Meters maken. Bibliotheek Zoetermeer in 2016: een jaar van grote stappen

*

Bibliotheek Zoetermeer in 2016:

een jaar van grote stappen

Meters maken

We maakten grote stappen

Bibliotheek Zoetermeer maakte in 2016 grote stappen. Letterlijk en figuurlijk. We verhuisden naar onze nieuwe, tijdelijke locatie aan de Duitslandlaan. Ook gingen we aan de slag met onze beleidsvisie 2016-2019: Bouwen aan de participatiebibliotheek.

De Bibliotheek verbindt

We willen in Zoetermeer mensen, kennis en organisaties met elkaar verbinden.

De Bibliotheek verbindt! Dat is onze missie. Daar richtten we onze doelen in 2016 op en dat blijven we de komende jaren doen. Zo willen we dat álle Zoetermeerders, van elke leeftijd en afkomst, toegang hebben tot (voor)leesplezier, informatie en ondersteuning.

Iedereen moet mee kunnen doen in de maatschappij en zich kunnen ontwikkelen.

We doen dit met onze samenwerkingspartners; lokale organisaties op maatschappelijk, educatief en cultureel gebied.

Wij veranderen mee

De Bibliotheek is meer dan een plaats waar boeken bewaard en uitgeleend worden. Dat was ook te zien in een item dat RTL4 eind 2016 bij ons filmde; wij zijn met de maatschappij mee veranderd. In het programma zag je hoe kinderen en volwassenen zich bij ons kunnen ont- wikkelen en daar ontzettend veel plezier in hebben.

Een jaar in beweging

Ik ben trots op onze medewerkers. Daarom laat ik hen in dit jaarverslag graag zelf aan het woord, zodat zij vertellen hoe zij dit jaar hebben ervaren. Ons team heeft in 2016 écht laten zien hoe flexibel het is. Een verhuizing zoals deze vraagt extra inzet van iedereen, maar alle medewerkers zijn enthousiast op de nieuwe locatie weer aan de slag gegaan.

Samen hebben we in 2016 meters gemaakt en dat blijven we doen. Letterlijk en figuurlijk.

Voorwoord

Joke Mos, directeur/bestuurder

Bouwen aan de participatiebibliotheek

< Joke Mos << Omslag: Monica van der Meer

#03

*

*

*

De Hoofdbibliotheek verhuisde in 2016 naar de tijdelijke locatie aan de Duitslandlaan 440.

Dat was nodig omdat onze oude locatie in het Stadhuiscomplex intensief gerenoveerd wordt. Die renovatie duurt zeker een jaar.

We verhuisden samen met het Publieksplein en het callcenter van de gemeente.

Het was een enorme klus om onze collectie van 90.000 boeken en andere materialen te verhuizen. Maar we zijn blij dat het is gelukt;

op 31 mei openden we onze deuren opnieuw voor het publiek. We vierden de opening natuurlijk samen met onze klanten. Zo was er een meet & greet met Dikkie Dik en Muis, peutervoorlezen en een filmmiddag.

Frederique van Grunsven, specialist collectie

Verhuizing van de Hoofdbibliotheek

90.000 boeken g

Ik vond het spannend of en hoe alle ICT- middelen het na de verhuizing zouden doen.

Het was dus super dat alles werkte toen de stekkers erin gingen. Alle collega’s en de bezoekers konden direct aan de slag.

Korte lijntjes

Walter van Steenis, manager bedrijfsvoering

De tijdelijke locatie heeft verrassende voor- delen. We werken nu nauwer samen met de medewerkers van de gemeente. Toen bleek dat bezoekers onze locatie minder goed konden vinden, konden we snel extra bewegwijzering regelen.

Claudia Hilgers,

adviseur communicatie

Het pand is zo ingericht dat we elkaar sneller tegenkomen. Daardoor ontmoeten we meer collega’s, maar ook partners waar- mee we op deze locatie samenwerken.

Die korte lijntjes leveren weer goede ideeën op voor onze bezoekers.

Even wennen

Suzanne ten Hoorn, medewerker informatie en administratie

Ik vroeg me af wat de bezoekers zouden vinden van de nieuwe, tijdelijke locatie.

