‘beter bereikbaar!’
‘bewust mobiel’
Perspectief op bereikbare mobiliteit in het personenvervoer
januari 2003
Samenstelling Raad
De heer mr F. de Zeeuw, voorzitter Mevrouw prof dr J.P. Bahlmann De heer J. van Dijk
De heer prof dr W.A. Hafkamp De heer ir G.A. Kaper De heer drs R.H.P.W. Kottman De heer ir K.J. Noordzij MBA Mevrouw G. Prins
Mevrouw drs A.M.J. Rijckenberg De heer mr F.E. Schaake Mevrouw A. van Vliet-Kuiper De heer dr N. de Voogd De heer prof dr ir N. Wijnolst
De heer ir H.J.M. Verkooijen, algemeen secretaris
De Raad voor Verkeer en Waterstaat adviseert minister en parlement over beleid inzake verkeer en waterstaat. De adviezen zijn
strategisch van aard en gericht op structurele oplossingen. De adviesonderwerpen strekken zich uit over de langere termijn, maar raken eveneens de politieke actualiteit. Verbindingen leggen is het sleutelbegrip, met inbegrip van de Europese dimensie.
Pe rs p e ct ie f o p b e re i kb a re m o b i l i t e i t in h e t p e rs o n e n ve rvo e r
© Ra a d vo o r Ve rke e r e n Wa t e rst a a t , ja n u a ri 20 0 3
In h o u d so p ga ve
A Ad vie s
1 Vra a gst e llin g e n k e rn p u n t e n 8
2 Vra a gst u rin g e n m o b ilit e it s m a rkt 12
3 Be p rijze n e n fin a n cie re n : w ie b e ta a lt w a t ? 21
4 Re gio n a le ve ra n t w o o rd e lijkh e id e n sa m e n w e rkin g: w ie d o e t w a t ? 31
B To e lich t in g
1 De b e re ikb a a rh e id sp ro b le m a tie k t o e ge lich t 49
2 Ve rke n n in g m o b ilit e it sm a rkt 57
3 Be p rijze n e n fin a n cie re n 69
4 Re gio n a le ve ra n t w o o rd e lijkh e id e n sa m e n w e rkin g 8 5
C Bijla ge n
1 Ge ra a d p le e gd e lit e ra t u u r 9 9
2 Ve ra n t w o o rd in g w e rkw ijze 10 1
l ee sw ij zer
In d it a d vie sra p p o rt zijn d e d e le n A e n B m e t e lka a r ve rb o n d e n m e t ve rw ijzin ge n . Ove r d e in d e e l A in g ro e n ge d ru kte w o o rd e n is in d e e l B m e e r t e le ze n .
He t n u m m e r a ch t e r h e t w o o rd ve rw ijst n a a r d e p a gin a w a a r d e t o e lich tin g o ve r d it o n d e rw e rp b e gin t .
A
Ad vie s
1 Vra a gste llin g e n ke rn p u n t e n
Ne d e rla n d ka m p t m e t e rn st ige p r o b le m e n o p h e t ge b ie d va n m o b ilit e it e n b e re ikb a a rh e id . De file s lijk e n ie d e re d a g la n ge r t e w o rd e n , vo o ra l in e n ro n d d e ste d e l i j ke ge b ie d e n , e n h e t ko s t s t e e d s m e e r t i jd voor w e e rge n s zijn . Tre in e n zijn o ve rvo l, ve rt ra a gd o f va lle n u it .
i n l ei di ng
Wie ka n n o g vo o rsp e lle n h o e la a t h ij o p d e p le k va n b e st e m m in g za l a rrive re n ? Dit p ro b le e m w o rd t a lle e n m a a r e rge r. He t m in iste rie va n Ve rke e r e n Wa t e rsta a t h e e ft b e re ke n d d a t tu ss e n 19 9 5 e n 20 20 h e t a u t o ve rke e r m e t 40 % t o t 50 % za l gro e ie n e n h e t vra ch t ve rke e r ze lfs m e t 50 % t o t 20 0 % . Ko rt om , a ls w e n ie t o p p a sse n , slib t Ne d e rla n d d ich tbl z 49.
Zo n d e r in grijp e n d e m a a tre ge le n zijn d e risico ’s a a n zie n lijk. On s la n d w o rd t m in - d e r a a n t re kke lijk a ls ve stigin gsp la a t s vo o r b e d rijve n e n in st e llin ge n . Bu rge rs k rij- ge n m in d e r o n t p lo o iin gsm oge lijkh e d e n . We lva a rt e n w e lzijn n e m e n a f.
Nie t a lle s ka n , m a a r o o k n ie t a lle s h o e ft . Mo b ilit e it o n t st a a t d o o rd a t m e n s e n d e e ln e m e n a a n so cia le e n e co n o m is ch e a ctivit e ite n . On ze b e h o e ft e a a n m o b ilit e it is e e n a fge le id e va n o n ze w ijze va n sa m e n le ve n e n m o e t d a a ro m w o rd e n ge re - sp e cte e rd e n g e a cco m m o d e e rd . Er zijn e ch te r g re n ze n : a a n ve iligh e id , m ilie u , ru im te lijke kw a lit e it e n fin a n cië le m id d e le n . Ni e t o p ie d e re lo ca t ie zijn zo d a n ige vo o rzie n in g e n a a n t e b ie d e n d a t d e re izige r o p e lk m o m e n t va n d e d a g u it a lle d e n kb a re ve rvo e rsvo rm e n ka n kie ze n .
vr aag st el l i n g
De m in ist e r va n Ve rke e r e n Wa t e rsta a t h e e ft d e Ra a d ve rzo ch t e e n p e rsp e ctie f te sch e t se n o p e e n ‘‘m o b ilit e it s m a rkt ’’. De Ra a d h e e ft d e ze vra a g ru im e r o p ge va t : h e t vo o rligge n d e a d vie s m o e t h e lp e n d e m o b ilit e it e n b e re ikb a a rh e id t e ve r- b e t e re n . De Ra a d ge e ft a a n h o e d e m o b ilit e it svra a g va n d e Ne d e rla n d se b u r ge rs e n h e t a a n b o d va n vo o rzie n in ge n b e te r o p e lka a r ku n n e n w o rd e n a fge ste m d . Da t ge b e u rt d o o r a n t w o o rd t e g e ve n o p d e vo lge n d e ke rn vra a g: in h o e ve rre is e e n
‘‘m o b ilit e it sm a rkt ’’ m o ge lijk e n h o e ka n m e e r vra a gst u rin g in ve rke e r e n ve rvo e r w o rd e n b e re ikt ? Me t h e t ve rw e rp e n va n h e t Na t ion a a l Ve rke e rs- e n Ve rvo e rsp la n (NVVP) d o o r d e Tw e e d e Ka m e r in 20 0 2, h e e ft d e Ra a d m e t d it a d vie s o o k d e a m b it ie e e n b ijd ra ge t e le ve re n a a n d e d iscu ssi e s o ve r e n in h o u d va n h e t n ie u w u it te b re n ge n NVVP.
Berei kb a a rh ei d sp rob lem en n em en t oe
Mob i li t ei t m a g b i n n en g r en zen
Afst em m i ng vra a g en a a n b od n ood za keli j k
De n a d ru k in d it a d vie s ligt o p h e t p e rso n e n ve rvo e r, o m d a t d e Ra a d in 20 0 3 e e n a p a rt a d vie s za l w ijd e n a a n h e t go e d e re n ve rvo e r. He t go e d e re n ve rvo e r ko m t u it - slu ite n d in b e e ld w a a r d it ra a kvla kke n h e e ft m e t h e t p e rso n e n ve rvo e r. Vo o r h e t ve rvo e r va n p e rso n e n e n go e d e re n w o rd t im m e rs d e ze lfd e in fra st ru ct u u r g e b ru ikt .
ker n pu nt en van h et advies
Ee n vo lw a a rd ige m a rkt is o p h e t t o t a le t e rre in va n m o b ilit e it vo lge n s d e Ra a d n ie t m o ge lijk, w e l o p d e e lt e rre in e n , zoa ls b ij ve rvo e rsd ie n ste n . Te ve n s ku n n e n – m e e r d a n t o t n u t o e – in st ru m e n t e n va n m a rkt w e rkin g i n ge ze t w o rd e n o m d e
m o b ilit e it e n d e b e re ikb a a rh e id t e ve rb e te re n ; h ie rb ij va lt t e d e n ke n a a n in n o - va t ie ve vo rm e n va n a a n b e st e d e n e n e e n b e t e re a fst e m m in g va n h e t b e le id o p d e vra a g. Dit b e te ke n t d a t e r m e e r a a n d a ch t ko m t vo o r h e t o p lo sse n va n d e é ch te kn e lp u n t e n e n d a t h e t b e le id d u s e e n za k e lijke r ka ra kt e r k rijgt .
Om b e te r in te sp e l e n o p d e v ra a g n a a r ve rvo e r e n zo e e n op lo ssin g te b ie d e n vo o r d e e rn st ig e p ro b le m e n w a a r w e n u m e e ka m p e n , zi e t d e Ra a d d rie ke rn p u n t e n :
Ee n b e t e re vra a gst u rin g; d e ze ka n w o rd e n b e vo rd e rd d o o r b e tro u w b a re in fo r- m a tie o ve r b e sch ik b a a rh e id e n k w a lit e it va n m o b ilit e it sd ie n ste n , re is- e n ve r- ke e rsin fo rm a t ie e n in fo rm a t ie o ve r ko st e n . De Ra a d a ch t h e t h ie rb ij va n gro o t b e la n g d a t d e b u rge rs m e e r i n zich t krijge n in d e in k o m ste n e n u it ga ve n va n m o b ilit e it .
Ee n syst e e m va n b e p rijze n w a a rb ij h e t ge b ru ik va n d e in fra st ru ct u u r w o rd t b e la st e n n ie t h e t vo e rt u igb e zit . Hie rin vo rm t d e p rijs va n m o b ilit e it e e n a fsp ie ge lin g va n d e w e rke lijke , m a a t sch a p p e lijke ko ste n . De in k o m ste n u it b e p rijze n w o rd e n b e n u t o m h e t ve rke e rs- e n ve rvo e rssyst e e m t e ve rb e t e re n . Dit ve rg t e e n h e rzie n in g va n h e t ste lse l va n h e ffin g e n e n fin a n cie rin g in ve r- ke e r e n ve rvo e r. In ko m ste n e n u it ga ve n lo p e n via e e n Na t io n a a l
Mo b ilit e it sfo n d s e n Re gio n a le Mo b ilit e it sfo n d se n . In d e re gio ’s w a a r ve e l w o rd t o p ge b ra ch t via b e p rijzin g w o rd t o o k ve e l ge ïn ve st e e rd .
