CM 0 0

V 0

CM

0 0

NEDERLANDSE POUTIEKk

Legalisering Softdrugs

Het drugsbeleid is een onderwerp dat telkens weer terugkeert op de politieke agenda. Soms gepland, en soms totaal onverwacht. Onlangs drongen 22 burgemeester van de grotere gemeenten - waarvan veel van VVD-huize - bij monde van burgemeester van Tilburg, Stekelenburg, bij de regering aan op de legalisering van softdrugs. Vervolgens ontstond verwarring over uitspraken van de VVD inzake de legali­ sering van softdrugs. Sommigen toonden zich verrast en dachten dat ik een nieuwe rich­ ting in ging

De burgemeesters hebben dagelijks te maken met spanning tussen regelgeving en de weerbarstige werkelijkheid. Ze moeten beleid omzetten in daden en dat is lang niet altijd makkelijk. Voorstanders van legalisering willen dat Nederland een voorbeeldfunctie vervult, Gidsland wordt. Het legaliseren van softdrugs zou volgens hen de verkoop decri­ minaliseren en door middel van toezicht zou de kwafiteit (en daarmee de volksgezond­ heid) in de gaten kunnen worden gehouden.

In de politiek wordt niet zo nauw gelet op wat er werkelijk is gezegd, indien dat in je straatje komt. Vaak wordt gezegd dat de VVD een dogmatisch en principieel tegenstan­ der is van iedere vorm van legalisering. Maar in werkelijkheid verklaarde de VVD in 1993 in de Tweede Kamer geen ideologische of principiële bezwaren te hebben tegen de lega­ lisering van softdrugs. Maar legalisering is alleen mogelijk wanneer alle Europese Unielanden en bijvoorbeeld de Verenigde Staten van Amerika en Canada dat ook doen. En dus is iedere discussie over legalisering op dit moment nogal theoretisch.

Laten we blijven uitgaan van realisme en pragmatisme bij de aanpak van het hardnekkige probleem.

Hans Dijkstal

Begroting Binnenlandse Zaken:

Kwaliteitshandvest en Juridisering

Tijdens de behandeling van de Begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vroeg VVD-woordvoerder Philippe Brood aandacht voor de verbetering van de kwaliteit van het openbaar bestuur en de juridisering van de samenleving.

Phillippe Brood

K w a lite itsh a n d v e st De VVD ziet de over­ heid als een dienende instelling. Dit betekent dat de overheid een dienende opstelling zou behoren te hebben. Te vaak moeten burgers en bedrijven wachten op voor hen vitale beslis­ singen. De VVD-woordvoerder stelde voor kwaliteitshandvesten in te voeren, leder bestuurorgaan zou zelf zo'n handvest moeten vaststellen. Op deze wijze wordt aan de burgers duidelijk gemaakt welke normen het bestuursorgaan hanteert en hoe en waar burgers bij het niet voldoen aan die normen kunnen klagen. In Nederland worden dergelijke handvesten als gebruikt door de IB-groep en de gemeente Tilburg. De w e rkin g

Tijdens het debat schetste de VVD-woord­ voerder de werking van de kwaliteitshand­ vesten. Hieronder volgt een puntsgewijs overzicht.

1. Het zelf opstellen van een kwaliteitshand­ vest stelt overheden en overheidsdiensten in staat zich te bezinnen op hun dienstverle­ ning, het opstellen zelf draagt al zo bij aan een functioneren dat meer gericht is op dienstbaarheid aan de burger.

2. Het kwaliteitshandvest geeft de burger meer inzicht in de kwaliteit die hij van ae overheidsdienst mag verwachten. 3. Het daadwerkelijk gebruiken van een kwaliteitshandvest stelt overheden en over­ heidsdiensten in staat hun dienstverlening te verbeteren.

4. Klachten dienen reeds op grond van de huidige wet direct behandeld te worden en kunnen dus direct tot verbetering in de dienstverlening leiden.

5. Bovendien zijn overheden sinds juli 1999 verplicht om jaarlijks de bij hen ingediende klachten te publiceren. Dit stelt burgers en gekozen organen in staat om jaarlijks de kwaliteit van dienstverlening te vergelijken. 6. Het systeem van kwaliteitshandvesten geeft gekozen organen een beter inzicht in net functioneren van uitvoerende organen en stelt hen in staat zelf problemen te signaleren en te agenderen. Daarmee versterken we de democratische controle op de uitvoering.

