Die O.B. Jaargang 1, no.26

(1)

'Gere

gzstreer

ai!n

die H

.

P

.

K

.

Ml

n

N uusblita.

P

o/i ..

ti

e

Ia>

Partye

MET

volhs-belange.

'Die

Die

OsseW(l·

bramhwg

veg

FIR

volks·

ludange

.

~·

---EERSTE

J

AAil

GAKG

.

\VOE~SDAG,

6 ::.\IEI

1912

.

"Die

Afrikaner het Teen die

Britse

Ryk

Gekies

0 ./B

.

-leiers

S

preek

Groot Vergadering Toe

Op Uchtenburg

Onderwyl 'n sl{are van twaalfhonderd voorverlede Saterdag op die Lichtenburgse

ten-toonstellingsterrein na die t<ommandant-ger.eraal en ds. S. J. Stande·r, voorsitter van die

Grootraad, se opbouende toesprake geluister hct, het adv. J. G. Strydom en genl. J. C. G. Kemp bitter aanvalle op die Ossewabrandwag op die marl\plein gedoen ten aanhore van 'n sewehonderd toehoorders.

Dr. \Tan Hcnsburg het aangckondip; dat hc-slnit. is om elkc ordcmlike Afrikaansc gesin tc vra om clkc laastc Roudag v:m die maand by hulle middagetc iets prys to gee by wysc vnn mccgcvocl mN die mcnsc wa.t, vandag onskuldig

in donkcr scllc sit. Hullc word ,. r ock om op

daanlit' dag smldcr vlcis of cnige andcr gcreg

wat hullc gcwoonlik gcnict, kbar lc kom. Di<' geld wa!, daardcu1· be paar word, kan in die

Noodlwlpfonds gestor!, word. Die hoofsank is egtcr ni<' die geld nic, maar die ideo dnt, die mcnsc in die t roukc op daardio dag sal wcct dat

clko Afrika:u1sc gcsin op di6 dag hul mccgc,,od betuig dcur vrywillig icts prys tc gee. A~ rlic

kinder~ daardic dag aan tafcl Yra waarom die

bepanldc gcrcg ontbrcck, sal ann hul!c ,·cnel

word.

Ten annl'ang het dr. Yan Ren burg ,·crldaar

dat die O.B. gccn mede-Afriknner a ,·ynndc •vii uitmnak nic. Die O.B. glo da~ daardic mensc 1rn to ,·anclag met hom rusie mank op

clic-selfd<:' pad is en in hoofsaak diesclfdc pad stap

ma>~r Jie r l'n wil net 10 r .. yl stap en die- andcr

20. d:ln man], hnlle nic ru.ic dn:lroor nic.

Die man wat 20 my! wil stap. sal licwcr s ::l3m-sta.p ell s.v ma::~L langs die pad probccr oorhnnl

om ook 20 myl t.o slap. Daarom wil die O.JJ.

geen rusic sock met con van die bcstannde groc -po of pnnyc wat as hoofdocl die rcpublick lw~

en teen die kapitalismc is nic.

Di t i' d ic irnpcri:.d istics-gesi ndc l~ngcl~spn

kend<:' in die land wnL die Afrikaner gcd11·ing

hot om kant to kics iu hicrdic st~·yd en diL Afrikaner hcL hcslis teen clio J3ritsc llyk gl'kif's.

Daanw. hot die Tiegcring gekorn met

intcrn<:'-rings C'u and<:'t' strnimaatrecls. Ynndag bat

!mile 'n mnn s('kcrc ondcrnctnill~ tck<'n dat. hy

nic ~.v plaa sa! "crla:n nio en nio- gastc . a!

onl-,·ang ni<•. m<'t drcigcmenl ''an intcrncring.

Jlnllc- int<'rncr>r hom in wcrklikheid op s~· Pit•

koste op sy r:'io plnas, her dr. Yan Rcnshurg

gcsi'>.

Nawr lit• word reeds bcwapcn; en moo die vcrskoning dal da:n 'n gee! gcvaar is, gooi die

ne~f'ring ons nou in die arms ,·an 'n swad govaar. Da:trby kom die kommunisLi so pro -pagandn. wnt plcit. daL die naLurel so pas afgc-slwf word en hom · n go weer gcgcc word.

B

y

die A frikancr hct ons die tocstand dal ~y gcwccr

nfgc-nccm is en hy foit.lik 'n pas moot. dra.

Die ,\frikancr kyk egter meL 1·onrouo n:1 die toekoms.

J

licrdio oorlog is mcer as ·n gewonc

oorlog. Dit is die ondcrgang ,·an die

kapitalis-tic~e stclsel. In baie Iande hoc daar 'n ,·c

r-jonging gekom. ln ieder land hot daat·dic vcr-jonging hom gcsknar om con of nnclcr nnsionalc ,-oorwcrp as simbool.

In

hicrclic land is oit. geskanr om clic osscw;t en die !cdc vnn die Ossc

-w;lhrandwag hcskon hulle ·elf as die gcsworc

sol date vnn die Republiek. I! ullc sal niC' ru~

en die land nic lMlt, rns \'OOrdat, die 1\cpubliek

vcrln·y is nic.

Ds. K .) . . 'Lnndcr het, verkla:n dal die 0.13.

ciit• helc 1\ friblncn1om wil omsluil. Die poliLicke

part~· hly :1llyd not 'n dec] en hy kan nooit die

g<'hf'<'l omsluil nic. -13aic mcnsc he! he-gin w<:' g-h:trdloop nltl die O.H. too mer; mccr inlcmcrings

begin is. DiL is cgtcr oo:; in die dac van Gidt•on. Toe rlic Yolk opgcrocp is. hct tl:wr to

,·eel gPkom. ,:(ndat die beprocwings cgtcr gckom

het, wns daar llCL 'n klein maar dapper h<'ndc

wnt die tOC't.' deur;,tann hcL. )let. hullc hcL hy

die slag gclcwcr en die alta:ctr \'an Baal omgc-gooi.

Die l'eni('L'Idhcid onder die J\frikancr~ is

pyn-lik. :llcnse heL blind goword vir mckaar sc

nrgumcn tc. J n wcrklikhoid is on men so cglcr nic so vcrdccld nic. Jlulle dink dicsclfdo maar

!dt•in ·gcskilp\tni.c word uiigebuik

D1 f<: ?IIETODE

.\lcnsc nn hoc die

0.

13 .

die rcpublick gaan kry. 1\s 'n mnn gaan plocg, kan hy nic vooraf

1·ir jou ~c. hoc hy g::1:1n plocg of hocvccl hy gnnn

\\'('!1 lliC. ]I~· lllOClo wng vir die rccn nm lC kom,

maar 1·oor die t~·d mnak hy sy Lrckgocd reg

en hy sorg d:u sy osse gcrced is. Dit is wat die O.H. wil docn. Hy maak die trckvec l'n

eli<:' t rckg,oed 1·cg en a: die ,·ccn korn, snl hy plo<'g na. gelang; van die rccn en na die bcslc

\':"! n sy \'(!trnoC.

Die vcnl<'cldheid onder die Afrikaners. he~

hy gl'So, is ni<' 'n inhcr<'nlc cicnskap nic. Dit.

is diC' gc,•olg van vrccmdc oorheersing en "onl h_,. nile ,·crowcrdc volkc aangeLrcf. Dour midrld

van 'n l'l'C'Cmdc slclscl wnt op ons afgcdwing

is, I'Crrlc<'l <tic vya nd ons. Daardite SLC'bC'I is

vir ons ~oos · n by] met 'n skcwe slccl. .J y kap

mis lll<'l hom en Imp jou vocr,c raak. Die voclc

wan t·op ons staan i>; ons conheid en meL hicrdio

vrcemdc stclscl kap ons dit raak. Daardie stel·

sel was nie in ons republieke nie. Op gocie gesag is aan spreker vcrtel dat toe by die Nasio -nale Konvcnsie aangedring is op die taalregte van dio Afrikaner, daar aileen toegegee is dat

No.

26.

ons gelykc regte sou kry op voorwaarde dat ons die party-stelsel van reg-ering aanvaar. Dit

moct verwcrp word.

Die beskulcliging. teen die 0.13. is onvcnli<'tHl.

