Eenen nieuvven Antwerpschen liekens-boeck

(1)

bron

Eenen nieuvven Antwerpschen liekens-boeck. Godtgaf Verhulst, Antwerpen 1654

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_nie162nieu01_01/colofon.php

© 2011 dbnl

(2)

(3)

Tot de Leersame Jonckheydt.

WIlt nu Antwerpsche Ieught, den swaren Gheest versmaken In desen Liekens-boeck, wilt vande vruchten smaken Nieuw inden hof gheplant, suyght uyt dit nutbaer Cruyt, Ghelijck de Honnick bie, oock soeten Honnick uyt Ghy sult hier vinden in, veel ghenoechlijckheden, Daer yeder tot vermaeck, den tijdt in mach besteden Wanneer hy waer belast, met sware Fantazy Singht hier een Lieken uyt, en maeckt u herte bly, En om dat ick wel weet, dat yv’rich is gheneghen

De Ionckheydt tot wat nieuws, heb ick met moeyt ghecreghen Dees Liedekens by een, ghecomen uyt de Kist

Van Reden rijckheydts schadt, door menich Componist.

(4)

Al schijnt dit Boecxken cleyn, en onbequaem te wesen Gheen Liekens zijnder in, die yevers zijn ghelesen In eenen vremden Boeck, die elders is ghedruckt.

Dan nieuw en vers ghegroeyt, dus van dees blommen pluckt, Hun voysen zijn bekent seer lieffelijck om singhen

Van fraeyen soeten Toon, laet vry den gheest ontspringhen Wanneer ghy vreught hanteert, dit boecxken is bequaem Met Liekens fraey verciert, een yeder aenghenaem.

Ick hoop het tweede deel seer constich te vercieren, Met Olyftackens, en met schoone Violieren

Soo ick bevinden can, dat boecxken u behaeght, En dat ghy tot de Const, en Drucker liefde draeght.

V. L. Dienstwillighen Godtgaf Verhulst

Eenen nieuvven Antwerpschen liekens-boeck

(5)

Dit Liedeken is ghesonghen op het Spel van Alexander de Medicis ghenaempt het Lust-hof van Florencen den 16. Iulij. Anno 1631.

Een Pastorael Liedeken,

op de wijse: Hoe ligh ick hier in dees ellende.

ICk sien van Venus berch neerdalen Een schoone ionghe Herderin:

Ick vreese sy sou licht verdwalen Want sy is vluchtich voor de min.

Hout stil, hout stil, vliet niet verbolgen:

Waer dat ghy vliet de Min sal volghen.

Ghelijck een Ree dat in het iaghen, Met pijl oft loot gheschoten wert Waer dat het vliet door bos en haghen Voelt even wel der wonden smert

Soo salt met u schoon Nimph’ geschieden Ghy zijt ghewont waer wildy vlieden.

(6)

Siet hoe dat op groene boomen, Het Pluym ghediert door minne paert De Viskens inde waterstroomen Sijn door gheen cou van min vervaert, Wilt ghy alleen in dese Bemden Weerstaen de min en u vervremden.

Hoe can een maget minschouwig wesen Die in schoonheden is volmaeckt,

Dier liefde self comt uyt gheresen Die met haer strael mijn herte raeckt Toont die u mint weer-liefde veerdich Al zijt ghy schoon hy is u weerdich.

Of zijn u schoon volmaeckte leden, Eerst van Appelles hant ghestelt, Die doen Lisippus heeft ghesneden, Van marmorsteen recht voor een belt Om by een claer fonteyn te proncken, Gansch onbeweeght door minne voncken.

PRINCE.

Princers t’zijn aenghenaeme vruchten Die schoon zijn en van soeten smaeck, De schoonheyt lockt ons tot ghenuchten Maer in den smaeck leyt ons vermaeck Dus trilt o schoon weer-liefde toonen De liefde wil by schoonheyt woonen.

I. Spierincx. Allencxkens niet.

(7)

Den minnaer claecht bedroeft De liefste sijnen noot

Soo haer weer liefde toeft Dat hy verwacht de doodt.

Een Nieu Minnaers liedeken,

Op de Wijse: Weest Nimph ghegroet oft, Schoon Herderinne, mijn soete velt God.

OCh mijn Goddin, Siet toch hoe ick u min

Aenmerckt mijn liefde, die ick altijt Tot u heb gedragen, in spijt van diet benijt Mint my toch weer,

Dat is al mijn begheer

Mijn wtvercoren, wiens schoonheyt groot, My can doen leven, oft brengen haest ter doot, Salveert my, begheert my,

Dat ick u dien

Mijn soete Goddinne, ey latet gheschien Ick eere, u meere, dan ghy wel meent Hoe can doch blijven u herte versteent.

(8)

Die pijn die ghy, O Nimf, doet lijden my

Gaet ver te boven allen ’t verdriet

Ja de swaerste smerte, is daer by min als niet Heb ick u oot,

Ghedaen ’t gheen u verdroot

Soo ist sonder weten van my dus koelt

Doch het hittigh branden, dat in mijn herte woelt.

Wilt mijne, sware pijne, En treurich gheween

Verdryven eer ons de doot comt scheen O schoone persoone

Ick bid om ghenaet

Want ick moet sterven so gy my versmaet.

Kan mijn weedom, V niet beweghen, om

My eens te troosten, die u soo seer

(Soo ghy conde aenmercken) bemindt tot elcken keer.

Soo troost my maer, Door u goetheyt eerbaer

Of anders sal uwe stuerheyt straf,

My seer haest doen dalen, heel treurich in mijn graf.

Wilt achten mijn clachten Die om u het meest

Verdrietichste leven leyt gans bevreest Mijn suchten, en duchten,

Die doen u verstaen,

Hoe ick u wil wesen onderdaen.

(9)

Isis en leed’, noyt sulcken smert al deed’

Hy om zijn Anasareta fel

Sijn bedroefde siele neer dalen tot de hel Croylus quam deur,

De liefde int ghetreur

Om sijn beminde Brisida noch

Die hem scheen te minnen, maer was vol van bedroch.

Soo gaghet, o Maeghet Met my alsoo ick

Wel speur, want hoe ick in mijn tranen verstick, Eylaci, gheen gracie,

Ick van u verwerf

Dies ic voel dat ick allencxkens bederf.

Princersse wreet, Ick voel de doot al reet

Die my sal vrijden van mijn ellent

Want de doot can scheyden, elck minnaers swaer torment Op mijn graf schrijft

Dat ghy my hebt ontlijft

Waer deur mijn siel sal gerust zijn dan

Soo u tongh, o wreede, mijn doot beschreyen can, Verwoede, bevroede ghy hoe u dit feyt

Tot oneer sal strecken, als wordt geseyt Dat ouwen, ghetrouwen,

Dienstbaerighen knecht

Om u is ghestorven heel reghen recht.

Alleen deur een, Iacques Clouwens.

(10)

Den Minnaer in dit Liedt vertelt Hoe dat door Cupidos macht Landt en steden sijn ghevelt Door den brandt tot niet ghebracht.

Een Nieu Liedeken,

op de wijse: Die mint die lijt veel pijn.

DE min verslint de ieught T’is te beclaghen seer

Lief aenhoort doch mijn gheschal Gheeft my u trouw in deucht Eer ick com tot oneer Oft tot eenigh ongheval

Bevroeyt eens wel, Hoe Cupido rebel, Veel herten heeft ghebracht

Tot druck en schande deur zijn cracht.

Denckt hoe dat boefken toch, Iupiter had gheraeckt

Doen hy quam ghelijck een Swaen By Leda met bedroch

Die hy soo heeft ontschaeckt Om sijn smert te boeten saen

In desen brant, Soeckt yeder onderstant

(11)

Al soumen heerschappy

Met schanden setten aen d’een sy.

Leed’ Mars en Venus niet Spottingh en schande groot Door den Godt der minnen stout Piramus quam subiet

Met Thisbe inde doodt Door sijn schieten menich fout Leander is, Om Hero dats ghewis Verdroncken gheturbeert

Door Cupido die triumpheert.

Hercules moest eylaes Sterven met grooter smert Oock door Cupido verblint, En Dido dom en dwaes, Doorstack haer eygen hert.

Daerom segh ick lief bemint

De minne vloet, Heeft over al geen goet Sijn crachten zijn vermaert

Waer door hy wonder kuren baert.

Is Troyen niet vernielt Om Paris dertelheydt Die Helena haelden snel Die hem van Venus milt Was seker toegheseydt T’was al Cupidos bestel

Die niet en rust, maer geeft den minnen lust Waer door Orpheus trou

Sijn lief ter hellen halen wou.

