Duurzame Stadslogistiek Twente
Inventarisatie – mogelijkheden duurzame logistiek in de Regio Twente
April 2021
Auteurs Rapportage
Jasper Klarenbeek Erik Regterschot Sina Khodabakhsh Reshad
Gerard Kuiper Nienke Buikema Mattheo van der Molen Marco van der Linde
Zero Emissie Zone Twente
Bijlage A | Notitie ‘Beleidscontext’
Bijlage B | Notitie ‘Wat speelt er in Twente’
Bijlage C | Notitie ‘Factsheet Gemeenten’
Aanleiding | waarom dit onderzoek
Context | leeswijzer en onderzoeksvragen
2021: nog meer aandacht voor Zero Emissie Stadslogistiek Wat is de situatie in Twente
Denkrichtingen vanuit het bedrijfsleven Impact Zero Emissie Zone Enschede
Stimuleren van positief effect Zero Emissie zone in de regio Rol Regio en Provincie
Rol Gemeente
Inhoud Position paper
2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Zero Emissie Zone Twente
Aanleiding | waarom dit onderzoek?
Regio Twente heeft RHDHV gevraagd om te komen tot een “aanpak duurzame stadslogistiek Twente”. De doelstelling is:
◼
Inzicht te krijgen in het effect van invoering van Zero Emissie Zones (Enschede per 2025 en mogelijk later in Hengelo, Almelo) op de omliggende gemeenten;
◼
Inzicht te krijgen in het huidige duurzame karakter van de gemeenten, de bereidwilligheid en mogelijkheden van logistieke ondernemers om verdere invulling te geven aan duurzame initiatieven.
◼
Een Plan van Aanpak op te stellen toegesneden op Twente om duurzame stadslogistiek te stimuleren.
3
Ondersteunen van gemeenten bij keuzes
rondom Zero Emissie Stadslogistiek (ZES)
Samenbrengen van ondernemers,
overheden &
stakeholders voor gezamenlijke
initiatieven Adviseren van
gemeenten over eenduidig beleid en aanpak, passend bij
doelstellingen Twentse Bereikbaarheids- document (2017)
Ondersteunende rol Regio Twente bij het thema Verduurzaming van Stadslogistiek:
Onze visie op de verduurzaming van stadslogistiek
Verduurzaming van stadslogistiek gaat om veel meer dan het vermijden van uitstoot in binnensteden en dorpen. Duurzame stadslogistiek draagt bij aan het creëeren van een betere leefomgeving voor bewoners en een aantrekkelijkere binnenstad voor bezoekers en ondernemers. Het zorgt onder andere voor een betere luchtkwaliteit, maar door de beperking van hinder en (geluids)overlast ook voor een betere verblijfskwaliteit in de binnenstad.
Zero Emissie Zone Twente
Aanleiding | Voor en mét de Regio Twente
4
De Regio is goed vertegenwoordigd:
◼
Aan de totstandkoming van deze verkenning hebben alle Twentse gemeenten meegewerkt. Op de gemeenten Borne, Twenterand, Almelo en Hengelo is een extra focus gelegd. Hiermee is een mooie mix ontstaan van de verschillende soorten gemeenten die in Twente te vinden zijn.
◼
Daarnaast is vanuit de gemeente Enschede de input gebruikt t.a.v. de reeds beschikbare informatie rondom de invoering van een ZE zone.
◼
Voor het meenemen van de Twentse publieke opinie heeft RHDHV…
◼
… 47 lokale partijen via mailing betrokken bij de inventarisatie
◼
… bij 21 stakeholders een online interview afgenomen
Zero Emissie Zone Twente
Context | leeswijzer
Dit onderzoek is uitgevoerd in drie stappen, waarbij de volgende leeswijzer gehanteerd kan worden:
5
Stap 1
• In kaart brengen van de opgave ‘Stadslogistiek 2025-2030’
• Wat gebeurt er de komende tijd? Wat komt er op ons af?
• Meer lezen? → Notitie A
Stap 2
• In kaart brengen welke gevolgen deze opgave heeft voor de Regio Twente
• Waar staat Twente nu? Hoe kijkt de logistieke sector naar deze opgave?
• Meer lezen? → Notitie B
Stap 3
• In kaart brengen van rol & mogelijkheden van de Regio
• Wat kunnen de Regio Twente en de individuele gemeenten doen om de transitie naar Zero Emissie Stadslogistiek te versnellen, én hiervan als Regio te profiteren?