7. Het systeem heeft een dejuridiserende werking. Als op tijd wordt beslist hoeft men

e s s e 326

Begroting Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties:

Tijdens de behandeling van de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor het jaar 2000 heeft VVD-woordvoerder Ruud Luchtenveld onder meer aandacht besteed aan het Grotestedenbeleid en de arbeidsvoorwaarden van ambtenaren.

Theorie en praktijk

In het komende decennium staan Rijk, provincies en gemeenten voor een grote opgave. Zij moeten de steden leefbaarder maken. Binnenlands bestuur moet een instrument worden voor het creëren van leefbaarheid. De Rijksoverheid stuurt dat proces op afstand. In de optiek van de VVD mag een minister nooit verworden tot een superwethouder. In de praktijk lijkt het zo mooi. Alle gemeenten kunnen aanspraak maken op geld voor de zgn. nieuwe generatie stadsvernieuwing (ISV). Bij het grotestedenbeleid is daarnaast terecht geld gereserveerd voor die grote steden die zuchten onder drugsoverlast, criminaliteit en verloedering. Het lijkt zo mooi: complementaire bestuur, samenwer- kenae overheden.

De praktijk is echter helaas anders. Er wordt veel gediscussieerd, gepraat, ambtelijke bijeenkomsten tussen steden en het departement. Veel woorden, maar geen daden. De VVD- woordvoerder zei de indruk te hebben dat de bewindslieden streven naar een integrale aanpak, zonder verkokering en met het arrekenen op resultaten achteraf. Helaas willen ae beleidsamb­ tenaren van verschillende departe­ menten nog steeds graag zoveel mogelijk vooraf precies voorschrijven wat de gemeenten moeten doen en laten. Deze opstelling frustreert de goede bedoelingen.

Bureacratiserin g

De VVD vreest bureaucratisering van het proces, waarbij ambtelijke en

bestuurlijke toetsing van regeltjes en voorschriften bijna doel op zich wordt. Juridisering van het proces dreigt. "Als gemeenten. Rijk en buurtbewoners, woningcorporaties, projectontwikke­ laars, winkeliers en andere betrokke­ nen allemaal op hun strepen en verworven reenten gaan staan, eindigt het proces niet in leefbare steden maar in werk voor advocaten bij de Raad van State", aldus Luchtenveld. De VVD riep de bewindslieden dan ook op om het doel voor ogen te houden en het overleg te beperken tot overleg op hoofdlijnen.

De VVD stelde voor om een systeem van ‘single audit' in te voeren. Dit systeem behelst een toetsing achteraf van de besteding van de middelen. Mochten de gelden niet besteed zijn zoals afgesproken dan heeft de gemeenten het jaar daarop een probleem. De overheid kan niet alles van tevoren regelen. Ook gemeenten zelf hebben een eigen verantwoorde­ lijkheid.

Arbeidsvoorwaarden Ambtenaren De VVD-woordvoerder stond uitvoerig stil bij de kwaliteit van de Rijksdienst. Hij stelde vast dat de minister te weinig daadkracht toont. De beleids­ nota Management en

Personeelsontwikkeling Rijksdienst is te weinig concreet. Teveel verschuilt de minister zich achter vage termen als '...wordt onderzocht...wordt besproken... en wordt overwogen'. De VVD is wel blij met de uitbreiding van de Algemene Bestuursdienst waarin ambtenaren een tijdelijke aanstelling krijgen en rouleren.

De VVD-fractie vroeg aandacht voor de uitwisseling die moet bestaan tussen topambtenaren en hoge managementfuncties in het bedrijfsle­ ven. Iedere organisatie heeft belang bij vers bloed. Daarom moet naast de interne opleiding van ambtenaren ook de mogelijkheid van het inhuren van interim-managers van buiten de over­ heid voor speciale projecten worden gehandhaafd.

