• No results found

Leerplan e l e e r j a a r o p l o s s i n g e n t a a l

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Leerplan e l e e r j a a r o p l o s s i n g e n t a a l"

Copied!
72
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

5 e l e e r j a a r

o p l o s s i n g e n t a a l

B

Leerplan 2011

(2)
(3)

oplossingen werkboek 5B

pagina

thema 5 vrije tijd: kwestie van gezond verstand 5

thema 6 tv: tof venster op de wereld 18

thema 7 mensen bouwen, besturen en beschermen 23

tweede cursorische periode 37

thema 8 water anders bekeken 41

thema 9 kijk verder dan je neus 51

derde cursorische periode 66

eerste cursorische periode

i n h o u d s t a f e l o p l o s s i n g e n w e r k b o e k

(4)
(5)

t h e m a 5 v r i j e t i j d , k w e s t i e v a n g e z o n d v e r s t a n d 1

oefening

1

vul aan. Omkring. kruis aan.

titel

Deelnemen is belangrijker dan ___________________________________

inleiding

• De geschiedenis van de Olympische Spelen begint in Egypte Griekenland Turkije

• Wat kreeg voorrang?

oorlog sport

Midden

1 De eerste of klassieke Olympische spelen

• eerst alleen maar ___________________________________________

• later ____________________ met - ____________________________

- ____________________________

- worstelen

- ____________________________

- ____________________________

• gevechtssporten, bv. ________________________________________

• de prijs = __________________________________________________

2 De moderne Olympische spelen • de grondlegger: ❏ Louis Floubertin ❏ Etienne de Moubertin ❏ Pierre de Coubertin •

l e s 5 . 1 l u i s t e r e n e n s p r e k e n

groen

(1)

(2)

(3)

rood zwart blauw geel

krans van olijftakken (uit de heilige

olijfboom) boksen en pankration speerwerpen discuswerpen

verspringen hardlopen hardloopwedstrijd vijfkamp

winnen

(6)

l e s 5 . 1 l u i s t e r e n e n s p r e k e n

(4)

3Drie soorten moderne spelen

1__________________ spelen2__________________ spelen3paralympics

______ sporten______ sporten = voor __________________valide mensen

25 sporten(5) (6)• atletiek: • teamsport 20 in _______________________________- ______________________________ bv. curling met- werpen2 spelers tegen elkaar 5 in ________________________________- ______________________________2 ploegen van 4 spelers tegen elkaar• zevenkamp voor __________________4 ploegen van 2 spelersbv. rolstoel ___________________________tienkamp voor ___________________• individuele sport• triatlon: - kunstschaatsen- 1,5 km ________________________- _____________________________- 40 km _________________________- 10 km _________________________• teamsporten bv. - ______________________________- ______________________________- ______________________________

zomer 32

hardlopen

springen vrouwen mannen

zwemmen fietsen hardlopen

basketbal voetbal volleybal, hockey, handbal, waterpolo winter 15

skiën anders

de zomerspelen

de winterspelen

basket

(7)

t h e m a 5 v r i j e t i j d , k w e s t i e v a n g e z o n d v e r s t a n d 3

l e s 5 . 1 l u i s t e r e n e n s p r e k e n

4 Olympische helden

• Johnny Weissmuller, ook bekend als ___________________________

• Michael Phelps is de meest succesvolle olympiër ooit met 14 _____________________ en

2 _____________________ medailles.

• ______________________________, onze Belgische tennisster

slot

Het einde van de tekst wordt aangekondigd met de woorden:

______________________________________________________________

1 ________________________ wordt de moeder van alle sporten genoemd.

2 ________________________ de ____________________________

� Hij is de grondlegger van de ______________________ Spelen.

� Hij kwam op het idee van de vlag met de _____________ ringen.

� Hij zei: ‘Deelnemen is belangrijker dan ____________________ .’

3 In 1896 werden de eerste moderne spelen gehouden in __________________________________.

(7)

(8)

Tarzan gouden

zilveren Justine Henin

Tot slot.

Atletiek

Pierre Coubertin

Olympische winnen vijf

Athene

(8)

oefening

1

b e g r i j p e n D l e z e n l e s 5 . 2

Woorden die verwijzen naar een ander woord of andere woorden uit de tekst. zoek ze op in de groene tekst en vul aan.

Zijn gezicht klaarde op.

Zijn = _________________________________________________________

‘Nu jullie nog’, zei hij.

Jullie = _______________________________________________________

De oudste om te beginnen, de verste ernaast, weer een andere broer dwars over ze heen.

ernaast = _____________________________________________________

ze = __________________________________________________________

Hij herhaalde dat het wel zou lukken, alsof hij zichzelf wilde overtuigen.

Hij = _________________________________________________________

het = _________________________________________________________

En pas dan zouden we picknicken op het hoogste punt boven de zeespiegel.

we = _________________________________________________________

______________________________________________________________

We zongen het zachtjes, en van het zingen vergaten we onze zere arm of ons been dat klem zat.

We = _________________________________________________________

het = _________________________________________________________

tekstsoort Achterbank: ______________________ , ___________________

pa

de broers

naast de oudste broer de andere broers

pa alle broers in de auto krijgen

pa, ma en de broers

de broers het lied

verzonnen tekst verhaal

(9)

t h e m a 5 v r i j e t i j d , k w e s t i e v a n g e z o n d v e r s t a n d 5

oefening

1

t a a l b e s c H O u W i n g l e s 5 . 3

Markeer de keerwoorden groen en de spiegelwoorden blauw.

Madam Ana keek raar naar die gekke kip.

De snob slaakte een gil, toen hij neten in zijn haar zag.

De kok kreeg een klak pap op zijn lip.

Op de klok van tante Ono stond een bekende renner.

Met de pook zorgde hij voor veel rook.

