University of Groningen
Health economics of direct oral anticoagulants in the Netherlands
de Jong, Lisa
DOI:
10.33612/diss.129441687
IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Document Version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Publication date: 2020
Link to publication in University of Groningen/UMCG research database
Citation for published version (APA):
de Jong, L. (2020). Health economics of direct oral anticoagulants in the Netherlands. University of Groningen. https://doi.org/10.33612/diss.129441687
Copyright
Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Take-down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.
Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.
Appendices
Summary
Nederlandse samenvatting (Dutch summary)
Dankwoord (Acknowledgements)
Curriculum Vitae
List of publications
Summary
Summary
In 2008, direct oral anticoagulants (DOACs) became the first new type of oral anticoagulant introduced to the Dutch market since the 1950s. DOACs provide an alternative to the previous gold standard in anticoagulation, the vitamin K antagonists (VKAs). One of the main advantages that DOACs have over VKAs is that they do not require monitoring of the international normalised ratio (INR), but this advantage also presents a drawback: because there is less control over adherence, there is concern about the real-world effectiveness and safety of DOACs. There has also been a lot of discussion around the costs of DOACs as compared to VKAs. As a result, the Health Council of the Netherlands opted for a gradual and conservative introduction of DOACs, while the Dutch government asked for the investigation of safety data and cost-effectiveness in the real-world setting to complement the available trial data.
The aim of this thesis was to demonstrate the economic consequences of the broad implementation of DOACs in the Netherlands by using real-world data (RWD) to validate the trial-based outcomes through cost-effectiveness analyses comparing DOACs and VKAs in the general atrial fibrillation (part I) and venous thromboembolism (part II) populations, as well as modelling specific subgroups that may have been excluded in the initial registration trials. The focus was to address the following research questions: 1) What is the cost-effectiveness of DOACs in patients with atrial fibrillation and venous thromboembolism in the Netherlands? 2) Do the RWD-based cost-effectiveness analyses confirm the findings of the trial-based cost-effectiveness analyses? 3) What are the limitations of using RWD for validating trial-based cost-effectiveness results? 4) Are DOACs cost-effective in subgroups that may have been excluded from the initial registration trials? 5) Was a conservative introduction of DOACs justified based on the argument of high costs?
The medication costs of DOACs are high compared to the relatively cheap VKAs, which is the cause of the debate about the costs of these drugs. On the other hand, there is more and more (real-world) evidence suggesting that DOACs are associated with a better risk/benefit balance compared to VKAs, which has a beneficial effect on a patient’s health and healthcare costs. Cost-effectiveness analyses enable the assessment of whether this difference in risk/benefit balance outweighs the difference in drug and monitoring costs.
Based on cost-effectiveness analyses in this thesis and published literature, the incremental cost-effectiveness ratio (ICER) in patients with atrial fibrillation is around €10,000–€20,000 per quality-adjusted life year (QALY) over a lifetime horizon. Compared with the willingness-to-pay threshold of €20,000/QALY suggested for the Netherlands, treatment with DOACs in patients with atrial fibrillation can be considered cost-effective. In patients with venous thromboembolism, the ICER is mostly found to be cost-saving. The ICERs are generally higher in patients with atrial fibrillation compared to patients with venous thromboembolism, mainly due to the difference in treatment duration. Atrial fibrillation is a chronic disease that requires continuous protection against arterial thromboembolism, while venous thromboembolism—in most trials—is treated with three to twelve months of anticoagulation. Because of the difference in price between DOACs and VKAs, long-term use of anticoagulation leads to an increasing difference in drug costs
Summary
and, therefore, higher total costs in the long run. On the other hand, longer anticoagulation use also leads to an increase in the QALYs gained.
Cost-effectiveness analyses based on trial data can be validated through the use of RWD. Comparing the cost-effectiveness of rivaroxaban to VKA treatment in patients with atrial fibrillation based on the real-world study XANTUS over a period of one year resulted in an ICER of €2,628/QALY. Though this is lower than the trial-based ICERs found in the literature (€11,396–€34,248/QALY), those analyses were based on a lifetime horizon, which makes it difficult to compare the results with our RWD-based analysis. Nevertheless, there is no reason to suspect that the cost-effectiveness of rivaroxaban in a real-world situation differs from the initially calculated trial-based cost-effectiveness. We also evaluated the cost-effectiveness of apixaban against other DOACs (dabigatran, edoxaban, and rivaroxaban) and VKAs in patients with atrial fibrillation. Here, the RWD-based analysis was specifically implemented using externally validated findings from a trial-based analysis. In the trial-trial-based analysis, apixaban appeared to be cost-effective compared to VKAs and cost-saving compared to dabigatran 110 mg, dabigatran 150 mg, rivaroxaban and edoxaban. The RWD-based analysis showed that apixaban is cost-saving compared to all comparators. It could therefore be concluded that the cost-effectiveness results based on the real-world study confirm the results based on the trial-data.
