KNNV-kamp Tsjechië 2007

(1)

KNNV-kamp Tsjechië 2007

Vrchlabí - Reuzengebergte

Van 2 juni t/m 16 juni 2007

Foto: Rob van Mook

(2)

2

Inhoudsopgave:

Voorwoord voorzitter Blz. 03

1^e dag – Kampterrein Vesplachy (Bela) Blz. 04

2^e dag – Elbe bron Blz. 04/05

3^e dag – Albertricke Lomy Blz. 05

4^e dag - Spinderluv Mlyn Blz. 06

5^e dag - Horni Misecky Blz. 06/07

6^e dag - Snezka Blz. 07

7^e dag - Kampterrein Vesplachy (Bela) Blz. 08

8^e dag - Adršpach Blz. 08

9^e dag - Cernohorske Blz. 09

10^edag - Labska Bouda Blz. 09

11^edag – Benecko Blz. 10

12^edag – Boberska Stran Blz. 10

Bijlage A: Insektenlijst Blz. 11

Bijlage B: Plantenlijst Blz. 16

Bijlage C: Vogellijst Blz. 24

Deelnemers KNNV-kamp 2007 Blz. 27

Kaart: Jan Westhuis

Excursieleider Jan Westhuis bereidt een excursie voor.

Foto: Rijn N. de Ruiter

(3)

Voorwoord van de voorzitter

KNNV-kamp Reuzengebergte in Tsjechië

Vol verwachting kwamen we bij de eerste ‘choc’ samen.

Het aantal deelnemers aan dit kamp bedroeg 14, dus het zou niet zo moeilijk zijn om elkaar snel te leren kennen. Maar wat was ieders interesse? Waren er specialisten in deze kleine groep? Tijdens deze eerste ‘choc’ kwam het antwoord: er waren enkele deskundigen onder ons. Het onderwerp varieerde van planten en vogels tot dazen, zweefvliegen en bijtjes. Tevens ondervonden we meteen op wat voor camping we stonden. Want ’s avonds kwamen diverse mensen uit de stad Vrchlabi, waar we ons bevonden, wandelend of fietsend naar de bar bij de camping hier aan het stadsmeer om het een en ander in te nemen. Naarmate de avond vorderde werd het luidruchtiger, en dat hield soms pas na middernacht op!

In dit meer kon gevist en gezwommen worden. Vooral tijdens de warme tweede week hebben we regelmatig na de excursie in het meer gezwommen.

Niemand van de groep, behalve de excursieregelaar, kende het gebied.

Enkele deelnemers hadden hier wel eens een wintervakantie

doorgebracht, en zij kenden zodoende het gebergte met z’n stoeltjesliften en gondels en toeristenplaatsen. We hebben er tijdens dit kamp uitgebreid kennis mee gemaakt, want met behulp van zo’n lift bevonden we ons meteen boven de 1000 meter of zelfs op de

Voorzitter Gerard Verroen in actie Foto: Rijn N. de Ruiter

hoogste top, de 1601 meter hoge Snezka.

De specialisten onder ons hadden bepaalde verwachtingen ten aanzien van de aan te treffen soorten; maar omdat dit het eerste KNNV-kamp was, konden we geen gebruik maken van eerdere waarnemingen. De soortenlijsten in dit verslag geven een indruk van datgene wat we op naam hebben weten te brengen. Maar de lijsten laten ook zien dat we sommige soorten niet gezien hebben, hoewel die er wel verwacht werden (bijvoorbeeld grote roofvogels, bepaalde orchideeën, vlinders e.d.).

Een kamp van twee weken met een kleine groep mensen is prima bevallen, vooral bij mij als voorzitter. Ingrijpen was niet nodig, alles liep gesmeerd, en met de hulp van een goede excursieregelaar waren er afwisselende en interessante excursies. Dat het weer een handje hielp door echt zomers vakantieweer te produceren tijdens dit kamp was een meevaller. De convo die we ergens achter de caravans hadden opgesteld werd alleen gebruikt om er de chocolademelk te maken.