Maak het woord langer door er telkens één letter aan toe te voegen.

is . . . . . . .

op . . . . . . .

es . . . . . . .

oom . . . . . . . . .

oefening

3

De letters van de keerwoorden en van de spiegelwoorden zijn door elkaar gehaspeld. vorm het juiste woord en schrijf het in dit schema. noteer in de tweede kolom woord en spiegelwoord.

p p o / k k aa / r e r n n e / m n e n e / k k e n e n /

k t ee / t r o / p n k i / r t p a / p l oo

keerwoorden spiegelwoorden

______________________________

______________________________

______________________________

______________________________

______________________________

_________________________ _________________________

_________________________ _________________________

_________________________ _________________________

_________________________ _________________________

_________________________ _________________________

oefening

2

vorm met deze letters jongens- en meisjesnamen.

m o t _____________________________ r p d o e ______________________________

l e s _____________________________ r n o a ______________________________

j n s o a _____________________________ n a j a ______________________________

oefening

4

raadpleeg je

alfabeestje pagina 65 en je woordenboek!

Tom �ls Jonas

�edro Arno Anja

stoom toom les fles

sop stop mis mist

bv.

kaak pop renner nemen nekken

keet rot pink trap loop

teek tor part knip pool

Madam Ana keek raar naar die gekke kip.

Madam Ana keek raar naar die gekke kip.

Madam Ana keek raar naar die gekke kip.

Madam Ana keek raar naar die gekke kip.

Madam Ana keek raar naar die gekke kip.

Madam Ana keek raar naar die gekke kip.

De snob slaakte een gil, toen hij neten in zijn haar zag.

De snob slaakte een gil, toen hij neten in zijn haar zag.

De snob slaakte een gil, toen hij neten in zijn haar zag.

De kok kreeg een klak pap op zijn lip.

De kok kreeg een klak pap op zijn lip.

De kok kreeg een klak pap op zijn lip.

De kok kreeg een klak pap op zijn lip.

Op de klok van tante Ono stond een bekende renner.

Op de klok van tante Ono stond een bekende renner.

Op de klok van tante Ono stond een bekende renner.

Met de pook zorgde hij voor veel rook.

Met de pook zorgde hij voor veel rook.

De kok kreeg een klak pap op zijn lip.

De snob slaakte een gil, toen hij neten in zijn haar zag.

Op de klok van tante Ono stond een bekende renner.

(10)

oefening

1

Duid onderwerp en persoonsvorm aan. Omkring de noodzakelijke zinsdelen.

Vorig jaar / ontdekten / de expeditieleden / een kleine dinosaurus / in de vallei.

Ze / bewonderden / het prachtige landschap / bij zonsopgang.

Plots / hoorde / professor Marek / een licht gebrul / tussen de rotsen.

Een dinootje / had / eieren / uit een nest / geroofd.

De cineast / filmde / het tafereel / met zijn camera.

De ontdekkingsreizigers / kregen / gelukwensen / van vele wetenschappers.

oefening

2

vul de zin aan met minstens een ander zinsdeel. Omkring de noodzakelijke zinsdelen.

De scheepsbouwer herstelt _______________________________________

______________________________________________________________

Goede zwemmers krijgen _________________________________________

______________________________________________________________

De kruidenier verkoopt ___________________________________________

______________________________________________________________

De juf vertelt ___________________________________________________

______________________________________________________________

oefening

3

bouw zelf drie zinnen. kies uit deze onderwerpen en werkwoorden. Omkring de noodzakelijke zinsdelen.

onderwerp: tim en tarek, tante tessa, de vissers, Levi, huisdieren ...

werkwoord: bewaren, dragen, bestellen, verkopen, tonen ...

• ________________________________________________________

__________________________________________________________

• ________________________________________________________

__________________________________________________________

• ________________________________________________________

__________________________________________________________

raadpleeg je alfabeestje pagina 101!

t a a l b e s c H O u W i n g l e s 5 . 5

Vorig jaar / ontdekten / de expeditieleden / een kleine dinosaurus / in de vallei.

Ze / bewonderden / het prachtige landschap / bij zonsopgang.

Plots / hoorde / professor Marek / een licht gebrul / tussen de rotsen.

De ontdekkingsreizigers / kregen / gelukwensen / van vele wetenschappers.

De cineast / filmde / het tafereel / met zijn camera.

Een dinootje / had / eieren / uit een nest / geroofd.

bv.

_______________________________________

_________________________________________

jaar.

___________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

met de grootste zorg zijn schepen.

een brevet op het einde van het verschillende waren in zijn winkel.

een leuk verhaal aan de kinderen.

bv.

________________________________________________________

__________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

Tim en Tarek verkopen lekkere limonade aan de buren.

Tante �essa bewaart haar schelpen in een mooie doos.

�raagt �evi elke dag een andere trui?

___________________________________________________

een leuk verhaal aan de kinderen. een leuk verhaal aan de kinderen.

___________________________________________________

een leuk verhaal aan de kinderen.

___________________________________________________

___________________________________________________

(11)

t h e m a 5 v r i j e t i j d , k w e s t i e v a n g e z o n d v e r s t a n d

oefening

1

8

b e g r i j p e n D l e z e n l e s 5 . 7

Deze vragen kun je beantwoorden zonder de tekst helemaal te lezen. bekijk het artikel en lees enkel wat in vetjes of in het groot staat. geef antwoord op de vragen.

titel van het artikel: ______________________________________________

auteur van het artikel: ____________________________________________

De auteur van een nieuwstekst noemen we ook een ____________________ . Wanneer is het artikel geschreven? _________________________________

Wat is de bedoeling van de auteur? _________________________________

______________________________________________________________

Wat is de bedoeling van de lezer als hij deze tekst leest? ________________

______________________________________________________________

Wat denk je te lezen in dit artikel? __________________________________

______________________________________________________________

Deze vragen beantwoord je, nadat je de tekst gelezen hebt.

Dit is de belangrijkste informatie uit het artikel: _________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

De groot- of vetgedrukte tekst:

(Kruis aan.)

❏ leest gemakkelijker.

❏ leest moeilijker.

❏ gaat over hoofdzaken.

❏ gaat over bijzaken.

❏ geeft informatie over de details.

❏ lees je van boven naar onderen en van links naar rechts.

❏ kun je kriskras door elkaar lezen.

oefening

2

De gewoongedrukte tekst:

(Kruis aan.)

❏ leest gemakkelijker.

❏ leest moeilijker.

❏ gaat over hoofdzaken.

❏ gaat over bijzaken.

❏ geeft informatie over de details.

❏ lees je van boven naar onderen en van links naar rechts.

❏ kun je kriskras door elkaar lezen.

hun vrije tijd het liefst aan tv-kijken, internetten en sport.

