We also ask that you:
131
0
0
Hele tekst
(2) UC-NRLF. 111 Tte. XI B. &b 501. L.!'. O. >-. Digitized by. Google.
(3)
(4) Digitized by. Google.
(5) Digitized by. Google.
(6)
(7) *#p. mm.
(8) ,\. l. /Google. Digitized by. *.
(9) Digitized by. Google.
(10) fO. DE. GESCHIEDENIS —. i. '. __. DER.. .. K O Z A K K E *. N,. ». VAN HUNNEN OORSPRONG AF , TOT OP DEN TEGENWOORDIGEN TIJD, '. MET EENR. be'schrijvin. g,. VAN HÜNNE 1NRIGTING EN HUNNE WOONPLA'ATSBN,. ,. door. KAKEL ^. Xonlnklijk-Prniifiichfin. 7. ^. fan \PLOTJI premier-kapitein. bij. het Lijf- Infanterie. Regiment, Ridder «ad de KeUerlijk-Ruißfche orde van Su Anna ?ao de tweede kWe, en van de St. Wladimir. '. orde van de' vierde klasfe.. Met Aanteekeningen van gen Rusfifchen. eenen vöormaliOfficio:«. '. F. TE HAARLEM, BIJ R A N Q 1 S BOHN» M0CCCXIV.. i. m^%t,i Digitized by. Google.
(11) >. :. Digitized by. Google.
(12) PK 35 V O. Q.-R /\. <. R. B E. G T. I. '"""' -. VAN DE •. ,. ... -. '. .. N '. ,. •. "••. :' -. .. •. \. /. ER! AL*;**•-.". V E R T ^. .. \. jtjJ* algemeene thans fiaan. als. >. met. aanzienlijk. een. en. opofferingen. om. deze 9. > *. «. '. .. gedeelt*. uitmakende^. Mogendheden. vereenigde. de. "*. waarin de Kozakken. roep.. van het magtige Rusfifche heer dat. '. I. pogingen. aangewend. zoo zeer door Frankrijks. alle. heeft. ,. hcersch-. zugt gedrukte, gewesten\ aan hunne flaaffche faeijen. te. ontrukken, deed mij befefen, dat. een. welligt. deze dappere. fchreven. ,. krijgsliedenr,. is. in. dan>. van. onze, taal ge-. wel eenige goedhur{ng zoude. kün-. *. den wegdragen.. Het. gefchiedverhaal. eenvoudig. ,. waarde *. Landgenoten! dat. %. ik. de. p'. Digitized by. VjOOQIC.
(13) .. VOORBERIGT. iv. van den. VERTALER.. de vrijheid neme. u deze proeven aan. Jen,. mij hiertoe ntet geheel on-. als. gefchikt. tifnde. voörgekomen;. niets belangrijker. gelten. licht. Jieeft.. dewijl. omtrent dit .,. -. voor. te bfe-. nog. alt. onderwerp het. ,. K. Ontvang het vdn mij 9 de verlosßng van ons. 9. als eene huläe. federt. eene. reeks. jaren zoo gedrükt geweest vaderland, mijne. zai. gemmem mmte. aan van. en ik. dubbeld btkond. vMen. Dec. 1813.. 1. DE VERTALER,. .'. DE. ~. '.
(14) ,. D E. GE SC HIE DENIS DER. '. .. K O Z A K K Ji/e. zuidelijke. landftreken. E*N.. zoo ver. van hec. nitgeftrekte Rusfifche Rijk aan de Zyrarte. en aan dige. die. Vap Azof , hec. Kozakken,. der tegenwoor». eene woeste, en, bijkans. is. zonder eenig geboomte, te ; ^echter. laiid. wijdoitgeftrekte*vlak-. onder eene gematigde. luchtftyeek. gelegen, wordc hetzelye door groote zienlijke. ftroomen. Zee. ,. als. en. de Dniester. ,. aan-. Bug >. {Bog,} Dnepr (Dnieper, Dneper} en Don bevochtigd. en. vruchtbaar. gemaakt. ,. aan de kusten Nier zee, eeti gezegend. welks rijke. bodem. en. is. land,. ongevergd voortbrengfe-. len oplevert;. In vroegere tijden. was hetzelve. A. niets,. dan van. Digitized by. Google.
(15) s DE GESCHIEDENIS. % van. den. van wilde Hor-. tot tijd het ftrijdperk. tijd. jtzie,. uic. elkander den oorlog aan-. die. deden, ook wel met de Rusfen en Pooleft, nabüren. hunne. vooraamelijk aan' den. oever. ,. zee. der. .. en misdadigers. hier,. naauwelijks. ndg geene. vaste. Zelfs. 9. niets. ,. ,. we-. beide. uic. ,. relddeelen bij elkander gekomen.. men. en. ,. enkele ongelukkigeti. dan de fchuilplaacs van bannelingen. waren. handgemeeri. ,. vond. eeuwen geleden,. zes. verblijfplaätfen. de. ;. enkele. of afgezonderde bewoners' zwierven geftadig rond. en. ;. wijd uitgeftrekte. over. dorre en. ,. levenlooze ftreeken lands, heerschce eenedoocU fche ftike.. Doch. allengskens. grijpt. plaats. ,. gelijk. ook. ^ontftonden. het toeneraende. aantal. hier. menfchen,. en wederzijdfche toenadering. keering. ,. waarfchijnlijk. grenzen. ,. met. hec. duurde wel. de. dooir. eersc. of ver-. op. de. van eene gemeen«. Eeoe reeks van. fchappelijke verdediging.. ren. ,. va9ce bezic-. tingen. oogmerk. alomrae. zulks. .. voor de. ftrijd. ja*. vrijheid,. dien de pas beftaande horde, afgezonderd van. andere vetde, driften. doch. Volkeren als. ,. ook de. hunner. moedig. eigene. den. Tartaren. tegen de. ftrijd. woeste. daarentegen verhief. zij. le-. toomelooze. gemoederen;. zieh, hoe onbedui-. <j )]g. i. t. i. zod^yVjXJQ9T^.
(16) "^. DER KOZAKKEN, t. duidend. wel. de grootheid van eene eigene. coc. niet. doch. natie,. 00k was, alhoe-. den beginne. in. zij. 3. .. tot de aanzienlijke volksftatn. ,. die. godsdienst, tot het Rusfi«-. thans, door taal en. fche Rijk behoort, en, als ligte ruiterij, een. groot gedeelte van deszelfs krijgsheer uitmaake.. De. Kozakken,. gefchiedrol der. oorlog-. die. suchtige volk, heefc tot das verre Hechts wei-. nige. gevonden,. bearbeiders. belangrijkfte berigeen. daar. omtrcfnt. men. in. de. Rusland en Po-. len, als 00k in de gefchiedenisfen dezer Rijken, fiechts enkele aanhalingen over. de Kozakken,. doch geen. gefchiedkundig. geheel. in. verband. vindt;. te. dewijl. waarfchijnlijk. zeden, en de gedurige. deze,. ftaänd. voren met de kunsten. geheel onbekende. natie. ,. weinig. te. den. door. verwekken,. te. nemene moeite. te. min, een. te. gefchiedenis die. al. der Rusfifche. kend. De. (taten ^. een de,. ,. te. iioe-. dezelve; des niet. levert. te belängrijk ,. om om. Doch. beloonen.. van Europa. fchoo-. onderzoeker. gefchiedkundigen. wel weinig bekend,. of. van. vredes,. des. se of belangrijke Hoffe opleverden, algemeen belang. de ruwe. oorlogen. kleine. vak op voor de. en. bijzorider. om. voor. geheel onbe-. te blijven*. burgers. Hn. den eerften. A. a. republikein-. fchen. N. Digitized by. Google.
(17) DE GESCHI EDEN1S. 4 fchen. waren,. geiijk. woordig. Kozakken aan. der. ftaat. den. banne nakomelingen nog tegendapper, kloekmoedig, vrolijk*. zijn,. edoch een opregt, eenvoudig. eelfs ltgtzinnig,. en goedaardig volk, he t welk, tanen opgevoed,. en. geiijk. Romeinen. de. den en. ;. doch. verdeäigden. altaren. ftandvastigheid. ,. ,. hunne. is. haardfte-. met moed en. zij. en gaven de vermoetjenisfen. de voorkeur boven eene verwijfde. Wel. brag-. zwervende, onrustige levenswijze,. eene. van. Zij. waar,. flavernij.. de Kozakken hebben geen-. Eins het gebied van onze wetenfchappen. gebreid;. ia. waar, de gebeele bekende aarde. is. ooder bun juk. Biet. Spar-. de. geiijk. den wapenhandel geoefend werd. ten, wel. Dnepr „. zij. hebben ons niet,. geiijk. uit-. Konten en. Griekenland, puinhopen en wetten , gewichtes. «n ftandbeelden nagelaten: het zieh. bij. nietzoo,. ne. tijden. bet beftuderen als. wd. Inj. hart. vertieft. hunner gefcbieden». de herinnering der fchoo-. van Athenen; echter kan niemand. den Kozakken de. verdienfte ftrijdig. maken,. dar. 2ij alleen het geweest zijn , die het middeldeel van. Europa, tegen de overftroomingen der oosterfche Barbaren, (tegen de Tartaren en Türken,) beveiligd. hebben; dat. zij. beriefen aan Europa,. waren, die. de. eerfte.. tot. op dien. tijd. $>. toe, geheel. i.
(18) DER' K.OZAKKEH.. $. .. teel onbekend half werelddeel opgefpeurd, en. yoor Rusland veroverd hebben; nog een hooger belang verwekt. bij. ons dit oorlogzuchtige. volk der watervallen van den Dnepr, daar het zieh, door zijne legerbenden, gedurende eeni-. ge eeuwen,. bij. de beheerfchers van de Pool-. fche, Turkfche en Rusfifche troonen heeft ontzaggelijk gemaakc». Het. getal der. Kozakken fchat men. de ver-. ,. fcheidene van *lkand$r afgezonderde takken za-. mengenomen,^op 700,000 mannen, nen. gemeenfchappelijken. hun-. die. oorfprong. uit. de. Ukraine of het tegenwoordige Klein -Rusland waar zieh hunne voorvacters, of hun. afleiden,. hoofdftam. woon. tot. Tot ken. hunne. door. het. gedurende. ,. 1330. ,. in. onder het beftuur. der. eene. ,. vereeniging. bij. door. de. ". Kozak-. eerfte. hun midden en. vrije. uit ;. doch vrij. maatin. dac. aanzienlijk. bewoners van den Dnepr* hun-. ne verblijfplaats aan den £ij. he( jaar. eikander, en maakten. bij. zeifdojaar verwijderde zieh een gedeelce. van. ter. .,. van een, uit. opperhoofd. fphappelijke. heeft.. 1570 bleven dp. de Ukraine. gekozen. tijdvak. 1540 gevormd. het jaar. nederzeteingen. Rusfifche. Don. vestigende; daar. vrij willigere ,. die zieh. hun verVoegden , vermeerderd , weldra eenen ^. A3. .. öp. DÖtize!ffi/i&0C)gIe.
(19) ;. D& GESCHIEDENIS. t. ,'. op. zelven. sich. beftaanden. onder den naatn van Donfche. welke ner. lacer. uitmaakten. ftaat. Kozakken, de-. 4* weede hoofdftam van vele. weid. takken. ,. en. Kozakken. Ukrainfche. nogtans reeds. na. ,. zijn, zijne. alhoewel door den geest des. eenigzins veranderd. tijds. de. dat. ontbonden. lang. en onder het juk gebragt geworden vrije ftaatsregeling,. zij-. alrijd. ,. heefc. ftaande. gehouden. Alle de Kozakken van. het Rusfifche. leiden dos hunnen oorfprong. van deze. rijk. beide. hoofdftammen af, namelijk:. A. Van de Ukrainfche of Klein -Rusfifche,. Van de Donfche«. B. Ik fte. en. zal dac. gene verhalen, dat, van de vrocg-. af,. tijden. van. deze 'twee. Volkeren. ,. en. ook. van. derzelver zijtakken merkwaardig is, en dat. men. derzelver. hoofdftammen. twee. naar de bekendfte bängten. ,. als. met mogelijkheid. *. weten kam. Ik begin met den oorfprong van het woord Koz*k.. Hetzelve. is. Tartaarsch, en beteekent eenen. jongen roof- en oorjogzuchtigen foldaat (*)• ,. (*). Het. '. Volgens. scblözer. beteekent. het. Tartaarfcbe. woord.
