Gevaarlijke Stoffen 5
Jef Van Olmen
BESAA vzw
Verplichte opleidingen inzake
vervoer van gevaarlijke stoffen
BESAA vzw 18/09/2018
De verplichte opleidingen inzake vervoer van
gevaarlijke stoffen
Jef Van Olmen
(Lesgever / Consultant DGT, www.dgtvzw.be)
1
Vereniging voor Veiligheidsadviseurs Vervoer Gevaarlijke Stoffen Afdeling België
Belgian Safety Advisors Association
WETGEVING TRANSPORT GEVAARLIJKE STOFFEN
Basis:
“UN Recommendations on the transport of dangerous goods”
INTERNATIONAAL TRANSPORT:
Weg: ADR Rail: COTIF - RID Binnenvaart: ADN
Maritiem transport: SOLAS, MARPOL, STCW IBC Code, BCH Code, IGC Code, IMSBC Code …, IMDG Code
Lucht: ICAO T.I. - IATA D.G.R.
NATIONAAL TRANSPORT:
overname van de internationale wetgeving, met extra voorschriften
AFWIJKINGEN (DEROGATIES)
EUROPESE RICHTLIJNEN
o.a. inzake controle en inzake de Veiligheidsadviseur (DGSA)
BESAA vzw
18/09/2018 3
WETGEVING TRANSPORT GEVAARLIJKE STOFFEN
ADR =European Agreement concerning the international carriage of Dangerous goods by Road
RID = Regulation concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Rail
ADN = European Agreement concerning the international carriage of Dangerous goods by inland waterways
IMDG Code = International Maritime Dangerous Goods Code IBC/IGC/IMSBC Codes: International Codes for the Construction and Equipment of Ships (Chemicals in Bulk / Gases / Solid Bulk)
IATA DGR = International Air Transport Association – Dangerous Goods Regulations, based on the Technical Instructions of the ICAO (International Civil Aviation Organization)
Vereniging voor Veiligheidsadviseurs Vervoer Gevaarlijke Stoffen Afdeling België
Belgian Safety Advisors Association
OPLEIDING VEILIGHEIDSADVISEUR ADR / RID / ADN
Europese Richtlijn 96/35:EG, ADR/RID/ADN Hoofdstuk 1.8.3, KB 05/07/2006 (met aanpassingen)
Opleidingscertificaat Veiligheidsadviseur verplicht voor ondernemingen die gevaarlijke stoffen vervoeren over de weg, per spoor en over de binnenwateren en voor ondernemingen die gevaarlijke stoffen laden en lossen(inclusief overslag, inclusief verpakken –in de toekomst wellicht ook voor alle verzenders); externe Veiligheidsadviseuris toegelaten
Vrijstellingvoor vervoer onder verantwoordelijkheid van strijdkrachten, vervoer van “kleine hoeveelheden” en andere ADR/RID/ADN-
vrijstellingen, zoals werfvervoer, conform ADR/RID/ADN 1.1.3), lossen op de eindbestemming, vervoer in België < 50 ton per jaar (geldt niet voor alle gevaarlijke goederen !), vervoer in België van biologische stoffen van categorie B (UN 3373)
BESAA vzw
18/09/2018 5
OPLEIDING VEILIGHEIDSADVISEUR ADR / RID / ADN - vervolg
Geldigheidsduur certificaat: 5 jaar; officieel examenverplicht
Verlenging mogelijk, mits men in de loop van het laatste jaar van geldigheid slaagt voor een “controletest”
Cursus moet gevolgd worden bij erkende opleidingsinstellingen examen moet worden afgelegd bij een erkend exameninstituut
Duur van de initiële cursussen:2 dagen algemene leerstof + 2 of 3 dagen specifieke leerstof voor ADR, RID of ADN (alle gevaarsklassen behalve explosieven, gassen en radioactieve stoffen); explosieven:
momenteel worden geen cursussen gegeven; gassen: 1 of 2 bijkomende dagen; radioactieve stoffen: 4 bijkomende dagen; duur van de vervolmakingscursussen: 3 dagen
Vereniging voor Veiligheidsadviseurs Vervoer Gevaarlijke Stoffen Afdeling België
Belgian Safety Advisors Association
OPLEIDING ADR-CHAUFFEURS
ADR Hoofdstuk 8.2.2,
KB 29/06/2003 (met aanpassingen)
Opleidingsgetuigschrift ADR-chauffeur verplicht voor bestuurders van voertuigen die gevaarlijke goederen over de weg vervoeren
Vrijstellingvoor vervoer van “kleine hoeveelheden” (vrijstellingen) en andere ADR-vrijstellingen, zoals werfvervoer, conform ADR 1.1.3);
opgelet MTM van voertuig speelt geen rol !