Kortom, enthousiaste deelnemers, interessante excursies, mooi weer en daardoor een geslaagd kamp. Weliswaar niet aangekondigd als een berg kamp, maar in de praktijk leek het er tijdens de diverse excursies erg veel op!

Gerard Verroen, voorzitter.

(4)

4 1^e dag – Kampterrein Vesplachy (Bela)

Zondag 3 juni vanaf het kampterrein Vesplachy via de achter uitgang de weg en de beek de Bela overgestoken naar de bloemenrijke graslanden. Excursieleider Jan Westhuis

Met 12 mensen (dus bijna het hele kamp) om 10:00 uur op stap gegaan. Het weer was bewolkt en droog. Omdat het vannacht wel flink geregend heeft was het pad en het grasland waar we doorheen liepen drijfnat zodat de voorste loper zijn broek nat was tot boven zijn knieën. (Jan dus!!) Voor de rest van de groep bleef daardoor de broek een stuk droger. Leuke planten en

vogels gezien, maar nog geen enkele orchidee. Om 14:00 uur waren we weer op het kamp terug.

2^e dag – Elbe bron

Maandag 4 juni met de stoeltjeslift Medvedin in Spindleruv Mlyn naar de Elbe bron.

Excursieleider Rob de Kerf

We vertrokken om 09:40 uur. Om 10:00 uur aankomst Medvedin (1235m), 10:30 uur met de lift omhoog, 10:40 uur aankomst. Het was niet het beste weer om naar de bron van de Elbe te gaan. Het grootste deel van de wandeling ging door de mist. Koud was het niet. We vertrokken met z’n twaalven, uiteindelijk zijn er onderweg 5 man afgehaakt en 7 man zijn doorgegaan.

De complete tocht is met 3 vervoersmiddel en gedaan:

auto, skilift en te voet. Op de parkeerplaats (Spindleruv Mlyn) bij de skilift werd de Waterspreeuw gespot, wat tot groot enthousiasme leidde. Met de skilift naar boven, dat was een beetje koud (10° C). Hier

werden tijdens de wandeling bijzondere planten en vogels gezien; zoals de Zevenster (Trientalis europaea), Eenarig wollegras (Eriophorum vaginatum - in drassig gebied) en Veratrum album (Witte nieswortel) die giftig is voor grote grazers. Qua vogels was de

De groep in ganzepas door het weitje Fotos: Rijn N. de Ruiter

Foto: Jan Westhuis Wilfred bij de bron de Elbe

Veratrum album - Witte nieswortel Foto: Wikipedia

(5)

Beflijster aantrekkelijk en waren veel Boompiepers, Heggenmussen, Tjiftjaf en Fitissen te horen. De weg naar de Elbe bron (Pramen Labe) ging langs een oude handgemaakte rotsweg met een aantal watervallen. De bron zelf was volgens de doorzetters de moeite waard. Op de terugweg naar de skilift werden tenslotte nog een Roodmus gehoord (zien was er door regen en mist niet meer bij). De Roodmus was blij met ons gezelschap, want hij zong “please to meet you”. Uiteindelijk waren we om 17:00 uur weer bij de auto. Ondanks het weer was de excursie de moeite waard.

3^e dag – Albertricke Lomy

Dinsdag 5 juni met de auto via Janske Lazne, Svoboda en Horni Marsov naar Albertricke Lomy Excursieleider Ron Brouwer

Het gebied ligt tegen de Pools-Tjsechische grens. De kalk zorgt voor een zacht glooiend bloemrijk landschap. Het is in tegenstelling met vele andere beekdalen die grillig en stijl van

vorm zijn. Kalkindicatie prominent aanwezig door de aanwezigheid van b.v.; Kleine bevernel (Pimpinella saxifraga) en Trilgras (Biza media).

Geen orchideeën waargenomen, behalve de Grote keverorchis (Listera ovata).