(20) DER KOZ AKREN.. ?. Het werd de naam voor de Ukrainfche 1516, deei. willigers, die, in het jaar krijg naippn. in. welken siqismundus de. ,. Vrij-. den. eerfte,. „. Koning van Polen en beheerfcber der Ukrai* ne. t^gen. ,. toenmaligen. den. Rusland voerde*. 30,000 Tartaren (fchoon. boöden waren). /. om. de,. Poolfche Rijk, ver*. in het. sigismunt. met bezigheden overladen. te zeer. ,. kunnen. faen zelf te. fijne belangen bij. van. met Polen vec-. zij. en plunderden betzelve.. woestten. ws. Grootvorst. Gedu^ende. denzelven vielen. beftraffen,. zijn-. bragc. den Chan der Tartaren in*. doch ontving van denzelven. antwoord: hec. cot. nrijne itozakken geweest*. tijn. Door. het. verbitterd. vereenigden. ,. vrij willigers. ,. hunne. van. verlies. zieh. of wel het. %. bezkringen. de Ukrainfche. vrijcorps. ,. hetwelk. de Starost van Chmielnik lanzkaronski opgerigt had,. met de. troepen. van de? Starosc. van woord: Kozäk } iemand ne vaste. tfooiiplaats. eigendom. bezic.. tot zijn. moedige ,. die niec gehuisvest is,. heeft,. Dewiji. na deze Volkeren bijzonder. onderaemingen. zouden. de. Tartaren. en. ftrooperijen. dusdanige. halzen, in het bijzonder de zoodanige, grfenzen van. of gee-. en noch huisgezin, noch. gefchikt. onrustige waagdie zieh tan. de. hun gebied ophielden» Kozakken genoend. faebben«. a. 4. \. Digitized by. »Mtfli. Google.
(21) 1. DE GESCHIEDEN!!. *. daszkiewitsch. Tfcherkaszi. van cen. gecalle 'van. en. anderendeels. laoo, eensdeels de. ora. en. ,. vielen. wrikak,. uic. herhaalde. invailen. der Tartaren eindelijk paal en perk ce Hellen, in TutkyeBj. en wel in de nabijheid van de. en roofden en. vescing Bielgrod, dsar insgelijks. taren. hierover. Toen bij. dac. naar dir. door. zijn. dezelve. mijne Kozakken. buk tijdftip. dorftende. af,. ,. sigismundu* wederkeerig. (of. troepen). der Tar-. vrije,. ;. ligte,. geweesc; van. werd deze Tartaarfche naam. de ftrijdbare. aangenomen , en. Chan. zieh de. den Koning. beklaagde, antwoordde. plunderden. cot. eilanders. van. dus verre. den. Dnepr. zijn dezelve. ak. das genoemd geworden.. A;.
(22) ,. DER KOZ.AKK E N.. De. A.. der. Gefchiedenis. Ukrainfche-. af. Klein- Rusfifche Kozakken,. De. Ukraine. Gefchiedenis is. een. ,. her. als. fchotfwtooneel. vruchtbaar, rijk begunftigd. welk, wanneer men de nacuur gade. land, het-. hare werk-. in. waarfchijnlijk. een gefchenk. uit het flijk der talrijke rjvieren. Js, en wellige. plaats •. Kozakken. de Ukrainfche. van. der. flaat,. de grond en het oever der Zwarte Zee was. x. De. Ukraine. der. gefchiedenis. vijf hoofdtijdperken verdeeld, die '/. ,. wordt. ik,. in. om een. beter overzige der gefchiedenis van de Kozaks. ken. verkrijgen. ce. ,. zeer beknope. voor-. zal. ftellen. I.. Toen,. in het jaar. 862, RURiCKde Slaven. (of Slavoniers) aan de JVolchow onder het. jiik. bragt, en den Rusfifchen Nowogorodifchen Staat oprigtte, onderwierpen zieh bijkans gelijktijdig,. en wel. in. längs den. 866, aan zijnen ftiefzoon oskold, de. Dnepr wonende Slaven. ;. hij. ftichtte. daar den tweeden Rusfifchen Kiewfchen Staat,. dien igor,. de naaste opvolger van rurick,. geheel met. Groot-Nwogorod. A. 5. vereenigde.. Hij. en. Digitized by. Google.
(23) DE GESCHIEDE NIS. k> en. de, na. alle. hielden. hun. hem opvolgende. verblijf te. Gropcvorflen ,. Kiew , (Kiof). Grootvorst jurgewitsch bogolubskoi, jaar. 1T52,. zijne. refidentie. de. dat. tot. flec. in. IVladimir. naar. verlegde, en voor de Ukraine flechts ftede-. houders terug. liet.. II.. In het jaar ia4o overweldigden de Tar-. aren. de Ukraine, en maakcen de bewoners. aan hen cijnsbaar. In. III.. het jaar. thaufche vorsc. fchen. eene. de. aan. altijd. moest betalen. fchatting. den. noemde. veroverde de Lit-. gedemin den Rusfifchen Kiewwelke nog. ftaac >. taren. 1320. mindon. Prins. Tar-. en be-. ,. olchonski. tot. ftedehouder.. IV.. witz. j. In. de. het jaar. 1340, gaf simon olelkoUkraine aan kasimir den eerften. Koning van Polen , waarha dezelve den naam van. Klein. 1471. Rusland verkreeg. Koning. ftelde. ftedehouders. en. in. aan, en bevestigde de vrijheden. jaar. de. derde. de. Ukraine. kasimir. kastellanen. het. In. ,. en voorreg-. ten der Kozakken.. V.. In. het. 1654,. jaar. oörlogen räet Polen. ,. naar. langdurige. onderwierpen. zieh. de. Kozakken, en kort daarna de geheele Ukraine f aan het Rusfifche Rijk.. De. /. aitizedby. GQQ^k. .. ^.
(24) ,. I. i. DER KÖi AKKE R 4. De. rr. Ukrainfche Kozakken entAonfleö, toetr,. in het jaar. 1326,. Litthäulbbe. fle. äemin, door den gewonnen Jrpen. rivier. meesterde. köre. ,. veldflag,. oök Kkw*vcT-. daaraia. Dynäftie met stanklaus. Tan Wladimir. dän vijfden*. grooten. den. en en. de. De. üiterfte grens-. msfchen. fcheidsmuur. de. zoon. efndigde.. Ukraine (*) werd hierdoor de thauen. de. aatt. waarop zieh de Kiew- Rusfifche. ;. provintie. Vörst ge-. Lit-. rondzwervende Tartaren. of. ,. wel tusfehen het befchäafde Europa en hec woestere Az\6.. De. gaf. veroveraar. van dien. zeer. gedeelte. vele. vail. gedurige. beginne. naar. yermeerderde zieh. ,. en. het. lagere. waar de. voor hen eene krijgs-. Het,. maakte.. gering. getal. vlugtelihgen. weldra,. door. vele. jonge kloekmoedige menfehen. al. door-. viugteden,. noödzakelijk ,. ontftaan ;. van de-naburige Poolen,. Tanaren. inrigting. den. in. gemeenebest. Dnepr. den. Litchaufchen het. tot. misnoegden. overvallen. Litthauers en haftige. aanleiding. oorlogzuchtig?. dit. den. van. geftrengheid. uit. de .aan Rusland grenzende ftreken. meestPolen , die. ,. *'. het. (*. ). Ukraine beteekem;. het Ügt of'is gelten. *. ie grenzen;. W^mmmm^mmmmmmm. 230 .. —— — .. -. D u i. i. tllLU D ,. Qo(.
(25) DE GESCHIEDENE. i*^ hec. om. *ij. of beeren. de dwingelandij ontgaan. ce. rSgszuchc. gezag. diende ftraf ce. hen. vrije. lochten. daar. ,. en de. levehswijze,. op de Tartaren en Türken,. biiic. genoeg eene vasce. ras. deze heerlijke. in. fchuilplaats. van, eene. behalene. ce. ook wel aan. ,. of aan eene wel ver-. onecrekken,. eene. lokaas'. liec. ,. adelijke. of zieh aan de bekee-. ,. der geestelijkheid. hec vaderlijk. landouw. hanner. verblijfplaacs fteed. kiezen.. kozen. Zij. hunne. all^reersc. op de Eilanden. woonplaacfen. den Dnepr. in. (*}. benedeii. Tfcher-. (*) De Dnepr of de Nieper werd döor de ouden Danapris of Boristkenes genoeihd; hij ontfpringt 156 wersten boveo. Smlemko %. nifchef gebergte. Waldaifchen bergfchakel. van. is. ). in. Liman,. af de golf. ,. voraid. in. ,. hebben. te. Z warte Zee ,. van den. na zijnen loop. ,. ,. tusfehen Oc-. na dat. hij. voor-. gevormd. Men. heeft.. ontmoet op. eene lengte van zestig wersten, dertien wa-. die. tervallen. voortzetting. en Hort zieh. die'zestig wersten lang en twee tot. tien wersten breed is, rivier in. de. een möeras van. het Alau-. eene. 1500 wersten geeifldigd. zakow en Kinburn. deze. uit. (het welk. door. groote. fteenen. en. kuppen. ge- ,. de landftreken van Novoi Kaidak hun be-. gin nemen.. Deze watervalien hebben Tartaarfcbe, ook wel Rasnamen , iets dat tot menigvuldige verwisfelingen. fifche. aanleiding. f.. De. geefc:. in. eerfte, die. het Rusfifche heeten. men. bij. zij;. afzakkeo. het. van den. Dnepr*. ' •. \.
(26) DER KOZ A4C K E N. na Vczakow. tot. Tfiherkasfi verfterkingen. ongenaakbaar. maakcen;. werden. zij. die. ,. 13. door. ztj. voor, de Tartaren. door het. niet alleen. ja-. gen Dnepr ontmoet. vereischt. ,. van de. hoofde. nie. (teile. klippen, die, gelijk eilanden, uit het mldden van den. Vloed üitfieken, eene bijzondere voorzigtigheid bij de De gevaren aan dewelke zieh een zorgeböotslieden. looze fchipper. b.. blootftelt. ,. gaven waarfcbijnlijk dezen ,wa-. den naam van Esfupi of Nesspi: of. cerval. De tweede. zijnen. even zoo gevaarlijk. naam Vlvorfi van de. naar beneden dort,. als. rotfen. ,. flaap niet.. gene, verkreeg. van dewelke, hij. en die in den vorm van eilanden. in dezen ftroom liggen. -. c. i.. bij. De De. derde Gelandri, of de gähnende waterval. vierde. i$. de grpötfte en. weshalve. gevaarlijkfle,. dan 00k» uit hoofde van de menigvuldige hier reeds. verongelukten: Nenafitez, of deonverzadelijke, genoemd. wordu e.. De. vijfde,. de zee, die. Waru-Ofero y. ontleent. zijnen. naam vaa. bij fchijnt te vortnen.. of de draaikolk. Woronow Safar.. fi Leanti 9. g. h. i.. mrchnoi minou Budehkoi Lichnoi.. X. k. Tawalfchaifikoi.. L. ,. .. .. Nisni Leonoi.. m. Struwan, of Nisni JPolnoi; gevaar voorbij. van den. ,. Dnepr. bij. denzelven. is. ieder. en de fchippers hebben voor de klippen niets. meer. te. dachten,. en können. dw. kunne geftrekene zeilen weder ophalen.. 7. Digitized by. Google.