Dil O.H. hct net, gcskerm Lcen aanvallc waL op hom gcdocn i. en nou word hy be. kuldig vnn die

allll\'alicr [e wces. Dit laaL sprokcr dink aan

diP ou kaffet· wal teen 'n slaamlo molor gcloop

lwt. en too hy hom sLamp, hot hy gekla dat die

b<:'sttnn·clcr 1·an die mot.Or hom omry.

:'.lnr . . \1. C. Eloff, genoraal l'an die aftlcling, ('11 mnr. ],ouis nootha, hoofgencraal vn.n die

Hand, hct. ook die vorgadcring tocgesprcok.

Dnnrna hcL clr. Van Ren burg op voorslel van

· n mocdcr 11·ie sc seun in die plaaslikc Lronk :~angchou word, ,·crsoek dao so1rat> hondcrd

mannc en none die Volkslied by die tronk sal

gn:~n sing sodaL die ,·yf man wat. daar sit, dit

kan hoor. Annsicnlik rnccr as honderd 11'tense

hct die Volksliod dnar gaan sing.

lllou met bypassende Kocverte

2/

6 posvry.

l3cstcl by :

O.JB.-Hoofkantoor,

Kaap!aud.

Kamer 916,

GROOTE KERKGEBOU - KAAPSTAD.

GESON

DHE

I

D IS

MEER WERD

AS RYKDOM

en

Lew

e

nskrag

GE

BRU

IK

l!FEfBUOY-GfESONDHEID

SEEP

DIT

IS

ME~.R

AS 'N

GOEJE SBEP

-DIT

IS

'

N

G

OEI

E

GEWOONTE

\

'n

PYodi!.llk

van

)

!fEVER

BROERS

.

(2)

TWEE

i§

D

lf

E SUUWE!RS

'i

'E lEN

BES'l'JE

BESTEL

orr

ONMiODIE!..LlK VAN

JURGENS §ClHOE

t

VJIA.N

P

OSBUS

142,

OU

D

TSHOO

R

N

.

e

n

ONDERSTEUN 'N 100-PERSENT

AHIIKAANSE FIP.MA

WVNE: Fonkelwyl Lewenswyn Vermouth Hanekraai (Cocktail) Likeurwyn Jeropiko (Rooi) (Wit) Soet Muskadel .. Port Worcester Hock

I

PSpeontasiale k . S. jerrie . .

I

Sjerrie . . . . BRANOEWYNE: choemannello ' Brandewyn Ekstra Spes. F.C. JENEWER l l !KEURS: Kersie-Brandewyn Anys-Brandewyn Gemmer -Brandewyn Lemoen

-5/

-3/6

2 /

6

3/6

2/

-1/2 1/2

1/

-1/1

1/-1

/

-lOd.

9d

.

5 /

9

5 /

6

5 /

-6

/-5/

-5

/-5

/

-Brandewyn 5/ -Peperment-Likeur

5

1

-Van der Hum

5 /-1

JENEWER-LIKEURS: Lemoen-Jenewer 6/ -Suurlemoen-J en ewer 6/

-5

/

-3/6

"2

/

6

3 /

-1/8

1 /

-1

/-lld. lld. lOd. lOd. 9d. Sd.

5/-4/9

4/3

5/-4/3

4/

3

4 /

3

4 /

3

4 /3

4/3

5/

-

5/-5/6

5 /

6

5/

-5/

-4

/

6

4 /

6 4/

-3/6

2

6 /

6

25 /

-23/ -23/ -23

/-l

·

23/ -23 /-23 /-23/

-Word verlcoop in 12-bottei-k!ssies o! 5-gell!ngvaatj!ce

of grotcr. U kisslc van 12 bottels l<nn enige getal \1/yu, Brandcwyn, Jcnevcr, Likcur. Vermouth en Run

e-So

i

ets Kan N

o

i

t in

Ge

s

a

g

s

t

aa

t

G

e

beu

r

VER

N

I

E

TIGII\'G VAN GROENT

JE

.Die afgelope weke heL Claar op die Kaa

p-slndse n•a ric · n skanclaal plaasge,·i nd waL in

geen gesagsLaaL, ·oos die Ossewabrandwag be

-cog, coiL kan plaasvind nie. 'l'alle en Lalle ionne groenLe en vrugle is op bevel van die gcsondheiclsbcampw ,·ernieLig. Die boer se moeite oor 'n tydperk van maande was tever -geefs; hy was sy loon nie werd nie, en wat meer is, hy is op skancJeli!te WJ!S·e in die vervulling van sy roeping in die wiele gery - -sy roepi~g r.aamlih

o

m

in die behoettes van sy mede-vollt s-genote te voorsicn.

Omchn on nog in 'n kapii.alislicse land !ewe,

i8 die maafstaf vir aile dinge klinkoncle geld.

Ons m:Jrk!e is me~ die oog op hi01·die kapitnlis· tiese LoesLn,nde ingerig. Die doe! is ni·e in die

eerste plaas om voedsel aan die eters te versltaf en loon aan di-e arbflider nie, maar om geld te maalc J<3n wie is Jie geldmakers? die midde

l-mnn wnt in so baie gevnlle los sLann ,·an die

volks,·erband en geen duiL omgce wavler prys

die boer ''ir sy produkte kry, WltLLer prys die

,·crbrniker danrvoor belaal en in watLcr loe land

§

.

J

.

KR

YNA

U

W

tillgemene Handelaar en l?roduk~e t~opeii'.

0

Spesialis in Dames Tabberds en Manspakke

0

Mans

en Dames Sk.oene

c

Kruideniersware teen die billikste

pryse

0

Bestellings word opgeneem en onmid -dellik by u huis afgelewer

N/u.

©

NIJWE- en GARCIASTRA~Y,

r=oon 88 - Posbus 51!

BEAlJFORT-WE§

kraal bevat. Voeg ·!/- by vir klssie en boltcls, en 10/·

I

~tr vaatjic (lndien nie anders ooreengekom met bestuur) .

wat vergoed saol word by t.crugsending. Tcrme: K.ll.f.B.. ₁

DIE O

.

B

.

,

W

O

E

NS

D

AG

,

6 M

E

I

1

942 .

die verbruiker sy voedsel onL,·ang nie. Ons Regering self is meer gei'nLeresseerd in die ve!f -skaffing van lmnonvoer aan Groot-BriLLanje as in die verskaffing van voeclsel aan sy on~erdane. Daarom kan hy ook nie ingryp nie, h.oewcl daar 'n vocdscl-dikfator aangcsLel i . ln ons nu\\·e gcsagstaat kan soieLs nooib ge -beur nie, "'<lnt in die eerstc plaas gaan dib nie oor die gelcl wnt gcmaak word uiL die vcrkoop Yan

1

produktc nie, want ons maatstaf is die weisyn van die volk en die toepassing van gereg -tigheid. Daar mag niemand honger ty in ons

land nie en niemand mag skade ly omdat hy vir

ander voedsel voorberei nie.

Die staaL sal op hierclie grondslag die b

e-lange van die boer on die verlJrniker h?,rmo

-niecr sociaL die boer bcsef daL hy 'n belangrike

rocping vervul deur die vcrskaffing van vocdscl

aan sy volk, en die verbruiker •sal sy versku l-digdc dank ;1an die boer bcLnig dour sy pro -dnkLe teen so 'n prys le !coop dat hy sy loon wercl sal wees. Vc-rdcr sal die nodige masjin

o-rie daargesLcl word om i.e sorg dat die vocdsel

so ,·ersprei word cbL gcen volksgenoot hm1ger

hoef Le 1:-· en geen voedsel vermors hoef tc word

nie.

S

TU

DI:

E

F

O

ND§ G

E§

T

K

G V][

R

H'AN

D

EJLS

O

P

L

EID:H:NG

Op \'ersoek vnu die hooflcier van die Red -tlingsclaaclboncl vcsLig ons die aanclag ,·an lcsers

op die spesialc veldLog vir die insameling van

'n R.DJ3-sLudiefoncls in die maancle ::\fei en Junie

met die oog op vc1:skaffing van sLUdieleuings

· nan Afrikaners wn.t opleiding wens Le onLvang

in die handel, nywerhcde en finan icwcse van

ons land. Daar is besonder groot behoefle aan

Afrikaners in hierclie verLakkinge van ons volks

-lcwc en diL is gcbicdcnd dat ons volk hierdie

gebied moct verower.