• Het antwoord hierop is, samen met factsheets, te lezen in Notitie C
Meer lezen? Zie notitie A ‘Beleidscontext’, B ‘Wat speelt er in Twente’ en C ‘Gemeenten’
Zero Emissie Zone Twente
Context | onderzoeksvragen
Dit Position Paper kan worden gezien als samenvattende rapportage, waarin het onderzoek de volgende onderzoeksvragen doorloopt.
De antwoorden van onderstaande drie onderzoeksvragen zijn opgenomen in bijlage B notitie ‘Wat speelt er in Twente?’:
6
1 Welke invloed heeft de invoering van de ZE zone Enschede op de omliggende randgemeenten?
2 Wat zijn de korte & lange termijn gevolgen voor de kleinere kernen?
Hoe reageren lokale ondernemers en de logistieke branche op de maatregelen?
3 Hoe kunnen lokale initiatieven worden ingezet om de verduurzaming van logistiek binnen Twente gemeenten te stimuleren?
De antwoorden hierop komen in dit Position Paper aan bod, voor meer achtergronden verwijzen wij u naar de notities in de bijlagen A, B en C.
Corona
Naast alle gegeven antwoorden en aanbevelingen benadrukken wij dat er ruimte moet worden geboden aan marktinitiatieven die onder druk van corona impact voor ondernemers voor vertraging gaan zorgen. De koers voor stimulering van ZE vervoer speelt daarin ook door. Daarentegen kan er gekoerst worden op de domeinen die zonder invloed van corona impact wel de transitie naar ZE kunnen starten.
Zero Emissie Zone Twente
2021: nog meer aandacht voor ZE-Stadslogistiek
7 Meer lezen? Zie notitie A ‘beleidscontext’
Met de komende landelijke “Uitvoeringsagenda Stadslogistiek” (voortaan “UAS”, tekenmoment 9 februari 2021) wordt een landelijk kader gegeven voor de stimulering van zero emissie stadslogistiek in het land. Deze uitvoeringsagenda is een samenwerking van overheden (Rijk, diverse gemeenten), bedrijfsleven (Transport Logistiek Nederland, EVOFEnedex, MKB- Nederland, VNO-NCW, RAI-Vereniging) en andere organisaties (Topsector Logistiek, Natuur&Milieu);
Kern van de UAS vormen uniforme afspraken over de invoering van Zero Emissie Zones voor stadslogistiek in de 30 tot 40 grootste gemeenten in het land. Concreet betekent dit dat aan de G40 wordt gevraagd om per 2025 een Zero Emissie Zone voor bestel- en vrachtvoertuigen in te voeren;
In Oost Nederland (provincie Overijssel en Gelderland) is in 2020 de “Landsdelige agenda Stadslogistiek en ZES” opgesteld. Deze agenda omvat diverse acties die uitgevoerd kunnen worden om de transitie naar zero emissie stadslogistiek te stimuleren met provinciale subsidieregelingen vanaf 2021 waarin o.a. handhaving middels cameratoezicht, ANPR (vanaf 2022);
Relevant voor de regio: nationale subsidieregeling voor bestelbusjes (max €5k) vanaf maart 2021, waarbij wordt opgeroepen regionaal ook stimuleringsregelingen te treffen voor klein-zakelijk/MKB met Euroklasse-4 voertuigen. Ook is er de subsidieregeling DKTI ronde 3 voor duurzaam wagenpark en –infrastructuur (gericht op opschaling van uitstootvrije bestel- en (met name) vrachtwagens). Daarnaast wordt de provinciale subsidie voor cargobikes in 2021 naar alle waarschijnlijkheid doorgezet (nog niet bekend);
Gemeenten kunnen zich ook in 2021 blijven aanmelden voor de SPES ondersteuning, denk aan evaluatie van toegangsbeleid, handhaving etc.