Nie u w e , e ffe ctie ve vo rm e n va n sa m e n w e rkin g, zo w e l p u b lie k- p u b lie k a ls p u b lie k- p riva a t , o m t e k om e n t o t e e n d a a d kra ch tige a a n p a k o p re gio n a a l n ivea u . De ze sa m e n w e rkin g ka n vo rm kri jge n in op te ri ch te n re g i on ale ve rvo e rs- a u t o ri t e i te n . De ze w o rd e n fin a n cie e l g e vo e d u it d e re gio n a le m o b ilit e it sfo n d - se n , d ie o p h u n b e u rt d e e ls w o rd e n ge vo e d u it h e t o p t e rich te n Na t io n a a l Mo b ilit e it sfo n d s.
De Ra a d rea lise e rt zich d a t d it a d vie s o p ve rsch ille n d e fro n te n e e n in grijp e n d ve ra n d e rin gsp ro ce s m e t zich m e e b re n gt , e e n p ro ce s w a a rvo o r vo ld o e n d e p o lit ie k- b e st u u rlijk e n m a a t sch a p p e lijk d ra a gvla k t o t n u t o e h e e ft o n t b ro ke n . Ee n a n d e re Focu s op p e rson en vervoer
Tra n sp a ra nt i e, eerli j k b ep ri j zen , vervoersa u t ori t ei ten
In g ri j p en d vera n d erin gsp roces n od i g
9 1 Vra a gst e llin g e n k e rn p u n t en
ko e rs is n i e tte m in n o o d za ke lijk o m h e t m o b ilit e it s- e n b e re ikb a a rh e id svra a gst u k e ffe ctie f a a n t e p a k ke n .
Be t e r in sp e le n o p d e vr a a g e n vo o ra l h e t in vo e re n va n e e n e e rlijk e r e n za k e lijke r ste lse l va n b e p rijze n is a lle e n re ë e l a ls d e g ro t e a ch te rst a n d e n in a a n le g e n o n d e rh o u d va n zo w e l d e w e g- a ls sp o o rin fra st ru ct u u r ve rsn e ld w o rd e n w e g- ge w e rkt . Da a ro m d ie n t d e o ve rh e id , w a a r m o ge lijk in n a u w e sa m e n w e rkin g m e t d e p riva t e s e ct o r, vo o rt va re n d t e b lijve n w e rke n a a n d e o p lo ssi n g va n st ru ct u re le kn e lp u n te n in h e t n e t w e rk va n h o o fd w e g e n e n sp o o rw e ge n . He t ga a t h ie rb ij o m h e t t o e vo e g e n va n o n t b re ke n d e s ch a ke ls in h e t h o o fd w e ge n n e t , h e t w e gw e rke n va n d e a ch te rst a n d in h e t o n d e rh o u d b ij h e t sp o o r e n u it b re id in g va n b e st a a n d e in fra stru ct u u r o p p la a t se n w a a r zich vo o rt d u re n d co n ge st ie p rob le m e n vo o rd o e n . Da a rn a a st d ie n t d e o ve rh e id d e t o e p a ssin g va n slim m e b e n u tt in gsm a a t re ge le n , zo a ls g e b ru ik va n vlu ch t st ro ke n t ijd e n s d e sp it s, t e in te n sive re n .
w at l ever t h et advi es op voor de bu r ger s?
De Ra a d h e e ft b ij d e o p st e llin g va n h e t a d vie s st e e d s ge re d e n e e rd va n u it h e t p e rsp e ctie f va n d e b u rge rs: w e lke kn e lp u n t e n e rva re n zij, w a t w ille n zij e ige n lijk, m e t w e lke o p lo ssin ge n zijn zij h e t b e st ge h o lp e n ?
Als d e a d vie ze n va n d e Ra a d w o rd e n o p ge vo lgd e n ge ïm p le m e n te e rd d a n le ve rt d a t vo o r d e b u rge rs o p t e rm ijn o n d e r m e e r h e t vo lge n d e o p :
e e n b e t e r i n zich t in d e m o ge lijkh e d e n o m va n A n a a r B t e k o m e n e n d e d a a rm e e sa m e n h a n ge n d e ko st e n ; d e g e b ru ike r za l d a a rd o o r d e vo o r h e m m e e st a a n t re kke lijke vo rm va n ve rvo e r ku n n e n kie ze n ;
e e n re ch t va a rd ige r m a n ie r va n b e p rijze n va n m o b ilit e it : b e ta le n vo o r g e b ru ik va n in fra stru ctu u r e n n i e t vo o r vo e rtu igb e zit ;
h e l d er zich t o p wa t d e ove rh e id d o e t m e t d e o p b re n g s te n va n h e t (a u t o ) ve rke e r ; e e n b e t e re d o o rst ro m in g o p d e w e g; d yn a m isch b e p rijze n zo rgt vo o r e e n b e w u st e r g e b ru ik va n d e in fra stru ctu u r e n re gio n a a l ve rke e rsm a n a g e m e n t zo rgt vo o r e e n b e t e re b e n u t t in g va n h o o fd w e ge n e n o n d e rligg e n d w e ge n n e t ; e e n b e t e re k w a lit e it va n ve rvo e r d a n kzij n ie u w e vo rm e n va n a a n b e st e d e n va n a a n le g, b e h e e r e n o n d e rh o u d va n in fra stru ct u u r e n ve rke e rsm a n a ge m e n t a lsm e d e d a n kzij e e n ve rb e t e rin g va n d e a a n b e st e d i n gssyst e m a t ie k va n h e t o p e n b a a r ve rvo e r;
e e n za ke lijke e n d a a rd o o r sn e lle re a a n p a k va n st ru ctu re le kn e lp u n te n ; e e n n ie u w fin a n cie rin gsste lse l zo rg t e rvo o r d a t d e é ch t e kn e lp u n t e n h e t e e rst w o r- d e n a a n ge p a kt e n d u s d e m e e st e b u rge rs p ro fit e re n va n h e t w e gw e rke n va n d e ze kn e lp u n te n ;
o p t im a le m o ge lijkh e d e n vo o r ke t e n m o b ilit e it ; d e ze w o rd e n t o t st a n d ge b ra ch t Ma a r ook d oorg a a n m et op lossen
kn elp u nt en
Bewu st om g a a n m et m ob i li t ei t lei d t t ot b etere b erei kba a rh ei d
d oo r b e t e re a a n s l u i tin ge n b in n e n h e t o p e n b a a r ve rvo e r, m e t n a m e t u s se n b u s e n tre in , b e te re ove rs t a p m o ge l i j kh e d e n tu s se n in d ivi d u e e l e n op e n b a a r ve rvo e r ; e n d o o r sa m e n w e rkin g va n a lle p a rt n e rs b in n e n d e re gio in é é n ve rvo e rs- a u t o rit e it ;
va n m e e t a f a a n go e d o p e n b a a r ve rvo e r in n ie u w b o u w w ijke n ; sa m e n w e rkin g va n Rijk, p ro vin cie e n g e m e e n t e n o p h e t ge b ie d va n ru im t e lijke o rd e n in g é n ve rke e r e n ve rvo e r m a a kt t ijd ige o n t slu itin g m e t a lle ve rvo e rw ijze n m o ge lijk;
b e t e re b e re ikb a a rh e id va n b e d rijve n e n b e d rijve n te rre in e n ; d it ka n o n d e r m e e r w o rd e n b e re ikt d o o r e e n a rb e id svo o rw a a rd e n p a kke t w a a rin re ke n in g w o rd t ge h o u d e n m e t d e p e rso o n lijke o m st a n d igh e d e n w a t b e t re ft m o b ilit e it e n b e re ikb a a rh e id ; t e ve n s n e e m t h e t b e d rijfsle ve n ve ra n t w o o rd e lijkh e id vo o r d e e ige n lo ca t ie b e re ikb a a rh e id d o o r ve rvo e rsm a n a ge m e n t e n a ct ie ve p a r tici- p a t ie in re gio n a le ve rvo e rsa u t o rit e ite n ;
ve rsn e llin g va n d e b e slu it vo rm in g d o o r sn e lle re p ro ce d u re s e n e e rd e re ove re e n st e m m in g in h e t b e slu it vo rm in gsp ro ce s.
1 1 1 Vra a g s t e l l in g e n ke rn p u n t e n
2 Vra a gst u rin g e n m o b ilit e it sm a rkt
Er is in d e a fge lo p e n ja re n ve e l ge d iscu ssie e rd o ve r d e m o ge lijkh e d e n via e e n ‘m o b ilit e it sm a rkt ’ d e vra a g n a a r ve rp la a t sin ge n e n h e t a a n b o d va n ve rp la a t sin gsvo o rzie n in ge n b e t e r o p e lk a a r a f t e st e m m e n .
Die d iscu ssie ve rlo o p t e ch t e r ze ld e n la n gs h e ld e re lijn e n . Zo is ve e la l n ie t
d u id e lijk w a t m e n p re cie s m e t e e n ‘m o b ilit e it sm a rkt ’ bl z 57b e d o e lt , la a t st a a n w a t w o rd t b e d o e ld m e t d é m o b ilit e it sm a rkt .
De Ra a d st e lt vo o ro p d a t d e m o b ilit e it sm a rkt ge e n d o e l o p zic h ze lf is. He t ga a t e ro m h e t a a n b o d b e te r o p d e vr a a g a f t e st e m m e n . An d e rs g e ste ld : w ij w ille n m e e r vra a gst u rin g. Me e r m a rkt w e rkin g o f e e n ‘m o b ilit e it sm a rkt ’ is in t h e o r ie e e n va n d e m o ge lijkh e d e n o m d ie vra a gst u rin g t e b e vo rd e re n .
De Ra a d h e e ft e e rst ve rke n d o f e n , zo ja , in w e lke zin o p h e t te rre in va n d e p e r- so n e n m o b ilit e it va n e e n m a rkt sp ra ke ka n zijn . Da a rb ij d e fin ie e rt d e Ra a d h e t b e grip ‘e ch t e ’ m a rkt a ls e e n m a rkt w a a r vra ge rs e n co n cu rre re n d e a a n b ie d e rs e lka a r t re ffe n . Zo b e zie n zijn d e m o ge lijkh e d e n vo lge n s d e Ra a d h e e l b e p e rkt . Zo a ls h ie ron d e r d u id e lijk za l w o rd e n zijn e r, a ls h e t o m m o b ilit e it ga a t ,
n a u w e lijks m o ge lijkh e d e n o m ve rsch e id e n e a a n b ie d e rs in o n d e rli n ge co n cu rre n - t ie h u n ‘d ie n ste n ’ a a n h e t p u b lie k te la t e n a a n b ie d e n .