Vlinders die zijn waargenomen: Zweefvliegen die zijn waargenomen:

Gerande spanner Eristalis tenax Blinde bij

Vals witje Eristalis pertinax Kegelbijvlieg

Grote vuurvlinder Cheilosia albitarsis Weidegitje

Kleine vos Cheilosia canicularis Laat hoefbladgitje

Dagpauwoog Platycheirus albimanis Micaplatvoetje

Atalanta Syritta pipiens ---

Rouwspanner Pipiza noctiluca Grof gestippelde platbek

Sphaerophoria spec. Langlijf Eristalis spec. Bijzweefvlieg

Scaeva selenitica Gele halve maan zweef vlieg

Scaeva selenitica Videofoto: Ron Brouwer

Cheilosia canicularis - Laat hoefbladgitje Videofoto: Ron Brouwer

(6)

6 4^e dag - Spinderluv Mlyn

Woensdag 6 juni met de auto naar parkeerplaats Medvedin in Spindleruv Mlyn te voet langs de Elbe. Excursieleider Wilfred Ouwerkerk.

Vrchlasbí – richting Splinder Mlyn: weg 295 - rivier de Labe (Elbe) volgen vóór Velvata de brug over links: parkeren. Langs de rivier géén goede wandel gelegenheid dus verder gereden naar Splinder Mlyn (295), bij de lift Medvedin parkeerplaats: begin wandeling. Over de brug gewandeld en direct rechts langs de rivier. Volgende brug over naar rechts na ca.

100 meter linksaf richting Medvedi Bouda (groene wandeling) weer weg 295. Langs deze weg naar boven gelopen (links orchideeën), na 500 meter haarspeldbocht van de weg volgen, na een hele lange bocht rechts naar beneden (gele wandeling). Beneden dezelfde weg langs rechterkant van de rivier terug naar de skilift Medvedi in Splinder Mlyn. Een prettige, enthousiaste sfeer. Het was een leuke wandeling, vooral voor de plantenliefhebbers.

Afwisselend langs de rivier en door het bos. Jammer van het stuk over de autoweg, maar daar werden wel

de meeste bijzondere planten waargenomen met als topper de koraalwortel (Corallorhiza trifida). Prachtig weer gehad met enkele grote druppels regen de laatste 5 minuten. Terug op de camping was het 28° C.

5^e dag - Horni Misecky

Donderdag 7 juni met de auto via Hrabacov naar Horni Misecky, via groene route naar Dvoracky. Excursieleidster Dieuwke Bos.

Van Vrchlabí naar het westen naar Hrabacov. Daar naar rechts, langs de rivier de Cedron naar boven naar Horni Misecky. Daar de auto

geparkeerd. Begonnen met de groene wandeling richting Dvoracky. Bij de splitsing na een paar honderd meter links aangehouden. Bij de afsplitsing van de blauwe wandeling, deze genomen naar het zuiden, bij de weg aangekomen deze een klein stukje

gevold tot de gele wandeling bij parkeerplaats, dan naar links verder de gele wandeling gevolgd, steil omhoog tot aan de parkeerplaats. Om 10:00 uur vertrokken van deze parkeerplaats en om 14:30 uur waren we weer terug op deze plek. Zoals steeds was de sfeer prima. We besloten unaniem om de lange wandeling te maken. Het weer was

prachtig. Direct aan het begin van de wandeling waren al orchideeën te zien, de brede orchis in een prachtig weitje, waar verschillende beekjes doorheen stroomde. Er stonden er een paar honderd van. Later op de dag kwam er meer bewolking en trok het vrij snel dicht. Toen we koffie zaten te drinken, begon het te waaien en flink te regenen. Na overleg met onze

Corallorhiza trifida - koraalwortel Foto: Wikipedia

Polygonatum verticillatum –Kranssalomonszegel Foto: Corrie Westhuis

(7)

weerkundige Gerard hebben we besloten de korte wandeling verder te doen. Vooral het laatste stuk hiervan was zéér pittig, d.w.z. zeer steil, maar wel erg mooi. Toen we weer bij de

parkeerplaats waren aangekomen was het weer mooi weer geworden. Al met al was het een mooie wandeling, hoewel de aanwezigheid van vogels en planten wat tegen viel.