De reacties varieerden enorm, maar waren gelukkig bijna allemaal positief. Van: ‘Wanneer gaan jullie terug?’ tot: ‘Goh, wat gezellig hier’

en ‘Ik moet er wel even aan wennen, maar dat gaat vast lukken!’

ICT

Linda van der Toorn, adviseur ICT

< Frederique van Grunsven

#05

We hebben ook in 2016 hard gewerkt aan de ver- dere ontwikkeling van ons Forum; het toekomstige trefpunt in Zoetermeer. Dat is niet zo een-twee-drie gebeurd. We openen het Forum in 2018 in ons ‘oude’

pand dat dan helemaal gerenoveerd is. In 2016 gebruikten we nog de werknaam Centrum LIB, maar die hebben we nu vervangen door de definitieve naam, het Forum, of voluit: Forum Zoetermeer.

Participatie

Zelfredzaamheid is niet voor iedereen vanzelf- sprekend. Bijvoorbeeld omdat iemand niet zo goed kan lezen en schrijven, of moeite heeft om online zijn weg te vinden. Teveel mensen blijven nood- gedwongen aan de kant staan, terwijl ze dolgraag meer willen meedoen in de maatschappij.

Anderen willen iets nieuws leren, zoeken advies en informatie of willen gewoon een fijne tijd beleven.

Wij ontwikkelen voor al deze mensen met zo’n veertig partnerorganisaties het Forum. Daar vinden ze straks laagdrempelige diensten op educatief, cultureel en maatschappelijk gebied.

Mijn collega’s en ik hebben in 2016 heel veel gesprekken gevoerd met onze samenwerkings- partners én met de gemeente. Want het Forum komt samen met het stadhuis in hetzelfde pand.

Ik vind het heel fijn dat ook die samenwerking heel positief verloopt.

Doorpakken met de ontwikkeling van het Forum (Centrum LIB)

Merit van Breukelen, programmamanager Forum

Fris, modern, kleurig

We verheugen ons erop hoe het pand er uit gaat zien: fris, modern en kleurig, met vijf themapleinen.

Ieder plein – Lezen, Educatie & Ontwikkeling, Gezondheid & Welzijn, Samenleving, Cultuur & Stad – krijgt een eigen sfeer. Er komen workshops, spreek- uren, exposities en in het Lab kan je creatief aan de slag; met je handen of digitaal. Onze prachtige boekencollectie is ook een belangrijk onderdeel van het Forum. Kinderen kunnen straks fijn wegkruipen met een boek op een van de vele speelse leesplekjes.

Ook heel leuk vind ik dat het Forum een superplek wordt om af te spreken met vrienden, lekker met een cappuccino en hapjes van de horeca.

Stap verder

We vinden het heel belangrijk dat we de bezoekers straks in het Forum altijd een stap verder brengen.

Dat betekent dat wij en onze partners ze begeleiden naar de organisatie die ze weer verder kan helpen.

Of we zorgen dat een medewerker of vrijwilliger van die organisatie bij het gesprek aanschuift. Als er van de andere organisatie op dat moment niemand beschikbaar is, plannen wij een afspraak in of zorgen we dat er contact wordt opgenomen.

Vijf themapleinen met een eigen sfeer g

Merit van Breukelen >

#06

Onze vrijwilligers per activiteit

> Kinderboekencafé> Leescafé> Taalhuis

>

Tabletcafé, in samenwerkingmet SeniorWeb> FabLab> Werkgroepen Proza en Poëzie> Leeskring begeleiden

>

Luisteren naar mooie verhalen/ de Verhalentafel

> Bibliotheek aan huis

25 12 14 3 6 1 6 7 4

*

* *

#09

Bouwen aan taal g

Ada Eshuis, medewerker informatie & administratie en assistent Taalhuis

Ik vind het prachtig om te zien hoe gedreven mensen zijn om de taal te leren. Zo organiseer- de het Taalhuis met de taalpartners in 2016 een gedichtenwedstrijd voor Zoetermeerders die Nederlands leren. Ze schreven een gedicht rondom het thema ‘Bouwen aan taal’. De drie winnende gedichten zijn op het Stadhuisplein tentoongesteld. We ontwikkelen ons Taalhuis nu verder naar een ‘DigiTaalhuis’. Mensen heb- ben basisvaardigheden op digitaal gebied hard nodig om in deze tijd goed mee te kunnen in de maatschappij.