The later market access and reimbursement approvals of DOACs in the venous thromboembolism indication mean that we only have one study assessing RWD-based cost-effectiveness for venous thromboembolism. We used the real-world study XALIA to assess the one-year cost-effectiveness of rivaroxaban compared to five days of low-molecular weight heparin (LMWH) followed by VKA in patients who experienced a venous thromboembolic event. Six months of treatment with rivaroxaban compared to LMWH/ VKA was found to be cost-saving while increasing QALYs, which resulted in a dominant ICER. It is difficult to confirm all trial-based cost-effectiveness analyses of DOACs in patients experiencing venous thromboembolism based on this single study; however, it is to be expected that six months treatment with a DOAC compared to a LMWH/VKA in real-world setting will also convert to cost-savings, while a longer duration of 12-24 months will probably have either less cost-savings or a positive–yet cost-effective–ICER.
A unique aspect of this thesis is the use of RWD to validate the trial-based cost-effectiveness results. However, this can be challenging: differences between trials and real-world studies can make the comparison of the cost-effectiveness results difficult. In this thesis we identified limitations of using RWD for validation of the trial-based cost-effectiveness results on two levels: limitations related to study design and limitations related to population. These limitations are summarised in Table 1.
Summary
Table 1. Limitations of the use of real-world data for validation of trial-based cost-effectiveness results.
Limitation
Study design
Difference in intervention (e.g., a different dose is used than in the trial) Difference in comparator (e.g., single-arm studies)
Endpoints included in real-world studies are often less explicit than those of trials Differences in definitions of (severity of) disease or endpoints
No or limited propensity score adjusted results available
Population
Characteristics of patients (e.g., in real-world often sicker and older) The patients are from other countries or clinical sites than in the trial Heterogenicity of the population (differences in patient characteristics)
There are patients who may have been excluded from the initial registration trials but who may also benefit from a DOAC in practice. After registration, there were additional studies conducted to show the effect of DOACs in specific subgroups. In this thesis we assessed the cost-effectiveness of the following subgroups: patients with atrial fibrillation undergoing cardioversion, patients who need continuous anticoagulation for the prevention of venous thromboembolism, and cancer patients experiencing venous thromboembolism. For all three subgroups, the use of DOACs is cost-effective or cost-saving compared to the current standard of care. Ergo, cost-effectiveness for these subgroups seems not to differ from that found in the main indicated groups. Cost-effectiveness analyses for the use of DOACs in specific subgroups that may have been excluded from the initial registration trials can be used in post-reimbursement decisions—such as clinical guideline updates—that may broaden the implementation of DOACs.
In summary, based on this thesis and other published cost-effectiveness analyses conducted specifically for the Dutch situation, it can be concluded that DOACs are cost-effective compared with VKAs for patients with atrial fibrillation and cost-saving for patients with venous thromboembolism who need temporary (3–24 months) anticoagulation. The RWD-based effectiveness studies in this thesis confirm the trial-based cost-effectiveness results; however, differences in study design and population present some limitations to using RWD for the validation of trial-based cost-effectiveness results. In practice, there are some specific subgroups that may have been excluded in the initial registration trials. In patients with atrial fibrillation undergoing cardioversion, patients with very high venous thromboembolism recurrence risk requiring continuous anticoagulation, and cancer patients experiencing venous thromboembolism, DOACs also appeared to be cost-saving or cost-effective. In hindsight, there was no reason for a conservative introduction of DOACs on the basis of cost-effectiveness.