Vra a gst u rin g za l d u s t e ve n s e n vo o ra l o p a n d e re m a n ie re n vo rm m o e t e n krijge n . Na d e vra a g b e a n t w o o rd t e h e b b e n w e lke ro l d e m o b ilit e it s m a rkt ka n sp e le n b ij d e ve rsch u ivin g va n e e n a a n b o d ge d re ve n n a a r e e n vra a gge d re ve n ‘syst e e m ’, za l d e Ra a d zijn visie ge ve n o p vra a gst u rin g b ij m o b ilit e it . Di e visie w o rd t h ie rn a u it - ge w e rkt .
‘ echt e’ mar k t w er k i n g n i et mog el i j k
De Ra a d is t o t d e co n clu sie ge ko m e n d a t e e n ‘e ch t e ’ m a rkt vo o r m o b ilit e it va n p e rso n e n o p d it m o m e n t n ie t o f n a u w e lijks b e st a a t e n o o k n ie t za l o n t sta a n . So m s m e rkt d e b u rge r n a t u u rlijk w e l d a t e r sp ra ke is va n m a rkt w e rkin g, zo a ls b ij d e a a n sch a f va n e e n ve rvo e rm id d e l, m a a r m e e st a l is d a t n ie t o f m a a r t e n d e le h e t ge va l, zo a ls b ij vra a g e n a a n b o d va n ve rvo e rsd ie n ste n e n in fra stru ct u u r.
Om zich t te krijge n o p d e m o ge lijkh e d en va n e e n e ve n t u e le m o b ilit e it sm a rkt , o n d e rsch e id t d e Ra a d zow e l o p d e w e g a ls in h e t o p e n b a a r ve rvo e r d e vo lge n d e d e e lsyst e m e n : bl z 57ru im t e lijke o rd e n in g, fysie ke in fra st ru ctu u r, ve rke e rsd ie n st e n , ve rvo e rsd ie n st e n e n d i e n st e n d ie w a a rd e t o e vo e ge n zo a ls re isin fo rm a t ie e n w in ke ls o p st a t io n s (zie f igu u r 1 e n 2 ).
In h e t w e gve rke e r is d e sit u a t ie a ls vo lg t . In d ivid u e le a u t o m o b iliste n ‘ru n n e n ’ a ls
‘kle in e ze lfst a n d ige n ’ h u n e ige n ve rvo e rsd ie n st . Om t e k u n n e n rijd e n , m o e t e n zij ge b ru ik m a ke n va n fysie ke in fra st ru ctu u r d ie m o m e n t e e l g e h e e l in h a n d e n is va n Er b est a at g een ech t e
m ob i li tei t sm a rkt
Geen echt e m a rkt i n h et w egverkeer m ogeli j k
d e o ve rh e id (m o n o p o lie ). Oo k b u sb e d rijve n , t a xib e d rijve n e n t ra n sp o rt b e d rijve n m a ke n g e b ru ik va n d e ze in fra st ru ct u u r. Da a rb ij w o rd e n zij g e h o lp e n d o o r e e n ve rke e rsm a n a ge r d ie h e t ge b ru ik va n d e w e g re gu le e rt . Oo k d ie is m o m e n te e l e e n ove rh e id sm o n o p o list .
Ee n e ch te m a rkt t u sse n d e vra ge rs n a a r in fra stru ct u u r (d e in d ivid u e le a u t om o b i- liste n e n a n d e re w e gge b ru ike rs) e n d e a a n b ie d e rs va n in fra st ru ct u u r is ze k e r in Ne d e rla n d n ie t rea list isch . He t h e e ft im m e rs in h e t kle in e e n d ich t b e vo lkt e Ne d e rla n d ge e n zin co n cu rre re n d e w e ge n n e tte n a a n t e le gge n . Bo ve n d ie n ka n o p e e n b e p a a ld e ve rb in d in g o f o p e e n b e p a a ld d e e l va n h e t n e t w e rk m a a r é é n ve r- ke e rsm a n a ge r h e t ve rke e r re ge le n . Er is d a n ge e n sp ra k e va n co n cu rre re n d e a a n - b ie d e rs e n d a a rm e e o o k n ie t va n e e n e ch te m a rkt va n ve rke e rsd ie n st e n .
We l ko m t m a rkt w e rkin g vo o r in d e la a g va n d e t o e ge vo e gd e - w a a rd e - d ie n ste n . Zo b ie d e n re isb u rea u s a l va n o u d sh e r h u n d ie n st e n in o n d e rli n ge co n cu rre n tie a a n h e t p u b lie k a a n .
De la a g va n d e ru im te lijke o rd e n in g is t yp isch h e t d o m e in va n d e o ve rh e id . Ove rh e d e n n e m e n in d it d o m e in b e slissin ge n o ve r d e in rich t in g va n Ne d e rla n d e n b e p a le n d a a rm e e d e b e slissin gsvrijh e id va n b u rge rs e n b e d rijve n . Co ö rd in a t ie va n ru im te lijk b e le id d o o r d e o ve rh e id b lijft ge w e n st ge zie n d e ru im t e d ru k va n e e n gro t e b e vo lkin g o p e e n kle in o p p e rvla k e n d e n o o d z a a k va n h e t vin d e n va n e e n ju ist e m ix va n fu n ctie s zo a ls w o n e n , w e rke n e n re cre ë re n . Ee n go e d e a fst e m m in g va n d e ze fu n ct ie s m e t ve rke e rsin fra st ru ct u u r is va n g ro o t b e la n g vo o r h e t d u u r- za a m fu n ctio n e re n va n h e t ve rke e rs- e n ve rvo e rssyst e e m . Op d it m o m e n t ge b e u rt d a t e ch te r o n vo ld o e n d e : o ve rh e d e n b e st e d e n ve e l a a n d a ch t a a n d e o n t w ikke lin g va n w o o n lo ca tie s e n b e d rijve n te rre in e n , m a a r h o u d e n d a a rb ij w e in ig re ke n in g m e t d e co n se q u e n t ie s vo o r o n t slu itin g va n zu lke lo ca t ie s e n m e t d e a a n slu itin g o p h e t b e st a a n d e ve rke e rs- e n ve rvo e rssyst e e m .
1 3 2 Vra a g s t u r in g e n Mo b i l i t e i t s m a r k t
f i g u u r 1 d eel syst em en i n h et w egver keer
De ze figu re n zijn e e n a fge le id e va n d e figu re n u it d e b in n e n ko rt d o o r d e Ra a d u it t e b re n ge n vo o rst u d ie Vit a le Tra n sp o rtin fra stru ct u re n .
In h e t co lle ct ie f o p e n b a a r ve rvo e r is d e sit u a t ie a ls vo lgt . Zo w e l o p d e w e g a ls o p h e t sp o o r is e e n b e p e rkt a a n ta l ve rvo e ron d e rn e m in ge n a ct ie f. In h e t d e e lsyst e em ve rvo e rsd ie n st e n h e e ft d e o ve rh e id , d a a rin m e d e g e stim u le e rd d o o r Eu ro p e se re ge lge vin g, h e t a fge lo p e n d e ce n n iu m m a rkt w e rkin g t o t st a n d ge b ra ch t . De re izige r ka n e ch te r o p e e n b e p a a ld e ve rb in d in g in d e re ge l m a a r u it é é n a a n - b ie d e r kie ze n . De o ve rh e id h e e ft e r n a m e lijk n ie t vo o r ge k oze n d ive rse ve rvo e r- b e d rijve n i n co n cu rre n tie o p d e ze lfd e lijn t e la t e n rijd e n (co n cu rre n t ie o p d e in fra stru ct u u r), m a a r h e e ft e r d e vo o rke u r a a n g e ge ve n a a n é é n ve rvo e ro n d e r- n e m in g e e n co n ce ssie t e ve rle n e n o m – o n d e r d o o r h a a r va stge st e ld e co n d it ie s – vo o r e e n b e p a a ld e p e rio d e ve rvo e r va n re izige rs t e ve rzo rge n . Dit w o rd t co n cu r- re n t ieom d ein fra stru ctu u r g e n o e m d . Er is m e t a n d e re w o o rd e n ge e n sp ra ke va n Even m i n m a rkt w erkin g i n h et
op en b a a r vervoer
‘e ch t e ’ co n cu rre n tie in d e zin d a t m e e r a a n b ie d e rs co n cu rre re n o m d e gu n st va n d e g e b ru ike r. We l p ro b e e rt d e o ve rh e id d e a a n b ie d e rs sch e rp t e h o u d e n d o o r p e rio d ie k m e e r a a n b ie d e rs m e e t e la t e n d in g e n n a a r d e co n ce ssie vo o r h e t ve r- zo rge n va n o p e n b a a r ve rvo e r in e e n g e b ie d .
Te ge lijk m e t d e in tro d u ctie va n co n cu rre n t ie o m d e in fra st ru ct u u r zijn e r b ij h e t b u sve rvo e r p riva t e o n d e rn e m in ge n o p h e t t on e e l ve rsch e n e n . Pu b lie ke b e la n ge n w o rd e n ge b o rgd via co n ce ssie vo o rw a a rd e n . De ve rvo e ron d e rn e m in ge n zijn ve r- vo lge n s d e vra ge rs n a a r in fra st ru ctu u r e n ve rke e rsd ie n ste n .
De Ra a d is vo o rst a n d er va n d e ve rd e re u it b o u w va n h e t p e rio d ie k a a n b e st e d e n va n co n ce ssie s in h e t o p e n ba a r ve rvo e r. We l d ie n t m e n sch e rp in d e ga t e n t e h o u d e n o f d e ze vo rm va n co n cu rre n tie o o k d a a d we rke lijk le id t t o t m e e r k w a lit e it vo o r e e n l a g e re p rijs. Ve rd e r w ijst d e Ra a d e ro p d a t co n ce ssie vo o rw a a rd e n d ie n e n t e w o rd e n o p ge ste ld va n u it d e vra a gst u rin g, m e t a n d e re w o o rd e n : zij m o e te n b e vo rd e re n d a t d a a d w e rke lijk w o rd t vo ld a a n a a n d e vra a g. Da t b e te ke n t m e e r d a n n u h e t ge va l is a a n d a ch t vo o r h e t re su lta a t in p la a t s va n vo o r d e o p e ra - tio n e le u it vo e rin g.
