Nota van uitgangspunten
“Naar eenduidige en kwalitatief hoogwaardige fietsenstallingen bij de Amsterdamse treinstations”
2
Inhoudsopgave
Partijen hebben de gemeenschappelijke ambitie om te komen tot kwalitatief hoogwaardige fietsenstallingen op en rondom de tien Amsterdamse NS stations met een helder exploitatieregime dat zorgt voor efficiënte benutting en hoge klanttevredenheid.
De samenwerkingsovereenkomst en de nota van uitgangspunten zijn het product van deze ambitie.
De nota van uitgangspunten geeft een toelichting op de volgende onderdelen:
Inhoudsopgave ... 2
1. Type stallingen ... 3
2. Het gezamenlijke aanbod aan de Amsterdamse klant ... 3
3. Doelstellingen ... 4
4. Exploitatie en Toezicht: ... 5
5. Taken en verantwoordelijkheden ... 6
6. Toelichting kosten en opbrengsten ... 8
7. Onderzoek ... 9
8. De Pilotlocaties ... 9
3
1. Type stallingen
Partijen onderscheiden drie basistypen stallingen: bemenste bewaakte stallingen,
(bemenste)toezichtstallingen en automatische bewaakte stallingen. De stallingen kennen een eigen exploitatievorm. Partijen hebben gezamenlijk zeggenschap over de type stalling en de bijbehorende exploitatievorm op de verschillende stations. Taken en verantwoordelijkheden worden uitgevoerd conform hetgeen in de dit document en de exploitatatieovereenkomst is overeengekomen.
Basistype Regime Tarief
bemenste bewaakte stallingen Bewaakt (bemenst) 24 uur gratis, daarna betaald
bemenste toezichtstallingen Toezicht Gratis
automatisch bewaakte stallingen Bewaakt (camera) Betaald
Voor alle stallingen zullen de afspraken in uit de samenwerkingsovereenkomst gelden, zij het dat de verantwoordelijkheden en betrokkenheid van de partijen per type kunnen verschillen. Voor de bemenste bewaakte stalling worden de specifieke uitvoeringsafspraken verder vastgelegd in exploitatieovereenkomsten tussen NS en gemeente Amsterdam.
2. Het gezamenlijke aanbod aan de Amsterdamse klant
De jarenlange ervaring met de exploitatie van stallingen door NS Stations, verschillende onderzoeken door NS Stations en andere stakeholders, het rapport ‘Fietsparkeren bij stations’ van Berenschot uit 2011, de ervaring met 24 uur gratis fietsparkeren door de gemeente Amsterdam en het daarmee ontstane beeld van de succes- en faalfactoren bij het bouwen, inrichten, exploiteren en beheren van fietsenstallingen vormen de basis van het aanbod.
Gestreefd wordt naar een eenduidig Amsterdam breed kwaliteitsniveau met:
- Drie regimes in de gehele stad: bemenst bewaakt, bemenst toezicht of automatisch bewaakt (zelf service fietsenstallingen);
- Eén gezamenlijk in/uitchecksysteem, gebruik makend van de OV-chipkaart - Eén uitstraling/huisstijl
- Eén set basishuisregels
- Maximale parkeerduur in alle stallingen is 14 dagen (ook voor abonnementhouders) - Fietsdetectiesysteem met verwijzing naar het aantal lege plekken
- Service gerichte medewerkers
- Minimaal één stalling per station is van een kwartier vóór de eerste tot een kwartier na de laatste trein open
- Op ieder station is OV Fiets verhuur aanwezig
- In grote stallingen aanwezigheid van Fiets en Service ruimte
4
3. Doelstellingen
De ambitie van Partijen is uitgewerkt in verschillende doelstellingen met daarbij toetsbare resultaatindicatoren:
Doel Resultaatindicatoren
Verhogen klanttevredenheid
Bemenst bewaakte stallingen: 85% van de ondervraagde gebruikers geeft de stalling een algemeen oordeel van een 7 of hoger.
Bemenste toezicht stallingen: 75% van de ondervraagde gebruikers geeft de stalling een algemeen oordeel van een 7 of hoger.
Stationsomgeving: 70% van de ondervraagden evalueert de directe stationsomgeving (entree naar stad of station) met een 7 of hoger.
