Deelschema | Past het passend onderwijs
© Gemeente Voorst
Meest belanghebbende en knellende is toch wel de samenwerking. Scholen hebben een zorgplicht tot Sint Juttemis en dat geldt niet voor hulpverleners in de zin van dat er geen eindtermijn aan zit. Zij kunnen stoppen als het klaar is of als er geen vraag of motivatie meer is. Dat kunnen we als school niet zeggen. Als school dreig je zo een behandelsetting te worden en dat moet je juist net niet willen. School moet school blijven.
Er is niet genoeg geld voor passend
onderwijs
Problemen in de samenleving
en bij de
opvoeding komen op het bordje van
het onderwijs Het
onderwijssysteem biedt sommige kinderen niet wat
zij nodig hebben
De school dreigt een zorginstelling
te worden Er is een enorme
werkdruk in het onderwijs
De groepen zijn te groot
Kinderen met een zorgvraag krijgen
niet de aandacht die ze verdienen Kinderen die geen
extra zorg nodig hebben komen
ook in de knel
Er zijn veel kinderen die thuis zitten omdat ze zich ongelukkig voelen in de klas. Een kind met een beperking kan als knelpunt worden ervaren door ouders, leerkrachten en klasgenoten.
Leerkrachten kunnen niet alles faciliteren voor een kind met een beperking in het reguliere onderwijs. Kinderen met autisme zoeken een vervolgopleiding maar het is moeilijk om ze te plaatsen. Een autistisch meisje past niet in kaders die door de overheid worden gesteld. Haar MBO-Diploma heeft ze maar ze valt tussen wal en schip doordat ze niet past tussen het reguliere personeel. In het reguliere MBO is geen plek voor autisten.
De reden dat er geen leerlingen meer van het basisonderwijs naar het zwembad gaan zijn de kosten, de kosten. Tijd en kosten en de druk van het onderwijs. Het onderwijs drukt enorm veel meer op het aantal uren, trainen, cijfers, beoordelen. En alle wetgeving die ze hebben. En ze hebben het gewoon ook heel druk maar ze worden ook druk gemaakt door de bureaucratie. En die ze je alleen maar toenemen. En het onderwijs klaagt zich helemaal te barsten over de bureaucratie die er boven zit.
De oorzaken zijn de bezuinigingen in de zorg vooral denk ik. Snijden in de zorg. Met passend onderwijs hebben wij daar natuurlijk mee te maken. Ja, dat heeft hier denk ik niet zo heel snel mee te maken. Ik vind wel dat kinderen moeten blijven kunnen kiezen waar ze heen gaan naar scholen.
Dat de problemen die we op de scholen tegenkomen dat steeds meer de vraag gesteld gaat worden: is dit een maatschappelijk probleem of is dit een schoolprobleem. En mijn persoonlijke mening is dat het steeds meer maatschappelijk problemen zijn die de scholen in komen
Als je het hebt over het probleem dat leerlingen vastlopen in het onderwijs. Ik denk dat ook veel volwassenen vroeger zijn
vastgelopen in het systeem. Alleen toen was het nog makkelijker omdat je minder onderwijskeuzes had. Nu is het nog lastiger;
toename aan keuze mogelijkheden en sociaal media. Dat kost veel energie en gedachten van de leerling. Dat ons systeem achterloopt op wat nodig is. Zoiets logs heeft tijd nodig maar denk wel dat daar steeds meer verandering in komt. Loopt het onderwijs dan niet altijd achter de feiten aan? Ik verbaas me erover dat er genoeg wetenschappelijke onderzoeken zijn die een andere vorm van onderwijs aanbevelen, maar een patroon doorbreken is lastig.
Passend onderwijs. Er wordt vanuit gegaan dat iedereen met een extra hulpvraag wordt geacht zich in de maatschappij aan te passen. Dit is niet mogelijk. Het onderwijs moet niet meer geld krijgen maar het onderwijs moet een mentaliteit/cultuur verandering doorgaan. Belangrijk hierin is dat er weer echt aandacht komt voor het kind en diens capaciteiten, ook op niet- schoolse activiteiten. Begeleiding prevaleert boven
administreren.
De politiek zou daar een belangrijk rol in kunnen innemen om dit op te lossen. Het gaat ook over geld. Voorbeeld is dat soms trajecten stoppen bij sommige gemeentes omdat het geld op is, maar het probleem nog even hard aanwezig is en ouders zelf ook niet de middelen hebben.
Je krijgt een budget maar die is absoluut niet dekkend. Er is structureel veel te weinig geld in het onderwijs. Het is echt schandalig. Mensen uit het bedrijfsleven zouden eens moeten komen kijken in scholen, hoe de kinderen er bij zitten.
Geld is niet alles, maar maakt dat je keuzes kunt maken. Dat is politiek. Hier is het iedere vier jaar wat anders. Er is geen consistente politiek. Dan bedenken ze weer wat nieuws, gaat veel energie en geld in zitten. Mensen zijn innovatie-moe.
