• • gelijktijdig in heel NL: alle GGD‘en in samenwerking met • • • •

(1)

Gezondheidsmonitor 2016-2017

gemeente Beuningen

Jolanda Terpstra, Meta Moerman, team Gezonde Kennis

GGD Gelderland-Zuid

8 januari 2018 Commissie Samenleving

(2)

Opzet gezondheidsmonitor

• gezondheidsenquête

• gelijktijdig in heel NL: alle GGD‘en in samenwerking met CBS en RIVM

• via internet (63%) of papier (36%)

• 19 jaar en ouder

• najaar 2016 uitgevoerd

• Data bewerkt door RIVM/CBS t/m april 2017

(3)

Onderwerpen

• gezondheid en welzijn

• leefstijl

• ziekten en aandoeningen

• sociale omgeving

• verschillen naar opleidingsniveau

• conclusies

(4)

Respondenten

aangeschreven aantal deelnemers respons

Gelderland-Zuid 43.251 18.743 43%

Beuningen 2725 1194 44%

<300m A50 112 42 38%

300-600m A50 602 239 40%

<300m A73 350 145 41%

300-600m A73 672 285 42%

Beuningen rest 990 493 50%

(5)

Gevolgen weging:

• ‘Exactere’ cijfers

• Gewogen factoren verkleinen invloed (van bv geslacht of leeftijd)

• SES & opleiding nog wél van invloed (ondanks weging naar inkomen)

• Gezondheid nog wél van invloed

• Dus

– Deze cijfers zijn ‘nauwkeuriger’ zitten dichter bij de werkelijkheid ...

– Maar de werkelijkheid blijft minder goed dan wat u zo gaat zien

– Vergelijkbaarheid met 2012 (meeste variabelen)

(6)

Opleidingsniveau

(7)

Opleidingsniveau

• Sterke toename opleidingsniveau in afgelopen generaties

• Consequentie: pas op met uitsplitsing naar opleidingsniveau!

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar

opleidingsniveau naar leeftijdsgroep

laag (t/m mavo) midden hoog (hbo/wo)

(8)

Gezondheid

ervaren gezondheid: (zeer) goed

(9)

Gezondheid

(zeer) goed 77%

gaat wel

19% (zeer) slecht 4%

ervaren gezondheid

(10)

Gezondheid

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

19-34 jr 35-49 jr 50-64 jr 65-74 jr 75+

2012 Beuningen 2016 Beuningen Gelderland-Zuid Nederland

%

ervaren gezondheid: (zeer) goed

(11)

Geluk

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

%

Mate van geluk

(12)

Geluk

Geluk verschilt niet zo sterk tussen de leeftijdsgroepen

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

%

Mate van geluk

totaal 19-35 jr 75+

(13)

Eenzaamheid

(14)

Eenzaamheid

0 5 10 15 20

%

(zeer) ernstig eenzaam

(15)

Overgewicht

(16)

Overgewicht

0 10 20 30 40 50 60 70

man vrouw

%

ernstig matig

(17)

Bewegen

(18)

Bewegen

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

man vrouw

19-34 jr 35-49 jr 50-64 jr 65-74 jr 75+

%

voldoet aan de beweegnorm (NNGB)

(19)

Voeding

0 20 40 60 80

man vrouw

2012 Beuningen 2016 Beuningen Gelderland-Zuid

%

eet minimaal 6 keer per week fruit

(20)

Voeding

(21)

Voeding

0 20 40 60 80 100

man vrouw

%

eet minimaal 6 keer per week groente

(22)

Roken

(23)

Roken

0 5 10 15 20 25 30

man vrouw

%

(24)

Alcohol

(25)

Alcohol

0 5 10 15 20 25 30

man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar Beuningen Gelderland-Zuid Nederland

%

overmatig alcoholgebruik, nieuwe norm

(mannen > 14 gl. pw, vrouwen >7 gl.pw)

(26)

(27)

Alcohol

0 2 4 6 8 10 12 14

man vrouw

Beuningen Gelderland-Zuid

%

zware drinker

(minimaal 1 keer per week: mannen >6 gl. per dag, vrouwen >4 gl.per dag)

2012 2016

(28)

Langdurige ziekten en beperkingen

0 10 20 30 40 50 60

2016 Beuningen Gelderland-Zuid Nederland

%

heeft langdurige ziekte/aandoening wordt hierdoor (ernstig) beperkt

(29)

Diabetes

0 5 10 15 20 25

man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Beuningen 2016 Beuningen Gelderland-Zuid

%

(30)

angst & depressie

(31)

Angst & depressie

0 2 4 6 8 10

man vrouw

%

hoog risico op angststoornis of depressie

(32)

Vallen

0 5 10 15 20 25 30

man vrouw

65-74 jaar 75+ jaar

%

Is in voorgaande 3 maanden gevallen (65 +)

(33)

Onvoldoende regie op het leven

0 5 10 15 20 25

man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Beuningen 2016 Beuningen Gelderland-Zuid

%

(34)

Zelfredzaamheid

Kan niet zelfstandig: 75 jaar en ouder

Warm eten klaarmaken 14%

Licht huishoudelijk werk doen 8%

Zwaar huishoudelijk werk doen 34%

Kleren wassen en strijken 23%

Bedden verschonen of opmaken 33%

Boodschappen doen 17%

Gebruik maken van vervoer (eigen of openbaar)

22%

75+: 48% kan één of meer HDL activiteiten niet geheel zelfstandig doen.

