In Artikel 81, lid 1 wordt bepaald:

Bijlagen

Bijlage 1: Juridische Bepalingen

EG Verdrag van Rome

In Artikel 81, lid 1 wordt bepaald:

Onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt en verboden zijn alle overeenkomsten tussen ondernemingen, alle besluiten van ondernemersverenigingen en alle onderling afgestemde feitelijke gedragingen welke de handel tussen lidstaten ongunstig kunnen beïnvloeden en ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging binnen de gemeenschappelijke markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst en met name die welke bestaan in:

(a) het rechtstreeks of zijdelings bepalen van aan- of verkoopprijzen of andere contractuele voorwaarden;

(b) het beperken of controleren van de productie, de afzet, de technische ontwikkeling of de investeringen;

(c) het verdelen van de markten of van de voorzieningsbronnen

(d) het ten opzichte van de handelspartners toepassen van ongelijke voorwaarden bij gelijkwaardige prestaties, hun daarmede nadeel berokkenend bij de mededinging;

(e) het afhankelijk stellen van het sluiten van overeenkomsten van de aanvaarding door handelspartners van bijkomende prestaties welke naar hun aard of volgens het handelsgebruik geen verband houden met het onderwerp van deze overeenkomsten.

In artikel 81, lid 3 wordt bepaald:

De bepalingen van lid 1 van dit artikel kunnen echter buiten toepassing worden verklaard:

-voor elke overeenkomst of groep van overeenkomsten tussen ondernemingen, -voor elk besluit of groep van besluiten van ondernemersverenigingen en -voor elk onderling afgestemde feitelijke gedraging of groep gedragingen

die bijdragen tot verbetering van de productie of van de verdeling der producten of tot verbetering van de technische of economische vooruitgang, mits billijk aandeel in de daaruit voortvloeiende voordelen de gebruikers ten goede komt [….].

(Europese Commissie, 1957)

Verordening 123/85

Verplichtingen Leverancier

De artikelen 1 en 2 van de verordening 123/85 (Europese Commissie, 1984) geven de leverancier/fabrikant de mogelijkheid om met de dealer te bepalen dat de fabrikant binnen een bepaald territorium alleen zal leveren aan deze dealer of ook aan een beperkt en specifiek aantal andere dealers. De fabrikant kan hierbij garanderen niet rechtstreeks te leveren aan consumenten.

Beperkingen Dealers

In artikel 3 worden beperkingen genoemd welke de leverancier aan de dealers kunnen stellen en die onder de vrijstelling vallen. Het betreft hier de vrijstelling om van de dealer te eisen:

• niet zonder toestemming van de leverancier contractproducten of daarmee overeenstemmende producten te wijzigen

• geen concurrerende producten te vervaardigen

• geen producten te verkopen van concurrerende merken

• ervoor te zorgen dat derden geen onrechtmatig voordeel genieten van investeringen van de leverancier, met name op het gebied van uitrusting of opleiding van het personeel

• geen met de contractproducten concurrerende reserveonderdelen, die het kwaliteitsniveau van originele onderdelen niet evenaren, te verkopen of te gebruiken bij reparaties

• niet zonder toestemming van de leverancier overeenkomsten te sluiten met andere ondernemingen binnen het contractgebied inzake contractproducten en klantenservice

• aan ondernemingen binnen zijn territorium waarmee de dealer al overeenkomsten heeft gesloten, eenzelfde soort verplichten op te leggen als die waartoe hij tegenover de leverancier is gehouden

• buiten het contractgebied:

-geen nevenvestigingen of opslagplaatsen in stand te houden voor de afzet van de contractproducten

-geen actieve klantenwerving mag doen

• derden niet te belasten met de afzet van of de service voor contractproducten buiten het contractgebied

• niet te leveren aan wederverkopers:

-contractgoederen, behalve als de wederverkoper deel uit maakt van het distributiesysteem/dealernetwerk

-reserveonderdelen, behalve wanneer de wederverkoper deze alleen gebruikt voor reparatie en onderhoud

• slechts contractgoederen te leveren aan eindgebruikers die gebruik maken van een tussenpersoon wanneer deze tussenpersoon beschikt over een schriftelijke volmacht van de eindgebruiker

Verplichtingen Dealers

Artikel 4 geeft een aantal verplichtingen die onder de vrijstelling vallen en waaraan de dealer kan worden gehouden door de leverancier. Onder deze verplichtingen vallen de verplichtingen aan de dealer om:

• minimum eisen voor de afzet en de klantenservice na te leven, in het bijzonder die met betrekking tot:

-uitrusting van het bedrijf en technische inrichting voor de klantenservice -vak- en technische opleiding van het personeel

-reclame

-afname, opslag, en aflevering van contractproducten alsmede de klantenservice voor die producten

- herstelling en onderhoud van contractproducten

• slechts op bepaalde tijdstippen of binnen bepaalde perioden contractproducten bij de leverancier te bestellen, voor zover er niet meer dan drie maanden tussen de tijdstippen van bestelling liggen

