E
C O N O M I E N O G S T E E D S I NC O V I D - 1 9 -
H O U D G R E E PL
’
É C O N O M I E TO U J O U R S S O U S L’
E M P R I S E D UC O V I D - 1 9
Persconferentie – Focus Conjunctuur 5/1/21
Conférence de presse – Focus Conjoncture 5/1/21
05/01/2021
1. Evolutie van de COVID-19-pandemie / Évolution de la pandémie de COVID-19
2. Wereldwijde economische impact / Impact économique mondial
3. De economische impact in België / Impact économique sur la Belgique
4. Economische vooruitzichten / Prévisions économiques 5. Beleidsconclusies / Conclusions politiques
OVERZICHT /APERÇU
1. EVOLUTIE VAN DE
COVID-19-PANDEMIE / ÉVOLUTION DE LA
PANDÉMIE DE COVID-19
4
1 . 1 2E E N 3E C O V I D- 1 9 -G O L F I N E U E N D E V S, M A A R I N A Z I Ë E N O C E A N I Ë I S V I R U S A L T E R U G G E D R O N G E N K U N N E N W O R D E N V I A S T R I K T E M A AT R E G E L E N …
De wereldwijde ontwikkeling van het aantal geregistreerde besmettingen met het SARS-CoV-2-virus (Bron: ECDC via Sciensano)
5
1 . 2 …M A I S AV E C U N E S U R M O R TA L I T É E N EU R O P E M O I N S F O R T E Q U E L O R S D E L A P R E M I È R E V A G U E
Mortalité dans l’Union européenne (26 pays) Source : EuroMoMo
• Economische impact COVID-19 afhankelijk van:
• Omvang pandemie => hoe slechter situatie inzake besmettingen, ziekenhuisopnames en mortaliteit, hoe meer consumenten hun uitgaven uitstellen en buitenlandse reizigers en investeerders het land mijden.
• Intensiteit lockdownmaatregelen: op zich nauw gecorreleerd met omvang pandemie, MAAR sommige maatregelen (avondklok, cafés, vermindering sociale contacten): grote impact op pandemie, beperkte economische impact. Voor andere maatregelen (bv. sluiting volledige bedrijfstakken) geldt het omgekeerde. Vooral gaan voor eerste categorie = proportionaliteit.
• Structuur economie: landen met grote dienstensector en vooral met grote toeristische sector zijn kwetsbaarder dan landen met sterke industrie en sterke ICT- en e-commercesector. 6
1 . 3 S
T E R K E L I N K T U S S E N D E O M VA N G VA N D E PA N D E M I E E N D E E C O N O M I S C H E I M PA C T E R VA N2. WERELDWIJDE
ECONOMISCHE IMPACT / IMPACT ÉCONOMIQUE
MONDIAL
8
2 . 1 WE R E L D W I J D E E C O N O M I S C H E G E V O L G E N V A N PA N D E M I E Z I J N
A A N Z I E N L I J K, M A A R S C H A D E V E R S C H I LT D U S V A N L A N D T O T L A N D
-7,4%
-6,0% -5,0%
-3,9% -3,1%
0,7%
-8%
-7%
-6%
-5%
-4%
-3%
-2%
-1%
0%
1%
2%
In %
Jaar-op-jaarwijziging in eerste drie kwartalen van 2020 t.o.v. dezelfde periode in 2019 Bron: OESO en NBS
Eurozone Japan Brazilië VS Australië China
9
2 . 2 ZO N E E U R O : L E R E D R E S S E M E N T P L U S F O R T Q U’AT T E N D U A U 3E T R I M E S T R E N E V A PA S P E R D U R E R A U 4E T R I M E S T R E,
V U L A D E U X I È M E VA G U E D E C O V I D
60 70 80 90 100 110
-15 -10 -5 0 5