Jongeren besteden wat er actueel gebeurt om te weten om te vertellen wat er actueel gebeurt Jongeren hangen het liefst voor de tv Thea Swierstra om nieuws te brengen, 18 juli journalist

(12)

b e g r i j p e n D l e z e n l e s 5 . 7

bekijk de grafiek en vul in. je kunt het opzoeken in het krantenartikel. kies uit: tv-kijken, internet, muziek, sport.

oefening

3

oefening

4

lees de stellingen. als de stelling juist is, zet je een kruisje.

❏ 11-jarigen kijken vaker tv dan 18-jarigen.

❏ Ongeveer 35 % van de 11-jarigen speelt een muziekinstrument.

❏ 18-jarigen verkiezen internet gebruiken boven tv-kijken.

❏ 15-jarigen spelen het vaakst videospellen.

____ muziekinstrument bespelen ____ tv-kijken ____ videospel spelen ____ internet gebruiken 100 %

90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 %

9j. 10j. 11j. 12j. 13j. 14j. 15j. 16j. 17j. 18j.

Vrijetijdsbestedingen Volgens leeftijd

______________________________________

______________________________________

______________________________________

iets gaan drinken pretpark bezoeken videospellen spelen uitgaan naar disco, bal musea, tentoonstellingen bezoeken naar de jeugdbeweging gaan ______________________________________

de Vrijetijdsbestedingen

94 % 93 % 74 %

70 % 65 % 64 % 49 %

40 % 35 % 26 %

✗ tv-kijken

internet sport

muziek

(13)

t h e m a 5 v r i j e t i j d , k w e s t i e v a n g e z o n d v e r s t a n d 10

b e g r i j p e n D l e z e n l e s 5 . 7

Dit is moeilijker. vul aan. kijk daarvoor naar de drie tabellen van oefening 4.

❏ De meeste 11-jarigen besteden hun vrije tijd aan ____________________ .

❏ De minste 11-jarigen besteden hun vrije tijd aan ____________________ .

❏ 78 % van de 11-jarigen besteden vrije tijd aan ______________________ .

oefening

5

❏ 17-jarigen gaan het vaakst iets drinken.

❏ 16-jarigen bezoeken vaker een museum dan 9-jarigen.

❏ 11-jarigen gaan het minst vaak uit.

❏ 9-jarigen gaan minder vaak iets drinken dan een museum bezoeken.

tekstsoort De vrijetijdsbestedingen:

________________________________ , ___________________________

tekstsoort Jongeren hangen het liefst voor de tv:

________________________________ , ___________________________

❏ Hoe ouder kinderen worden, hoe meer ze sporten.

❏ Meer dan de helft van de 10-jarigen gaat naar de jeugdbeweging.

❏ 18-jarigen gaan liever naar een pretpark dan dat ze sporten.

____ iets gaan drinken ____ uitgaan ____ musea, tentoonstellingen 100 %

90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 %

9j. 10j. 11j. 12j. 13j. 14j. 15j. 16j. 17j. 18j.

____ jeugdbeweging ____ pretpark ____ sportactiviteiten 100 %

90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 %

9j. 10j. 11j. 12j. 13j. 14j. 15j. 16j. 17j. 18j.

tv-kijken uitgaan videospellen nieuws

informatiebron zakelijke tekst

zakelijke tekst

(14)

oefening

1

raadpleeg een woordenboek of zoek op het net!

zie ook alfabeestje pagina 103 en 104.

Woorden uit suriname. vul aan in de juiste kolom.

teenslipper toiletzeep bakkeljauw

Nederlandse woorden uit Suriname een Nederlands synoniem of verklaring badslipper

____________________________

badzeep

_______________________________

stokvis

_______________________________

zuid-afrikaanse en nederlandse woorden. schrijf ze op de juiste plaats.

trekker warenhuis file braai wagen

afrikaans nederlands

verkeersophoping

____________________________

afdelingswinkel

____________________________

wa

_______________________________

braden

_______________________________

tractor

_______________________________

oefening

2

kruis aan. aan welke taal is dit woord ontleend?

Dit woord is ontleend aan het

Engels Frans Arabisch

controleren almanak airbag laptop sorbet depot

oefening

3

Dit is een strofe uit een zuid-afrikaans gedichtje van totius

‘vergewe en vergeet’. vertaal het naar het nederlands.

lees eerst de tekst zachtjes hardop.

oefening

4

t a a l b e s c H O u W i n g l e s 5 . 8

Die ossewa verdwyn weer agter ’n heuweltop

en langsaam buig die boompie sy stammetje weer op

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

✗ ✗ ✗

✗ braai

trekker

wagen warenhuis file

bakkeljauw

toiletzeep teenslipper

De ossenwagen verdwijnt opnieuw achter een heuveltop

en langzaam buigt het boompje

zijn stammetje weer omhoog

(15)

t h e m a 5 v r i j e t i j d , k w e s t i e v a n g e z o n d v e r s t a n d 12

t O e g e p a s t l e z e n l e s 5 . 1 0

1 Markeer de titel van de tekst in het geel.

2 Markeer de kopjes (tussentitels) van de tekst in het rood.

3 Markeer de hoofdgedachtezin in het groen.

4 Markeer de belangrijke woorden in het blauw.

thema van de tekst:

________________________________________________________________________________________

vooraf: iedereen kent computerspellen.

deel 1

thema ___________________________________________________________________________________________________

hoofdgedachte ___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

belangrijke woorden _______________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

De geschiedenis van het computerspel

De uitvinding van het computerspel

1962: Steve Russell verveelde zich in een computerlaboratorium

eerste computerspel was geboren: SpAce-wAr De jaren zestig

SpAce-wAr : 2 ruimteschepen schieten naar elkaar bv.