Ne t a ls b ij d e w e g is e r o o k b ij h e t sp o o r m a a r é é n in fra b e h e e rd e r e n é é n ve r- ke e rs- o f ca p a cit e it sm a n a ge r. De in fra b e h e e rd e r e n d e ca p a cit e it sm a n a g e r zijn sin d s ja n u a ri 20 0 3 in é é n t a a ko rga n isa t ie o n d e rge b ra ch t (Pro ra il).
1 5 2 Vra a g s t u r in g e n Mo b i l i t e i t s m a r k t
f i g u u r 2 deel syst em en i n h et spoo r ver k eer
mar k t w er k i n g op on d er del en w el mog el ij k
De m o ge lijkh e d e n vo o r vo lle d ige m a rkt w e rkin g b ij h e t w e gve rke e r e n h e t o p e n - b a a r zijn d a n w e l b e p e rkt , m a a r d it b e t e ke n t n ie t d a t b ij in fra st ru ct u u r e n ve r- ke e rsd ie n st e n h e le m a a l ge e n m a rkt w e rkin g m o ge lijk is. Im m e rs, d e o ve rh e id is w e lisw a a r b e h e e rd e r e n e i ge n a a r va n d e in fra st ru ct u u r, ma a r d e fe it e lijke a a n le g vin d t p la a t s d o o r p r iva t e p a rt ije n n a a a n b e st e d in g d o o r d e o ve rh e id .
De vo lge n d e st a p is d a n n i e t a lle e n d e a a n le g, m a a r o o k h e t o n t w e rp , d e fin a n cie rin g, h e t b e h e e r e n h e t o n d e rh o u d u it t e b e st e d e n . De Ra a d a d vise e rt in d it ka d e r ve e l m e e r g e b ru ik t e m a ke n va n d e m o ge lijkh e d en va n h e t n og w e in ig to e ge p a ste‘in n o va tie f a a n b e st e d e n ’ bl z 62. De o ve rh e id b e st e e d t d a a rb ij n i e t a lle e n d e fe it e lijke a a n le g a a n , m a a r t e ve n s h e t on t w e rp , d e fin a n cie rin g, h e t In n ova t i ef a a n b est ed en
b e h e e r e n h e t o n d e rh o u d . Ma rkt p a rtije n zijn zo in sta a t e e n o p t im u m t e zo e k e n tu sse n o n t w e rp , b o u w e n o n d e rh o u d . Zo ka n m e n , b ijvo o rb e e ld d o o r e e n a n d e r on t w e rp o f d o o r b e t e re b o u w m e t h o d e n , b e sp a re n o p d e st e e d s w e e rke re n d e on d e rh o u d sko st e n . De o ve rh e id h o u d t e e n st ra kke re gie o m p u b lie ke b e la n ge n t e b o rge n .
De vo o rw a a rd e n w o rd e n ge re ge ld in co n ce ssie s e n con t ra cte n . De o ve rh e id ka n d a a rn a a st – o n d e r vo o rw a a rd e n – h e tve rke e rsm a n a ge m e n tbl z 61u it b e st e d e n a a n p riva t e p a rtije n .
Vo o rd e le n va n u it b e st e d e n va n a a n le g e n b e h e e r va n in fra st ru ct u u r e n ve rke e rs- m a n a ge m e n t zijn e e n o p t im a a l g e b ru ik va n d e cr ea t ivit e it , o rga n isa tie ta le n t e n ge vo e ligh e id vo o r fin a n cië le p rik ke ls va n h e t b e d rijfsleve n e n (p e rio d ie ke ) co n - cu rre n t ie b ij d e a a n b e st e d i n g. Dit a a n b e st e d e n va n o n d e rh o u d , b e h e e r e n ve rke e rsm a n a ge m e n t za l vo o ra l o p re gio n a a l n ive a u m o e t e n p la a t svin d e n .
In fe it e is e r w e in ig ve rsch il t u ss e n h e t in co n ce ssie a a n b e st e d e n va n
ve rvo e rsd ie n st e n b ij b u s e n sp o o r e n h e t a a n b e st e d e n va n ve rke e rsd ie n st e n e n a a n le g, b e h e e r e n o n d e rh o u d va n in fra st ru ct u u r. De ze vo rm e n va n a a n b e st e d in g b ie d e n (n a a st co n cu rre n t ie t u sse n d e ve rsch ille n d e a a n b ie d e rs b ij d e a a n b e st e - d in g) d e m o ge lijkh e id p rikke ls in t e b o u w e n vo o r b e te re d ie n st ve rle n in g a a n d e ge b ru ike r. Zo ka n e e n b e d rijf d a t h e t ve rke e rsm a n a ge m e n t in e e n b e p a a ld g e b ie d h e e ft ve rw o rve n , e xtra w o rd e n b e lo o n d in d ie n d e d o o rst rom in g u it ko m t b o ve n e e n in d e co n ce ssie vo o rw a a rd e n va stge le gd b a sisn ive a u , d u s m in d e r e n ko r t e re file s. Bij h e t n ie t vo ld o e n a a n d e a fge sp ro ke n n o rm is e r u ite ra a rd e e n ko r t in g.
To t slo t w ijst d e Ra a d o p e e n t o t a a l a n d e re m o ge lijkh e id va n co n cu rre n tie b ij w e gin fra stru ct u u r. Die co n cu rre n t ie o n t sta a t a ls d e w e g ge b ru ike r ka n kie ze n u it ve rsch ille n d e k w a lit e ite n q u a d o o rst ro m in g. Ee n b e k e n d vo o rb e e ld h ie rva n zijn e xp re ssb a n e n bl z 65. De a u t om o b ilist h e e ft d a a rb ij d e m o ge lijkh e id t e ge n e e n m e e rp rijs t e kie ze n vo o r e e n vlo t t e re d o o rst ro m in g. De Ra a d b e ve e lt a a n ‘e xt ra b e ta le n vo o r m e e r k w a lit e it ’ w a a r m o ge lijk in p ra kt ijk t e b re n g e n .
Voord eel: op t im a a l g eb ru i k va n crea t i vi t ei t i n m a rkt
Ext ra b et a len voor m eer kw a li t ei t
1 7 2 Vra a g s t u rin g e n Mo b i l i t e i t sm a r k t
vi si e van de r aad op vr aag st u r i n g
Om h e t a a n b o d va n ve rke e rs- e n ve rvo e rsvo o rzie n in ge n b e te r t e la t e n a a n slu it e n b ij d e vra a g va n h e t p u b lie k b ie d t m a rkt w e rkin g b e p e rkt e m o ge lijkh e d e n . Om t o ch b e t e r t e k u n n e n in sp e le n o p d e vr a a g n a a r ve rvo e r e n zo e e n o p lo ssi n g t e b ie d e n vo o r d e e rn st ige p rob le m e n w a a r w e n u m e e ka m p e n zi e t d e Ra a d d rie ke rn p u n t e n :
b e t e re in fo rm a tie vo o rzie n in g vo o r d e g e b ru ike rs é n o ve r d e g e b ru ike rs;
e e n t ra n sp a ra n t st e lse l va n b e p rijze n ge ko p p e ld a a n e e n t ra n sp a ra n t st e lse l va n fin a n cie re n ;
n ie u w e , e ffe ct ie ve vo rm e n va n sa m e n w e rkin g; e e rst t u sse n d e b e st u u rsla ge n e n a ls d a t ge re ge ld is t e ve n s m e t h e t b e d rijfsle ve n ; b ij d ie sa m e n w e rkin g d ie n t e e n za ke lijke b e n a d e rin g va n d e m o b ilit e it sp ro b le m a t ie k vo o ro p te sta a n .
Ee n t ra n sp a ra n t e in fo rm a t ie vo o rzie n in g st e lt d e ge b ru ike r in st a a t d ie ve rp la a t - sin gsm o ge lijkh e id t e k ie ze n d ie o p d a t m o m e n t h e t b e st e a a n zijn w e n se n t e ge - m o e t ko m t . Da a rvo o r h e e ft h ij a d e q u a t e e n b e t ro u w b a re in fo rm a t ie n o d ig o ve r a lte rn a t ie ve n vo o r d e b e st e m m in g, b e sch ikb a a rh e id e n k w a lit e it va n m o b ilit e it s- d ie n ste n , re is- e n ve rke e rsin fo rm a t ie e n in fo rm a t ie o ve r ko st e n .
Er b e st a a n a l ve le a a n ze t te n o m d e g e b ru ike rs va n go e d e in fo rm a t ie t e vo o rzie n . De n k a a n d e re isin fo rm a t ie o ve r h e t g e h e le o p e n b a a r ve rvo e r o p in te rn e t e n via d e t e le fo o n , m a a r o o k a a n d e in fo rm a t ie b o ve n e n la n gs d e w e g o ve r ve rw a ch te re ist ijd e n o ve r a lt e rn a t ie ve re ism o ge lijkh e d e n p e r o p e n b a a r ve rvo e r. Wa a r h e t d e Ra a d o m g a a t , is d a t d e in fo rm a tie vo o rzie n in g a a n g e b ru ike rs k ra ch t ig w o rd t u it - ge b o u w d . De ze u it b o u w d ie n t in t w e e o p zich te n p la a t s t e vin d e n . Te n e e rst e : b e vo rd e re n va n d e sa m e n h a n g e n d e a c tu a lit e it va n in fo rm a t ie (e e n i n t e gra a l in fo rm a t ie a a n b o d o ve r o p e n b a a r ve rvo e r e n w e gve rke e r, in clu sie f ve rw a ch t e ve r- t ra gin ge n , u it ge va lle n t re in e n , w e rkza a m h e d e n , o m le id in ge n , e tce t e ra ). Te n t w e e d e : d e u it b o u w t o e sp it se n o p b a sis va n d e b e h o e ft e n va n d e in d i vid u e le re izige r o f a u to m o b ilist (n a a st a lge m e n e ve rke e rsin fo rm a tie o o k in - ca r in fo rm a tie o p b a sis va n in d ivid u e le b e h o e ft e p ro fie le n ). Hie r ligt m e t n a m e e e n t a a k vo o r d e vo o ra l o p re gio n a a l n ive a u sa m e n w e rke n d e o ve rh e d e n in sa m e n w e rkin g m e t h e t b e d rijfsleve n .