Vanuit de overheid:
Zero Emissie Zone Twente
2021: nog meer aandacht voor ZE-Stadslogistiek
8 Meer lezen? Zie notitie A ‘beleidscontext’
Stadslogistiek is ‘hot topic’. De markt bereidt zich voor op grootschalige elektrificatie en een opschalingsstap in gebruik van Batterij Elektrische Voertuigen. Focus ligt met name op de bestelauto’s – daarvan zullen de kosten (de Total Cost of
Ownership, TCO) binnen 2-3 jaar vergelijkbaar zijn met brandstofvoertuigen. De inzet van uitstootvrije vrachtwagens moet nog grotendeels van de grond komen (Elektrisch: markt lijkt te bewegen naar heavy duty inzet, Waterstof: nog geen
opschalingspotentieel. Afgezien van lokale ombouwtrajecten naar waterstof speelt hier weinig. Veel bedrijven geven aan voorlopig nog bio-LNG nodig te hebben om CO2 footprint te verlagen
Groeit de groep koplopers die de ambitie uitspreekt om in 2025 met 100% uitstootvrije voertuigen te rijden. Dit zijn grote bedrijven (zoals PostNL, DHL, Heineken) en kleine ondernemers (diverse lokale initiatieven);
Triggert de invoering van ZE-zones – naast opgaven m.b.t. de autobereikbaarheid van stadcentra – de verandering van logistieke processen. Opvallend daarbij zijn het (nu echt!) groeiende succes van “hubs” (overslagcentra, vaak aan de rand van de stad), al dan niet in combinatie met de inzet van lichte, uitstootvrije en kleinere voertuigen (cargobikes, fietsen en zogenaamde “Light Electric Vehicles”);
Groeit de behoefte aan duidelijke kaders: een stip op de horizon (wanneer moet men waar uitstootvrij zijn) én de stappen op weg daar naar toe. De landelijke UAS voorziet hier op macro niveau in, maar van afzonderlijke gemeenten verwacht men ook duidelijkheid
Doen met name de lokaal gerichte ondernemers met 'eigen logistiek' de oproep om de uitfasering van fossiele voertuigen en transitie naar ZE voertuigen gericht te ondersteunen met subsidie, privileges en bijbehorende openbare laadinfrastructuur
Vanuit het bedrijfsleven:
Zero Emissie Zone Twente
Wat is de situatie in Twente?
9 Meer lezen? Zie notitie B ‘wat speelt er in Twente’
2021 is voor alle betrokkenen het momentum om te handelen. Dat wordt breeduit gedeeld. Zero Emissie Zone of niet, logistieke
dienstverleners laten zich voorzichtig informeren m.b.t.
overstap naar elektrisch rijden. Ondertussen worden investeringen in dieselvoertuigen uitgesteld.
Lokaal zijn er – buiten Enschede en in mindere mate Hengelo - weinig ZES
initiatieven.
Uitzondering hierop:
fietskoeriers (Cycloon) en landelijk opererende ketens zoals PicNic, DHL en PostNL. In Enschede zijn enkele partijen bezig met concrete projecten op het gebied van
duurzame stadslogistiek (TRENS Solar Trains en Cycloon).
Twentse logistieke sector: wens voor een heldere punt op de horizon en een uniforme Twentse aanpak van regelgeving (waaronder ontheffingen, privileges en
venstertijden). Dit met oog op
investeringszekerheid én minimalisatie van administratieve lasten.
Zero Emissie Zone Twente
Wat is de situatie in Twente?
10 Meer lezen? Zie notitie B ‘wat speelt er in Twente’
In de gemeenten wordt beperkt nagedacht over de wijze waarop gefaciliteerd kan worden. Men is duidelijk in
afwachting van de te zetten stappen in Enschede, Hengelo en Almelo.
In werkgroepen wordt vanuit de Provincie / logistiek makelaars goed nagedacht over de wijze waarop de markt klaar te stomen is; zowel door overheden (Enschede, Almelo en Hengelo) als bedrijven (werkgroep sinds december gestart). Daarnaast heeft het onderwerp ZES binnen bredere regionale logistieke gremia (POLO, Port of Twente) wel aandacht, maar nog beperkt.
Enschede: ZE-zone 2025 in het Stadserf en uiterlijk 2030 het gebied binnen de singels (B&W in maart, 12/4 raad).
Hengelo en Almelo:
verkennende fase (begin februari overleggen over PvA en ambitie).
Zero Emissie Zone Twente
Denkrichtingen vanuit het bedrijfsleven
◼ Het stellen van een helder eenduidig kader: wanneer (jaartal) moet men waar (gebied) uitstootvrij rijden. Of andersom: tot wanneer mag men waar met brandstof rijden?