Iedereen moet kunnen

meedoen in de maatschappij

Themafora

Claudia Hilgers,

adviseur communicatie

Ik ben ook trots op onze themafora: kleine symposia over maatschappelijke en educa- tieve onderwerpen. Met onze partners orga- niseren we steeds iets anders, zoals in 2016 een themaforum over seksuele identiteit en hulpverlening. De deelnemers zijn allemaal professionals, meestal uit de sociaal/maat- schappelijke hoek. Tijdens het forum komen zij makkelijk met elkaar in contact, om van elkaar te leren en elkaar te inspireren.

In het Taalhuis werken we samen met taalaan- bieders in Zoetermeer. We willen de laagge- letterdheid de stad uit krijgen; zowel onder Nederlanders als inburgeraars. En het Taalhuis blijft groeien! Op 26 april 2016 is in het Taal- huis het inburgeringsloket geopend. In 2016 hebben we 96 nieuwe taalcursisten getraind.

Onze opgeleide taalvrijwilligers hebben 430 taalleerders ondersteund. Dat gaan er in 2017 nog meer worden. Ook de samenwerking met taalpartners groeit, zodat we laaggeletterden steeds beter kunnen bedienen. In 2016 zijn er vier nieuwe taalpartners bij gekomen.

Samen tegen laaggeletterdheid

Sandra van den Bosch, coördinator Taalhuis

Vrijwilligers

Lydia van Dokkum, coördinator vrijwilligers

Onze vrijwilligers maken veel meer Bibliotheekactiviteiten mogelijk dan we zonder hen zouden kunnen doen. We vinden vrijwilligers zelfs zo belangrijk dat we in 2016 de nieuwe functie coördinator vrijwilligers hebben ingesteld. Eind 2016 waren er in totaal 84 mensen voor ons actief.

Dat vind ik heel fijn en dat laat ik ze ook vaak weten. De vrijwilligers voeren belangrijke taken uit en maken daarmee ook onze mede- werkers vrij om te werken aan dienstverlening op het gebied van lezen en leren.

< Melanie Mul (links) en Ada Eshuis

Waar kinderen zijn, zijn wij ook

Jorien Cohen Stuart, leesconsulent

In 2016 openden wij met Stichting Mooi het Kinderboekencafé Noordhove vanuit een burgerinitiatief. Ik ben heel trots op die voor- ziening. Ouders met jonge kinderen vinden het fijn om een ontmoetingsplek te hebben.

Hier kunnen ze iedere woensdagochtend komen om het plezier van lezen en voorlezen te ontdekken, mee te doen aan activiteiten, koffie te drinken en met elkaar te praten.

Karin van Harn, specialist informatie & ontwikkeling

Samen met de kinderopvang stimuleren we het voorlezen aan peuters. In 2016 leidden we zestien pedagogisch medewerkers op tot voorleescoördinator. Zij zorgen voor nog meer leesplezier voor jonge kinderen. KERN Kinderopvang Zoetermeer was zo positief, dat zij leesbevordering zelfs hebben opgenomen in hun locatiebeleid. Daarnaast richtten we op verschillende kinderopvanglocaties gezellige voorleeshoeken in.

Kinderboekencafé Noordhove

BoekStart in de kinderopvang

*

Een leven lang voordeel

Lara van der Graaf, teamleider

Leesplezier is belangrijk voor de taalontwikke- ling van kinderen. Als kinderen goed zijn in taal, hebben ze daar hun hele leven voordeel van.

De school leert de kinderen lezen, en wij zijn er voor het ontwikkelen van leesplezier. Kinderen die graag lezen, lezen méér en worden beter in taal. Verder vinden we slim en veilig omgaan met de digitale wereld belangrijk voor kinderen. Zo zijn ze beter voorbereid op de maatschappij. We doen veel voor kinderen.