Uit het in de Trendnota Arbeidszaken Overheid opgenomen overzicht van de beloningsverschillen tussen over­ heid en bedrijfsleven moet volgens de VVD-fractie consequenties worden getrokken. HBO-ers en WO-ers blij­ ven volgens het onderzoek achter Dij de marktsector. Wil echt de kwaliteit van de Rijksdienst worden verbeterd dan moet op zijn minst die achterstand

eleidelijk worden weggewerkt. Dit an budget-neutraal, want de VVD bepleit aljaren ook een kleinere over­ heid. Kwaliteit moet voorrang krijgen op kwantiteit.

Rechtspositie

De VVD-woordvoerder riep de voor­ stellen van WD-Tweede-Kamerlid Herman Lauxtermann, om de rechts­ positie van Raads- en Statenleden, wethouders en gedeputeerden te verbeteren, in herinnering. Deels zijn die gerealiseerd. Luchtenveld bepleitte nu tien jaar later te bekijken op welke wijze de honorering en rechtspositie kan worden verbeterd.

Meer informatie:

Ruud Luchtenveld, tel. 070 318 28 96

Landbouwbegroting 2000

De VVD-fractie voerde bij monde van Jan Geluk het woord bij het landbouwdeel van de begroting van Landbouw Natuurbeheer en Visserij (2000) voor het jaar 2000. Centrale thema van de inbreng was de exportpositie van het Nederlandse agrarische bedrijfsleven. De VVD- woordvoerder stelde dat de Nederlandse landbouw alleen zijn concurrentie­ kracht kan tonen als er meer oog is voor de internationale verhoudingen waarbinnen de Nederlandse boer en tuinder moeten concurreren. "Momenteel wordt zeer veel aandacht besteed aan het

mestdos-sier, maar er zijn ook andere takken zoals tuinbouw, akkerbouw, fruitteelt e.a. Deze zijn zeker zo belangrijk en verdienen onverminderd de aandacht van de politiek", aldus Geluk. Driekwart van alle productie binnen de agrarische sector wordt geëxpor­ teerd. Steeds meer bereiken berichten de VVD-fractie dat sterke agro-indus- triële bedrijven naar het buitenland zullen uitwijken als de regelgeving op allerlei gebied niet geharmoniseerd wordt met andere EU-lidstaten. De

Jan Geluk

VVD-woordvoerder: "Op terreinen als de gewasbeschermingingsmidde- len, oppervlakte-waterkwaliteit en dergelijke loopt Nederland voor op de landen om ons heen. Dat tast de concurrentiepositie aan".

Duurzam e en B io lo g isch e la n d ­ bouw

De VVD plette voor een grotere inbreng van duurzame landbouw. Dit betekent dat het gebruik van bestrij­ dingsmiddelen en kunstmest tot een absoluut minimum wordt beperkt. Duurzame landbouw, waarvan biolo­ gische productiemethoden een onderdeel zijn, zal in de nabije toekomst een sterker stempel moeten drukken op de agrarische voedingsin­ dustrie. Woordvoerder Geluk noemde zes gevolgen:

1 een grotere milieuwinst,

e s s e

Vervolg van pag. 2, landbouw 2 een grote stap naar de verande­

rende consumenteneisen, 3 verantwoorde en gezonde agrari­

sche producten,

4 een verantwoord gebruik van land­ bouwgrond,

5 lagere prijzen voor de consument in vergelijking met biologisch verbouwde productie.

Overschakeling van traditionele land­ bouw naar duurzame productieme­ thoden is makkelijker te bereiken en levert een zeer aanzienlijk milieuren- dement. Afzetgericht werken en invulling door net bedrijfsleven is makkelijk te realiseren terwijl ook wordt ingespeeld op de Europese regelgeving via de zogenaamde cross

compliance (inkomenssteun te koppelen aan milieuvoorwaarden). P la tte la n d sb e le id

Het plattelandsbeleid heeft in de visie van de VVD veel meer behoefte aan samenhang. Met de voorgenomen mestwetgeving en het verdwijnen van duizenden bedrijven zullen de gevol­ gen voor het platteland groot zijn. De VVD vindt dat er gezocht moet worden naar en een combinatie van investeringen in natuur en de sanerin­ gen die moeten plaatsvinden. "Creativiteit is zeer gewenst. Creatieve plannen om de sanering in bijvoorbeeld de glastuinbouw in goede banen te leiden. Ook de problemen op fiscaal gebied vragen om een creatieve oplossing", aldus de VVD-woordvoerder. De VVD-fractie

had dan ook grote moeite met de bezuiniging van ruim zeven miljoen op de post Vernieuwing Landelijk Gebied. G la stu in b o u w