• zich ervoor in te spannen gedurende een bepaalde termijn in het contractgebied ten minste een bepaald aantal contractproducten af te zetten, dat aan de hand van, met name, de eerder in dat gebied behaalde verkoopcijfers en de prognoses inzake de afzet aldaar en in het gehele land wordt bepaald

• een voorraad contractproducten aan te houden waarvan de omvang werd bepaald door de bovenstaande procedure

• demonstratiemodellen ter beschikking te houden dat werd bepaald aan de hand van bovenstaande procedure

• voor contractgoederen garantie en gratis service te verlenen, als ook service in het kader van terugroepacties te verlenen

• in het kader van terugroepacties, garantie en gratis serviceverlening betreffende contractproducten alleen gebruik te maken van onderdelen van het door de overeenkomst benoemde productrange of daarmee overeenstemmende onderdelen te gebruiken

• de eindgebruikers op algemene wijze in te lichten wanneer hij bij herstelling of onderhoud van contractproducten reserveonderdelen van derden gebruikt

• de eindgebruiker in te lichten wanneer hij bij herstelling of onderhoud van contractproducten reserveonderdelen van derden heeft gebruikt.

Algemene Verplichtingen

In artikel 5 worden een aantal verplichtingen genoemd waaraan de dealers en leveranciers moeten voldoen om de vrijstelling te doen gelden. De dealer moet zich ertoe verplichten:

• voor motorvoertuigen die tot het door de overeenkomst bestreken productrange behoren en door een andere van het distributienetwerk deel uit makende onderneming binnen de gemeenschappelijke markt zijn verkocht:

-garantie te honoreren,

-gratis klantenservice en service in het kader van terugroepacties te verlenen -herstelling en onderhoud te verrichten

• ondernemingen binnen het contractgebied waarmee de dealer overeenkomsten heeft gesloten betreffende afzet en klantenservice de verplichting op te leggen in tenminste de hemzelf opgelegde omvang garantie en gratis klantenservice te bieden, dan wel service in het kader van terugroepacties te verlenen

En de leverancier:

• zijn toestemming voor sluiting, wijziging of beëindiging van subdealers niet zonder objectief gerechtvaardige redenen ontzegt

• geen minimumeisen en criteria voor prognoses toepast waardoor de dealer een onbillijke of zonder objectief gerechtvaardige redenen, ongelijke behandeling krijgt

• in het kader van een kortingsregeling de hoeveelheden en omzetten van door de dealer bij hem en bij met hem verbonden ondernemingen binnen bepaalde termijnen gekochte producten samentelt, waarbij ten minste onderscheid dient te maken tussen aankopen van:

-motorvoertuigen

-reserveonderdelen

-andere producten

• aan de dealer, een personenauto levert, die overeenstemt met een model van het door de overeenkomst bestreken gamma

Met bovenstaande wordt bedoeld dat de dealer elk model moet kunnen leveren dat de fabrikant kan leveren. Dit om de consument de mogelijkheid te bieden om in het buitenland een auto aan te schaffen met specificaties die gelden in het eigen land.

Wanneer de dealer verplichtingen op zijn opgelegd met betrekking tot de structuur van de afzet en de klantenservice (zoals bedoeld in artikel 4 punt 1) is de vrijstelling van toepassing mits:

• de leverancier de dealer het toestaat om naast het merk van de leverancier ook andere merken te voeren indien de dealer hier gegronde en objectieve redenen voor heeft

Een gegronde reden kan bijvoorbeeld een niet stabiele economische basis zijn in het geval men maar één merk voert. Dit komt bijvoorbeeld veel voor in Scandinavische landen waar de bevolkingsdichtheid zeer laag is.

• de overeenkomst is voor een periode van tenminste vier jaren met een opzegtermijn van een half jaar. In het geval van een overeenkomst voor onbepaalde tijd is de opzegtermijn 1 jaar maar deze kan korter zijn als:

-de leverancier via het recht compensatie mag betalen voor eerdere opzegging -de dealer een nieuwkomer is en de betreffende periode is de eerste periode

Iedere partij kan de overeenkomst opzeggen wanneer een partij zich niet houdt aan basisbepalingen van de overeenkomst

Harde Kernbepalingen

Artikel 6 behandelt een aantal activiteiten waarbij expliciet geen vrijstelling wordt verleend.

Geen vrijstelling wordt verleend wanneer:

• beide contractpartijen automobielfabrikant zijn

• de leverancier direct of indirect de vrijheid met betrekking tot het zetten van prijzen en kortingen beperkt

• beide contractpartijen bepalingen overeenkomen om de concurrente te beperken welke niet zijn toegestaan onder de vrijstelling

Intrekken Vrijstelling

Artikel 10 van de verordening geeft de commissie het recht om de vrijstelling in te trekken

indien de producten van de fabrikant geen concurrentie ondervinden of als de prijzen van

producten aanzienlijk verschillen door toedoen van de vrijstelling. Ook wanneer de prijzen

voor en condities ten opzichte van buitenlandse klanten die een auto eisen met opties die bij

het corresponderende land horen uit de pas lopen kan de commissie de vrijstelling intrekken.