(27) y. DE GESCHIEDEN!!. 14 gen. en visfchen. door. fen. ,. de. dagelijkfche. fchermutfefingen, tegeti alle ongemakken meer. gehard. maar ook gefladig moediger,. ,. ondernemend 9 en voor verfchillig.. In het. levensgevaren on-. /. 1516 deed, zoo. jaar. gezegd heb. hun. ,. jaar. 1535. 1537 Werf»). zij. den naam. aannamen; doch reeds. van Kozakken. '. zijnen ftrooptögc tegen. de Tartaren en Türken, waarna x. reeds. Opperhoofd. in het jaar. vrij willigers. ik. als. eerstbekende. lanzkaronsky, (die. met 1200. alle. meer. verwoesteden 3Q00. in. hec. Kozakken het. en ontvingen, voor hunne. R^sfifche gebied,. gedane diensten, van den Koning sigismundus. den eerften, in den jare 1540. de. boven de watervallen van den. Dnepr. gen,. ^gele-. /. een bellendig eigendom, waarna de«. als. ze volkplancing. of Male. landerijen. de naam van Klein -Rusland. Rusfie heefc aangenomjn.. Doch. weldra, toen hun geftadig verraeer-. derend getal breideden. hier. zieh. geene. nie. cot. Dniester^ en beheerden. ruimce aan. den. later het. \. meer vond,. Bug. en. geheele land,. hetwelk door deze beide rivieren en den Dnepr ingeflocen veiliging. wordc.. Zij. legden. onder. van eenige fterke bürgten. de. be-. of kas*. .. tee-. Digitized by. Google.
(28) DER KOZAKKEN. teelen verfcheidene Setfchen. (*), of. verfterk*. dorpän van vaste woningen , aan 5. te. welke ook de. ftrijdbare. i$. de-. in. mannen, die zieh ge*. durende den zomer op de eilanden ophielden,. vaa. hter. vende. met de hunne hanne. de. Tartaren. voerende. huogezinnen. van. zij. ten. obrlog. des winters. >. tegen. werden. ftad. v tot tijd. de. in. zij ,. tijd. Tartaren. den. bij. Eene van. doorbragten.. werd. voornaaffifte overwinteringsplaatfen. tegenwoordige. ke. rondzwer-. kleinen. beftendigen. eenen. ,. (2). op de fteppen. üit. Tfchigirin. wel-. uic. ,. werkelijke. krijgstog-. on dem amen. eigeplijken. Aldus. zin. ,. hec. bolwerk of de voorhoede van Polen tegen de. ^ Tartaren en Türken*. De. wijze. op welke de Ukrainfche Ko-. ,. zakken de Tartaren beoorloogden , waardig. ,. doch het. om fcij. niet. mij. te. nierk-. ns^er bekend te worden;. geoorloofd, die. ,die te water , elke afzonderlijk. Te. is. lande hadden de. ,. te. land en. te befchrijven.. Kozakken eene eigenaar-. dige, alleen voor hunne vehiitgeffrekte vlakten, als. ook. fl^chts tegen. bende wijze A (*) Osfzetsck,. (heden,. de Tartaarfche. ruiterij. be-. van oor log voefen, uitgedacht. Alle in. de Rusfifche. *aal,. beteekent afge-. of door verfterkingen afgetheiden.. Digitized by. Google.
(29) DE GESC HIEDENIS. j6 le. de eilanders ftreden te voec, dewijl. ne paarden op de eilanden en. mec konden gebruiken.. len. bij. ban-. zij. de tvaterval«. In eene Vierkante. Wagenburg, Tifor genoemd , waarvan elkezijde de lengce van acht toc Wen Wagens bevatte-. de , trokken de Kozakken gezondene benden. zwervende. den. trokken. van. van veei binnen. nog. fchietgeweer. niet ,. hunne. uic. raaakten. kwaam. de den nacht in. bruik van .. Op. zij^. in. het. konden. ,. het ligt. bezit. hun. verfchanGngen geen. ,. Taboi;s. ^ich. in krijgslisten. fingen,. en. Tartaren. dan ftorteden naar. en dreven de Tartaren op de vlugt. kens. ». Zagen de Kozakken echter hun voordeel. tot. dadelijk. De. zijnde. beweegbare. deze. eenen kans zij. dan. ,. de Wagenburg. in. en. ,. toebrengen.. leed. Wer-. aangetasc. fnaphaankogels.. paard. te. aftijd. hoöp. eenen. de rond«. Tartaren.. hunne naderende vijanden mec eene. ontvingerl. bagelbüi. horden. dadelijk. zij. geleid door vooruic-. midden onder. *. talrijke. door. zij. ,. in. ,. meer. en. buken, Allengs-. meer be-. in overvallen, geduren-. hec opwerpen van verfchan-. fcherpfchieten. ,. en in hec ge-. veldgefchut.. het water onderhielden de Kozakken de. geraeenfchap tusfchen ter vallen,. hunne eilanden en wa-. door middel van hunne Tfchalken. Het. Digitized'ß'y. GoOgle. \.
(30) ÖE Itfet. K Ö Z AK.lt. ft. ER. t?. (3), en niemand. water was buti element. werd onder hen opgenoraen, die niec door dt dercien watervallen van den Dnepr met zijn* booc gevaren» of \A\ dezetfve voorbij gezwommen was. Deze watervallen zijn doorhunne hoogte van zeven. tot acht voet, over. dewelke de ftoutebe*. vaarders zieh. door middel. beneden. zakken. lieten. en. ken, even zoo gevaarlijk, bare. draaikolken. gezigt. van. de. als. branditigen. door. rivier. hec. alleen. ;. deze rotfen* over welke het wazieh. fnelvlietend. ter. en. touwen naar. van. 00k weder optrek-. naar. beneden. ftort ,. en. de klipachtige, met wilde wijnranken en andere ftruiken ,. een. begroeide eilanden,. baren reeds. kille huivering.. De. beftond. Tfchaike. uit. eenen enkelen. zeer dikken, uitgeholden linde-,. wilgen - boom. ,. voet lang en. zestig. twintig voet breed; dit vaareuig. ,. populier- of tien. was met. tot ijze-. ren hoepels omringd^ en aan weerskanten waren nog planken. aangebragt. ,. die. met dikke. bosfen van riet en {lengeis van planten bezet,. de boot voor het geftadige woelen des ftrooros,. 00k voor het ftormen der golven. op de. zee beveiligde, en boven water hield.. Wan-. als. neer cot in. zieh. nu de Kozakken met deze boten. de zwarte zee. waagden , zoo was. B. op zijn. .Google. Digitized by.
(31) DE GEfrCHIEDENIS. tA. hoog«. lijn. in elk dier. vaartuigen,. tevensmiddelen, nog voor phats.. Bij. doch. bij. ftorm. Turkfche. me{ een ellendig zeil,. verlieten. ö£ meerdere. twaalf. 4* man. eenen gunjtigen wind bedienden. zieh van eenen mast. zij. buiten. vijfcig tot aestig. galei aan. waarmede. ,. zij'. om. worden, zeegroen. %. elke. voor. fnelheid overtroffen;. het overige waren deze vaartuigen niec verkend te. op hunne. zieh. zij. roeijers. dag. bij. gefchilderd. J. Tot zoodanig eenen zeetogt verzamelden. zieh |. vier tot vijf duizend tijd,. met 80. Kozakken op den bepaalden 100 weluitgeruste. tot. gen, die tweebak, gekookte. gierst. vaartui-. en. zuur-. gierst vermengd 4) als levensmidmet zieh voerden; brandewijn 5) daarentegen was, ora de volftrektfte nuchterheid te. dezem met delen. behouden. mede. te. wapens van elken Kozak befremden. in. ukdrukkelijk. ,. verboden. ,. voeren.. De. twee vuurroeren en. eene fabel. ;. op elk. vaar-. tuig waren, behalvedat, vijf tot ze$ fälkonet-. ten of veldftukjes , 00k wel twee ligte kanonnen.. Zoodanig zakten. kanoos. den. nachten. ,. tot. zij in. Dnepr af,. om. beveiliging. de. galeien. geflotene rijen van. meestal ,. bij. donkere. welke de Türken. der iSfatolifche. en Bijzantijn*. fche kusten tegen de ftroperijeo der Kozakken na-. |.
(32) DER KOZARKEN, Oczaiow. ttabij. hadden,. uitgelegd. t. 9. ontgaan.. te. wind waren veerdg arte. Bij eenen gunftigen. mond. toereikend, ora van den. Dnepr. van den. in Klein- Azie ce landen. Gewoonlijk kaapcen de. Kozakken echter dijfchepen;. nacht, en na. uamen gen zij. Nu. zij. flechts. gevangenen. zoo vele. mede. dezelve. geplunderd. dezelve. konden. de Turkfche köopvaar-. overvielen. zij. de. ;. te. hebben,. ab. zij. overigen. met de beroofde fchepen. in. ber-. boorden. den grond.. en dan , wanrieer het kanonvuur. andelijke oorlogfchepen. midder-. te. der vij-. hen met groote. ver-. woestingen bedreigde, verftrooiden de Tfchai-. ken. zieh. zoo. fnel doenlijfc,. de. in het riet aan. kusten.. van den Dnepr. bewaakten mond. rüg, maar. te. Oczakow. ligt,. ter lengte. van drie mijlen. ftrekt,. of. zeeSngte. Kerez. zij. welke*. ,. bevmdt. oosteb van. eene. landtöng. den Dnepr. in. in. uir-. Don* en de. den. iich. tüsfchen. naar. hunne. Tarntan. en. verblijfplaatfea v. weder.. ;. Als den. Kozakken. ,. ten. zieh. keerden door. landeefen. zij. eene bogt, welke vier mijlen alwaar. keerden niet. Zij.. de Türken. door. naar den,. en verborgen zieh. tweeden "Hetttnan der Ukranifthe. ,. wischnewsky. noemt ;. de 'gefchiedems. dmitri. de derde was een Prins rau-. ginski; de yierde. noemde. zieh. 3 encik kmelt. Digitized by. Google.
(33) GESCHIEDEN JS. Dfc. «o. Tartaren. horde. eene. hec jatr 1534. in. kizry; die. volgde, in bet. dowsky,. Zaslaf over. bij. zegevierde. ;. op dezen. 1574, de Hettman. jaar.. twert gevech-. die in vcertien enderfcheidene. cen de Tarcaien verfloeg, doch in eea gevecfaft. IVallachije zija leven yerloor.. in. Koning. In bet jaar 1576 gaf de fchrandere. de. bathori aan. stbphanüs. wier verdienften :zakken,. Ukranifche. Ko-. cot. eea*. als. bij f. fcheidsmuur van Polen tegea de Tartaren ftrek-. kende. erkende. ,. eene. ,. ftaatsregeling.. zes regimenten, elk ieder van fte,. als. dezelve. regelmatige. militant. verdeelde hen namelijk ia. Hij. vatj. 1000 man,. gaf aan. Polkownik of ovep*. eenen. 00k verfcheidene Sotnen of onderbe-. velhebbers;. cot. opperhoofd benoemde. bij. den. Hettman, (naar bet oudduicfche woord Hec of Hoofd,). die. hij. door. een vaandel. ,. eea. 9. zegelen een kommandoftaf deed kenraerken;. 00k ftoad. hij. voör-elken Kozak. jaarlijks. eenen. pcls en eenen dukaat toe, doch buiten dit geent. foldij-noch wapens of andere. Den ky. eerften. krijgsbehoeften.. Kroon-Hettman bogdan ruschins-. werd dd,. bij. die gelegenheid« tevens. tot. hoofdftad der Kozakken benoemde, ftad en het klooster. Terechtemirow. (*). ?. benevens eene. ftre& '. (*)Tot \. dusrenre was. Tfcheikask; (aan de. westzijde. vaa.