6^e dag - Snezka

Vrijdag 8 juni met de auto en twee maal stoeltjeslift naar de Snezka via de rood/blauwe grens- route en via de traverse naar de middelste opstapplaats terug. Excursieleider Rob van Mook.

Vanuit Vrchlabí naar het oosten. Naar het noorden afbuigen via Crnij Oul, parkeren bij Pec pod Snežkou. Met de skilift (2x) naar de Snezka (1602 meter).

De wandeling: Vanuit de Snezka de rood/blauwe route over de grens met Polen. Bij Jelenka de groene route over de grens met Polen. Bij Jalenka via de groene route terug westwaarts naar de middelste opstapplaats van de skilift. Vandaar met de lift terug naar de auto’s. Een zeer zware

tocht was het.

Voor de sportieve lopers was dit een goede excursie, alleen zonder veel bijzondere vond- sten van flora en fauna. Vooral veel bergen (ca. 1 meter hoog) en bosbes;

de verwachte alpine planten en andere bijzondere (planten/insecten) soorten bleven uit.

De excursie was zwaar door de steile afdaling op slechte paden van de Snezka naar de bron Jalenka en door de losse stenen en boomwortels in het tweede gedeelte.

7^e dag - Kampterrein Vesplachy (Bela) Zaterdag 9 juni Planten determineren op de bloemenweitjes naast de Bela.

Excursieleider Rijn de Ruiter.

De excursie van de vorige dag was erg zwaar en uitgelopen. Daarom werd er besloten om vandaag rustig aan te doen.

Eerst werd er flink uitgeslapen en daarna werd er rustig gestart met deze zaterdag.

Eén van de kampleden wilde graag een middag plantendeterminatie doen.

Foto: Rob van Mook

Achter de camping - het bloemenrijke weitje Foto: Rijn N. de Ruiter

(8)

8

Deze zaterdagmiddag was dus een goede gelegenheid daarvoor.

Om 13:15 uur vertrokken 5 leden richting het bloemenrijke weitje achter de camping. De andere 3 leden waren vogelaars, die al snel hun eigen koers volgden. Er werden ca. 20 planten gedetermineerd. Vanwege het aankomende onweer waren we om ca. 16.00 uur weer terug op het kamp.

8^e dag – Adršpach

Maandag 11 juni met de auto via Trutnov naar Adršpach, kalk- zandsteen formaties.

Excursieleider Jan Westhuis.

We hebben eerst de blauwe wandeling rond het Jezeromeer gedaan en toen de groene wandeling. Ook vandaag was het weer een prachtige dag.Via Trutnov naar Adršpach gereden. Bij het eerste bankje bij het meer werd er al om koffie geroepen, bij het vierde bankje was het raak.

De eenden werden gevoerd, mocht niet bleek later. Telkens waren er mooie uitzichten en werden er foto’s gemaakt. Voor enkelen was de doorgang tussen de rotsen te smal, zij moesten een andere route nemen. Nieuwe soorten planten werden waargenomen en het landschap was imponerend.

9^e dag – Cernohorske

Dinsdag 12 juni met de auto naar Janske Lazne en vandaar met de cabinelift naar Cernohorske raseliniste. Excursieleidster Marloes Lacher.

Met de auto van Vrchlabí naar Janské. Vervolgens met de cabinelift richting Cerná Hora.

Vanaf hier begonnen met lopen richting het ge-

bied.Vanaf Kairbrtova Bouda de rode route richting Václa- vák. Hierna de gele route richting Huberstavo Cesta;

voordat dit punt bereikt was afgebogen richting Pardubické Baudy, in zuidelijke richting.