Na a st b e te re in fo rm a tie vo o rzie n in g a a n d e g e b ru ike r, is b e te re in fo rm a tie o ve r d e ge b ru ike r o o k n o o d za ke lijk. De h ie rb o ve n ge n o e m d e b e h o e ft e p ro fie le n zijn e e n go e d e b a sis o m in zich t te k rijge n in h e t re isge d ra g va n d e g e b ru ike r, zo d a t h e t a a n b o d va n ve rke e rs- e n ve rvo e rsd ie n st e n d a a r b e t e r o p ka n w o rd e n a fge ste m d . Me t b e h u lp va n d e te ct ie lu sse n is vo o r h e t h o o fd w e ge n n e t a l d u id e lijk h o e ve e l Dri e kern p un t en
In form ati e sch ep t keu zem og eli j kh ed en
i n form a ti e m a a kt een b eter a a n b od m o g eli j k
ve rke e r zich o p w e lk m o m e n t w a a r b e vin d t . Dit ka n w o rd e n u it ge b re id vo o r d e h e le re is va n e e n a u t o m o b ilist m e t b e h u lp va n o n d e r a n d e refloa ti n g ca r d a ta, w a a rm e e o p d it m o m e n t vo o rzich tig w o rd t g e ë xp erim e n te e rd . In h e t o p e n ba a r ve rvo e r b ie d t d e in t e vo e re n ch ip ca rd go e d e m o ge lijkh e d e n o m m e e r in zich t t e krijge n in d e k e te n m o b ilit e it va n d e g e b ru ike r. De Ra a d is d a n o o k vo o rst a n d er va n st e vige o n d e rst e u n in g d o o r d e o ve rh e id o m in it ia tie ve n o p h e t ge b ie d va n in fo rm a t ie u it w isse lin g sn e l va n d e g ro n d t e k rijge n .
Ee n t ra n sp a ra n t ste lse l va n b e p rijze n za l d e g e b ru ike r in d e e e rst e p la a t s e e n h e ld e r in zich t m o e t e n ge ve n in d e ko st e n va n ve rp la a t se n . Da a rn a a st za l e e n d ire cte re ko p p e lin g t u ss e n b e t a le n e n d e g e le ve rd e d ie n st – d u s b e ta le n vo o r ge b ru ik in p la a t s va n vo o r a u t ob e zit – d e g e b ru ike r h e lp e n e e n z o w e l vo o r h e m ze lf a ls o o k in m a a t sch a p p e lijk o p zich t go e d e ke u ze t e m a ke n .
De o ve rh e id s ch e p t d u id e lijkh e id e n w e kt ve rt ro u w e n b ij d e b u r ge r d o o r d e in kom st e n u it h e t b e p rijze n t e g e b ru ike n vo o r in ve ste rin g e n in u it b re id in g, ve r- b e t e rin g e n o n d e rh o u d va n ve rke e rs- e n ve rvo e rsvo o rzie n in ge n , e n o m
n e ga t ie ve e ffe cte n o p m ilie u e n ve iligh e id t e ve rza ch te n o f t e co m p e n se re n .
On vo ld o e n d e sa m e n w e rkin g t u ss e n Rijk, p ro vin cie s e n ge m e e n t e n e n t u ss e n ove rh e d e n e n b e d rijfsle ve n le id t t o t ve rke e rd e ke u ze s a ls h e t ga a t om o p lo s - sin ge n vo o r d e b e re ikb a a rh e id sp ro b le m a t ie k o f o p zijn m in st t o t e e n st ro p e rig b e slu it vo rm in gsp ro ce s. Sa m e n w e rkin g is e e n a b so lu t e m u st o m a d e q u a a t e n tijd ig o p d e m o b ilit e it svra a g t e k u n n e n in sp e le n .
In d e vo lge n d e h o o fd st u kke n w e rkt d e Ra a d d e vo o rste lle n vo o r h e t n ie uw e st e lse l va n b e p rijze n e n fin a n cie re n e n vo o r sa m e n w e rkin g u it .
Bet ere keu ze d oor t ra n sp a ra n t b ep ri j zen
Sa m enw erki n g n od i g
1 9 2 Vra a g s t u r in g e n Mo b i l i t e i t sm a rk t
aan bevel i n g en
Be vo rd e r d e co n cu rre n t ie e n m a a k in te n sie ve r ge b ru ik va n d e crea t ivit e it va n p riva t e p a rtije n d o o r t o e p a ssin g va n n ie u w e vo rm e n va n a a n b e st e d e n – (p e rio d ie k) a a n b e st e d e n va n o n t w e rp , a a n le g, fin a n cie rin g, b e h e e r e n o n d e r- h o u d in o n d e rli n ge sa m e n h a n g – o f p u b lie k- p riva t e sa m e n w e rkin g m e t a ls d o e l: m e e r k w a lit e it e n la ge re ko st e n .
Bre n g h e t p rin cip e ‘e xt ra b e ta le n vo o r m e e r k w a lit e it ’ in p ra kt ijk, b ijvo o rb e e ld in d e vo rm va n e xp re ssb a n e n e n ve rgro o t d a a rm e e d e ke u ze m o ge lijkh e d e n vo o r d e a u t o m o b ilist .
Zo rg vo o r e e n in t e gra a l e n a c tu e e l a a n b o d va n d e in fo rm a t ie vo o rzie n in g a a n e n ove r (in d ivid u e le ) OV- re izige rs e n a u t om o b ilist e n .
3 Be p rijze n e n fin a n cie re n : w ie b e ta a lt w a t ?
Da t e r b ij in fra st ru ct u u r e n ve rke e rsd ie n st e n ge e n e ch t e co n cu rre n t ie b e st a a t , w il n o g n i e t ze gge n d a t d e g e b ru ike r n ie t o p d ire ct e w ijze ka n b e t a le n vo o r d e a a n ge b o d e n d ie n st e n .
He t Na t io n a a l Ve rke e rs- e n Ve rvo e rsp la n (NVVP), in a p ril 20 0 2 d o o r d e Tw e e d e Ka m e r a fge w e ze n , n o e m t t o e p a ssin g va n h e t p rijsm e ch a n ism e e e n b e la n grijk m id d e l o m e e n ‘m o b ilit e it s m a rkt ’ t o t st a n d t e b re n ge n . Oo k d e SER t re kt d e ze co n clu sie , g e t u ige h e t vo lge n d e cit a a t [SER, 20 0 1]:
" De SER zie t d e m o b ilit e it sm a rkt a ls e e n in st ru m e n t om d o o r t o e p a ssin g va n h e t p rijsm e ch a n ism e t e ko m e n t o t m a a t sch a p p e lijk g e zie n b e t e re u it ko m ste n in t e r- m e n va n b e re ikb a a rh e id , ve iligh e id e n le e fb a a rh e id (co n fo rm d e h o o fd d o e l- st e llin g va n h e t NVVP- b e le id ). Da a rd o o r w o rd e n ge b ru ike rs zo d ire ct m o ge lijk ge co n fro n te e rd m e t d e m a a t sch a p p e lijke ko ste n va n h u n m o b ilit e it sg e d ra g.
Va n u it e e n b re e d w e lva a rt sb e grip le id t d it t o t o p t im a lisa tie – m e t h e t o o g o p e ise n va n b e re ikb a a rh e id , le e fb a a rh e id é n ve iligh e id – va n zo w e l
m o b ilit e it ske u ze a ls d e b e sch ikb a a rh e id va n in fra st ru ct u u r vo o r ve rke e r e n ve rvo e r. "
De Ra a d vo o r Ve rke e r e n Wa t e rst a a t o n d e rsch rijft d e zie n sw ijze va n d e SER o ve r to e p a ssin g va n h e t p rijsm e ch a n ism e . Be ta le n vo o r m o b ilit e it , w a a rb ij e e n d ir e ct e re la tie w o rd t ge le gd t u sse n g e b ru ik e n w e rke lijke ko ste n , d ra a gt e ra a n b ij d a t d e ge b ru ike r zo w e l vo o r zich ze lf a ls m a a t sch a p p e lijk ge zie n t o t e e n go e d e ke u ze kom t . Dit m e ch a n ism e , w a a rb ij e e n m o b ilit e it st a rie f (m o b ita rie f) w o rd t b e p a a ld , is d o e lt re ffe n d e r e n re ch t va a rd ige r d a n d e h u id i ge sit u a t ie . De Ra a d is d a a rb ij va n m e n in g d a t o p t ijd e n e n p l a a t se n va n s ch a a rst e d e p rijs va n ge b ru ik h o ge r m a g zijn . De e xt ra o p b re n gste n d ie h ie rd o o r w o rd e n ge ge n e re e rd d ie n e n d a n w e l t e w o rd e n in ge ze t o m d ie s ch a a rst e t e b e st rijd e n .
Ze ke r n u b e ta le n vo o r g e b ru ik o p a fzie n b a re t e rm ijn in t e ch n isch o p zich t b in n e n b e re ik is, zie t d e Ra a d d yn a m isch b e p rijze n a ls cru ci a a l in st ru m e n t o m vra a g e n a a n b o d b e te r o p e lk a a r a f te st e m m e n . Ee n n ie u w e syst e m a tie k va n b e p rijze n , w a a rb ij h e t ge b ru ik va n d e in fra stru ctu u r w o rd t b e la st e n n i e t h e t vo e rtu igb e zit , is é é n va n d e n o o d za k e lijke in st ru m e n te n o m h e t vra a gst u k va n m o b ilit e it e n b e re ikb a a rh e id st ru ct u re e l a a n t e p a k ke n . Da a rb ij m o e t d e a m b it ie zijn o m d e b e t ro u w b a a rh e id va n d e re ist ijd vo o r d e a u t om o b ilist e n OV- ge b ru ike r a a n zie n lijk te ve rb e t e re n ; d it ze lfd e ge ld t u it e ra a rd vo o r d e co n cre t e b e re ikb a a rh e id .
Vi si e op b ep ri j zen
2 1 3 Be p ri j ze n e n fin a n c ie re n : w ie b e t a a lt w a t ?
n aar een n i euw e syst emat i ek van bepr i j zen i n h et w egver keer
Om t e b e gin n e n d ie n t d e p rijs va n m o b ilit e it e e n re ë le e n d ir e ct e a fsp ie ge lin g t e vo rm e n va n d e w e rke lijke ko ste n . Dit zijn – n a a st d e ko ste n va n h e t vo e rt u ig ze lf vo o r a a n sch a f, o n d e rh o u d , b ra n d st o f e n ve rze ke rin g – d e ko st e n va n a a n le g e n b e h e e r va n d e in fra stru ctu u r e n d e z og e n a a m d e e xt e rn e ko st e n . Ext e rn e ko ste n zijn ko st e n vo o r d e rd e n , zo a ls ko st e n ve ro o rza a kt d o o r ve rke e rso n ge va lle n , ge lu id h in d e r, e m issie s va n ve ro n t re in ige n d e st o ffe n e n o o k ko st e n va n co n g e stie (t ijd ve rlie s).