SpAce-wAr veel te groot voor in de huiskamer

1971: computerSpAce in lunaparken

(16)

t O e g e p a s t l e z e n l e s 5 . 1 0

deel 2

thema ___________________________________________________________________________________________________

hoofdgedachte ___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

belangrijke woorden _______________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

deel 3

thema ___________________________________________________________________________________________________

hoofdgedachte ___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

belangrijke woorden _______________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

Van homecomputer tot homeconsole

1982: de Commodore c 64 in de huiskamer

in de jaren ’80: homeconsoles pas echt succes De jaren tachtig

pong verovert de wereld

1972: pong raakte wereldwijd bekend De jaren zeventig

pong : blokje tussen 2 staafjes heen en weer zwart-witscherm en zonder geluid later homeconsole met kleur en 2 paddles bv.

firma Atari

bv. Commodore c 64: voorloper pc

homeconsoles van Nintendo, Sega, Atari

(17)

t h e m a 5 v r i j e t i j d , k w e s t i e v a n g e z o n d v e r s t a n d 14

t O e g e p a s t l e z e n l e s 5 . 1 0

deel 5

thema ___________________________________________________________________________________________________

hoofdgedachte ___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

belangrijke woorden _______________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

slot: alles verandert snel in computerland.

tekstsoort Van (ping) pong tot ...:

_________________________________ , ___________________________

deel 4

thema ___________________________________________________________________________________________________

hoofdgedachte ___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

belangrijke woorden _______________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

Kleinere spelcomputers en meerdere spellen

naast deze behendigheidsspellen ook puzzels of hersenbrekers sterk in trek

1989: gameboy van Nintendo De jaren negentig

Spelconsoles op het internet

alle toestellen aansluiten op het internet voor de nieuwste speltrend: onlinegaming

Na 2000

tekst om te leren zakelijke tekst

bekendste: blokkenspel tetrIS eerste vechtspellen

bv.

spellen op cd-rom

met grote groepen mensen met en tegen elkaar spelen

bv.

(18)

oefening

1

l e s 6 . 1 l u i s t e r e n e n s p r e k e n

Welke dienst hebben we aan de lijn?

Vul aan met naam en telefoonnummer.

nummer naam gevoel(ens)

Welk gevoel spreekt uit de boodschap? Vul aan met de juiste nummers.

➊ nerveus ➋ boos ➌ bang ➍ geschrokken ➎ paniekerig

➏ verdrietig ➐ verlegen ➑ twijfelend ➒ ontgoocheld

Bellen met een antwoordapparaat. Vul aan.

• Tijdmelding 1200 - Wat hoor je? __________________________________

___________________________________________________________

• 'Dit is de voicemail van ...' - Wat kun je nu doen?

1 __________________________________________________________

2 __________________________________________________________

3 __________________________________________________________

oefening

2

Gevoelens aan de telefoon. Hoe klinkt de stem? kruis aan.

1 2 3 4

❏ verdrietig ❏ dreigend ❏ vastberaden ❏ spottend

❏ opgewonden ❏ uitnodigend ❏ twijfelend ❏ onverschillig

❏ gelaten ❏ spottend ❏ enthousiast ❏ enthousiast

5 6 7 8

❏ nieuwsgierig ❏ dolgelukkig ❏ bang ❏ moedeloos

❏ kordaat ❏ bedroefd ❏ kordaat ❏ opgetogen

❏ spottend ❏ angstig ❏ nieuwsgierig ❏ droef

oefening

3

luisterhouding!

nummer naam gevoel(ens)

fragment 1 _________________________________

fragment 2 _________________________________

fragment 3 _________________________________

fragment 4 _________________________________

Bij de derde toon is het

✗ acht uur, zes minuten, twintig seconden.

een boodschap inspreken na de biep je telefoonnummer inspreken

het later opnieuw proberen Antigifcentrum

brandweer

Vertrouwenscentra Kindermishandeling

Kinder- en Jongerentelefoon

070 245 245 03 230 41 90 100

102

1, 3, 5 1, 3, 5 7, 8, 1

9

(19)

t h e m a 6 t v : t o f v e n s t e r o p d e w e r e l d

oefening

1

16

B e G r i j p e n D l e Z e n l e s 6 . 2

Oorzaak en gevolg. Vul in.

Papa roept Vincent om te komen eten. Hij komt niet onmiddellijk.

Wat zijn de gevolgen? (Geef er twee.)

1 ___________________________________________________________

___________________________________________________________

2 ___________________________________________________________

___________________________________________________________

Vincent tikt dat hij 14 jaar is.

Wat zijn mogelijke gevolgen? (Geef er twee.)

1 ___________________________________________________________

___________________________________________________________

2 ___________________________________________________________

___________________________________________________________

Wat zou jij invullen, als je chat en iemand je vraagt ‘asl’?

A ___________________________________________________________

S ___________________________________________________________

L ___________________________________________________________

oefening

2

Het verhaal eindigt met de zinnen ‘Vincent wist niet wat hij daarvan moest denken. alleen kon ze moeilijk naar de bioscoop ... Waarom in ’s hemelsnaam? Woonde ze te ver van een bus- of tramhalte?’ kun jij redenen bedenken waarom tess niet naar de bioscoop kan? Geef er minstens twee.

1 ____________________________________________________________

______________________________________________________________

2 ____________________________________________________________

______________________________________________________________

oefening

3

tekstsoort Avontuur in Cyberia:

_________________________________ , ___________________________

�apa roept nogmaa�s.

De lezer denkt dat hij ouder is.

A�s de lezer hem �cht leert kennen, valt hij door de mand.

of �apa komt naar boven en wil de �tekker van de �ama maakt zich �orgen over het computeren. computer uittrekken.

of De soep is koud.

ver�onnen te�st verhaal

(leeftijd)

(geslacht)

(woonplaats)

(20)

oefening

1

Omkring de woorden die verwijzen in deze tekst.

Mijn grootvader heet ook Henri. Vandaar dat grote mensen hem grote Rie en mij kleine Rie noemen, al is hij op kousenvoeten maar één meter zestig groot.

Daar zit Lia in een brede, diepe zetel. Ik herken haar nauwelijks. Ze ziet eruit als een dame. Ze draagt een blauwe blouse en een blauw plooirokje.

Lia, ben jij dat?

(fragmenten uit De club van het slakkenzout, Henri van Daele, Lannoo)

Herschrijf de tekst. Vervang de cursieve woorden door een woord dat verwijst.

Ben ligt met zijn buik in het gras.

‘Tim!’, roept Ben. ‘Kom eens kijken!

Het ligt hier vol blubber met zwarte stippen in de vijver!’

‘Oh, da’s kikkerdril’, weet Tim.

‘Vertel eens wat meer over dikkopjes’, vraagt Ben.

‘Eh, veel weet Tim er ook niet over.

