Rapport van het inspectiebezoek aan PsyQ in Zaandam, op 10 november 2021

Rapport van het inspectiebezoek aan

PsyQ in Zaandam, op 10 november 2021

Inhoud

1 Inleiding 3

1.1 Taak inspectie 3 1.2 Doel bezoek 3

1.3 Aanpak 3

1.4 Instelling 3 1.5 Locatie 4

2

C

2.1 Conclusie bezoek 5 2.2 Wat gaat goed 5 2.3 Wat kan beter 5 2.4 Wat moet beter 6 3

V

3.1 Vervolgacties zorgaanbieder 7 3.2 Vervolgacties inspectie 7

4 Resultaten 8

4.1 Overzicht resultaten 8

4.2 Thema Persoonsgerichte zorg 8 4.3 Thema Deskundige zorgverlener 11

4.4 Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid 144 Bijlage 1 Documenten locatie 188

Bijlage 2 Toetsingskader ggz Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.8

1 Inleiding

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd bracht op 10 november 2021 een aangekondigd bezoek aan PsyQ in Zaandam (hierna: PsyQ Zaandam).

1.1 Taak inspectie

De inspectie ziet toe op goede zorg. Goede zorg is in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig, cliëntgericht en tijdig. Wij houden toezicht, onder meer door het brengen van inspectiebezoeken. Hierbij beoordeelt de inspectie of de zorgaanbieder wet- en regelgeving, veldnormen (richtlijnen en standaarden) voldoende naleeft. Wij stimuleren en agenderen waar het kan en handhaven waar nodig. Extra aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen.

1.2 Doel bezoek

Het doel van het inspectiebezoek is om te beoordelen welke zorg goed gaat, beter kan en beter moet. Specifiek gaat de aandacht uit naar risico-taxatie,

signaleringsplannen en dossiervoering omdat uit een eerder toezicht van de inspectie aan een andere vestiging van PsyQ hier zorgen over waren.

1.3 Werkwijze

De inspectie heeft uit de wet- en regelgeving en veldnormen een selectie gemaakt (toetsingskader ggz, bijlage 2). Beroepsorganisaties bepalen deze veldnormen.

Vanuit de selectie zijn drie thema’s vastgesteld. Per thema stelt de inspectie vast welke zorg van de drie onderwerpen goed is, beter kan of beter moet. De drie thema’s zijn persoonsgerichte zorg, deskundige zorgverleners en sturen op kwaliteit en veiligheid.

De inspectie vroeg vooraf aan het bezoek enkele documenten (bijlage 1) op en zag vier behandeldossiers in. Ook sprak de inspectie met:

- Een cliënt (hierna: cliënt)

- Een cliëntenraadslid (hierna: cliëntenraadslid) - Twee behandelaren (hierna: behandelaren) - Een regiebehandelaar (hierna: regiebehandelaar)

- Twee managers bedrijfsvoering, manager zorg (hierna: management) Er is een poging gedaan een naaste van een cliënt te spreken, alleen is dat niet gelukt.

1.4 Instelling

De Parnassia Groep (hierna: PG) biedt specialistische hulp voor alle psychische

problemen. Er werken ruim 14.000 professionals, in 500 gespecialiseerde kleinschalige behandelteams. De PG werkt voornamelijk in drie kernregio's, namelijk Noord-Holland, Haaglanden en Rijnmond. De PG bestaat uit verschillende zorgmerken met ieder een eigen specialisme. Deze zorgorganisaties hebben (een) eigen bestuurder(s). De omzet is één miljard euro (jaarverslag 2020, website Parnassia Groep).

PsyQ is één van de negen zorgmerken van de PG. PsyQ heeft, naast de PG, een samenwerkingsverband met Lentis, MET ggz en Mondriaan. PsyQ biedt specialistische behandelingen bij psychische problemen, zoals angststoornissen, depressie, ADHD bij

volwassenen, persoonlijkheidsproblematiek, trauma en PTSS, seksuologie &

transgenderzorg en eetstoornissen.

1.5 Locatie

PsyQ Zaandam biedt specialistische ambulante GGZ-behandeling. Er zijn vier teams;

twee HOME teams en twee ISP (Intensief Specialistisch Programma) teams. De HOME-teams bieden specialistische GGZ-behandeling voor enkelvoudige

problematiek, voor de meest voorkomende psychische klachten, zoals ADHD, angststoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, depressie of trauma. De ISP-teams bieden specialistische behandeling voor mensen met complexe problematiek. De locatie heeft ongeveer 40 fte personeel in dienst. Er zijn ongeveer 1000 cliënten in zorg. De locatie biedt een gevarieerd behandelaanbod, met een focus op

groepsbehandeling. PsyQ Zaandam geeft aan een aantal cliënten ook verplichte zorg, de Wvggz is van toepassing en staat geregistreerd in het openbaar lokaalregister.

Uit eerdere gesprekken met de inspectie bleek dat in 2019 door PsyQ/PG werd geconstateerd dat er onvoldoende grip was op de wachtlijsten. Dit heeft in maart 2020 geresulteerd in een veranderprogramma met als motto: ‘Hoe kunnen we beter passende zorg bieden?’ Het aanbod van PsyQ/PG was voorheen met name rond diagnoses ingericht. Er is een menukaart ingericht op basis van de landelijke zorgstandaarden. De afdelingen zijn uit elkaar getrokken in kortdurend en langdurend en PsyQ/PG gaat meer de kant van mentale gezondheidscentra op.