Princelijck lief aenhoort Hoe Virgilius quamp, Oock door Cupido in schand Doen hem zijn lief ghestoort, Tot eenen grooten schamp Had ghehanghen in een mand,

Hier ô schoon lief, doet my geen ongerief Laet ons paren ghesticht

Want yeder can ghefalen licht.

P. Liekens. Ongeleeftheyt faelt licht.

(12)

Dit Liedeken is ghesonghen op het Spel van Alexander de Medicis genaemt het Lust-hof van Florencen 1631.

Een nieu Clach-Liedeken Op de wijse: Soo het beghindt.

WAnneer een weldrigh mensch Vlees lustich is gheneghen Na eenen vremden mensch, Die recht en reden zijn teghen:

Sal rusten dach noch nacht Voor dat hy is volbracht.

Tarquinius Tyran

Een Prins van grooter machten Tot schande vanden man Lucretiam vercrachten, Hoe seer ’t haer heeft ghedeert Volbrocht sijn vleesch begheert.

(13)

Sy heeft haer hert doorgroeft, Want cost dees schand niet draghen, De vrienden zijn bedroeft:

Wie sullent sy ’t laes claghen?

Den meester van dees schandt Is Heer van het Landt.

O schroomelijcke daet, Wat doet ghy tranen leken, Gansch Roomen sou dit quaet Door recht wel willen wreken, Den Tybers soet ghetraen Wou doen de stadt vergaen.

Onnoosel Edel vrou Ghy sout noch zijn int leven Dat dese snoo ontrou Een tijde waer bedreven, Dat Heer en Rechter is, Den Prins de Medicis.

PRINCE.

T’is een gherechtich Heer Die door recht troost den armen, Hy sou u deughtsaem Eer Gherechtelijck beschermen Ghelijck voor al de Lien Noch heden sal gheschien.

I. Spierincx. Allencxkens niet.

(14)

Den minnaer knaecht sijn hert, Daer door te kennen gheeft, Wat druck en groote smert Hy om sijn Liefste heeft.

Een Nieuw Amoureus Liedeken.

Op de wijse: Comt aen schoon velt-Goddinne oft Daelt nu musa goedertieren.

HOe is, mijn teer hert van binnen Fortsich soo door wondt?

Ick mis, schier eylas mijn sinnen Haest u Nimph terstont

Ghy cont my ghehelpen wel Die om u te minnen Lijde dit swaer ghequel.

Seer fel, voel ick mijn hert brandigh Dorsten lief na ou,

Wilt snel, my toch sijn bystandigh Eer ick sterf van rou

Siet nou, wat ick smerten ly Om dat ghy Tyrannigh V thoont teghen my.

(15)

Sult ghy my dus doen versmachten In mijn pijn, o schoon,

Wildy dan niet eens betrachten, Mijn verdiende loon

O croon o mijn Perel eel Doet sijn druck versachten, Die dus lijdt soo veel.

Juweele aerdigh dat can wesen Hier op aerdtrijck

Tanneel weerdich uytghelesen, Wie is uws ghelijck,

‘k Beswijck al mijn cracht begheeft Ick ben als een verwesen

Die gheen macht en heeft.

PRINCE.

Beleeft sal ick u steets blijven, Mijn weerde Matres

Die leeft op hope van beclijven Soo ghy siet expres

Princes steunsel van mijn hert Doet van my verdrijven Dees mijn groote smert.

Alleen deur een, Iaecques Clouwens.

(16)

Wat een soete vreught, Is den houwelijcken staet, Alsmen in eeren deught, Hem eerelijck aengaet.

Een nieuw Liedeken Op de Wijse: Den tijt is hier.

GHeen vreucht soo puer En can niemandt aenveerden Als een portuer

In reyn liefde ghepaert.

Die soet en suer

Eendrachtelijck volherden Niet wreet of stuer, Maer lieffelijck van aert Sy prijsen d’uer Daer sy zijn in vergaert Want sy t’samen in vreden zijn, Dat is haer een groot medecijn In eendrachticheden fijn Leven sy onbeswaert.

Al quamen schier Alle speel-lien die leven,

(17)

Wt elck quartier In een Camer met spoet, En speelden fier

Een fraey accort verheven, Meerder playsier

Heeft een houwelijck goet, Want sy sijn hier

Ter werelt wel ghemoet

Sonder eenich beswaren // quaet Leven sy bey na claren // raet Sy bevinden haren staet Vol Melodyen soet.

Vol Melody

Ist houwelijck bevonden Dus paert u vry

In u bequame ieucht, Met herten bly

Weest vrolijck sonder sonden Soo sulde ghy

Te volle zijn verheucht Vliet villany

En alle ydel vreucht

Daermen in goey fondatie leeft Sietmen dat Godt zijn gracie gheeft Groote recreatie, heeft

Een portuerken in deucht.

In dit ghespan Mach niet verscheyden Eer liefde can

Ghehebben haren ganck Want vrou en man

Sijn een lichaem ghepresen Sy moeten dan

Oock leven vry en vranck En blijven van

Quaey nyders tonghen kranck Die reyn liefde vercouwen seer Tusschen menich vrou en heer

(18)

Hierom mint trou en eer Allen u leven lanck.

Princen voor al Doet Discordia vluchten Weest Lief ghetal Int houwelijck ghewoon Sonder gheschal

Wint samen edel vruchten Die d’aerdsche dal Meughen vercieren schoon Daermen me sal

Vervullen t’Hemels troon Hierom zijt toch vreedsamelijck Tot dat Godt bequamelijck Die ons betamelijck

Wil gheven s’Hemels croon.

Ongheleertheyt faelt licht.

P. Liekens.

Een Pastorael liedeken,

Op de wyse: Hoe ligh ick hier in dees ellende.

ICk ben tot mijnen wensch ghecomen O Ledia die eertijts waert

De schoonste maecht en blom der blommen Maer seer van stuer, en straffen aert Waer is u trots, en ieuchdich wesen T’is als een blom vant velt gheresen.

V aenschijn cost de herten trompen Van de herders van het wout Dat is nu leelijcken vercrompen Ghy sijt gheworden vuyl en out Die u eens eere plach te bieden Die sietmen schouwich van u vlieden.

(19)

Waer sijn u schoon corale wanghen Yvoore tanden, en soete mont

Daer ghy mijn hert had me gevanghen, Maer noyt een troostich woort geiont.

My dunckt ghy hebtse her doen verven, t’Coleur was water, t’moest versterven, Wilt nu eens inden spieghel kijcken Ghelijck eertijts Helena de

Oft ghy u Ieucht nu sult ghelijcken, Ick meyn wel neen, maer weest te vre En denckt het zijn verdiende plaghen Wy moesten trots ghy smaet verdragen.

V witte Lelie is ghesloten Door den couden donckeren nacht Heb ick gheen vreucht van u ghenoten, Veel minder nu van my verwacht Het schimpen dat ghy hebt ghesproken.

Heeft nu den tijdt voor my ghewroken.

Die boomen crijgen nieuwe vruchten, Die Jaerlijcks weer groeyen uyt

De Aerde gheeft ons met ghenuchten Schoon Blommen graf en nutbaer cruyt, Maer anders gaet het met de menschen, Geen ieucht keert weer als we verslensen.

Ghy Maeghden wilt u wel versinnen, Dat ghy u niet te trots en toont, Sijt ghy door min niet te verwinnen Met een beleeftheyt u verschoont, Ghebruyck u Jeucht soeckt ghy te paren Ghy weet hoe Lidea is ghevaren.

(20)

Nieuw Amoureus Liedeken,

Op de Wijse: Verheught u al, hier in dit dal.

EYlaes mijn hert, lijdt deur smert Der wreede minne, veel swaer gequel Maer een ioncvrouwe, can my uyt rouwe En swaer benouwe, haest helpen wel.

Sint dat sy boot, met vreughde groot, My haer seer over soet aenschijn

Werden mijn sinnen, om vreughts gewinnen Tot haer door ’t minnen, genegen fijn.

Haer wangen ront, en haren mont Lieflijck bloet verwigh als een roos, sijn meest doorsake, aenhoort mijn sprake Dat ick dus blake, heel troosteloos.

Haer borstkens wit, en boven dit Haer hayrken schoon, haer hooft verciert Gelijck een croone, ‘k weet geen so schoone, Als dees persoone, wel ghemaniert.

O Cupido, hoe hebdy soo My gantsch ghestelt in haer ghebiet, Als sy mijn clachten, met snoo gedachten Dus gaet verachten, en van my vliet.

Raeckt haer oock met, u schichten net, Int herte op dat sy oock mach

Behulpich wesen, ende ghenesen Die nu mits vreesen, sterft dach en nacht

PRINCE.

Laet dits mijn bed, dees maeght in sted Van wreetheyt te toonen voordaen My eens ontfermen, in haer armen Soo sal mijn karmen, t’eer zijn ghedaen.