Die doc] van die Heddiogsdaadboncl is om 'n permanenLe swcliefonds vir die doe! op te bou.

Danr is bepaal clat die hclflc van nlle fondse

deur 'n bepaalde Lak vir die doc! ingcsarnel,

gescrveer sal word vir lenings aan studenLo

uiL cbardic Laksgobiecl. Dio res word aang e-wend op nasionalc grondslag sodat die nood gelenig kan word wan.r dit die grooLsto is.

DIE

V

AN

plus trclngcld na sylyne of lCB.A., plus lretnkorom!ssie. ~ 1

~~Ho;~;;NNELUM»RANK

I

KAA~§1f'

AID>

VIR

RWAL

IT

EIT EN

T

EVRED

E

N

-H

EID DIE GOEDROOPSTE

• !

I I

!

1

I I

eh

ee

n

vc-...n

de-e

eeu

te

d

ji(;'kn

u

flld

e

a

t?

kale

in

~

edeu;

ta

c/

rofte

n

i

_~

JUNP

kv

1.-

ec4?f;

'n;?

e-n

v

e-td~

.'

e-n

o-

ncle1.-

ale.

unc-

'n;?

OND

E

RSTEUNONSAD

V

ERTEERDERS

I

!

ADDERLE

Y

§TRAAT

ll3

4 K

AA

JP§

TAD

I

f-~~-~

-

j

~

₁

j~~-

D

=

-

~

-

~

-

~-~

~-

~

R-O_T_§_V_A

_

N

_

E_L_K

_

E

_

B

_O

_

E_R

~

l

Ge

r

eeld

~

ll

(~"

V

rydagaa

n

d

~

0

!

ADDE:::;

:

::AT

zz

j

I "

§

y

E

ll

e

18e

s

:gbeid

1 IfJJEEf

)IfJUJ

GJEI

!

I

o

IBed

i

en

ll

~n

g

!Ill

S

y

[

ll

e Ia

a

l

I

,.,00

,

• ••

"

EN""" '"'AN>

!

I

<>

De

u

r

§y

IE.ie

J\lll~

nse

Grys

S

ajet

B

roeke

29 /

6 Gr

oe

n 0

.

8 .

H

alsdo

e

ke

2/~

e

/1

(

W

i

t

h

em

de

8 /

6 O

N

S

IS U

S

UICSE

S

SUKSE

S

~

EN

S

Y ORK

E

S

.

~

l,

~

Tne

gang

:

du

b

e

l 5

/

-

,

e

n

ke

l 3/-

.

~

1

Ui

~~

Q

~

I~V_!;;;f] ~

~ ~

t-l

~

TAKKE OP:

~

-

o

i

rE\J

~

Pt

1{7¥/ ·

I.J

~

·

K. a

aps

~a

d,

!

K~

~~

.::~~~~

~

~~

~

~!!~~~~

~

_J

I

: . . l _ _ _ _

.

_

~

_

;:_.~t_~~

-~

-

K

_

~

_

,

_

~

£

_

?

__

~

s

_

~

_

E

~

-

~

R

_

o

_

~

_

o

:

_

R

_

~

_

~

~-~=_

r

_

1

·

2_a_

6 v

-

~

-

~

9 _

~

_

2 _

R

_K

_

__

,

_

'··

_

""

_

· _

_

J

13 _

_

:

_

:

_

a

_

o_

:

_

;_

e

_

e

_

sil

_

b

_

:

_

re

-

~

r

_

· e

_

e

_

t)

_i

_

~

_

i

_

n

_

e

_

.

__

J

~

I

(3)

DIE

_O.B

.

,

\VOENSDAG,

6 1IEI

194~.

GRO

N

D

S

L

AG

VA1'l"

UN

IALE

KO

NGRE§

VEHBREEK

V crbr

o

kk

cl

§

n

gsbcleid

Oo

r

skr

y

'f

a

m>

A1ic.

'

Pe

1·ke

DL>ur die aa11,·aanling van die l£euhcid~,·t•r

kl:ning deur die Cniale 1\ongrc;. tc Blocmfontt•in

ht't die H.::'\. Party ,.all sy kant die

onafhank-like be,t:H\11 erkcn "an die 0. B. a, 'n

,•olks-organisa.;ic, net soos diP 0. B. snam met eli"

I•'.A .K. en Rcddingsdaadbond dcur hul

gcsa-mcntlikc nitnodiging aa11 die Pany eli Party

as die pany-politickc front erkcn heL.

llit'rdic crkcnning is nio aileen in woord gc•

clocn nic, maar dcur dantl bl',·cstig.

Die 0. B. het tot hede·toe nog nooit van hier -die standpunt v~rander nic. Daarom het hy

steeds geweier om die voorbeeld van die Party

-leiding tc volg dcur sy !cdc te bcveel om uit

die Party te tree. DiC' party daarcntecn hct.

clio ''crbrokkelingsbcll•icl nam·::wr en dcurgeYot'r

so ,·asberndc clat hy die· 0. B.-lcdc wat ook ::

unps-dracrs in die Party wa,. uitgl'~lwp hcl.

Dit·

0 .

13 .

het by cliP jong,tP \'C'rkicsings bcn•lc

nilgc,·aardig dat 0. B.-kii.•sers die lf . .'\. P

arty-knndid:He moct stt•uu mits hnlle nit' die 0. B.

bl'vl'g nic.

Dr . .\!alan. daarcnt<'l'll, heL bel'ecl d<tt die• knndiclatc nic aan die vcrsoek LOt, samcwcrking

mag I'Olcloen nic. .'\ogt:tns eis hy dat die lll('nsc

11·at hy en y kandidalc bc\'C•g, hom moct stc;un.

Met ander woorde, hy eis dat die 0.8.-kiesers sy verbrokkeiingsbeleid moet ondersteun. llullt'

mol't hom help om t!il' nasionaalgcsindc

Aft·ika-ncrdom diepcr le skcur Dit i~ die beiC'id ,,·at

:-;mnts pa . Dit is 'n duadwcrklikl' en

krag-dadig0 onderstcuning vir Smuts, want as dit•

kicsNs vcrdceld is, d:tn kry Smuts sy sin.

.\IC>N claadwcrklikc lwlp kan 1-'mul~ nie ccn~

ntn sy Kukicriddl'rs \"t•rkry hct as wat dr.

:\lalan hom kragdadig \'crlePn het nie. :-;onder

blik of bloos kom dr. :'llalau non t·n beduic dat

die ,·crkiesingwitslag bl:wys dat s~ Ieiding reg

Wfih.

Waarheid is die teenoorgestelde. 1 n Nama·

k YJalancl en H umansdorp o.a., waar die ka ndi·

date die O.B.-kiesers nie weggeja hct nie, maar rlie aangebode hulp van die O.B. aanvaar het,

hct die Afrikaners seer scker bcwys dat hullc

teen elf. ill1alan se verbrokkelingsbclcid is. oaar het die beleid van samewerking van die O.B. geseevier. Elders het die uitslag van die ver· kiesings die wegskop·beleid teen die

o.

B. van

dr. r,1alan veroordcel en daar het die Malan· belcid van verbrokkeling, tot vreugdc van Smuts, geseavier, soos in Vryburg.

r•;n nou ,·aanlig dr. ~[alan ·n manifl's uiL wen

1\"t'lmcnende pogiugs om tc herslel wal hy ve·

-brcl'k het. w:~nt. so rcdcni'Cl" hy ( Dit• 13urger,

29 .April): .,Die hl'wcging bcoog die herstl'l van

die Afrikaner eenhcid . . . . sander dat die O.B.

ens., hoef op te hatl 0111 te bestaan." M.a.w.,

hulle moet nie bly by clie standpunt van d10

u

niale Kongres waarop die bestaan

v

a

n

die ander volksorganisas:cs as gronds!ag vir die

volkseenheid met akklamasic en gccsdrif aan

-vaar is nie.

N

e

,

hy stap oor daard!e kongrcs -bcsluit hcen in sy verbro!<kelingsbcleid binne

Afrikanergeledcrc. l~n gcnl. i"muts ,·crwelkom

dit. Dis 'n clicus vir sy RmpirC'-bclcid.

Foou 62

lPosbus 53

H

lEILB

R

ON

O

M

te wcct dit is die pick waar u kan

!100p na u smaa11 en sovcr u beurs dit toelaat

BETEKEN oneintlig vecl vir u, waar u

met vriemlelikheid bedien word in u

eie taal.