Betere benutting
Tussen de 70% en 95% van de fietsparkeerplekken in de stalling is tussen 09:00 en 16:00 uur bezet op werkdagen.
De stallingsduur van de fietsen ligt gemiddeld per werkdag onder de 24 uur
Techniek
De stallingmedewerkers van zowel bemenst bewaakte stallingen als
toezichtstallingen waarderen het detectie- en monitoringssysteem gemiddeld met minimaal een 7
Het detectie- en monitoringssysteem is minimaal 90% van de tijd in werking.
De afwijking van de registratie door het detectie- en monitoringssysteem en de realiteit is minder dan 5%.
De stallingmedewerkers van bemenst bewaakte stallingen waarderen het in- en uitchecksysteem gemiddeld met minimaal een 7
Handhaving binnen en buiten
Maximaal 5% van de fietsen staat langer dan de maximale stallingsduur in de bemenst bewaakte of toezichtstalling (afgezien van apart gezette fietsen).
Maximaal 1% van de fietsen staat verkeerd of gevaarlijk gestald in de bemenst bewaakte of toezichtstallingen.
De procedure om wees-/zwerffietsen af te voeren uit de stalling verloopt efficiënt en wordt door medewerkers in de stalling met gemiddeld minimaal een 7 gewaardeerd.
De handhaving van verkeerd gestalde fietsen buiten de stalling vindt efficiënt plaats.
Financiering Het financieel resultaat per station wijkt niet meer dan 10% af van de begroting per station.
Samenwerking Alle Partijen waarderen de samenwerking met een 7 of hoger.
Mobiliteitseffecten / beleidsdoelen
In samenwerking met de kennisinstellingen, bijv via grootschalige SURF- onderzoek, worden mobiliteitseffecten onderzocht en worden de volgende stellingen onderzocht:
- Tevredenheid onder fietsers over de fietsenstallingen leidt tot toename in gebruik van fiets in voortransport.
- Tevredenheid onder fietsers over fietsenstallingen leidt tot toename in gebruik van fiets in natransport.
- Tevredenheid over de directe stationsomgeving leidt tot hogere waardering/hoger imago OV-gebruik.
5
4. Exploitatie en Toezicht
Exploitatie omvat de navolgende werkzaamheden:
• Het geopend houden van de Fietsenstallingen gedurende een kwartier vóór de eerste trein tot een kwartier na de laatste trein (waarbij geen rekening dient te worden gehouden met nachtnet);
• Het handhaven van de in de Fietsenstallingen geldende Huisregels;
• Zorgdragen voor bemensing van de stalling;
• Het klantvriendelijk en gastvrij ontvangen van gebruikers van de Fietsenstallingen;
• Het bezemschoon houden van de stalling.
Toezicht omvat de navolgende werkzaamheden:
• Bezoek brengen aan de fietsenstalling en een rondgang door de fietsenstalling maken.
• Het tijdens de rondgang klantvriendelijke en gastvrij ontvangen van de gebruikers van de Fietsenstallingen;
• Het handhaven van de in de Fietsenstallingen geldend APV/stallingsvoorwaarden;
• Het informeren van de gebruikers van de stalling;
• Zorgdragen voor bemensing voor toezicht;
• Het bezemschoon houden van de stalling.
6
5. Taken en verantwoordelijkheden
De verantwoordelijkheid met betrekking tot uitvoering én met betrekking tot de financiering van het exploitatieresultaat per type stalling/regime zijn als volgt georganiseerd:
Stallingstype Verantwoordelijk- heid uitvoering
Inspanningen
Bemenst bewaakt
NS Fiets - NS Fiets exploiteert namens de drie partijen en stuurt de medewerkers in de stalling direct aan;
- Bij de inzet van bemensing wordt gestreefd naar een optimale mix tussen reguliere arbeidskrachten en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, om zowel maatschappelijke als kwalitatieve doelen te halen.
- NS Fiets stuurt de medewerkers in de stalling direct aan (zie model);
- Gemeente Amsterdam voert zwerf- en weesfietsen uit de fietsenstalling en de directe stationsomgeving conform het vigerende gemeentelijk beleid af en zorgt voor de verdere afhandeling hiervan via het gemeentelijke depot;
- NS Fiets voert regie op monitoring en evaluatie;
- De drie partijen dragen allen jaarlijks bij aan de evaluatie van de gemaakte afspraken in de exploitatieovereenkomsten;
Bemenst toezicht
Gemeente Amsterdam
- Gemeente Amsterdam houdt toezicht namens de drie partijen;
- Bij de inzet van bemensing wordt gestreefd naar een optimale mix tussen reguliere arbeidskrachten en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (Pantar), om zowel
maatschappelijke als kwalitatieve doelen te halen.