Dat is ook zoiets, ze hebben een wet gemaakt, als ik een kind inschrijf heb ik zes weken de tijd en na die zes weken heb ik zorgplicht. Als ik binnen zes weken geen zicht heb op wat een kind nodig heeft, wat precies zijn behoefte is, dan moet ik het kind houden of samen een andere school zoeken voor dat kind. Dus wat krijg je dan? Wat is het mechanisme. Dat heel veel scholen voorzichtig zijn, als er maar iets is, ik ruik ADHD, die hoef ik niet. Het schiet zijn doel voorbij omdat het eigenlijk de bedoeling niet is. Maar je kunt niet het speciaal onderwijs opdoeken en alle expertise die daar zat; het is gewoon een verkapte bezuiniging en dat vind ik jammer. Dat gaat ten koste van kinderen.
Passend onderwijs vraagt om diversiteit in zorg. De reguliere basisschool heeft het moeilijk met de ingewikkelde vraagstukken. Kinderen met een beperking gaan naar school met valide kinderen. Documenteren en
processen beschrijven is moeilijk in het passend onderwijs. Leerkrachten en leerlingen vallen tussen wal en schip.
Dus het probleem van passend onderwijs, de gedachte is prima, iedereen is welkom, maar je krijgt er geen zak met geld bij om een orthopedagoog in te huren of een gedrag specialist bij te halen. En daar gaat het fout.
Dus krijg je een overbelasting en als je dan in een jaarklasse systeem werk met dertig kinderen waarvan tien kinderen een speciale behoefte hebben dan gaat het fout.
Er zou veel geld meekomen, maar in de praktijk is dat niet zo. Het staat in geen verhouding met wat er naar het speciaal onderwijs ging. Dat geeft frustraties bij leerkrachten en ouders.
Kinderen die snel afgeleid zijn of vastlopen omdat het onderwijs niet aansluit op de manier waarop zij denken. De zogeheten beelddenkers. Kinderen die eigenlijk heel veel associëren. In het onderwijs is hier bijna geen ruimte voor omdat er heel
methodisch wordt gewerkt. Deze leerlingen hebben van tevoren nodig wat is het nut van deze les, wat ga ik er mee doen, wat kan ik er uiteindelijk mee. Zij kijken vanuit het grotere geheel. Als ze dat eenmaal weten dan kunnen ze terug redeneren in de details.
Het onderwijs gaat vaak in stapjes. Deze leerlingen kunnen dan gaan uitvallen, kunnen depressieve klachten ontwikkelen of faalangst. Is zo zonde! Dit zijn juist kinderen die heel goed snappen hoe de maatschappij in elkaar zit en verbanden kunnen leggen. Eigenlijk word je dus belemmert in je ontwikkeling in het huidige onderwijssysteem.
Met ouders gesprekken. Zij maken zich zorgen over het voortgezet onderwijs, past mijn kind er wel, willen graag zo hoog mogelijke instroom. Aandacht is moeilijk. Van de 30 leerlingen van 20 jaar geleden waren er drie naar het speciaal onderwijs, nu zit alles op de basisschool. Zij vragen extra aandacht door leer- en
gedragsproblemen. De hoogbegaafde kinderen en de kinderen die extra aandacht vragen worden wel opgevangen. Ik maak mij het meest zorgen voor het verlegen kind uit de middenmoot, dat vraagt geen aandacht en krijgt het ook niet. Kinderen die beter zouden kunnen presteren met meer aandacht.
Het grote probleem is in de zorg dat ja, met name voor de
psychologische zorg en de zorg voor kinderen flink uitgehold is, maar dat vind ik hetzelfde van scholen bijvoorbeeld. Dan hoor ik dat ze allemaal met 35 kinderen in de klas zitten, en ik heb leerkrachten die doordraaien omdat ze allemaal met psychiatrische problematiek en autisme en leerstoornissen allemaal erbij moet hebben en die klassen worden steeds groter en mensen het gevoel, ik krijg mijn werk gewoon niet klaar. En de goede kinderen (niet in de zin goed en beter) kinderen die allemaal willen leren en ontwikkelen lijden dan onder de andere kinderen die dan er een bende van maken of die gewoon door hun psychiatrische problematiek zich misdragen. Tussen aanhalingstekens dan.
Dan denk ik dat het grote probleem is dat leerkrachten en onderwijzers heel veel moeten, ook heel veel moeten registeren. Dat heel veel organisaties het onderwijs benaderen om alles onder de aandacht te brengen van kinderen van vuurwerk tot dik zijn. Tot discriminatie weet ik veel. Het onderwijs moet verschrikkelijk veel. Ouders zijn veeleisend. Bij de kinderen speelt meer dan vroeger of het is zichtbaarder dan vroeger. Ik denk dat er daar een zeer hoge druk ligt. Makkelijk te benoemen oorzaak is natuurlijk de bezuinigingen, er gaat minder geld naar het onderwijs. Terwijl de druk toeneemt. Klassen zijn steeds groter. Mijn inziens gaat het om geld en kwaliteit van mensen.
Handjes in de zak. Die zijn weg bezuinigd
Wat ik zie is dat passend onderwijs ook nog niet lukt. Lastig voor scholen om te dealen met kinderen met gedragsproblemen in een grote klas en / of school. Voor een kind is het soms ook veiliger in een kleiner en veiliger plek te zitten.
Passend onderwijs blijkt niet te landen, er ontbreken handen en voeten op school en kinderen dreigen buiten de boot te vallen. Er wordt te makkelijk gedacht over het schuiven van kinderen. Ieder kind moet een stempel hebben, zonder stempel geen hulp. Er zijn echter nog veel kinderen die geen stempel hebben of krijgen maar wel extra aandacht nodig hebben en die ruimte is er niet. Ook worden ze lang niet altijd gesignaleerd door de werkdruk van het personeel.
