• No results found

Het belang van eiwit voor spieren bij gezonde en zieke populaties

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Het belang van eiwit voor spieren bij gezonde en zieke populaties"

Copied!
53
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Het belang van eiwit voor spieren bij gezonde en zieke populaties

1

Image source: careertraining.ed2go.com/

Jean Nyakayiru en Sjors Verlaan

(2)

Programma voor deze sessie

Jean Nyakayiru (25 min)

Onderzoek naar het belang van eiwit voor spieren

Vragen (5 min)

Sjors Verlaan (25 min)

Voeding- en leefstijl interventies voor spiermassa behoud bij

ouderen en patienten Vragen (5 min)

(3)

Programma voor deze sessie

Jean Nyakayiru (25 min)

Onderzoek naar het belang van eiwit voor spieren

Vragen (5 min)

Sjors Verlaan (25 min)

Voeding- en leefstijl interventies voor spiermassa behoud bij

ouderen en patienten Vragen (5 min)

(4)

Bachelor Fysiotherapie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Master Biomedische Wetenschappen

Radboud Universiteit

Research Assistent

PhD sportvoeding

Maastricht Universiteit

4

Over mij

(5)

Research Specialist eiwit en spier metabolism bij FrieslandCampina R&D

5 Image source:

denli.eu/

(6)

Wie consumeert meer eiwit/kg lichaams gewicht?

Chris Froome Mamdouh Elssbiay “Big Ramy”

(4x Tour de France winnaar) (Mr. Olympia winnaar 2020)

Image source:

menshealth.com discount-supplements.co.uk/

(7)

Poll vraag 1: Wie consumeert meer eiwit/kg lichaams gewicht?

o Chris Froome

o Mamdouh Elssbiay “Big Ramy”

Image source:

menshealth.com discount-supplements.co.uk/

(8)

Sport en eiwit

Chris Froome Mamdouh Elssbiay “Big Ramy”

(4x Tour de France winnaar) (Mr. Olympia winnaar 2020) 2.2g/kg/dag eiwit 2 g/kg/dag eiwit

Image source:

menshealth.com discount-supplements.co.uk/

(9)

Het belang van spiermassa

Mobiliteit

Metabole gezondheid

Immuun system

(10)

Mobiliteit

(11)

Metabole gezondheid en immuun system

Argiles et al. JAMDA 2016 Sverinsen et al. Endocr Rev. 2020

(12)

Spieren en spiermassa zijn belangrijk

(13)

Stimuli voor spieren

Training Voeding (eiwit)

(14)

Aminozuren uit eiwit belangrijk voor spierbehoud en spiergroei

+

Spiereiwit synthese

-

Spiereiwit afbraak

Burd et al. Exerc Sport Sci Rev 2013

Spiereiwit kringloop

(15)

Anabole stimuli in acuut onderzoek

Image source:

m3research.nl

(16)

Poll vraag 2: Hoeveel eiwit heb je minimaal nodig om spieren optimaal te stimuleren?

Moore et al., Amr J Clin Nutr, 2009

A. 5 gram B. 10 gram C. 20 gram D. 30 gram

(17)

Hoeveel eiwit heb je nodig om spieren optimaal te stimuleren?

Protein (g)

Moore et al., Am J Clin Nutr, 2009

(18)

Het effect van inspanning op ingenomen eiwit

Moore et al., J Physiol. 2009

(19)

Eiwitten uit voeding worden gebruikt voor spieren

(20)

Productie van gelabeld melk voor onderzoek

Trommelen et al. 2021 Proc Nutr Soc

(21)

Gelabeld melk om vertering, opname en inbouw van melkeiwit te meten

Trommelen et al. 2021 Proc Nutr Soc

(22)

Wat er met eiwit gebeurt in de uren na inname

2

2 Groen et al. 2015 Plose One

55%

20 % 20g eiwit

(23)

Verschillende bronnen

(24)

Verschillende bronnen

Pinckaers et al. 2020 Sports Med

(25)

Anabole resistentie bij veroudering en inactiviteit

Image source:

https://research.pasteur.fr/en/program_project/ageing-longevity/

Dimitri Otis/Getty Images

https://www.drive.com.au/news/americans-too-fat-for-small-cars-repor t/

https://www.radiologybusiness.com/topics

(26)