D

I

E

MO

DERNE

W

INKEL

~----

_!

---

-

---

-·

-

---

--

---~-

--

---

-

---

--

---

-

~

-

~----

--

~

_I

: ! 0 I I I I I I I I I I I I I I I I I I I t I t I

:

_I

I

_I

!

_I

I

_I I I I I I I

!

: 0

Van

A~u1l

<

cSesii({})

il:ot

Aan~e§i«!

!

,

<=>

e

= e ,

t I

I I

!

N

"Uwe

Roma

n va

n

C

.

11 ~.

van

&elDl

Hee

ver

!

0 I

!

Gev

ie

rde A

f

r

ikaanse S

kry

wer

l

!

(Q)

!

I I

l

Di

s

'n m

o

d

erne

roma

n u

it die

!

ewe van

'n

k

l

e

indorps

e g-es

in. 'n Ont

roe

r

e

nde

:

l

be

e

ld van

'

n m 1n

wc1t

e

i

n

deltk v

a

n a

an

ges

i

g

t

o

t

a

ng

cs

i

g

l

e

sta

a

n k

o

m

t'

l

vo

or d

ie we

rk

li

k

h

ede va

n s

y

e

i

c

,

g

e

hu

ig

c

l

d

e

!

e

w

e

.

I

!

D

i

s

V

an d

e

n

I

e

v

e

r

s

e

g

r

o

l

~

t

c

m

c

nscs

kcpp

i

n

g

.

n

Groo

l

s

t

e

Ro

ma

n

1!

1

d

icp gep

ut

u

i

t di

~

po

lse

nd

e

!

e

we

.

1

I

11

R

om

a

n

van

C. M. van

de

n I I

ce

v

e

r

is

altyd

'

n

li

t

cr

(\re

geb

e

u

rl

e

ni

s

I

v

an

be

l

an

g.

!

t I

l

l-l

i

e

r

cl

i

e

w

e

r

k b

ri

ng s

y ku

ns op

'

n

nu

we

,

hoer

toppunt.

1

I 0 0 I

l

Prys 8

/

-

en

8 /6

p

os

v

ry

.

!

o

B

es

t

e

!

van- 1 0 I

I

DIE KAPPIE

-

BO

E

KI

-I

ANVE

L

!

l

S

p

:)o

rb

on

d

ka

sgeb

ou

D

e Villierss

tr

aat

1

5 !

0 I

!

J

OHANNE

S

B

URG.

I

0 I

L_.e>_co--

~

-

---

----

-

--

-

--

----co...--q.o.-

---.

---

-

.,_,•._.-

-c:o-_

~

· ___

.

_..,j

DRIB

'N

V

OORBR

A.t'\'"

D PHOD

U

K

!

J

'

3

V ERPAKKINGS:

G

EEL

LIGTE MENGSEL

8 L0

1J

MlOOELMATIGE STERKTE

GRO

E

.\"

DONK

ER

PYP

'

l'o

e

ts

U

!la

nd

e

laa

r

V

ra PA

T

RIO

T

VOLKSKAS

iS U EIE

BANK!

I

Fondse oo

r

shry £1

,

800,

0

00.

Hoofkantoor:

Volkskas

-

gebon,

Se

ntraa

l

straat,

PRET

O

RIA

Volksku

s

(Kooperatief) "HpK<.

<O~gerh; k.ru~te•l~ c!le Ko-operaUewe \'\'e.)

--

---

----

---

--

-

--

~

0

NS

i.s

d

wa

rs

de

u

r

di

e

UnH·

s

o

w

el

as

buiLe

sy

gre

nst,

be

k

cnd vir

g

oeie d

r

u

kw

erk

te

e

n k

o

nhner

e

n

d

e

prys

e.

ESTE i

s o

m ons t

e

raadple~-'3

in verb

and me

t

u b

e

n

o

d

ig

hede

.

P

r

ys

n

otc

ring

s

WON'

gratis

v

e

r

s

kaf

.

E

ni

ge

soort

drukw

e

rk van v

is

itekaa

rte

t

o

t

g

e

leerde

Dissertasie.~

wo

rd onderneem

.

HOU KOE

R8 N

A

Drnkke

ra

,

Uit

g

e

w

ers

en

Bookb

i

nd

e

rs

.

D

ie

Laan,

Stellen

b

osch.

WORD INTEK.

EN

A

H

O

P

(4)

VIER

I) I E 0. 13., \ \' () 1~:\ S I).\ G, G :\II·: l 19 I:?.

S

app

e in P

l

ek

van

Republikeine

?

:,\[et die hernude annl·!dlc op die Ossewabrnn

cl-wacr onmiddeJlik na die !us C'O\'Cl'kiesings is clit nie""rncc.r duidclik waarhecn die Heren1g;de

P

:

n~y

lc•iding cintlik dr~·l' nie. .\lens sou rekcn d:u.

tlit> ,-ir dit> ,\frikancr teleurslcllcnde uitslag hiNtlic ll1('11Se in hul ,·erbrokkclingsheleid Lot

besinning ~ou bring en laaL bescf d:u hulle nooit

dit> stryd kan ll'l'll ~obnk hulle die meerderheid van die nasiona:dgcsindc ,\frikallerdom n1n

ludic af ll'egjnag nie. Da~ hullc WC'I iels in die

rigting :\am·ocl. blyk uil rlic fcit dnt ccn l':tn hul rnondstukke tan~

'

"Ill

die hand doon cfat hulle oortuigingswerk onder Jan Smuts se volg c-linge moet aanpak. 'n Mens vra jouself egter af: maar waarom nie liewer d·:e hand van vriendskap uitsteelt tot die m2nse wat jy nie

nodig het om te bekeer nie, maar wat nog a!

die jare jou strydmakkers was?

Conocmdc blad praaL vau hul po~itiewc pr o-gram 1·an beginscls wn:Hmec die f-'appc dan bekeer moct word. !Jicrl':tll ~al ons moct nflci

dru. die Herenigde Parly se program n\11 be gin-sels 1•ir die ~appe meer aanneemlik moet wecs

:1s ,·ir die repttblikcin. e Afrik:1ncr'. w:1nt n

mens sock tog immer. eerstc die steun Yan monsc wnt die naastc aan jou slaan?

Daar is ,·yf bohngriko punle in die Hcrenigde Party ~e bcleid waarn1n ons bewus is dat dit

meer oorccnstcm met die Kap-bcleid as meL die Y:tn die Ossewabrnndwag, un dit is waarskynlik op lntlle wal die blad sy hoop bou:

(l) Die Hercnigdc P:Hty strCII'C daarna om die demokrasie to handhaaf in die tockomstigc:> republick. hoewcl hulle hul bereid 1·erklaar om

'n p:wr 1·an die cuwcls uit te skakcl. Rullo is

ogler nio gcwillig om die groolstc Cull'el,

naam-lik die PartysLclsel. uit le skakel nic. Aangc·

sien die Sappe vir die behoud van die demokra· sie v-'!g, behoort hierdie dee! van die H.N.P.·

beleid vir hulle dus geen struil{elblok in die weg

van samewerking te wees nie. Setfde Vyand.

(2) Die tll·eede punt. 1·an oorccnkoms 1s dat

die Hcrcnigde lJany hom baie skap Leon die -:\asionanl-sosialisme uitsprcck, en n republ i-k<>inse bo1n•ging probcer 1·crnieLig net omdat laasgenocmdo weicr om hom :1s 'n 1·yand 1•au

die nasionaa 1-sosia I ismc t e I'Crklaa r.

Aangesien die Sappe teen die Nnsionaal-sosia· lisn:.e veg, behoort hullc ook geen swarigheid teen hierdie deel van die H.N.P.-beleid tc he

nie.

(:3) Dit• llercnigdc Party ltet 1·erdcr ,·ir ho

m-sl"lf ·n aksicfront. op die been gobriug. :II('(

hienlic aksiefront word die Ossewabrandw:og

bc,·eg l·n 'trcef die Panylciding daarna om bi

er-die republikein~C' organi,a~ic heelternnl uiL Lc dt>lg.

D1e Sappe het 'n waarheidsleer op die been gebring waarmce hulle die Ossewabrandwag be-veg,

en

a~ gevolg waarvan tientallc 0. B.-lecJc vandag in die tronke en interneringskampe sit. Hulle behoort dus heeltemal berei<.J tc wees om op hierdie punt hul steun ann die Herenigde

Pa~ty te verleen.