BESAA vzw
18/09/2018 7
OPLEIDING ADR-CHAUFFEURS - vervolg
Geldigheidsduur getuigschrift: 5 jaar; officieel examenverplicht
Verlenging mogelijk, mits men in de loop van het laatste jaar van geldigheid een bijscholingscursusvolgt en slaagt voor een
“controletest”
Cursus moet gevolgd worden bij een erkende opleidingsinstelling en examen moet worden afgelegd bij een erkend exameninstituut
Duur van de initiële cursussen:collivervoer= 3 dagen; collivervoer én tankvervoer)= 5 dagen; voor transport van explosievenen van radioactieve stoffenzijn bijkomende cursusdagen nodig; voor petroleumproductenis een verkorte cursus voorzien; duur van de bijscholingscursussen: 2 of 3 dagen naargelang de categorie
Vereniging voor Veiligheidsadviseurs Vervoer Gevaarlijke Stoffen Afdeling België
Belgian Safety Advisors Association
OPLEIDING ADN-BINNENSCHIPPERS
ADN Hoofdstuk 8.2
Aan boord van een binnenschipdat gevaarlijke goederen vervoer, moet een deskundigeaanwezig zijn die houder is van een ADN- opleidingsgetuigschrift
Vrijstellingvoor vervoer van “kleine hoeveelheden” (vrijstellingen) en andere ADN-vrijstellingen, conform ADN 1.1.3)
BESAA vzw
18/09/2018 9
OPLEIDING ADN-BINNENSCHIPPERS - vervolg
Geldigheidsduur getuigschrift: 5 jaar; officieel examenverplicht
Verlenging mogelijk, mits men in de loop van het laatste jaar van geldigheid een bijscholingscursusvolgt en slaagt voor een “eindtest”
Cursus moet gevolgd worden bij een erkende opleidingsinstelling en examen moet worden afgelegd bij het Examencentrum
Binnenvaart
Duur van de initiële cursussen: droge lading én tankvervoer= 5 dagen; bijkomende cursusdagen voor ADN Chemie en ADN Gas;
duur van de bijscholingscursussen: 3 of 4 dagen naargelang de categorie (droge lading of tankvervoer, of beide samen);
Vereniging voor Veiligheidsadviseurs Vervoer Gevaarlijke Stoffen Afdeling België
Belgian Safety Advisors Association
OPLEIDING VAN PERSONEN DIE BETROKKEN ZIJN BIJ HET VERVOER VAN GEVAARLIJKE STOFFEN
(alle vervoerswijzen)
ADR/RID/ADN/IMDG Hoofdstuk 1.3, IATA DGR Hoofdstuk 1.5 De werknemers wier functie te maken heeft met het vervoer van gevaarlijke goederen, moeten opgeleid zijn op een wijze die aangepast is aan de eisen die door hun functie en hun
verantwoordelijkheden gesteld worden bij vervoer van gevaarlijke goederen.Ze moeten opgeleid zijn vooraleer ze verantwoordelijk- heden kunnen opnemen en kunnen enkel onder rechtstreeks toezicht van een opgeleid persoon functie uitoefenen voor dewelke ze de vereiste opleiding nog niet ontvangen hebben. De opleiding moet ook de specifieke bepalingen behandelen die betrekking hebben op de beveiliging van het vervoer van gevaarlijke goederen
(voorschriften inzake security).
BESAA vzw
18/09/2018 11
OPLEIDING VAN PERSONEN DIE BETROKKEN ZIJN BIJ HET VERVOER VAN GEVAARLIJKE STOFFEN
(alle vervoerswijzen) - vervolg
De opleiding moet het personeel vertrouwd maken met de algemene voorschriften i.v.m. vervoer van gevaarlijke goederen (algemene sensibilisering). Het personeel moet ook een gedetailleerde opleiding krijgen die exact is aangepast aan hun
verantwoordelijkheden en taken (functiegerichte opleiding). Er moet tijdens de opleiding ook aandacht besteed worden aan de risico’s en gevaren die uitgaan van gevaarlijke goederen.