Kikkervisjes hebben eerst nog een staart.

Maar later krijgen kikkervisjes pootjes.

Dan valt die staart af. En dan krijgt Ben een kikker.’

Ben ligt met zijn buik in het gras.

‘Tim!’, roept _______. ‘Kom eens kijken!

Het ligt hier vol blubber met zwarte stippen in de vijver!’

‘Oh, da’s kikkerdril’, weet _______.

‘Vertel eens wat meer over dikkopjes’, vraagt Ben.

‘Eh, veel weet _______ er ook niet over.

_______ hebben eerst nog een staart.

Maar later krijgen _____ pootjes.

Dan valt die staart af. En dan krijg ____

een kikker.’

oefening

4

kies drie woorden die verwijzen uit 1.

schrijf ernaast het woord waarnaar het verwijst.

woord verwijst naar dit woord uit de tekst

verwijst naar dit woord buiten de tekst _____________

_____________

_____________

______________________

______________________

______________________

______________________

______________________

______________________

oefening

2

Vul aan. kies uit: ze, haar, hij, zijn.

‘Tom is vast op Charlotte’, zegt Annelies.

Alleen Annelies weet dat ______ stiekem iets voor Tom voelt.

‘Die giecheltrien’, zegt Annelies. ‘Wacht maar tot __________ ogen opengaan en ______ _______ ziet.’

oefening

3

t a a l B e s c H O u W i n G l e s 6 . 3

raadpleeg je alfabeestje pagina 69, 81 en

82!

Ze

ze ik

ik hij

jij

ze zijn

haar hij

mijn, mij, ik hem, hij

haar, ze, jij grootvader Henri Lia

de verteller

bv.

(21)

t h e m a 6 t v : t o f v e n s t e r o p d e w e r e l d

oefening

1

18

t a a l B e s c H O u W i n G l e s 6 . 5

Duid het onderwerp en persoonsvorm aan. trek een streep door de niet-noodzakelijke zinsdelen.

Vorig jaar / zonk / een vissersboot / voor de kust van Engeland.

Met een helikopter / voerde / de kustwacht / een reddingsactie / uit.

De redders / hebben / vier bemanningsleden / vakkundig / gered.

Elk jaar / herdenken / de families / de verdronken matrozen / met een bloemenhulde.

Geef meer informatie door minstens één niet-noodzakelijk zinsdeel bij de zin te voegen.

De gletsjers ontdooien.

Hij reist naar Afrika.

Bert koopt een boek.

De wind waait.

De mussen bouwen een nest.

oefening

2

Maak een zin met het opgegeven werkwoord. trek indien mogelijk, een streep door de niet-noodzakelijke zinsdelen.

dragen ___________________________________________________

___________________________________________________

helpen ___________________________________________________

___________________________________________________

schenken ___________________________________________________

___________________________________________________

oefening

3

oefening

4

Bouw een zin met een noodzakelijk zinsdeel en twee niet-noodzakelijke zinsdelen. trek een strep door de niet-noodzakelijke zinsdelen.

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

raadpleeg je alfabeestje pagina 101 en 102!

Sinds een aantal jaar ontdooien de gletsjers. bv.

Hij reist met het vliegtuig naar Afrika.

Bert koopt elke week een boek in de boekwinkel.

De wind waait hevig door de bomen.

Elk jaar bouwen de mussen een nest met takjes.

bv.

bv.

Staf schenkt een boek aan zijn oma.

De ezel draagt een zwaar pak op zijn rug.

Ferre helpt Laure met haar huistaak.

Gisteren verklapte Elise op een feestje het geheim

aan Thor.

(22)

oefening

1

t a a l B e s c H O u W i n G l e s 6 . 8

Markeer de woorden die verwijzen naar een ander woord.

Onze gemeente heeft een fietsroute aangelegd.

Die loopt langs rustige landweggetjes.

Jonas, Lia en ik fietsen veel op dat parcours.

Wij zijn graag in de vrije natuur.

Dat is gezonder dan uren televisiekijken.

Hebben jullie ook fietsroutes in je gemeente?

Waar vinden we nog zulke leuke fietspaden?

kies vijf gemarkeerde woorden uit 1. noteer in de tweede kolom naar wie of wat het verwijst.

woord verwijst naar ...

oefening

2

kies uit: ze, mijn, dat, je, ze, haar, zijn, wie.

__________ kleine zus houdt van tennissen.

_________ traint elke woensdag in de tennisclub.

Zaterdag speelt _________ met haar club een tornooi in De Panne.

________ trainer was vroeger een profspeler.

________ kun ________ merken aan ________ speelstijl.

__________ houdt ook van tennis?

oefening

3

oefening

4

schrijf één of twee zinnen waarin je de woorden jou en dat passend gebruikt.

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

raadpleeg je alfabeestje pagina 69, 81 en 82!

Die loopt langs rustige landweggetjes.

Wij zijn graag in de vrije natuur.

Dat is gezonder dan uren televisiekijken.

Waar vinden we nog zulke leuke fietspaden?

Waar vinden we nog zulke leuke fietspaden?

Waar vinden we nog zulke leuke fietspaden?

Hebben jullie ook fietsroutes in je gemeente?

Hebben jullie ook fietsroutes in je gemeente?

Jonas, Lia en ik fietsen veel op dat parcours.

bv. die een fietsroute

ik de verteller van de te�st wij Jon�s, Lia en ik

dat �ij zijn graag in de vrije natuur.

jullie/je de lezer van de te�st

�ijn Ze

�aar �at

�ie je zijn

ze

bv. �k wil jou dat geschenk geven.

�at kan ik samen met jou doen.

Onze gemeente heeft een fietsroute aangelegd.

(23)

t h e m a 7 m e n s e n b o u w e n , b e s t u r e n e n b e s c h e r m e n 21

oefening

1

l e s 7 . 1 l u i s t e r e n e n s p r e K e n

Van welke stad of gemeente is dit wapenschild? Vul aan.

Wat klopt niet in de beschrijving? Vul aan of omkring.

oefening

2

teken je eigen wapenschild. noteer enkele belangrijke woorden om het te beschrijven.

oefening

3

�ielt Berlare �orgerhout Alken

Deinze �ongeren �eurne �ele

zilveren kroon keel vijf palen

(24)

oefening

1

b e g r i j p e n d l e z e n l e s 7 . 2

oefening

2

Wat staat er in de groene rand van de website?