(34) DER KOZAKEER. ar. Ifreek land cer lengte van twinrig roijfen, längs -den. den Dnepr. oever van. öoctelijken. aangewezen.. zijn winterkwartier. 1576 overwon deze bogdan taren. ,. en veroverde het. Van. de Krim.. In. y. het. tot jaar. geheellijk de Tar-. daaropvolgende jaar. dit tijdftip af beftond in. denstijden de voorposteniijn. tegen. de. vre-. Tarta-. aooo man Kozakken f welke. te gelijk. de meergeraelde eilanden bewaakten ;. de ove». ren. oit. rigen. 4000 Weven. het binnenfte gedeelce. in. van het land, doch. altijd. Deze meer regelmadge aanleidiog. ,. en. zieke. gereed. om. zieh da-. kunnen begeven.. delijk ten ftrijde te. inrigting gaf echter. dat een beduidend getal van woel-. misnoegde. Ukrainfche. Kozakken. van den Dnepr zieh verwijderden, op avontuur jaar. uittrokken. ,. en. zieh. Dm. 1578 aan den. eindelijk. in. hec. nederzettedeju. Weldra na den dood van den Koning stb* phanus bathori, zag. deszelfs. min fchrandere op-. Van den Dnepr,} de wapen- en verzamelplaats der Ukrainfche Kozakken; als 00k de plaats waar zij hunne oorkonefen en. Privilegien. bewaarden. den i8den Pecember vaa-het terbrahd. mijlen van. Terechtemirow. Kiew. ,. en. \s. jaar. ligt. ;. .. doch dezelve werd. 1637 door de Polen. aan den. Dnepr. ,. twee. door Heile hoogtep en onge-. »aakbare roefen oxnringd.. B. 3. Digitized by. Google.
(35) DE OESCHIEDENIS. »». '. opvolger nie* meer zoo duidelijk de voordeeleti in,. hec Koningrijk Polen uit de dienften,. die. welke de Kozakken aan hetzelve cegen de naburige Tartaren en. Türken,. cot. op dien. had-. tijd,. Men werd. den bewezen, getrokken had.. zelfs. op dezelve, door dien hec meer. ijverzuchtig. uitbreiden huns gebieds en de gelukkige vor-. deringen hunner befchaving gevaariijk fcbenen.. In hec (aar 1587 ftonden de Kozakken tegeo. de Poolen op. doch. ,. werden door. dezehre. iwam. geflagen, en moesten hunnen Hettman. padkof uitleveren,. Toen. in. 1591. die. de. onthoofd werd«. den Chan den. hen ohder. ,. ingebragc werden hec. mati sborowsicy. beftuur ,. van. die zijnen. hnd Tomahowka (*). door. •. gevaarlijke. hec. .(*) Het bijkans. eilaiMi. fe. llgt. Hecc-. op hec Eihad. zelfs. ,. ftroperijen tegen. verbieden. van. Tomuhwka. volkomen rond, het. men. wilde. hunnen. gevestigd. naburen. eigenaardige. ,. zetel. hunne voormalige togren en hunne. hierover door. en. Koning sigismundus den der«. btj. klagten. op nienw. Kozakken. Tartarije verwoesc hadden. hunne. eene halve zeer. ,. waar-. en. vrije. nrijl. hoog, en. groot, i». met. geboomte bedekt; men Ean van danr de geheele. ieogtf. luwan. oyer*. van. den. fchouwen.. Dnepr. tusfchen. Chortizi. tot.
(36) ,. DER KOZA K. K E. N.. *}. met eene volkomene. fcrijgshaftige inrigtiog. vei>. oieling bedreigd werd.. De. Poolen. vergaten. verdubbeld,. kjijgsmagt. Polens. ftreeken lands oorbaar gemaakt. de Ukraine. tot. Kozakken. de. dtt. ,. onvruchtbare en hier door. .,. een der gelnkkigfte gewestea. verheven badden; doch voornamelijk , in. hunne. zoo. ftroperijen. waren, de Tartaren verre belooning hiervan dus. tot. verre. rüg. te. zochten. ,. zij. zij. geflaagd. te drijven.. Tot. Poolen. alle. de. de Kozakken. door. beperken;. vrijheden te. gelukkig. dat. genotene. onderwierpen den. Hettman der Kozakken aan den Kroon VelcU marfchalk. eenen. ook werd. ;. gehoudenen. in het jaar. 1595,. bevolen. kerkenraad. de Kozakken en de bewoners van Klein land en. den. zieh. Griekfchen. den Paus. aan. Edoch nu. rees. zijne. verzaken*. zouden onderwerpen». ruwfte woesefaeid gebragte. geheel en. dappere volk,. ,. -Ru%. anders zoo goedaardige^. die,. tnaar thrtas tot de. gen. Godsdienst. bij. dat. onderdrukkers. al. ,. op, en bragt. de Poolen. ,. t&-. welke. toen door uladislaus den zevenden geregeerd. Werden, een *er. moest. een. den, waarin. en heilig. talrijk. zij. leger. bloedige. voor. ftrijd. alles. was, zouden. op de been, warn begonnen wolv. wat. kampen,. B 4. hun dierbaar niec. alleen. voor. Digitized by. Google.
(37) DE GESCHIEDENIS. *4. voor hunne voorregten en voor de ftaatkundi-. ge inrigting huns lands,. maar ook. Griekfchen Codsdienst, dien. mec. zij. den. voor. geloovig. en. 68 ja*. kiaderlijk vertrouwen aaokleefden;. deze. ren, en wel van 1586 tot 1654 duurde. bloedige krijg, na door eenige cusfchenpozingen. van rust afgebroken. gedürende. mec. Polen. Koninklijke. drie. afwisfelend. —. geworden.. Hec moest. berouw inboezemea, ftap van. geweest. Regeringen. geluk. na. ,. uit. een volk. de onverzoenlijkfte ,. die. geflachten ^met. gevocrd. Poolen. natuurlijk den. voor hunne. veiligheid ftreed en. gooc. was. van. dat zij, door eenen mis-. hunneRegering,. wekt hadden. en die. ce zijn,. bijkans. zijn. ,. dac eens. bloed ver-. vijanden. ver-. twee. gedürende. onverzettelijke .ftandvastigheidl. het befluic getrouw bleven,. om hunnen. rege-. ringsvorm en hunnen Godsdi$nst tot het. ,. In. het jaar. viel. ,. ,. een. in. 1596. nam. aan. dezen. deel. •iJtthatun. weldra. ui*. verdedigen.. terfte te. veldflag. bij. geheel. Pokn en. oorlog,. waarop. Balazerkiew. welken de Poolen geheel. voor«. door de. Kozakken geflagen werden; doch eenigen daarna zegevierde. tijd. de Poolfche Veldheer toi«-. kizusky zeer beflisfend over de Kozakken. noodzaakte hen zelfs,. ,. en. hunnen tpenmaligenHet^. man. Digitized by. Google.
(38) DER KOZAKKEN.. r. man nalewaiko. uitteleveren. insgelijks. die. ,. 4oor de Poolen onthoofd wercl. *5. Sieches de. weinige , doch dappere Kozakken van de ei-. Dnepr. alhoewel. door. de. landen. in. taflrijke. magt der Poolen overwonnen, blevea. nogtans. vrij. den. en onafhankelijk \. Kozakken werden. eeuw. ventiende. n aschewitsch ,. zdn. Poolea. 1621. bun ge-. zijnde. van. die. eea man. (*) ,. 9. tot. pijlkoker,. met. hen. koopfteden. dien hij be*. van beleid en. Klein. ,. Azi'e. en. ,. Ook poogden. opbouwing. van. en. den handel zeer. verwoestte. vermeesterde.. verdere. ze-. peter ko-. dac. verfcheidene bloeijende v voor. Kafa. de. was, 00k wel sagaidatschni. ftendig droeg. gefchikee. van. bijkans gebeel door de. noemd werd, om den inoed. de overige. alle. bet begin. in. nieuegenftaande. onderdrukt;. Hettman. ,. de. 00k. zij. vescing. de Kudak. (*). Hij had zijne verblijfplaats. tizi gevestigd,. alwaar. hij. in het. of verfthanfing had opgeworpen.. bouwden de Rusfen op. —. eiland. eiland. Chor*. 1620 eene Okop. In het jaar 1738 hqnne oorlogfche-. Thans wordt het. pen tegen de Tarken. ffche. dit. op het jaar. door. Duit-. Doopsgezinden bewoond, die voorheen de Weiche. fei- niederung. akkerbouw en. bewoond hadden; veeteelt. ,. zij. geneeren zieh met. en bevinden zieh. in. eeneq,. bloeijenden to«ftand.. B. 5. Digitized by. Google.
(39) DE GESCHIEDENIS. *6. **n den. dakC). len in het jaar. Dnepr gelegen , dewelke de Poö1635. coc. honne beveiliging tegen verhinderen. ,. en. December 1637. ,. na. de Kozaklcen aanlegden, floegen den. zestienden. onderfcheidene gevechten. te. ". den Poolfchen over-. ,. ße. morreil C door wenige fchrijvers 00k morion genoeimj) zoo gedacht, dat van de. twee duizend Poolen die de opbouwing van deze vesting moesten dekken. een. geen. ,. zijn. leven kon redden,. Deze geene. belangrijkere. voor. hen. ;. ,. noch, gelokkige gevölgen. werden. zij^. nogtans. baarden. voordeelen. kleine. tegen. zelfs. hunnen. Hettman sawaltonowik wantrouwend , en be*. hem van. röofden. waren. vreesd. dat. ,. zoude verraden. het leven, hij. hen. dewijl. aan de. be-'. zij. Poolen. en verhieven paulük. ;. tot. ,. hunnen Hettman.. Na. verloop. van. eenigen. tijd ,. Kroon - Veldmarfchalk potozky aan een. van aan. ;. er. talrijk. viel. Poolsch. leger. een KLoedig gevecht. aan den oever van den. rukte. de. het hoofd. tegen hen. ,. bij. Dnepr voor,. Korfun het-. in. welk (*). Küdak. noerad,. Dnepr. tot. ligt. aan den. de welke zieh. rots. -. keten. van den eenen. den anderen nkftrekt, en. dfe. *. Poroha ge-. oever van. den. fcheepvaart ftremt..
(40) DERKOZAKKEN.. *f. .«I. welk de Kozakken geheel overwonnen. de Poolen. gehouden. nog. geleverd. dat. tot. andere die. ,. ;. in Bofowniza zoo-4ang ingefloten. ,. vier. \. .. hadden, werden dbor. hec gevechc gered. öic. f%. wer-. geringe aantal vlugtelingen, die zieh. 4ten.; het. f.. .. -. .. zij. hoofd werden*. hadden. gezagvoerders. gezamenlijk. A. uit^. Warfchau. te. ]. Hettman en. huntien. onc-. ~. Deze met zoo vele'ongelukkeri vergezekte Qortog,. doch. voornamelijk. het. dezen laatften zoo beflisfenden hoofdflag. welken. alle. zij. ran. verlies. hunne voorregten. ,. ,. na. -. ook. en. i. [. Ttrechtemirow verloren hadden, gaf aanleiding. 'a. 1637, öp nieuw 4000 Ukrain-. S. dat* in het jaar. (che. Kozakken Tiun. land. verlieren. en zieh. ,. met zeer veel beleid, na verfcheidene gevech* ten. door de horden der Krimfche- en No-. ,. gaifche Tattaren, doorfloegen. hunne broeders aan den welke. zij. ten. ;. ,. eindelijk. hartelijk. verfchansten zieh. aan. niet. bij. van. opgenö-. de andere daarentegen ,. geliefkooäd vaderland. htm. en. Don aankwamen,. ook minzaam en. men werden. ,. welke. konden verta-. de bverzijde van. den Dnepr \ en kapituleerden £iet den Mar* fchalk. ^. potozky , na verfcheidene maanden lang. tegenftand geboden. Door de Poolen. te. hebbeOr.. geheel. verned6fd en. bij-. kam. Digimed by. Google. 1.