Anabole resistentie bij veroudering

Wall et al, PLoS One 2015

(27)

Anabole resistentie bij veroudering en inactiviteit

Image source:

https://research.pasteur.fr/en/program_project/ageing-longevity/

Dimitri Otis/Getty Images

https://www.drive.com.au/news/americans-too-fat-for-small-cars-repor t/

https://www.radiologybusiness.com/topics

(28)

Anabole resistentie bij inactiviteit

Wall et al, Am J Physiol Endocrinol Metab 2015

(29)

Spieratrofie bij inactiviteit

Dirks et al, Diabetes 2016

(30)

Programma voor deze sessie

Jean Nyakayiru (25 min)

Onderzoek naar het belang van eiwit voor spieren

Vragen (5 min)

Sjors Verlaan (25 min)

Voeding- en leefstijl interventies voor spiermassa behoud bij

ouderen en patienten Vragen (5 min)

(31)

Programma voor deze sessie

Jean Nyakayiru (25 min)

Onderzoek naar het belang van eiwit voor spieren

Vragen (5 min)

Sjors Verlaan (25 min)

Voeding- en leefstijl interventies voor spiermassa behoud bij

ouderen en patienten Vragen (5 min)

(32)

Sjors Verlaan

HvA: voeding & beweging

3 2

PhD in nutrition & sarcopenia

Radboudumc: Fit4Surgery

FrieslandCampina: principal scientist Muscle & Mobility

The proof is in

our science

(33)

Voeding & Beweging essentieel voor goed-functionerende spieren

Van jong tot oud, van gezond tot ziek en kwetsbaar

Vertaling van mechanistisch onderzoek naar interventies

Implementatie in praktijk: multidisciplinaire samenwerking

3 3

(34)

Waarom zijn spieren belangrijk?

Functionele capaciteit

Dagelijks functioneren

Zelfstandig leven

3 4

Ziekte, operatie

Immobiliteit, ziekenhuisopname

Veerkracht, herstel

(35)

In COVID-19 spiergerelateerde klachten, acuut en chronisch

3

5 Soares et al, 2021

(36)

Beweging & Voeding vereist voor opbouw en behoud van spieren

(kracht) training eiwit

• Eiwitinname

• Eiwitkwaliteit

• Timing en verdeling over de dag

• Dieet en andere voedingsstoffen

+

Pennings et al., 2010

spiereiwitsynthese

(37)

Hoeveel volwassen Nederlanders voldoen aan de beweegrichtlijnen?

A. 25%

B. 44%

C. 60%

D. 75%

3 7

(38)

Beweegrichtlijnen voor jong en oud

3 8

(39)

Wetenschappelijke aanbevelingen voor eiwitinname in ouderen en patiënten

Gezonde ouderen (>65 jaar):

1.0 - 1.2

g

protein/kg BW/day

EUGMS PROT-AGE 2013 ESPEN EXPERT GROUP 2014

Bauer et al, 2013; Deutz et al., 2014

Kwetsbare ouderen en patiënten:

1.2 - 1.5

g

protein/kg BW/day

(40)

Hoeveel ouderen voldoen ongeveer aan de wetenschappelijke aanbeveling van 1.0 g eiwit per kg lichaamsgewicht per dag?

4 0

A. 25%

B. 50%

C. 75%

D. 90%

(41)

Eiwitinname en beweging van (oudere) patiënten tijdens ziekenhuisopname zijn vaak niet optimaal

41

0.8 g・kg-1・d-1 **

Weijzen et al., 2020

1.2-1.5 g/kg BW/day

0.8 g/kg BW/day

(42)

PROMISS – Persoonlijk dieetadvies aan zelfstandigwonende ouderen met lage eiwitinname

Voedingsadvies gericht op verhogen van eiwitinname ≥1.2 g/kg/d resulteert bij thuiswonende ouderen met een

gebruikelijk eiwitinname <1.0 g/kg/d in:

Betere fysieke functie gemeten met de 400 meter loopsnelheidtest (sterker effect bij langzamere

subgroup)

Significante verbetering spierkracht in de benen

∙ Kosten-effectief vanuit maatschappelijk perspectief

4

2 Reinders et al., 2021

(43)

“Anabole resistentie”: meer en hoogwaardig eiwit per maaltijd vereist om spiereiwitsynthese te stimuleren in ouderen