PsyQ/PG heeft naar aanleiding van dit verandertraject geleerd dat ze veel meer tijd hadden moeten nemen voor de daadwerkelijke uitvoering van het verandertraject.

En dat er meer aandacht had moeten zijn voor regionale verschillen.

De gevolgen van het verandertraject waren ook bij PsyQ Zaandam voelbaar. Er was onvrede en personeel vertrok. PsyQ Zaandam heeft momenteel weer een stabiel management, dat zich focust op een deskundig team.

2 Conclusie

2.1 Conclusie bezoek

De inspectie treft bij PsyQ Zaandam een betrokken management en betrokken medewerkers aan die, na een lastige periode, met elkaar bouwen om de zorg te verbeteren. De locatie had de afgelopen jaren te maken met groeiende wachtlijsten voor behandelingen, verloop onder de (regie)behandelaren en frequente wisselingen van het management. Sinds begin 2021 staan intern het herstel van vertrouwen, erkenning en deskundigheidsopbouw voorop. Er wordt hard gewerkt aan een goede teamcultuur en terugdringen van de wachtlijsten voor behandeling.

PsyQ Zaandam biedt steeds vaker groepsbehandeling aan, naast individuele behandeling. De inspectie ziet dat diverse aspecten van de dossiervoering, zoals de risicotaxatie en de signaleringsplannen, wat de aanleiding voor dit bezoek was, op orde waren. Daarnaast ziet de inspectie op een aantal andere aspecten ook ruimte voor verbetering.

2.2 Wat gaat goed

Bouwen aan een teamcultuur met ruimte voor reflectie

PsyQ Zaandam heeft inmiddels een team met betrokken managers en behandelaren.

Dat vertaalt zich tijdens het inspectiebezoek in een open en prettige sfeer. De behandelaren spreken met enthousiasme en openheid over de zorg die zij bieden.

Er zijn, naast informele momenten, ook structurele overlegmomenten, waarin gereflecteerd wordt op de geboden zorg. Het management en de regiebehandelaren op de locatie zijn laagdrempelig bereikbaar. De lijnen zijn kort, waardoor er ruimte is voor onderling overleg, reflectie en ontwikkeling. Er worden nog knelpunten gesignaleerd, maar daar is aandacht voor. Een dergelijke cultuur is bevorderend voor het lerend vermogen van een team en kan daarmee een vruchtbare bodem voor kwalitatief goede zorg zijn.

Aandacht voor somatiek

PsyQ Zaandam heeft oog voor de lichamelijke gezondheid van haar cliënten. Hier wordt naar gevraagd en dit wordt in het dossier vastgelegd. In de getoetste dossiers staat informatie over medicatie en hier wordt ook naar de huisarts over

gecommuniceerd.

2.3 Wat kan beter

Visie en uitwerking herstelondersteunende zorg

De visie op herstelondersteunende zorg kan explicieter verwoord en uitgedragen worden. PsyQ Zaandam zou kunnen kijken in welke mate haar aanbod meer herstel ondersteunend kan zijn. Concreet gaat het dan onder meer over inzet

ervaringsdeskundigheid, betekenisgeving eigen levensverhaal en aandacht voor

destigmatisering. Behalve dat dit in het eigen aanbod geïntegreerd kan worden, kan ook verwezen worden naar aanbod in het sociaal domein. Versterking van deze aspecten kunnen ook een waardevolle bijdrage leveren aan een overbruggingsaanbod tussen aanmelding en start intake, wat er nu nog niet is. De inspectie sprak een lid van de cliëntenraad voor de regio Zaandam, die hier veel mogelijkheden voor aanreikt.

Medezeggenschap cliënten

PsyQ Zaandam heeft, net als andere PsyQ locaties, geen eigen cliëntenraad. Er is bij PsyQ wel een centrale cliëntenraad met tien leden voor alle vestigingen van PsyQ.

Daarin is nu (toevallig) ook een cliënte vanuit Zaandam vertegenwoordigd, met veel kennis en constructieve ideeën over de zorg op de Zaanse locatie. Het management van PsyQ Zaandam en deze cliëntvertegenwoordiger kennen en spreken elkaar nog niet. Bij PsyQ Zaandam worden cliënten en naasten mede daardoor niet voldoende betrokken in de cyclus van kwaliteitsverbetering.

2.4 Wat moet beter Doelgericht behandelen

PsyQ Zaandam geeft aan niet zozeer de psychiatrische diagnose te willen behandelen, maar juist de hulpvraag van de cliënt centraal te willen stellen. Dat is belangrijk. De hulpvraag of wens was in de onderzochte cliëntendossiers alleen niet goed traceerbaar en ook niet altijd geheel opgenomen in de behandeldoelen. De behandeldoelen zijn in deze dossiers ook niet altijd voldoende SMART geformuleerd, waardoor bijvoorbeeld een tijdspad ontbreekt en de evaluatie of afronding van de behandeling lastig kan zijn.

De evaluatie van de doelen is moeilijk terug te vinden in de dossiers. Ook blijkt er geen werkproces te zijn voor het systematisch inplannen van evaluatie behandeldoelen. Of te wel, het doelgericht behandelen en de behandelcyclus moeten beter, wat bijdraagt aan goede regievoering door cliënten.

3 Vervolgacties

In dit hoofdstuk staat wat de inspectie van PsyQ Zaandam verwacht. Daarna beschrijven wij wat wij gaan doen naar aanleiding van dit bezoek.