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting
Voor het eerst sinds de jaren ’50 werden in 2008 de directe orale anticoagulantia (DOAC’s) als nieuw type orale anticoagulans op de Nederlandse markt geïntroduceerd. De DOAC’s zijn een alternatief voor de vitamine K antagonisten (VKA’s), welke decennialang de gouden standaard binnen de antistollingsbehandeling waren. Eén van de belangrijkste voordelen van de DOAC’s is, dat er in tegenstelling tot behandeling met VKA’s geen reguliere controle van de internationale genormaliseerde ratio (INR)-waarden nodig is. Dit voordeel gaat echter gepaard met een verminderde controle van de therapietrouw, wat leidde tot zorgen over de effectiviteit en veiligheid van de middelen in de dagelijkse praktijk. Daarnaast was er veel discussie omtrent de relatief hoge kosten van de DOAC’s in vergelijking tot de VKA’s. Als gevolg hiervan heeft de Nederlandse Gezondheidsraad destijds het advies uitgebracht om de DOAC’s op een gedoseerde wijze in Nederland te introduceren, waarbij de Nederlandse overheid vroeg om meer onderzoek naar de veiligheid en kosteneffectiviteit van DOAC’s in de dagelijkse praktijk (‘real-world’) als aanvulling op de al beschikbare trial-data.
Het doel van dit proefschrift is om de economische gevolgen van een brede implementatie van de DOAC’s in Nederland in kaart te brengen. Dit is gedaan door kosteneffectiviteitsanalyses uit te voeren op basis van real-world data (RWD) ter validatie van de kosteneffectiviteit gebaseerd op trial-data, waarin DOAC’s werden vergeleken met VKA’s in de algemene populaties met atriumfibrilleren (deel I) en veneuze trombose (deel II), als mede het modelleren van specifieke subgroepen die in de initiële registratietrials werden geëxcludeerd. Daarbij lag de focus op de volgende onderzoeksvragen: 1) Wat is de kosteneffectiviteit van DOAC’s in patiënten met atriumfibrilleren en veneuze trombose? 2) Bevestigen de kosteneffectiviteitsanalyses gebaseerd op RWD de resultaten van de kosteneffectiviteitsanalyses gebaseerd op trial-data? 3) Wat zijn de limitaties van het gebruik van RWD voor de validatie van kosteneffectiviteitsresultaten gebaseerd op trial-data? 4) Zijn de DOAC’s kosteneffectief in subgroepen die in de initiële registratietrials werden geëxcludeerd? 5) Was de conservatieve introductie van de DOAC’s gerechtvaardigd op basis van het argument van hoge kosten?
De medicijnkosten van de DOAC’s zijn relatief hoog vergeleken met de zeer goedkope VKA’s, wat aanleiding was voor het debat rondom de kosten van deze middelen. Daarentegen is er meer en meer (real-world) bewijs dat duidt op een gunstigere balans van risico en baten voor de DOAC’s in vergelijking met de VKA’s, wat een gunstig effect heeft op de gezondheid van de patiënt en de kosten van de gezondheidszorg. Kosteneffectiviteitsanalyses maken het mogelijk om dit verschil in risico’s en baten af te wegen tegen het verschil in behandelkosten.
Gebaseerd op kosteneffectiviteitsanalyses uit dit proefschrift en andere gepubliceerde literatuur ligt de incrementele kosteneffectiviteitsratio (ICER) in patiënten met atriumfibrilleren rond €10.000–€20.000 per gewonnen ‘voor kwaliteit-gecorrigeerd levensjaar’ (quality-adjusted life year, QALY) met een levenslange tijdshorizon. Op basis van een willingness-to-pay (WTP) drempelwaarde van €20.000/QALY, welke in Nederland bij deze ziektelast wordt gehanteerd, kunnen DOAC’s bij atriumfibrilleren als kosteneffectief worden beschouwd. In patiënten met een veneuze trombo-embolie werd de ICER in de
Nederlandse samenvatting
meeste gevallen zelfs kostenbesparend bevonden. De ICER’s lagen over het algemeen genomen hoger in patiënten met atriumfibrilleren dan in patiënten met veneuze trombose in verband met het verschil in behandelduur. Atriumfibrilleren is een chronische ziekte waarbij levenslange antistolling is geïndiceerd, terwijl veneuze trombose—in de meeste trials—wordt behandeld met drie tot twaalf maanden antistolling. Door het prijsverschil tussen DOAC’s en VKA’s leidt een langere behandeling met antistolling tot een toenemend verschil in behandelkosten, en daarmee op de lange termijn tot een groter verschil in totale kosten. Daar tegenover staat het feit dat langere behandeling ook wordt geassocieerd met een toenemend aantal gewonnen QALY’s.