Verordening 1475/95

Verboden Clausules

Hier volgen een aantal artikelen uit verordening 1475/95 (Europese Commissie, 1995) Dit zijn de beperkingen die genoemd worden in artikel 6 (1) (1) tot en met (1) (5)

Hieronder vallen de volgende bepalingen: de vrijstelling geldt niet wanneer:

1.beide contractpartijen autofabrikant zijn

2.contractpartijen hun overeenkomsten koppelen aan regelingen die andere producten en diensten betreffen, die niet in de verordening worden bedoeld

Het gaat hier dan bijvoorbeeld om de verplichting van de leverancier aan de dealer om ook bepaalde verzekering- of bankproducten aan te bieden.

3. overeenkomsten worden gesloten die concurrentiebeperkend werken en niet in de verordening worden vrijgesteld

4. de contractpartijen verplichtingen aangaan die onder andere algemene verordeningen zouden zijn toegestaan maar veel verder gaan dan onder deze verordening is toegestaan

5.de fabrikant of leverancier de mogelijkheid heeft om eenzijdig het contractterritorium te veranderen of om distributie en service overeenkomsten aan te gaan met andere organisaties in het territorium.

Verboden Activiteiten

Dit zijn de beperkingen die genoemd worden in artikel 6 (1) (6) tot en met (1) (12) Hieronder vallen de volgende bepalingen. De vrijstelling geldt niet wanneer:

6. de fabrikant, de leverancier of een andere van het distributienet uitmakende onderneming rechtstreeks of onrechtstreeks de vrijheid van de dealer beperkt om bij wederverkoop van contractproducten prijzen en kortingen vast te stellen

7. de fabrikant, de leverancier of een andere van het distributienet uitmakende onderneming rechtstreeks of onrechtstreeks beperkingen oplegt aan de consument, de tussenpersoon of een andere dealer om een automobiel te kopen waar zij denken dat dit het voordeligst is

8. de fabrikant of de leverancier zonder objectieve redenen de beloning van de dealer afhankelijk stelt van de plaats van verkoop

9. de fabrikant of leverancier beperkingen oplegt aan de voorziene vrijheid van de dealer om bij een derde onderneming van zijn keuze reserveonderdelen te betrekken die concurreren met de contractproducten en de kwaliteit daarvan evenaren

10. de fabrikant of leverancier beperkingen oplegt aan aanbieders van reserveonderdelen om die producten te leveren aan wederverkopers van hun keuze waaronder dealers voorzover de producten het kwaliteitsniveau van contractproducten evenaren

11. de fabrikant beperkingen oplegt aan producenten van onderdelen om op de onderdelen daadwerkelijk en op zichtbare wijze hun merk of kenteken aan te brengen

12. de fabrikant weigert aan onafhankelijke herstellers technische informatie te verschaffen zonder objectieve redenen.

Opzegging Contract

Binnen de nieuwe verordening is de minimale duur voor verticale overeenkomsten tussen dealer en fabrikant vijf jaren en de opzegtermijn voor overeenkomsten voor onbepaalde tijd is onder de nieuwe verordening twee jaren (artikel 5).

Duur van de Verordening

De verordening 1475/95 was van toepassing van 1 oktober 1995 tot 30 september 2002. De

bepalingen van verordening 123/85 bleven nog in werking tot en met 30 september 1995. In

de periode van 1 oktober 1995 tot 30 september 1996 gold de verordening niet voor

overeenkomsten die al voor 1 oktober 1995 bestonden en geldig waren onder de verordening van 1985.

Verordening 1400/2002

Hieronder volgen een aantal artikelen uit de verordening 1400/2002 (Europese Commissie, 2002a). Onder artikel 3 worden de volgende voorwaarden gesteld:

De vrijstelling is van toepassing op voorwaarde dat:

• het marktaandeel van de leverancier voor wat betreft de contractgoederen niet boven de 30% uitkomt, deze zelfde drempel geldt ook voor exclusieve leveringsverplichtingen, voor kwantitatieve selectieve distributiestelsels betreffende nieuwe automobielen geldt een drempel van 40% voor de afnemer en er zijn geen marktaandeel drempels van toepassing op kwalitatieve selectieve distributiestelsels (artikel 3 (1) en (2) )

• de leverancier instemt met de overdracht van de rechten en plichten van een dealer aan een andere dealer of hersteller die deel uitmaakt van het zelfde distributiesysteem

• wanneer een leverancier een overeenkomst wenst op te zeggen, hij zulks schriftelijk moet doen en uitvoerig opgave moet doen van objectieve en doorzichtige redenen voor de beëindiging om te voorkomen dat de leverancier het contract beëindigd of niet verlengd wegens gedragingen die onder verordening niet mogen worden beperkt