2008Q1 2008Q2 2008Q3 2008Q4 2009Q1 2009Q2 2009Q3 2009Q4 2010Q1 2010Q2 2010Q3 2010Q4 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 2012Q1 2012Q2 2012Q3 2012Q4 2013Q1 2013Q2 2013Q3 2013Q4 2014Q1 2014Q2 2014Q3 2014Q4 2015Q1 2015Q2 2015Q3 2015Q4 2016Q1 2016Q2 2016Q3 2016Q4 2017Q1 2017Q2 2017Q3 2017Q4 2018Q1 2018Q2 2018Q3 2018Q4 2019Q1 2019Q2 2019Q3 2019Q4 2020Q1 2020Q2 2020Q3 Indice des soldes entre réponses positives et négatives
En %
Croissance du PIB en zone euro et indicateur de confiance des entreprises Source : Eurostat
Croissance annuelle du PIB de la zone euro (échelle de gauche) Confiance des entreprises (échelle de droite)
3. DE ECONOMISCHE
IMPACT IN BELGIË /
IMPACT ÉCONOMIQUE
SUR LA BELGIQUE
ECONOMISCHE ACTIVITEIT
11
12
3 . 1
AC T I V I T E I T B L I J F T Z W A K T O T Z E E R Z W A K I N B I J N A A L L E S E C T O R E N: GE M I D D E L D 6 , 8 % L A G E R D A N N O R M A A L, V O O R A L D O O R…Dnf Df
Ah
Ba Vz
I ICT
Bk Ex
TSS Prod Met
H T
Ch
G Pv S
P
V Bo
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
>75% lager 50 tot 75%
lager
30 tot 50%
lager
10 tot 30%
lager
0 tot 10% lager Even hoog Hoger
In % van totaal
Enquête van november 2020
Op welk peil ligt de economische activiteit vandaag in uw sector in vergelijking met het normale peil?
FR NL
Df Commerce (food) Df Handel (food)
Dnf Commerce (non-food) DnF Handel (non-food)
As Assurances Vz Verzekeringen
Ba Banques Ba Banken
Ca Commerce automobile Ah Autohandel
I Intérim I Interim
TIC Technologies de l’information
et de la communication ICT Informatie- en communicatie- technologieën
Ex Extraction Ex Ontginning
Bo Bois H Hout
P Fabricants de pâte, papier et
carton P Papierfabrikanten
Pt Industries transformatrices du
papier Pv Papierverwerkende nijverheid
Ve Verre G Glas
T Textile T Textiel
TSS Transport Solution System TSS Transport Solution System
Prod Production technology and
mechatronics Prod Production technology and mechatronics
Met Métal Met Metalen
Br Briques Bk Baksteen
S Sidérurgie S Staal
Ch Chimie Ch Chemie
Al Alimentation V Voeding
Co Construction Bo Bouw
13
3 . 2 …
D E S D I F F I C U LT É S D U C Ô T É D E L A D E M A N D E Q U I S O N T E N C O R E P L U S P R É VA L E N T E S( 7 1 %
C O N T R E6 1 %
E N M A I)
38,3
33,1
10,9
7,7 6,4
3,6 0
5 10 15 20 25 30 35 40 45
Manque de demande
intérieure Manque de demande
extérieure Manque de personnel Secteur interdit Perturbations des chaînes
d’approvisionnement Difficultés d’organiser le travail avec distanciation sociale ou avec d’autres
mesures sanitaires
En %
Pour votre secteur, quelles sont les principales causes du déclin de l’activité économique ?
Enquête de novembre
14
3 . 3 RE T O U R À U N N I V E A U D’A C T I V I T É P R É-C O V I D ? PA S P O U R D E M A I N…
D A N S 6 M O I S : B A I S S E M O Y E N N E AT T E N D U E D’E N C O R E 3 À 5 , 3 %
Dnf St Ba
Df I
TIC
Ex Bo
Di
T TSS
Prod
Met Br
S
Al
Ch
Co 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
>50% plus bas
Inférieur de 30 à
50%
Inférieur de 10 à
30%
Inférieur de 5 à
10%
Inférieur de 2 à 5%
Inférieur de 0 à 2%
Même niveau
Plus haut
En% des répondants
À quel niveau prévoyez-vous l’activité économique dans votre secteur dans 6 mois par rapport au niveau normal ?