- De aansturing vindt plaats door de gemeente Amsterdam, RVE Parkeren of RVE Verkeer en Openbare Ruimte;
- Gemeente Amsterdam voert zwerf- en weesfietsen uit de fietsenstalling en de directe stationsomgeving af en zorgt voor de verdere afhandeling hiervan via het gemeentelijke depot;
- Gemeente Amsterdam voert regie op monitoring en evaluatie van de fietsflats;
- De drie partijen dragen allen jaarlijks bij aan de evaluatie van de gemaakte afspraken in de exploitatieovereenkomsten;
Automatisch bewaakt
NS Fiets - NS Fiets exploiteert namens de drie partijen;
- Gemeente Amsterdam voert zwerf- en weesfietsen uit de fietsenstalling en de directe stationsomgeving af en zorgt voor de verdere afhandeling hiervan via het gemeentelijke depot;
- NS Fiets voert regie op monitoring en evaluatie;
- De drie partijen dragen allen jaarlijks bij aan de evaluatie van de gemaakte afspraken in de exploitatieovereenkomsten;
7
5.1 Aansturing van medewerkers in exploitatie door NS Fiets
In de afgelopen jaren heeft NS Fiets ervaringen opgedaan met de exploitatie van (betaalde)
fietsenstallingen bij stations in heel Nederland. Waar de meeste stallingen nu nog door een externe exploitant worden beheerd, zal in de toekomst NS Fiets zelf veel sterker de aansturing van de medewerkers in de stallingen op zich nemen. Dit komt voort uit een pilot die is opgestart in 2014 en in 2016 wordt afgerond. In deze pilot zijn drie verschillende vormen van aansturing van de stallingen getest:
De pilotperiode is nog niet volledig afgerond, maar het blijkt nu al dat de klanttevredenheidscijfers significant toenemen bij de stallingen waar naar model 2a of 2b is overgegaan. Daarom is de huidige visie dat NS Fiets haar fietsenstallingen zelf gaat aansturen in de komende jaren, maar de keuze tussen model 2a en 2b is nog niet definitief gemaakt.
5.2 Medewerkers in de stalling
Gestreefd wordt naar een kostenefficiënte exploitatie van de fietsenstallingen bij een inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (Pantar/Rataplan): zo laag mogelijke kosten tegen zo hoog mogelijke kwaliteit van de fietsparkeervoorzieningen én optimalisatie in de opbrengsten.
8
6. Toelichting kosten en opbrengsten
Exploitatieresultaat
De volgende kosten en opbrengsten worden meegenomen in het exploitatieresultaat:
Exploitatieopbrengsten Exploitatiekosten
Opbrengsten uit stallen Bemensingskosten
Service bijdrage OV-fiets Bedrijfskosten (15% van de bemensingskosten: back office, klantenservice, klantinformatie, aansturing stallingsmedewerkers, kwaliteitscontrole)
Transactiekosten OV-chipkaart (waar van toepassing)
Toezichtskosten
Onder toezichtkosten worden de bemensingskosten van het toezicht en het uitlezen van de camera’s verstaan.
Business Case
De verwachte kosten en opbrengsten worden per station in een business case verwerkt en als bijlage gevoegd bij de exploitatieovereenkomst. Op basis van de cijfers in de business case wordt door partijen een reservering opgenomen en een voorschot betaald. Definitieve afrekening vindt plaats op basis van nacalculatie. Indien substantiële wijzigingen aan de orde zijn (bijv. wetswijzigingen, andere financieringsstromen, kosten/opbrengsten wijzigingen) dan wordt de opzet van de business case opnieuw tegen het licht gehouden en vastgesteld.
In bijlage A van deze samenwerkingsovereenkomst is een totaaloverzicht opgenomen van de verwachte resultaten van alle stations.
Verrekening exploitatiekosten
Elke partij is verantwoordelijk voor de financiering van de, in exploitatieovereenkomst opgenomen bijdrage aan het exploitatieresultaat.