3.1 Vervolgacties zorgaanbieder

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels aan de normen. De inspectie verwacht dat PsyQ Zaandam binnen een half jaar verbeteringen doorvoert met betrekking tot in ieder geval onderstaand aspect:

- Doelgericht behandelen, waarin de hulpvraag van de cliënt zichtbaar centraal staat

De inspectie heeft er vertrouwen in dat PsyQ Zaandam de benodigde

verbetermaatregelen treft en ervoor zorgt dat op genoemd aspect de zorg verbetert.

Daarbij gaan wij er van uit dat PsyQ deze verbeteringen zo nodig ook op andere locaties/teams elders in de organisatie doorvoert.

3.2 Vervolgacties inspectie

Met dit rapport sluit de inspectie het bezoek af.

4 Resultaten

Dit hoofdstuk beschrijft per thema de normen, het oordeel en de bevindingen van de inspectie. Het hoofdstuk start met een overzicht van de resultaten in

taartdiagrammen. Daarin staat hoe de inspectie de zorg beoordeelt.

De inspectie beoordeelt de normen op een vierpuntschaal. De kleuren van de vierpuntschaal hebben de volgende betekenis:

Donkergroen: De locatie/ het team voldoet aan de norm. De inspectie constateert op deze norm alleen positieve punten.

Lichtgroen: De locatie/afdeling voldoet grotendeels aan de norm. De inspectie constateert op deze norm veelal positieve punten.

Geel: De locatie/afdeling voldoet grotendeels niet aan de norm. De inspectie constateert op deze norm overwegend negatieve punten.

Rood: De locatie/afdeling voldoet niet aan de norm. De inspectie constateert op deze norm nauwelijks tot geen positieve punten.

Blauw: De norm is niet getoetst.

4.1 Overzicht resultaten

Onderstaande diagrammen laten per thema zien hoe de inspectie PsyQ beoordeelt.

4.2 Thema Persoonsgerichte zorg Uit het Toetsingskader ggz:

Het uitgangspunt voor het geven van zorg is vanuit het perspectief van de cliënt. Het gaat om zijn verhaal¹ en zijn wensen of behoeftes, daarbij rekening houdend met de beperkingen die er zijn. De cliënt heeft de regie en wordt in zijn herstel ondersteund door zijn naasten, in constante wisselwerking met zorgverleners. Kent de

zorgverlener de cliënt, zijn geschiedenis, zijn mogelijkheden en beperkingen? Is er sprake van een respectvolle relatie tussen de cliënt en de zorgverlener? Is de zorgverlener zich bewust van de eigen waarden en normen? Sluit de zorgverlener goed aan bij de unieke kenmerken van de cliënt en luistert zij naar hem en naar zijn naasten?

1 Voor hij kan ook zij gelezen worden en vice versa; voor cliënt kan ook patiënt gelezen worden.

Thema 2:

Deskundige zorgverlener

(5 normen)

Thema 3: Sturen op kwaliteit en

veiligheid (5 normen) Thema 1:

Persoonsgerichte zorg (4 normen)

Norm 1.1

De cliënt is in staat gesteld om regie te voeren over zijn behandeling.

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels niet aan deze norm omdat de behandeldoelen niet voldoende persoonsgericht en niet voldoende SMART geformuleerd worden.

Een cliënt kent zijn behandelplan, heeft er invloed op en voelt zich gehoord door zijn behandelaar. Hij wordt gebeld als er iets verandert qua afspraken en er wordt ruimte gemaakt voor een afspraak als hij niet in de agenda staat. Dit vindt hij prettig. De zorgverleners geven aan dat cliënten uitgenodigd worden om een naaste mee te nemen naar het intakegesprek. In het dossier is terug te lezen of de naaste

meekomt. De cliënt krijgt zijn behandelplan niet mee, dat zit in het dossier.

De vier getoetste behandelplannen zijn actueel. De getoetste dossiers bevatten allen een beschrijvende diagnose, DSM-diagnose, behandeldoelen en een behandelbeleid.

Niet alle doelen zijn SMART geformuleerd en uitgewerkt. In één dossier staan geen persoonlijke doelen. In een ander dossier zijn deze niet uitgewerkt. In het dossier is het mogelijk om met een vinkje aan te kruisen dat de cliënt akkoord is met het behandelplan. Dit is aangevinkt in alle getoetste dossiers. De behandelaren geven aan dat de focus is op groepsbehandeling, maar dat het soms moeilijk is, ondanks bewezen effectiviteit, cliënten hier enthousiast voor te krijgen. Cliënten willen soms liever individuele behandeling.

De cliënt evalueert een paar keer per jaar de voortgang van zijn behandeling met zijn behandelaar. Zorgverleners en managers geven aan dat de behandelingen geëvalueerd worden. Evaluaties van de behandeldoelen worden niet altijd vooruit gepland. Er is geen vaste frequentie van evalueren, het gebeurt minimaal één keer per jaar, soms vaker. In twee cliëntendossiers met een behandelduur van zeven respectievelijk achttien maanden, was de evaluatie van het behandelplan niet terug te vinden. De registratiemonitor geeft een seintje als de DBC afloopt.

Norm 1.2

Zorgverleners kennen de cliënt, zijn wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen en sluiten hierop aan met de verleende behandeling.

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels aan deze norm. PsyQ Zaandam voldoet niet geheel aan deze norm omdat het aanbod meer herstelondersteunende elementen kan bevatten. Er wordt weinig gebruik gemaakt van ervaringsdeskundigheid en er is niet gericht aandacht voor destigmatisering.