Kosteneffectiviteitsanalyses die zijn gebaseerd op trial-data kunnen door middel van het gebruik van RWD worden gevalideerd. De kosteneffectiviteit van rivaroxaban ten opzichte van VKA’s in patiënten met atriumfibrilleren op basis van real-world study XANTUS met een tijdshorizon van één jaar resulteerde in een ICER van €2.628/QALY. Hoewel dit lager is dan de ICER’s gebaseerd op trial-data (€11.396–€34.248/QALY), werden die analyses uitgevoerd met een levenslange tijdshorizon, waardoor het vergelijken met onze analyse gebaseerd op RWD lastig is. Desalniettemin is er op basis van deze resultaten geen aanleiding om te verwachten dat de kosteneffectiviteit van rivaroxaban in de real-world anders wordt dan dat initieel berekend is op basis van de trial-data. Ook hebben we de kosteneffectiviteit van apixaban vergeleken met andere DOAC’s (dabigatran, edoxaban en rivaroxaban) en VKA’s in patiënten met atriumfibrilleren. Hierbij werd de analyse gebaseerd op RWD specifiek gebruikt ter validatie van de resultaten van de analyse op basis van data, welke in hetzelfde model werd uitgevoerd. In de analyse gebaseerd op trial-data bleek apixaban kosteneffectief vergeleken met VKA’s en dominant (kostenbesparend en een verbetering t.a.v. de QALY’s) vergeleken met de andere DOAC’s. De analyse gebaseerd op RWD resulteerde in een dominante ICER voor apixaban vergeleken met alle comparators. Op basis van deze bevindingen kon worden geconcludeerd dat de kosteneffectiviteitsresultaten gebaseerd op RWD de resultaten op basis van trial-data bevestigen.
Door de latere markttoegang en vergoeding van DOAC’s voor de indicatie veneuze trombose is in het kader van dit proefschrift slechts één kosteneffectiviteitsanalyse gebaseerd op RWD voor deze indicatie uitgevoerd. Real-world studie XALIA werd gebruikt voor het berekenen van een éénjarige kosteneffectiviteit van rivaroxaban ten opzichte van vijf dagen met laag-moleculairgewicht heparine (LMWH) gevolgd door behandeling met VKA in patiënten die een veneuze trombo-embolie hebben doorgemaakt. Op basis van zes maanden behandeling werd rivaroxaban kostenbesparend bevonden ten opzichte van LMWH/VKA met een toenemend aantal QALY’s, wat resulteerde in een dominante ICER. Het is moeilijk om alle kosteneffectiviteitsanalyses van DOAC’s in patiënten met veneuze trombose op basis van deze ene studie met een tijdshorizon van één jaar te valideren, echter is het wel te verwachten dat een behandeling van zes maanden met een DOAC vergeleken met LMWH/VKA in real-world ook zal leiden tot kostenbesparingen, terwijl langere behandelduur van 12-24 maanden waarschijnlijk zal leiden tot minder besparingen of een positieve–maar waarschijnlijk kosteneffectieve–ICER.
Nederlandse samenvatting
Een uniek aspect van dit proefschrift is het gebruik van RWD voor de validatie van de kosteneffectiviteitsresultaten op basis van trial-data, maar kan in de praktijk lastig uitvoerbaar zijn. Verschillen tussen trials en real-world studies bemoeilijken de vergelijking van de kosteneffectiviteitsresultaten. Op basis van de bevinding in de hoofdstukken van dit proefschrift hebben we een aantal limitaties van het gebruik van RWD voor validatie van de kosteneffectiviteit op basis van trial-data geïdentificeerd, welke zijn in te delen in twee niveaus: limitaties gerelateerd aan het studiedesign en limitaties gerelateerd aan de studiepopulatie. De geïdentificeerde limitaties worden samengevat in Tabel 1.
Tabel 1. Limitaties van het gebruik van real-world data voor de validatie van kosteneffectiviteitsresultaten op basis van trials-data.