Als we kijken naar passend onderwijs zien we wel dat er meer kinderen vanuit de onderkant ten opzichte van vroeger binnen krijgen. Kinderen met TOS (taal ontwikkelingsachterstand), daar kun je beter zo snel mogelijk mee aan de slag gaan om de achterstand ten opzichte van gemiddelde niet zo groot te laten worden.
Hier hebben we een gemêleerd aanbod van kinderen die één of andere vorm van zorg nodig hebben en wij komen er bij lange na niet aan toe om die te leveren. Een kind heeft recht op hulp als het voldoet aan een aantal
voorwaarden. Als het niet aan alle voorwaarden voldoet komt het kind niet in aanmerking, maar dan is het probleem dus niet weg. Het onderwijs kan niet alles oplossen, het onderwijs is geen RIAGG.
En wat we in de praktijk merken is dat het niet altijd helder is wie wat gaat doen.
Wie heeft de regie, wat pakken eerst. Bij wie moeten ze zijn. Soms heb ik ook wel het idee dat iedereen zijn plasje er over heen moet doen voordat er iets kan gebeuren.
Het knelpunt is daarnaast de handelingsverlegenheid van leerkrachten en intern begeleiders bij kinderen met specifieke problemen. De druk is groot op hen, de kennis van deze problemen, van gedragsproblematiek en sociaal- emotionele ontwikkelingen, misschien onvoldoende en de ervaren steun binnen de school ook onvoldoende. Is het een reële vraag die wij aan leerkrachten en intern begeleiders stellen? Het is een probleem voor het kind zelf, verstorend voor de klas en het leidt tot overbelaste leerkrachten en interne begeleiders. Een verlies-verlies-verlies-situatie.
Opvang in het speciaal onderwijs is niet of nauwelijks meer aan de orde;
het moet allemaal in het gewone onderwijs worden opgevangen. In zijn algemeenheid is dit een gewenste gedachte, maar in het speciaal onderwijs kon men vaak wel een inhaalslag maken en dat lukt niet in het gewone onderwijs. Dit ligt niet aan de kennis van de onderwijzers, maar ook hier gaat het weer om de tijd. De groepsgrootte laat specifieke aandacht voor bepaalde leerlingen niet toe. Meer capaciteit beschikbaar zou hier een oplossing kunnen zijn.
Door passend onderwijs houden kinderen meer contact met kinderen in de buurt. Het knelpunt hieraan is dat enkele scholen het lastig vinden om elk kind ook als een individu te zien en op de kansen van dat kind te focussen in plaats van op het uitstroomprofiel van de school.
Maar anderzijds zie je op sommige scholen veel druk ontstaan op leerkrachten en op kinderen die niet extra zorg, of extra behoefte nodig hebben. Het kan voor scholen en leerlingen best wel zwaar zijn.
Daarom is het des te belangrijker de zorg naar de scholen op tijd toe te brengen en niet alleen de leerkrachten alleen te laten aanmodderen.
En daar is er wel nog wat te winnen dat de scholen het SRG goed weten te vinden en dat het SRG goed aansluit op wat de scholen nodig hebben. Er is wel al een goed begin aangemaakt maar dat kan nog beter denk ik.
De docenten zijn al heel erg overbelast die krijgen al van alles
toegeschoven. Kinderen die in een pleeggezin zijn terecht gekomen die worden zonder meer teruggezet bij wijze van spreken, dat gebeurt niet altijd natuurlijk. Ze komen dan weer in een klas terecht en dan moet een
onderwijzer zomaar weer gaan onderwijzen
Het is natuurlijk een beetje een rare gedachte dat we de slimme en domme kinderen van elkaar scheiden en die naar een aparte school sturen. Net als de kinderen met een beperking of die doof zijn. Terwijl zij wel in dezelfde gemeenschap leven. De gedachte van passend onderwijs is denk ik pedagogisch en
maatschappelijk een hele goede. Alleen het levert
maatschappelijk wel een hoop gedoe op, op de basisschool.
Een leerkracht moet enorm hard werken als hij zijn werk goed doet. De werkdruk is enorm. Dus ik denk dat die werkdruk enorm is en ik denk dat daar wat aangedaan moet worden. Mensen zijn hier niet gaan staken voor een hoger salaris, mensen zijn hier gaan staken om de hoge werkdruk. En deze werkdruk is er meer dan vroeger omdat wij ons meer moeten
verantwoorden over ons werk. Voorheen was het zo, de leerling moet naar het speciaal onderwijs en omdat de meester dat zei dan was dat ook zo. En tegenwoordig moeten wij aantonen wanneer hebben wij het probleem gesignaleerd, wat hebben wij er aan gedaan en klopt dat. En in uiterste noodzaak kan het kind pas verwezen worden.
Net wat ik al zei dat een aantal kinderen aandacht tekort komen op sociaal-emotioneel en leergebied. Het is een negatief gevolg van het passend onderwijs.
