Twee aan twee. Elkaar tot zegen en tot vloek Open Deur 86 (2020), 6, blz. 12
Twee aan twee. Of het nu gaat om de twaalf leerlingen of of om de tweeënzeventig, Jezus zendt twee aan twee. Daarover zijn de evangelieschrijvers Matteüs, Marcus en Lucas het eens.
Jezus zendt zijn leerlingen twee aan twee? Maar een uitleg zoeken we vergeefs; daarover rept hij met geen woord. Bijbelgeleerden verwijzen soms naar de joodse wijsheid dat een getuigenis pas geloofwaardig is als er meerdere getuigen zijn die elkaar niet tegenspreken. Terecht, zo leert ons op vermakelijke wijze het verhaal over de badende Susanna in Daniël 13. Of denk aan de wijsheid uit het boek Genesis dat het niet goed is voor de mens om alleen te zijn.
Mislukt
Maar feitelijk bleek samen lang niet atijd te werken. Laat me een paar bijbelse voorbeelden noemen. De leraren in een van de eerste christelijke gemeentes Paulus en Barnabas worden samen uitgezonden (Handelingen 13). Niet veel later loopt de ruzie later zodanig hoog op dat Paulus op zoek moet naar een nieuwe compagnon de route, Silas (Handelingen 15). Eerder al hoorden we over de ruzie tussen het tweetal Marta en Maria (Lucas 10). En weten twee echt meer dan één? De ‘zonen van de donder’ zaten er samen goed naast toen ze Jezus vroegen om hen de ereplaatsen te geven zodra hij koning zou zijn (Marcus 10), en de twee Emmausgangers gingen samen onverdroten de verkeerde kant op (Lucas 24).
Daarom aarzel ik bij de mooie bijbelse parallellen of bij andere mooie duidingen. Zoals dat je elkaar aanvult en elkaar kunt corrigeren. Bij teamvorming in gemeentes of parochies hoor je soms iets in die trant: ‘synergie’, één plus één is meer dan twee. Of over samen bidden, en ‘twee of drie en de Heer in ons midden’. Onze concrete ervaring is veel minder mooi. Teams kunnen warme haarden van inspiratie zijn maar net zo kille plaatsen worden waar men elkaar niet verstaat. Onze ervaring is als die van onze bijbelse voorgangers: samen kan erg rijk zijn, maar net zo goed erg arm. Spirituele groei
andere betekenis ontstaan, waarin twee aan twee niet meer nuttig is, maar wel stichtend.
Zelf beleefde ik dat sterk tijdens mijn noviciaat bij de jezuïeten. Twee aan twee werden we uitgestuurd op pelgrimage. Vijf weken lang, zonder geld in onze zak, met als enige rijkdom elkaar. Soms in de zon, soms in de regen, en meestal iets daar tussenin. Wat wil je ook in het noorden van Engeland en Schotland? Opfrissen gebeurde in de beek, en koffie was er meestal niet.
Vaak steunden we elkaar. Mijn reisgenoot was er bijvoorbeeld duidelijk beter in om aan te bellen om te vragen om wat te eten. En ik was veel beter in het lezen van de kaart. So far the good news. Maar soms botsten we geweldig. Na een week hadden we knallende ruzie. Twee aan twee bleek geen sprookje. Wel werd het stichtend. Beetje bij beetje begonnen we elkaar te aanvaarden. Er groeide eerbied voor het verschil. Voor het onvermogen, het mistasten, het falen. Het zijne, het mijne. Twee aan twee. In goede dagen tot wederzijdse hulp. En in moeilijke dagen tot wederzijdse spirituele groei. Of Jezus het zo allemaal bedacht en bedoeld heeft, dat weet ik niet. Dat eerbied past bij waar hij voor stond, dat weet ik wel.