(I) Die llert>nigde P<~l'l.l i~ baic he orgd chll

rlaa r nit' \\'(•er hlocd 1·ir die ,·ryheid moot loop

nic. !Iuiie hoskuldig clio Osscll'abr:wdwag dat

hy ll'i! rc>lwlleer Pll 'n rcpuhlick met gewcld wil

~tig en nocm hom 'n rampokkcrbeweging. liuliP

glo net ann die Britse konstitusionclc \\'Cg, on

as die 1\f,·ik:-~nerdom nie dit' moerdc..J,oicl L~· tlio

stl•mhth kan I'Crwcrf nie, wei, chn hly on maar

hinnc di(• Empire tOt ons ccndag die mecnlcrhcid

hN sC'If, al 11lOCL ons wag LOtdat, die 2 mi l-jocn Engcbe wnt n[L die oorlog ingc1·ocr sal

II'Onl, uitgt~terf hot!

Die Sappe is ool~ baie besorgd dat die Ossew a-b~andwag dalk 'n republiek met geweld ltan stig

en hu!!e praat selfs van ons as vyfdeko;onners. H ulle glo 00!1 dat as die me<lrderheid van ctie

voift 'n rcpubfiek verlang, hulle dit moet on:· vang, en dat dit <.leur middel van die stembus moet geskied.

DI

E O.

B

.

, v

V

O

EN

SDAG, 6

M

EI 1942:

Geen

Vo

l

ks

eenheid Mo

o

n

t

li

k Binne

Pa

r

tyverban

d

Inn

e

r

/

i

k

e Vervle

g

ti

n

g

T us s

en die Li

b

erali

sme

en S

y

Stel

.s

e/s

Die damokrasie is die vreemde benaming ,·an

'n lewcnstyl waarin die opvatting Yan Yryc wil

1·an pcrsonc en grocpe veronderstel word. Jn werklikhcid is dit clio \'l'yheid waL aan pt>rsonc en 14roepe binnc die 1:\nd se nasionalc <'ll mnaL -skaplikc lewe gcgee word om sonder verantwoor· deliltheid tccnoor andcr I'Olks- of landgenoLc hul

eie voordeel, cie £·eifsug en eie oogmcrkc onbe -lemmcrd. hoc skadclik dit ook 1·ir hul mod e-burger;; of die stnat, hcls~· ed~lik of stoflik, is. tc bcrcik.

\\'at stoflike Yoordccl bctref ci~ die man meL geldt>likc ~·crmoe die ref!: en maak gebruik 1·an

dan nlie vr~ !wid, om dcur spckulasics e>n win>

-btj:•g die gcldmark re bC'hcer: om dour sy g

eld-mag die pl)''l' Yan dit• boerder,,·produktC' en die

pry;;c 11·at dil" 1·crbruikcr moet bt>laal, tc heheer. Jly stel di<- rentekoerse 1·as en hcpaal die· kansc of ander~ith n111 andcr om ook :tan bt'sittings

Lc kom of lo behou of to 1·crloor wa L bulle hct.

fl~· hL•heer, of s!nur die l:lnd se ckonomicsc lowe in die rigt:ng w:n ,·ir hom en s~· !!rocp die I'OO r-deligste is. Dit is wat ons nocrn die Kapit

a-lismc, wat l'('romlerslt>l die reg ook nn die> stoflike weh•aart 1·an 'u ,·olk onder die dcmo -kra tiL•sc Stl•bc>l behecr.

f,IBEllAI,L.\m

llicrdie bandelose l'l'_l'hcid ~·cronclerstel die

reP; ,·:m elkcen orn on~cag die gemecn,kaplikc

en ~·olksbclange nigc koer, of rig! ing in le

sh:1n ll'at dit' persoon of groep 1·erkics. Di~

is die ,.g. lihcrale (of n yc) g(•dagto 11':1L hom

dit> rPh moct gte om tc lecf 011 tc docn soos hy 1·erki<>s ,hoc skadclik dit ook :1! 1·ir medcn1ens

en [(•enst,rydig ook :ll mel die nlgerncne lcwens

-bcskouing 1·an die 1·olk. Ons llO('lll dit Libera -lisme, \\'at ~·crondN~tcl die re~ ook 1'nn die l'l'C<'Jndcling of uiLiandt'r hinne ons poorLe om

&y karaktcr (•n lewensheskouing in ons ,·olksle11C oor tc cut. .\'a~ionalisrne is tc eng ,·ir die libe -ralio;, net soos 1·ir die kapitalis. Dit bind hom. Daarom is die liheralis en die kapita!is altyd

die pleitbesorgers van demokrasie en die demo

-ltrati2se stelscl van rcgering.

Oaar\'andaan kom die Partystelsel wat die reg van elke persoon erken om 'n politiekc party Op hicrdie punt sal dit dus ook nie vir die

Partyteiding moeiiH( wees om oortuigingswerk

tc cloen nie. Engclse se Rcgte.

(5) 'l'cn slotte is die- Jlerenigdo Partyle'ding hcsondcr bcsorgd oor die regte ,·an die l~ngelsc

in on~ land. Dit moe~ gcwaarborg word in die

grondweL \'<111 ons republiek. Omdat die Osso -llabn.ndwng uitgaan ,·an die s!andpunt dai daar net eon Yolk in \tid-Afrika. erken kan word, n:l<J!lllik die BoercYo!k, en. dat hierdio I'Olk sc

·cgt(• nie gehah·eer mag \I'Ord nie, be$kuldig die 11.:\.P.-lciding on~ daL on, dio nasionalc

pad l'el'laaL heL. \-ir hullc moot. cnige ccnheicl gcgrond 11·ccs op tlie bcginsel 1·nn gelykc rcgte, d.w.s. crk•cnning yan twcc ialc, twee nasico; eu t\\'Cr lwltun•.

Dicsclfde standpunt word dcur di·e Sap11e ge· huldig

en

hullc noem hulself juis daarom die Verwigde Party. Bekering or.der hulle op

hierdie p'unt, sal dus nic nodig wnas nic.

Die: ITercnigdc Partylt>iding sal dns blykbaar

b:1ic miudcr mocitc

h

o

om hicrclic Sappe tc be

-kel·r a~ ll'at hulle gchad bet om O.sew:tbr

aud-ll'nglcclc uit hul party {e 1·enlryf!

fliel'Ciio sanwwc•rking meL dio Rappe sal dio ~·edo·yging 1·:tn die rcpublick egter ito! so be

-mocilik as wat die nrnewerking met die Arbe i-dersparty dii na l923 gcdoen het.

Golukkig is die Ossewabranclwag nie afhank

-lik 1:111 enigc Sap-steun tor 1·erkryging 1':'\u ons

republiek nie, en die ,·olk kan dus mot I'Crtroue

uit~iNl n:t die dag wnarop ons die Yierkleur weer sui hys.

te stig waarmce hy dan m die politieke wereld l<an voortboer, bepleit wat hy wil en as hy ge-noeg aanhangers kry, deur middel van die stem

-bus die regering van die land te verower en dan sulke wette te maal< as wat vir sy party en sy volg.elinge pas. Is hy aan bewind dan beveg hy die res van die volll, soos nou deur middel van noodregulasies, waardeur hy sy teenstan

-ders in tronf"e en interneringskampe !tan stop. Dan 1·crdink hy alma! waL nie sy party so be

-lcid ondcrsleun nit:.

egg:\

\

.

OLK.

'

\riL

Sodocndc kry die ,·olk as gehecl nooiL onder

'r1 demokraliese p:ll'tystclsel die geleent.heicl om

sy ll'il te laat geld nie-. Di net. allyd die wil

ntn die Party 11·nt aan bcll'ind is, wat horn lnat.

geld.

Dnn trek die rcgcrcnde pnrL5·, soos die Smuts

-party doen. teen alma] waL andcrs I'OCI te Yolcle, en nnder pn rLyc teen mekaar, on jy kry votks· verbrokkeling. Dau bcvcg parlyc soos hulle nou docn ander I'Olksorganisasie-s SOOS die Q.TI. en skcur die ,·olk in LII'CC of SOI'CCI dele as bulle ll'il.