De VVD-fractie is voorstander van het naar voren halen van de midde­ len voor de Regeling herstructurering Glastuinbouw. Dan wordt de weg vrijgemaakt voor het creatief steunen van de herstructurering van de huidige glastuinbouwlocaties. Bovendien kan dan een oplossing worden gevonden voor de acute

roblemen met wateroverlast en is et mogelijk om ook duurzame ener- gietoepassingen te realiseren. Meer informatie:

Jan Geluk, tel. 070 318 29 14

BEGROTING LNV onderdeel Natuurbeheer

ting van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij ging VVD- woordvoerder Jan Hendrik Klein Molekamp in op het onderdeel natuur­ beheer. "Natuurbeheer is meer dan een dierentuinbeleid", hield de VVD- woordvoerder de staatssecretaris voor. Onverwacht

De mooiste natuurontwikkelingen binnen Nederland in de laatste decen­ nia hebben onverwacht plaatsgevon­ den. De VVD-woordvoerder noemde de Oostvaarderplassen bij Lelystad en de Verborgen Valleien in het

Mergelgebied. Deze onverwachte ontwikkelingen tonen aan dat niet alles door de overheid gestuurd te worden. Toch blijft de VVD zich inzetten voor het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur. De gestegen grond­ prijzen plaatst de overheid voor steeds meer problemen. De VVD-woordvoer­ der constateerde dat steeds meer over­ heidsgeld nodig is om dit te realiseren. Dit geld zal echter uit het FES-fonds moeten komen. Dit fonds wordt onder andere gevoed door de aardgasbaten. Deze staatssecretaris is fervent tegen­ stander van de gasboringen in en nabij de Waddenzee. Daarmee stelt zij zich­ zelf voor een ingewikkeld dilemma. De VVD-fractie hield de staatssecretaris voor dat je niet meer geld voor natuur kunt vragen en tegelijkertijd de gasbo­ ringen verbieden.

Privaat geld

Naast een extra financiële impuls van de overheid vindt de VVD het van groot belang dat ook meer privaat

eld in de natuur gestoken wordt. Bij erstructurering van het platteland zou bestaande bebouwing vervangen kunnen worden door een nieuwe combinatie van bebouwing en natuur. Dit kan leiden tot een extra impuls voor het platteland en voor extra

inkomsten voor boeren die met het bedrijf moeten of willen stoppen. Tevens vroeg hij aandacht voor agra­ risch natuurbeheer.

Volksgezondheid

De VVD-woordvoerder vroeg ook aandacht voor de gevolgen van natuurontwikkeling op de volksge­ zondheid. "Aanleg van grote natuur­ gebieden als moerassen e.d. kunnen de komst van de malariamug stimule­ ren", aldus Klein Molekamp. De VVD vindt dat de gevolgen voor de volks­ gezondheid beter in kaart gebracht moeten worden voordat nieuwe natuurgebieden worden ontwikkeld. Dieren die in het wild geplaatst worden - b.v. oerkoeien en -paarden - mogen geen bron van veeziektes worden. Voor dit soort dieren moeten dezelfde regels gelden als voor andere dieren in ons land.

Paradoxen

Bij de uitvoering van het natuurbeleid vinden nog te veel tegenstrijdigheden plaats. Zo wordt de aanleg van hout­ wallen bevorderd, maar wordt het onderhoudt bemoeilijkt omdat het afvalhout niet verbrand mag worden op eigen terrein. Nederland is als weidevogelland van groot belang, maar door het jachtverbod breidt de vossenstand zich steeds verder uit. De VVD is van mening dat het natuurbe­ leid nog te veel vanuit een Haagse ivoren toren wordt gemaakt. Het zou veel beter kunnen als er meer samen­ werking gezocht zou worden met degenen die het platteland hebben gevormd.