De behandelaren vertellen dat ze bij de intake, met de informatie uit de verwijsbrief en de door de cliënt vooraf ingevulde vragenlijst, de klachten en de hulpvraag van de cliënt uitvragen. Wat vindt de cliënt belangrijk en wat wil hij veranderen? Wat heeft prioriteit? Niet alle klachten worden behandeld. Op basis hiervan stellen ze, samen met de cliënt, het behandelbeleid op. De cliënt geeft aan zich begrepen te voelen door zijn behandelaar. PsyQ Zaandam maakt in de behandeling nog weinig gebruik van ervaringsdeskundigen. Dat komt alleen voor in een enkel programma in de ISP-teams. Soms vindt een drie-gesprek plaats waarbij een cliënt die een groep gevolgd heeft aan een nieuwe cliënt aangeeft wat hij eraan gehad heeft en hoe het was.

De zorgverleners geven aan in de behandeling gebruik te maken van de richtlijnen van AKWA.

PsyQ Zaandam heeft geen specifiek aanbod voor persoonlijk herstel, zoals het eigen levensverhaal opschrijven of expliciete aandacht voor destigmatisering, aldus de behandelaars. Binnen de HOME-teams kan wel gebruik gemaakt worden van het herstelpad, dat is speciaal voor cliënten die al veel behandelingen hebben gehad en daarnaast veel sociale problemen hebben. Hier wordt ook dagbesteding geboden door REAKT. De behandelaars geven aan niet bewust aandacht te geven aan destigmatisering, wel wordt er door middel van de betekenisanalyse bij

depressiebehandeling aandacht gegeven aan wat depressie voor iemand betekent en hoe familie en vrienden ernaar kijken. Het cliëntenraadslid geeft aan dat het goed zou zijn als PsyQ Zaandam cliënten wijst op de zelfhulpgroepen die buiten PsyQ in de regio beschikbaar zijn. Ook zou PsyQ Zaandam de mogelijkheden kunnen onderzoeken of er met inzet van ervaringsdeskundigen een groep kan komen voor mensen op de wachtlijst. Die is er op dit moment niet.

Norm 1.3

Zorgverleners kennen het bestaan van co-/multimorbiditeit bij de cliënt PsyQ Zaandam voldoet aan deze norm.

Een zorgverlener geeft aan dat er in het hele behandeltraject aandacht is voor somatiek. In de intake-vragenlijst staan hier vragen over en onder het kopje

“somatiek” wordt deze informatie in het dossier vastgelegd. In de ROM wordt gevraagd naar behandeling bij de medisch specialist en naar medicatie. Binnen de HOME-teams is er wat minder aandacht voor. Bij behandelingen van twee jaar of langer is vaker een psychiater of verpleegkundig specialist betrokken. De

zorgverlener geeft aan niet te weten of er afspraken zijn over somatische screening.

Deze afspraken zijn er bij het programma Eetstoornissen wel. Hier zijn ook afspraken over het inschakelen van een psychiater bij comorbiditeit. In de

samenwerking met Brijder is er veel aandacht voor middelengebruik. PsyQ Zaandam heeft behandelkamers, waar een onderzoekstafel staat en lichamelijk onderzoek gedaan kan worden. In de dossiers is actuele informatie over lichamelijke klachten en medicatie terug te vinden.

De cliënt geeft aan dat het in zijn behandeling meer ging over zijn psychische klachten dan over zijn (over)gewicht. Wel is gekeken naar fysiotherapie en gezond bewegen, alleen is het niet actief tot een aanbod gekomen. Er is gesproken over running therapie, maar dat was voor hem te hoog gegrepen. Leefstijl-adviezen of specifiek stoppen met roken-cursussen komen niet echt aan bod, aldus de

zorgverleners. Zij zeggen ook niet expliciet te verwijzen naar dergelijk aanbod in het sociaal domein.

De medicatie wordt door psychiaters bijgehouden in Clinicom. Andere zorgverleners kunnen een actueel medicatieoverzicht inzien. In de dossiers is te zien dat in het bericht aan de huisarts de medicatie is opgenomen.

Norm 1.4

Cliënten worden ondersteund om hun informele netwerk in stand te houden of uit te breiden.

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels aan deze norm. PsyQ Zaandam voldoet niet geheel aan deze norm o.a. omdat er weinig specifiek aanbod is voor steun aan naasten, er wordt bijvoorbeeld geen psycho-educatie aangeboden.

De regiebehandelaar benoemt dat het uitvragen van het informele netwerk van een cliënt niet standaard ingebouwd is. Het cliëntenraadslid vertelt zelf veel contacten in de gemeente te hebben en adviezen geeft over aanbod in de regio voor cliënten.

Volgens haar kan PsyQ Zaandam veel meer contact organiseren met bv.

zelfhulpgroepen in samenwerking met het maatschappelijk zorgveld.

De cliënt wordt uitgenodigd om een naaste mee te nemen bij het intakegesprek. In het dossier is terug te zien of de naaste mee is gekomen. Soms worden naasten bij de behandeling betrokken, aldus de behandelaars. Ze komen mee met de cliënt of de cliënt wordt gevraagd onderwerpen met zijn familie thuis te bespreken. Bij het groepsaanbod worden partners niet meegenomen. De cliëntenraad geeft aan dat er meer gebruik gemaakt kan worden van de kennis van familie.

Er is, volgens een behandelaar, geen steun voor de naasten vanuit PsyQ Zaandam, bijvoorbeeld in de vorm van psycho-educatie. De cliënt geeft aan dat er gedurende het behandeltraject bij PsyQ Zaandam verschillende gesprekken samen met zijn vader zijn geweest, wat helpend was.