De Ra a d is e e n vo o rst a n d e r va n b e ta le n p e r a fge le gd e kilo m e te r (rijd e n ) d a n w e l p e r u u r ve rb lijfst ijd (p a rke re n ), w a a rb ij d e p rijs a fh a n k e lijk is va n d e ve rke e rso m - st a n d igh e d e n (t ijd st ip e n lo ca t ie ). Dit h e e t d yn a m isch b e p rijze n bl z 69. Hie rd o o r ka n d e b u rge r a lt e rn a tie ve n go e d a fw e ge n e n o n t sta a t d e m a a t sch a p p e lijk ge w e n st e a fst e m m in g va n vra a g e n a a n b o d .
Als b a sis zie t d e Ra a d e e n syst e e m w a a rb ij:
e e n sch o n e a u t o e e n l a g e re b a sisp rijs h e e ft d a n e e n m e e r ve rvu ile n d e a u t o ; o p p la a t se n e n m o m e n te n va n sch a a rst e e e n h o ge re p rijs w o rd t b e t a a ld , zo d a t m e n se n d ie o o k o p e e n a n d e r m o m e n t ku n n e n re ize n , va ke r co n ge stie p le kke n e n - t ijd e n m ijd e n , e n d u s d e in f ra st ru ct u u r o ve r h e t ge h e e l b e t e r w o rd t b e n u t ;
vo o r vo o rzie n in g e n m e t e xtra k w a lit e it e e n h o ge re p rijs m a g w o rd e n ge vra a gd . De Ra a d a ch t h e t n ie t zijn t a a k o m co n cre te a a n b e ve lin g e n t e d o e n vo o r d e h o o gt e va n d e m o b ilit e it st a rie ve n .
In figu u r 3 is h e t ve rsch il w e e rge ge ve n in d e m a n i e r w a a ro p in d e h u id i ge sit u a t ie e n in d e t o e k o m stige sit u a t ie h e ffin ge n t o t st a n d ko m e n . Ee n b e la n grijke
o p m e rkin g h ie rb ij is d a t d e t o t a le ko st e n vo o r d e a u t om o b ilist n ie t h o e ve n t e st ijge n . St e rke r n o g, ve e l m e e r d a n n u h e t ge va l is b e p a a lt d e a u t o m o b ilist d e h o ogt e va n d e ko st e n d o o r h e t a a n t a l kilo m e t e rs d a t h ij a fle g t .
Reëel en d i r ect b ep ri j zen
En d yn a m i sch b ep ri j zen
Ba si ssysteem b ep ri j zi n g en w egverkeer
f i g u u r 3 h ef f i n g en i n de h u i d i g e en de n i eu w e s i t uat i e
Ve rsch e id e n e o n d e rzo e ke n w ijze n u it d a t d e ze syst e m a t ie k e ffe ctie f za l zijn . Zo h e e ft h e t m in ist e rie va n Ve rke e r e n Wa t e rsta a t b e cijfe rd d a t d yn a m isch b e p rijze n in d e vo rm va n e e n ge d iffe re n t ie e rd e kilo m e te rh e ffin g d e co n ge st ie o p h e t w e ge n n e t in b e la n grijke m a t e ka n t e ru gd rin ge n [V&W, 20 0 2]. Ee n re ce n te st u d ie vo o r h e t m in iste rie va n Fin a n cië n ko m t to t e e n ve rge lijkb a re co n clu sie [CE, 4Ca st e n VU, 20 0 2].
Oo k vo o r p a rke re n m a g e e n p rijs w o rd e n ge vra a gd (ve rb lijfsh e ffin g). Vo o r h e t p a rke re n va n vo e rt u ige n is im m e rs ve e l ko st b a re ru im te n o d ig. Hi e rm e e zijn a a n zie n lijke m a a t sch a p p e lijke ko ste n g e m o e id . In n ie u w b o u w w ijke n zijn d e ko st e n va n p a rke e rvo o rzie n in ge n in d e re ge l a l ve rre ke n d in d e p rijs va n d e w on in ge n . Pa rke e rb e le id b lijkt e e n ze e r e ffe ctie f in st ru m e n t te zijn o m h e t a u to - ge b ru ik in d e m a a t s ch a p p e lijk ge zie n g e w e n st e rich tin g t e b e ïn vlo e d e n . Nie u w e te ch n o lo gie m a a kt h e t m og e lijk d it in st ru m e n t in d e t o e k o m st a a n zie n lijk t e ve r- fijn e n .
Min d er con g est i e a ls resu lta a t
Verb li j fsh eff in g voor p a rkeren
2 3 3 Be p ri j ze n e n fin a n c ie re n : w ie b e t a a lt w a t ?
en een aan gepast pr i n ci pe van bepr ij zen voor h et open baar ver voer
Co n se q u e n t t o e p a sse n va n h e t p rin cip e ‘d e g e b ru ike r b e ta a lt ’ b e te ke n t d a t o o k d e re izige r in h e t o p e n ba a r ve rvo e r e e n p rijs b e ta a lt d ie d e w e rke lijke ko st e n w e e rsp ie ge lt . Zo u d e o ve rh e id d e in fra stru ct u u rko st e n e ch te r d o o rb e re ke n e n , d a n st ijge n d e p rijz e n ze e r fo rs e n n e e m t u it e in d e lijk h e t ge b ru ik va n o p e n b a a r ve rvo e r a lle e n m a a r a f. Da t is vo lge n s d e Ra a d o n a cce p t a b e l, o m d a t o p e n b a a r ve rvo e r n u e e n m a a l va n g ro o t b e la n g is o m o n ze e co n o m isch e ce n t ra b e re ikb a a r te h o u d e n e n va n u it so cia a l p e rsp e ct ie f. He t b lijft d a n o o k n o o d za ke lijk o p e n ba a r ve rvo e r ge d e e lt e lijk t e b e ko st ige n u it p u b lie ke m id d e le n . De m a t e va n o ve rh e id s- b e ko stigin g ka n o ve rige n s o n d e rw e rp va n d iscu ssie zijn . De Ra a d is ge e n vo o r- st a n d e r va n ‘gra t is’ o p e n b a a r ve rvo e r.
r an dvoor w aar den
In vo e rin g va n e e n e e rlijk e r e n za k e lijke r st e lse l va n b e p rijze n is a lle e n re ë e l a ls e e n a a n ta l in h e t o o g sp rin ge n d e a ch t e rst a n d e n in a a n le g e n o n d e rh o u d va n zo w e l d e w e g- a ls sp o o rin fra st ru ctu u r ve rsn e ld w o rd e n w e gge w e rkt . He t ga a t h ie rb ij o m in fra st ru ct u u r w a a r d e n o o d za a k vo o r u it b re id in g o f o n d e rh o u d d u id e lijk is, m a a r w a a r d o o r d iscu ssi e s e n la n ge p ro ce d u re s n ie t t o t e e n b e slu it w o rd t ge ko m e n . Co n cre e t ga a t h e t o m h e t to e vo e ge n va n o n t b re ke n d e sch a ke ls in h e t h o o fd w e g e n n e t zo a ls d e A4 Mid d e n - De lfla n d e n d e Tw e e d e Co e n tu n n e l, h e t w e gw e rke n va n d e a ch t e rst a n d in o n d e rh o u d b ij h e t sp o o r e n u it b re id in g va n b e sta a n d e in fra stru ctu u r o p p l a a t se n w a a r zich vo o rt d u re n d (d u s n ie t a lle e n in d e sp it s) co n ge stie p ro b le m e n vo o rd o e n .
Da a ro m d ie n t d e o ve rh e id , w a a r m o ge lijk in n a u w e sa m e n w e rkin g m e t d e p riva te se cto r, vo o rt va re n d t e b lijve n w e rke n a a n d e o p lo ssi n g va n st ru ct u re le kn e lp u n t e n in h e t n e t w e rk va n h o o fd w e ge n e n sp o o rw e ge n . Da a rn a a st d ie n t d e o ve rh e id d e to e p a ssin g va n slim m e b e n u t t in gsm a a t re ge le n , zoa ls g e b ru ik va n vlu ch t stro ke n t ijd e n s d e sp it s , w a a r m o ge lijk te i n t e n sive re n .
kr it isch e su ccesf act or en
De in tro d u ct ie va n e e n n ie u w st e lse l va n b e p rijze n za l n o g e e n a a n t a l ja re n ve r- ge n . Ee n b e la n grijke su cce svo o rw a a rd e is h e t b ie d e n va n t ra n sp a ra n t ie . In zij n a lge m e e n h e id ge ld t d a t co n su m e n te n w e l d e p rijs va n e e n b e p a a ld p ro d u ct Overh ei d b li j f t m eeb eta len a a n
op en b a a r vervoer
Op lossen va n st ru ct u rele kn elp u n ten
Tra n sp a ra nt i e
w ille n w e te n , m a a r n ie t d e p rijso p b o u w . Bij d e p rijs va n a u t o m o b ilit e it ligt d a t ge zie n d e g e vo e ligh e id va n h e t o n d e rw e rp w a a rsch ijn lijk a n d e rs. De a u t o m o b ilist za l w ille n w e t e n h o e d e p rijs va n w e gge b ru ik t o t st a n d ko m t , w a t d e w e rke lijke ko st e n zijn e n h o e d e o ve rh e id d e in k om st e n u it d yn a m isch b e p rijze n g a a t b e - st e d e n . Ve le n zijn im m e rs va n m e n in g d a t d e o ve rh e id d e a u t o ge b ru ikt a ls m e lkko e o m d e rijkska s t e sp e k ke n . On d e rzo e k n a a r d e m a a t sch a p p e lijke ko ste n va n h e t a u t o ve rke e rbl z 70la a t zie n , d a t d it ze ke r n ie t zo is [CE, 20 0 2]. De ko st e n va n ve rke e rso n ve iligh e id e n m ilie u s ch a d e b ijvo o rb e e ld zijn a a n zie n lijk. Dit za l a a n d e w e g ge b ru ike r d u id e lijk m o e t e n w o rd e n ge m a a kt .