Decentralisatie

De VVD ondersteunt het beleid dat er veel van de uitwerking van het natuurbeleid naar de provincies wordt gedecentraliseerd. Daar kan veel beter dan in Den Haag maatwerk worden

Jan Hendrik Klein Molekamp

geleverd. Dit is met name ook van belang voor een breed draagvlak voor het natuurbeleid. Het wettelijk kader en de subsidieregeling zijn echter nog onvoldoende toegesneden op deze decentralisatie. De VVD drong er bij de staatssecretaris op aan dat de decentralisatie geen afschuifbeleid moet worden.

Stedelijke natuur

De dichtheid waarin momenteel gebouwd wordt, zal volgens de VVD minder hoog moeten zijn dan nu in VINEX-gebieden. "Dit leidt alleen maar tot versteende tuintjes. De VVD wil dan ook meer aandacnt voor stedelijke natuur. Deze heeft niet alleen een hoge biodiversiteitswaarde, maar de bewoners kunnen er ook recreëren", aldus Klein Molekamp. Europese verplichtingen

Tot slot vroeg de woordvoerder aandacht voor de Europese verplich­ tingen. Deze Europese afspraken, b.v. de vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn, zijn veel te ondoordacht aangegaan. In de toekomst zal beter in kaart gebracht moeten worden wat de gevolgen zijn alvorens akkoord te gaan. De huidige richtlijnen liggen naar de mening van de VVD als een dictaat op het RO-beleid. Dat staat op gespannen voet met het Nederlandse RO-beleid waarin belangenafweging een belangrijke plaats inneemt. Meer informatie,

Ë3

e s s e

326

Vervolg van pag. 1, begroting

niet wegens een fictieve weigering in beroep bij de rechtbank (zie boven). J u rid ise rin g

WD-woordvoerder Brood stond vervolgens stil bij de juridisering van de samenleving. Doordat geen duide­ lijke lijn is te trekken in de bestuurs­ rechtspraak en wetten vaak onduide­ lijk zijn, doen burgers steeds vaker een beroep op de rechter als zij het oneens zijn met overheidsbeslissin- gen. Dit leidt tot langere procedures en onnodig hoge kosten, terwijl betrokkenen juist groot belang hebben bij korte procedures met een voorspelbare afloop. Brood noemde een drietal oorzaken.

1. De kwaliteit van de wetgeving laat te wensen over. Door vaagheden in de wet of inconsistenties, ontstaat onduidelijkheid over de betekenis van de wet. Dit leidt tot meer procederen want als niet zonneklaar is wat de wettekst betekent, kan elke alterna­ tieve interpretatie succesvol zijn. 2. Er is onduidelijkheid over de taak­ opvatting van de rechter. Moet de rechter nu louter toetsen of een beslissing op een correcte wijze is genomen of treedt hij ook in de beoordeling van de betrokken belan­

Onder de titel "Van Beleidsbegroting tot Beleidsverantwoording" heeft Minister Zalm voorstellen gedaan voor een nieuwe manier van begroten en verantwoorden. Doel van de vernieuwing is dat elke begroting de volgende vragen behandelt: Wat

willen we bereiken?, Wat gaan we daarvoor doen? En, wat mag dat kosten? Daarbij zal er meer dan in het

verleden aandacht besteed worden aan de verantwoording. Elk departe­ ment zal een jaarverslag uitbrengen, waarin verantwoording wordt arge- legd over de effectiviteit van gevoerd beleid en de kosten.

VVD-woordvoerder Stef Blok wees er tijdens een algemeen overleg op dat dit naadloos past in de visie van de VVD op de taak van de overheid. Volgens deze visie moet de overheid op een effectieve en slagvaardige wijze voorwaarden scheppen voor individuele en maatschappelijke ontplooiing. Door het stellen van concrete doelen rijst nadrukkelijker dan voorheen de vraag hoe maakbaar de samenleving op dat concrete beleidsterrein is en of de kosten en baten redelijkerwijs tegen elkaar op wegen. De belangrijkste verschillen met de huidige begroting en verant­

gen zelf. Met andere woorden: neemt ae rechter niet te veel de politieke rol van bestuurlijk beslisser over? 3. De bestuurlijke rechter is onvol­ doende gebonden aan motiveringsei- sen. Elke rechter neemt beslissingen op bepaalde gronden. In het bestuursrecht hoeft de rechter deze gronden niet voldoende kenbaar te maken. Dit leidt ertoe dat de burger geen lijn kan ontdekken in de recht­ spraak over verschillende typen zaken. Uit de jurisprudentie kan hij zo niet afleiden of het zinnig is