Limitatie
Studiedesign
Verschil in interventie (bijv., een verschil in dosering t.o.v. de trial) Verschil in comparator (bijv., single-arm studies)
Geïncludeerde eindpunten in real-world studies zijn vaak minder uitgebreid en specifiek dan in trials
Verschillen in definities van (ernst van) de ziekte of eindpunten Geen of beperkte propensity score adjusted resultaten beschikbaar
Populatie
Karakteristieken van de patiënten (bijv., in de dagelijkse praktijk vaak zieker of ouder) Patiënten komen uit andere landen of klinische centra dan in de trial
Heterogeniteit van de populatie (verschillen in patiënten karakteristieken)
Er zijn specifieke subgroepen die in de initiële registratietrials werden geëxcludeerd, maar die in de dagelijkse praktijk wel baat blijken te hebben bij behandeling met een DOAC. Na de registratieperiode zijn er additionele studies gedaan om de effectiviteit en veiligheid van DOAC’s in deze subgroepen te analyseren. In dit proefschrift bekeken we de kosteneffectiviteit van de volgende subgroepen: patiënten met atriumfibrilleren die cardioversie ondergaan, patiënten die een levenslange behandeling met anticoagulans nodig hebben als secundaire preventie van veneuze trombose en kankerpatiënten met veneuze trombose. In alle drie de subgroepen bleek het gebruik van DOAC’s kosteneffectief of dominant (kostenbesparend met een toename van het aantal QALY’s) vergeleken met de behandelstandaard. Derhalve lijkt de kosteneffectiviteit van deze subgroepen niet af te wijken van de bevindingen op basis van de algemene populaties. Kosteneffectiviteitsanalyses van het gebruik van DOAC’s in specifieke subgroepen die in de initiële registratietrials werden geëxcludeerd kunnen worden gebruikt in post-registratie besluitvorming—zoals updates van behandelrichtlijnen—waardoor de implementatie van de DOAC’s wordt verbreed.
Samenvattend kan er op basis van dit proefschrift en andere gepubliceerde kosteneffectiviteitsanalyses voor de Nederlandse situatie worden geconcludeerd dat DOAC’s kosteneffectief zijn ten opzichte van VKA’s in patiënten met atriumfibrilleren en zelfs
Nederlandse samenvatting
kostenbesparend zijn voor patiënten met veneuze trombose die tijdelijk (3–24 maanden) worden behandeld met een anticoagulans. De kosteneffectiviteitsstudies gebaseerd op RWD in dit proefschrift bevestigen de kosteneffectiviteitsresultaten op basis van trial-data, echter kunnen verschillen in studiedesign en populatie de bruikbaarheid van RWD voor de validatie van de kosteneffectiviteit gebaseerd op trial-data beperken. In de dagelijkse praktijk zijn er een aantal specifieke subgroepen die in de initiële registratietrials werden geëxcludeerd. In patiënten met atriumfibrilleren die cardioversie ondergaan, patiënten die een levenslange behandeling met anticoagulans nodig hebben als secundaire preventie van veneuze trombose en kankerpatiënten met veneuze trombose bleken DOAC’s ook kosteneffectief of kostenbesparend ten opzichte van de behandelstandaard. Achteraf gezien was er geen reden voor een conservatieve introductie van de DOAC’s op basis van de kosteneffectiviteit.
Dankwoord
Dankwoord
Het zit erop! Maar het was natuurlijk niet mogelijk geweest zonder alle fantastische hulp van begeleiders, collega’s, vrienden en familie. Hierbij wil ik een aantal mensen graag in het bijzonder bedanken.
Allereerst wil ik mijn promotor en copromotor, Prof. Maarten Postma en Dr. René van Hulst, bedanken. Het was een bijzonder promotietraject dat af en toe wel de nodige flexibiliteit en creativiteit vergde, doordat een deel van het traject parallel liep aan mijn master farmacie. Ondanks dat er binnen de opleiding eigenlijk geen ruimte was voor een dergelijk traject, hebben jullie dit toch mogelijk gemaakt.
Beste Maarten, toen Iris en ik (of was het nou Lisa en ik? Maar als je beiden mailt komt het altijd goed ;)) bij jou een bachelorproject kwamen doen, begon het avontuur. Jij nam ons direct mee op sleeptouw naar Bayer Pharma in het kader van ons DOAC-project. Ik vond stiekem best spannend met al die mensen om tafel, maar dat kwam allemaal goed. Nee, het werd pas echt spannend toen jij vroeg of ik ons terug kon rijden in jouw auto zodat jij een aantal belletjes kon doen. Prima, ik had immers net mijn rijbewijs had gehaald in Meppel, dus kriskras door Utrecht naar het station was geen probleem! Ik ben nog steeds blij dat wij en de auto heel zijn aangekomen. Zoals jij zei tijdens mijn buluitreiking: “You had me at
hello”, dat gold ook zeker voor mij wat betreft jou, de DOAC’s en de gezondheidseconomie.