Enquête de mai 2020
Dnf Df
Ca
Ba
As I
TIC Br
Ex TSS
Prod Met
Bo T
Ch Ve
Pt
S
P
Al
Co 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
>50% plus bas
Inférieur de 30 à
50%
Inférieur de 10 à
30%
Inférieur de 5 à
10%
Inférieur de 2 à 5%
Inférieur de 0 à 2%
Même niveau
Plus haut
En % des répondants
Enquête de novembre 2020
À quel niveau prévoyez-vous l’activité économique dans votre secteur dans 6 mois par rapport au niveau normal ?
ARBEIDSMARKT EN PRODUCTIVITEIT
15
16
3 . 4 T I J D E L I J K E W E R K L O O S H E I D N A 2E L O C K D O W N T E R U G O P 9 , 8 % , 3 K E E R H O G E R D A N I N S E P T E M B E R, 3 K E E R L A G E R D A N I N A P R I L
17
3 . 5 W E R K G E L E G E N H E I D T O T 1 0 % L A G E R I N B I J N A 6 0 % V A N S E C T O R E N. ST E R K E R E D A L I N G I N I N T E R I M E N H A N D E L. GE M I D D E L D: - 9 % .
Dnf Df
Ah
Ba Vz
I
ICT Bk
Ex TSS
Prod Met H T
Ch G
Pv
S P
V Bo
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
>75% lager 50 tot 75% lager 30 tot 50% lager 10 tot 30% lager 0 tot 10% lager Even hoog Hoger
In % van totaal
Enquête van november 2020
Op welk peil ligt de werkgelegenheid vandaag in uw sector in vergelijking met het normale peil (d.i. aantal actieve werknemers die niet in tijdelijke of economische werkloosheid zijn
geplaatst)?
18
3 . 6 VO O R U I T Z I C H T E N W G L H O V E R 6 M A A N D E N: I E T S M I N D E R
P E S S I M I S M E: G E M I D D E L D - 2 À - 4 % T.O.V. - 5 À - 8 % I N M E I
Dnf Mi Ba
Df
I ICT
Ex H
Di
T
TSS Prod
Met Bk
S
V
Ch
Bo
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
>50% lager 30 tot 50%
lager
10 tot 30%
lager
5 tot 10%
lager
2 tot 5%
lager
0 tot 2%
lager
Even hoog Hoger
In % van totaal
Op welk peil verwacht u dat de werkgelegenheid in uw sector over 6 maanden zal liggen in vergelijking met het
normale peil?
Enquête van mei 2020
Dnf Df
Ah
Ba Vz I
ICT Bk
Ex TSS
Prod Met H
T
Ch G
Pv
S P
V
Bo
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
>50% lager 30 tot 50%
lager
10 tot 30%
lager
5 tot 10%
lager
2 tot 5%
lager
0 tot 2%
lager
Even hoog Hoger
In % van totaal
Enquête van november 2020
Op welk peil verwacht u dat de werkgelegenheid in uw sector over 6 maanden zal liggen in vergelijking met het
normale peil?
19
3 . 7 L A P R O D U C T I V I T É R E S T E S O U S P R E S S I O N, M A I S L A B A I S S E E S T M O I N S I M P O R TA N T E Q U’E N M A I
Dnf St TIC I
Bo Di
T TSS Prod
Met
Br S
Al Co
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
>30% plus bas
Inférieur de 10 à 30%
Inférieur de 5 à 10%
Inférieur de 2 à 5%
Inférieur de 0 à 2%
Même niveau Plus haut
En% des répondants
Quel est le niveau actuel de productivité dans votre secteur (après l’introduction du télétravail et des mesures
de distanciation sociale) par rapport au niveau normal ?