4.3 Thema Deskundige zorgverlener Uit het Toetsingskader ggz:

Zorgverleners zijn deskundig, zij weten wanneer hun deskundigheid wel of niet voldoende is. Zorgverleners zijn in staat om samen te werken en te reflecteren.

Zorgverleners zijn in staat om methodisch te werken (zorginhoudelijk). Dit betekent dat het verbeteren van de kwaliteit van de zorg, via bijvoorbeeld de cyclus van PDCA (plan-do-check-act), continu onder de aandacht is.

Norm 2.1

Zorgverleners maken hun professionele afwegingen over de benodigde behandeling op basis van wensen, behoeften, mogelijkheden, risico’s en beperkingen van de cliënt.

PsyQ Zaandam voldoet aan deze norm.

Op basis van verwijsbrief, intakevragenlijst en intakegesprek wordt een diagnose gesteld en een behandelbeleid voorgesteld. In de intake worden klachten

uitgevraagd, bekeken wat tot nu toe geholpen heeft en welke andere factoren een rol spelen. Er wordt naar de hulpvraag van de cliënt gevraagd en wat de cliënt belangrijk vindt en wilt veranderen. Eventuele suïcidale gedachten worden

uitgevraagd. De regiebehandelaar sluit aan tijdens het intakegesprek, stelt verdere vragen en komt tot een diagnose en behandelbeleid. Ook checkt de

regiebehandelaar of de suïcide-inschatting is gedaan. Een zorgverlener geeft een voorbeeld van opschalen van zorg: een cliënt boekte tijdens een behandeling met cognitieve gedragstherapie (CGT) van een depressie na drie á vier sessies niet voldoende vooruitgang. Daarop werd in overleg met de regiebehandelaar

medicamenteuze ondersteuning gestart. Soms is er ook overleg over opschaling in de vorm van een opname. Een behandelaar noemt dat door integratie van I-psy en PsyQ het aanbod voor anderstalige cliënten minder kwetsbaar is geworden.

Alle getoetste dossiers bevatten een actuele DSM- en een beschrijvende diagnose.

In alle dossiers staat vermeld of er een signaleringsplan en risicotaxatie is en indien

niet aanwezig, waarom niet. In de getoetste dossiers was geen signaleringsplan nodig.

De behandelaars geven aan dat in mei 2021 in alle dossiers een check gedaan is of de signaleringsplannen op orde waren. Nu wordt het crisissignaleringsplan samen met de cliënt en naasten (indien de naasten niet meekomen wordt de cliënt

gevraagd het thuis met hen te bespreken) gemaakt en goed zichtbaar vastgelegd op een vaste plek in het dossier, in de Alert-functie. Er is ook een versie van het signaleringsplan met pictogrammen. De cliënt geeft aan geen crisis- of

signaleringsplan te hebben en weet ook niet meer of dit besproken is. Hij vraagt zich ook af of dit bij hem nodig is.

Norm 2.2

Zorgverleners reflecteren systematisch op goede, veilige en persoonsgerichte zorg voor de cliënt. Van daaruit passen zij verbeteringen toe.

PsyQ voldoet aan deze norm.

Er zijn regelmatig overleggen waarin wordt gereflecteerd op de zorg. Er is één keer per week intervisie, één keer per twee weken teamoverleg, er is regie-

behandelaren-overleg en supervisie. In het HOME-team is minder ruimte en tijd voor intervisie dan in het ISP-team. Een behandelaar ervaart een knelpunt op het terrein van supervisie van trauma bij CGT, vanwege ontbreken van een expert. Een andere behandelaar geeft aan dat ze proactief iemand opzoekt om mee te

reflecteren bij een lastige casus. De behandelaars geven aan dat ze elkaar feedback geven door bij elkaar binnen te lopen, tijdens een gezamenlijke lunchwandeling of in de nabespreking van een groepstherapie. Door de korte lijnen binnen PsyQ

Zaandam is er veel overleg mogelijk. Deze overlegmomenten zijn weinig

geformaliseerd. Het management kent de knelpunten en zegt hier aandacht voor te hebben en benoemt ook na te denken over de verhouding tussen groeps- en

individuele behandeling.

De behandelaars geven aan in een open en warm team te werken. Ze kunnen dilemma’s delen en er is openheid om te evalueren: wat kunnen we verbeteren. Ook is er ruimte om succesjes te delen, zoals een succesvolle behandeling van een cliënt met een fobie en het frequent bespreken van het terugdringen van wachtlijsten.

Norm 2.3

Zorgverleners houden relevante ontwikkelingen in hun vakgebied bij om goede, methodische en herstelondersteunende zorg te bieden, afgestemd op de doelgroep.

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels niet aan deze norm. PsyQ Zaandam voldoet niet geheel aan deze norm omdat er nog weinig gestructureerd op doelen geëvalueerd wordt en dit ook nauwelijks zichtbaar is in de dossiers (één van de twee criteria van deze norm).