◼ De wens om voldoende laadinfrastructuur in Twente gerealiseerd te krijgen op openbare locaties:
◼ Openbaar: Randen kernwinkelgebied i.c.m. laad en lospleinen
◼ Openbaar: Bovenlokale knooppunten, ontsluitingswegen (N-wegen) tussen kerngemeenten
◼ Semi-publiek: de uitdaging aangaan om op hotspots private laadinfrastructuur geschikt te maken voor gastgebruik
◼ Het faciliteren van ZE door privileges voor (kleine) Ze-voertuigen, bijvoorbeeld verruiming van venstertijden
11
Uit consultatie van logistieke bedrijven komen de volgende wensen die voren die hen helpen in de
transitie naar ZE:
Zero Emissie Zone Twente
Denkrichtingen vanuit het bedrijfsleven
◼ Het promoten en faciliteren van logistieke stadshubs. Bijvoorbeeld via ondernemerscollectieven (lokale verenigingen), aansluitend op recente corona-ontwikkelingen (duurzame bezorging vanuit local-to-local online winkelstraten).
◼ Het realiseren van laad- en lospleinen aan randen van winkel- / voetgangersgebieden. De eindlevering is dan ZE (per voet en palletwagen, fiets). Op deze plekken kunnen ZE materieel (koelingen) en ZE voertuigen worden opgeladen, maar worden dieselvoertuigen ook ruimte geboden. Op deze plekken is lang (>10m) laden en lossen toegestaan.
◼ Aandacht houden voor eenduidigheid én uniformiteit (administratieve lasten) in privileges en toegangsbeleid (venstertijden, ontheffingen).
◼ Het stimuleren van ZE voertuigen door subsidie; bijvoorbeeld door het slim kanaliseren van de landelijke subsidies naar de regio (communicatie).
12
Uit consultatie van logistieke bedrijven komen de volgende wensen die voren die hen helpen in de
transitie naar ZE:
Zero Emissie Zone Twente
Impact Zero Emissie Zone Enschede
Effect beperkt zich met name tot directe omgeving geplande ZE-Zones
13
Hubs (en/of uitbesteding) zijn primair gericht op ZE- zones, mede door inzet van voertuigen met beperktere actieradius (fiets, LEV). Inzet op fiets en LEV is weliswaar interessant voor ZE-zone Enschede, en
implementatie in de grotere kernen Oldenzaal, Borne, Hengelo en Almelo wordt kansrijk ingeschat
Het uitstralingseffect van ZE-zones beperkt zich veelal tot de directe omgeving van de zone.
In Twente zijn dit de direct omliggende kernen die deel uit maken van dezelfde logistieke
bedrijfsstromen. In termen van haalbaarheid
(range/operatie) volgt er naar verwachting geen aanpassing in
bedrijfsvoering waardoor de regio profiteert van verduurzaming. Synergie rondom Borne/Hengelo wordt wel verwacht, maar staat op zichzelf
In de randen van Twente zal het effect van de ZE- zone mogelijk zeer beperkt of negatief zijn:
Vanuit de huidige voertuigen worden de huidige Euro-5 en Euro-6 voertuigen na 2026 langer ingezet op regionale trajecten, als gevolg van de ZE zone. Naar verwachting vindt
uitfasering van Euroklasse (5)/6 voertuigen plaats vanaf 2025 tot 2035. Let wel: de nieuwste diesels (met name Euro6) zijn relatief schoon; het is vanuit die optiek niet per se problematisch
De inzet van plug in hybride vrachtauto’s (PHEV’s) is wel kansrijk.
Er wordt dan diesel gereden op langere afstanden en elektrisch binnen de kernen; zeker als dit laatste wordt gefaciliteerd
Gezien de omvang van de sectoren is positieve uitstralingseffect uitgedrukt in
voertuigbewegingen beperkt. Het beperkte uitstralingseffect is slechts tijdelijk én geografisch relatief. Tijdelijk: want op termijn is al het logistieke verkeer ZE. Geografisch relatief: door toename van range, en hybride
voertuigen tot 2035 wordt een mix in stad- en regiobelevering steeds interessanter
Zero Emissie Zone Twente
Stimuleren positief effect Zero Emissie Zone in de regio
Het positieve effect van de ZE-Zone op de regio kan wel worden versterkt via een aantal slimme maatregelen; daarin hebben zowel gemeente als regio een rol
◼
Op de volgende slides zijn de hoofdlijnen opgenomen voor gemeenten en regio.