• de duur van de overeenkomst ten minste vijf jaar bestrijkt en in dat geval moet de dealer ten minste 6 maanden van te voren worden ingelicht over al dan niet verlengen en in het geval de overeenkomst is gesloten voor onbepaalde tijd wordt gesloten moet de opzegtermijn minimaal twee jaren zijn; deze termijn kan verminderd worden tot één jaar in het geval:

1. de leverancier verplicht is volgens de wet een redelijke vergoeding te betalen

2. de leverancier de overeenkomst beëindigt omdat het nodig is dat het netwerk gereorganiseerd moet worden

• elke partij het recht heeft geschillen over nakoming van hun contractuele verplichtingen aan een onafhankelijke deskundige voor te leggen. Deze geschillen kunnen verband houden met:

1. leveringsvoorwaarden 2. verkoopdoelstellingen 3. voorraadvereisten

4. verstrekking van demonstratiemodellen

5. voorwaarden voor verkoop van verschillende merken

6. de vraag of het verbod op het verrichten van activiteiten vanuit een niet erkende vestigingsplaats de expansie mogelijkheden van de distributeur van andere voertuigen dan automobielen en lichte personenauto’s beperkt

7. de vraag of de opzegging gerechtvaardigd is Hardekernbeperkingen en Bijzondere Voorwaarden

In artikel 4 wordt gesteld dat de vrijstelling niet van toepassing is op verticale overeenkomsten die tot doel hebben om:

• de distributeur te beperken in het vaststellen van zijn verkoopprijs

• het gebied waarin distributeurs en reparateurs hun diensten aan klanten aanbieden te beperken: de vrijstelling geldt echter wel voor:

1.de beperking van de actieve verkoop in een exclusief gebied dat toegewezen is aan een andere distributeur of hersteller

2.de beperking dat op groothandelsniveau werkzame distributeurs niet aan eindgebruikers leveren

3.de beperking van de verkoop van nieuwe automobielen aan niet-erkende distributeurs door

de leden van een selectief distributiestelsel

4. de beperking aan de afnemer om gekochte onderdelen te gebruiken om soortgelijke goederen als de leverancier te fabriceren

• onderlinge leveringen tussen erkende distributeurs en erkende herstellers binnen een selectief distributiestelsel te beperken

• actieve of passieve verkoop aan eindgebruikers van nieuwe personenauto’s, onderdelen en onderhoudsdiensten te beperken binnen een selectief distributiestelsel

• actieve of passieve verkoop aan eindgebruikers van andere nieuwe motorvoertuigen dan personenauto’s en lichte bedrijfswagens te beperken binnen een selectief distributiestelsel

• de mogelijkheden van de distributeur om een nieuw motorvoertuig uit het contractassortiment te verkopen, te beperken

• de mogelijkheden voor de distributeur om het verrichten van herstel en onderhoud uit te besteden aan erkende herstellers te beperken

• beperkingen te stellen aan een erkende hersteller om zijn activiteiten te beperken tot alleen onderhouds- en herstelwerkzaamheden en distributie van reserveonderdelen

• de verkoop van reserveonderdelen door leden van een selectief distributienetwerk aan onafhankelijke herstellers te beperken wanneer men die alleen gebruikt voor onderhoud en herstellingswerkzaamheden

• de mogelijkheden van de leverancier van reserveonderdelen om te leveren aan erkende herstellers of distributeurs te beperken, door middel van een overeenkomst tussen de fabrikant en de onderdelenproducent

• de mogelijkheden van een distributeur of erkende hersteller om originele onderdelen van gelijke kwaliteit te betrekken bij een derde onderneming van hun keuze te beperken, wel kan de fabrikant eisen dat gedurende garantie, terugroepacties en gratis serviceverlening originele onderdelen worden gebruikt

• de mogelijkheden voor een onderdelenleverancier om zijn logo of kenteken duidelijk zichtbaar op zijn onderdelen aan te brengen te beperken

• de mogelijkheid tot het verkrijgen van technische informatie, diagnoseapparatuur, en andere apparatuur, gereedschap, software, en opleidingen voor onafhankelijke marktdeelnemers te beperken. Onafhankelijke deelnemers dienen op een niet discriminerende, vlotte en evenredige wijze toegang te krijgen tot informatie die in bruikbare vorm moet worden verstrekt. Indien op de relevante items intellectuele eigendomsrechten rusten of indien het knowhow bevat, mag de toegang ertoe niet worden geweigerd op een wijze die op misbruik neerkomt

In artikel 5 zijn de volgende bijzondere voorwaarden gegeven:

De vrijstelling is niet van toepassing op de volgende in verticale overeenkomsten opgenomen verplichtingen:

• een direct of indirect niet-concurrentiebeding, dit houdt in dat er sprake is van een “niet- concurrentie” wanneer de dealer of erkende reparateur ertoe wordt verplicht meer dan 30%

van de goederen af te nemen bij de fabrikant van het distributiestelsel

• een directe of indirecte beperking van de mogelijkheden van een erkende hersteller om herstellings- en onderhoudswerkzaamheden voor voertuigen van concurrerende leveranciers te verrichten