Van een dubbeltje word je nooit een kwartje. Zij hebben de potentie wel, maar komen niet tot het niveau. Dat er te grote verschillen tussen kinderen binnen een klas zijn, die adequaat opgevangen kunnen worden door de leerkrachten. De
leerplannen worden mooi achter een bureau bedacht. Er wordt geen rekening gehouden dat wanneer groep A uitleg krijgt, de andere groepen niet automatisch stil zijn. In elke groep zijn enkele kinderen die onrust veroorzaken. Je kunt je daarvoor niet afsluiten als kind en leerkracht. De praktijk is anders.
Psychoproblematiek, autisme, ADHD, en NLD, allerlei leerlingen met stoornissen, ook leerlingen die wat kwetsbaarder zijn, minder weerbaar, waardoor we bijvoorbeeld te maken hebben met kwetsbare leerlingen die het lastig vinden om naar school te komen. Leerlingen die daarom niet goed in hun vel zitten, dat is voornamelijk waar we mee te maken hebben, maar ook zaken natuurlijk, soms vragen wij ook een politieagent om ons te
ondersteunen en te helpen als wij een vermoeden hebben van dat er iets gaande is ten aanzien van drugsgebruik bijvoorbeeld, waardoor de politie kan bijdragen of helpen door een onderzoekactie te doen, kluisjescontrole
bijvoorbeeld. Wat een oplossing vaak in de weg zit, zijn de wachtlijsten Soms is het probleem echter niet zichtbaar.
Kinderen die zich moeilijk kunnen focussen of heel gevoelig zijn voor prikkels. Om die kinderen in het reguliere onderwijs te laten meedraaien vraagt veel van het onderwijs.
Problemen die ik wel zie dat met passend onderwijs kinderen die 20 jaar geleden erbij bleven, nu buiten de boot vallen, te weinig aandacht krijgen. Op een school voor voortgezet onderwijs terecht komen, dat er op het basisonderwijs niet uitkomt wat erin zit. Dat merk ik wel. Dat is het eerste probleem.
De gemeente daar dienen we het hele dossier in en die geeft dan aan of er een beschikking afgegeven kan worden en of je dan verder kan naar een aanbieder, de behandelaar, zeg maar, wordt meegenomen in een behandelplan. Als dat dan wordt goedgekeurd, dan moet de behandelaar, de beschikking ontvangen van de gemeente en dat moet dan buiten school om, buiten ouders om, wordt dat dan eigenlijk met elkaar gecommuniceerd. En dat loopt nog niet soepel. Dus ergens ligt er nog een hiaat, een kink in de kabel, hoe dat vlot getrokken kan worden. En dan bellen ouders naar de gemeente van, goh, hoe zit dat? We zijn er mee bezig, de school belt naar de behandelaar. Van wanneer gaat die behandeling dan plaatsvinden, want alles is toch geregeld. We wachten nog op de gemeente. Dan merk je wel in het begin liep het allemaal heel vlot en dachten we van nou, dit werkt, dat gaat goed. Maar gaandeweg het jaar merk ik, dat is natuurlijk is dat ook heel logisch, want het aanbod is er, de vraag kan worden ontdekt, dus dat ga je matchen met elkaar en dan op een gegeven moment merk je dat de toestroom van de vraag niet toereikend is in plaats van het aanbod daar op af te stemmen.
De leerlingen die uitschieten zowel naar boven als naar beneden, zijn wel zichtbaar maar juist de middenmoot is een groep die we ook niet mogen vergeten. Die doen ook ontzettend hun best, maar krijgen wellicht te weinig waardering. Terwijl dit juist een belangrijk groep is in de verbinding. Zij kunnen de verbindende factor zijn tussen de
leerlingen die uitschieten. Ik denk dat deze groep veel incasseert vanuit 'boven en onder’.
Met passend onderwijs zit iedereen gewoon op school maar daardoor raken sommige kinderen wel beschadigd. Goede scholen besteden daar aandacht aan en zorgen dat een kind ergens in uit kan blinken. Maar voor scholen valt er nog veel te leren. Zorg dat een kind ergens in uit kan blinken, maar dat is erg lastig als je voor een klas van 36 leerlingen staat.
De samenwerking van onderwijs met gemeente en zorg
loopt stroef
Het is de vraag of het een probleem is, als kinderen naar voortgezet onderwijs verwezen worden. Dat selecteert zich wel door de
dakpanklassen van het voortgezet onderwijs. Al pratende denk ik dat het een groot probleem is: het aandacht geven die de kinderen verdienen. Hoe organiseer je wel de ruimte? De grenzen worden in het onderwijs verlegd: dat je voor lief neemt dat je niet de kinderen allemaal goed kunt begeleiden
Op het Ministerie heeft men de term “opbrengsten” bedacht. Als een kind bepaalde geformuleerde doelen niet haalt dan is er een probleem. Daarbij wordt niet afdoende gekeken naar wat er in de omgeving van de kinderen gaande is. De kinderen worden producten die afgeleverd moeten worden. Als een kind maar resultaten haalt dan is het goed, als het vervolgens
diepongelukkig is dan lijkt dat minder relevant.