Vul in bij de pijlen. gebruik de volgende woorden: onderdeel van de website waar je nu bent - naam auteur - foto auteur

1 2 3 4 5 6 7

de keuzebalk op de website. Wat vind je er terug?

Kies uit: info over de jeugdboeken - info over toneelstukken - adres om te mailen naar de schrijfster - info over de schrijfster - info over boeken voor jongeren en volwassenen - info over gedichten, nieuwjaarsbrieven … - info over lezingen en prijzen.

naam auteur foto auteur

onderdeel van de website waar je nu bent

(25)

t h e m a 7 m e n s e n b o u w e n , b e s t u r e n e n b e s c h e r m e n 23

b e g r i j p e n d l e z e n l e s 7 . 2

oefening

3

1 2

3

4 5

1 ___________________________________________________________

2 ___________________________________________________________

3 ___________________________________________________________

4 ___________________________________________________________

5 ___________________________________________________________

6 ___________________________________________________________

7 ___________________________________________________________

Het leesveld op de website. Wat vind je er terug?

Kies uit: het jaartal waarin het uitgegeven is - de korte inhoud van het boek - alle jeugdboeken - de cover van het boek - de gegevens van het boek.

1 ___________________________________________________________

2 ___________________________________________________________

3 ___________________________________________________________

4 ___________________________________________________________

5 ___________________________________________________________

info over de schrijfster info over de jeugdboeken

info over boeken voor jongeren en volwassen info over gedichten, nieuwjaarsbrieven ...

info over toneelstukken

info over lezingen en prijzen

adres om te mailen naar de schrijfster

alle jeugdboeken

de cover van het boek

de korte inhoud van het boek

het jaartal waarin het uitgegeven is

de gegevens van het boek

(26)

b e g r i j p e n d l e z e n l e s 7 . 2

oefening

4

zoek het antwoord op de website van patricia de landtsheer.

Welke boeken van Patricia zijn geschikt voor 11-jarigen?

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

Welk beroep wilde Patricia uitoefenen?

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

Welke boeken werden geïllustreerd door Tine Vercruysse?

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

Voor wie is het toneelstuk Hotel Angelique geschikt?

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

tekstsoort Gekke Mon:

________________________________ , ___________________________

tekstsoort website Patricia De Landtsheer:

________________________________ , ___________________________

jeugd-volwassenen Gekke Mon

Ploef en het Ruisbeest

Patricia wilde lerares worden.

Nog even naar Jan, Gekke Mon, Mimi, De wereld van het wonder

eventueel ook nog: de boeken van Heikje Heks

zakelijke tekst informatiebron

verzonnen tekst verhaal

(27)

t h e m a 7 m e n s e n b o u w e n , b e s t u r e n e n b e s c h e r m e n 25

t a a l b e s c H o u W i n g l e s 7 . 3

zet de synoniemen bij elkaar: moe, eindigen, fit, scheef, arend, zak, afgemat, adelaar, gezond, schuin, buidel, aflopen.

woord synoniem woord synoniem

Maak drie samenstellingen met tegengestelde woorden.

klap leed zoen meer vermaak min

____________________ ____________________ ____________________

oefening

2 b

geef twee synoniemen. Het werkwoord dat de handeling het sterkst uitdrukt, schrijf je in de laatste kolom. Kies uit:

overspoelen, hoesten, wegpakken, tuimelen, overgutsen, stelen, neerstorten, rochelen.

vallen nemen kuchen overlopen

oefening

1 b

Verbind de woorden met de twee passende betekenissen.

blik

els

schepen

vallen

• dun metaal

• een boomsoort

• een bestuurder van een gemeente

• oogopslag

• naar beneden tuimelen

• priem (voor schoenmakers)

• tuigen om dieren te vangen

• meervoud van schip

zeven

bank

zakken

hoop

• wat je verwacht

• instelling die geld beheert

• getal

• stapel

• naar beneden gaan

• waar je iets kunt in opbergen

• door een zeef laten gaan

• zitmeubel

oefening

3

oefening

1 a

Verbind het woord in de eerste kolom met zijn tegengestelde in de tweede kolom.

los

aanbevelen babbelen boven braaf

• beneden

• zwijgen

• vast

• ondeugend

• afraden

oefening

2 a

raadpleeg je alfabeestje pagina 83 en 84 en je woordenboek!

tuimelen wegpakken hoesten overspoelen

neerstorten stelen

rochelen overgutsen

schuin adelaar buidel scheef

arend zak afgemat

aflopen gezond eindigen moe

fit

klapzoen leedvermaak meermin

(28)

oefening

1

c r e a t i e f s c H r i j V e n l e s 7 . 4

_____________________________________

Materiaal: vier rollen behangpapier, een pak lijmpoeder, een lijmborstel, een scherpe papierschaar, een meetlat of -lint.

1 Maak de lijm klaar. Meng water door het poeder en roer.

2 Rol het papier open. Meet en snijd af op de juiste lengte.

3 Smeer met de borstel de lijm gelijkmatig open op de achterzijde van het papier.

4 Kleef de bovenrand van het papier vast op de wand. Controleer of het papier recht hangt.

5 Wrijf met je vlakke hand of een droge borstel het papier tegen de wand.

6 Laat rustig drogen. De luchtbellen zullen vanzelf verdwijnen.

schrijf bij de juiste tekst: infobron, tekst om te leren, reclame, instructie.

_________________________________

Mag ik me even voorstellen? Ik ben Abraham Van den Broeck en ben een metselaar. Ik werk in de bouw en maak muren met bakstenen en mortel. In die mortel zit cement om de stenen goed aan elkaar te houden. Een metselaar moet over goed materiaal beschikken. Een troffel dient om de mortel op een reeds gemetselde laag stenen te spreiden. Met een kaphamer kan ik stukken van een steen slaan of de baksteen bewerken, zodat hij netjes in het geheel past. Met het voegijzer maken we de mortel tot een mooie voeg tussen de stenen. Een draad, een waterpas, het schietlood en het timmermanspotlood komen goed van pas om de muur kaarsrecht te zetten. Ja, ik lever graag mooi werk.