De cliënt vindt dat hij een deskundige zorgverlener heeft. Zorgverleners geven aan dat er ruimte is om je te ontwikkelen, eigen talenten en interesses worden

gestimuleerd. Als je een cursus of opleiding hebt gevolgd mag je het geleerde ook uitvoeren in de praktijk. Er was een persoonsgebonden opleidingsbudget, maar dat is een teamgebonden budget geworden. Er wordt nu per locatie gekeken wat er nodig is qua scholing en dat kan wringen met individuele wensen. Zorgverleners zijn van mening dat er deskundige zorgverleners werkzaam zijn, die veel expertise in

huis hebben. Er zijn veel (regie)behandelaren vertrokken tijdens het

veranderprogramma (vooral in de HOME-teams), maar er wordt geprobeerd weer nieuwe mensen aan te trekken. Zorgverleners geven aan dat de werkdruk en de druk van de wachtlijst meer het probleem is dan het aantal behandelaren. Het management geeft aan dat de verhouding regiebehandelaar-medebehandelaar bij PsyQ Zaandam beter is dan bij andere vestigingen (dat wil zeggen meer

regiebehandelaren).

Cliënt, behandelaars en management geven aan dat behandelingen met regelmaat geëvalueerd worden, minimaal 1 x per jaar, maar meestal vaker bij kortdurende interventies en groepsbehandelingen. De zorgverlener moet een cliënt zelf inplannen in het MDO, hier is geen werkproces voor. In de dossiers zijn de behandelevaluaties niet makkelijk terug te vinden. Hier is geen vaste plek in het dossier voor. Ze staan in een contactverslag of een rapportage en soms zijn groepsrapportages evaluaties.

Het is niet duidelijk welke doelen wel en niet behaald zijn en hoe die doelen eventueel aangepast worden na de evaluatie. In twee dossiers heeft nog geen behandelevaluatie plaatsgevonden.

De managers geven aan dat de behandelplancyclus en de evaluatie van behandeldoelen verder verbeterd moeten worden. Een werkproces waarin

behandeldoelen en behandelplannen periodiek geëvalueerd worden is er niet. Een zorgverlener moet iemand zelf inplannen wanneer hij een behandeling wilt

evalueren. Er is wel de DBC-systematiek, met een registratiemonitor, die een seintje geeft om bij afloop van het DBC-jaar de behandeling te evalueren. Maar de meeste behandelingen moeten vaker inhoudelijk geëvalueerd worden, bijvoorbeeld als de deelname aan groepsbehandeling is afgerond of het een korte behandelmodule betreft. De systematiek van behandeldoelen evalueren zit wel in de teamcultuur, maar wordt niet door het EPD-systeem ondersteund, aldus een manager.

Norm 2.4

Zorgverleners handelen volgens de afspraken zoals beschreven in veldnormen, richtlijnen en protocollen.

PsyQ Zaandam voldoet aan deze norm.

De behandelaars kennen en gebruiken de AKWA- en de ggz-standaarden. Zij geven aan dat ze, wanneer ze afwijken, dit in overleg met de regiebehandelaar doen en vastleggen in het dossier. Dit komt bijvoorbeeld voor bij mensen met een andere taal en cultuur of die minder opgeleid zijn. Dan kijkt de zorgverlener wat haalbaar is.

In één van de dossiers is te zien dat de kindcheck gedaan is en de suïcidaliteit is uitgevraagd.

Norm 2.5

Zorgverleners werken multidisciplinair en schakelen tijdig disciplines en specifieke expertise in van binnen of buiten de organisatie.

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels aan deze norm. PsyQ voldoet niet geheel aan deze norm omdat ze buiten de transfertafels weinig samenwerking hebben geformaliseerd met andere instellingen. Ook kijken ze weinig naar

samenwerkingsmogelijkheden in het sociaal domein.

De behandelaars geven aan dat ze bij de intake aan de cliënt aangeven wie behandelaar en regiebehandelaar is. Ook geven ze na de intake aan wie

contactpersoon blijft tot de behandeling begint met een nieuwe behandelaar. De regiebehandelaar schuift tijdens het intakegesprek met de cliënt aan.

Zorgverleners lopen makkelijk bij elkaar binnen voor overleg. Regiebehandelaren zijn goed bereikbaar en er zijn wekelijks momenten om aan te sluiten voor overleg.

De cliënt geeft aan te weten wie zijn behandelaar is en wie hij voor wat moet hebben. Hij geeft aan dat zijn behandelaren onderling met elkaar overleggen.

Ook in het dossier wordt duidelijk vastgelegd wie regiebehandelaar en medebehandelaar is.

Wanneer mensen langer dan 3 maanden op behandeling moeten wachten worden ze besproken aan de transfertafel. Dit is een overleg met andere zorgaanbieders om te kijken of cliënten elders sneller in zorg kunnen komen. Verder is er weinig

samenwerking buiten PsyQ, geven de behandelaars aan. Vastgelegde

samenwerkingsafspraken met andere zorgaanbieders buiten de PG zijn er nog niet.

Wanneer duo-behandeling met Brijder plaatsvindt, staat in het behandelplan wie regiebehandelaar is en wie medebehandelaar, geeft het management aan. Het cliëntenraadslid geeft aan dat het goed zou zijn als PsyQ Zaandam naar laagdrempelige hulp in het sociaal domein zou kijken. Het investeren in deze partners kan helpend zijn bij het verminderen van de instroom in de specialistische GGZ en het overbruggen van de wachtlijst voor de behandelingen van PsyQ

Zaandam.

Huisartsen worden per brief geïnformeerd over intake, behandeling en ontslag. Dit is in de dossiers terug te zien. Ook de cliënt is hiervan op de hoogte.

4.4 Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Uit het Toetsingskader ggz:

De zorgaanbieder is verantwoordelijk voor de organisatie en de randvoorwaarden van de zorg, gericht op ondersteuning van het herstel van cliënten. Zij doet dit op zodanige wijze dat er sprake is van zorg van goede kwaliteit die in ieder geval veilig, doelmatig, tijdig en cliëntgericht is. De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige zorgverleners in, passend bij de doelgroep. Zij faciliteert hen structureel om goede zorg te verlenen. De zorgaanbieder stuurt (inspireert, coördineert en controleert) systematisch op de kwaliteit van de zorg en anticipeert op risico’s.