Vervolgens de groene route richting Václavák en van

Ee kijkje op het meer in Adršpach Foto: Rijn N. de Ruiter

Janske Lazne – Hoogveengebied Foto: Rijn N. de Ruiter

(9)

hieruit via de rode route naar het beginpunt terug.

Een excursie die na afloop door iedereen als zeer interessant werd omschreven. Het excursiege- bied betrof een zeer mooi hoogveen, afwisselend met naaldbos. Vooral mooi was de lavendel- heide en verder het landschap. Vele bomen waren onlangs omgewaaid en lieten gaten over. De terugweg werd gekenmerkt door een lekker klimmetje, maar het ijsje maakte alles weer goed.

10^edag - Labska Bouda

Woensdag 13 juni met de auto via Hrabacov naar Horni Misecky daarna met de autobus naar Vrbatova Bouda, van daar te voet naar Labska Bouda. Excursieleider Wilfred Ouwerkerk.

Met de auto naar Horni Misecky (weg 286), de auto daar geparkeerd, 300m. lopen naar bushalte. Met de bus naar Vrbatova Bouda. Eerst de rode route gelopen, links langs het monumentje Jablonec. Daarna de gele route richting Pramen Labe (bron v.d.

Elbe). Daarna de blauwe route naar Labska Bouda. Daar de rode route terug naar Vrbatova Bouda. Sommigen gingen lopen, andere namen de bus naar Horni Misecky.

Een bijzondere leuke en afwisselende route. Voor elk wat wils, “nieuwe” planten – en vogelsoorten gezien. Iedereen was meer dan tevreden. De route is naar wens uit te breiden naar de bron van de Elbe, dat hebben we niet gedaan, omdat we daar eerder al geweest waren.

11^edag – Benecko

Donderdag 14 juni met de auto via Vrchlabi naar Benecko, daarna naar een brug over de Jizera bij Dolni Sytova. Excursieleider Jan Westhuis.

Via Vrchlabí naar Benecko en richting Horni Stephanie, daar de parkeerplaats genomen.

Na een enerverende en verwarrende tocht bereikten we de plek met de beloofde bosaardbeien, maar zonder de appelvink, wel een zwarte ooievaar.

Rond de parkeerplaats bekeken we de vegetatie die helaas weinig nieuwe soorten opleverde.

Hierna reden we per auto naar een brug over de rivier de Jizera waar we onze voeten koelden en ons brood opaten.

Groene Nachtorchis – Coeloglossum viride Foto: Corrie Westhuis

Narcis-Anemoon - Anemone ranunculoides Foto: Jan Westhuis

(10)

10 12^edag – Boberska Stran

Vrijdag 15 juni met de auto via Trutnov en Zagler naar Bobr en naar Boberska Stran.

Excursieleider Gerard Verroen.

Vrchlabí weg 14 richting Trutnov, linksaf weg 310 naar Zagler, in Zagler linksaf naar Bohr.

Na een wat moeizaam begin, omdat we één deelnemer, die op de fiets naar Bohr was gekomen, aanvankelijk niet konden vinden, wandelden we om 12:00 uur naar ons excursiedoel, met z’n negenen. Omhoog tussen hooilanden vol bloemen en grassen, maar in de volle zon.

Dan steil omhoog tussen de dennen en in de schaduw, zo’n 150 meter stijgen. Boven een horizontaal pad, eerst door een dennenbos later door een beukenbos, met z’n zessen omdat niet iedereen naar boven was geklommen. Na 2km een golvend hooiland door. Terug via de groene route over een breed karrenspoor tot het punt waar we boven waren gekomen. De steile afdaling viel mee en zo bereikten we moe, maar tevreden de wachtende auto.

(11)

Bijlage A – Insectenlijst KNNV-kamp 2007

De hier twee volgende hoofdstukken behandelen enkele waargenomen geslachten uit de Diptera (tweevleugelige insecten) en de Hymenoptera (viervleugelige insecten).