Alleen deur een.

(21)

Ghelijck den Somer ons verblijdt.

Den Winter is Heer in sijnen tijdt.

Een cluchtich Liedeken.

Op de Wijse: Margo ma matresse.

WOrdt den Mey ghepresen Om vrolijck te zijn Den winter die moet wesen Onse medecijn,

Die tot boet

Vercoelende conserven gheeft, Voor het bloedt

Dat den Somer ontsteken heeft.

Dus laet niet verachten Toch den winter cout, Maer wilt hem verwachten, By goet vier van hout, Seer ghesont

Met eenen goeyen Tabbaert aen Dick van bont

Al sou den spaerpot open gaen

(22)

Oock den winter dadich Baert ons appetijt

Dus maeckt u ghestadich Vroech aen den ombijt Hier op let

Goey beulinghen en worsten braeyt, Dat het vet

Duymendick in u knevels laeyt.

Voorts om wel te varen Leght een Caertien om, Denckt op gheen beswaren, Hout u aen den brom.

Wt de cou

Maer en maeckt niemant onghesticht, Man oft Vrou

Want ongheleertheyt faelt seer licht.

PRINCE.

Prince wilt ontfangen Den winter int goet Sonder te verlanghen Naer den Somer soet, Want de doot

Sal yder nader naken, dan Kleyn en groot

Al wie soo ver gheraken can.

P. Liekens.

(23)

Cupido het crachtich kindt Schier al de Goden overwindt.

Een nieu amoureus Liedeken,

Op de vvijse: Lest sou ick uyt vermeyen gaen.

O Cupido cleyn Venus kint Hoe toont ghy u ghewelt Die al de Goden overwint En meest blijft int velt

Met recht zijt ghy de croone weert Den schepter oock daer by, vry Want boven Iupiter expeert Hebt ghy de heerschappy.

V heerschappy en groote cracht Bleeck aen Phoebus idoon Wanneer hy liep met groote macht Naer Daphne overschoon

(24)

Inde Jonghe teere maeght Quam oock in swaer verdriet siet Siringa wiert van Pan gheiaecht Verkeerden in een riet.

Calisto quam in swaer verseer Door Iupijns stout bedrijf Bedrieghelijck nam hy haer eer Noch wert sy van het wijf In eenen Beer ghetransformeert Mercuri metter daet, gaet En heeftse niet ghevioleert V cracht quam noyt te laet.

Mars sachmen oock door u opset Met Venus houden spel

Perseus heeft oock verplet Het Zee Monster seer fel, Pyramus ende Tisbe ient Lieten haer leven fier, hier Daer Cupido sijn pijltiens sendt.

Blaeckt men int minnen vier.

Adieu ghy princelijcken Godt Die eerst wijt ende breet, Pluto volbrocht oock u ghebot Al was het Ceres leet,

Wanneer hy Proserpina ras Ghinck halen uyt het dal, smal Daer sy die schoone bloemkens las V cracht gaet boven al.

A.V.B.

Rust in Vrede.

(25)

In eer en deught by goeden wijn Machmen seer wel vrolijck zijn.

Een nieuw vreught Liedt.

Op de wijse: Eenen Satyr wel ghemoet.

LVstigh, die hier zijt by een En met vreughden hier vergaren Laet nu alle droefheyt van u scheen En al u beswaren, varen

Want wat isser meer als vreucht Die het herte maeckt verheught.

Vreught wort aldermeest begeert Vreught die droefheydt doen ghenesen Die met vreught den tijdt passeert, Moet met recht ghepresen, wesen Daermen eenen Tayen bloet Die dit hart, versmayen moet.

Daerom lustigh, schaft en bromt Vry, al sonder achter dencken Want het niet altijt en comt, Dus laet ons drincken, schincken

(26)

Dapper gaept, en giet

Want het Bacchus soo ghebiet.

Oft hebt ghy van doen Toeback Seght vrolijck, sonder stooren Latet commanderen strack En wilt naer ’t behooren, smooren Set de pijp aen uwen mont Datmen siet wat dat ghy cont.

En ontsiet niet wat, cost Oft en wilt soo haest niet deysen Eyndet soo ghy hebt begost En laet swaer ghepeysen, reysen Spoelt dan Toeback door de keel Met een halfken, oft een heel.

Siet dat ghyet ydel maeckt Al sout ghy Zilenus slachten Want een ander daer naer haeckt Die dat met aendachten, wachten Brenghet die meest siet op ou Want hy is van dorst schier flou.

Prince.

Fraey nu als een Prins maeckt leegh, Ghy siet oft ghy waert verwaten Dat ickt in mijn handen kreegh, Ick sou een ander laten, praten En maer dencken, hoe ick dat Mocht om-keeren sonder nat.

Alleen deur een.

(27)

Den minnaer schier van rouwe sterft Om dat hy sijn alderliefste derft.

Een Minnaers Liedt,

Op de wijse: Eylaes om een schoon vrou.

VRou Venus stilt u doch, Ick ben ghenoech gheplaeght Want door u vals bedroch Wort mijn ionck hert doorknaecht Ghy soeckt my in u vier

Ick ken u loose treken Ghy soeckt my in u vier Te branden als een sier.

Verbiet u dertel kint, Het maeckt mijn sinnen slecht Al schildert men hem blint, Nochtans schiet hy wel recht, Niet minder als een doel, Heeft hy mijn hert doorschoten, Niet minder als een doel, Dat ick nu best ghevoel.

(28)

Eylaes om een schoon vrou, Die op der aerden leeft, Ly ick al desen rou, Siet wat de liefde al weeft Ken had het noyt ghelooft, Nu moet ick t’selver proeven, Ken had het noyt ghelooft, Dat sulcks de sinnen rooft.

Heel bleeck is mijnen mont Van smert mijn lichaem nat.

Mijn bloet is heel gheront, Mijn hert beeft als een blat.

Wat batet veel gheweens, Eylacy ick moet sterven Wat batet veel gheweens Ick moet doch sterven eens.

Maer dat mijn lief dit wist Dat ick ly dit verdriet Haer hert sloot als een kist Och segghet haer toch niet Met rou ghecleet int swert Sou sy over my draghen, Met rou ghecleet int swert En droefheydt in haer hert.

Princers neemt dit in danck Adieu segh ick hier me Want ick ligh veel te cranck De Heer verleen u vre Ick send u desen brief, Wilt hem eens overlesen Ick send u desen brief Mijn alderliefste lief.

(29)

Den minnaer door de min Hem gheerne cieren sou En dit al om ’t ghewin Van sijn liefste ghetrou.

Een Amoureus Liedeken, Op de wijse: Mijn beminde blom.

WEl op mijn uytvercoren dier, Die mijn ionck hert beswaert, Om u gaen ick verloren schier Toont my der liefden aert Comt met vlijt

Inden strijt

Wilt mijn iocnk hert gheven raet En besiet

Mijn verdriet

Eert my aen mijn leven gaet Schoone creatuer

Wilt mijn lijden suer Eens verblijden puer

Schoon lief zijt doch ghedachtich wel, Wat reyne liefde doet,

(30)

Ontsteken vleesch en bloet, D’welck meest

Mijnen gheest

Suchten ende treuren, doet, Door de smert

In mijn hert,

Die my nu ghebeuren, moet Wilt my helpen want Sonder onderstant Smilt ick inden brant.

Schoon lief by u te wesen, vry Is my een medecijn,

Want ghy kont my ghenesen bly, En dat op kort termijn,

Maghet reyn, Die ick meyn,

Min ick in ghestadigheyt Eer en deught

My verheught

Toont my toch ghenadicheydt, Mijn beminde Caer

Troost uwen dienaer Wt liefden eerbaer.

Schoon lief wilt ghy uyt minnen, claer Toch comen my te baet

Troost doch mijn droeve sinnen, swaer Eer dat het valt te laet

Eer ick saen Dolen gaen

Naer een onbekinde wijck Ghelijck de

Schoon Thisbe

En Pyramus mindelijck Die deur desen noot Beyd’ stierven de doot In ellende groot.

Oorlof reyn blom der vrouwen, fier Gheeft my nu het iae-woort

(31)

Op u staet mijn betrouwen, hier Laet ons maken accoort Dat ick veur

Al ’t ghetreur

Vrolijck met u paren mach, Sonder pijn

Sou ick sijn

Saegh ick dien blijden dagh Want in melody

Soudy brengen my Wt dees slaverny.

Ongheleertheyt faelt licht.

Een Nieuw Amoureus Liedeken, op de wijse: O nacht ialoursen nacht.