Ik constateer dat mensen vastlopen, in een doolhof terecht komen, men komt er niet meer uit, weten niet waar ze naar toe moeten. Dat gebeurt op scholen en in werk. Niet alleen cliënten en ouders hebben dit probleem maar ook professionals lopen vast. Een professional van een school die een zorgfunctie heeft, denkt binnen zijn eigen school terwijl de problemen van de cliënten vaak ook buiten de school liggen. Als zij door de school worden afgewezen en geen advies krijgen, lopen ze vast. De piek ligt in november/
december als besloten wordt om te stoppen. Daarna komen ze bij mij. Dat baart mij zorgen. Eigenlijk begint het al bij 16+, je kunt het dan preventief oppakken. Link tussen scholen en gemeente is belangrijk. Maak gebruik van elkaars kwaliteiten. Dat is soms lastig omdat je in elkaars domein komt. Daar laten we steken vallen. Het meest knellende is het niet samen willen werken en het in het eigen domein blijven zitten. Wel delen van informatie maar niet samenwerken. Het is vaak geen vaktechnisch probleem maar het kunnen beschikken over de middelen om de contacten aan te gaan. Doordat zaken lang duren zie je dat jongeren terugvallen en dat kun je voorkomen.
Meestal staat het probleem niet op zich, is het niet alleen een schoolprobleem maar vaak gaat het om multiproblemen, dus meervoudige problematiek, waarin bijvoorbeeld ook
problematiek die te maken heeft met de thuissituatie die doorsijpelt hier op school. Er zijn vaak ook meer zaken, de maatschappij is aan het veranderen, waardoor ook de problematiek zich uitbreidt. Denk alleen al aan social media, waar leerlingen mee te maken krijgen. Zo zijn er heel veel factoren in de maatschappij die minder duidelijk zijn dan vroeger. Er zijn veel meer verleidingen dan vroeger waardoor ouders het ook niet allemaal meer bij kunnen houden waardoor het ook niet zo simpel eenduidig allemaal meer is. Alles wordt ingewikkelder en dat komt ook door alles wat er in de
maatschappij speelt. Dat komt ook de school binnen.
Heel veel initiatieven, veel deskundigheid in gemeente Voorst, maar er gaat heel veel langs elkaar heen en naast elkaar. Er zal er één regie moeten nemen, dat is de gemeente natuurlijk. Maar de schoolbesturen ook, die hebben daar ook een rol. Maar wie zitten er om tafel, de beslissers, degene die in de praktijk staan?
Want in alle lagen gaat het mis. Ook tussen de lagen, daar gaat nog wel wat mis in de communicatie. Dat is bijna niet te voorkomen. Dat is gewoon log.
Als de zorg meer wordt dan wij hier kunnen behappen, en dan is logopedie maar een klein lijntje, maar er zijn ook kinderen die veel meer zorg nodig hebben, of op verschillende gebieden iets nodig hebben en meer nodig hebben dan wij ze hier kunnen bieden, misschien wel op een andere plek, dan mis ik wel van wie is de spin in het web. Wie is voor dit kind de centrale persoon, wie weet wat speelt er voor dit kind, wat heeft dit kind nodig. Als je in het onderwijs bent heb je natuurlijk een intern begeleider, maar buiten school zijn er ook veel dingen.
Welke rol heeft welke persoon en hoe zorg je ervoor dat je transparant blijft naar wat er speelt bij dit kind. Natuurlijk hoeven wij niet alles te weten over een kind, als er in een gezin hele nare dingen spelen zoals schulden...dat zijn geen dingen waar wij direct van op de hoogte moeten zijn. Maar alles wat rondom zo’n kind wel van belang is, ook al zouden we daar iets van weten zonder alle details, dan is dat wel ten behoeve van zo’n kind. En dat mis ik nog wel eens, wij doen dat, dan verwijzen we door naar een ander, dan gebeurt daar wat. Heb je geluk, dan krijg je een stukje terug van bij ons gaat het zus of zo en bij een ander, die gaat daar niet aan beginnen, dat kost allemaal geld. Dat helpt het proces ook niet echt.
Maar je hebt echt het gevoel we zitten hier met zijn 14en, wie heeft hier nu de regie? En komen we wel echt verder? En wat als je dan nu steeds constateert dat je niet verder komt, wat dan? En een oorzaak hiervan is dat iedereen wel probeert door te pakken maar op zijn eigen terrein. En het hele gezinssysteem en al die andere systemen hebben allemaal invloed. En wie pakt nu de regie voor het aansluiten van alle systemen. Ouders gaan vaak shoppen en pakken er uit wat het beste bij hen aansluit. En anders gaan ze naar de volgende en zo zijn er zoveel mensen bij betrokken. Dus ik snap ook zeker wel dat het CJG hier grip op wil krijgen en wil weten, wie is er allemaal aanwezig. Geen
gemeenschappelijk plan en we willen wel 1 gezin, 1 plan en vanuit het onderwijs zijn we daar wel heel sterk mee bezig, we betrekken overal ouders bij. Maar in de praktijk is dat echt nog wel heel lastig om echt samen met het gezin een plan te maken waar iedereen achter kan staan. Het knellende hieraan is dat je soms het gevoel hebt dat je aanmoddert en dat je niet het gevoel hebt dat je tot de kern doordringt. En het is vaak niet zo dat er geen passende onderwijs plek is maar vaak is het veel complexer door alle factoren die er een rol in spelen.
We krijgen wel meer zorgleerlingen binnen. In het autistisch spectrum.
Meesten moeten in het reguliere onderwijs mee stromen en daar compleet vastlopen. Als je duidelijke stoornis hebt, kan er nog weleens iets met
budgetten worden geregeld. Maar dat is incidenteel. Het systeem van labelen hebben we met z’n allen zelf tot stand gebracht, en nu is daar de keerzijde.
