ verkiesing gekum he; met ,skakt>l,
st~ riE>s" teen die (.l.n .• :ekrs. 'n Paar
n:aande nn die verldesinq is aa;Jgc' kondig dat dr. Bremer nou voorsitter
'an Die Kt uHhon.ng se t\i;:cksie JS,
war· toe lus,~. r.:r ;;.s ooit teen die 0 B.
skel. ·
Niemand sal hom in Kimberley, distrik laat mislei deur die stroop. tonge van politici nie. 'n Donkie
stamp nie sy voet tweemaal nan die, selfde klip nie - nog minder 'n O.B. Laat hierdie mense nou vir eenma3l
geleer word dat volkstryd beteken
smnewcrking van aile nasiona!e Afri"
k<>ners!
Bloemfonte
i
n
In £300
Die Bloemfonteinse k0nl!nando'shet Saterdag, 11 Augustus, O.B .• dag
gevi~r in die vorm van 'n verkoping in die oggend, en 'n uitstekende maaJ,
tyd in die middag. wat deur die vroue van kommando Cll bedien is. Etlike
honderde stadgenote het aangesit in
die Clarendon,saal. ·
Die opbrengs van die funksie al' leen was £285 vergeleke met £235 verlede jaar. Daar is nog heelwat
gelde uitstaande, sodat die bedrag van
£300 na vcrwagting ingevorder sal word.
Op 4 Augustus het die brandwagte van Soutpan 'n funksie 9ehou ten
huise van veldkte. Martie Venter,
wat toegespreek is deur genl. A. van Krimpen van Bloemfontein. Die op, brengs het ~16 beloop. - (Korr.)
VASCO VOORUIT
Die vroue,kommando van Vasco
het baie mooi saamgewerk vir
8
Aug. Die kommandante, mev. A. E. Smeda,het aan 'n paar brandwagte
s
;
,
gegee om mee te woeker, en gevra dat hulle vir haar £3,5.0 moet terugbring. Metuitsondering van 'n paar, het hulle dit ook gedoen. Sommige wou nie woe. kergeld neem nie, maar het ook hul
£3 gebring. 'n Ou weduwee•moeder
bet die mooi bedrag van £7 gebring, en het nog daarby gese dat sy jam• mer is dat dit so min is, maar sy sal
beter doen ander jaar.
Dnar is baie ywer ann die dag gele en alma! het hartlik saamgewerk om van O.B .• dag 'n sukses te maak.
Die kommandante hoop om aanstaan. de jaar die bedrag te verdubbel, en daacom begin httlle nou reeds weer te werk.
'n Paar nuwe lede het bygekom.
Ondersteun Ons
Advertcerdenll
DIE O.B., WOENSDAG, 29 AUG. 194:5.
Wie
dhr.
V
allJl
R
ellJlsburg se
PellJlsioen Gegee Het
WAN'VOORSJlEJLlli
N
G DliE JKOP
·
IN G
JES
LA
AN
Die wanvoor
s
tdli
ngs
Yan
die
pa
r
typolitici
vir
pr
Ol)a-g
a
n
dadoelcindcs
maa
k
dit
noodsaH
klik
dat Die
o
.
n.
weer-ee
n
s
di
e kwe
s
sie
van
dr.
V
an
Renshan:g
se
l)en
si
o
eu
hchandel.
.
O
ns
hct
reeds
t
cvore
aau
getoon
i
n
ons
hlad
dat
die
pens
i
oen
wat
dt:
.
Van Ucn
s
hurg
van
die
st
aat
trek
-
·
-
en
ni
e
van
§yMa
je
stcit.
nie,
s
oos
H.N
.
P
.
-
ag
en
te
verkondig
aa
n
hom
gegee is
o
.a
.
deur dr.
D.
I<'
.
M
ala
n,
a
dv.
Eric
Louw,
mnr
.
l~.C.
Era
s
mu
s
,
nmr.
F
.
H
.
Bohman, ens.
Nou kom Die Volksblad egter met'n splinternuwe storie. Op 'n vraag
van 'n leser wat wil weet of dr. Van
Rensburg nie volgens 'n wet van 1936
sy pensioen van die staat kry en nie van genl. Smuts as vergoeding vir sy O.B .• leierskap nie, kom die blad son. der blik of bloos 1:1et die volgendC
verhaal:
,Dr. Van Rensburg trek n staatspensioen volgens wet, wat hy
egter ook volgens wet sou verbeur het omdat hy na sy aEtrede as ad, ministrateur nie na die staatsdiens
teruggegaan het nie".
W aar sou die blad a an hierdie orh
sin kom? Is dit maar nog 'n voorbeeld van sy onkunde, net soos hy onkuJh dig was van die oorlogsadvertensies
wat hy self geplaas het en ewe ver. ontwaarclig ontken het dat hy een en.
kele geplaas het, om dan later as dit onder sy oe gehou word, die versko. ning te maak dat dit glipse was?