O Nacht o swarten nacht, deckmantel vande sonden Die voor een cleyne vreught, den mensch hier na bedroeft Moort, oneer, dievery, wort meist u bevonden

Als aenghename vrient, van d’eereloos gheboeft

Hoe menich Princen kint, hoe veel schoon ionge maeghden Sijn door u doncker cleet, ghecomen tot den val

Die (als ghy waert ghevlucht) hun al te laet beclaeghen, Ghelijck door uwe hulp te nacht gheschieden sal.

(32)

O edel schoon Princers, o Fenix van dees landen Hoe zijn door valschen schijn, u sinnen soo verdooft, Den nacht u gantsch verblint, want een van u vyanden, Heeft in plaets van u lief, met list u eer berooft.

V lief sit laes bedroeft, becommert vast ghesloten, Sijn hert van ancxten vreest, voor eenich valsch verraet, Een ander heeft met vreucht, u desen nacht ghenoten Dies sal u groote min, verandert zijn in haet.

Den nacht nu gantsch verdwijnt, diet aen den dach sal clappen Op, op me Joncker op, t’is tijdt dat ghy vertreckt

Oft Phoebus mocht als Mars by Venus u betrappen Waer door u valsch bedroch, sou schandich sijn ontdeckt.

I. Spierincx. Allencxkens niet.

(33)

Den Mey verheught, de ieucht Door vreught, die hy doet wesen Daer Hyems daet ghehaet Versmaet, vvort en ghepresen.

Een Amoureus Liedeken, Op de wijse: La Vignonne.

GHy minnaers u verheught, en paert In desen soeten Meye tijdt

En met u lief in deucht, vergaert Want wy zijn nu den winter quijt Die ons seer strangh, hiel in bedwangh, Wiens stuerheyt ons viel te langh Wilt scheyen, vant schreyen, dat ghy Onbly, in maert, doen hy

Door zijn ghewelt, u heeft ghequelt Want hy doch nu, moet ruymen t’velt.

Siet Philomela nou, bedwinghen, Haer droefheyt, daer sy eerst in was, Hoort haer in spijt van rou, nu singhen, Siet hoe het schoon beblomde gras En allen t’cruyt, vol van virtuyt Door Phebus cracht, nu comen uyt,

(34)

Welck groeytsel, elck boetsel, nu gheeft Wat leeft, dus onghesneeft

V toch vermaeckt, op dat ghy raeckt Wt u ghetreur, daer ghy in staeckt.

Orpheus, snaren-spel soet, seer lustigh Hoortmen door allen het groen foreest De Musen wel ghemoet, en rustigh Verheughen elckx bewesen gheest Ampion speelt: te wijl dat queelt Hyems diens by sijn elck verveelt Het rasen, van ’t blasen, des windt Ons dint, dat Aura sindt

Tot ons ghenucht, hoe Phaeton sucht Die door zijn hert onsteeckt de lucht.

Siet daer oock me die schoon Nayden Verdrijvende hun swaer verseer

Te saem vlechten een croon, van bladen Den langh gewensten Mey tot eer En van ’t gheblomt, dus niet en schroomt Maer sonder langh vertoeven comt V herte, van smerte, wilt gaen Ontlaen, en gade slaen

Den mey voorseyt wiens lieflijckheyt Is tot s’minnaers gebruyck bereydt.

Dus wilt u Prince hier, na voeghen De wijl den tijdt u dat ghebiet Laet u des meys playsier, ghenoeghen Want door hem comt ghy uyt verdriet En droef ghetreur, paert u met heur Diens lief ghy sijn wilt, naer als veur Feesteertse: begheertse Alleen deur een Reyn ionst: haer geen: onneer bewijst Dat sy u prijst

Want uyt reyn deucht veel vreughden rijst.

I. Clouwens Alleen deur een

(35)

Het leven vanden mensch, Is als een vlottich schip Dat spoedich seylt naer wensch Maer onverwacht, blijft op een clip.

Een Amoureus Liedeken,

Op de wijse: O schoonste Personnagie (oft) Si tanto gratioso.

WAt is des menschen leven

Niet anders als een schip op de zeebaren Dat spoedich comt ghedreven

En meynt na zijnen wensch voor windt te varen Maer onverwacht, Boreas cracht

Comt dan het schip bestrijden Die eerst voorspoedich Moet nu seer cloeckmoedich, Verdriet lijden.

Neptunus lost zijn toomen

en laet vry sonder d’wanc, sijn peerden loopen

(36)

Dat doet de schiplie schroemen

Eylaes des Coopmans goet salt eerst bekoopen:

Schip wort onlast Van seylen Mast

Van Kavels en van touwen, Den moet wort krancker Die vast op den Ancker Moet betrouwen.

So gaet het met de menschen

Die hier voorspoedich eerst de vreucht genieten En hebben schier haer wenschen

Hun hert leeft onbekommert voor verdrieten, Tot dat verstoort

Hun comt aenboort Des tegen-spoets ghesellen Die scheen gheluckigh Sietmen nu seer druckigh Te gront vellen.

Fortuna is ghevloden

Wraeck, moort, brant en ghewelt sijn nu ontboden Daer comen droeve Boden

Des Huysmans goet en bloet wordt eerst verslonden T’wort met verdriet

Vernielt tot niet

T’ghewelt is niet te stelpen Diet al seer schandigh Vermoort het landt brandigh Quaet om helpen.

O Princen wilt niet sneven Ghy zijt noch binnen boort Wilt deuchdich slaven De Heere can ons gheven

Na dese groote vlaegh behouden Haven, Weest Ancker sterck

Want t’is Godts werck Die ons clacht sal ontfermen Want Godt Almachtigh Die is Trooster crachtigh Vanden Armen.

Allencxkens niet

(37)

Sonnet

GHeen man hoe cloeck en wijs hy van verstandt mach wesen En can oordeelen wel, na alle menschen sin,

Wijst hy den eenen recht, den anderen als een spin Die suyght daer uyt fenyn, als hy dat comt te lesen,

Maer een wijs-sinnigh man, die Recht hout voor vrindin Acht bottaerts schimpen niet, hoe slim hy wort begresen Het is hem eer ghenoegh, dat t’vonnis wordt ghepresen, Van wijse vrome lien, tot bottaers cleyn ghewin.

Den botten Midas prees, de grove Herders Fluyt, Meer als Appollos Lier, om dat sy door ’t gheluyt, Het soet accoordich spel, Appolonis cost stooren:

Het spel verstont hy niet, al clonck den toon wat leegh Maer T’molus wees het recht, die voor zyn vonnis creegh Een Lauweriere croon, en Midas Esels ooren.

Allencxkens niet.

(38)

Den minnaer wandelende in den Mey, Vont zijn liefste alleen doen haer gheclach Dies hy versoeckt met seer soet ghevley, Dat hy haer dienaer wesen mach.

Nieu Amoureus Liedeken,

Op de wijse: Prince Susanneken derft wel roemen.

COorts alsser de Sonne begonst te daghen Soo quam ick met overgroot behaghen Ghetreden doort groen beloovert hout, Daer ick een maget heel benout Gheduerende vont sitten claghen Om eenen die nu haer by zijn schout.

Sy spraeck en suchten soo menichwerven Och moet ick nu dus ellendich sterven,

(39)

Om eenen die my te minnen plach En smorghens vroech soo haest den dach Soo was hy by my op dees erven En leefden vrindelijck sonder gheclach.

Sijn schaepkens die weyden by mijne Lammen Sijn Ossen: Koeyen: mijn Geyten en Rammen Die leefden vreughdelijck onder een

Maer nu soo sijn sy droef ghescheen O Cupido u soete vlammen

Sijn nu verandert in seer groot geween.

En zijnder gheen schichten tot mijnder baten O Godt der minnen wiltse aenvaten

Is uwen koker van als voorsien Soo laet my dese aer gheschien Anders sal ick mijn leven laten En my ontlijven tot den spijt van dien.

Doen dese woorden haer snaren ontvloden Soo heb ick haer mijnen dienst geboden Ick vraechden hoe dus in eenigheydt Doen heeft sy iammerlijck gheschreyt En riep comt al ghy valsche Goden Vernielt my datelijck niet langh en beyt.

Ick sprack o schoonste hoe zijnder u sinnen Nu doch soo droevich om het beminnen Die u ghelaten heeft in dees pijn Ke laet doch uwe claghen zijn Laet my in ste u liefde winnen

Dat ick mach wesen maer den knecht van dijn.

(40)

Ey vrient laet my doch in mijn eenicheden T’wort u minnelijck van my gebeden, Laet my volherden in mijn gheclach, Want ick van geene min meer mach Noch can ghehooren om dese reden Dat ick oyt mijn beminders wesen sagh.

PRINCE.

Oorlof Princersse door dese ghedachten Sult, ghy al leuent in liefde smachten, Ist dat ghy soo obstinatelijck leeft Ick bid u dat ghy u begheeft Wilt dit voornemen quaet verachten En met my deuchdelijck liefde aencleeft.