Dat maakt dat sommige ouders vinden dat, vanwege het label, vinden dat er zorgtrajecten moeten zijn. Voor scholen is dat heftig. Dat merk ik ook in contact met scholen, dat ze alle zeilen moeten bijzetten.
Op kinderen wordt te snel een label
geplakt
En als je het aan mij persoonlijk vraagt als het gaat om onderwijs dan denk ik dat kinderen steeds vroeger steeds eerder een etiketje krijgen. Dat is ook vanuit een goeie gedachte dat je problemen voor wilt zijn maar daardoor is het zo dat je situaties heb waar je, je afvraagt hoe weet je bij een kindje van twee precies wat er op latere leeftijd gaat spelen en ook omdat een kind sprongsgewijs ontwikkeld. Denk ik ook dat er soms te vroeg of soms te zwaar wordt ingezet op preventie. Bijvoorbeeld dat het kind al heel vroeg met logopedie bezig moet zijn, of dat een kind al heel jong weet ik veel wat voor soort steunbehandeling krijgt waar er ook problemen zijn die vroeger werden gezien als normaal. Je had vroeger alleen maar drukke kinderen en nu heb je alleen maar kinderen met ADHD of weet ik veel met wat voor stempels. De stempels worden te snel gelegd naar mijn idee.
En wat ik zie is dat er vaak gehandeld wordt uit onbegrip.
En dat kan heel moeilijk zijn. Er worden snel labels geplakt op kinderen en hun ouders die niet altijd terecht zijn maar als jij ze op een goede manier aanspreekt dan gaat het soms heel goed. En dat vind ik wel heel triest, soms gaat het niet om niet willen, maar niet kunnen.
Er gaat ook veel langs elkaar heen. Sportsubsidies hartstikke leuk, swim2play prima, maar je wilt niet weten hoeveel mailtjes ik binnen krijg van allerlei maatschappelijke initiatieven met allemaal goede bedoelingen maar het gaat allemaal naast elkaar. Ik denk dat ik er wel 10 krijg. Zouden die van elkaar weten dat ze bestaan? En wie houdt het overzicht? En signaleert die wat, en die wat anders en wie doet er dan wat mee? Ik vind dat er heel veel langs elkaar heen gebeurt. Dingen duren te lang, kinderen krijgen uiteindelijk niet wat nodig is. Veel initiatieven schieten hun doel voorbij.
Vroeger was er de leerkracht die alles wist. Nu is het veel meer luisteren en kwetsbaar opstellen, maar dat slaat door naar dat men denkt dat wij op school de kinderen opvoeden. Wij geven onderwijs en begeleiding. Er is sprake van een verwende generatie. Ouders stellen wel heel veel eisen. Er worden dingen aan ons gevraagd die ik vroeger niet zou durven vragen. Het moet niet doorslaan in kinderen die als prinsjes en prinsesjes worden neergezet. Kinderen hebben altijd gelijk en men is niet kritisch over het kind, maar wel kritisch tegenover degene die het kind begeleidt.
Ouders zijn zelf beter opgeleid dan een generatie terug. En stellen dus ook hogere eisen aan scholen en hun kinderen. Ik zou niet zo graag op een school werken. En dat merk ik hier ook wel, sommige ouders zouden het liefst naast je zitten om mee te beslissen wat wel/ of niet aangeboden wordt. Bij de intake is de interactie tussen het kind en de ouder ook goed waarneembaar. Maar het is wel moeilijk om daar echt iets van te zeggen.
Agressie neemt ook toe. Dat heb je gezien in het medische circuit en dat maak je in het onderwijs ook wel meer mee. Dat ouders precies komen vertellen wat ze willen.
De invloed van ouders wordt in een aantal gevallen als belastend ervaren door de leerkrachten, het ligt altijd aan school of aan de leerkracht. Dit werkt door in het team, leerkrachten worden onzeker.
Beeldvorming in de media is dat het onderwijs alles moet oplossen:
wij zijn een onderwijsinstelling, geen opvoedingsinstelling. Hoeveel vakken er al bij gekomen zijn, dan hebben we het in het vakje geplaatst en dan hoeven we er niets meer aan te doen. Heel veel kinderen komen binnen, die voordat je aan het leren gaat, aantal basisvoorwaarden waarin je eerst moet voorzien. Maar daar wordt steeds meer bij ons neergelegd. Sommige kinderen zijn nog niet eens zindelijk. Mensen denken daar hebben we school toch voor.
Pesten op school vind ik een groot probleem. Waarom doen we dat? Daar is te weinig aandacht voor. Scholen voeden kinderen op in plaats van ouders. Misschien is dat de reden dat de jeugd zo hard is naar elkaar. Pesten op scholen komt in extremere vorm voor.
Misschien door social media. Je hoort over zelfmoord onder kinderen.
Er zit ook een leerplicht bij en dan ga je zoeken naar netwerken om toch met zijn allen het probleem proberen op te lossen. Dat is niet echt iets wat lukt eigenlijk.
Er is niet één punt waar je terecht kunt, maar het zijn meerdere plekken, maar deze zijn moeilijk te achterhalen.