(41) DE GESCHI ED ENIS. tS. door hen onder het juk ge*. ganfchelijk. karre. tragt, verhieven blik. zij. in die zoobeflisfend oogen-. htmnen Hettman bogdan chmiblniki. coc. eenen fchranderen en beroemd gewordenen man, wiens talenten, als veldoverfte , de oorlogzuch-. dge en dappere Kozakken. telkens. weder dee-. den zegevieren.. Nadac. op. hij in. het. trok. Kozakkeo. plunderde en. Mei won. twintigften ;. t. zegevierde. Den. brandde. hij. bij. den. ,. zes. veldflag. Pilaviez. r. om Doch nu. de. eereeeekenen. rijks -. Koning Casimir de. plaatfte zieh. rijds. redden.. ce. aan hec hoofd der Poolfche legermagt. bij. Krakau. waar men naauwelijks zoo veel. had. en. Klein. in. Polen; veroverde Leopol en rukre tot voorc. had. verzaraeld. van daar met dezelve naar Polen*. hij. Korfun. Tomahowka. eiland. hij. waar. het jaar 1648 alle de. ,. vijfde. en be-. haalde, na een bloedig gevecht dat drie dagen aanhield. lang. ,. eene. overwioning. beflisfende. Deze 9 alhoewel overwon-. over de Kozakken.. nen ,' wisten evenwel den Koning hec merk waar* dige Zborowifche verdrag van den negenrienden. Augustus niec. alleen. weder. 1649. afeedwingen. hunne. bevestigd. ,. vrijheden. maar. ,. .. bij. en. zelfs. hetwelk voorregeen. vermeerderd. werden*. Ge*.
(42) ,. *. DER K02AKKEN. Gedurende eenen körten in. in. zij. vrede. chmielniki. uic. ,. van rusc, waar-. vormde de Hettman. den Dnepr bewoonden. van. tien onderfcheidene regimencen. woonplaatfen of. kregen,. diftrikten. ,. de. die naar. hunnen naam ver». Kiew, Tfchernigow,. als. Starodub. ,. diatsch, Mitgoroi en. Lmbrim\ HaPubawa* en reeds in. 1651. op nieuw een verbond. Nefin, Perejeslaw. faec jaar. met de. r. 60,000 Kozakken, die den we$*. oever. teltjken. leefde. tijd. *p. ,. Pokuli. floot hij. ,. Tartaren tegen de Poolen, waarna een. zeer bloedig gevecht den ßoften Junij omtrent. Beretsk, eene kleine ftad aan plaats. had. nogmaals a8ften. ,. de. in. betwelk. de. echter. overwinning. rivier. de. Ster. Poolen. behaaHen.. Den. September daaraanvolgende. troffen. nieuwe. met. Kozakken. eene. kapitulatie. de den. Kroon-Veldmarfchalk potozky en den Vorsc. RADZiwiL, waarvan. de voornaamfte artikelen. aldus luiden: i.. De Kozakken. len, en. onderwerpen zieh aan Po-. zweren den eed van getrouwheid.. a. Slechts. 20,000 Kozakken mögen gewa-. pend blijven, en er zal van deze eene naam» lijst. gemaakt, en aan den Koning toegezonden. worden. 3.. De Kozakken mögen. geeüe honner kwai*. ue. /Google. Ä...
(43) DE GESC-HIEDENIS in Polen nemeh; even zw zal het. (go tieren. Poolen. nicf vrijftaan. ,. den. dezelve in de Ukraine te. nemen.. De. 4;. Poolen erkennen de waardigheid van. Hettman, en htm. den. zijne inkomften. Jiöudt. de. zal. Tzerin tot. (lad. worden aangewezen;. oök voor de toekomac het regt,. benoemen. die. be-. hij. zijne. officieren. ce. zaamheid. aan den Kroon^ Veldraarfchalk ver-. fchuldigd zijn. ,. ,. De. 5.. in*. ^. voorregten en vrijheden. het Palacinaat van. deel. adellij-. N. ...;. ,. -. inwoners van de Ukraine, welke. genomen hebben aan den opftan&der Ko-. zakken, verkrijgen. of. der. Kiew, Brazkw en. Tfch€rnigw worden bevescigd* 6. Alle de. gehoor*. en den eed van gerrouwheid. zullen moeten zweren.. ken. echter. eene. algeraeene* amnestie. vergiffenis/ 7.. De. bewoners der Ukraine,. 00k de. als. Kozakken, zullen ongehinderd den Griekfchen godsdienst. De. mögen. uitoefenen.. •. _.. -. Kozakken, even zoo opregt en trouw*. hartfg als dapper, onewaarden. weldra,. dac de. Poolen andermaal de hun toegeftane voorwaar-. den en hunne vreedzaam geflotene verdragen trouweloos dat de. oyertraden.. Dit. gaf aanleiding,. Hettman bogdan chmielniki, geen bekwa-.
(44) mmmm. ,. 1. ^. M. ü 1. ;. DER KOZAKKEN, kwamer. zag voor. Vniddel. de. 31. veiligheid. van. zieh zelven en van zijn volk, dan die gemeenebest onder de befcherming van den toenmaligen Czaar van Rusland Alexander michai-. lowitsch dra door. te. geven. Kkw. ;. voorbeeld. dit. en bec land aan. werd wel-. den. oostelij-. ken oever ran den Dnepr gevolgd werd Kkin-Rmland, of hec voormaljge. Aldus. Groot-. vorftendom Kiew^ na eene fcheiding van 334 jaren, weder met het hoofdligchaam der Rusfifche Monarchie vereenigd.. De. akee,. waarbij. zieh. Ukraiofche Ko-. de. zakken aan Rusland «ulerwierpen * werd den. 1654^ Perejestaw. I7deri Februarij. digd,. uiegevaar-. en door de beide afgezancen van Rus*. wassil wassile witsch but-. landj den Bojaar. turlin,. den. toenmaligen. Twtr. den. Knees. en. ftedehouder. van. Alexander nikitisch. trubeskoy, ftedehouder van Kafan, ontworpen, en den i3den Maare van. Czaar. door den eene. zal ik. de. hier laten 1.. bekrachtigd.. der merkwaardigfte. gefchiedenis. dat zelfde jaar. Deze. dokumenten. akee in. de. der Ukrainfche Kozakken zijnde,. vobrnaamfte artikelen. van. dezelve. volgen.. De Kozakken behouden hnnne woon-. plaatfen,. voorregten en vrijheden, tot dus verre. Digitized^C. 1.
(45) DE GESCHIEDENIS. &*.. regenoreo;. zij. ook de Sötnen en andere. als. Hetcman ^ Starfchienen , uir. zullen zelven hunnen. om ach door. hotme landsiieden mögen verkiezen, Tolgens de. hen beftaande wetten ,. 9. bij. hunne overheden,. te laten. op eenige. bijaldien. plaats. oordeelen; en zelfs 9 flechts. ken waren, zoo zullen cwee over den derden een oordeel. ook met hun. vellen ;. mögen bemoeijen.. Justitiewezen a.. Kozak-. bevoegd zijn* te. geen Rusfifche ambtenaar. zieh. zal. drie. Het vermögen. van eenen Kozak. blijft. «en wettig eigendom voor. zijne natelatene. dttwe of zijne kinderen. over bet. ;. we-. algemeen. zullen de voorregten, door de Grootvorften van. litthauen en door de Koningen van Polen aan. de Kozakken en de Ukrainers verleend, (als de. vrije jagt f. de. brandewijnftoken,. vrije. bet. vischvangst, het vrije. ftoken. van de. mee en. het bierbrouwen,) verder geldend en in. ongekrenkt. 3. Slechts. in. de Ukrainfche fteden en dor*. pen, welke niet geheel door Kozakken zijn,. zullen Rusfifche. worden. ,. alles. blijven*. die. bezet. ambtenaren aangefteld. van de burgers en landlieden,. doch geenzins van de Kozakken, heffingenvaa geld of granen zullen ipogen vorderen;. gendeel zullen uit deze. inte-. inkoraften aan 60,000 in-.
(46) •. 1. DER KOZAKKErJ, Sngefchrevene. Kozakken. Roebels. uitgekeerd worden*. 4.. foldij. De. Hettraan zil. ieder. 35. jaarlijks. dric. duizend Duka-. jaarlijks. ten traktemenc genieten, als 00k de inkomften. van de. ftad Tfthigirin;. insgelijks, naar. ren zullen bepaalde. het. afllerven. de Kozakken. midden verkiezen zijn. ,. cocgewezen. ,. Na. mögen. hunne waardighetd,. Inkomften. jaarlijkfctae. worden, 5.. aan de vordere Officie-. ;. van. eenen anderen. doch. zulien. den Czaar hiervan kennis. Door. deze onderwerping. eeniging met. Hectman*. eenen. zij. verpligt. geven enz.. te. en. hun. uic. befchermver-. Ukraine verkreeg Rusland. de. eene allezins aanzienlijke vergrooting, en. wel. eene verraeerdering van adip Vierkante mijlen vruchibaar en voortreffeHjk land, tier millioenen in woners, in. met bijkans. de welke zoo. godsdienst als taal (dewijl. wel. de tongval der. Ukrainfche Kozakken echt en onvervalscht vonisch. gebleven,) zeer weinig met. is. van de Rusfen verfchillen, als 00k fterking van. ,. zoo ging. dien. eene ver-. 6o,oöo man dapper voetvolk voor. de$zelfs legermagt.. Doch. fla-. zoo. ,. als -het te. het 00k. tuurlijk fchijnende. voren plagt te gaan,. nader hand:. deze zoo' na*. v. banden, welke Gfoot-Rus-. C. '•*. land. Digitized by. Google. -.£.
(47) S4. DE GESCHIEDENE. Und. mec Klein -Rusland verbinden, werderr en partijfchappen geweidig van el-. door krijg. kander gefcheufd, en die vernieuwde. ging en derzelver bevestiging. eene. halve. bloed. ;. eeuw. ,. vereeni-. duurden bijkans. van. en Jtosteden Aromen. de regering van GrooP-. cot dac eindelijk. Rüstend, door hare overmagt f de vrijheden der. Kozakken, militaire. tan. die. ook bunne republiketnfche en. als. Vernietigde. conftitutie. land den. ,. drong. en. gewonen regeringsvorm van. het overige gedeelce des Rusfifchen Rijks mec. geweid op.. Den i5den Aogustus 1657. ftierf ce. Tfchigi-. rin de Heccman bogdan chmielniki (*).. N. Uir dank-. .. (*) bogdan cimiiLNiKi bad te Kiew en te Jarosjfw de Jcfuiten geßudeerd en was voor den toenmaligen. bij. lijd. zeker. een zeer uinnuncend en -Wchaafd man;. hij. leefde als landman in de Ukraine , cot dat door de Poolen zijpe bezictingen geplunderd. en Verbrand en zelfs. oök. verfcheidene van zijne bfoedverwancen vermoord werden.. DU. gaf aanleidingi dac. flogene en. hij. zieh aan hec hoofd der ver-. op wraak zkinende. werd Hettman, en voerde. Kozakken. coc aan. Hij. (leide.. dood coe. be-. cer zijner eere. een. zijnen. ftendig oorlogen.. Te. Tfchigirin rigtten de. gedenktdeken op. „was. ,. Kozakken. mec hec volgende. opfchrift. waardig, de eerfle onder de Kozakken. M. :. te. Hij. zijn;. „moedig, doch voorzichtig, opgeruimd, de waarheid „beminnende, duldde hij voor het algemeene welzijn alle „on-. -*<*'.