• een directe of indirecte verplichting die tot gevolg heeft dat leden van het distributiestelsel

geen motorvoertuigen of reserveonderdelen van bepaalde concurrenten kunnen verkopen of

geen herstellings- en onderhoudswerkzaamheden voor voertuigen van concurrerende

leveranciers mogen verrichten

• een directe of indirecte verplichting die tot gevolg heeft dat de distributeur of erkende hersteller, na beëindiging van de overeenkomst, geen motorvoertuigen mag vervaardigen, kopen, verkopen, of geen herstellingswerkzaamheden mag verrichten

• een beperking dat de distributeur geen leasediensten mag aanbieden

• een beperking van de plaats van vestiging van een erkend hersteller wanneer een selectief distributiestelsel wordt toegepast

De volgende bepaling is een uiterst belangrijke bepaling maar is pas van toepassing met ingang van 1 oktober 2005. De bepaling is hieronder weergegeven:

De vrijstelling is niet van toepassing op:

• een aan een distributeur van personenauto’s of lichte bedrijfsvoertuigen binnen een selectief

distributiestelsel opgelegde directe of indirecte verplichting die zijn mogelijkheden beperkt

bijkomende verkoop- of leveringspunten te vestigen op andere plaatsen in de

gemeenschappelijke markt waar selectieve distributie wordt toegepast

Bijlage 2: Aanvullende Informatie Distributiekanaal

Saab Zweden

Saab Zweden heeft grote invloed op de importeur Kroymans. De importeur voert eigenlijk de strategie van Saab AB verder uit. De fabrikant wordt in Nederland eigenlijk verpersoonlijkt door de importeur. Saab Automobile AB heeft haar hoofdkantoor in Trollhättan, Zweden. De marketing en sales activiteiten zitten in Göteborg, in Nyköping zit een logistieke hub, in Södertalje vindt de productie van de benzinemotor plaats en in Oostenrijk worden Saabs 9-3 geproduceerd. Saab is als geheel een onderdeel van de grote Amerikaanse fabrikant General Motors. CEO van Saab AB is Peter Augustsson. Saab heeft dochtermaatschappijen in de volgende landen: Zweden, Noorwegen, Denemarken, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk, USA, Australië, Zwitserland, Finland en Italië. In totaal heeft men 8.358 mensen in dienst (in 2002). Saab heeft de volgende types in haar assortiment: Saab 9-5 Sedan, Saab 9-5 Estate, Saab 9-3 Sport Sedan, Saab 9-3 Cabriolet. In totaal verkocht Saab in 2002 120.800 modellen.

Saab is in meer dan 50 landen vertegenwoordigd. De belangrijkste markten zijn de Verenigde Staten, Zweden, Groot-Brittannië, Duitsland, Italië, Australië, Frankrijk, Nederland en Noorwegen (www.saab.com).

De “roots” van Saab liggen in de luchtvaart en het innovatieve vermogen noemt men haar kracht. Saab legt in haar communicatie de nadruk op de innovatieve, kwalitatieve en sportieve aspecten van de auto (www.saab.nl).

Volgens CEO Peter Augustsson, in een interview met BBC business news online in 2002, zal de strategie van Saab drastisch wijzigen. Men wil dat Saab in Europa het premier brand wordt van General Motors. Elk jaar zullen er een aantal nieuwe wagens worden geïntroduceerd en dit zal op een grotere schaal plaatsvinden dan in het verleden. In onderstaand fragment uit het interview met de BBC blijken de grote plannen van Saab AB (BBC News Online, www.bbc.co.uk):

“But at last, the fresh thinking is about to show results, Mr Augustsson insisted. "We will introduce new cars basically every year. "If you take a five-year perspective, that is basically as many cars as we have done in the last 50 years," he said. Saab's new models will be sold via a significantly extended European distribution network. This is set to be a battle against Mercedes Benz, BMW and Audi, rather than against car makers such as Ford and Nissan, Saab said. So the expansion would include city centre dealerships in prestigious locations such as London's Piccadilly. "We will in the coming two years set up 500 new dealerships around Europe," Saab's vice president of sales and marketing, Mikael Eliasson, told BBC News Online. The changes at Saab are facilitated by its inclusion in the GM stable of car companies .”

Saab zal volgens de CEO dus een exclusief merk worden dat zal concurreren met merken als BMW en Mercedes. De veranderingen hangen samen met de overname van Saab door General Motors in 2000.

Zonder General Motors zou dit nooit verwezenlijkt kunnen worden en Augustsson beweert

zelfs dat Saab failliet zou zijn geweest zonder de steun van GM. Het verschil met de vorige

eigenaar van Saab, Investor, is dat deze alleen geld bracht en geen expertise. GM daarentegen

geeft Saab toegang tot haar R&D activiteiten. GM geeft meer uit aan R&D dan het bedrag dat

de verkoop van Saabs gedurende een jaar opbrengt.