___________________________________

Van verblijfplaats voor de graaf tot katoen- spinnerij, van kleine versterking met hou- ten gebouwen tot indrukwekkend kasteel, van machtssymbool tot toeristische trek- pleister … Het Gravensteen kende een boeiende geschiedenis van bouw, verval en herwaardering. Het Gravensteen in Gent is een middeleeuwse burcht waarbij je nog goed het verdedigingssysteem kunt zien.

Het poortgebouw, de walmuur, de verblijf- plaats van de vroegere graven en de paar- denstallen kan men nog bezoeken. Het Gravensteen is dagelijks open van 1 april tot 30 september van 9 tot 18 uur en van 1 oktober tot

31 maart tot 17 uur.

instructie tekst om te leren

infobron reclame

(29)

t h e m a 7 m e n s e n b o u w e n , b e s t u r e n e n b e s c h e r m e n 27

oefening

1

t a a l b e s c H o u W i n g l e s 7 . 5

duid onderwerp en persoonsvorm aan. Verdeel in zinsdelen.

trek een streep door de niet-noodzakelijke zinsdelen.

oefening

2

Maak een goede zin met het woord en het werkwoord.

duid onderwerp en persoonsvorm aan. trek een streep door de niet-noodzakelijke zinsdelen.

duid onderwerp en persoonsvorm aan. trek een streep door de niet-noodzakelijke zinsdelen.

Het hout / brandt / de hele nacht.

Daarnet / brandde / Ubbe / zijn vingers.

In de lente / smelt / het ijs.

De aannemer / vervoert / zijn bouwmateriaal / met een zware truck.

Vorige week / leende / Elian / zijn fiets / aan Salim.

oefening

3

raadpleeg je alfabeestje pagina 96-102!

ik breng _______________________________________________________________

wij worden _______________________________________________________________

jullie drinken _______________________________________________________________

hij is _______________________________________________________________

Elvira aait een leeuwenwelpje in het dierenpark.

Mijn cavia slaapt de hele dag.

Tijdens een hevige storm scheurde onze tent.

Nordin scheurt de krant in stukjes.

Ulla wordt volgende maand moeder van een tweeling.

Breng straks je huiswerk!

Ik / breng / straks / lekkere koekjes / naar oma.

Later / worden / wij / profvoetballer.

Willen / jullie / een kopje koffie / drinken?

Hij / is / al enkele dagen / ziek.

/ / /

/

/ / /

/ / /

/ / /

/ /

bv.

(30)

b e g r i j p e n d l e z e n l e s 7 . 7

Vul de tabel verder aan.

oefening

1

tekstWie is de schrijver? (zender) Wie is de lezer? (ontvanger) Wat is de bedoeling van de schrijver?

Wat is de bedoeling van de lezer?

Waar vind je zo’n tekst?Welke tekstsoort is het? 1

________________ ________________ ________________

* mensen die niet- geadresseerd drukwerk lezen * doe-het-zelvers ________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ _______________, ________________ 2

makers website (website van een tijdschrift vol woonideeën) www.101woonideeen.nl

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ _______________, ________________ 3

________________ ________________ ________________

* lezer van een gedichtenbundel * lezer van de gedichten op de website van Ouderkerk ________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ _______________, ________________ 4

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ _______________, ________________

Kloppenburg Lana vakantiepark eigenaar Merlo op vakantie mensen die willen woningen vakantie- verhuren woning vakantie- vinden - in de regio- - in de krant

nale krant - op een website

tekst zakelijke reclame

wonen in een gevoelens over mooie tekst lezen over mooie tekst wonen gedichten- in een bundel tekst verzonnen gedicht

een huis mensen die willen inrichten mensen die tips geven aan een woning om je woning ideeën opdoen in te richten tijdschrift - in een - op een tekst zakelijke tekst om te

van Gamma om producten te verkopen verkocht wordt weten wat er en welke folder van in een reclame- Gamma die in tekst zakelijke reclame of bouwen

bouwen of inrichten schrijven

leren

promoties er zijn bij

Gamma website

je brievenbus komt

Gamma

(31)

t h e m a 7 m e n s e n b o u w e n , b e s t u r e n e n b e s c h e r m e n 29

b e g r i j p e n d l e z e n l e s 7 . 7

5

Tom (Govaerts) ________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ _______________, ________________ 6

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ _______________, ________________ 7

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

aan de ingang van het gemeentehuis________________ _______________, ________________ 8

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

in regionale kranten ________________ _______________, ________________ 9

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ ________________ ________________

________________ _______________, ________________

en de kids Hilde, Steven bestuur Essen gemeente- Groep B Ikea

familie van vrienden of Hilde, Steven en de kids van het bezoekers gemeentehuis zoek naar mensen op een woning de stoel koper van Jules

familie vrienden en uitnodigen voor

een feestje informeren bezoekers over de openingsuren welke huizen informeren verkocht worden hoe de stoel informeren in elkaar moet worden

en wanneer weten waar een feest plaatsheeft je terechtkunt weten wanneer

in het gemeentehuis weten welke huizen verkocht worden en hoeveel ze weten hoe de stoel moet worden gemonteerd

op een kaartje verpakking in de van een meubel dat gemonteerd

tekst zakelijke uitnodigende tekst tekst zakelijke informatiebron tekst zakelijke reclame tekst zakelijke instructie

de krant iemand die leest nadenken en de lezer laten laten lachen ernstige lachen over zaken

in de krant tekst verzonnen strips gezet

kosten moet worden

(32)

oefening

1

duid onderwerp en persoonsvorm aan. baken de zinsdelen af.

zet bij de zin of een werkwoord (WW) of een naamwoord (nW) iets zegt over het onderwerp. trek een streep door de

niet-noodzakelijke zinsdelen.

duid onderwerp en persoonsvorm aan. zet bij de zin of een werkwoord (WW) of een naamwoord (nW) iets zegt over het onderwerp. trek een streep door de niet-noodzakelijke zinsdelen.

Jens / herstelt / voorzichtig / zijn gocart.

Oma / reinigt / de kooi van haar kanarie / in de keuken.

De hele week / was / Robbe / ziekjes.

Koop / nu / nieuwe maatjes!

De maand mei / telt / eenendertig dagen.

oefening

2

Vul aan tot een correcte nederlandse zin. baken de zinsdelen af. trek een streep door de niet-noodzakelijke zinsdelen.