◼
Voor én met gemeenten is een “toolkit ZES gemeenten” opgesteld met daarin instrumenten die kunnen worden ingezet om ZES te stimuleren
Deze input is opgenomen in bijlage notitie deel C ‘factsheets gemeenten’
◼
Daarbij geldt: voor Enschede en (op termijn) Almelo en Hengelo ligt een ZE-Zone het meest voor de hand; de overige gemeenten kunnen vooral via hun toegangsbeleid op korte termijn de ZE logistiek faciliteren.
14
Zero Emissie Zone Twente
Rol Gemeente en overkoepelende gemeenten
15 Meer lezen? Zie notitie C ‘factsheets gemeenten’
1 2 3 4 5
Het bieden van privileges voor uitstootvrije voertuigen (bestel, vracht, light electric vehicles)
• Gemeenten met een
toegangsverbod (venstertijden, voetgangersgebieden) kunnen hiervoor een ontheffing bieden.
Enschede gaat dit doen en mogelijk kan een uniform Twents privilege worden ontwikkeld en gebruikt.
• Op termijn (na 2025, 2030) kan overwogen worden om deze gebieden in bepaalde kernen – en onder voorwaarden – in te richten als ZE-zone.
• In een aantal gemeenten worden vanuit leefbaarheid nieuwe of striktere toegangsbeperkingen overwogen. Het is zaak om de bereikbaarheid voor uitstootvrije voertuigen binnen bepaalde tijden te garanderen.
Twente gastvrij: in steeds meer winkelkernen staat leefbaarheid en verblijfsklimaat centraal (vgl. Stadsbeweging). Het winkelhart wordt compacter, maar met een steviger primaat voor de voetganger. Voor een duurzame logistieke aanpak betekent dit:
• Wees kritisch op ontheffingen voor niet uitstootvrije voertuigen maar biedt ondernemers perspectief in de uitfasering (waar zijn fossiele voertuigen nog wel welkom). Mogelijk kan het reguliere ontheffingenbeleid worden aangescherpt; dat borgt het level playing field. Dat geldt overigens ook voor een striktere handhaving.
• Borg de bereikbaarheid voor logistieke voertuigen aan de randen van
winkelgebieden door laadpleinen. Creëer laad- en losplekken waar lang kan worden gestaan (gratis), en faciliteer op deze
“laadpleinen” ook EV-laadinfrastructuur waar elektrische voertuigen of elektrisch materieel (bv. koelingen) kunnen worden geladen.
Algemeen geldt: borg de bereikbaarheid per fiets, incl.
cargobikes. Twente kent veel kernwinkelgebieden waar wel gefietst mag worden; hou dit zo en / of zorg dat fietsbezorging en cargobikes (en evt. light electric vehicles) toegang behouden.
Heb oog voor private logistieke dienstverleners m.b.t. gedeelde private laadinfrastructuur en gastgebruik;
Promoot (communiceer) sprekende voorbeelden;
ondernemers die stappen zetten in duurzame stadslogistiek (eventueel via
ondernemerscollectief en regio / provincie / logistiek makelaars):
dat creëert enthousiasme (“in Twente doen we het gewoon”)
Zero Emissie Zone Twente
Toolkit: mogelijke maatregelen t.b.v. ZE-logistiek
◼
Op de volgende pagina’s is een overzicht gegeven – een zogenaamde “toolkit” van het gemeentelijk instrumentarium (dat valt binnen het gemeentelijke mandaat) dat kan worden ingezet om zero emissie logistiek te bevorderen.
◼
Onderscheid is gemaakt naar:
16
Interessant is dat veel maatregelen ook een positief effect hebben op de leefbaarheid (geluid, luchtkwaliteit) en verblijfsklimaat (reductie overlast) in de kernwinkelgebieden. In
veel andere gemeenten in het land sluiten deze maatregelen dan ook goed aan op de
lokale doelstellingen; niet alleen op het gebied van duurzaamheid, maar ook wat betreftleefbaarheid, vitaliteit in centrumgebieden en bereikbaarheid.
Stimulerende
maatregelen die Twentse gemeenten (ook juist de kleinere kernen) kunnen nemen
Faciliterende
maatregelen; maatregelen die het effect van de stimulerende maatregelen vergroten.
Overige (stimulerende) maatregelen; maatregelen die worden genomen op andere plekken in het land, maar voor kleinere
gemeenten niet voor de
hand liggen. Deze zijn niet
opgenomen in deze notitie,
wel in de bijlage.