Enquête de mai 2020
Ca As
I TIC
Br Ex
TSS Prod Met
Bo T
Ch Ve
Pt S
P
Al
Co
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
>30% plus bas
Inférieur de 10 à 30%
Inférieur de 5 à 10%
Inférieur de 2 à 5%
Inférieur de 0 à 2%
Même niveau Plus haut
En % des répondants
Enquête de novembre 2020
Quel est le niveau actuel de productivité dans votre secteur (après l’introduction du télétravail et des mesures
de distanciation sociale) par rapport au niveau normal ?
LIQUIDITEIT,
SOLVABILITEIT EN INVESTERINGEN
20
21
3 . 8 F A I L L I S S E M E N T S R I S I C O W E E R T O E G E N O M E N N A 2E C O V I D-G O L F.
N U 1 O P 4 G E Z O N D E B E D R I J V E N I N F I N A N C I Ë L E M O E I L I J K H E D E N.
0 10 20 30 40 50 60
In % van het totaal aantal respondenten
Verloop van de COVID-impact op het faillissementsrisico Bron: NBB
Zeer waarschijnlijk Waarschijnlijk Misschien Onwaarschijnlijk Zeer onwaarschijnlijk Weet het niet
22
3 . 9 PE R S P E C T I V E S D’I N V E S T I S S E M E N T : E N C O R E S O M B R E S (M O D E S U R V I E) , M A I S M O I N S D R A M AT I Q U E S Q U’E N M A I
Dnf St
Ba TIC
Ex
Bo Di
T TSS Prod Met Br
S Al
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Réduction de
>75%
Réduction de 50 à 75%
Réduction de 30 à 50%
Réduction de 10 à 30%
Réduction de 0 à 10%
Même niveau Plus haut
En% des répondants
Comment envisagez-vous l’évolution des plans d’investissement dans votre secteur au cours des six
prochains mois ?
Enquête de mai 2020
Ca Ba
As I
TIC Ex
TSS Prod
Met
Bo T
Ve Pt
S
P Al
Co
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Réduction de
>75%
Réduction de 50 à 75%
Réduction de 30 à 50%
Réduction de 10 à 30%
Réduction de 0 à 10%
Même niveau
Plus haut
En % des répondants
Enquête de novembre 2020
Comment envisagez-vous l’évolution des plans d’investissement dans votre secteur au cours des six
prochains mois ?
4. ECONOMISCHE
VOORUITZICHTEN / PRÉVISIONS
ÉCONOMIQUES
• Economische ontwikkelingen vandaag nog moeilijker te voorspellen dan normaal, wegens grote onzekerheden over:
• Ontwikkeling van de epidemiologische situatie.
• Ontwikkeling van buitenlandse vraag (Brexit, recente lockdowns in DE en NL).
• Ontwikkeling van de bestedingen van de Belgische consumenten.
Quid gedwongen sparen/inhaalvraag?
• Ontwikkeling bedrijfsinvesteringen.
24
4 . 1 E
C O N O M I S C H E V O O R U I T Z I C H T E N:
M E T G R O T E O N Z E K E R H E D E N O M G E V E N• Grâce aux mesures du gouvernement, les revenus des ménages ont été relativement bien préservés (mais avec de grandes différences).
• La crise COVID avec la fermeture des magasins, des activités de loisirs et avec la réduction des voyages touristiques a alimenté une épargne « forcée ».
• Étant donné la situation sanitaire, le dernier trimestre de 2020 devrait être inférieur à la normale en ce qui concerne la consommation privée.
• Mais le rebond pourrait être assez soutenu lors de la deuxième moitié de 2021.
25
4 . 2 É
V O L U T I O N D E L A D E M A N D E D E S C O N S O M M AT E U R S B E L G E S➔ Fin 2020, la consommation des ménages sera encore inférieure de
7% à 2019. Elle devrait rattraper graduellement ce niveau fin 2021.