Ee n ve e l ge h o o rd p u n t va n zo rg is d a t d e ko ste n va n b e p rijze n ku n n e n w o rd e n a fge w e n te ld o p d e rd e n . Ee n a n d e r p u n t is d a t m e n se n d ie n o o d za ke lijke rw ijs d a ge lijks in d e sp it su r e n m e t d e a u t o m o e te n re ize n e n ge e n a l t e rn a t ie f h e b b e n o p e e n o f a n d e re m a n ie r m o e t e n w o rd e n ge co m p e n se e rd vo o r d e h o ge re ko st e n . Hie r zie t d e Ra a d e e n m o g e lijkh e id om w e rkge ve rs n a d ru kke lijk t e b e tre kke n . Zij ku n n e n m e t h u n w e rk n e m e rs a fsp ra ke n m a ke n in h e t ka d e r va n ve rvo e rs- m a n a ge m e n t , d e a rb e id st ijd e n , m a a r b ijvo o rb e e ld o o k o p h e t ge b ie d va n a rb e id s vo o rw a a rd e n . Hie ro p ko m t d e Ra a d in h e t la a t st e h o o fd st u k t e ru g.
Ee n a n d e re krit isch e su cce sfa cto r is h e t ve rkrijge n va n m a a t s ch a p p e lijk d ra a g- vla k. In d e k o m e n d e ja re n m o e t h ie ra a n p rio rit e it w o rd e n ge ge ve n . Pa ra lle l d a a ra a n ka n d e o ve rh e id d e vo o rb e re id in g vo o r d e t e ch n isch e im p le m e n ta t ie va n h e t syst e e m (o p n ie u w ) t e r h a n d n e m e n .
Da a ro m is e e n go e d ge o rga n ise e rd e co m m u n ica tie ca m p a gn e n o o d za ke lijk. Ve e l b u rg e rs h e b b e n d e in d ru k d a t zij m e e r g a a n b e ta le n b ij e e n n ie u w b e p rijzin gs- syst e e m . Da t is n ie t zo . Die ge n e d ie re la t ie f ge zie n e e n b e p e rkt a a n t a l kilo m e t e rs a flegt za l m in d e r b e t a le n . Oo k in so cia a l o p zich t is h e t n ie u w e b e p rijzin gssyst e e m re ch t va a rd ig. La ge re in ko m e n sg ro e p e n le gge n im m e rs in d e re ge l p e r ja a r m in d e r kilo m e t e rs a f e n zijn d e rh a lve vo o rd e lige r u it .
Uit o n d e rzo e k [V&W, 20 0 2] is g e b le ke n d a t e r w e l e e n b re e d m a a t sch a p p e lijk d ra a gvla k is vo o r m a a t re ge le n d ie h e tg eb ru i kva n h e t vo e rt u ig b e la ste n in p la a t s va n h e tb ezi t .
In d e ca m p a gn e m o e t d u id e lijk w o rd e n :
w a t b u rge rs n u (a l) b e ta le n e n w a t zij st ra ks g a a n b e ta le n , w a a ro m w o rd t ge ko ze n vo o r d yn a m isch b e p rijze n ,
w e lke p rin cip e s d a a ra a n t e n g ro n d sla g ligge n , d a t d it s yst e e m re ch t va a rd ig is ,
w a t e r m e t d e in k om st e n u it b e p rijze n w o rd t ge d a a n . Dra a g vla k
2 5 3 Be p ri j ze n e n fin a n c ie re n : w ie b e t a a lt w a t ?
eu r opese cont ext
Ne d e rla n d is n ie t h e t e n ige Eu ro p e se la n d d a t n a d e n kt o ve r h e t a n d e rs b e p rijze n va n m o b ilit e it . Zo w il Du it sla n d in a u gu st u s 20 0 3 e e n syst e e m va n kilo m e t e rh e ff- in g vo o r h e t vra ch t ve rke e r in vo e re n . In Lo n d e n sta rt in 20 0 3 e e n e xp e rim e n t w a a rb ij a u t o m o b ilist e n e e n b e p a a ld b e d ra g m o e t e n b e ta le n w a n n e e r zij d e b i n - n e n st a d in w ille n . Oo k d e Eu ro p e se Com m issie p le it in h a a r t w e e d e Wit b o e k ‘He t Eu ro p e se ve rvo e rsb e le id t o t h e t ja a r 20 10 : t ijd o m t e kie ze n ’ vo o r e e n syst e e m va n b e p rijze n w a a rb ij d e g e b ru ike r d e m a a t sch a p p e lijke ko st e n b e ta a lt . He t is za a k b ij d e vo o rb e re id in g e n in tro d u ct ie va n d yn a m isch b e p rijze n in Ne d e rla n d d e
Eu ro p e se o n t w ikke lin ge n bl z 76, m e t n a m e in o n ze b u u rla n d e n , go e d in d e ga t e n t e h o u d e n e n za k e n zo go e d a ls m oge lijk a f te st e m m e n .
de f i n an ci ël e k an t
In h e th u id ige st e lse lbl z 71is d e fin a n cië le sit u a t ie a ls vo lgt . He t w e gve rke e r ge n e re e rt ja a rlijkse in k om st e n vo o r h e t Rijk in d e vo rm va n a ccijn ze n o p b ra n d - st o ffe n , m o t o rrijt u ige n b e la stin g (MRB), b e la st in g o p p e rso n e n a u t o ’s e n m o t o r rij- w ie le n (BPM), Eu ro vig n e t (vra ch t ve rke e r) e n BTW (o ve r b ra n d st o f, n ie u w e e n ge b ru ikt e a u t o ’s, re p a ra t ie e n o n d e rh o u d e t c. ) [CE, 20 0 2]. In 20 0 1 w a s d it o n ge ve e r 14 m ilja rd e u ro . De ze in ko m ste n vlo e ie n in d e a lge m e n e m id d e le n . Ru im d e h e lft va n d it b e d ra g k om t (in d ire ct ) w e e r t e ru g in h e t ve rke e rs- e n ve r- vo e rssyst e e m in d e vo rm va n u it ga ve n vo o r a a n le g e n o n d e rh o u d va n in fra st ru c- t u u r (h o o fd w e ge n n e t e n o n d e rligge n d w e ge n n e t ) e n b ijd ra ge n in d e
e xp lo it a tie ko ste n va n h e t o p e n b a a r ve rvo e r. Da a rn a a st zijn e r ko st e n a ls g e vo lg va n e xte rn e e ffe ct e n va n ve rke e r; d e ze zijn so m s d ir e ct ge re la t e e rd a a n ko st e n va n in fra stru ctu u r, zoa ls vo o rzie n in ge n vo o r in p a ssin g e n re d u ctie va n ge lu id h in - d e r, m a a r sla a n in a n d e re ge va lle n e ld e rs n e e r, zo a ls in d e g e zon d h e id szo rg (ko ste n va n o n ge va lle n ). Wa n n e e r m e n d e e xt e rn e ko st e n m e e n e e m t d a n b lijkt d a t d e in ko m ste n u it d e h u id ige h e ffin ge n vo o r a u t o m o b ilist e n e n e rzijd s e n d e a u t om o b ilit e it s- ge re la t e e rd e u it ga ve n a n d e rzijd s o n g e ve e r in b a la n s zijn . Da t is n u a lle e n n ie t zich t b a a r vo o r d e b u rge rs.
Bij i n vo e rin g va n d yn a m isch b e p rijze n va n h e t w e gge b ru ik w il d e Ra a d d it syst e e m a ls vo lgt w ijzige n .
Va st e b e la st in ge n a ls MRB e n BPM (e n h e t Eu rovign e t vo o r vra ch t ve rke e r) ve r- d w ijn e n . Zij b e la ste n im m e rs h e t b e zit va n h e t vo e rt u ig e n n ie t h e t ge b ru ik.
Oo k e e n su b st a n tie e l d e e l va n d e a ccijn ze n o p b ra n d st o ffe n ka n ve rva lle n . Da a rb ij d ie n t u it e ra a rd re ke n in g t e w o rd e n ge h o u d e n m e t on t w ikke lin g e n in d e b u u rla n d e n o m o n ge w e n st e g re n se ffe ct e n va n w e ge g ro te ve rsch ille n in Hu i d i g h effi n g en st elsel
Wi j zi gi n g svoor stellen
b ra n d st o fp rijze n t e vo o rko m e n .
Dyn a m isch b e p rijze n ko m t in p la a t s va n MRB e n BPM (e n Eu rovign e t ) e n e e n n a d e r t e b e p a le n d e e l va n d e a ccij n ze n .
De in ko m ste n u it d yn a m isch b e p rijze n d ie n e n d ire ct e n h e rke n b a a r vo o r d e b u rge r t e ru g t e vlo e ie n in h e t ve rke e rs- e n ve rvo e rssyst e e m . De o p b re n gst va n d e re ste re n d e a ccijn ze n (o f e e n d e e l d a a rva n ) ka n n a a r d e a lg e m e n e m id d e le n ga a n .
De Ra a d p le it vo o r h e t in st e lle n va n e e n Na t io n a a l Mob ilit e it sfo n d s, d a t ge vo e d w o rd t m e t d e o p b re n gst e n va n d yn a m isch b e p rijze n . Uit d it fo n d s w o rd e n n ie t a lle e n in fra st ru ct u re le vo o rzie n in ge n b e ko st igd (n a t io n a a l e n re gio n a a l via Re gio n a le Mob ilit e it sfon d se n ), m a a r o o k m a a t re ge le n e n a ct ivit e ite n d ie n o d ig zijn o m d e e xt e rn e e ffe ct e n va n m o b ilit e it te vo o rkom e n o f t e b e st rijd e n (o n ve i- ligh e id , m ilie u h in d e r, e t c. ). Om d a t h e t o p e n b a a r ve rvo e r o p ve e l p la a t se n n ie t ko st e n d e kke n d is t e m a k e n , za l h e t Na t ion a a l Mo b ilit e it sfo n d s m o e te n w o rd e n a a n ge vu ld m e t ge ld e n u it d e a lge m e n e m id d e le n .