Zero Emissie Zone Twente
Toolkit: stimulerende maatregelen
Omschrijving Voorbeelden in
ZE-zone Zone per 2025 waarin in principe alleen uitstootvrije voertuigen zijn toegestaan, met overgangsregelingen voor vracht (ZE per 2030) en bestelauto’s (ZE per 2028). Insteek:
centrum en eventueel omliggende wijken. Praktijk: centrum (binnenstad).
Kan eventueel in kleinere kernen, mits bevoorrading via achterzijde of laadplein mogelijk blijft.
Enschede
o.a. Zwolle, Groningen, Assen.
Krommenie en Wormerveer (kleine kernen)
Ruimere
venstertijden ZE
Ontheffing voor uitstootvrije bestel/vrachtvoertuigen om buiten venstertijden te bevoorraden. Eventueel met aanvullende voorwaarden (naar tijd of plaats). Vereist gebied met venstertijden.
Enschede
o.a. Groningen, Haarlem
Eigen inkoop gemeente
Stellen van harde eisen (=regulerend) of gunningscriteria (=stimulerend) m.b.t. ZE bestel- of vrachtvoertuigen in eigen inkoop of aanbestedingen van werken (bv.
groenonderhoud).
Amsterdam, Zaanstad en div.
andere gemeenten
Faciliteren in oplaadinfra (pleinen)
Creëren van specifieke oplaadplein voor EV’s (bestel/vracht) vlak bij winkelgebied (zie ook “laad- en lospleinen”). Daarnaast faciliteren in herkomstgebieden (depots op bedrijventerreinen) waarbij met name gastgebruik kan worden gepromoot. Én:
faciliteren snellaadinfra op hubs aan de randen van de stad / bovenliggend wegennet.
Utrecht, Duivendrecht.
Lagere leges voor ZE ontheffingen / vergunningen
Lagere leges (of 0 euro) rekenen voor ZE bestel/vrachtvoertuigen. Interessant voor RVV-ontheffingen of ontheffingen i.r.t. tijdelijke verkeersmaatregelen (verhuizingen).
Amsterdam, Delft, Schiermonnikoog
Voor de kleinere gemeenten met dorpskernen liggen de volgende maatregelen het meest voor de hand:
Zero Emissie Zone Twente
Toolkit: Faciliterende maatregelen
Omschrijving Voorbeelden in
Autovrij of –luw maken i.c.m.
venstertijd en privileges EV
Geen specifieke ZE-maatregel, maar wel belangrijke indirecte maatregel. Gehele afsluiting van straat of gebied voor al het verkeer, eventueel uitgezonderd venstertijden voor laden/lossen (of bestemmingsverkeer). Via privileges EV wel toegang geven (evt.
met beperkingen in plaats/tijd) (zie “ruimere venstertijden”). Belangrijk hierbij is zo veel mogelijk borgen van ruime en uniforme algehele venstertijden (7-12 uur).
Groningen, Leeuwarden (in voorbereiding)
Laad- en lospleinen (evt.
met laadinfra)
Creëren van laad- en losplekken aan randen van venstertijdgebieden waar men (gratis) kan staan (langer dan 10 minuten laden en lossen), dicht tegen winkelgebied aan (maximale loopafstand ca 100 a 150m). Men kan dan ook buiten venstertijden of buiten ZE-zone terecht. Eventueel inclusief laadinfra voor voertuigen of
koelingen/materieel.
Utrecht (Neude), Hengelo (in voorbereiding)
Ontheffingenbelei d (regulier)
Aanscherpen van het ontheffingenbeleid (voor alle voertuigen!) in gebieden die beperkt toegankelijk zijn (venstertijden, voetgangersgebied). Doorgaans is beleid te ruim (te veel ontheffingen) waardoor sprake is van overlast en eventuele privileges voor ZE weinig waarde hebben.
Enschede (in voorbereiding) o.a. Alkmaar, Assen, Utrecht
Handhaving Strikter handhaven van gebieden met beperkte toegang, veelal via ANPR
(automatische kenteken herkenning). Schept level playing field en geeft privileges meerwaarde.
Enschede
o.a. Amersfoort, Alkmaar, Delft
Communicatie / promotie
Communiceren van lokale voorbeeldinitiatieven. Vaak i.s.m. (of door) lokale ondernemersverenigingen.