Aencleeft Godts liefde.

(41)

Den Minnaer door dit Liedt Sijn trouwe min bewijst Nu hy de liefste siet

Met recht haer schoonheyt prijst.

Nieu amoureus Liedeken,

Op de wijse: Herderinne mijn Goddinne.

WTvercoren Maghet reen Die alleen

Die oorsaeck van al mijn treuren zijt Wilt aenhooren mijn gheween, Troost de gheen,

Die om u sterft, comt en my bevrijt Vant lijden, besijden

V wreetheyt stelt Ick verdwijne, van pijne Ghelijck een blom op t’velt.

Lief waert reden, dat gy vliet, int verdriet V slaef, die u soo onderdaen

V schoonheden, my eens biet, ende siet

(42)

Mijn seer droevich bitter lijden aen Diens herte, vol, smerte

Stickt schier deur Brandt Van u mijn Nymph playsant.

V schoon wanghen, ende mont, my eens iont En blust doch het vier nu eylaes dat my Mer verstranghen onghesont hout doorwont, Door Cupidos wreede Tiranny.

Wiens schichten, en stichten, Niet dan verseer.

Int proeven, bedroeven, Moet ick my lancx hoe meer.

Moght ick comen, eens uyt mijn swaer ghepijn Door u ghenaede, o mijn overschoon

Sonder schroomen, sou ick sijn, als ick dijn Dienaer wesen mocht, wat meerder loon Begheerden, t’aenveerden

Ick door mijn moet, O reyne, Fonteyne, My dit ghebeuren doet.

PRINCE

Dus Princersse, excellent, u nu went, Tot dien die ghy rooft van sijn vryheyt My Matresse, niet en sent, in torment By Pluto, waer wilt die om u schreyt Troost gheven, laet leven

Diens liefde altoos Sal blijven, verlijven In spijt van nijders boos.

Alleen deur een.

(43)

Den minnaer claecht te sijn Ghevanghen in Venus net Daer hem sijn liefste fijn Door min heeft ingheset.

Nieu Clach-Liedeken

Op de wijse: Comt Laura lief, u soetheyt nu ontmoeten my.

O Cypria

Goddinne daer al tGodts gheslacht Vroegh en spa,

Ghenade en bystant van verwacht, Aenmerckt mijn clacht,

En bitter traen bloedigh, mismoedigh Wilt my sparen, voort beswaren Dat ick my nu sien vereen Van die puere, schoon figure Die soo stuere, t’deser ure Van my soeckt eylaes te scheen.

Ghebiet u kint,

Dat hy haer hert oock me doorstraelt, Dat sy my mint,

(44)

Eer my de wree Atropos haelt, O seer verstaelt,

Hert wreet en onghenadich//

Moordadich//

Doet my voelen drucx vercoelen Weyrt van my dit ongheluck Swaer om draghen//

Wilt dit claghen//

En dees plaghen//

Van my iaghen

Eer u Minnaer sterft van druck.

Hoe cont ghy lief, U Minnaer aldus proeven Sulck ongherief,

Die u soo mint, wilt dit bevroen Och wilt u spoen,

Om my uyter om het leven:

Te gheven Oft die smerte//

Sal mijn herte//

Breken doen, och comt, t’is tijdt, Jont eylacy, my u gratie,

T’dese spaci//

Mijn quellaci,

Compt door u die my benijt.

Hoe can seght my//

V hert soo haest verandert zijn Deur dien dat ghy//

V slaef aen doet dees sware pijn Daer ick van dijn

Eertijts eens pleegh met smaken Te raken

V schoon wanghen Met verlanghen

Oock u borstens, soet en wit Als Albaste

Ick aentaste Ick en paste

(45)

Op den laste

Gheenssins, Och hoe smert my dit.

PRINCE.

Wilt ghy my gans

Begheven t’hert wordt swaer als steen Princers nochtans

Niemant dan u voorwaer ick meen Ghetrouwe liefde expeerdigh Volheerdigh

Sal ick wesen Hoe mispresen

Dat ick word van u: och Laet u rouwen

Dat ghy ouwen Soo ghetrouwen Minnaer stouwen

Wilt ter doot: met valsch bedroch.

Alleen deur een

(46)

Sonnet

DEn blinden Schutters Roem, waer mach die zijn ghevloghen, De stout en onversaeght, altijdt was op de Iacht,

Waer is sijn Heerschappy, en noyt verwonnen macht Waer sijn de schichten nu, en sijn onspanbaer boghen.

Het Kindt is machteloos, sijn pijlen niet en doghen, Sijn Heerschapy is uyt, sijn hit brandt sonder cracht, Want een seer ionghe maeght, met hem seer spottich lacht, Die hem heeft als een kindt, door soet ghevley bedroghen,

Hy is in slaep ghewiecht, Boogh, en Pylen sijn gherooft, Eylaes het kindt was blindt, sy heeft het licht verdooft Met eenen vremden boogh, en pijlen van dun rieten.

Het Kindt nam dit ghetuygh, dat by hem was gheleydt, En ghinck soo wandelen heen. Waer op sy heeft gheseyt, Gaet iaeght nu in het woudt, en leert daer Mussen schieten.

Allencxkens niet.

(47)

Een Weyman meynden rap Te schieten een Patrijs T’was eenen pot met pap Die daer stont in het rijs.

Een Weymans Liedt.

Op de Wijse: Margo ma Matresse.

EEnen weyman wacker Hier by in Brabant Quam op eenen Acker Daer hy na den kant Een Patrijs

Sach vlieghen d’welck hy op dat pas Seer onwijs,

Wou schieten dat verboden was.

Dus soo quam hy trachtich Daer hy meynden plat Dat Patrijs waerachtich Op een stronck eyck sat Maer hy sach

Daer eenen Pickers pap-pot groot Soo hy lach

(48)

Door den yever dierich Croop hy door de haegh Daer hy onmanierigh Sijnen rock en craegh Scheurden seer

Om een Patrijsken excellent Eel en teer

Te schieten voor een fraey present.

Doen hy was ghekropen, By de stronck eyck vast Losten hy met hopen En schoot wel ghepast Door den pot,

Dat hem de Pap vloogh over ’t lijf Wel bedodt

Was hy daer door zijn cloeck bedrijf.

Doen den Picker dadich Hoorde schieten rap Liep hy onberadich Kijcken na sijn pap Daer hy vont

Den Weyman me bedropen staen Maer terstont, de hyse hem betalen saen.

Doen is hy ghescheyden Vanden Picker stout En ghinck hem vermeyen Weer door ’t groene wout Maer daer naer

Heeft hem den Picker seer begheckt, Doen wert daer naer

Sijn schuttelijcke daet ondeckt.

Prince langhe daghen Leed’ hy groot ghequel Elck een wou hem plaghen Met de Heer van Schel Om dat hy

Had sulcken fraey Patrijs ghevelt Dat is my

Soo vande Pickers vrou vertelt.

Ongheleertheyt faelt licht.

(49)

En roept om wraeck aen Venus Kindt Dat hy de alderliefste plaecht En maken dat sy hem bemindt.

Wraeckgierighe Minnaers clacht.

Op de Wijse: Amant si tu scauois.

VEnus soete Goddin Wilt doch u kindt ghebieden Dat hy na mijnen sin De quellingh vande min Laet aen mijn lief gheschien.

’T gheen dat ick heb gheproeft Laet haer dat oock ghevoelen Maer wilt my niet en toeft Oft ick blijve bedroeft Van uwen brandt vercoelen

(50)

En willet achten niet Cupido Godt der minnen Dat ghy u quellingh siet Druck pijn en swaer verdriet Gaet aen een vrou beghinnen.

Sy heeft wel verdient Wilt haer alsoo gheraken Dat sy gheheel ontsint Om dat sy haren vrient Door ontrou ghinck versaken

Laet haer u Tiranny Als Biblis oock becoopen Oft als Daphne die ghy Voor Phoebus aenschijn bly Deur u cracht deet loopen.

Ick bid u Venus wicht Wilt in u Const niet falen Spant uwen Boghe licht En schiet met uwen schicht Haer hert vol wreede stralen.

PRINCE.

Adieu Princers ontrou Seer wijt van my gheseten Een ander sal ick nou Gaen kiesen tot een vrou En u daer me vergeten.

Rust in vrede.

(51)

Als Herders by den anderen zijn Daer ’t vee gras-gierich weydt Dit vreughdich Liedt sy singhen fijn Ter eeren gherusticheydt.

Een nieuw Liedeken

Op de Wijse Die mindt die lijdt veel pijn.

DEn Herder Tyter drijft Sijn schaepkens na de Wey Heel blyhertich van ghemoet Midts hy in vryheydt blijft Van min en Chrijghs gheschrey Dat den mensch onrust aendoet Gheen wilt, noch Rhee

En doet zijn beesten wee Dit hoortmen hem spelen Op zijn moesel by het vee.