De school heeft – soms veel – te maken met gevolgen van:
scheidingen, armoede, laag opgeleid zijn van ouders, kinderen met een stoornis PDD-NOS, alcoholgebruik door kinderen,
handelingszwakte bij ouders, toestroom van kinderen met problematiek uit Deventer (30% van de leerling populatie). Deze school heeft specifiek ook te maken met verkeersonveiligheid rond de school. Alles wat voortkomt uit de sociale problematiek van onvolledige gezinnen of gezinnen met een zwakke
(opvoedings)structuur.
Ook zie ik dat door de Wmo-geldenverschuiving een probleem bij de Wmo jongeren ontstaat, en dan vooral bij de jongeren die tussen wal en schip vallen. Dit zijn dan vooral de jongeren met autisme of ADHD waarbij verwanten enorm in de
problemen zitten en niet weten waar ze naar toe moeten voor hulp. Deze kinderen blijven vaak op een ‘normale school’. De scholen krijgen hier vaak geen extra geld voor, scholen kunnen deze begeleiding vaak niet aan.
Er wordt veel gevraagd van mensen. Veel om over na te denken, veel om te kiezen. Al vanaf heel klein. En ik vraag me wel eens af waarom dat allemaal moet. En als dat moet of daar dan niet beter passende begeleiding op gegeven kan worden. En dan zie je wel dat op bepaalde scholen er wel andere
onderwijsconcepten worden toegepast. Je zult moeten gaan veranderen in het onderwijs. En beter kijken naar wat een kind nodig heeft. Dat hele klassikale dat is verleden tijd. Maar veranderingen kosten gewoon veel tijd. En als je dan de hete adem van de overheid in je nek hebt, is dat wel heel lastig. En het onderwijs ontvangt helemaal geen steun in die zin van de overheid. Ze bedenken er gewoon weer wat bij.
Dat kinderen niet meer mee kunnen komen, het zijn ook vaak de ouders die de kinderen
overschatten. Ouders schamen zich er misschien voor als een kind niet mee kan doen. De kinderen moeten mee met het passend onderwijs, en het kind wordt daar de dupe van. Dat is ook
overbelasting van kinderen.
Vroeger hadden de scholen zes leerlingen op één docent (plus klassen assistent) nu is dat een op 30. De druk bij de kinderdagverblijven wordt daardoor ook groter, omdat er van ons verwacht wordt dat wij bepaalde vaardigheden aanleren omdat het basisonderwijs dit niet meer kan
‘handelen’. Voorbeeld is het zindelijk maken van de kleuters.
En ik denk dat dit komt door de verkeerde goeiigheid, dat ten eerste. Maar ook alle risico’s. Ik denk voor een kinderopvang, als er hier iets gebeurt en ouders kunnen aantonen dat de fout bij ons ligt, dan krijg je hele nare gevolgen. Je wilt de risico’s zo klein mogelijk houden.
En als je het niet vastlegt word je op de vingers getikt. Als je een ongelukje in de gymzaal hebt dan zijn daar allemaal protocollen, want er zal eens een ouder je aanklagen. Het is jammer dat alles geformaliseerd is.
Informatie- overdracht vormt
een probleem
Door de warme overdracht hoor je al meer natuurlijk. Maar formeel worden
overdrachtformulieren geschreven maar als de ouders geen toestemming geven om dat formulier met de basisschool te delen, houdt het op. Maar daar zit nou juist heel veel signalering en deskundigheid al in. Die informatie hebben wij graag.
Overhevelen van informatie van Jeugdzorg naar school is nog éénrichtingsweg nu. Wij moeten als schoolmaatschappelijk werk daar flink achteraan zitten en andersom zien we weinig. Dat gaat niet met geduld wel goed komen. Onder de 18 moet het kind naar school en hoe dan ook wordt de problematiek mee de school in genomen.
Wij zitten in de keten met het basisonderwijs al niet vooraan. Voor de basisschool zijn er allerlei mogelijkheden om te signaleren, maar je loopt daar tegen allerlei wetten,
regelgeving en afspraken rondom privacy. Het is heel gemakkelijk om met een kind van 5 jaar helemaal opnieuw te beginnen, want je mag gegevens niet doorspelen. Bijvoorbeeld als bij een kind vermoedens zijn dat er thuis wat aan de hand is, als ouders geen
toestemming geven om het dossier van de peuterspeelzaal, kinderopvang of
consultatiebureau door te geven aan de basisschool, dan is dat hun recht. Dan krijgen wij geen informatie en dan begint het dus helemaal opnieuw. Dat vind ik echt doodzonde. Er zit heel veel expertise in voorscholen. Het is erg jammer dat als het gesignaleerd wordt, dat je door allerlei regelgeving vastloopt.
Waar wij erg tegen aanlopen is eh… in de Wet op de Jeugdzorg is geregeld dat wij, omdat we in het gedwongen kader werken, er in het belang van het kind informatie uitgewisseld moet worden. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld een psychiater van ouders. Maar lang niet iedereen wil daaraan meewerken en zeggen dan: nee informatie moet eerst ook met ouders gedeeld worden. Nou prima, maar dan geef je mij dezelfde informatie maar als de ouders. En dat is wel, zeker in het regulier basisonderwijs, waar voorzichtig en soms ook wel te voorzichtig met achteraf ja dat hadden we misschien wel moeten vertellen. Daar ligt wel een maar. Scholen willen ook een goede samenwerkingsrelatie met ouders hebben en die snap ik ook en hulpverlening heeft dat ook.