Staten (documenten, certificaten) van de gekregen opleidingen moeten door de werkgever bijgehouden worden en op verzoek ter beschikking gesteld worden van de werknemer of de overheid.
Vereniging voor Veiligheidsadviseurs Vervoer Gevaarlijke Stoffen Afdeling België
Belgian Safety Advisors Association
OPLEIDING VAN PERSONEN DIE BETROKKEN ZIJN BIJ HET VERVOER VAN GEVAARLIJKE STOFFEN
(alle vervoerswijzen) - vervolg
Geldigheidsduur opleidingscertificaat: niet bepaald; geen examen verplicht
De opleiding moet periodiek aangevuld worden met
bijscholingscursussenom rekening te houden met veranderingen in de reglementering
Cursus kan interngegeven worden door een bevoegde persoon (bedrijfsleider, veiligheidsadviseur, preventie-adviseur, enz.), of kan extern gevolgd worden bij een gespecialiseerd opleidingsinstituut
Duur van de cursussen:afhankelijk van de leerstof
BESAA vzw
18/09/2018 13
OPLEIDING VAN PERSONEN DIE BETROKKEN ZIJN BIJ LUCHTVERVOER VAN GEVAARLIJKE STOFFEN
(IATA DGR)
De voorschriften inzake “sensibiliseringscursussen” en “functiegerichte opleidingen” gelden ook voor luchtvervoer; gezien de specifieke risico’s bij luchtvervoer van gevaarlijke goederen, werden in verschillende landen voorschriften inzake inhoud en duur van de cursussen voor luchtvervoer van gevaarlijke stoffen ingevoerd én organiseert men officiële examens
In België bestaat hieromtrent geen specifieke regelgeving; de luchtvaartmaatschappijen eisen dan ook dat men de
opleidingsvoorschriften naleeftdie zijn opgenomen in hoofdstuk 1.5 van de IATA DGR; dit houdt in dat verantwoordelijke personen (bv.
werknemers die shipper’s declarations ondertekenen) een opleiding moeten volgen bij een “IATA endorsed school”, moeten slagen voor een officieel IATA-examen en houder moeten zijn van een “IATA DGR Training Certificate”
Vereniging voor Veiligheidsadviseurs Vervoer Gevaarlijke Stoffen Afdeling België
Belgian Safety Advisors Association
OPLEIDING VAN PERSONEN DIE BETROKKEN ZIJN BIJ MARITIEM VERVOER VAN GEVAARLIJKE
STOFFEN (IMDG Code)
De voorschriften inzake “sensibiliseringscursussen” en “functiegerichte opleidingen” gelden ook voor vervoer van “marine packed cargo”
In België bestaat hieromtrent geen specifieke regelgeving; de
Havenkapiteinsdiensten kunnen echter eisen opleggen; zo heeft de HKD van Antwerpen (bij toepassing van art. 4.2.4.1. van de Gemeentelijke Havenpolitieverordening), de eis ingevoerd dat iedereen die met naam in een aangifte voor het behandelen van gevaarlijke goederen in de haven vermeld wordt, een opleiding "Inleiding tot de IMDG-code" en een opleiding "Havenreglementering Gevaarlijke Goederen in de haven van Antwerpen" moet gevolgd hebben; de opleidingen "Inleiding tot de IMDG- code" moeten erkend zijn door de HKD, alvorens een houder van het IMDG-certificaat kan deelnemen aan de opleiding Havenreglementering.
BESAA vzw
18/09/2018 15
OPLEIDING VAN PERSONEN DIE BETROKKEN ZIJN BIJ MARITIEM VERVOER VAN GEVAARLIJKE STOFFEN (IBC, IGC, IMSBC Codes, ISPS Code)
De voorschriften inzake “sensibiliseringscursussen” en
“functiegerichte opleidingen” gelden ook voor bulk- en tankvervoer per zeeschip
Bovenstaande Codes voorzien ook specifieke opleidingen voor bemanningsleden van bulk- en tankschepen die gevaarlijke goederen vervoeren
Er bestaan ook opleidingen in overeenstemming met de verplichtingen die opgenomen zijn in de International Ship and Port Facility Security Code (ISPS) inzake haven- en scheepsbeveiliging