Taalontwikkelend lesgeven:
een didactische methode voor álle docenten!
Werkconferentie 16 november 2017 Chantal van der Putten Marieke Cornelisse
Even voorstellen:
• Project Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo in de Rotterdamse regio
• Vakinhoudelijke aansluiting
• Nederlands/Communicatie
• Werkgroep Inclusief en taalontwikkelend lesgeven
• Chantal van der Putten c.m.van.der.putten@hr.nl
• Marieke Cornelisse m.j.cornelisse@hr.nl
Programma
▸ Kennismaking
▸ Waarom TOL?
▸ Wat is TOL?
▸ Discussie:
▸ mogelijkheden inzetten TOL
▸ vraag en aanbod professionalisering
WIE IS W IE?
- naamk aartje
- vo / hb o + func tie
Inclusief onderwijs
Onderwijs dat zo is georganiseerd, ontwikkeld en uitgevoerd,
dat álle studenten
zich thuis kunnen voelen en succesvol kunnen zijn.
Hoge verwachtingen goede ondersteuning
(Tinto)
Waarom TOL?
Aansluiting vo-hbo en studiesucces mede afhankelijk van taalontwikkeling
Maatschappelijke ontwikkelingen (migratie, digitalisering, lerende samenleving)
taalontwikkeling extra uitdaging
Taal en communicatie onontbeerlijk voor
competenties om aan samenleving deel te kunnen blijven nemen taalontwikkeling extra belangrijk
Elke docent een taalbewuste docent!
Benodigde competenties voor deelname aan samenleving
De afgelopen jaren zijn verschillende initiatieven
genomen om de kennis, vaardigheden en attitudes – oftewel: de competenties – te beschrijven die het
mogelijk maken om volwaardig deel te nemen aan de 21ste-eeuwse samenleving (zie o.a. Europees Parlement 2006; Cisco 2008; OECD 2015a; SLO/Kennisnet 2016)2.
Dat leverde een uitgebreide set aan competenties op, zoals ‘bewust kunnen omgaan met verandering’,
‘complexe informatie kunnen verwerken’, ‘in staat zijn tot kritisch en probleemoplossend denken’, ‘zelfstandig beslissingen kunnen nemen’, ‘creatief met elkaar
kunnen samenwerken’, ‘kunnen communiceren in
diverse, al dan niet digitale, contexten ’, ‘kunnen omgaan
met nieuwe media en technologie’, enz.
Thuistaal in vergelijking met schooltaal
DAT, thuistaal CAT, schooltaal
Dagelijks algemeen Cognitief academisch
Taalgebruik taalgebruik
•Simpeler
•In context,
dus hoeft minder precies te zijn minder abstract
•Minder verbanden en redeneringen
Gevaar van versimpelen (geen hoge verwachtingen meer)
De leraar gaat soms eigen taalgebruik van de leerling vermijden.
Bijvoorbeeld:
•Leerlingen minder aan het woord
•Minder groepswerk
•Meer kennis, minder redeneringen
•Docent voornamelijk aan het woord
•Vooral meerkeuzetoetsen
Daardoor minder uitdagende lessen?
Taalontwikkeling minder gestimuleerd?
Neerwaartse spiraal?
Gevaar van enkel hoge verwachtingen (zonder
goede ondersteuning)
https://youtu.be/hIqSywVx27U
DUS Houd hoge verwachtingen…. en bied goede ondersteuning!
Van Van
versimpelen = neerwaartse spiraal
naar naar
DAT CAT positief verhaal!
TOL:
Zorgvuldig plannen van de taalontwikkeling
binnen een vakgebied
Knelpunten
Wat is TOL? Niet ….
……, maar TOL is wel:
Interview les voedingsleer
https://youtu.be/jXswPjpZDoQ
1.
Wat doet jouw school of opleiding al aan taalontwikkelend lesgeven?2.
Wat zou je willen bereiken binnen jouw school of opleiding op het gebied van taalontwikkelend lesgeven?3.
Wat is er allemaal nodig om dit mogelijk te maken?4.
Wat moet er concreet gebeuren om de hierboven genoteerde punten te bereiken?5.
Wat zijn de eerste stappen die jij (of iemand anders) hierin kan/moet zetten om dit te bewerkstelligen?6.
Wat kan het samenwerkingsverband ‘Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo’ bijdragen aan de ontwikkeling van taalontwikkelend lesgeven binnen jouw school of opleiding?Middelbare school
https://www.arteveldehogescho ol.be/dienstverlening/diensten- voor-scholen/taalontwikkelend- lesgeven/taalontwikkelend- lesgeven-kleuter
Hogeschool
https://www.arteveldehogescho ol.be/dienstverlening/diensten- voor-scholen/taalontwikkelend- lesgeven/taalontwikkelend- lesgeven-het-hoger
Hoe nu verder?
Kijkwijzer
http://taalgerichtvakonderwijs.n l/de-kijkwijzer
Quickscan
https://www.arteveldehogescho ol.be/taalontwikkelend-
lesgeven/taalontwikkelend-
lesgeven-in-het-hoger-onderwijs
Hoe nu verder?
In de maak (verwacht najaar 2017):
Handreiking Inclusief en taalontwikkelend lesgeven: een methode voor álle docenten in vo, mbo en hbo. Werkgroep Vakinhoudelijke aansluiting Nederlands/Communicatie.