De nieuwe auto’s zullen erg verschillen van de Saabs die tot nu toe gemaakt zijn. Een indicatie hiervan is de Saab 93-X concept car die te zien was op de International Motor Show in Geneve. De nieuwe auto’s zullen wel veel modules delen met andere merken van GM om zo schaalvoordelen te behalen. Zo zijn veel onderstellen dezelfde als de Opel auto’s.

De Importeur

De importeur van Saab in Nederland is Auto Import Maatschappij (A.I.M.) b.v. gevestigd te Vianen. De A.I.M. is een onderdeel van de Kroymans Groep die naast Saab onder meer de merken Ford, Jaguar, en Opel importeert. Kroymans is een internationale marketing, sales en distributie organisatie, die actief is in de automotive en industriële markten in met name de Benelux landen. De Kroymans groep heeft ongeveer 100 bedrijven verspreid over Europa, de Verenigde Staten and Azië. Binnen de Groep werken meer dan 2.800 werknemers die voor een omzet van meer dan 1 miljard zorgen. CEO van de Kroymans groep is de heer Van Soest.

Elk bedrijf binnen de Groep, zoals A.I.M heeft haar eigen verantwoordelijkheden. Kroymans is op een hoog niveau in te delen in de volgende vier divisies:

•Import Car&Parts

•Retail

•Leasing & Finance

• Industry & Equipment

De strategie van de Kroymans Groep is om een leidende groep te zijn binnen de automotive sector in de Benelux.

Door haar grootte en omdat men de beschikking heeft over een financiële divisie is men in staat om dealers financieel bij te staan op het gebied van infrastructuur en autovoorraad.

Daarnaast biedt Kroymans dealers een Total Mobility Package, waarbij men ook zorg draagt voor de lease en verzekeringsactiviteiten (www.kroymanscorporation.com).

Officiële dealers

Binnen Nederland zijn er zevenendertig officiële Saab-dealers verspreid over de verschillende provincies (www.saab.nl). In de noordelijke provincies Friesland,Groningen en Drenthe zitten vier dealers. In Groningen zit A.S.M. Groningen te Haren. Dit is een filiaal dat in eigendom is van de importeur, de Kroymans Groep. In Friesland zijn de dealers autobedrijf Wassenaar en Autobedrijf Schaap. In Drenthe is A.S.M. Hoogeveen gevestigd. Van het totale aantal dealers zijn de acht A.S.M. bedrijven een onderdeel van de Importeur Kroymans Groep. Naast de al genoemde A.S.M. Groningen, zijn dit A.S.M. Utrecht, A.S.M. Amsterdam, A.S.M. Westerpoort, A.S.M. Alkmaar, A.S.M. Haarlem, A.S.M. Hoogeveen en A.S.M.

Hoorn. De verschillende vestigingen hebben schaalvoordelen. Zo beschikt de groep A.S.M.

dealers over een gezamenlijke website en heeft men bijvoorbeeld een manager zakelijk die werkt ten behoeve van alle bedrijven. Daarnaast is er een directeur operations, Arjen van Beek. Dit specifieke dealernetwerk wordt plaatselijk beheerd door vestigingsmanagers die verantwoordelijk zijn voor een bepaalde vestiging (www.asm.nl).

Ex-dealers

Steeds meer Saab dealers overgenomen of de wacht aangezegd door de importeur. Tot op heden zijn er ongeveer tien ex-Saab-dealers in Nederland die de laatste jaren zijn opgezegd.

De heer Joel levert op dit moment regelmatig aan twee van hen. Dit zijn Autobedrijf Tholen

uit Bergen op Zoom en Van Jaarsveld in Veenendaal.

Autobedrijf Tholen te Bergen op Zoom is sinds twee jaar geen officieel dealer meer. Even daarvoor wilde de importeur een filiaal openen in Roosendaal zonder de heer Mol van Autobedrijf Tholen in te lichten. De heer Mol maakte hier tegen bezwaar aangezien dit niet in lijn was met de bepalingen in het contract. Uiteindelijk kreeg de heer Mol een bedrag van de importeur waarnaar de heer Mol de wacht werd aangezegd en de vestiging in Roosendaal open ging. Andere dealers werden, na jarenlang Saab-dealer te zijn geweest, zomaar de wacht aangezegd middels een brief waar in stond dat men de onderneming niet goed had geleid.

Onder de ex-Saabdealers heerst nu een gevoel waarbij men Saabs wil blijven verkopen maar onafhankelijk wil zijn van de importeur. Alle ex-dealers zijn echte ondernemers die weinig op hebben met de sturing vanuit Vianen. De meeste ex-dealers voeren naast Saab een ander merk. Zo is de heer Joel ook dealer van Rover en MG en is de heer Mol van Autobedrijf Tholen ook dealer van Lancia. De meeste ex-dealers willen doorgaan met de verkoop van Saabs. Ex-dealers verkopen nu Saabs die men verkregen heeft van officiële dealers of via het buitenland. Autohuis Joel b.v. maakt van beide opties gebruik. Sommige modellen betrekt de heer Joel van de officiële dealers en andere modellen importeert men uit Zweden. De voorkeur van de ex-dealers gaat hierbij uit naar het importeren om onafhankelijk te zijn van het dealernetwerk. Op dit moment verzorgt de heer Joel deze import vanuit Zweden.