65+: 25% kan één of meer HDL activiteiten niet geheel zelfstandig doen.

(35)

Mantelzorg geven

(36)

Mantelzorg geven

0 5 10 15 20 25

man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Beuningen 2016 Beuningen Gelderland-Zuid Nederland

%

(minimaal 3 mnd en/of 8 u pw)

(37)

Moeite met rondkomen

(38)

Moeite met rondkomen

0 5 10 15 20 25 30

man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Beuningen 2016 Beuningen Gelderland-Zuid Nederland

%

grote moeite enige moeite

(39)

Vrijwilligerswerk

(40)

Vrijwilligerswerk

0 5 10 15 20 25 30 35 40

man vrouw

2012 <gemeentenaam>

2016 <gemeentenaam>

Geld-Zuid NL

%

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

man vrouw 19-35 jaar 35-50 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2012 Beuningen 2016 Beuningen Gelderland-Zuid Nederland

%

(41)

‘s avonds onveilig voelen

(42)

‘s Avonds onveilig voelen

0 5 10 15 20 25 30

man vrouw

%

s avonds/'s nachts onveilig overdag onveilig

(43)

Conclusie Beuningen 2016

Beuningen scoort heel gemiddeld, tussen de gemeenten in GZ.

• Beter in vergelijking met GZ

– eenzaamheid – bewegen – roken

– alcoholgebruik – langdurige ziekten

– ernstige angst- en depressieklachten – vallen

– mantelzorgers – rondkomen

• Minder goed in vergelijking met GZ

– overgewicht – voeding – diabetes

– regie over eigen leven – vrijwilligers

– onveilig voelen ‘s avonds

(44)

Beuningen: vergelijking 2012

• Verbetering in Beuningen ten opzichte van 2012;

– beweegnorm – roken

– alcoholgebruik – mantelzorgers – rondkomen

– angst- en depressieklachten – onveilig voelen

• Verslechtering in Beuningen opzichte van 2012;

– ervaren gezondheid – matige eenzaamheid – overgewicht

– groente- en fruitgebruik – diabetes

– vallen

– regie over eigen leven – vrijwilligerswerk

(45)

Respondenten 2012-2016

• Referentiegebied en >600m A73: meer hoger opgeleiden

• <600m A50: meer lager opgeleiden

• In de onderzoeksgebieden heeft in 2016 een

oudere doelgroep meegedaan (in vergelijking met 2012)

Belevingsmonitor A50-A73

(46)

Ervaren gezondheid (%)

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

(zeer) slecht '12 (zeer) slecht '16 gaat wel '12 gaat wel '16 (zeer) goed '12 (zeer) goed '16

>600m <600m A50 <600m A73

(47)

Ervaren gezondheid

• Dus in het referentiegebied is de ervaren gezondheid minder goed geworden

• In beide gebieden, <600m A50/A73 is de ervaren gezondheid verbeterd.

 Gezien de hogere leeftijd verwacht je dat het in alle 3 gebieden minder goed is

 Gezien de verandering in opleiding verwacht je een

verslechtering bij <600mA50 en een verbetering bij het

referentiegebied

(48)

Ernstige geluidhinder 2012

0 2 4 6 8 10 12

>600 meter

<600 meter A50

<600 meter A73

<50 >50 brom vracht buren

(49)

Ernstige geluidhinder 2016

0 2 4 6 8 10 12

>600 meter

<600 meter A50

<600 meter A73

<50 >50 brom vracht buren

(50)

Geluidhinder

• Ernstige hinder is bij A50 afgenomen, echter bij de A73 is toegenomen

• Ernstige geluidhinder door andere bronnen

is over het algemeen toegenomen

(51)

Slaapverstoring (%)

verkeer>50 km/uur (2012)

Matig Ernstig

0 5 10 15 20 25 30 35

>600 meter

<600 meter A50

<600 meter A73

(52)

Slaapverstoring (%)

verkeer>50 km/uur (2016)

Matig Ernstig

0 5 10 15 20 25 30 35

>600 meter

<600 meter A50

<600 meter A73

(53)

Slaapverstoring:

In alle gebieden is een toename in matige slaapverstoring te zien.

Toename is het groots bij <600m A73

(54)

(Astma)/COPD, migraine, hoge bloeddruk

2012: geen verschil in voorkomen tussen

bewoners dichtbij en verder van de snelweg

2016: wederom geen (significante)

verschillen tussen de gebieden in het

voorkomen van deze aandoeningen.

(55)