Ik zie een toenemende vraag en zwaardere vraag naar ondersteuning die neerkomt in speciaal onderwijs. Vooral problemen bij thuiszitters door schooluitval. De problematiek leidt tot hogere kosten en zwaardere belasting van het onderwijzend personeel waardoor de zorgopdracht te lang en ook te zwaar wordt. Zowel ouders als leerkrachten modderen zelf te lang door zonder de hulpvraag aan de juiste instellingen te stellen.
Wij hebben soms goede contacten met bepaalde hulpverleners, dat je weet met deze hulpverlener werken wij goed samen, daar hebben we wat aan omdat we met hen ervaringen hebben opgedaan. En het speelt nog steeds dat we denken we willen graag die hulpverlener in het gezin. En dat het CJG dan zegt ja, nee de ouders hebben daarin vrije keus. En dat is natuurlijk zo, maar ouders vragen ook aan ons, ken je dan iemand?
En wij kennen de ouders dus dan zou het gewoon fijn zijn als dat gewoon overgenomen wordt. En daar heb ik wel discussie over gehad hier. En ik snap de gedachte er ook achter maar ik zou denken als je goede contacten hebt met hulpverleners, ouders gaan er mee akkoord waarom zou het dan iets anders moeten zijn. Maar dat is een meningsverschil.
En nu is het zo dat wij niet mogen adviseren, wie. En ik denk, jammer. En soms gaat het echt om wie. Dat zo een ondersteuningsteam vanuit school en de gezinscoach dat gezegd hebben, dat dat dan voldoende is.
Ouders vragen steeds meer van
leerkrachten
Want scholen bieden onderwijs wat gebaseerd is op een systeem dat al tig jaar oud is. En kinderen moeten zich aanpassen aan het systeem. En als je daar niet in past, dan ben je lastig of krijg je een etiket.
Cito resultaten van gemiddelde leerlingen worden lager door de energievragers in een klas. De overheid vraagt hogere Citoscores van de leerlingen.
Het is onduidelijk wie regie heeft
Opleidingen reageren te traag en de leerkrachten
zijn onvoldoende gekwalificeerd
In feite staat in de regelgeving dat elke school elk kind aan zou moeten kunnen. Dan moet je dáár, in de opleidingen dus ook wat mee doen.
Leerkrachten moeten certificaten halen (master) dit is nog zeer beangstigend mensen zijn bang hun baan te verliezen als ze niet aan de voorwaarden voldoen. Dit heeft nu uitwerking maar kan straks een maatschappelijk probleem worden, onvoldoende gekwalificeerde medewerkers.
Passend onderwijs wordt steeds normaler. Samen naar school; voor wie is dat goed. Kan dat goed gaan? Is de leerkracht gespecialiseerd? Meestal niet. Meer handen in de klas? Meestal niet. Leerkrachten doen hun stinkende best.
Daar ligt het niet aan. Veel burn-out in het onderwijs. Hart ligt bij de kinderen, maar er moet veel buiten schooltijd
gebeuren. Dat geeft druk.
Achterstand van de opleidingen vind ik een probleem.
Opleidingen lopen vaak ergens achteraan. Je ziet bepaalde problemen ontstaan. De opleidingen springen nu pas in op sommige problemen. Ik weet dat er bij een zorgopleiding nu in het 1e jaar meer aandacht wordt besteed aan agressie, en het omgaan met complex gedrag. De leerlingen van de jaren daarvoor hebben dat nog nooit gehad.
Als ik het nu zie hoe moeilijk het is voor kinderen die psychische ondersteuning nodig hebben, hoe lastig het is voordat zij daadwerkelijk hulp kunnen krijgen. Dat zijn kinderen die moeten in een paar weken geholpen kunnen worden. Het is een heel onduidelijk traject geworden. Bij wie moeten de mensen aankloppen, alleen dat al. Voordat kinderen worden doorverwezen naar de juiste persoon. Het is een heel ingewikkeld traject geworden.
Het begint bij de opvoeding en lage school. Er is te weinig samenhang tussen ouders, school en hobbyclubs/verenigingen. Vroeg signalering is belangrijk. Er moet op de lagere school al gemeld worden dat er iets met een kind aan de hand is en vooral ook melden!
Er is van alles gaande, maar dat is ook een wirwar van allerlei mogelijkheden. Ja, soms werkt het wel, soms doe je een melding en je hoort er nooit meer wat van. Ik denk dat daar meer transparantie mag komen en kortere lijntjes vooral. De lijnen zijn te lang en veel te ingewikkeld. Tuurlijk en zit jeugdzorg op school en basisartsen, maar er is heel veel. Er zijn heel veel instanties bij betrokken en ze proberen al jaren samen te werken. Daar gaat het VVE-beleid natuurlijk ook over.
Dus ja, je kunt als school niet zo heel veel. Of kinderen moeten er echt helemaal voor open staan. Maar heel veel kinderen zijn ook wel een beetje terughoudend, en terecht. Dat snap ik ook.
Want ze zien ook heel veel goeie dingen van hun ouders, als er iets is of…. Het moet wel heel mis gaan willen kinderen
aangeven ik heb gewoon geen leven thuis.