4 3

MPS Muscle Protein Synthesis, MPB Muscle Protein Breakdown

Ouderen hebben hogere inname van essentiële aminozuren inclusief leucine nodig voor een optimale stimulatie van spiereiwitsynthese

Breen and Phillips, 2011 MPB in

young and elderly MPS in young

MPS in eldery [>2.5-2.8 g Leucine]

[>25-30 g protein]

Eiwit in

maaltijd Eiwit in

maaltijd

Eiwit in maaltijd

(44)

Meerdere maaltijden met voldoende hoogwaardig eiwit verspreid over de dag zorgt voor maximale spiereiwitsynthese

25-30 gram eiwit per maaltijd in ouderen

Paddon-Jones et al., 2009

Na training

Gedurende de nacht

Breakfast Lunch Dinner Breakfast Lunch Dinner

~ 30g Protein

~ 30g Protein

~ 30g Protein

~ 10g Protein

~ 20g Protein

~ 60g Protein

Maximal protein synthesis

Adequate protein distribution Inadequate protein distribution

(45)

25-30 g eiwit per maaltijd is een uitdaging voor veel ouderen

4 5

Van den Helder et al., 2021

Paddon Jones et al., 2009

(46)

Toename in eiwitinname in ‘Vitamine’ leefstijlinterventie in ouderen grotendeels door dierlijke eiwitbronnen

4

6 Van den Helder et al., 2021

(47)

ProMuscle studie met kwetsbare ouderen

Eiwitsupplementatie +/- resistance training

47

Tieland et al, 2012

(48)

ProMuscle in de Praktijk

48

‘RTL nieuws item’

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/life/artikel/4889706/

ouderen-training-zelfredzaam-promuscle-dieet-eiwitte n

24 October 2019

Van Dongen et al, 2019

(49)

Spierbehoud en verbeterd glucosemetabolisme in leefstijl- interventie bij ouderen met overgewicht +/- diabetes

Memelink et al., 2021

CALORISCHE RESTRICTIE + (KRACHT-)TRAINING +/- EIWITSUPPLEMENT

Vereijen et al., 2014

(50)

2DO: implementatie in praktijk

5 0

https://voedingenbeweging.nu/2do/

(51)

Prehabilitatie: Fit4Surgery

5 1

(52)

5 2

(53)

Conclusies

∙ Beweging & Voeding zijn essentieel voor behoud van spieren en functionele capaciteit in ouderen en patiënten.

Adequate consumptie van voldoende, hoogwaardige eiwitten is een uitdaging voor velen.

Implementatie van actieve leefstijlinterventies - beweging & voeding - in de praktijk vergt bewustwording en multidisciplinaire samenwerking.

5 3

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

U moet dagelijks (ook in de winter) minimaal 15 minuten buiten in de zon komen om voldoende vitamine D aan te maken, mensen met een donkere huidskleur hebben veel

Bij de eerstvolgende evenemen- ten zal de fotograaf van de win- keliersvereniging bij elke foto ook een kaartje afgeven met een de naam van www.stadscentru- mijmuiden.nl,

Als uw gewicht stabiel blijft (niet onbedoeld minder wordt) en u voelt zich weer de oude (u voelt zich fit en kunt activiteiten uitvoeren zoals voor het ziek-zijn), dan is het niet

Het eten van voldoende eiwitten, in combinatie met voldoende beweging, zorgt voor sterke spieren.. • Eiwitrijke voedingsmiddelen zijn onder andere melkproducten, kaas, vlees

Mocht u om wat voor reden dan ook de afspraak niet kunnen nakomen, dan verzoeken wij u dit zo snel mogelijk te melden aan de afdeling radiologie via telefoonnummer 088 708 37

Het echo-onderzoek is een onderzoek waarbij met behulp van geluidsgolven de zenuwen en spieren in armen en/of benen onderzocht worden.. Het onderzoek is niet pijnlijk en duurt 10

Ik ken je naam, ik weet waar je lesgeeft, ik weet alles van je!’ Tony Judt is misschien de controle over zijn armen en benen kwijt, van zijn scherpte heeft hij niets

Wij geloven dat deze brochure zal helpen bij het opvolgen van onze aanbevelingen op het gebied van voeding, voldoende lichaamsbeweging en betrouwbare communicatie met