Saabservice centre Denemarken

Saabservicecentre Denemarken is een samenwerkingsverband van ex-Saab-dealers bestaande uit tweeëntwintig deelnemers. Het samenwerkingsverband wordt geleid door de heer Carsten Bech, een ex-werknemer van Saab AB samen met twee andere Deense managers. Dit samenwerkingsverband betrekt voornamelijk onderdelen bij de Zweedse Saab-dealer in Malmö. De Deense organisatie heeft ook een eigen vestiging in Zweden om zo haar onderdelen te betrekken, die niet belastingvrij geëxporteerd mogen worden. In Denemarken zijn op dit moment tweeëntwintig ex-Saab-dealers en nog zeven officiële dealers. Ook in Denemarken was er de trend om officiële dealers op te zeggen en daarna besloten de ex- dealers om een samenwerkingsverband op te zetten.

Bilpartner Skåne AB

De Zweedse Saab-dealer waarvan de heer Joel verscheidende Saabs betrekt is gevestigd in de zuidelijke provincie Skåne. Deze dealer opereert onder de naam Bilpartner Skåne AB waaronder verschillende andere bedrijven vallen. In de provincie Skåne zijn de negen vestigingen van Bilpartner te vinden in de volgende plaatsen: Eslöv, Lund, Barlöv, Klippan, Högarnäs, Jägersro, Malmö, Landskrona, en Helsingborg (www.bilpartner.se). De steden Malmö en Helsingborg zijn hierbij aan te duiden als de grootste steden van zuidelijk Zweden.

Alle vestigingen zijn aangemerkt als zijnde officiële Saab-dealer. Bilpartner is dealer van de

merken Opel, Chevrolet en Saab.

Bijlage 3: Vragenlijst Saab dealers

Hieronder zijn de gestructureerde vragen die ik heb gesteld aan de Saab dealers weergegeven tezamen met de bijbehorende variabele. Er hebben mondelinge interviews plaats gevonden met ondernemers binnen het dealernetwerk, namelijk de heer Schaap van autobedrijf Schaap te Lemmer, de heer Koekoek van autobedrijf Janse te Zwolle, Apeldoorn en Hengelo, de heer Wassenaar van Autobedrijf Wassenaar te Leeuwarden, en de heer Hindriks van A.S.M.

Groningen en Hoogeveen. Tijdens de interviews heb ik meer vragen gesteld dan onderstaande omdat ik ook inspeelde op wat de respondenten zeiden.

Productdifferentiatie: Met de mate van productdifferentiatie wordt bedoeld de mate waarin er in de ogen van de afnemers verschillen bestaan tussen producten van verschillende

leveranciers (het gaat hierbij om het product: verkoop en service ten behoeve van Saabs).

1. Wat zijn volgens u de verschillen in werkwijze tussen een A.S.M. vestiging en een normale Saab dealer?

2. Wat zijn de specifieke verschillen op marketinggebied en de service volgens u?

3. Zijn deze verschillen groter, kleiner of gelijk gebleven door de nieuwe wetgeving?

Concentratie: De concentratiegraad van de bedrijfstak wordt bepaald door het aantal

ondernemingen binnen de bedrijfstak en de verschillen in de verdeling van het marktaandeel.

Hoe minder het aantal ondernemingen hoe hoger de concentratiegraad. Daarnaast geldt hoe groter de verschillen in de verdeling van het marktaandeel hoe hoger de concentratiegraad.

1. Ziet u op dit moment een stijging, daling, of geen verandering in het aantal gewone dealerbedrijven?

2. Ziet u op dit moment een stijging, daling, of geen verandering in het aantal A.S.M.

dealerbedrijven?

3. Indien een stijging of daling, zal deze verandering het gevolg zijn van de monti- wetgeving?

4. Hoe ziet u als dealer de toekomst op dit gebied na 2005 waarin elke dealer een nevenvestiging overal in de EU mag openen? Zullen er meer of minder officiële dealers zijn en wat is de verhouding dan tussen A.S.M. en een gewoon dealerbedrijf?

5. Kunt u iets zeggen over het verschil in grootte van de organisaties tussen bepaalde groepen dealers en waarin uit zich dit?