Die dcmokrntiesc part~·-stel cl kan niL sy aard en wese ns pany. nie 'n algemeue of breer om

-l'nltendc I'Olksorganisasie verdra of loelaat. uic,

wan(, · n algemone I'Oiksorgauisasio hat gcen

ruimte ,·ir pcrsoonlikc en groep,·oordcel toe nio

omdat diL ru op die ,·olkswil, en 'n •olks regc:>-riug kau gceu part.y-regcring "·ccs nit>.

G

E

.\'

\'OLJ\Rl~};j:\BBlD

Die dcmokr:lLiese pany-stelsel is in wesc libe

-talist.ies, wanL clit. is daarop gegrond en libora -lisme c::rkcn en sluit in kapitalisme. Dit is ook die crkcnning 1·an die reg 1·an I'Crbrokkcling 1·an die Yolkseenheid. die reg om panye binnc::

die- ,·olksgclcdcre to . tig wnt mckaar moo(, bo

-,·cg en kan nooit, nog in teorie nog in prakLyk,

nasionaal "·cos nie. omd:1t dit nio die 1·olk as 'n

gemeenskaplike oenhcid sa:ungcbind in ·sy maai.

-~kaplike, politickc en ekonomieso lell'e en uitsig

oriil·at nie. Dit kan ook nie die nasionaal -gemeenskaplike e.:mheid bewerkstellig en hand

-llaaf nie omclat dit 'n party in teenstelling met ander partye- dus 'n groep afgeskei en as teenhanger van andu groepe- veronderstel, want onder die Partystelsel word die burger uit nasionale verband na party-verband getrek,

aanlianklik van die party en los uit sy voii(S·

verband gemaak.

Laa. telik, omdat die dernokrasio die st.clsel ,·an stryd as middcl i.oL 1·eroworing \'an posisio in die nasionalc en sosialc lell'o voorskryf, kan hy ook nooit volkseenheid bewerkstellig nie,

\l'anL 1·olksgcnote moot mekaar gedurig beoorlog

omdat hullc ann 1·erskillende parlyc behoon .

D

XE

O

.

B

.

-NOODH

ULPFOND§

Die volgende verdere bydraes In Kaoapland tot oo•

fonds vJr hu1pverlen1ng aan a(hanklikes van getnter

-ncerdes is a an Die 0. B. bckcud gemaa.k.

Reeds erken . . . .

)lanne-Kommando :'\lontagu Ly~ 229 ..

Studeute-Kommundo 1-\aapsLad Kollcktc

H. Gcnl. P. H. ReLief Marceaux Ceres Kammics Kroon Kommando T...ys 246

Outcniqua Vroue-Kom:na-ndo ..

Rampokker Kaapstad .. Vroue-Kom:nn.ndo Ronclcbosch .. Vryhei<lsdag-Kolleklc Tarkaslad Lys 212 Allwai-Nooz·Q )lanne- en Vroue-Kommando Cordon Ia Lys ·l33 Vosburg . . . . . . . . . . . . . . Lyste \Y·J, \V5 en \VG Kaap_stad .. Vriend \\'ellington . . . . . . Lyslc Nos. 201, 5•iS, :H9, 550 en 551 Good wood Lyste 317 en 5·15 Oude ~!olen Vroue-Kommando

Lys 558 Vroue-Kommando Bellville . . . .

Penkoppe Bellville . . . .

Hoof Kommandantskup P.K. I<raumdraaJ

Kenhardt Lys No. 75 £2,671 13 10 8 13 0 7 5 30 0 0 12 0 3 10 0 6 5 0 0 7 0 0 5 7 9 30 •1 11 3 0 0 5 0 0 6 9 G 6 0 0 6 1 6 15 0 4 6 l l 10 0 11 12 Totaat £2,830 2 tO

Die bedrag va.n £20 wat tceo Jrste Sos. 50 cr1 2·JO

)tanne- en \'rouc-Hommu,H1o. 1\.arrct"<louw anngegce word

moet £9-12-0 wees. Die tolale bed rag ont vang rs dan

(5)

D

IE O

.

B. ,

W

OENS

D

AG, 6 M

E

I 1

9

4

2 .

VYF

W

i

e Het die Oo

r

w

i

nrn

ffn

g aan S

mu

ts

Be

so

r

g

?'

Sn

aa

ks

e ,

Le

i

ding" met

O

o

g op fe

nh

e

i

d

Die Partyleiding wit die volk tans diets maak dat dit die Oss.ewabrandwag is wat vir

'.!lie Party se nederlaag in die tussenverkicsings verantwoordelik is. Dit is daarom nodig dat

ons net 'n paar feite onder aandag van die volk moet bring in verband met die verkiesings.

·Teen die Oorlog.

Dour die Partyleiding is ,·oorgchou da.L die

stryd bocgcnaamd niks met die mooilikhedo Lll~

oen Afrikaners tc c!ocn hot nic, maar dat dit JJitsluitlik en aileen gaan oor die oortogsbeteid.

Op grond bicn·an hct hulle 'n bcrocp gcdoPn op

die stcun van 0.13.-lcdc. Di.e Ossewabrandwag

het hicrdie versekering aanvaar en aangedring

dat, aangesien ens 'n uitspraak oor die oortog

wil gee, die H·erenigde Party kandidate stet wat

~

i

r

aile nasionaatgcsinde Afrikaners aanneemlik sal wees. Laat ons die hoogste mate van eens

-gesindhe~d by die stembus verkry deur die be-noeming van kandidatc wat goeic partytcdc is,

maar darem nie 'n deel van die voil( vervreem

11et deur hul vyandi&e optrerle teen die Os sewa-.brandwag nie. Die 0.13. hcL niP g0cis dat 0. B. -lode as kandidalc gesLel moct word nie; by hcL net gena da& nicmand geslel mocL word wal die 0.13. bc,·cg he~ nic.

INDlE:\' 1H'l' VJ It Dli<.: P.\H'I'I'Ll~l DT :\'G

ERN. \VAS 0:\f ' T lJl'l'SPRAAK OOR 1)1f<j OORLOG Tl<J YJ..:RI<H.Y, SOU llULI,'P. 'll•; '~ Mll'UU'l' GEAAH.HJ•~L II£1' O:\l }-)lJ'LKJ~ .AAX -:-\El·~~H,lKE KAJ\DIDATE 'L'I•; STEJ, -'lK illaar wnL gcbeur too? Riversdal.

Maar mrrr. Loubs~her, wat alma! se stemme sou l\ry, mag nie teen Smuts se oorlogsbeleid

veg nie, en die Partyleiding reel oak hierdie benoeming van sy eie takke buite orde en be

-noem iemand anders.

En die uitstag? 'n Deur en deur nasionate

setel word aan Smuts geskenk omdat at die kiesers verbiUerd was, en die Herenigde Par

ty-leiding kla nou oor ,verbrokkelende" clemente!

H ulle wat selfs die uitspraak van hul eie

party-takke oinv-erwcrp!

Ermelo.

In IDrmclo is mnr . . ). I f. .Jacob:< as kanclida::~l

benO<'Ill. Ook hy was die aangcwcsc pcrsoon om die vaandel Yir die Afribln<'rdom teen Smuts sc ool'log Lc clra, \\'anv hy w:ls sy mede-.1\frik~

nl'rs nic vyandiggcsind nie>, en was lid van die

n

.:'\'.

J>. sc nfd<'lingsbestuur.

Ondanks die feit dat 24 uit 34 persone op 'n

vergadering van die afdelingsbcstuur in verbaml met die tussenvcrkiesing mnr. Jacobsz gesteun

hct, kom die Partyleiding en stel iemand andcrs ln sy plek. llullc vcrwag loo dav di<' 2.1 onder -ste\ul<'rs van mnr . • )acoh,;:-~ en hnl volgclingr moo ywer vir die anclcr kandida:u sou gaan

work omdat. hy ncL soos mnr. Ja<·obs:< teen ,

Smms

sc oorlogsbclcid is!

SASBANK

V

e

r

i

g Volksdiens

!

Len

i

ng

s

v

i

r g

e

sa

l

a

ri

eer

de

p

e

rsone

ve

rkryg

b

aar

.

Te

n

n.e uiters

bill

ik.

Raadp

l

e

g SA§B

A

NK

PAAR

L

:

-

Posb

u

s 266.

WORCESTER:

-

Posbus

57 .