Natuurlijk in de Bibliotheek, maar ook op school, in de kinderopvang en in de wijk.

Waar kinderen zijn, zijn wij ook.

De Bibliotheek op School

Monica van der Meer, specialist informatie &

ontwikkeling/mediacoach

Ik ben heel vaak in scholen te vinden, vooral het primair onderwijs. Bibliotheken en scholen werken landelijk samen in het programma ‘de Bibliotheek op School’ (dBos). Een belangrijk doel is het vergroten van het leesplezier. In 2016 openden we vier nieuwe dBossen in Zoetermeer.

Eind 2016 stond de teller op in totaal elf dBossen waar maar liefst 10.047 kinderen genieten van boeken. Uiteindelijk willen we op zoveel mogelijk scholen en voorschoolse instellingen in Zoetermeer een dBos openen. Zo worden kinderen al op jonge leeftijd enthousiaste lezers.

*

Jorien Cohen Stuart (links) en Karin van Harn >

#10

*

*

*

Kinderen digitaal slim en mediawijs

FabLab

Sealeung Li,

beheerder/coördinator FabLab

In ons FabLab kan iedereen met computer- gestuurde machines komen werken. Zo zet je een idee om in een tastbaar product.

Scholieren, studenten, (beginnend) onder- nemers, kunstenaars en particulieren maken hier bijvoorbeeld prototypes, modellen en maquettes. In 2016 kregen we er veel nieuwe apparatuur bij, zoals een voedsel-3D-printer en een lasersnijder.

Er komen steeds meer mensen naar het FabLab. Ook vanuit het onderwijs;

622 leerlingen volgden workshops en activiteiten. Het FabLab is voor kinderen niet alleen educatief maar ook ontzettend leuk:

Zoetermeerse kinderen hebben zich enorm vermaakt tijdens verjaardagsfeestjes, evenementen en Speelmeeractiviteiten.

Tijdens de Doe-dag van het On-stage beroepenfestival bezochten vijftig vmbo- leerlingen het FabLab voor verschillende activiteiten. Op dit beroepenfestival worden leerlingen geholpen bij de beroepskeuze.

Ook kunnen ze netwerken; handig voor later.

Digitaal leren

Sarah Pronk, medewerker informatie & ontwikkeling

Let’s Learn is de digitale leerplek in de bieb.

Hier maken leerlingen uit groep 7 en 8 kennis met digitaal leren. We vinden het belangrijk dat ze optimaal leren omgaan met digitale media en dat ze 21^st century skills leren.

In 2016 maakten we vierhonderd kinderen mediawijs met ons vernieuwde leerprogram- ma. In het eerste onderdeel leren ze slimmer zoeken. In het tweede onderdeel testen ze hun mediawijsheid via een quiz. De leerlingen werken met laptops, iPads, stemkastjes en een digibord.

Leren programmeren

Michiel de Jong, medewerker informatie & ontwikkeling

Ik organiseer de CoderDojo-sessies in onze Bibliotheek. Daar leren kinderen van 7 tot 17 jaar spelenderwijs programmeren. Ze gaan direct zelf aan de slag met een begeleider.

Via opdrachten en kleine wedstrijden krijgen ze uitdagingen die met programmacodes op te lossen zijn. In 2016 deden tachtig kinderen mee in zes sessies.

Yolanda Jenner, medewerker informatie & administratie

De digitaal geanimeerde prentenboeken zijn erg populair bij de jongste bezoekers van 3-5 jaar. Ouders en grootouders vinden het leuk om te zien hoe het werkt.

< Michiel de Jong

#13

Scholen weten ons te vinden

Julian Azmi Shenouda, servicemedewerker

Ik zie heel veel groepen leerlingen in de Bibliotheek met hun juf of meester.

Scholen weten ons echt te vinden.

Het is een grappig gezicht als de kinderen zo enthousiast binnenstormen.

Binnenstormende leerlingen

Taalactiviteiten

In 2016 deden 4.925 leerlingen mee met taal- activiteiten. Het Verhalenkasteel bijvoorbeeld, waarmee kinderen uit groep 4 en 5 kennismaken met juweeltjes uit de jeugdliteratuur.