Voor de verrekening van de bijdragen aan het exploitatieresultaat van bemenste bewaakte stallingen gaan we uit van een evenredige verdeling van de kosten over de drie partijen.
Fiets en Service
In de grotere fietsenstallingen (>2000 fietsen én met voldoende ruimte) is het soms wenselijk om een extra service aan de reizigers aan te bieden. Onder deze service vallen o.a. fietsreparatieservice en verkoop fietsaccessoires. Nadere afspraken worden in de exploitatie overeenkomst van
desbetreffende stalling overeengekomen.
De bij deze service betrokken kosten en opbrengsten worden niet tussen partijen verrekend en zijn voor rekening en risico van de exploitant. De pilotperiode moet inzicht geven hoe deze kosten en opbrengsten na de pilotperiode worden verdeeld.
9
7. Onderzoek
Partijen gaan gezamenlijk intensiever onderzoek doen naar hoe de hoogwaardige fietsenstallingen functioneren, en in welke mate ze bijdragen aan de bereikbaarheidsdoelstellingen in de
Amsterdamse regio. Dit vereist goede inzichten in het gedrag en motieven van gebruikers. Met de kennisinstellingen (universiteiten en hogescholen) worden hierover onderzoeksafspraken gemaakt, bijvoorbeeld binnen het gezamenlijke SURF-onderzoek. De regie hiervoor ligt bij de Stadsregio Amsterdam.
8. De Pilotlocaties
De afspraken zoals gemaakt in dit samenwerkingsconvenant en de bijbehorende
exploitatieovereenkomsten zullen in de praktijk worden getoetst op een tweetal pilotlocaties:
Amsterdam Zuid Mahlerplein en Amsterdam Amstel.
Amsterdam Amstel
De bemenste bewaakte stalling van station Amsterdam Amstel kent ca. 1400 plekken. Sinds 2014 kunnen fietsers hier 24 uur gratis de fiets stallen. Na de eerste dag bestaat men een dagelijkse prijs van €1,25 (prijspeil 2016) zolang de fiets aaneengesloten in de stalling staat. Voorheen was deze stalling een volledig betaalde stalling. Sinds deze prijsaanpassing wordt de stalling goed gebruikt (gemiddelde benutting van 75%). In 2016 zal de aansturing van de medewerkers door NS Fiets worden overgenomen en wordt het bonnetjessysteem vervangen door een in- en uitchecksysteem met de OV Chipkaart. Dat is al een stap dichter naar de gezamenlijke ambitie.
Bij station Amsterdam Amstel werken NS en de Gemeente al sinds 2014 samen. Met terugwerkende kracht zal deze samenwerking worden vastgelegd in een exploitatieovereenkomst, die loopt tot eind 2017. De Stadsregio Amsterdam zal middels een subsidieverstrekking aan de Gemeente ook
bijdragen aan deze samenwerking.
Amsterdam Zuid Mahlerplein:
Bij Amsterdam Zuid wordt eind 2016 de zogenaamde ‘Mahlerpleinstalling’’ gerealiseerd aan de zuidzijde van het station. De stalling kent 3000 fietsparkeerplekken. Vanaf de opening zal de
stallingsregime 24 uur gratis zijn, daarna betaalt men een prijs van €1,25 per dag. De stalling kent een in- en uitchecksysteem met de OV Chipkaart.
Vanaf de opening van de stalling (verwachting eind 2016) zal de samenwerking tussen NS en Gemeente vastliggen in een exploitatieovereenkomst, die loopt tot eind 2017. De Stadsregio Amsterdam zal middels een subsidieverstrekking aan de Gemeente ook bijdragen aan deze samenwerking.
Monitoring pilots
De monitoring van de pilotslocaties vindt ieder kwartaal plaats. De Partijen komen dan samen om de doelstellingen, zoals opgesomd in paragraaf 3, te bespreken voor de twee pilotstations. NS Fiets verzamelt daarvoor de gegevens voor de doelstellingen op het gebied van klanttevredenheid, benutting, techniek, handhaving in de stalling en financiering. De gemeente verzamelt de informatie over de handhaving in de openbare ruimte en de verwerking van verwijderde fietsen uit de stalling.
De Stadsregio verzamelt de informatie wat betreft de mobiliteitsdoelen en de beleidsdoelen.