Norm 3.1

De zorgaanbieder stelt persoonsgerichte zorg centraal en borgt de veiligheid van de cliënt.

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels aan deze norm. PsyQ Zaandam voldoet hier niet geheel aan omdat een duidelijke visie op herstelgerichte zorg ontbreekt en

ervaringsdeskundigheid nog weinig of niet bewust ingezet wordt.

Op de website van PsyQ staat dat de organisatie drie uitgangspunten voor zorg heeft: herstelondersteunend, veilig en professioneel. Het management geeft aan dat persoonsgerichte zorg sinds anderhalf jaar in het intake-format is verwerkt. Samen

met de cliënt wordt bekeken wat de diagnose is, maar vooral wordt gevraagd naar wat de hulpvraag van de cliënt is. Waar de cliënt denkt dat de sleutel tot de oplossing zit en wat de bron van de problemen is. Behandelaren zijn hiervoor getraind. Herstelondersteunende zorg wordt in het klein vormgegeven, bijvoorbeeld door een zelfbeeldmodule. En in het groot door interventies in het HOME-team via het herstelpad, b.v. door samen te werken met werkcoaches van REAKT. Een behandelaar geeft aan dat de visie van PsyQ op zorg is, werken vanuit de hulpvraag van de cliënt, welke doelen wil hij bereiken? Zolang als nodig, zo kort als mogelijk.

Herstelondersteunende elementen spelen hier minder een rol omdat de cliënten wat beter functioneren dan bijvoorbeeld in de FACT-teams. Er wordt nog weinig gewerkt met ervaringsdeskundigheid. Wel is er een collega aangenomen met een

psychiatrische diagnose en zijn er meerdere collega’s open in het team over de problematiek die ze gehad hebben. De cliëntenraad geeft aan dat er veel meer gebruik gemaakt kan worden van ervaringsdeskundigheid in het sociaal domein. En dat PsyQ Zaandam hier een goede bijdrage aan zou kunnen leveren. Hierover wil het cliëntrenraadslid graag met het management van PsyQ Zaandam in gesprek.

De grootste risico’s volgens het management zijn het invullen van de formatieruimte voor regiebehandelaar en de wachtlijst. Deze laatste is al erg aan afnemen, volgens het management. De behandelaars geven aan dat er verbeterd kan worden in de cliëntenlogistiek en stellen zich de vraag of zoveel behandeling in groepen moet omdat cliënten hier weerstand tegen hebben. De cliënt geeft aan dat er beter naar de behandelaren zelf geluisterd moet worden en dat niet van bovenaf door anderen opgelegd moet worden hoeveel behandelcontacten een cliënt kan krijgen.

Suïciderisico is afgelopen half jaar een speerpunt geweest en de risico-inschatting wordt nu goed vastgelegd in het dossier, indien van toepassing met een Alert.

Het management werkt actief aan een cultuur waarin je alles kunt zeggen en vragen kunt stellen. Een teamdag afgelopen zomer waarin men aan elkaar het zorgaanbod presenteerde, gecombineerd met gezelligheid heeft hieraan bijgedragen.

Zorgverleners geven aan het prettig te vinden dat ze werken in een open en warm team.

PsyQ Zaandam heeft het kwaliteitsstatuut van de PG.

Norm 3.2

De zorgaanbieder bewaakt, beheerst en verbetert systematisch de kwaliteit en veiligheid van de zorg.

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels aan deze norm. PsyQ Zaandam voldoet niet geheel aan deze norm omdat er geen lokale cliëntenraad is en cliënten en naasten niet bevraagd worden over de kwaliteit van zorg.

Het management heeft de afgelopen periode hard gewerkt om de basis op orde te krijgen na tal van wisselingen in het locatiemanagement in de afgelopen zes jaar en het veranderprogramma van de Combi (PsyQ ,Ipsy en Brijder). Werken aan

vertrouwen, binnenlopen, jaargesprekken voeren, erkenning geven, zorgen dat zorgverleners zich gehoord voelen waren speerpunten. In MDO’s en in

jaargesprekken met medewerkers zien ze dat het de goede kant op gaat.

Een regiebehandelaar geeft aan betrokken te worden bij verbetertrajecten. Cliënten en naasten worden niet bevraagd over kwaliteit van zorg, aldus het management.

PsyQ Zaandam heeft, ondanks de caseload van 1000 cliënten, geen eigen cliëntenraad. Er is wel een centrale cliëntenraad voor PsyQ.

Wat betreft de PDCA-cyclus: in beide teams wordt gewerkt met standaard agenda’s en een verbeterregister. Ook het managementteam werkt met een verbeterregister.

De ROM wordt gebruikt. De inspectie heeft een overzicht van klantenreacties 2020 van de Combi Groep gekregen. Hierin stond geen inhoudelijke analyse.

Iedereen, van receptiemedewerker tot regiebehandelaar, weet hoe je een klacht kunt indienen, aldus het management. De cliënt geeft aan dit niet te weten maar dit in geval het aan de orde is aan zijn behandelaar te vragen.

Norm 3.3

De zorgaanbieder draagt zorg voor een materieel veilige zorgomgeving.

PsyQ Zaandam voldoet aan deze norm.