Leeuwarden, Groningen
Maatregelen die het effect van stimulerende maatregelen vergroten:
Zero Emissie Zone Twente
Rol Regio en Provincie
De regio / provincie heeft een coördinerende rol (die nu al goed wordt ingevuld!)
1.
Het in het kader van “verblijfskwaliteit” bieden van een uniform “toegangskader” voor kleinere gemeenten, met daarin:
◼
Bij voorkeur standaard privileges voor uitstootvrije logistiek (die overal zelfde zijn)
◼
Bij voorkeur een uniform toegangsbeleid in venstertijden én ontheffingen
◼
Bij voorkeur via één loket deze informatie ontsluiten (portal; besluit blijft gemeentelijk mandaat), bv. via website (a la LogistiekNoord.nl)
2.
Het faciliteren van gemeenten met specifieke kennis (via bijvoorbeeld logistiek makelaars en EV-consulenten) op onderwerpen als: subsidies (incl. tco-tooling), laadinfravragen, “hubs” (om vragen van marktpartijen die willen starten met een hub te beantwoorden én te coördineren) en duurzaam inkopen. De huidige voorbereiding van de toolbox van logistiek makelaars voorziet (grotendeels) in dit punt;
3.
Het faciliteren van regionale (snel)laadlocaties (en vulpunten). Dit zijn de plekken die niet aan het rijkswegennet liggen (clean energy hubs) maar juist regionale wegennet bedienen. Dit zou kunnen in een afgeleide strategie op Clean Energy Hubs waarin meer regionale knooppunten centraal staan en de koppeling met truckparkings;
4.
De provinciale aanpak rondom Regionale Energie Strategie (RES) en Clean Energy hubs aan elkaar koppelen, zodat duurzame opwek op locaties plaatsvindt waar duurzame brandstoffen worden verhandeld en laadinfrastructuur wordt aangeboden. Dit zijn de regionale hotspots waar koppelkansen zoals overslag, bundeling en parkings liggen;
5.
Het coördineren (bijvoorbeeld via logistiek makelaars) op medegebruik van private logistieke hotspots met gastgebruik laden voor de gehele logistieke sector. Gericht op de first movers (landelijke DC’s), waar lokale vervoerders te gast zijn.
6.
Het samenvatten van bovenstaande acties én gemeentelijke acties in een Routekaart ZE Stadslogistiek. Zie voorbeeld in bijlage.
19
Zero Emissie Zone Twente
Samenvatting belangrijkste handreikingen
In Notitie B worden een aantal concrete ideeën benoemd vanuit het bedrijfsleven. In notitie C zijn maatregelen benoemd die gemeentes kunnen nemen (Toolkit). De kern hiervan:
1. versterk het verblijfsklimaat in de kernwinkelgebieden 2. faciliteer de koplopers in verduurzaming van de logistiek
3. kom het (logistieke) bedrijfsleven tegemoet met een uniforme en integrale aanpak.
Hieronder de meest belangrijke concrete handreikingen voor de regio voor het vervolg:
20
Handreiking Wie Aandachtsgebieden
1. Routekaart naar 2025 met belangrijkste stappen naar een ZE regio
Regio, gemeenten, Provincie
Totaaloverzicht van ontwikkeling per gemeente; maakt duidelijk waar tot wanneer welke voertuigen zijn toegestaan; waar ZE geldt, en waar brandstofvoertuigen welkom blijven.
2. Kader voor uniform toegangsbeleid
Regio en gemeenten
Blauwdruk voor uniforme venstertijden (7-12u), privileges ZE en ontheffingenbeleid en aandacht voor laad- en lospleinen (stap 1) en implementatie door gemeenten (stap 2). (model Enschede kan worden gebruikt, en kennis Hengelo; wordt 2021 aangepast).
3. Loket Logistieke vragen Provincie Bestaande “loket-functie” van Provincie verder verbreden met aandacht voor publieke (duurzame inkoop, hub-vragen. Oplaadinfra) en private vragen (TCO, subsidie, private laadinfrastructuur).
4. Opschalen Snellaad- infrastructuur
Nader te bepalen Focus 1: gezamenlijke snellaad-infrastructuur op ontsluitingswegen en rand gemeentekernen Focus 2: het openbaar maken (gastgebruik) van private infrastructuur bij logistieke hotspots (DC’s)