(48) DER KOZAKKEN. de Kozakken tot. dankbaarheid verhieven. nen opvolger. oud was,. zestien jaar. cn de Poolen na de. zoon George, die. zijnen. Toen. Hadjatfcher. verdragen,. .. tetera. uit verdriet in. Na hem werd. te Corfum.. zijn. ,. ,. een klooster. zwager paui». Hettman. der Ukrainfcbe. zakken^ die, met Bustand vereenigd, leen met. hem. maar 00k. in. gers,. hij. 1635 was iwan samüelowitsch. prosoröwskij. .. ging. Hettman verkoren.. tot. In het jaar. Doch. flechtts. echter de Rusfen. de Ukraine onder ben verdeektön in her jaar 1663. zij-. verfcheidens gevecbten door. en. Czudnower. 35. zeer. 1687. dapper te S en. Ko-. riiet al-. tegen de Poolen,. de -Türken vochteq.. de oppdrbevelhebber des Rusfifchen. le-. Knees wassil wässilowitsch gallizin,. toenmalig gunfteling of minnaair van de regentes. Sophia, poogde zieh wegens den mislukten. veltftogt. flechte. ,. een onvermijdeHjk gevolg van. ondernemingen en van. krijgskunde, door. Hettman in. te. de daad. ftond,. om. '. ,. zijn. gebrek aan. een verraad aan den ouden. verontfchnldigen.. Hij flaagde. door het aanzieh in hetwelk. niet. zijne. alleen aan. het hof. 00k hij. van den. Czaar „onaangenaamheden, zonder op dezelve te achten; hij „was de eerfte op het flagveld, de laatfle op de vlugt.". Ca. 1. Digitized by. Google.
(49) ^a^p^^amm. i. DE GESCHIEDENIS. 36 Czaar. 00k. maar. ,. zelfs. bij. dezen ouden onfchuldigen man. de. Kozakken*. als. eenen on*-. gekochcen verrader in verdenking. brengep;. te. waarop iwan samuelowitsch gevat, van zijne waardigheden onczet, eerst naar Groot. -. werd, waar. rie vervoerd. Hierop werd. -alle de.. 00k. hij. deii. geftorvea.. is. 1687,. (den. in. te*. Generaal. Rusfifchen. iwan stepha-. verzamelde Kozakken ;. nowitsch mazeppa. huisgezin. zijn. later naar Sike-. asften Julij. <fen. genwoordigheid van. en. met. Rusland, en. alle. Jefaul. of Adjudant. vän den vobrigen goedaardigen Hettman T } die eerzuchc. uit. zelven. had, den-. bijzonder bijgedragen. ongelukkig. te. maken. „. eenparig. Hettman der Ukrainfche Kozakken Zijne magc en. bec aanvaarden. bij. en verminderd tot. cot. zijne. ,. zijner. zelfs. verkoren«. aanzien werden. zijn. cerftond. waardigheid bepaald. werden. bevestiging,. tot. bij. de oorkondeh artikelen,. verfcfreidene. waarborg der getrouwheid van de Kozak-. ken, bijgevoegd öi wederzijds beedigd. Aldus beperkte raen van. tijd tot. der Ukrainfche Kozakken, lijk. met de overige. tijd. tot. lijfeigenen. de voorregtea dac. jetade-. zij. van bet Rus-. fifche rijk gelijk ftoriden.. Mazeppa. bevestigde de ftad. Samara. wapen- en yerdedigingsplaacs tegen. als. <te. eene. Krim-,. en. Digitized. by. VjOOQIC. (.
(50) *mmmmm^mmmmm. ,. OZA KKEN.. D £R K. 3?. *n diende' met bijzonder vele onderfeheiding den. in. oorlog. Türke»,. de. tegen. 1-695 tot aan den vrede van. van. die*,. plaats hacL. 1699. peter de groote waardeerde hegi zeer. hem. zonder daarvoor, en benoemde Bojaar van het. Rusfifche. November 1699. tot. eerst. Rijk y en den 30. Ridder. tot. bij-. Andries. der St.. 1. erde (hij was de twe$de die het tacken dezer :. Het is'over-.. gefliehte brde verkreeg).. nieaw bekehd. dat. October. 18. -den. hij. 1708. zieh te. Zukorkt? met een gedeeke döor. aan den. verleide. Kozakketi,. doch. Pultawa. Kuüani. hoop. ftelde. na den verlorenen. verdriet over zijne. uit. ,. den. ,. vJugteling te Jasßj. Ingevolge een. flag. blj. leur ge-. te. 17 o£. 22 September is. den. met karel. twaalfden, Koning van Zweien tegen vereenigde ,. zijn. als. geftorven.. van. bevel. pbter den. cer-. ßen, moesten de Közakken den 7 November 1708 te Gluchnw , den toenmaligen Overfte -. van Starodub hun' Hettman tue rigde. ,. iwan ilitsch koropadsk. Te. verkiezen.. peter de. eerfte. ,. bijkans alle. zoo dikwerf bevesrigde voorregten Ujk. dewijL-. om. ;. hunne. gedeeke-. hem de ondankbaarheid van. zeventigjarigen. N oofc. tot. gelijker tijd ver-. dat. mazeppa fiij. gevaar. het. C. verbitterd. 3. had,. doorzsjg. ,. der* •. als. dao daar-.
(51) »jhi. ..~* - ~jh " vumm^m. DE GESCHIEDENIS. 38. daarnie. zoude ontftaan, wanneer aan het hooftl volk weder een. ran die oorlogzuchtige danig. man. heel. onafhgnkelijk. geplaatst wierde. ßad, deze. was. voor Rus-. en. langdurige. ,. den vrede. door. ge-. die hetzelve. ,. en misfehien. land zelf gevaarlijk kon maken. Naauwelijks. aus-. Ny-. ce. bloedige oorlog ge-. eindigd, welke bijkans een vierde van. eeuw op. het noorden verwoest faad. dien. rijd. onbekende. coe. eene. en het. ,. cot. Rusfifche Rijk,. tot eenen der meest befltsfetide ftaten vart. Eu-. ropa had verheven,of peter, van dien. tijd. met den welverdienden. af Keizer van Rusland,. naam van den Grooten dige. Itet. Kozakken ( waarvan. boven vermöld hebben aan. ,. het verraad van. flechts. ,. zoo. het jaar. in. duizend Kozakkeh gafche meer een bij. te. tot. hiercoe opge-. Hij be-. aan hec J-ado*. m. te. graven,. daar. erl. dezen moeijelijken ärbeid een. groot. ge-'. hun leven verloor, gaf. bevel. dae. deelte. het daaraanvolgende jaar. moesten hij. wij. 1^21, door twaalf. gelästen. kanaal. als. Hetcman 'mazeppa. den. fchorte wraak zeer geduchc gevoelen.. gon daarmede. onfe hul-. een gering gedeelce. ,. had genomen), zijne. deel. de. aan. komen werken.. de Ukraine. als. hij. io,oao man. daaraan. Thans behandeWe. een wingewest;. hij. ver-. 1. bood. Digitized by. VjOOQIC.
(52) DER KOZAKKEN.. 39. bood na den dood van den Hettman skorofadsk,. i^aa, de verkiezing van. in het jaar. nieüwen. eenen. Hectman. en. ,. onder. rigtte,. den overfte van Tfchemigow, paul poLutü-. bor, eene Rusßfche. op, welke van. regering. na af aan over de Kozakken regcerlijk. gezag uicoefende. lascingen. van hen hefte;. t. ja. een volkomen. 00k. be-. zekeife. hem was opge-. dragen de open vailende ambten der Polkowniks en Starfchienen met. geborene Rusfen. te. vervullen.. In den veldtogt tegen de Perfianen, moesten de. i*n. ;. Kozakken op nieuw 10,000 man löve00k alle de in geheel Rusland\ toetf. gewone. belastingen. ringen betalen. deputatie. aan. op vaste goederen en ne-. ,. Zij. zonden. zoekfen hen te veroorloven. man. te kiezen,. belastingen. en. eerjjc. op de. galeijen. naar te. ,. alle. overige. ken af te fchaffen; doch peter putatie. ver-. te bidden, over*. eenkomftig met hunne verdragen ingevoerde. te. weder eenen Hett«. om hem. en. deswegens eene. om hem. den Keizer,. de vesting,. liet. nieuw. misbrui« v. deze de-. en naderhand. Reval brengen, en htonne. bezittingen verbeurd. verklaren». In. het» jaar. 17^3 werd de Veldmaarfchalk vorst Michael MfCHAiLOWiTSGH gallizin, {dezelfde. C. 4. 9. Welk* den.
(53) DE GESCHIEDENIS. 40 den. September 1708,. fl8. Liesna. HAüpt. ,. floeg). löwen-. Generaal. erkentenis voor ztjne aan. uic. bewezene. Rua^fche Rijk. hec. het gevecht bij. in. Zweedichen. den. dien den,. Gouverneur van de Ukraine aangefteld echter flecbts. bezit dezer. in. die. ,. dopd van Keizer. aan den. tot. peter den Grooten,. cot. waardig-. heid bleef.. Aan de. tweejarige regering van de Keizerin. Katharina. de. de. aljeenlijk. eerfte. vrijlating. waren. de Kozakken. der, nog. in het leven. ,. geblevene,gedeputeerden verfchuldigd het overige bleven de ftaatkundige. voor. ;. inrigtiogetx. dezelfde.. Doch,. een bijzonder geluk voor de on*. tot. derdrukte, en van hunne voorregten zoo zeer. beroofde Kozakken,. petrr. de. tweede. Door. eene. Ukafe. herfteUe. hij. ringfcvorm. De ne. nu. kracht. drukt. den. der. bij. beklom den van. in. het jaar 17*3. Rusfifchen. den. 16. troon.. 1727. Junij. verdrag bepaalden rege-». Ukraine*. Kozakken herkregen weldra, met hunweder erlangde van hun nationaal. tot •. vrijheid. op dien. karakter.. ,. tijd. Zij. toe onder-. verhieven. voordragc van het Rusfifche hof, den. Paniel apostei«. toj. hunnen. veer-. alle. op. O/erfte. Hetttjiati.. .. Aan. hem. i. Digitized by. VjQOglC.
(54) DßR KOZAKKEN. hem waren. de. voornamelijk. zij. 41. Ukafe. van. verfchuldigd, wetee,. den 22 Aügustus 1728. het verdragder onderwerpipg van chmiblmki rot grondflag hebbende, den geheelen vrijheids-. der Ukraine. en regeringsvorm. Peter de tweede. vastftelt.. door. hier. volk. ;. een*. tot. verdediging tegen. nen; 00k werd. 30,000 Kozak-. veertien. in. de Odnodworzi of. wäking van. de Tartaren moe6t die-. Ukraine ^eene Dragpnder-. in. militie, J>eftaande. regimenten uit. boeren,. vrije. dezen wal. opgerigt. op den i^Januarij van het. de be-. tot. men hun. (*) .Reeds. niet. Na. (*). .jaar. 1734,. de Het t man daniel apostel geftorven ftond. voor. Dnepr en den Don. den. tusfehen. ,. die. gevolge. wal van aarde, met toren$ opwer-. pen. dac. dankbaar. herftelde voorregten.. het jaar J731 moesten. ken. zieh. weder nieu-. ten. inbjreuken. hunne naauwelijks. -. harten van. dir. had zeer fpoedlg. gevaren en. In. verwierf. doch het vroege affterven van* fczen. jongen Keizer. we. de. alle. -. breedvoerig. ,. war,. toe weder eenen Heteman. ten tijde van. FETERden. eerften. was. ,. i,i. de Ukraine eene Landmilitie van tfooo man opgerigt, uit. welke de Keizerin anna,. in. mailowfche garde • regiment van. het jaar 1730 het. drie Bataillon». ,. Is-. en hec. pi»imtnt lijfgarde te paard oprigtte.. c. 5. Digitized by.. Google.