Het pand van PsyQ Zaandam is een kantoorpand met een camera en belsysteem bij de deur. De deuren kunnen niet op slot en je kunt dus ook niet opgesloten worden.

Er is een RIE gevraagd voor het gebouw. Het management heeft, mede naar aanleiding van een recentelijk zeer ernstig agressie-incident op een andere locatie, met de medewerkers gesproken over het gevoel van veiligheid en zet een zero- tolerance-beleid in op agressie. Zorgverleners bespreken dit beleid met cliënten bij het eerste signaal. De cliënt geeft aan zich veilig te voelen in het gebouw, de wachtkamer is prettig met hoekjes en er zijn vertrouwde gezichten. Het

management let er op dat er geen inloggegevens op computers geplakt worden en dat computerschermen worden afgesloten als je even weggaat. Medewerkers krijgen instructies voor administratie thuis en inloggen in de trein kan niet. Privénummers worden bij het bellen afgeschermd. Er is een e-learning Informatieveiligheid. Alleen diegenen die in het activiteitenplan van een cliënt staan, zijn geautoriseerd voor inzage in het dossier. Regiebehandelaren kunnen ook buiten autorisatie in dossiers, dit wordt gelogd en je moet een reden opgeven. Cliënten vragen deze loggegevens weleens op.

Er worden geen stoppen met roken cursussen aangeboden aan zorgverleners en/of cliënten, bijvoorbeeld via het sociaal domein.

Het is mogelijk je handen te desinfecteren, mensen dragen mondkapjes op de gang en de richtlijn anderhalve meter wordt gevolgd.

Norm 3.4

De zorgaanbieder zorgt dat er voldoende deskundige zorgverleners beschikbaar zijn, afgestemd op de cliënt en de zorgbehoefte.

PsyQ Zaandam voldoet aan deze norm.

Zowel behandelaars als management geven aan op de locatie Zaandam voldoende, deskundige zorgverleners te hebben. Zorgpunt is ze te behouden en nieuwe BIG gekwalificeerde zorgverleners aan te trekken. Het is lastig om psychiaters, verpleegkundig specialisten, klinisch psychologen, psychotherapeuten en gz- psychologen te vinden. De cliënt geeft aan de zorgverleners deskundig te vinden.

Het cliëntenraadslid geeft aan dat over het algemeen mensen tevreden zijn over de inhoud van de zorg, behalve de wachtlijst.

Het management zegt een ambitieus scholingsplan te hebben, waarbij scholing per locatie bekeken is. In de recent gevormde HOME-teams wordt gekeken of iedereen bevoegd en bekwaam is voor b.v. VERS, CGT etc. Hier wordt de scholing op gericht.

Er zijn e-health activiteiten, bijvoorbeeld via de ‘Super Brains’ app voor mensen met ADHD. E-health wordt regio-overstijgend aangeboden, maar niet alle problematiek is online te behandelen. PsyQ Zaandam biedt geen 100% e-health modules aan, dat doet de digitale poli van de Parnassia Groep (PG).

VOG en referenties van kandidaten worden standaard bij sollicitatieprocedures opgevraagd, aldus het management.

Norm 3.5

De zorgaanbieder handelt naar gemaakte afspraken tussen zorgverlener, cliënt en het (in)formele netwerk om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te leveren.

PsyQ Zaandam voldoet grotendeels aan deze norm. PsyQ Zaandam voldoet niet geheel aan deze norm omdat weinig/geen gebruik gemaakt wordt van

mogelijkheden voor cliënten in het sociale domein.

De samenwerking tussen behandelaren van PsyQ en de PG is vastgelegd in het kwaliteitsstatuut en het professioneel statuut. Binnen de PG vindt overleg over samenwerking plaats, volgens het management. En binnen de Combi (Ipsy, PsyQ en Brijder) zijn er contactpersonen. Ook voor een aantal externe partijen zijn er

contactpersonen over en weer (voor bijvoorbeeld casuïstiekoverleg), dit overleg is niet geformaliseerd. Afspraken over de transfertafel zijn wel geformaliseerd.

Exclusiecriteria voor behandeling bij PsyQ Zaandam zijn autisme, eetstoornissen onder een bepaald BMI en LVB-problematiek. Het management en de zorgverleners geven aan dat er een goed en gevarieerd ambulant aanbod is, alleen is er geen behandeling voor mensen met veel lichamelijke klachten.

Er is sprake van wachttijden bij PsyQ Zaandam. Met name voor de start van individuele behandeltrajecten (zonder groepsbehandeling) is de wachttijd lang, aldus de behandelaars. De wachttijd is wel aan het afnemen, volgens het

management. Er is vanuit PsyQ Zaandam geen aanbod ter overbrugging van deze wachttijd. Samenwerking in het sociale domein is er te weinig, geeft de cliëntenraad aan, hier is volgens haar nog veel winst te behalen. Er is weerstand bij cliënten voor deelname aan groepsbehandelingen (60% van het aanbod), geven zorgverleners aan. Ze leggen dan de meerwaarde van groepsbehandeling uit.

Bijlage 1: Documenten locatie

De inspectie heeft de volgende documenten ingezien:

- Memo cliëntmedezeggenschap, 2020 - Overzicht klantenreacties, 2020

Bijlage 2: Toetsingskader ggz

Toetsingskader ggz:

https://www.igj.nl/binaries/igj/documenten/toetsingskaders/2020/09/14/toetsingsk ader-geestelijke-

gezondheidszorg/IGJ_Toetsingskader+geestelijke+gezondheidszorg_DEF.pdf