Ik loop _______________________________________________________

_____________________________________________________________

Boris weegt ___________________________________________________

_____________________________________________________________

Manu stuurt ___________________________________________________

_____________________________________________________________

oefening

3

t a a l b e s c H o u W i n g l e s 7 . 8

raadpleeg je alfabeestje pagina 96-102 en je woordenboek!

Niels en Mabel verzamelen kastanjes in het stadspark.

Het einde van die film is triest.

De hele dag lang verkoopt Jacob kranten en tijdschriften in zijn winkel.

De opa van Niels wordt volgend jaar burgemeester in Bollenland.

De ontwikkelingshelpers vliegen met een helikopter naar Namibië.

/

/ /

/ /

/

/ / /

/

/ / /

/

/ /

/ / elke dag / vijf kilometer.

bv.

/ / de appelen / met de weegschaal.

/ / een briefje / naar Sofie.

W W N W

W W N W

W W W W

N W

W W W W

W W

(33)

t h e m a 7 m e n s e n b o u w e n , b e s t u r e n e n b e s c h e r m e n 31

oefening

1

c r e a t i e f s c H r i j V e n l e s 7 . 9

Verdeel in alinea’s. geef de tekst een titel.

geef elke alinea een kopje.

Gisteren hoorde ik de brandweersirene in onze straat. Ik rende naar buiten. Daar kwam een eerste brandweerwagen al aangereden. Wat was er aan de hand?

Een beetje verder in onze straat dreef een enorme zwarte rookpluim de lucht in.

Een personenwagen stond in brand. De brandweermannen spoten grote sterke waterstralen over het wrak. Ik keek naar de brandweerlieden die druk in de weer waren. Even dacht ik: zou dit wat zijn voor mij? Brandweerkorpsen in ons land zijn voortdurend op zoek naar nieuwe spuitgasten. Zij zoeken zowel vrijwilligers als mensen die er hun beroep van willen maken. Je hebt dan ook veel verschil- lende taken bij de brandweer. Er zijn niet alleen brandweermannen nodig, maar ook mensen in de oproepcentrale en in de garage. Er zijn ook jobs in het bureau van de brandweer. Wil je brandweerman of brandweervrouw worden, dan moet je wel eerst een opleiding volgen. Het is immers geen beroep dat je kunt leren op de gewone school. Een goede brandweerman of brandweervrouw is fit en gezond. Wanneer iedereen in paniek is, blijft hij of zij kalm en rustig. En het zijn natuurlijk ook allemaal echte durvers! Het brandweerkorps beschikt over heel wat materiaal. Brandweerwagens zijn vanzelfsprekend uitgerust om een brand te blussen. Een bluswagen heeft een hele grote tank, vol bluswater. Met lange waterslangen probeert men tot bij het vuur te raken. Maar je blust niet alle branden met water. Soms wordt bluspoeder gebruikt. Er is ook materiaal nodig om te helpen bij een auto-ongeval. Zo heeft de brandweer een speciale schaar om autowrakken open te knippen en zo slachtoffers te bevrijden. Met de lad- derwagen kunnen brandweerlieden mensen in nood van een dak halen. Om bin- nen te dringen in een woning vol vuur en rook dragen zij speciale pakken. Een brand heeft grote gevolgen. Wie een woningbrand krijgt, is al zijn spullen kwijt.

Daarom is brand voorkomen heel belangrijk. Wees daarom altijd voorzichtig met vuur. Vuur is geen speelgoed. Werk voorzichtig met elektrische toestellen. Volg steeds de handleiding. Maak zelf geen vuur, ook niet in de openlucht, want een grote brand begint steeds met een klein vlammetje. Opgepast ook met kaarsen.

Kaarslicht is gezellig, maar zorg ervoor dat de kaars in een veilige kandelaar staat. Een slimme brandweerman voorkomt liever vuur dan dat hij het moet blussen.

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

bv. 1

2

3

4

5

1 Brand in de straat

2 De taken bij de brandweer 3 Brandweerman worden

4 Het materiaal bij de brandweer 5 Voorzichtig met vuur

Bij de brandweer / In vuur en vlam / Geen vuur zonder rook

(34)

1 Markeer de titel van de tekst in het geel.

2 Markeer de kopjes (tussentitels) van de tekst in het rood.

3 Markeer de hoofdgedachtezin in het groen.

4 Markeer de belangrijke woorden in het blauw.

thema van de tekst:

________________________________________________________________________________________

alinea 1

thema ___________________________________________________________________________________________________

hoofdgedachte ___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

belangrijke woorden _______________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

t o e g e p a s t l e z e n l e s 7 . 1 0

Besturen vroeger en nu, hier en elders

Hoe lang bestaat politiek al?

In het journaal, de kranten en de gesprekken tussen volwassenen is politiek of hoe we onszelf besturen een belangrijk onderwerp.

- politiek komt van het Griekse polis = stad - politiek = afspraken maken

- politiek is al heel oud

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Bij uitkeringsovereenkomsten is het uitvoerbaar om de indicatieve gevolgen voor het pensioeninkomen en de indicatieve hoogte van de afkoopwaarde te tonen als een (gewezen)

Le plan est radio-concentrique, avec des quartiers très individualisés, séparés par des axes plantés, de 40 mètres d’emprise, drainés de caniveaux à grand

Les instigateurs de ces discours pensent que l’on doit être prudent dans le travail avec les «assistants techniques» et en affaires avec les capitalistes

organisation/company to paying 25% of the rental price as a deposit 10 working days after receiving the invoice from BelExpo and the balance, being 75% of the rental price, at

However, some major differences are discemable: (i) the cmc depends differently on Z due to different descriptions (free energy terms) of the system, (ii) compared for the

Jaarlijkse bijdrage (in absolute bedragen) aanvullende pensioen voor actief aangesloten werknemers in 2019 – gemiddelde, mediane & totale jaarlijkse bijdrage per

Als de beschikking is afgegeven en de startdatum duidelijk is worden de overeenkomsten tussen cliënt en ZZP’ers ingevuld en ondertekend, waar nodig door bewindvoerder en

autaren inde Pieters kercke tot Leijden, siet letter D ende de voorsz.Bartolomees autaar alleen, siet 154 verso.. Ste Barbara, Heijlige Drie Vuldecheijt