• No results found

Eindexamen biologie vwo 2006-II

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Eindexamen biologie vwo 2006-II"

Copied!
2
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Anammox

In de Zwarte Zee verloopt de stikstofkringloop anders dan altijd is aangenomen. Daar vindt op zo’n 90 meter diepte de anammox-reactie plaats die door bacteriën wordt veroorzaakt. In deze anammox- reactie wordt ammonium geoxideerd in een reactie met nitriet. Op basis van onderzoek wordt aangenomen dat de reactievergelijking als volgt is:

NH4

+ + NO2

- (+ CO2+ H2O) Æ N2 + 2 H2O (+ organische stoffen).

De anammox-reactie wordt onder laboratoriumomstandigheden aangetoond door anammoxbacteriën ammonium aan te bieden waarin de gewone stikstofisotoop (14N) is vervangen door de isotoop 15N.

Vervolgens wordt de vrije stikstof opgevangen en de verhouding 14N / 15N daarin bepaald.

1p 27 † Bij welke verhouding tussen 14N en 15N kan worden aangenomen dat de anammox-reactie heeft plaatsgevonden?

De meeste autotrofe organismen, zoals planten, zijn foto-autotroof.

2p 28 † Leg uit met behulp van de gegevens in de inleiding dat de anammoxbacterie chemo-autotroof is.

De bacteriële stikstofkringloop kan in een model worden weergegeven, zoals in afbeelding 15.

De anammox-reactie kan opgenomen worden in deze stikstofkringloop.

In de uitwerkbijlage is het schema van de stikstofkringloop van afbeelding 15 weergegeven.

1p 29 † Voeg in dit schema in de uitwerkbijlage op de juiste manier de anammox-reactie in.

In het model wordt een aantal omzettingen met een pijl aangegeven.

2p 30 „ Welke van de volgende omzettingen is in het model niet aangegeven?

A biologische N-fixatie

B denitrificatie

C fotochemische N-fixatie

D nitrificatie

Anammoxbacteriën kunnen worden gebruikt in waterzuiveringsinstallaties.

1p 31 † Noem een nuttig effect van het gebruik van deze bacterie bij de afvalwaterzuivering.

N2 NH4+

NO2-

NO3-

afbeelding 15



www.havovwo.nl - 1 -

Eindexamen biologie vwo 2006-II

havovwo.nl

(2)

Vraag 29

Uitwerkbijlage bij vraag 29

N2 NH4+

NO2-

NO3-



www.havovwo.nl - 2 -

Eindexamen biologie vwo 2006-II

havovwo.nl

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Drie opvattingen over de verwantschap van mens, chimpansee, gorilla en andere primaten zijn weergegeven in de drie stambomen van afbeelding 16. bewerkt naar: Man's place in

Despopoulos, Sesam Atlas van de fysiologie, Baarn, 2001, 191 Aan de hand van deze gegevens is te bepalen hoeveel bloed er bij een gezond persoon per hartslag vanuit de linkerkamer

Enige tientallen jaren later bestaat de begroeiing uit kweldergras, schorrenzoutgras en zeeweegbree, waarna houtige struiken zoals zeealsem en gewone zoutmelde zich kunnen vestigen.

Er bestaat echter een genetisch gemodificeerde variant, het HSV 1716, die een vitaal eiwit mist en daardoor alleen overleeft in snel delende cellen zoals kanker-gezwellen.. Het

Daarna worden mannetjes P gekruist met vrouwtjes Q (en omgekeerd) in aquaria waarin voor beide groepen het voorkeursvoedsel aanwezig is. De eventuele nakomelingen (of eitjes) worden

[r]

Eindexamen biologie vwo

• Door de lage temperatuur / door de relatief korte zomer kunnen er minder soorten leven dan in Nederlandse meren.. • Er zijn minder soorten aangepast aan de