Voor ons le Hansard No. 9 van 1938 (die pensioen is naamlik in 1938
aan dr. Van Rensburg gegee en nie in
1936 nie) en daarin verskyn die aan. beveling van die Gekose Komitee waaroor daar gestem is. Dit lui o.a.
as volg:
DIE VOORSTEL
.. As hy ophou om Administra. teur te wees voordat hy die ouder. dom van 60 jaar bereik, word hy
daarop weer staatsamptenaar, en as daar nie 'n geskikte betrekking
in die staatsdiens is waartoe hy kan aangestel word nie, word hy afgedank asof die pos afgedank is, mits daar niks tot sy pensioen. draende pos gevoeg word nie be= halwe die tien jaar wat hierna ver=
meld word".
En hierdie tien iaar waarna ver'
wys word, is dat hy pensioen sal trek
asof hy nog tien jaar in die staats=
diens was. Dit is tien jaar '\vat ge,
voeg, word by sy dienstydperk van 12 jaar, d.w.s. hy sou geregtig wees
op 'n pensioen asof hy 22 jaar onaf= gebrokc in die staatsdiens was, en
teen 'n salaris vir die grootste tyd
van £1,800 per jaar - wat hy getrek
het as Sekretaris van J
ustisie-Nou kom vertel Die Volksblad vir
sy lesers dat dr. Van Rensburg nie
so'n pensioen sou gekry bet nie, want hy het nie -teruggekeer na die staats. diens nie. Genl. Smuts het dit dan
· sommer vir hom persella gegee. ,Toe
hy aftree om O.B .• Jeier te word, het
genl. Smuts ingewillig dat hy dee! van sy pensioen kapitaliseer en die res
bly trek aso£ hy verkies het om na die staatsdiens terug te gaan en daar. uit afgetree het". Aldus Die Volks.
blad. En dit ondanks die wctsontwerp
uitdruklik lui dat by afgcdank kan word as amptenaar met behoud van
sy pensioen plus tien ekstra jare se
peosioen!
WIE DIT GEGEE HET
Genl. Smuts het maar net die wet
• uitgevoer waarvoor die volgende per. sone gestem het op 20 September
1938 (Hansard, par. 3072): Alexander, M. Allen, F. B. Badenhorst, A. L. Badenhorst, C. E. Bain,Marais, C. Bekker, S. Boltrnau,
F.
H.
Bosman. P.J.
Bowie,J.
A. BowkecT.
B. Clark, C. W. Conradie,J
.
H. Conradie,J.
M. Conroy, E .A. Deane, W. A. De Bruyn,.
D.
A
.
S
.
De Kock, A. S. De Wet, H. C. De Wet,J.
C. Dolley, G. Du Toit.P.
P
.
Erasmus,F
.
C
.
Faure, P. A. B. Fourie,J.P.
Geidenhuys,C
.
H.
Gilson, L. D. Gluckman, H. Grobler,J
.
H. Havenga, N. C. Haywood,J
.
J
.
Henderson,R
.
H.
Heyns, G. C. S. Hirsch, }. G. Bofmeyr,J.
H. Johnson, H. l\. Jooste, J.P..
Joubert, F. A. Kemp,J.
C. G. Kentridge, M. Klopper, L. B. Labuschagne,J
.
S. Lawrence, B. G. Liebenberg,J
.
L.v.
Long, B. K. Louw,E
.
H.
Malan.D
.
F.
Moll, A. M. Mushet. J. W . Payn, A. 0. B. Raubeuheimer, I. van W. Rooth, E. A. Sauer, P. 0. Schoeman, N.J.
Smuts,J
.
C. Steyn,C.
F. .Steytler. L.J.
Straus!'l,E.
R.
Strydom,G. H.
F
.
Stuttaford, R. Sutter, G.J.
Swanepoel, A.J
.
Trollip, l\. E. Van Coller,C. M
.
Van der Merwe, H. Van der Merwe, N.J.
Van der Merwe,
R.
A. T.
Van Zyl.J.
J.
M. Venter,J.
A. P. Verster, J. D. H. Viljoen, D. T. duP.
'Viljoen, J. H. Vosloo, L.J
.
Wallach, I. Warren, S.E.
Wilkens, Jacob Wilkens, Jan Wolfaard,J.
vanz.
TEEN die voorstel en dus teen
dr. Van Rensburg se pensioen het gestem: Acutt, F. B. Christopher, R. M. Goldberg, A. Hooper, E. C. Madeley, V\T. B. Marwick,
J.
S. Neate, C. Shearer, V. L. VELDKORNETTE SCHOEMAN OORLEDEVeldkornette Schoeman, eggenote
van generaal John Schoeman, Excel.
sior, Vlakteplaats, is Saterdag, 25,
deser, oorlede. Ons innige meege. voel met die Generaal en familie.