• Eén bedrijf op vier, gezond voor de COVID-crisis, ondervindt momenteel grote financiële moeilijkheden
.
Hun rendabiliteit en liquiditeit staan onder druk.• Bedrijfsinvesteringen zijn belangrijk om de toekomst voor te bereiden en te innoveren.
• Maar ondernemingen zijn nu vooral bezig met overleven in een omgeving met veel onzekerheden → Heel wat investeringsprojecten worden even uitgesteld of neerwaarts bijgesteld.
26
4 . 3 O
N T W I K K E L I N G VA N D E B E D R I J F S I N V E S T E R I N G E N➔ Het herstel van de investeringen zal trager verlopen dan het herstel van de consumptie. Eind 2021 zouden de bedrijfsinvesteringen nog bijna 15%
lager liggen dan eind 2019.
27
4 . 4 C
O N T R A C T I O N D E7 %
E N2 0 2 0 . D
É B U T2 0 2 1
R E S T E R A C O M P L I Q U É
. S
I R E D R E S S E M E N T E N2
E PA R T I ED
’
A N N É E:
L E N I V E A U É C O N O M I Q U E D E F I N2 0 1 9
P O U R R A I T Ê T R E AT T E I N T M I- 2 0 2 2
2019 2020 2021
Consommation des ménages 1.5 -7.8 7.3
Consommation publique 1.7 -1.9 4.3
Investissements 3.4 -13.0 -0.2
des entreprises 3.2 -15.1 -4.5
en logements 5.2 -10.3 4.5
publics 1.2 -5.2 15.3
Demande intérieure 2.0 -7.7 4.8
Exportations 1.0 -5.7 6.6
Importations 0.8 -6.3 6.2
PIB réel 1.7 -7.0 4.8
5. BELEIDSCONCLUSIES / CONCLUSIONS
POLITIQUES
• La pandémie doit absolument être maîtrisée : il faut continuer à mettre
l’accent sur le testing à large échelle, un suivi des contacts performant et des tests rapides. Si nécessaire, il faut prendre des mesures efficaces, ciblées et proportionnées dans la lutte contre le COVID-19.
• La compétitivité des entreprises doit être préservée. Le risque de déraillement est bien réel, car l’indexation reste automatique en Belgique alors que les
augmentations chez nos voisins sont temporairement suspendues dans beaucoup de secteurs et entreprises.
• Une solution adaptée au travail de soirée doit être trouvée pour permettre le réel essor de l’e-commerce belge qui ne lutte pas à armes égales.
29
5 . C
O N C L U S I O N S P O L I T I Q U E S( 1 / 2 )
• Stabiele, betaalbare elektriciteitsprijzen en bevoorradingszekerheid inzake energie zijn van essentieel belang.
• Het interfederale relance- en investeringsplan is cruciaal, gezien de verwachte zwakte van de bedrijfsinvesteringen in 2021.
• De financiële situatie van veel bedrijven blijft zeer moeilijk: 1 op 4 (ongeveer 100.000) die voor de crisis perfect gezond was, heeft nu te maken met problemen door de COVID-crisis.
• Het wordt dus zaak om de liquiditeitsmaatregelen (tijdelijke werkloosheid,
overbruggingsrecht, fiscaal en parafiscaal betalingsuitstel) aan te houden zolang nodig en werk te maken van een plan ter versterking van de LT-solvabiliteit van de bedrijven.
30
5 . B
E L E I D S C O N C L U S I E S( 2 / 2 )
31
WAT MOET ER GEBEUREN IN 2021
OM RELANCE TE ONDERSTEUNEN ?
Verbond van Belgische Ondernemingen vzw Fédération des Entreprises de Belgique asbl Rue Ravensteinstraat 4, 1000 Brussel/Bruxelles BE476 519 923 – RPR Brussel/Bruxelles
www.vbo-feb.be –