Eigenlijk ben ik na het bachelorproject nooit echt meer weg geweest. Direct erna begon ik aan mijn masterproject met twee nieuwe DOAC-onderzoeken en zo werd het idee van een PhD-traject rondom de kosteneffectiviteit van DOAC’s geboren. Evgeni en jij namen mij direct mee naar het ISPOR-congres in Milaan. Wat een avontuur voor iemand die De Wijk eigenlijk al best ver weg vindt. Maar daarna was ik al snel om, dat reizen was zo gek nog niet! Vele avonturen volgden: nieuwe projecten, reizen naar congressen en Russische ministeries, alsmede vele afspraken met farmaceuten, studenten en andere onderzoekers. Maarten, ik ben ontzettend blij met jou als promotor. Dank voor het bieden van deze kans, het vertrouwen, de goede adviezen, het delen van jouw kennis, de Groningse nuchterheid en de gezelligheid. Ik hoop in de toekomst nog vaak met je te mogen samenwerken. Beste René, ik leerde jou kennen als de copromotor van Maartje Jacobs tijdens een afspraak in het Martini Ziekenhuis over een DOAC-project dat Maartje en ik samen zouden oppakken. Kort daarna werd jij ook mijn copromotor, een logische keus: ziekenhuisapotheker met expertise op het gebied van antistolling en gepromoveerd in de gezondheidseconomie bij Maarten. Tijdens onze tweewekelijkse afspraak nam jij de tijd om de details van elk onderzoek te bespreken. Jij zette mij op scherp door kritische vragen te stellen. Daardoor heb ik geleerd het onderzoek in de praktijk plaatsen en ben ik getriggerd om na te denken over de praktische toepassing van kostenonderzoek. Ook heb jij mij in meermaals in contact gebracht met clinici die het onderzoek konden testen aan de dagelijkse praktijk, een belangrijk aspect van dit proefschrift. Daarnaast hebben jij en Maartje het mogelijk gemaakt dat er naast mijn master ruimte was voor onderzoek, waarvoor veel
Dankwoord
dank. Maartje zorgde dat ik mijn stage P in het Martini onder haar supervisie kon doen en daarna hebben jullie in overleg met Ithamar er zelfs voor gezorgd dat ik een tweede stage in het Martini mocht doen. Hetgeen voor mij tijd en ruimte garandeerde voor het doen van onderzoek naast mijn stage Z. Tijdens die stage heeft Maartje er ook nog voor gezorgd dat ik op verschillende afdelingen die met stolling te maken krijgen (anesthesiologie, HF-poli, AF-poli, etc.) mee kon lopen om zoveel mogelijk te leren over (anti)stolling in de praktijk. Daar heb ik tot op de dag van vandaag profijt van! Ook is er nog wel een klein bedankje op z’n plaats voor het feit dat jij een aantal jaar geleden besloot een fiets te koop te zetten op Marktplaats, precies op het moment dat ik er één nodig had om naar mijn stage in het Martini Ziekenhuis te kunnen fietsen. Het was dan ook wel heel toevallig dat mijn moeder een mooie fiets had gevonden op datzelfde Marktplaats. Toen ze de fiets had opgehaald belde ze me in enthousiasme op: ze bleek de fiets van DE René van het Martini Ziekenhuis te hebben gekocht! Het blijft toch wel een bijzonder verhaal.
Beste Evgeni, je werd al even genoemd, maar aan jou heb ik ook veel te danken! Door jouw ongekende enthousiasme en optimisme is tijdens mijn promotietraject geen kans onbenut gebleven. Veel dank voor jouw inzet om leuke DOAC-projecten binnen te halen, waarvan uiteindelijk een aantal in dit proefschrift zijn beland. Daarnaast hebben we nog aan veel meer projecten samengewerkt waar ik ontzettend veel van heb geleerd. Zo ook ons laatste avontuur: een cursus geven op de HTA-afdeling van het Russische ministerie voor gezondheidszorg in Moskou. Mochten we ooit de kans krijgen om terug te gaan: I’m in! Want die training geven met jou, Rimma, Cornelis en Maarten was toch wel echt een kick. En dat eten daar was (geheel tegen mijn verwachting in, sorry!) ook niet verkeerd (lees: mijn hemel, wat lekker!). Hoewel ik het voedselbon-eten van de porridge-lady de volgende keer allicht oversla… Dank (spasiba!) voor de samenwerking en de avonturen van de afgelopen jaren. Ik ben heel blij dat ik bij Asc mijn onderzoek naar DOAC’s, maar ook vele leuke andere projecten, mag voortzetten.
Jos, Didik en Christiaan bedankt voor de korte, maar gezellige tijd die ik tijdens mijn masterproject op de afdeling met jullie heb doorgebracht (too hot, hot damn! - bedankt Jos, ik dacht dat ik dat liedje nooit weer uit m’n hoofd zou krijgen). Ook dank voor de hulp destijds toen Iris en ik hopeloos vastliepen bij het maken van onze eerste PSA en het bootstrappen in Christiaans supercomputer. Qi, thanks very much for helping out with the survival analysis and the other statistical questions I had!