O vryheydt meer gheacht Veel meer als dierbaer goudt,

(52)

Of den alderrijcksten schat:

Wat baet een Princens macht Die altijt leeft benout Met onrust ghewoel beklacht.

Sijn Pompery En is maer slaverny

Sijn Welde, ancxt en sorghen Daer wy Herders zijn van vry.

Want als Aurora wast Haer aenschijn inden Dauw, Die s’nachts op t’gheberchte rust Ontwaeck ick wel ghepast En drijf mijn Vee heel gauw Na de klaver wey met lust Daer ick het wel

Seer vlijtich overtel, Toon in mijn ampt te wesen:

Als een Prins in sijn bevel.

Ken heb gheen Hoverdy Al ben ick niet ghedient Noch met Zyd ghewaet ghedost Dees grove Wolle py

Beschut mijn lijf voor wint En ick heb den sekeren Cost Wat wil ick meer

Ken soeck gheen werelts eer Nu ick gerust mach leven Ben ick een Prins en Heer.

Al wat de Aerde gheeft Tot nootdruft vanden mensch, Heb ick eerst in mijn bewin Wat vliecht, of wat hier sneeft Vangh ick na mijnen wensch Vyver Vissen niet te min Den soeten dranck Wt Bachus wijgaert ranck Drinck ick vry sonder sorghen Gheen fenijn en maeckt my cranck.

(53)

Al bouwet den Courtesaen Casteelen inde locht

Door den Velde wilt en woest Den Crijschman tracht te gaen Om roof op eenen tocht Eer sij bloedigh sweert verroest Al dit gherucht,

Baert niet dan droef ghesucht In boeren vreedsaem leven Heb ick meer, als sy ghenucht.

Wanneer den couwen nacht Den swerten mantel spreyt Over onsen Horisont:

Dan heb ick wel bedacht Mijn Vee te Koey gheleydt Wel bewaert van mijnen hont,

‘K en gheeuw noch gaep Maer val in soeten slaep, Soo langh als die mach dueren Kentmen herder, heer, noch knaep.

Allencxkens niet.

(54)

Den minnaer in dit Liedt vertelt De groote smerte die hy lijdt En zijn alderliefste quelt

Dat sy door min hem maeckt verblijdt.

Een nieuw Liedeken,

op de wijse: Vanden Enghelschen Clockendans (oft) Ick heb voor desen soo sal ick noch.

MYn hert en sinnen Heb ick heel nou

Op u mijn Nymph ghestelt, Vol smert door ’t minnen Van u ionckvrou

Werd ick totter doodt ghequelt Maer ghy, condt my

Daer van ghenesen haest, Saeghdy hoe ick staen verbaest, Als ick overdenck u ieught, En u lieffelijck claer aenschijn Dat dunckt my voorwaer te zijn, De oorsaeck van al mijn vreught.

(55)

Genucht, bly-leven, Schept mijn ghemoet Als ick u maer mach aensien, Ick sucht met beven//

Vol pijn onsoet

Als gh’u pooght van my te vlien Och com, mijn Blom,

Versoet mijn bitter leet Stilt doch uwen thoren heet En doet u dienaer ghenaey

Want een maeght niet wel, en voeght Dat ‘shaer int ghequel ghenoeght Van die haer mint vroegh en spaey.

Hoe can, of Maghet Dit wesen toch

Dat ghy aldus van my wijckt En van, u iaghet,

Met valsch bedroch, Die om u by naer beswijckt, Eylaes, hoe dwaes

Was ick, doen ick u gaf, Al mijn vryheyt, want deur straf Moet ick, dit heel onghesont Steedts beweenen metter daet Om dat ghy de wet versmaet Van hem, die my heeft doorwont.

Nymph denckt, hoe Daphne Door haer pracht

Gestraft wiert ghelijckmen leest En brenght, u toch me,

Al onbedacht

Niet in sulcken druck, maer vreest Het wicht, wiens schicht,

(56)

V oock can raken, want Al hebt ghy ny d’overhandt Denckt dat Fortuna weer Mijn schaey can verhalen doen, En die vry tot dalen spoen Hun werpende gantsch ter neer

PRINCE.

Och siet, o schoone Toch uwen knecht

Nu aen met bermherticheydt, En biet hem loone,

Soot wel is recht Voor al sijnen arrebeyt, Alleen deur een

Lijde ick dit swaer torment D’welck u wel is bekent Oock hoe ghy sijt, die my soo Heel moordadich onbeleeft Onghenadich my begheeft Door quaey Nijders tonghen snoo.

Alleen deur een.

(57)

Sonnet.

VEel Ionghmans eens versaemt door liefd’ by schoon Ionckvrouwen Wierdt daer den naem ghevraeght, van een seer seldsaem Dier Dat schaey doet en Profijt, ’t is groot min als een zier,

T’is nut, en onbequaem, ’t is licht, swaer om verdouwen.

’T is schoon en vuyl, fraey, mismaeckt, wreedt, saecht, om t’aenschouwen, Gal bitter, Honigh soet, Couwigh ys brandigh vier

Het weent, en ‘t lacht ghelijck, het swijght en maeckt ghetier Het bidt, en wordt ghevleydt, ’t is tandeloos ’t can knouwen.

’T is oodtmoedigh, en trots, bot, en arg, Plomp, vol list

Maeckt en breeckt, ’t gaet en ’t blijft, het soeckt Peys en ’t maeckt twist Het vliet, en het vervolght, het gheeft en ’t can verslinden,

Dees schoon Ionckvrouwen, stracks verstonden desen sin Den naem vant grousaem Dier, dat is de dwase Min, Want meer dan hier in staet, dat salmen in haer vinden,

Allencxkens niet.

(58)

Coridon dit Lieken songh En sijn schoone Laura vleyt, Die door een langhe Tongh Had sijn liefde wederleydt.

Een Pastorael Liedeken

Op de wijse: Rhetorica vriendinne soet.

DEn soeten aenghenamen mey Bemt, Bos en wout met loof verciert Het pluym ghediert heeft ionck oft ey Tviervoetich wilt door velden swiert.

Daer by vlaghen, snel na iaghen Die hun dragen, etens pick, Niet en traghen, om met laghen Hun te vanghen inden strick, Het wollich vee, is mede ree Te weyden in ’t claver-wout, Daert vletigh soeckt na zijn gherief.

Tot bly ghenoeghen, Viermael.

Van die het daer met vreughden stout T’gevogelt singht, het vee dat springht Van vreught hem Coridon onthout,

(59)

Om dat na sijnen wensch sijn lief Niet en wilt voeghen.

Seght my Laura schoon Herderin, Waerom g’u schaepies van mijn drijft, Is nu in haet verkeert ons min

Dat ghy dus vliet, en van my blijft Cost het clappen, en het snappen Van een boose langhe tongh Onse stappen, soo betrappen Dat sy u van liefde dwongh, Keert Laura keert, die van my leert, Gheeft doch quaey tonghen geen gheloof Want ’t zijn nijders vande deucht Dus wiltse vlieden Viermael.

Sijt altijt voor hun vleyen doof Lief wilt nu weer, hier sitten neer Al onder dit groen lommer loof Op dat ons ongheleden vreught Nieu mach gheschieden.

Ghedenckt u wel niet langh gheleen, Doen ghy by ’t Vee de wachte hielt, Dat ick te recht van pas quam treen Om u te helpen voor het wilt Doen de Vossen, uyt de bossen Uwe kudden stroeyden breet En u ossen, moest ick lossen Wt des Wollefs tanden wreet

Stout onversaecht, heb ickse ontiaecht, En u ghelevert weer de proy,

Dies u herte was verblijdt, Ghy my beloofden Viermael.

Te schencken eenen Ram oft Oy Ick woude doen, maer eenen soen Sie ghy my gaeft, hoe wel niet noy En uyt u male doen ter tijdt Wy t’samen hoofden.

Ick speelden op mijn riete pijp Daer met een liet u stem op clonck:

(60)

De liefde scheen volcomen rijp V oogh sloegh vier, dat hert ontfonck Door de stralen, die daer dalen Wt u helder claer ghesicht Die mijn qualen, uyt t’hert stalen Hebben mijnen gheest verlicht

Soet spel, en sanck// met Bacchus dranck Schonckt ghy my lief uyt uwe fles, Den druck was doen in vreught verkeert Door dees ghenuchten. Viermael.

Koos ick u lief voor mijn matres Dus hoedt weer vry, u vee by my Ke Laura volght toch mijne les Sit by Coridon verneert Wat wilt ghy vluchten.