KAAPSTAD

:

-

Posbus 2387.

W~

VO

I

G

T

B

P

Ko,

HUGIENOOT.

Fabrikante van . .

KiiJldee

r

en lBre&sproei

i

n

g

F;

M

asjie

n

erie

,

S

l

eepw

a

e

nB

,

B

o

er

e

wae

n

s

, En

s.

,

E

n

s.

Foon : Pas.Yl 23.

P

o

s

bu

s

10 ,

lHtugenoot.

In Rin'r:;dnl worrl nmr . . tr<'ichcr o.a as

aspiranl-kanuidaaL voorgesU'I. Sy kanditlatuur

•ou vir n.llo A frikn ncrs aannccrn lik gewce>s hcl,

..-aut, hocwel hy gc<'n lid van dio

Ossewabmnd-,

,

.a.g

was nic, hcL hy die 0.13. nill bcvcg nic. Onder druk van d1c Partyleiding stalln mnr.

Streicher egter terug en mnr. P. K. lc Roux, 'n man wat bekendhcid verwerf het deur sy

venynigc aanvalle op die Ossewabrandwag, word

v

a.

.,

uit Oudtshcorn ingevoer om die volk se uit

-spraal' teen Jan Smuts se oorlog in Riversdal

to vertccnwoordig! 'u Kind kon voorspel hot .lat mnr. Lc Roux nic honclcrd porscnL van dio .\.frikaucrs sc stcun sou onh·ang nic. ~laar

dio P:uLylciding tn('('ll dat by juis die gcskikstc

kandidaat was om 'n uiispra~tk oor Smuts so oodogsbclcid niL to lok.

En die uitslag'? die Sappc wen die sctcl met

134 stem me ME E R as die vorige kcer toe h er-cniging nog nie plaasgevincl het nie!

Nama!twaland.

il

MA

RK

A

G

~

N

T

S

KAp

!

1 Vr

oee M

o

re M

a

rk

lin die uilslag? Prcsies soos clkc kind sou Yoorspcl het: die Herenigde Party het 125

stemme MINDER gekry as in 1938 toe daar

nag geen hereniging was nie en talle Afrikanb;.<;

.tog by die Sappe was! Vryllurg.

In Vryburg is mnr.

H. W

.

f,abnschagnc aan

-'fanklik aangowys :tS kandidac~t vi1· clio t,usson

-vcrkicsing. Ook in hicrdio gcv::ll sou mnr.

Labuschagnc allc nasionaalgcsindc sLcmmc v cr-cnig hot, wane hy he~ nie die Osscwabranuwag

hevcg nic, en Smuts so oorlogsbcloid sou 'n nck

-slag in hicrdie kiesaflloling onL,·ang hot. Die

Partyleiding steur hulle egter nie aan hierdie

vooruitsig nie, maar stuur 'n organiseerder van

Kaapstad af, regstr·eeks in stryd met 'n vorigc

be.sluit van die Vryburgse Afdelingsbestuur, om

in die ptek van mnr. Labuschagnc tc staan.

Hierdie k.andidaat het nog niks anders as venyn teen die 0.8. kwytgeraak nie, en so iemand

moet nou die volk se uitspraak oor die oortog gaan vertotk! Was dit moedswillighcid of kort

-sigtigheid?

J<:::

n

dio uitslag? Die C..:Cerenigde Party verloor

hienli~ sctel wat hy met nmr. Labuschagne of

eQige amler aanneemlitte l\andidaat met 'n me

er-derllcid van etlil1e honderde llOn verower het. Brits.

lu Brit.R word mnr·. Laubscher dour die Afd<r lwgsb!lsLuur aangmvys ~.s die Jlercnigdo l'

arLy-k~ndiclaat. Die Partyleiding gooi hicr·die

bC-noeming omver en eis dat die taldte 'n kandi

-daat moet benoem, en wei nadat eers decglik

gereorganiseer is. DIE TAKKE BENOEM

WEER 'N KEER MNR. LOU!3SCH ER AS

KAI\lDIDAAT-'n duidelike uitspraak dus wat

die Hcrenigde Party se kiesers self verlang!

i\amakwahtnd

hct

hyn:t clicsclfdc we>g opge-gaan. .:lfnr. D. ,J. Scholb: worrl bcnoPm as kan-didaal. maar omdat hy oak gcen vyand van die

I

Ossewabrandwag is nie, reik dr. Malan 'n bevel uit wat sy benoeming nictig verklaar. As gc-

I

volg van mnr. B('holtz sc vasbcrade opLrcdc in

bclang van ccnhcid bcdink dr. Malan hom egtcr

bctyds en trek sy bevel tcrug. l!icr was toe 'n kandidaaf w:~l die vollc slcun van allc Afri-kanPrs orlang hcl, en die ni Lslo.g?

'n Sap-meerdcrheid van 56 in 1936 word om· geskep in 'n reuse-nasionale oorwinning van

1,567! Dit het gebeur waar daar wcrklik 'n

kandictaat gestel was wat die helc volk sc gcvoel teen die oorlog kon v-ertolk .

Dieselfde resultatc lwn in at die andcr ki

es-afdelings behaal gewees hct indien die Herenig

-de Partyleiding werl<lik meer bckommerd was

oor die oorlogsbeleid en minder oor die vernie· tiging van die Ossewabrandwag.

J.:n diL is die lcicrs waL hoop om 'n republick

me~ mcerdcrhcid van sLcmmo tc vcrkry!

WD-'

N

OU

Al~'RIKANEUS

B

Y

S

M

UTS G

AAN

BEKE

E

H

Na

s

ion

a

al::

c

sindcs

J~cter

Uit:.!:f'

d

rvf

Dio Burger clocn ook uog die YO!gcndp hch ng

-wckkencle vcrldaring na, annlciding v:tn die ve

r-kic~ingsuiL Inc: , Dit sal vir hom (clio JlC'rcni g-dc Party) ·n aansporing wecs om mcor intcnsicf as ll'\'Ore dour oorLuigingswcrk op grond v::m

sy posiLic,.-e- program van bC'ginscls en ''an aksio

b!!kecrlinge te maak onder die Afrikaners wat

nos veldmaarskalk Smuts volg. Die na:~g sou wei gcstcl kan word of ann hicrdic bckcrings -wcrk gt"'lOeg nandag beslcc word."

Op basgcnocmdo vrang lean ons a.nLwoonl ch L daar drnr die P:trLylciding sovecl aandag bestco

w:~s :1an die bC'vcg~ing v:1n nasionaalgcsindc Afrikaners da~ daar nie vccl tyd oorgcbly heL

om hC'keer!ingc in , 'rnuls so kraal to maak nic!

Nadat di·e Party Ieiding duisende A fri!taners

wat hardnekkig geweier het om die P<... ty te vcr!aat, uitgedryf het, !(an ons verstaan dat hy

tans sy geledere uit Smutsvolgelinge moet a

an-vul!

~

I

KAAPSTAD

Betaling gt2slded o

nmiddeWk

9

weeklikt>, m

aandeliks o

j

soos

verlang.

~at-a H.,.ar~endo Prys.t.

M. iN

NA

A.R

&

VAN

S

C

H

OO

R.

Elanae~r 1 Guat:lll ~Qtl&f.

Telefoon 2-021Z.

BUiance

liPrlwaai Hotel.

DIE AFR;IKAN

E

R SE

T

Ul

S

TB

alle modernt2 geriewe

Bill

i

ke Termll'!

Eiena

res

:

Mev

.

P. J. RETIE

J.l",

Foon 2

-

S83S

0!2!!1

O

n

tmoe

t

u

iJ

e

Trein~.

Kaapstad

.

DE KOCK

se

GARAGES

Voortrekkerotrunt,

MIDDELBURG, Tol.

Ei<maav:

Horeford&trnat,

GROBLERSDAL, Tv!.

D. D. DI!. KOCK

Agente vir Pontiac en G.M. Vragmotors

Moet nie dot u motor vir u rnoedelooe

maak nie - Laat ons dit vir u

~plinternuut maak.

V.M. K. AANBIZVIEEL.

(6)

SES

,

BA

S

A

R

0

D

i

e

).f

a

n

c

-

e

n Yr

o

u

e

-K

o

mman

do

s,

Ob

sc

n-

at

o

r

y en

d

i

e

Y

r

ouc-

K

ommand

o

.