In st ellin g Nat i on a a l en Reg i on a le Mob i li t ei t sfon d sen
2 7 3 Be p ri j ze n e n fin a n c ie re n : w ie b e ta a lt w a t ?
over zi ch t van de bel an g r i j k st e i nk omst en br o n n en en u it g aven post en
In kom sten b ron n en en u i t g a ven fon d sen
In ko m st e n Na t ion a a l e n Regio n a le Mo b ilit e it sfo n d se n Uitg a ve n Na t ion a a l e n Re gion a le Mo b ilit e it sfo n d sen 1. Na t io n a a l Mo b ilit e it sfo n d s
We gve rke e r: d yn a m isch b e p rijzen Ho o fd w e ge n n e t : u it b re id e n e n b e n u t te n b e h e e r e n o n d e rh o u d ve rke e rsm a n a ge m e n t in fo rm a t ievo o rzie n in g m ilie u vo o rzien in gen ve iligh e id svo o rzie n in ge n
Sp o o rve rvo e r: in fra st ru ctu u rh e ffin g Sp o o rw e gn e t : u it b re id in g
b et ro u wb a a r h e id in fra b e h e e r e n o n d e rh o u d m ilie u vo o rzien in gen ve iligh e id svo o rzie n in ge n Bijd ra ge a a n Regio n a le Mo b ilit e it sfo n d se n Bijzon d e r e u itga ven : syst e e m ko st e n b e p rijze n
2. Re gio n a le Mo b ilit e it sfo n d se n :
Ove rige in k om st e n : a lge m e n e m id d e le n regio n a a l o p e n b a a r ve rvo er
ver b lijfsh e ffin ge n regio n a le in fra st ru ctu u r
ke te n m o b ilit e it lo ca tie b e re ikb a a rh e id m ilie u vo o rzien in ge n ve iligh e id svo o rzie n in gen
oper at ie h er zien i n g h ef f i n gen en f i n an cier i n g mobi l it eit
De Ra a d re a lise e rt zich d a t h e t o n t w ik ke le n e n im p le m e n t e re n va n e e n n ie u w ste lse l va n h e ffin ge n e n fin a n cie rin g in ve rke e r e n ve rvo e r e e n b ijz o n d e r la st ige o p g a ve is. Er is e ch t e r vo lo p a a n le id in g d e syst e m a tie k va n fis ca le t a rie ve n in h e t ve rke e r g ron d ig t e h e rzi e n . Er is e e n o p b o u w n o d ig d ie e rvo o r zo rgt d a t
Ne d e rla n d e rs w e te n w a n n e e r ze w a t b e ta le n e n w a a rvo o r, m et a d e q u a t e p rikke ls om m a a t sch a p p e lijke ko ste n t e re d u ce re n in p la a t s va n d e ze a f t e w e n te le n o p d e ge m e e n sch a p .
De Ra a d a d vise e rt d a n o o k e e n co m m issie m e t b re e d m a a t sch a p p e lijk d ra a gvla k in t e st e lle n d ie d e Op e ra t ie He rzie n in g He ffin ge n e n Fin a n cie rin g Mo b ilit e it in d e kom e n d e t w e e ja a r vo o rb e re id t . Be la n grijke a a n d a ch t sp u n te n vo o r d e ze co m - m issie zijn d a t e r w o rd t ge le e rd va n h e t ve rle d e n e n d a t d e co m m issie in e n m e t d e sa m e n le vin g a a n d e sl a g ga a t . Da t la a t st e b e te ke n t ve e l a a n d a ch t vo o r d e p ro ce sga n g e n vo o r h e t w e gn e m e n va n w a n tro u w e n b ij d e b u r ge r. In vo e rin g va n h e t n ie u w e st e lse l a ch t d e Ra a d m o ge lijk in d e p e rio d e 20 0 6 - 20 10 . Te ge n d ie t ijd ka n d e syst e m a tie k va n d yn a m isch b e p rijze n e ve n e e n s zijn i n ge vo e rd .
Gron d i ge voorb erei d in g n od i g
Via com m i ssi e m et b reed m a a t sch a p p eli j k d ra agvla k
2 9 3 Be p ri j ze n e n fin a n c ie re n : w ie b e t a a lt w a t ?
aan bevel i n gen
Vo e r e e n st e lse l va n d yn a m isch b e p rijze n va n w e gge b ru ik in a ls cru ci a a l in st ru m e n t o m vra a g e n a a n b o d in h e t p e rso n e n ve rvo e r p e r a u t o b e te r o p e lka a r a f t e st e m m e n , w a a rb ij d e re isb e tro u w b a a rh e id vo o r d e a u t o m o b ilist e n d e b e re ikb a a rh e id a a n zie n lijk to e n e m e n .
Be st e e d h ie rb ij b ijzon d e re a a n d a ch t a a n h e t ve rkrijge n va n m a a t sch a p p e lijk d ra a gvla k, e n m a a k h ie rb ij t e ve n s d u id e lijk w a a ra a n d e in k o m ste n u it b e p rij- zin g w o rd e n b e st e e d .
In t ro d u ce e r m e t d e in vo e rin g va n d yn a m isch b e p rijze n e e n n ie u w, t ra n sp a ra n t st e lse l va n h e ffin ge n e n fin a n cie rin g in ve rke e r e n ve rvo e r.
La a t e e n co m m issie m e t b re e d m a a t sch a p p e lijk d ra a gvla k d e ze Op e ra t ie He rzie n in g He ffin ge n e n Fin a n cie rin g Mo b ilit e it in d e k o m e n d e t w e e ja a r vo o r- b e re id e n . De co m m issie d ie n t zich n ie t a lle e n o p d e ‘t e ch n is ch e ’ ka n t va n d e za a k te rich t e n , m a a r o o k u it d ru kke lijk o p d e d ia lo o g m e t d e sa m e n - le vin g.
Ste l in h e t ka d e r va n d e ze st e lse lh e rzie n in g e e n Na t io n a a l Mo b ilit e it sfo n d s in , w a a ru it d e u it ga ve n vo o r ve rke e r e n ve rvo e r w o rd e n b e ko stig d , in clu sie f d e d a a ra a n ge re la t e e rd e u it ga ve n vo o r ve iligh e id e n m ilie u .
Vo e d d it fo n d s m e t d e in kom st e n u it d yn a m isch b e p rijze n e n d e in fra st ru c- tu u rh e ffin g e n vu l h e t a a n m e t ge ld e n u it d e a lge m e n e m id d e le n .
4 Re gio n a le ve ra n t w o o rd e lijkh e id e n sa m e n w e rkin g: w ie d o e t w a t ?
St e e d s m e e r Ne d e rla n d e rs o n d e rvin d e n d a ge lijks la st va n ve rke e rs- e n ve r- vo e rsp ro b le m e n a ls zij m e t d e a u t o o f h e t o p e n b a a r ve rvo e r o p w e g g a a n , b ijvo o rb e e ld n a a r h u n w e rk o f n a a r s ch o o l.
Aa n ge zie n h e t m e re n d e e l va n d e ve rp la a t sin ge n n ie t m e e r b e d ra a gt d a n zo ’n 30 km , sp e le n d e p r o b le m e n va n m o b ilit e it e n b e re ikb a a rh e id zich vo o ra l a f o p re gion a a l n ive a u , d u s in e n ro n d d e st e d e lijke ge b ie d e n . He t is e ch t e r n ie t a lle e n e e n p rob le e m va n p rovin cie s e n g e m e e n t e n . Im m e rs, o o k in h e t re gio n a a l ve rvo e r w o rd t ve e lvu ld ig ge b ru ik ge m a a kt va n d e n a t io n a le in fra st ru ctu u r: rijksw e ge n n e t e n la n d e lijk sp o o rw e gn e t .
De p ro b le m e n o p re gio n a a l n ive a u w o rd e n ve rsch e rp t d o o r:
ge b re kkige g e rich t h e id o p d e e ch t e vra a g;
e e n ge b re kkige a fst e m m in g va n ru im t e lijke o rd e n in g e n ve rke e rs- e n
ve rvo e rsp la n n in g: d e n k a a n h e t o n t b re ke n va n a d e q u a a t o p e n b a a r ve rvo e r b ij d e b o u w va n n ie u w e w ijke n ;
t e w e in ig a fste m m in g b ij a a n le g e n u it b re id in g va n d e w e ge n n e tte n va n h e t Rijk, d e p ro vin cie e n d e g e m e e n te n ;
ge b re k a a n sa m e n w e rkin g t u sse n Rijk, p ro vin cie s e n g e m e e n te n b ij d e p la n - n in g va n n ie u w e ra ilve rb in d in ge n ;
o n ge co ö rd in e e rd e a a n p a k va n o n d e rh o u d sw e rkza a m h e d e n ;
h e t o n t b re ke n va n ge za m e n lijk ve rke e rsm a n a g e m e n t : m a a t re ge le n o m d e d o o rstrom in g o p h e t h o o fd w e ge n n e t t e b e vo rd e re n , sla a n va a k te ru g o p h e t on d e rligge n d w e ge n n e t va n p rovin cia le e n g e m e e n t e lijke w e ge n ; d a a r w o rd t on vo ld o e n d e re ke n in g m e e g e h o u d e n ;
on vo ld o e n d e a a n slu it in g va n d i ve rse vo rm e n va n ve rvo e r o p e lk a a r, i. p .v. zo a ls sle ch te a a n slu it in g va n b u s o p t re in e n ge e n o f sle ch te p a rke e rvo o rzie n in ge n vo o r a u t o m o b ilist e n e n st a llin gsvo o rzie n in ge n vo o r fie t se rs b ij h a lt e s va n h e t o p e n b a a r ve rvo e r.
De m e e st e p r ob le m e n zijn vo o ra l te ru g t e vo e re n o p e e n g e b re kkige sa m e n w e rk- in g t u ss e n Rijk, p ro vin cie (s) e n g e m e e n t e n in d e re gio . Mé é r sa m e n w e rkin g is e ch te r n i e t vo ld o e n d e . De Ra a d is va n m e n in g d a t d e o p lo ssin g t e ve n s m o e t w o r- d e n ge zo ch t in e e n n ie u w e t a a kve rd e lin g. Hie ro n d e r w e rkt d e Ra a d vo o rste lle n vo o r e e n n ie u w e t a a kve rd e lin g e n sa m e n w e rkin g n a d e r u it . Oo k ga a t h ij in o p d e fin a n cie rin g e n o p d e ge w e n st e a fst e m m in g t u ss e n la n d e lijk e n re gio n a a l b e le id .
opl ossi n gen
In d it ka d e r p le it d e Ra a d vo o r ve rd e rga a n d e d e ce n tra lisa tie . Al ja re n is e r sp ra k e va n e e n d e ce n t ra lisa tie te n d e n s, m a a r d e b ijb e h o re n d e m id d e le n w o rd e n n o g st e e d s ‘ce n t ra a l’ ve rd e e ld . On d e r h e t m o t to ‘d e ce n tra a l w a t ka n , ce n tra a l w a t m o e t ’ le gt h e t (ove rige n s d o o r d e Tw e e d e Ka m e r ve rw o rp e n ) NVVP t e re ch t st e e d s m e e r ve ra n t w o o rd e lijkh e d e n b ij d e re gio , in h e t b ijzon d e r b ij d e p r o vin cie . Ber ei kba a rh ei d sp rob lem en
voora l op reg i on a a l n i vea u
Gebrekki g e sa m en w erkin g a ls g root ste g em en e d eler
Verd erga a n d e d ecent ra li sa ti e
3 1 4 Regio n a le ve ra n t w o o rd e lijkh e id e n sa m e n w er kin g: w ie d o e t w a t ?
