Elk Gezin Gezond
Huis van het Kind Kortrijk Mondzorg
Inleiding (Martijn Lambert)
Iedereen kent 3 pijlers van de mond-gezondheid:
1. tanden onderhouden 2. af en toe laten nakijken 3. wat je eet is belangrijk
Maar niemand luistert. Oorzaken: bij ‘het systeem’, bij de tandarts en bij de patiënt.
Relatie mondzorg en maatschappelijke kwetsbaarheid: hoe hoger opgeleid hoe meer tanden.
Uitdagingen bij informeren kwetsbare doelgroepen:
- Informatie op maat, die rekening houdt met gezondheidsvaardigheden
- Rekening houden met:
o Verschillen binnen de groep (gevaar population-based approach).
o Persoon die je benaderd is géén leeg vat dat je kan volgieten o Onze gezondheid is fundamenteel ongelijk verdeeld
➔ Er is een grote kloof tussen tandartsen en de einddoelgroep: iedereen dezelfde info geven leidt NIET tot eenzelfde resultaat.
Kwetsbare doelgroepen informeren op proportioneel universele manier:
- Wat werkt niet:
o folders uitdelen (op kennis gebaseerde opvoedingsprogramma’s blijken niet voldoende).
o + gevaar: matthëuseffect (gezonde worden alleen maar gezonder).
- Wat werkt wel: proportioneel universalisme o Universalisme: voor iedereen preventie
o Proportioneel: intensiteit van preventie gebaseerd op het risico van iedere groep - Uitdagingen in de tandheelkunde:
o Grens tussen wie wel en geen verhoogde tegemoetkoming krijgt vs. in realiteit is er een gradiënt. Die strakke lijn moet weg (er is geen aan- en uitschakelaar).
- Oplossing: project ‘ieders mond gezond’
o Doel = personen in kwetsbare positie (terug) toeleiden naar reguliere zorg
o Hoe: via opgeleid mondzorgcoaches die de brug vormen tussen tandarts en mensen in kwetsbare situatie
o Belang: géén speciale tandarts, maar een vaste tandarts in de buurt (geconventioneerd of niet, als je hen kent zijn ze vaak wél bereid aan conventietarief te werken).
o Resultaat: start in 2018, ondertussen 217 personen uit kwetsbare doelgroep via mondzorgcoach naar de tandarts, 50-60 tandartsen werken momenteel met mondzorgcoaches samen.
Mondzorg in Huis van het Kind Kortrijk
Waarom?
- Signalering vanuit CLB : bij veel kinderen tandhygiëne niet goed
Doelstelling project:
- preventief bezoek tandarts - dagelijks 2 maal tanden poetsen - tandvriendelijke voeding & gewoontes
Doelgroep: van eerste tandje tot 12 jaar. Maar ook ouders erbij betrekken. Focus 2018 – 2019: 0 – 3 jaar.
Hoe gewerkt aan mondzorg in Kortrijk op proportioneel universele manier?
1. Breed draagvlak gecreëerd bij groot netwerk van partners zowel uit ‘tandartsmilieu’ als partner die (kwetsbare) einddoelgroep goed kennen.
2. Bestaande universeel aanbod in kaart gebracht
o Vertrekken van bestaande materialen (want er bestaat al veel degelijk materiaal).
o Via een bevraging van alle partners (kinderopvang, scholen, mutualiteiten,…) o Zo krijg je ook zicht op de hiaten.
3. Acties bepalen
o Quick wins via linken leggen tussen bestaande dingen (bijvoorbeeld stages mondhygiënisten & KOOS CLB)
o Hiaten invullen: vb. tandartsen vinden het zelf niet nodig te werken voor kindjes - 2jaar.
o Actieplan op basis van dit overzicht
4. Aandacht voor de proportionele aanpak in actieplan: door een extra luik per leeftijdsgroep voor kansengroepen.
o Maar we zetten extra in op kwetsbare groepen via project Ieders Mond Gezond (mondzorgcoach). Intensief, niet mogelijk om dit voor iedereen te doen.
o Gebruik expertise van CKG & CIG in omgaan met MKG. Bijsturen van bvb tandenkoffer na testfase
o Kritische vragen vanuit Gezond Leven
Uitdagingen op proportioneel universeel te werken?
- Maar we bereiken niet iedereen. Nog heel wat drempels die overbrugd moeten worden.
- Tandarts blijft duur, proberen met OCMW te bekijken hoe tussenkomst mogelijk is maar blijft moeilijk
- Evaluatie van doelstelling is moeilijk. Wanneer zijn we geslaagd? Tanden poetsen, betere voeding, … kan je moeilijk meten. En ook moeilijk te weten of we kwetsbare groepen bereikten.
- Vereniging waar armen het woord nemen moeilijk te betrekken.
Eindresultaat = actieplan:
PU-reflectie:
- Wie zijn de mondzorgcoaches?
Mensen die linken hebben met de doelgroep. Zij doen vaak al gelijkaardige dingen met mensen maar worden er op deze manier goed voor opgeleid.
- Hoe overtuig je tandartsen?
We werken niet enkel met geconventioneerde tandartsen. Als je hen kent willen ze vaak wél aan conventietarief werken. Maar alles begint bij een goed gesprek, wederzijdse empathoe hebben voor tandarts én doelgroep. We mogen niet enkel focussen op de geconventioneerde tandartsen, dit is juist proportioneel universalisme.
Vraagt tijd, begonnen in 2015.
In Kortrijk vreesde men ook dat er geen tandartsen zouden gevonden worden maar dat is wel gelukt.
Je moet zowel schild doorbreken bij doelgroep als bij de professional, het zijn andere schilden.
Patiëntenstop is zo’n schild maar je kan deze drempel wel doorbreken.
- Een aparte proportionele lijn, wat houdt dat in? Is dat proportioneel universalisme?