(55) DE GESCHIEDENIS. 42 te. verkiezen. maar men gaf hun eene. ,. van. fchen • regering. Jeden,. zes. tus-. waarvan. de. Lieutenant -Generaal en Overfte van de adelt. garde, Vorst Alexander schachowskoi. lijkaT. Dit nieuvve onwecdge. voorzitter werd.. der Rusfifche regering. drag. werd. eene. door. 70,000 man. Rusfifche. in. de. ,. ge-. Ukraine. bezetüng. van. verzekerd.. Hier op beklom Elizabeth den Rusfifchen troon. voornamelijk. i. onderfteund. gunfteling. Alexander. de. van. zoon. Ifoum. in. door hafen. rasumowsky. eenen. boer. van. verre. niec. de Ukraine was. Waarfchijnlijk droe-. gen zijne verzoeken en voorftellen. het mees». deze Keizerin de wettige regerings-. te bij, dac. vorm. welke. ,. zijns. vaderlands. andermaal. herftelde. ,. en zijnen broeder. kirill (cyrillus) grego-. rowitsch rasumowsky. in. Hettman der Ukraine. benoemde. wijl. Glucho. eerst. kort. het jaar. te. 1751 die. ,. voren. ,. tot. de-. afgebrand. was, het weder opgebouwde Baturin. tot zijn. verblijf verkoo& (*).. Doch (*) Baturin iseen. vlek, hetwelke door den Koning. stephanüs bathoRi gebouwd geworden. ;. het. ligt. a3n. de. ,. en naar hem. rivier. is. benoemd. Sjeim, 229 wersten. van Kiew , en 633 wersten van Moskau ,. was de. refi-. den-. c. Digitized by. Google.
(56) wi. mm. mg^mmmmm*. DERJOZAKKEN, Doch. genoten. farigtingf. ,. troons. -. Katharina de. Keizerin. daar. Kozäkken. *le. :. de ^daaraanvolgende. tot. dering. veran«. twee-. de de waärdigheid van Hettman geheel $n en. velfaietigde,. al. van deze» eene rege*. in plaats. Toen rasu-. van acht leden daarftelde.. ring. a. h$t geluk van honne herfiel ck ftaat-. kuncfige. Hechts. 43. mowskv, alhoewel hiertoe geno^dzaakt, zijne had. nedergelegd. waärdigheid. was. ^. het. niet. Kozakken van hunnen. moeijelijk de Ukrainfche. regeringsvörm ie berooven (*).. De. Ukraine. de. zoo. fchappen, die,. van. roman^ow. Gouverneur Genöraal. eerfte. verdeelde. Rusland. overige gedeeltep. en. heffingen. alle. ,. de. als. ftedehouder-. drie. in. höofdgeld. moes* dentie der beide Hettmannen. werd. en. in. den. jare. prosorowsky en mazeppa,. 1708 door peter. den. eerften. vernield.. (*) rasumowsky was. het. is. -. Lieutenant. bekend dat Katha-. tweede den Rusfifchen trooh beklom,. rina de lijk. Overst. gelijk. te. van de Ismailowfche garde;. door. zijne. hulpra. desniettegenftaande. moest. die hij. van. dit. zijne. alleen-. regiment; doch,. waärdigheid. van. Hettman n^derleggen en werd daarentegen Veldmaarfchalk. met eene jaarwedde van 72,000 roebels in. het. jaar. 1801. te. Kamerheer, voorzitter en Ridder van. alte. ;. hij. ftierf. eer«. , werkelijk Moskau als der Akademie van Wetenfchappen. Senateur. de tlnsfifche orden.. —. Digitizedbv. logle.
(57) ,,. .. ^E GESCH.IEDENIS. .44. moeseen beraten.. vermedging. de. n&. Io het jaar. krijgsdienften ,. van de. itit. 00k. als. welke van. de. krijgsbehoeften. of. erflieden. fegimenten rui-. een guenadier - regiment opgerigt 9. ,. hunne. krofcn. lijfeigene. Aldus werd de. foldij. De. ontvingen.. Ukraine. der. Kozakkea. de Pospoliten, of Ukrain-. uit. fche boeren. woners. onregelmatige. Ukrainfche. tien regelmatig georganifeerde terij,. werden,. 1784. alle. wetdetv. en. overige. alle. be-. geene. echter. van den adel;. vrije. en krijgsbaftige inrigting. der Ukrainfche Kozakken cen eenenmale opgelost;. of echter Ruständ. hierbij. gewonnen heeft,. en of de dienften van geregeldc fcldaten , waar-. van de. gedwongen en misnoegd hun*. irfeesce. nen pHgc vefvullen ,. ,. de daden eens vrljen dat naar eenvoudige. kunnen opwegen tegen oorlogzuehtigen volks. krijgs. •. wetten. geregeerd. de Rusfifche regering toegedaan was en aan derzelver oorlogen- finds. het. beflisfendfte. dit. laten. wij. aan. aandeel. alle. onderwerping,. zijne. genomen had,. zifhe plaats. (7).. Tegen woordig bevat de Ukraine na meermalen. gen, en.. veranderde. de. aardrijkskundige. beide Gouverneraencen Tfchernigow. Nowogorod Swersk ,. Rusfie. verdeelin-. die. nog. altijd. Male-. of Klein- Rußland genoemd worden; bui-.
(58) :. •. ?. DER KOZAKKEN. buiten. n,. menten &'**' en Ä«r**. eo. ii-. reeds vermelde. j-. kante. Slobodifche. nog het. ,. welke. oppervlakte. mijlen beflaan, en. Goüvernezarnen. te. van. ato?. de. vier-. eene bevolking van. 3»995»°°° idelen bevatten. Van de ontbondene Kpzakken der Ukraine,. ». e. zij x. Charkow, en de. Gouvernement. '. ge. deze bevat. 43. .. beftaan thans. dfö. i. ners. zieh. nog twee afgefcheidene takken, de oorlogen der Ukrai-. gedurende. met de Poolen van 1586. tot. 1654 van. hün moedervolk verwijderden , van de west'. zijde naar. de. verhuisden,. oostelijke zijde van den e,n. van. hunne. daar. Dnepr. gekozene. woonplaatfen 00k hunne benaming ontleenen.. Deze ajn de beide. hier achter volgende. '). I.. Digitized by. VjOOQIC.
(59) ,. DE GE SC 11 IE DENIS. 46. L. De. Charkow/ehe of Slobodifche Kozakken.. 165a nieuwe woon-. jLd\\ zochten in het jaar. plaatfen, niec verre van de (lad Belgorod,. de. oostelijke. hun de,. Krim. naar de. den Dnepr. van. zijde. uan. alwaar. ,. cot nog toe onbewoonde Steppen (alhoewel door de na-. een. tuur. rijk. hunne. hier. werden lingen. fcelfs. vrije. in. werden«. krijgshaftige. als. de. Huzaren. genaamd. en. a^nkome-. werden. Ukrainers. milkie van. eenfc. ,. behielden. tijden. Slobodifche. in. hun. tot. inrigting,. In latere. naar de landltreken,. regimenten. Zij. 1659 d° or nieuwe. vermeerderd.. zoo Wel. zij,. gezegend land ). en. aangewezen. verblijf. liggende. vijf. Charkow. r. jichtirka, Sutni^ Ifoum en Qstrogorfchok verdeeld.. De. diftrikten. dezer. den. in het jaar. het. Slobodisch-Kiewfche. 1760. tot. regimenten. eeh ,. wer-. gouvernement. en federt den 09. September 1780 het Charkowfche genoemd, verheven; 00k werd de. milicie. meer geregeld,. en het geheel verkreeg eene meer inrigting.. De. burgerlyke. weinige Kozakken,. welke. in. het. Digitized by. VjQOglC.
(60) ,. DER KOZAKKEN; her. jW. 1788 onder deze. militie niec. 47. gerekend. waren, behieldeh wel hunne landerijen, doch zij. moesten federt dien. cijd. belastingen betalen. zieh zelven hunne paarden aanfehaffen, en zieh. volgens de voorfchriften gewapend en gekleed. houden. SIechts in oorlogstijden en op cogeen onevangen foldij. ,. zij,. de andere Kozakken. gelijk. pnderhoud. en. rations.. Htm. y. getal. wordc op omtrent 6383 inwoners van hec mannelijk geflacht begroot. ,. van welke gewoonlijk. drie regimenten te veld trekkenr.. IL. Digitized by. Gobg ir. m~. a.
(61) ,. DE GESCH IE DENIS. 48. De. IL. voormdtige Sdporoger. Tfchomo - Morskifche , hefwelk zeggen. dige. ml de. X. of fegenwoor-. Kozakken van de Zwarte Zce.. oen deze zieh van de Ukrainfche Kozakhadden, yerkozen. verwijderd. ken. verblijfplaatfen. Ukraine. de. Dnepr. aan. en. de. uitwatering. Zee.. kleine. porlog. gezelfchappeHjke geheel. Kozak. Htm. en. al. Zij. de. iiatie. dewijl een beftendi-. doeleinde. hec. den. van. waren. der .geheele. toomelooste. leefden zonder vrouwen,. ge. ,. bunne. grenzen vkn. zuidelijke. Z warte. de. in. jongfte,. ,. aan de. zij. vereeniging. uitmaakte. was;. demokratisch. van. hunne ,. die. omdat elk. gelijke regten had.. ontftaan ,aan. den. mond van de. rivier. de Dnepr leide men op de volgende wijze ak Toen naraelijk bij de menigvuldige oorlogen. mec Polen 9 de, in. ter. bewaking op de eilanden. den Dnepr afgezondene Ukrainfche Kozak-. ken. men. niet. waren afgelost geworden*, vermeenc. dac'dezelve. zieh. op het. eiland Mikiti». na (*) eene Setfcha gebouwd hebben, en daar. (*) Her eiland Mikitina. ligt. dertig. wersten van het ei.'. -. ßigifeed by. Google.
(62) «Opfeü. t>. ^aar het. E R K O^Ä A K K E den wachthoudehden. Wenige vrouwen of medetenemen ,. wec. eeuw. zevenriende. op het. eiland. zieh den echteloo». zij. zen ftaat als eene hunne Setfcha vertaten,. 49. verboden was. kinderen. zoudefp. N.. opgelegd. >. nimmer. zieh in het begin der. hunnen. aan. geheel. ontcrokken hebbeti , en zouden. heel vergeten geworden. zijn,. zelfe. ftam. ock ge-. toen iö het jaar. 1654 de andere Ukrainfche Kozakken zieh vrijwUlig aan Rusland onderwierpen.. AUengskens verfpreidden de Saporogers zieh tot. aan den. Bug, en vormden eenen eigenen. krijgshafcigen ftaat. Willekeurig. ,. ,. door. waarvan. hoofd eea. hun verkozen Kofchowoi. Hun. Attaroan was (*).. het. hoofdplaats was eene. Setfcha of een verfchanst leger; en alhöewel. rondzwervebde, bleven de. watervallen. welke. zij. van. nogtans. zij. altijd. aan. den Dnepr wonen, van. 00k hunnen. ontleenden. naaift. 9. de«. Sa, over beteekent,. wijl in de Rusfifche taal. en Porogi, de water vallen.. Hun. zedelijk karakter. beäntwoordde natuurlijk. ,. eiland. Tomahowka>. eft. no. van. het. eiland. het -Tattaarfche. eert. leger,. wersten. Cltortizi.. (*) Koseh en «en. dua. .. beteekent. Kofchewoi. in. Attaman,. leger«. de. bevelhebber. over. •. D. Digitized by. Google.