6. Wat zijn uw plannen op dit moment, gaat u ook uitbreiden bijvoorbeeld?

Onzekerheid: geeft de mate aan waarin er informatie op het gebied van strategie en doelstellingen beschikbaar is over de concurrenten

1. Heeft u een inzicht in het aantal nieuwe partijen dat zich op de markt zal begeven en welke koers zij zullen varen?

2. Heeft u hier meer of minder inzicht in dan voor de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving?

Onderhandelingskracht van de leverancier: De onderhandelingskracht van de leveranciers is het spiegelbeeld van de onderhandelingspositie van de afnemers. De onderhandelingspositie van de leveranciers is afhankelijk van:

-de concentratiegraad van de leveranciers

-de dreiging met voorwaartse integratie

-de machtspositie, elke vorm van gerichte beïnvloeding

1. Hoe worden de dealers nu gecontroleerd door de importeur/fabrikant (bestaan er veel regels, handboeken, bezoeken, controles)?

2. Bestaan er duidelijke doelstellingen en kunt u hier voorbeelden van noemen?

3. Hoe is de positie van de importeur/Saab AB ten opzichte van de dealers volgens u veranderd ten gevolge van de nieuwe wetgeving, heeft men meer of minder controlemiddelen ten aanzien van de gewone dealers (Niet ASM dealers)?

4. Hoe werkt deze positieverandering door? Welke acties onderneemt men?

5. Hoe ziet men de toekomst na 2005 waarna iedere dealer een extra vestigingspunt mag openen?

Assortiment: De verzameling producten die door de dealer wordt aangeboden

Persoonlijke benadering: een goede relatie hebben met de klant, men kent elkaar

persoonlijk. Er is sprake van een één op één relatie tussen klant en verkoper. De klant voelt zich vertrouwd en “thuis”.

1. Na invoering van de nieuwe verordening is het mogelijk om service en verkoop te scheiden, denkt u dat de klant hier ook behoefte aan heeft? Waarom denkt u dat?

2. Klopt het dat het grootste gedeelte van uw klanten binnen de 30 minuten reisafstand gevestigd is? Kunt u een indicatie geven van het aantal dat hierbuiten gevestigd is?

3. Is de rol van internet vergroot, gaat men de klant steeds meer op internet kijken alvorens hij/zij koopt?

Formulebeleid

1. Is er altijd een één op één relatie tussen klant en verkoper?

2. Is er sprake van een soort persoonlijke benadering tussen klant en verkoper? Waaruit blijkt dit? Heeft u ook een indicatie in welke mate deze benadering binnen ASM (dealervestiging) aanwezig is? Waaruit blijkt dit?

3. Bestaat uw bedrijf uit meerdere vestigingen?

Indien ja: Hoeveel vestigingen? Hoe zijn is dit gestructureerd? Breidt uw organisatie het aantal vestigingen uit?

4. Waar zijn deze vestigingen gevestigd?

5. Uit welke merken bestaat u assortiment nieuwe auto’s?

6. Ziet u dit binnenkort (na de nieuwe wetgeving waarbij meerder merken naast elkaar mogen worden gevoerd) wellicht veranderen?

7. Kunt u iets vertellen over de communicatie naar de klant toe? Het gaat hierbij om marketing op gebied van folders, acties, shows, internet etc.

8. Welke rol speelt de importeur hierbij? Zijn er veel regels op dit gebied?

9. Wat zijn in dit opzicht de verschillen tussen een ASM vestiging (dealer vestiging) en

een gewone dealer?

Bijlage 4: Vragenlijst Voorzitter Vetos

Hieronder volgen de gestructureerde vragen van het semi-gestructureerde telefonische interview met de heer Van Suilichem, voorzitter van de Vetos (vereniging van ex-toyota dealers)

1. Wanneer is de Vetos ontstaan?

2. Waarom is de Vetos ontstaan?

3. Hoe ging dit in zijn werk?

-met hoeveel gestart?

-was het gelijk al vereniging?

4. Welke voordelen genieten de leden van de Vetos?

-internet, financieel, marketing,training?

-zitten daar ook verplichtingen bij zoals omzet doelstelling, uitstraling etc?

5. is er vaak contact tussen bestuur en leden en hoe?

6. u heeft plannen om een paraplu merk op te zetten, hoe gaat dat eruit zien?

-samen inkopen van banden en olie, verf?

-Renault en Peugeot ex-dealers die beschikken over servicecontract?

-apart bestuur voor ?

-heel nederland of ook buitenland?

-wanneer gaat dit van start?

-heeft u al concrete plannen met betrekking tot Saab?

7. wat is de invloed van de nieuwe monti-wetgeving op uw plannen?

Bijlage 5: Vragen voor de heer Koopmans

Hieronder volgen de resterende vragen die ik had na het analyseren van de verordening en het raadplegen van brochures en rapporten. Deze vragen heb ik gesteld aan de heer Koopmans van de Bovag, gespecialiseerd in de mededingingswetgeving.

1. Wordt onder artikel 5 lid 1 onder a) bedoelt dat dealers ook aan de 30% verplichting kunnen voldoen door dit percentage te betrekken bij andere dealers en importeurs binnen het dealernetwerk?

2. Is het mogelijk als dealer om te voldoen aan de toelatingseisen van een ander land ?

3. Kan een importeur in het kader van artikel 5 lid 2 onder b) ook een nieuwe

importeursvestiging openen na oktober 2005?