A. Diptera:

Wapenvliegen (1 soort) Dazen (3 soorten) Wolzwevers (1 soort) Zweefvliegen ( 22 soorten) Blaaskopvliegen ( 1 soort) B. Hymenoptera:

Goudwespen (2 soorten) Mierwespen (2 soorten)

Plooivleugelwespen (5 soorten) Graafwespen (1 soort)

Bijen (23 soorten)

De vindplaatsen zijn afgekort met een simpele plaatsaanduiding. Het nummer erachter verwijst naar de index van de excursies genummerd 1 t/m 12.

Bij nummer 1 Vrchlaby is bedoeld het excursiedoel zelf, evenals het kampterrein en het rangeerterrein van het spoorwegcomplex in Vrchlaby gedurende de hele kampduur.

Wanneer geen nummer wordt weer gegeven betreft het andere vindplaatsen buiten de reguliere excursieaanduiding.

A. Diptera:

Wapenvliegen

Het betreft slechts een soort. In Nederland redelijk algemeen.

Microchrysa polita 5-6 2007 Albertricke 3

Dazen

Het was nog vroeg voor dazen. Naast de regendaas subcylindrica, werden echter twee opmerkelijke soorten, die in Nederland niet voorkomen, waargenomen. De

goudhaarknobbeldaas, gemakkelijk te herkennen aan de goudkleurige haarbandjes op het achterlijf is bekend van venen in hooggebergten en toendras in Europa. Toepasselijker kan het niet. Tegen de ramen van het skiliftgebouw van Cerno Horske en op de Sneska te vinden.

Eveneens kenmerkend is de bergrunderdaas, bekend van gebergten van Zuid-Europa. Hier komt de typische steppingstonerelatie tussen gebergten van Zuid-Europa en het

Reuzengebergte tot uitdrukking. Ook veel te vinden in het skiliftgebouw. Voor zulke geweldige beesten zou je je altijd heel goedmoedig bloed moeten laten prikken. Erg belangrijk voor de voortplanting!

Haematopota subcylindrica grijze regendaas 10-6 2007 16-6 2007 13-6 2007

Vrchlaby 1 Boberska 12 Vrchlaby 1 Hybomitra auripila goudhaarknobbeldaas 12-6 2007

12-6 2007

Sneska 6 Cerno Horske 9

Tabanus rupium bergrunderdaas 12-6 2007 Cerno Horske 9

(12)

12

16-6 2007 Boberska 12 Wolzwevers

Slechts een exemplaar, geen determinatiemateriaal beschikbaar. Wordt vervolgd.

Villa spec. 16-06 2007 Boberska 12

Zweefvliegen

Gewone en opmerkelijke soorten door elkaar. Vaak zijn het soorten die aan dennenbos of gemengd bos gebonden zijn. Bij voorbeeld zijn Parasyrphus annulatus en Melangyna compositarum aan dennenbos gebonden. De laatste vrijwel niet in Nederland en bekend van bergen in Midden Europa. Leucozona lucorum is bekend van bossen bij beken. In Nederland iets toenemend. Het betreft allen uitzonderlijk mooie zweefvliegen.

Van Dasysyrphus friuliensis is in Nederland in 1988 de laatste waarneming gedaan. In het Reuzengebergte een vrij gewone soort. De fraaie Blera fallax is in heel Europa zeldzaam en recentelijk pas in Nederland waargenomen. Chrysotoxum arcuatum is bekend van de Nederlandse binnenlandse zandgronden. Hier op de Sneska en Benecko. Van Sericomyia nigra, een soort van noordelijk West-Europa, zijn weinig gegevens bekend. Komt in Nederland niet voor.