(63) .DE. 5o. GESCHIED;ENfS. geheel aan banne. lijk. warn »j hadden. ring;. deugden vaa een vend. op hunne tagten. ov*>. van krijg en roof. le-. waren. foofzuchtig ». dapper. en. daar en tegen lai. ,. macig bras-. eia. Hanne* Sttfcha be-. vde.zonder orde zamenhangende. nie. houten, dikwerf öok. flecHks. worpene hatten, welke. huizen. tegen-. naar. laatfte. weinig. flechte. aarde opge-. van. woordige Rusflfche Semlienken jnet. woest. en. werkzaam. ,. fend in hunne woningen.. ftond,. inrig*. de deugden en. alle. vrij,. Zij. volk.. gastvnj en. en. lerenswjjze. geleken. ,. die. heb-. gelijkheid. Ee» (*) Om eene Semlfenke of aarden hm te bouwen, ttoet men vbofr eerst eenen meer langen dan Freden , eea ,. langwerpig Vierkant meraakende en eene diepte van acht toi lieo voet. hebbendea,. kuil graven. ,. van welke de uitgegrave-. -ne aarde zorgvuldig op drie zijrfen geworpen wordt. A!» nu de wanden en de vloer van dezen kelder effen gemaakt zijn als. ,. wordt. dan legt. tot 'deszelfs. digt. rijs ,. en. als. een -trap. geftoaakt. mogelijk,. eiödelijk. de aarde. ,. die. men om men. die. graven uiigeworpen heeft, gelegd, en. deze aarde den. ;. acht ftaken dwars ovet des. op dezdve' worden weder, doch takken van boomen inet hun. witgegravenen kelder;. zoo. ukgang. men zeven of. hol te. geeft. aan. vorm van eenen grafheuvel, van bovea. fchuins. toeloopende. jo deze. aardenbut. ,. ten. eintje. .. dat. geen. water. kunne, dringen, maar wel op beide. zijden könne anoopen.. Slecb«. Digjtized by. MM*. Google mmr~~^.
(64) ^^ü DER KOZÄKKEN. Ken aarden wal omringde. te,. kend ne. van eene matige hoog-. ,. *n was toerei-. deze dorpen,. der be woners,. tot-beveiligiflg. verdediging. de. gelijfc. *. St. Hec. him-. die. Sparanen. ,. itt. zieh. zelven. zöchten.. ten,. beliep. gewoonlijk vier honderd, waar-. vati. elke. vattede. veertig. ,. zomer. coc. wordende. op. Buken. bewoond. blijfplaatfen. raadfehuren. des. zij. Zimwwikif of. be-. Kozakfcen. man. deze. ver*. voor-. winters. welke. winterw'oningen. dea. twee. *. bebalve. de aarde,. in. hut>. dier. gedprende. door. en. groeven. ,. vijfcig. echter. hoogst. zijn. gecai. door huni. genoemd wor-. den.. De. Setfcha was in 38. kwartieren verdeeld bijzonderen. vah welk ieder. ,. had. naara. Kurenen (*}. nieuwere tijden,. in. bij. later. ;. want. de. altij#. even zoo vele regimenten ontftonden offchoon. eenen. welke. en uic. ,. o£. 4eW* Slechts. door middel van deze hutten,. Rusfen doenlijk van. den. .ftrengen. koude,. ,. ,. winter te. Oc%akw. de vesting. belegere^, en. aanhoudenden vorst. ,. en. was. het dea. het inidden. in. dezelve bij. eenen. buitengewon*. eene. te vermeesteren». (* ) Kurit of brandai;. in. ,. de Rusfifche. diensvolgens. taal. is. te. zeggen rooken. zoude kurene. wel haardfteeien knnöen beteekenen.. Da. waarfchijnlijk ,. ^.
(65) GESCHIEDEN IS. D.E. 5*. zeldzamer invallen der Tartaren nog. de. van. landbouw en. daar. nog. zij. altijd. opbonwden r. woningen. vaste. Javier. Sc. vele. de Setfcha, aan den oever. porogers r buiten. veeteelt. dreven. bleven». ,. toceene der 38 Kurenen be-. hooren.. Elke Kurtfb hkä eenen Kürfcnoi At(aman r die voor. becrekkingen. boud. ,. voor. zelfs. allfes ,. •. ja. zelfs. voor. ,. huisfelijke. hären. oncler-. Uit deze Kuretiois. vaderlijk zorg droeg.. Ac tanaans. bare. werd de Kosfchewoi Attaman , of. hun. veldoverfte. verkoren,. tijd. eene Roda. of algemeene volksverzame-. Üng. beieggen konde.. GeHjk. als alle. die. van. ,. tot. tijd. de andere ooscerfcbe volke-. ten, hielden d? Saporoger Kozakken, veel vaö. De. fchoone wapenen.. hunne. beftoniten,! in. eene piek, eene fibel, eenen dolk en een nies* Faardeu van bet Tartaärfehe r^s. ,. uitmuntend. door onvermoeidbeid en vlugheid, bezat een ieder wel vijfcig. den. in. toc. dambunen of. bonderd ftuks; in. zij. met hagen. wer-. bmrihgr. de groocd kampen, of beflotene weiden, gehouden.. De. gefchiedenis. maal gewag van. maakc. voor. de. eerfte. de Saporoger Kozakken,. <. in/*. den oorlog, gedurende welken de Tacken in bet. Digitized by.. Google.
(66) DER het. 1596. jaar. AK. K*0 Z. K EW.. dstrakandoordröngen,. tot naar. werwaarts Czaar iwan de tweede. bevel. Vom. van den. Kozakken afzond. Saporoger. mec. eenigd. Kozakken. de. de Türken zoo. gen,. en. water. te. Dnepr. den. aan. Tfcherkaszi. uit. onder bec. ,. Michaelis wischnews-. v. köi. welke. ;. lande. te. als. 5000. $•. vor*. Don*. den. van. na den vrede aan. zieh. 53. ,;. iloe^. den. Di*. vestigden.. In het jaar. ger Kozakken valfehen. <. de. .tot. tot. op. van den refften. pattij. Toen. deätetrius.. zieh. tal. zfeh de Säporo*. 1604. floegen. 40,000. hun. lacer. ftrijdbare. ge-. mannen. vermeerderd had 9 bewoondeo. zij,. et* zeer uitgeftrekte landftreek. «sfchen de. Orel en de. de oude. Hunnä. Bug ,. de. Andnqpw, *'x. Türken. de. tot. den. Poolen. naar. Rachmuth*. 30. bij. Januarij. en* Rusfen. irachtigd.. In. hunne. het. ftad. en van daar langt. iimgttng .werd. ftaatkundige. vrede van. van. rivier. verichanfing. de fchöone. den. \66j be± #:. jaar. 1709. Itet. peter. de groote. Setfcha verwoesten, dewijl.. 8000 Sa-. poroger Kozakken, ondef hunnefc Koschewoi. Aturaan horrodensrv. Jen ,Ukrainfch*n. ,. *an den opftand van. Hettroan. bera badden deel genometa;. D. 3. mazBpp£ /legen :. Zij. werden echter. Digitized by. Google.
(67) DE GESCHIEDENIS. 54. 1737 weder. cer in hec jaar wallen,. Rusfifche. als. of leenmannen aangenoraen. nieuwe trouweloosheid. vi*. doch hunne. ;. in. etv tegenkan ringen ,. den veldtogt van Rüstend tegen de Türken, die. 1774 voorviel , als 00k de beduchtheid voor eenen opftand,' gaf aanleiding aan de. in. faiHarina de cweede. Ketzerin. kleinen Spartaanfchen. deren. en. geheel. ftaat. Hec land werd. vernietigen.. ora. ,. gl. to. de ömkreics. cot. van hec Ekatarinoslawfche göuvernemenc ge-. (8);. crökken. van. gering. zeer. der bewoners fchikte zieh. deelte. Ihen. ziehe. vervoegdeft. Türken. ren en. ,. bij. of zwerven. ge-. coc burger-. of bedrijven;. handteringen). lijke. een. flechts. de. meesce. de. Tarta-. op. de. gren-. zen rdncL In fchen. het jaar joorlog. ,. 1788 in den jongften TurkAebben de getrouwe of ce. rüg geblevene Saporöger Kozakken. ke. 'eene. te. rüg gekeerd was. rijkeodienften. hec. ,. water. te. toc. bewezen. Rusfifche göuverals te latid, belang-. waarvoor de Keizerin. ,. Katharina de tweede , om hen. te. hun dpor eene Ukafe van den 30. Jnnfj. Ixet fchieisiland. wel-. menigte der ontwekene. aanzienlijke. nemenc» zoo wel. ,. Taman, en. welk tusfehen de rivier. al. belönen,. 1792,. het' land*,. Kuban. tut. den. het-. B\. • :. •. tot. ,. ,..
(68) aan de Ui$: Labimke oKfa&>sfr>n(:o$/&i-. ^gtf. **&"}. gelegen ,is; tötihunne ^bfcjfplaacs. ftorid.. gafbuo'te. JZij. töe-i. teeae;liehQÖrM|kÄ. gelijfc. ftaackundige inrigcing,. noenide hen 4e Tfcbo*. hmcoo - MorskHche y,. of. Z warte. Kozakkttt. -. 46. vftn. Zee^ en vertrouwde hun de beufekibg. der nog onbezetce. door den vrede van Kut-. ,. fchuk Kainaräfchi bepaalde. grenzen. regen. ,. J. d« Türken.. Tegenwoordig bewonen «den. Kuban. van. omfijreeks. beftaande. ,. een gedeelte van. 31J. eene oppervlakce. in. 1017 Vierkante mijlen, welke ten. oosten grenst aanrtiet gouyerneraent van Astra-. kan. ,. zuiden aan den. ten. den Kuban ". en den. ,. aan. het. welke. zakken. ,. nitsch. afgefcheiden. van. ben zieh opf nieuw; derd. ;. hun. ten zij. velde. land der Donfche. ,. kunnen. gewoonlijk in. rivier. Ma-. grenst.. Zij. heb-. ,. zeer aanzienlijk vermeer-. wel 25,000. thans. waarvan omtrend trekken vredes. en. gemeide. D. Ko-. door de. de. alreeds. en. zij. zes regimenten. de. ,. zijn. bedraagt. getal. mannen. ftrijdbare. de Fanegorh y. Zwarte Zee. oostelijkon oever der. ten noorden. oever van. regter. ten \westen aan. kusten. ;. echter. M. bezetten. fleebts. tijden. der. 15,000. >mec. Zwarte Zee,. grenzen. van. den. niester.. D. 4. Die. Digitized by. Google.
(69) ,. 5<5. DE GESCHIEDENIS Die gene,. '. <. f. hettben. ach. w^ke. m. de Kuban huisvesten. geheel en al naar de wifce der. fche Kozakken iogerigt. ,. en zieh gelijk deze. tan de ftrootnen, Stanitzen. den rieh met den ,. ,. Ddo-. gebouwd,. zij. hoiw. landbouw en met tuizw*. beidberig.. &. Digitizedby.VjOOQlC. ,.
GERELATEERDE DOCUMENTEN
van Rijn, in 1970 zijn voorstel toelichtte om opschriften toe te kennen aan de regimenten van de Koninklijke Landmacht voor hun aandeel in de dekoloni- satie oorlog
Nu trilt mijn schaduw langs de grauwe wanden, Nu sjirpt de heesche nacht daar in den hoogen, Waar 't grimmelt aan des helschen hemels randen Van wie daar fladdrend kleven aan
Deze plaats (vs. 2529-2553) te lang hier mede uit te schrijven, geeft ook een breede schildering van een geheel opgetuigd paard. Vergelijk verder over paardentuig Carel ende Elegast
Het Hernhutsche nachtegaaltje in eene vrolyke luim... Het Hernhutsche nachtegaaltje in eene
André was opgetogen over dien avond, niet om de pret, noch om den bijval aan zijn gelegenheidsstuk ten deel gevallen, maar omdat hij Betsy ontmoet had, daar Betsy de harten van
‘Toch niet,’ stemde Anna toe, en keerde zich zelfs om, om dat draaiende ding maar niet eens meer te zien, en toen Bram en Katootje nog even bleven kijken naar een Turksche schommel,
- Wie eens eenen blik in dat geheel mogt werpen, en den algemeenen geest van zijnen leeftijd trachten te doorgronden, kan moeijelijker bij eene enkele verschijning blijven stilstaan,
tracht hem te overreden de revolutionaire heftigheid van zijn boek te temperen, omdat zijn uitgever hem dan een hooger honorarium wil toestaan; maar de jongen wil dat niet, vergeet