Princers den tijdt ons niet verdroot, Den dagh scheen cort die ick bekeef Ghy weet wat ick van u ghenoot Doen ick naer huys u vee stil dreef In het scheyen, van ons beyen Schonckt ghy my den blommen crans, Dese meyen, laet u greyen

Roem van alle Jonghemans Ghy hebt met lust, my soet ghecust Ick raeckten me u lippekens aen En sprack adieu mijn weerste blom Wilt deughdigh groeyen. Viermael.

Mijn hert dat heeft doen vreught ontfaen Nu ghy my siet, schou van my vliet Seght Laura wat heb ick misdaen Dat ghy my nu met sinnen dom Dus wilt verfoeyen.

Allencxkens niet.

(61)

Den Herder door dit Liedt bewijst De trouwe Liefde die hy draeght, Hoe seer hij sijne liefste prijst

Cryght geenen troost maer wort veriaeght.

Een Herders Clach-liedt.

Op de vvijse: Wat mach nu mijn herderken etc.

ONlancx quam my mijn Nimphien tegen Daer ick soo seer ben toe ghenegen, Int soetst van Mey

Dies ick tot haer quam, en sey Och, Troostersse van mijn hert Geneester van mijn smert Ick bid u com,

En seght waerom

Dat ghyer mijn sinnekens hout verwert.

Vontmen wel een, o schoon ionckvrouwe Die my ghelijckt in liefde en trouwe Ghelijck ghy siet

(62)

Waerom wilt ghy minnen niet Mint my ghelijck ick u min Wtnemende schoon Goddin Soo sal mijn pijn

En druck haest zijn

Verdreven o Laura schoon Herderin.

Och als ick denck (mijn alderschoonste) Hoe ick by u sat voor u woonste

Vol vrolijckheyt

Daer u wit-wollich Vee nu weyt Al waer wy hoorden seer lanck Het vreucht verweckich gheclanck, Van Philomeel

Die met haer keel

Ons hertiens verheuchden met haeren sanck Ter wijl aensach ick u schoonheden, V teer wel ghemaeckte leden

Dies ick met lust

En vreucht u hebbe eens ghecust V borstiens sneeuw wit voorwaer, Meend’ ick aen te raken, maer Ghy riept laet staen

Tyter laet gaen

Ghy brenghter mijn hertien in groot ghevaer.

t’Is waer sey sy dat ick u achte, Als een daer ick troost van verwachte, Ick dacht ten cost

Niet eynden dan soot was begost Maer ghy verliet my om een, Die u doen veel schoonder scheen, Die u verlaet,

Nu soeckt ghy baet

Aen my die ghy verstiet teghen reen.

Ach Nymf sey ic laet doch dees woorden Ten sy dat ghy soeckt te moorden

Wilt uwen Slaef

V ionste bieden tot een gaef Dan sullen wy t’samen verheught,

(63)

Ons leven eynden in vreught Wat ghy my heet

Sal ick ghereet

Volbrenghen, o Laura merckt Tyters deught.

Al sout ghy u (sprack sy) ontlijven Nochtans sal ick volstandich blijven By mijn opset

Daerom o Tyter hier op let Eer ghy noch langher verdoet V tranen in overvloet, Want u gheschrey Ghesmeeck, ghevley

Is Titer, niet dan al verloren moet.

Ach moet ick dan, sey ick ghenaken Alleen deur een soo cleyn oorsake Die ick u gaf

Dees onverdragelijcke straf Soo rout my wel dat ick oot Een ander mijn liefje boot Als ick met rou

Door dees ontrou

Mijn pijn moet eyndigen met mijn doot.

Alleen deur een.

(64)

Sonnet.

IN een Const-rijcke sael, daer schoon Ionck-vrouwen waren Versaemt met Edel-lien, wierdt onder hun ghevraeght Tot wat sin vande vyf, den mensch meest liefde draeght?

Tot d’aenghenaem ghesicht was allen hun verclaren, Neen sprack een vies Poeet, laet dese meeningh varen, Een meerder vreught als sien, ons ieuchdich hert behaeght, Tot smaeck is onsen wensch, naer smaeck den minnaer iaeght, Want Riecken, Hooren, Sien, ons minder voetsel in baren.

Den smaeck voldoet den wensch, daer ons ’t ghesicht toe lockt Een Tafel vol van spijs, seer leckerlijck ghecockt

Can yemandt door ’t ghesicht, sijn ydel maegh versayen?

Een Ionck-vrouw net gheciert, tot terghingh vanden man Raeckt hy niet aenden smaeck, sien weynigh helpen can, Dus can den smaeck ons best, van ons vyf sinnen paeyen,

Allencxkens niet.

(65)

Den Minnaer soeckt sijn lief Te locken door de min Maer sy door een miskief Heeft eenen anderen sin.

Een nieuw Liedeken

Op de wijse: Meysken wildy vitsen picken.

WAerom soo vliet

Ghy my mijn schoon vrindinne, Is u gheschiet

Door my ontrouwe minne Ick bid met alder vlijt My doch ghenadich zijt En wilt u reyn trouwe gheven Deucht aencleven

Sal ick t’alder tijdt.

Mijn weerste lief

Mijn troost, mijn wel gheboren Tot u gherief

Ben ick mijn uytcoren En weest niet obstinaet,

(66)

Mijn hoop mijn toeverlaet Maer met u amoureuse leden Wel besneden

Comt my doch te baet.

Dijn soeten mondt

V vriendelijck aenschijn schoone My doch eens iont

Soo schenck ick u tot loone Mijn trouwe liefde soet En oock mijn herten bloet Tot dat my sal de doodt versenden Met ellenden

Daert al comen moet.

Lief of ghy wist Mijn treuren ende kermen T’waer haest verslist Ghy sout mijns ontfermen Want aen u ionghe ieucht Wensch ick gheluck en vreucht En wil met u in eeren paren En vergaren

Vruchten vande deucht PRINCE.

Adieu Princers V dienaer sal ick blijven Liefste Matres

Mijn derf ick (laes) niet schrijven Tot dat den tijdt ons al

Vertoonen het gheval

Soo ghy my wilt u trouwe ionnen Is verwonnen

T’droevich suchten al.

Rust in Vrede.

(67)

Aenhoort dit drollich cluchtich Liedt Dat waer is daer het is gheschiet Hoe dat op eenen Bruyloft dach, De Bruydt van een jonck kindt ghelach.

Nieu Cluchtich Liedeken.

Op de wijse: Venus noyt gheboren.

EEns was ick ghebeden Op een seker Feest Daer ick ghinck met reden, Om t gheselschap meest Met minnelijckheden Hiet den Bruydegom Ieghelijck

Seer uyter maten willecom Arm en rijck

En leyde ons so aen den brom.

(68)

Die Scharmeyen cloncken Daer met groot ghetal Wy werden beschoncken Soo met vreuchden al Sonder langh te proncken Wert de spijs ontgost Vry en vranck

Niemandt en spaerden den cost En den dranck

Gooten wy in als soeten most.

Wt vreucht en ghenuchten Moest elck eens expres, Drincken sonder suchten, Op het goet succes, Van allen de vruchten Die de soete Bruyt Krijghen sou

Maer eer daer yder eens had uyt Een Vroe-vrou

Was daer van doen door groot gheluyt.

Want de Bruyt inwendich Kreegh den Arrebeyt En ginck seer ellendich Wt de vrolijckheyt Dat sy langh behendich Had bedeckt met pijn Wou subijt

Daer op sijn moeders feeste sijn Doen ter tijt

Al by den Rensen coelen wijn.

Om ’t gheschimp te staken Sprack den Bruygom fraey Let niet op dees saken Want een Bonte Kraey En can ons niet maken

(69)

Grooten winter cout Soomen seydt

Maer zijt toch, vrolijck ionck en out T’is bereyt

Om u te helpen sonder fout.

Dus ginck elck hem spoeyen Aen tweede gherecht

Sonder hem te Moeyen Met den handel slecht.

T’was wel te bevroeyen Wie den Vader was Van dit wicht

T’gheen dat de Bruyt daer op dat pas, Braght int licht.

En ons daer na vertoonden ras.

PRINCE

Prince seer lofweerdich Quam daer veel bancket Een Pastey korst-veerdich Wiert daer by gheset Daer het Kint expeerdich Vande Bruydt in lach Dat ick daer

Met allen het gheselschap sach Ende daer naer

Scheyden ick metten claren dach.

Ongheleertheyt faelt licht.

(70)

Den minnaer treckt doort groene velt Alwaer hy dit liet vertelt

En daer sijn alderliefste beyt

Die hem haer trouw had toe gheseydt.

Een Herders Clach-Liedt.

Op de wijse: O Lichaem ghy doet sonden.