Lieve collega’s, Asc’ers, dank voor jullie energie en gezelligheid elke dag weer! Dat maakt werk en het doen van een PhD gewoon leuk! Nog een paar speciale bedankjes: Judith voor je bereidheid om bij te springen bij een aantal projecten. Jos voor alle hulp met het modelleren, maar ook de morele steun tijdens de potjes tafelvoetbal (aka klaagkwartiertje). Overigens, als ik het dan toch heb over jouw zangkunsten, ook bedankt voor het feit dat ik het woord ‘mama’ niet meer los kan zien van de Spice Girls. Rhiannon thank you so much
Dankwoord
for checking the English spelling. Arjan, Sharon en Floor, dank voor de leuke reisjes samen naar Barcelona en Nice, hopelijk mogen er nog vele volgen!
Anneke, Anouk, Caron, Iris, Leonoor, Shanna, Iris, Eva en Karlijn, bedankt dat jullie mijn lieve vriendinnetjes zijn en dat jullie de studietijd in Groningen zo leuk hebben gemaakt! Lieve Annie en Nouk, wat fijn dat jullie mij bij willen staan tijdens de promotie! Ik kan bij jullie altijd terecht als er wat is en daar ben ik heel dankbaar voor. Jullie zijn denk ik echt een topteam; een goede balans tussen Groningse nuchterheid en enthousiasme. Ik kijk nu al uit naar die quote van Victor Hugo, als één van jullie die moet gaan voorlezen. Nee, alle gekheid op een stokje, ik kijk ontzettend uit naar deze dag met jullie!
Lieve pap en mam, jullie reizen stad en land af voor ons. Niets is te gek. Dat was niet alleen het geval bij de paardensport, maar gold ook zeker voor dit proefschrift. Jullie onvoorwaardelijke steun heeft mij de laatste jaren enorm geholpen!
Lieve mam, dank dat jij altijd de tijd nam om naar mij te luisteren als de stress weer eens toesloeg en dat je altijd meedacht over praktische oplossingen. Ook veel dank voor de hulp bij de teksten, de vormgeving en het ontwerpen van de omslag van dit proefschrift samen met San. Het was echt ontzettend leuk om dat samen met jullie te kunnen doen! Lieve pap, ik denk dat ik een vrij belangrijk aspect aan jou te danken heb: de economie-genen! Een 3,2 haalde ik voor mijn eerste economietentamen. Waardeloos dacht ik, dit ligt mij niet. Maar toen jij met mij de leermodules door ging nemen en verhalen uit de praktijk vertelde viel bij mij het kwartje: dit was nog lang zo moeilijk niet! Ja, cijfers, daar worden wij wel gelukkig van! Jij ging naar de HTS, om je vervolgens om te scholen en op de finance-afdeling van het bedrijf te gaan werken. Uiteindelijk heeft bij mij de liefde voor scheikunde en biologie de keuze voor de opleiding farmacie bepaald, maar ook ik heb mij ‘omgeschoold’ en ben nu dagelijks bezig met de economie rondom gezondheidszorg. Sander, mien breur, jij stond dag en nacht klaar voor al mijn IT-diensten. Gelukkig maar, want anders was het niets geworden met al die figuren en verdwenen documenten. Ik geloof dat jij toch zeker meer dan 100 van mijn figuren en tabellen hebt bewerkt, waarvoor veel dank! Maar ook bedankt voor de motiverende woorden als ik er een keer geen zin meer had: “Lies, völ gas, want half gas bin gien gaang!”.
Lieve oma, bedankt dat je mijn eeuwige gezeur en vragen over de trombosedienst wil aanhoren! En dat je er altijd voor ons bent.
Lieve Max, mijn orde in de chaos. Want ja, ik ben nou eenmaal een beetje een chaoot, en dat komt soms wel wat sterk naar boven als ik het heel druk heb. Hetgeen de afgelopen jaren nog wel eens voorkwam. En als het dan zo druk was, was jij altijd mijn morele steun.
Dankwoord
Jij zegt altijd: gewoon rustig blijven, dan komt alles goed. En het kwam goed, altijd. Dank dat jij mij sterk maakt, rustig houdt, maar ook ruimte geeft om dingen zoals een PhD te doen. Ik kijk er naar uit om samen verder aan onze toekomst te bouwen.