"hogerop te gaan". Dit leidt tot rechtsonzekerheid voor de burger en willekeur bij de rechter die elke zaak slechts op de eigen merites beoor­ deelt in plaats van een consistente lijn te volgen die gebaseerd is op eerdere uitspraken. Hierdoor ontstaat ondoorzichtigheid en willekeur. Volgens de VVD is de kern van het probleem rechterlijke willekeur. O p lo ssin g e n

Brood kwam met de volgende oploss­ ingen voor het probleem:

1. De kwaliteit van de wetgeving moet worden verbeterd.

2. De rechter moet duidelijker voor ogen hebben wat zijn taak is in het proces overheidsbesluitvorming

woording zijn;

- het werken met concrete doelstel­ lingen en een jaarlijkse verantwoor­ ding over die doelstellingen, • indeling van de begroting per beleidsterrein en niet per uitgavenca­ tegorie,

• inzicht in de budgetflexibiliteit. Een beleidsgerichte Degroting vraagt om een cultuuromslag bij departe­ menten en Staten-Generaal. Daarom is voor het implementatietraject een periode tot 2003 gekozen.

Door het hanteren van concrete doel­ stellingen kunnen bewindspersonen, meer nog dan nu, op een groot aantal onderwerpen tot verantwoording worden geroepen. Daarom is het van belang dat er onder bewindspersonen geen angstcultuur ontstaat. Als een bewindspersoon 25 ambitieuze doel­ stellingen stelt en 3 daarvan worden niet gehaald, moet het niet zo zijn dat hij/zij naar huis gestuurd wordt. “Om er voor te zorgen dat concrete doel­ stellingen gesteld worden moet er een zekere marge gehanteerd worden bij het bereiken van de doelstellingen, als de verklaring voor het niet halen maar sluitend is", aldus Blok.

Meer informatie:

Stef Blok, tel 070 318 29 10

3. De rechter moet worden gebonden aan motiveringseisen en door rechts- eenheids-voorzieningen worden gedwongen consequent te zijn in uitspraken om de rechtszekerheid van alle betrokkenen te waarborgen. Burgem eestersbenoem ing Onverwacht kwam de benoeming van nieuwe burgemeesters in de discussie. De VVD-woordvoerder was zeer verbaasd dat de minister van Binnenlandse Zaken en

Koninkrijksrelaties naar buiten bracht dat hij voorstander is van een direct door de burgers gekozen burgemees­ ter. Dit terwijl er een Staatscommissie hierover een advies voorbereidt. “Met de uitspraken schoffeert de minister de Staatscommissie en heeft het helemaal geen zin meer om dit soort commissies te benoemen. De VVD is groot voorstander van minder commissies en snellere besluitvorming door de politiek, maar als er een commissie wordt ingesteld, dan moet je de beleefdheid hebben het advies van dat orgaan af te wachten. Peper sprak voor zijn beurt. De VVD bepaalt haar definitieve standpunt nadat het advies van de commissie bekend is”, aldus Brood.

Meer inform atie:

Philippe Brood, tel. 070 318 29 15

De VVD-Expresse is een uitgave van de Mr. Annelien Kappeyne van de Coppello Stichting onder

redactie van Harold Makaske, communicatiemanager nieuwe

media van de VVD-Tweede Kamerfractie.

Een abonnement kost ƒ 90,- per jaar is aan te vragen bij Ans Koning, tel. 070 318 28 75.

Tweede Kamerfractie VVD, Postbus 20018, 2500 EA DEN

HAAG

VVD-Expresse wordt gedrukt bij Roeland Druk & De Ridder te

Scheveningen, pré-postale verwerking door Adrepak Direct-Mail te Den Haag.

E-mail adres Harold Makaske: h.makaske@tk.parlement.nl

VVD OP

IN TER N ET:

v v d -tk .n l