BOck-Pan ontsluyt u tenten Door d’aencomst vande Lenten Dies ’t vee al, met gheschal Loopt uyt ’t stal, na het dal Daert groen gras blommich bloeyt:

Den herder die het hoeyt Sijn hert van vreuchden groeyt Als hy siet dat de weyen De beesten wel ghereyen Bos en haegh,

Sijn niet traegh, aen dees laegh Te gheven groene meyen, Dies niet stom, allentom Buck ick crom, om een blom Voor die ick moet verbeyen.

(71)

Hoe soet ist vreughdich minnen, Daer weer min is te winnen Soo mijn lief, my verhief Door den brief, tot gherief Sy my weer liefde toont Dus is sy weerdt ghecroont Hoe wel sy om haer schoont, My was eerst spijtich teghen Maer ick cost haer beweghen Tot weer min, hert en sin Voor Vrindin

Heb ick het Ja woort creghen, Dies ick haeck, na den smaeck, In dees saeck, ons vermaeck En wenschen is gheleghen.

Princers mocht ick verwerven V trou al voor mijn sterven Het ghesucht, en gheducht Nam de vlucht, mijn ghenucht Sou wesen over groot

Het waer een soete doodt Te sterven inden schoot Van u mijn lief ghepresen, Ghy sout my haest ghenesen Door de Trou

Schoon Ionckvrou, uyt den rou Is menich lief verresen Soo sou snel, mijn bleeck vel Wt ’t ghequel, Reysen wel Mocht ick by Laura wesen.

Allencxkens niet.

(72)

Dit Liedeken is ghesonghen op het spel van Alexander de Medicis, op de wijse: Seght my Laura schoon Herderin.

GHeluckich ist ghemeent en Landt, Die een gherechtich Prince heeft, Waer reden gaet voor overstandt Het onrecht voor het rechte beeft.

Daer het karmen, vanden armen Vry ghewilligh wort aenhoort Die ontfermen, en beschermen Sal een Prins soo dat behoort Ghelijck nu is, de Medicis Ons Prins en Hertogh ghe-eert Recht beminder vande deucht Die daer in groeyen Viermael.

Die sullen leven onverseert Dus singht nu al, met bly gheschal, En onsens Princens lof vermeert Want hy sal nu tot onser vreucht Het quaet uyt roeyen.

Den bloedighen Inlandtschen twist Daer ’t droevich Rijck me was geplaeght Is nu door onsen Prins gheslist

Al zijn vyanden zijn veriaeght Boose seden, sijn vertreden, Recht is in het landt ghebrocht Peys en Vreden, Const en reden Worden neerstigh ondersocht Den schralen tijt, die zijn wy quijt, De Neringh overvloedich wast, Prins Alexanders hooghen Troon Is weer verheven Viermael.

Die teghen recht leed overlast Den Hertochs hoet, het edel bloet De Medicis alleene past

Die onsen Prins voor zijnen loon Nu is ghegheven

(73)

Sonnet

DOor mijn Nymphs ooghen schoon, die claer cristallich lichten En haren soeten mondt, bloet-verwigh als een roos

Leef ick in pijn, droefheydt en verdriet altoos

Hoe wel sy (door haer schoont) mijn lijden can doen swichten.

Haer deucht fraey ghemaniert, doet reyn liefd’ in my stichten.

Maer my, helas, verachtse door quaey tonghen boos Veel schoonder dunckt sy my, dan die Paris vercoos Haer wesen seer playsant, doet my aen haer verplichten,

Haer schoon goutblinckich hayr, dat heel mijn hert doorstraelt, Dunckt my oprecht te zijn van Appelles afghemaelt

Ghelijck oft hy zijn const, daer aen al had bedreven, Haer lieffelijcke tael, dunckt my soo excellent Dat sy als ick die hoor van my mijn droefheyt went Dies sy wel weerdich is, den prijs van elck ghegheven.

Alleen deur een.

(74)

Elck prijst sijn lief certeyn En ick prijs mijn oock gheren Maer oft ick altijt meyn En derf ick u niet sweren.

Een nieu amoureus liedeken Op de vvijse: Vande Pavanillie,

K’Leef als den desperaten // om Een Maeght soo delicaten // blom, Als iemant oyt aenschouwen // mocht Die my in dit benouwen // broght Want sy van aenschijn claer Blinckt als Diana // maer Sy laet my int beswaer.

Dees Maeght die my in banden // hout Heur hayr blinckt al waert vanden // gout Corallich haren rooden // mont

Haers ghelijck men noyt en // vont

(75)

Hier in dit werelts dal Dies ick met recht voor al Haer altijdt prijsen sal.

Haer handekens om tasten // fijn Seer lieffelijck als abasten // zijn En oock haer tanden ient // ghestelt Haer keiltien excellent // vermelt Rethorica playsant

Want Pallas triumphant Begaeft haer met verstant.

Haer halsken al seen swaen// so wit, Doet dat ick gantsch vergaen // deur hit Van het hel brandigh minnen // vier Het welck my vort ontsinnen // schier Want noyt gheen minnaer led’

Om zijn liefd’ meer onvred’

Als ick deur haer wreethed’.

Door haer twee claer lichten // togh Seyndt Cupido sijn schichten // och In mijn bedroefde siel // onbly Die niet eer op en hiel // voor hy My, die heel was gherust Naer sijnen wil en lust Mijn sinnen had verwust.

Prince.

Wilde sy haer minnare // nou Wt liefde schencken hare // rou Die ick wel heb verdient // daer om Wert eens tot my ghesint dees // blom Ick sou Alleen deur een

Reyn liefd’ haer minnen reen Tot ons de doodt quaem scheen.

Alleen deur een.

(76)

Den minnaer siet een Maeght Haer cierelijck vermaken Dies hy haer liefde draeght Prijst haer blosende kaken.

Een nieuw Amoureus Liedeken,

Op de wijse: Och Amarillis, Seght wat u wil is.

ONlancx gheleden Soo sach ick treden

Een Maghet schoon door een landouwe Ic en sach mijn dagen noyt sulcken vrouwe Ick dacht in mijnen sin,

T’is recht een goddin, Soo ick haer wel bekin En oock aenschouwe.

Ick dacht met lusten Saegh ickse rusten

Soo sou mijn hert gheheel verblijden

(77)

Ick sachse naer sy ginck besijden Rusten by een Rivier

Al daer de viskens fier Swommen met groot playsier Vry sonder meijden.

Ick quam wat nader Doen sach ick claerder

Haer aensicht wit als sneeu door vlogen Haer wijn braukens als twee strenge bogen En daer onder voorwaer

Sach ick twee ooghskens claer Ghelijck de sterren haer Des nachts vertooghen.

Corael moesten wijcken T’is niet te ghelijcken

By haer lippekens net en schoone Sy roerden die met den toone Als Orpheus gheclanck Waer me dat sy bedwanck T’ghediert bosch, winden stranck Door haer persoone.

Dees maeght vol vreuchden Die soo verheuchden

T’ghediert boscagi ende menschen Door haren sanck soo was mijn wenschen Dat ick mocht sijn ghepaert

Met sulcken een van aert Anders dacht ick beswaert Moet ick verslanschen.

Dees Princers aerdigh Die heeft haer verdigh

Weer soetelijcken op gheheven Ick dacht Goddin waer ick daer neven Ick sou u mijnen dienst

Toebieden voor het minst Oft ghy int lest voor winst Wout liefd’ aencleven.

Aencleeft Godts liefde.

(78)

My dunckt ons liefde is alsoo groot Als van de Sim die haer ionghen doodt Maer de Liefde soud’ eer verkouwen Eer wy malcaer souden doot douwen.

Amoureus Liedeken

Op de vvijse: Doen ick mijn liefde Eerstmael briefde.

DEught-rijcke maghet Die my nu iaghet Int meeste onghevoegh Dat een minnaer oyt verdroegh Nochtans sonder reden Och reyn en wel besneden Lijd’ ick dit swaer torment D’welck ick ben onghewent.

Nymph u proposten My eens verlosten Wt commer pijn en druck Ey voorleden soet gheluck Dat mijn siel deed´ leven Och wat heb ick bedreven Dat ghy my dus versmaet Ach mijns herten toeverlaet.

Wat magh u dwinghen My soo te bringhen

(79)

Daer ghy my eerst minde En dat ick u dinde Als een oprecht minnaer Mijn ghepresen liefste caer.

V soete woorden Mijn ziel beroorden O minnelijck ghesicht Die my u ghelooven licht T´sijn dwase sinnen

Die hem begheeft tot minnen En wert voor loon bereyt Niet dan druck en swaricheyt.

PRINCE Princers verheven Comt my troost gheven Want anders sal u vlucht Van my weyren mijn ghenucht Heus en trou van monde Den uwen t´allen stonde Sou my wenschen waert Dat wy werden t´saem ghepaert.