Of Bibliotheekmedewerker in de dop, waarmee kinderen uit groep 7 en 8 spelenderwijs leren hoe ze informatie zoeken in de catalogus.

Kunstmenu

1.580 leerlingen uit groep 6 zagen de voorstelling Iep! in

het Stadstheater. Vooraf verzorgde de Bibliotheek een uitgebreide les op school.

Deze les en de voorstelling vormden het literaire onderdeel van het Kunstmenu van de gemeente.

Workshops interactief voorlezen

In 2016 volgden de ouders van 1.855 peuters en kleuters workshops interactief voorlezen.

Ze konden direct boekjes meenemen om thuis de draad verder op te pakken. Door deze voor- en vroegschoolse educatie (VVE) leren kinderen al jong hoe leuk lezen is.

Kinderboekenweek

Het thema van de Kinderboekenweek was Voor altijd jong! en ging over opa’s en oma’s in kinderboeken.

Tijdens de Kinderboekenweek lazen medewerkers kinderen uit groep 1 en 2 voor uit een prentenboek.

Ook konden de kinderen de Bibliotheek beter leren kennen via een spannende speurtocht. Daarna mochten ze zelf lekker lezen. Er deden 2.280 kinderen mee.

4.925

leerlingen

1.580

leerlingen

1.855

peuters en kleuters

2.280

kinderen

Jasper ten Hoorn (links) en Julian Azmi Shenouda >

#14

Voorlezen

Iedere woensdagmorgen lezen Bibliotheekmede- werkers in alle vestigingen voor aan peuters van 2 tot 4 jaar. In 2016 kwamen er 769 peuters luisteren.

Het was zo’n succes dat de Bibliotheek is gestart met wekelijks voorlezen in plaats van maandelijks.

Tijdens de Nationale Voorleesdagen werden 580 kinderen voorgelezen.

Baby-, peuter- en kleutermarkt

Als slot van de Nationale Voorleesdagen organiseerde de Bibliotheek een Baby-, peuter- en kleutermarkt, speciaal voor (groot)ouders van kinderen tot 6 jaar. Het was een inspirerende markt met workshops, demonstraties en informatiekramen.

Voor de kinderen was er een theatervoorstelling.

Er kwamen 850 bezoekers.

769 + 580

kinderen

bezoekers

850

Zoetermeer houdt van de Bibliotheek

Bibliotheek Zoetermeer verzorgde ruim

250

25

De bieb deelde

1.700

Nederland Leest- boekjes uit.

In 2016 leende de Bibliotheek

20.651

Een nieuw record!

Ook gewone boeken werden veel gelezen;

Zoetermeerders leenden

663.857

Bibliotheek- medewerkers beantwoordden ruim

60.000

vragen van klanten.

?

Er kwamen maar liefst

618.628

Die kwamen niet alleen voor de Bibliotheek, maar ook voor het Publieksplein

van de gemeente.

De Bibliotheek ontving bijna evenveel

digitale bezoekers:

545.438

19.401

ten t/m 17 jaar.

Ook

10.819

volwassenen hadden een abonnement.

In 2016 waren er

284

of instellingen met een groeps-

abonnement.

Lezingen

Samen met collega’s organiseerde ik in 2016 dertien lezingen en daar kwamen 952 bezoekers op af. We zijn er trots op dat we van al die bezoekers een mooi gemiddelde cijfer van 8,6 hebben gekregen voor de lezingen! Absolute topper was de lezing over het oeuvre van Jeroen Bosch; we hielden zelfs een extra avond.

Inloopspreekuren

Maandelijks kan iedereen vrij binnenlopen voor de gratis inloopspreekuren. Hier vind je deskundigen van patiëntenverenigingen en andere organisa- ties die vragen over je gezondheid beantwoorden.

In 2016 kon je bijvoorbeeld vragen stellen aan de Reuma Patiëntenvereniging, Lupus Nederland, F.E.S.