\V

o

cl

sto

ck

ho

n

'n

(ll•;SA~IBN'I'J,JKB

B

AS

.

\

"

\

R

o

p

VRY

DA

G

,

8 M

E

l 1

9

4

·

2 i

n

die

N

.G.-K

e

r

k

sa

al

Col

l

i

ng

,,

·o

och

r

eg

· OBSE

H

V

AT

O

U

Y

AOE

!l.

B

.Y

L

EIUO

iJ

B

S

Y

E

SATERDA

G

AAND

'

n )

I

u

s

iekaan

d om

n.m. in di

csclfde

s

aa

l.

-

Kom boor

1\'lEJ. MARJOR

I

E

BURGEr~ In

Kaatjie

Kekke

l

bek.

!BASA

AR

0

,

Die Vroue Hoofkommandantskap, Kaapstad

hou 'n Basaar in die

K

O

M

ITEEKAI\'IER

GROOTE KERK-GEBOU om 7.30 n.m.

o

p

Vrydag, 8

Mei

1942.

Koffie en Pannekoek.

Kom

seker!

DilE GOIE

I

E HOOP

(KO()P.) HANDELSHUIS, BPK.

Voort

r

sld~oerweg

/

\ Bellville.

~

Foon 97814. R H oofl::mg, Durbanllille. Foon 60. '

-KRUIDENIERSWARE-

LAAGSTE

PRYSE.

MANS- EN DAMESKLERASIE.

DIE BES

'

rE

-

DIE

GOEDKOOPSTE.

ON DERSTEUN ONS

A.DVER'l'EERDER.S

Uitgegee deur Voorslag

(

E

dms.)

Beperl!:.

Kamer

915 ,

Groot

e K

erkgebou, Adderleystr.,

Kaapstad,

.

en

gedruk deur

Pro

Ecclesia·

D

r

ukk

er

y

,

Die Laan

,

Stellenboscb

.

105 Takke

AV

BOO

40.000

.4

z;.

JD)

lodo Hoofkontoor: Rcsorwo -fonds £90,000

S

t

.

Johnstraut

65,

B

LOEMFON

TE

I

N

BEGRAFNISSE. KISTE. KRANSE. GRAFSTENE

DA

GB

REE

K

vir die

AFRIKANERS

STABILI

§

D1e Nawe Suiwor Afrikaanse Maatskappy

bied sy uienste aan in verband met

C

K

oop

en

veTkoop van al

u

eiendomme

(V

G

e

ldbeleg

g

ing

-

Besigheidsadvies

0 A

dverten.sies

en Druk

w

erk

G

Verseker

i

ng

(Lew

ens

,

Brand,

Motor

,

Ongevalle, en

s

.

)

S

T

ADJILJ

l

S

-AG

E

NTSKAPPE EN

BE

L

EG

GIN

GS-MAA

T

SKAPPY

Ons 1s Agente vir:

HELPMEKAAR KOLLEGE

JOHANNESBURG.

Ook vir llou-maatskappye en die

vernaamste Assuransismaa.tskappye I Ons onderneem Afslaerswerk van

V aste Eiendornme en aile Losse

Goedere. soos Huisraad. ens.! Foon 30764-Kamer 901/2-Groote Kerk·

sebou, ,ll,dderleystraat, KAAPSTAD.

FOON 5-4294

ST ASIEWI~G 51 OElSERVATORY

Pro beer ow: Eersteklan K ruideniersware e11

Onder steun 'n Afrikaner.

E

GTE BOSSIE

V

ELD DROE

FYN

K

A

ROO-KRAAL

M

IS

1 ton en meer '1.9/ -'1.0 ton en meer '1.8/

-40 ton en meer '27 ;

-In l1lante se sal1ke 18/ -Potas·Mengsel (Mis en As) 40/· Potas (Mis·As) . .

.

. . .

.

40/ -Ho~uwncle pr_,·so alg:nr per ton nu1 twaalf

goeie sakkc gelewcr Unic-sLasies aan bonn fidl' hoere dcur my. Die mis is d roog hamermcul-gcma:lld, spcsiaal voorbcrci ,·i r kunsJni~loc%cllC'. 1\k. IC'wcr alkt'n die besl e, afkornsi.ig van cgLc Karoo-bossi e-vrl<l. (:Pt>n onkruid. IYionsters op aan

-vraag. Onmiddellike aflewering. K.m.b.

of k.b.a.

B.

J. UOODE

Posbus 15. KLIPPLAAT.

VO

O

RSLA6~PY

N

1P~~

E

IE

R

S

D

I

E VEYLIGE. VERBANN:E.R VAN

.ALLE

P

Y

N

:

E

HOO

F

PYN, SXNKINGSPYl\Y, lR.tJMA

TIE

K, VROU:L

U

rE PYN, 'X'ANDPYN

EN

VERKOUES

EN l.NFLUENSA

.

D

ile

V

~o1rt

r

e

kke

r

AJ:P)iteek

KeirHdaallll

9

KAAPSTADo

~Tian

"

I!

an

dls;trra1Blll:

9

lBILO

lEMF<DNTJEli

N

A

S U HANDELAAR

U

NIE DAARV AN KAN VOORSIEN NIE VRA

H

OM

O

M

D

I

T VIR U TE BESTEL

D

I

E O

.

B

.

,

WOENSDAG, 6

MEI

1942.

G

ek

l

ass

i

fiseerde A

d

vertem

i

es

GEBOO

UTE

J

OUBERT. - Aa·n mnr. en mev. Jozua Joubert. (nee

Ann:ttjic Fischer) 'n fris scun in die Dclhcrhc V~r plccginrigting, Kaapstad. ~Iocder en Seun wet.

VEHLO

W

i

N

G

B

HU\I'Jo:R- KRIJ<:L: Hiermec mnak ons. Ria, , llclp mcknnr,'' ~rontag:u, en Hansic, , , !sabcau.' • Robert son, beltcrut dat ons \'erlopf 1~.

D

OO

D§RE

J

U

G

I.

OTTER. Sng ontslapc nan sy woninp; Lc Cc~un,

~ Pcar~lon, op l·t April, my dicrbarc cg~~~noot. eJ. ons Va.dcr~ Johannes Cornc1iu3 Jacobus Lotter, in di oudcrdom van 58 jaa.r.

Die bcdrocfdc F.g-g-cnot.c en l<indt>rs.

AF

§

K

E

ID

l . D IT was met lcedwese da.t die \"roue-Kommando,

Pl!arst.on. ·;an 0:1s KwarticrmeCl-itcres. mcj. ~ellre

Schultz, mocs afskcid necm. da.nr sy van haar diCO!H<" ns Boekhouster. ont:o;laan is. Ons w~ns hanr al1e [o1.Uk~e~

toe in die tocltoms.

B

E

NODIG

IJOEKIIOUk:R en Assitent Bcstuurdcr vir 'n vinni~

-groric-ndc motorwerke en at~cmcnc ha·n<lelsaak op die plaltclancl. Gocie vooruitsig:tc vir die rehtC man.

Sl<ryr be~ondcrhede van ondcrvinding:, ~alnris vcrln.ng, ·

ens.. aan ,Cat·agc," p/n. .. Die O.B .. " Groote l<er k-hebou 916. Adderleystraat. Kaapsta<l.

GJEVRA

B OEKTJOUER. - ''n Jong man met <lccgJil<c k<'nnis van

alc.:cmcnc Uockhou word gcvra. Hy moct lid van die ,.O.B'' wecs. en hom s!Hiflelik aanmeld n.an XZ, J)/a.

lH(' n(•d:ll,t('llr, .. Dir; O.B .. " 1\::tru('r !)l(j, ()rllOtE." K('rl•·

~£·bou. l{an..-.stad. met rcferensies en salaris vcrlang:.

P

.L

A

AS

V

0

0 H

l\1AN

FLUKSE en betroubare ma_n vir_ wi~gerdplaas. Ooge -troud of getroud mel J.t.1cm hmsg-esm. Docn aa·nsoek by : - A. Botha, .. De Eikc,'' Hn.wsonviJie.

KEN

N

ISG

E

WI

N

G

ELIE\YE kcnnis te neem dat die betrel<kinF; vir ·n Plaasvoorman reeds gevul is. Dnnl< aan atle appll -kantc. D. C. Odcndaa!, Dricdccl. T'. K. Verrckykcrskop Harrismith. '