Curriculum Vitae
Curriculum Vitae
Lisa de Jong was born in Groningen on November 27, 1992 and moved to Meppel one year later. After finishing secondary school at Stad & Esch Zuideinde in Meppel in 2011, she returned to Groningen to begin her studies in pharmacy at the University of Groningen. It was during her bachelor’s (2014) and master’s (2015) theses under the supervision of Prof. M.J. Postma that she was introduced to the field of health economics. Lisa quickly developed a passion for the field, and therefore combined her remaining years of pharmacy study with research on the health economics of direct oral anticoagulants for atrial fibrillation and venous thromboembolism. After obtaining her Master of Pharmacy in February 2018, Lisa continued her research as a PhD candidate in the Department of PharmacoTherapy, -Epidemiology and -Economics under the supervision of Prof. M.J. Postma and Dr. M. van Hulst.
Lisa has also conducted research on various other topics (e.g., diabetes type II patients and other cardiovascular diseases), presented her work at various international conferences, and published in (inter)national journals. She is a board member of the Groningen ISPOR (International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research) Student Chapter, and in this role, she has assisted in organising several symposia and network meetings for (PhD) students in health economics in Groningen. As of January 1, 2020, Lisa is employed as a health economics and outcomes research (HEOR) consultant at Asc Academics, a consultancy located in Groningen. Here, she continues her work as a researcher on the health economics of cardiometabolic diseases.
List of publications
List of publications
InternationalStevanovic J, de Jong LA, Kappelhoff BS, Dvortsin EP, Voorhaar M, Postma MJ. Dabigatran for the treatment and secondary prevention of venous thromboembolism: a cost-effectiveness analysis for the Netherlands. PloS One 2016 Oct 24;11(10):e0163550. De Jong LA, Dvortsin E, Janssen KJ, Postma MJ. Costs-effectiveness analysis for apixaban in the acute treatment and prevention of venous thromboembolism in the Netherlands. Clin Ther 2017 Feb;39(2):288-302.
Jacobs MS, de Jong LA, Postma MJ, Tieleman RG, van Hulst M. Health economic evaluation of rivaroxaban in elective cardioversion of atrial fibrillation. Eur J Health Econ. 2018 Sep;19(7):957-965.
De Jong LA, Gout-Zwart JJ, Stevanovic J, Rila H, Koops M, Huisman MV, Postma MJ. Extended Treatment with Apixaban for Venous Thromboembolism Prevention in the Netherlands: Clinical and Economic Effects. TH Open 2018 Sep 26;2(3):e315-e324. de Jong LA, Koops M, Gout-Zwart JJ, Beinema MJ, Hemels MEW, Postma MJ, Brouwers JRBJ. Trends in DOAC use: health benefits and patient preference. Neth J Med. 2018 Dec;76(10):426-430.
De Jong LA, Gout-Zwart JJ, van den Bosch M, Koops M, Postma MJ. Rivaroxaban for Non-Valvular Atrial Fibrillation and Venous Thromboembolism in The Netherlands: A Real-World Data based Cost-effectiveness Analysis. J Med Econ 2019 Apr 22(4):306-318. De Jong LA, Groeneveld J, Stevanovic J, Rila H, Tieleman RG, Huisman MV, Postma MJ, van Hulst M. Cost-effectiveness of apixaban compared to other anticoagulants in patients with atrial fibrillation in the real-world and trial settings. PloS One. 2019 Sep 17;14(9):e0222658. van der Pol S, de Jong LA, Vemer P, Jansen DEMC, Postma MJ. Cost-Effectiveness of Sacubitril/Valsartan in Germany: An Application of the Efficiency Frontier. Value Health. 2019 Oct;22(10):1119-1127.
Gout-Zwart JJ, de Jong LA, Saptenno L, Postma MJ. Budget Impact Analysis of Metformin Sustained Release for the Treatment of Type 2 Diabetes in The Netherlands. Pharmacoecon Open. 2020 Jun;4(2):321-330.
De Jong LA, van der Velden AWG, van Hulst M, Postma MJ. Cost-effectiveness analysis and budget impact of rivaroxaban in cancer patients at risk of recurrent venous thromboembolism. Under review at BMJ Open.
List of publications
National
Ten Cate H, Elsman B, van Gilst W, van Laarhoven H, Liem A, Warlé M, de Jong LA. Combinatietherapie heeft een toegevoegde waarde bij vaatziekte. Pharm Weekb Aug 2019;154-33/34.