Fibromyalgie en Samenleving en Diabetesvereniging Nederland. Vorig jaar kregen 417 bezoekers antwoord op hun vragen bij 128 verschillende informatie- en inloopspreekuren.

Gluren bij de Buren

In november 2016 deden we voor het eerst mee aan Gluren bij de Buren. Dit is een woonkamerfestival

Samen ruim een half miljoen bezoekers

Heleen Janse, medewerker informatie & ontwikkeling

in Zoetermeer, waarbij gewone huiskamers worden omgetoverd tot een tijdelijk podium. In het Leescafé, de woonkamer van de bieb, trakteerde à capellagroep VIER in drie zondagsessies meer dan zeventig gasten op zuivere klanken.

Kerstinspiratiedag

Samen met de Volksuniversiteit zorgden we ervoor dat iedereen in de kerstsfeer kwam. Op zaterdag 17 december deden bezoekers bij ons inspiratie op met kerstrecepten, kleurrijke kerstdecoraties en vrolijke cadeaus. Kinderen knutselden of werden voorgelezen, er was een workshop kerstgedichten schrijven en natuurlijk was er vrolijke kerstmuziek.

TabletCafé

Mijn collega Jory organiseerde in 2016 samen met SeniorWeb Zoetermeer iedere maandagmiddag een TabletCafé. Hier kunnen mensen met een iPad of ander soort tablet vrij binnenlopen om (digitale) ervaringen uit te wisselen. Ze ontmoeten elkaar op een ongedwongen manier en leren wat je allemaal kunt doen met je tablet.

Altijd wat te doen, ook voor volwassenen g

< Heleen Janse

#17

Nawoord

In 2016 is er veel gebeurd bij Bibliotheek Zoetermeer. Onze medewerkers hebben veel werk verzet tijdens de verhuizing. Ik ben er dan ook trots op dat we er zo snel weer voor onze bezoekers konden zijn.

Veel nieuws

In 2018 verhuizen we terug naar onze vaste locatie. Tot die tijd zijn we volop in beweging.

Met de verdere ontwikkeling van het Forum bijvoorbeeld, samen met onze samenwerkings- partners. Ook starten we veel nieuwe pilots en proefactiviteiten, zoals een talkshow in de bieb, de ‘Lekkere Lente Ladies Night’ en Biebtoppers, waarbij kinderen een aantal dagen onze collega’s worden. In ons nieuwe Letterwinkeltje gaan we leuke artikelen verkopen.

Creatief en ondernemend

Ook onze interne organisatie blijft meters maken; we krijgen nieuwe functies en gaan op andere manieren werken. Onze medewerkers krijgen meer verantwoordelijkheden.

Zo krijgen ze de ruimte om nóg creatiever en ondernemender te zijn.

Samen met collega’s en samenwerkingspartners willen we net zo nieuwsgierig blijven naar nieuwe kennis en kansen als onze bezoekers. Ook in de toekomst ontwikkelen wij ons door, zodat onze Bibliotheek dé plek is voor ontwikkeling, participatie en ontmoeting.

Joke Mos, directeur/bestuurder

We blijven grote stappen maken

Ellen Hogeslag, medewerker informatie & administratie

Dag voorleesjufrouw uit Seghwaert! Dat riep een jonge vrouw die nog door mij is voor- gelezen in bieb Seghwaert. Nu is ze zelf moeder van vier kinderen. Ze vroeg of ik haar kinderen een verhaaltje wilde voorlezen.

Ik heb het boek ‘De kaboutermuts’ gekozen.

Ella Pons, medewerker informatie & administratie

Leuk: jongeren die verplicht ‘moeten’ lezen lekker maken voor een boek.

*

#18

*

Voor vragen

claudia.hilgers@bibliotheek-zoetermeer.nl

April 2017

Bibliotheek Zoetermeer Duitslandlaan 440 2711 BN Zoetermeer

Colofon

Een uitgave van Bibliotheek Zoetermeer

Tekst: Schrijversplaza / Claudia Hilgers-van Borselaer Fotografie: Ferdy Damman

Ontwerp: studioBoven grafisch ontwerp Onder redactie van Claudia Hilgers-van Borselaer

*