Cheilosia albitarsis weidegitje 5-6 2007 Albertricke L 3 Cheilosia canicularis laat hoefbladgitje 5-6 2007 Albertricke L 3 12-6 2007 Cerno Horske 9 Eristalis arbustorum kleine bijvlieg 12-6 2007 Cerno Horske 9

Eristalis pratorum 5-6 2007 Albertricke L 3

Merodon equestris grote narcisvlieg 5-6 2007 Albertricke L 3

Blera fallax roodkapje 5-6 2007 Albertricke L 3

12-6 2007 Cerno Horske 9 Pipiza bimaculata fijn gestippelde platbek 7-6 2007 Horni Mysecki 10 Pipiza noctiluca grof gestippelde platbek 5-6 2007 Albertricke L 3 Pipiza quadrimaculata korte platbek 7-6 2007

12-6 2007

Horni Mysecki 10 Cerno Horske 9

Sericomyia nigra een veenvlieg 14-6 2007 Benecko 11

Chrysotoxum arcuatum bolle fopwesp 8-6 2007 14-6 2007

Sneska 6 Benecko 11 Platycheirus albimanis micaplatvoetje 12-6 2007 Cerno Horske 9 Platycheirus manicatus snuitplatvoetje 5-6 2007 Albertricke L 3

7-6 2007 Horni Mysecki 10 Daysyrphus friuliensis komma wimperzweefvlieg 5-6 2007 Albertricke L 3

7-6 2007 Horni Mysecki 10 Dasysyrphus pinastri zwartspriet wimperzweefvlieg 7-6 2007 Horni Mysecki 10 Eupeodes luniger grote kommazweefvlieg 12-6 2007

15-6 2007

Cerno Horske 9 Hradek

Eupeodes nielseni grote komma zweefvlieg 14-6 2007 Benecko 11 Leucozona lucorum withaar melkzweefvlieg 5-6 2007 Albertricke L 3 Melangyna

compositorum

zomerelfje 14-6 2007 Benecko

Parasyrphus annulatus dennen roetneusje 5-6 2007 Albertricke L 3 Horni Mysecki 10 Scaeva selenitica gele halve maanzweefvlieg 13-6 2007 Vrchlaby 1

(13)

Syrphus ribesii bessen bandzweefvlieg 5-6 2007 Albertricke L 3

Blaaskopvliegen

Slechts een exemplaar.

Myopa buccata 12-6 2007 Cerno Horske 9

B. Hymenoptera:

Goudwespen

Van deze fraaie groep wespen werden twee soorten gevangen. Hiervan komt alleen de Pseudospinolia spaarzaam in Nederland voor. Goudwespen parasiteren op een omvangrijke groep bijen en wespen. Vele soorten zijn zeldzaam geworden, omdat hun gastheren dat ook vaak zijn. Hedychridii zijn zandgoudwespen. Hoe kan het ook anders, gevangen op een hoop omgewerkt zand bij de Jezira (beek).

Hedychridium mediocrum 14-6 2007 Loukov Jezira

Pseudospinolia neglecta 14-6 2007 Loukov Jezira

Mierwespen

Twee fraaie grote mierwespen van o.a Midden Europa. Zij parasiteren meestal op keverlarven. Aan de juiste determinaties wordt nog gewerkt.

Mutilla spec grote mierwesp 16-6 2007 Boberska 12

Smicromyrme spec 5-6 2007 Albertricke L 3

Plooivleugelwespen

Wespen staan bij ons niet zo goed bekend. Wel raken we onder de indruk van de hoornaars. In de omgeving van het kamp vaak waargenomen.

Het gaat om de volgende soorten:

Ancistrocerus trifasciatus muurwesp 13-6 2007 Vrchlaby 1 Symmorphus murarius deukmetselwesp 14-6 2007 Loukov Jezira Dolichovespula sylvestris boswesp 7-6 2007 Vrchlaby 1

Vespa crabro hoornaar 7-6 2007 Vrchlaby 1

Vespula rufa gew rode wesp 7-6 2007 Horni Mysecki 10

(14)

14 Graafwespen

Voor de grote groep van graafwespen was het nog te vroeg. Gewoonlijk verschijnen die pas later in het jaar. Een waarneming betrof die van een wantsendoder

Dryudella pinguis noorse wantsendor 12-6 2007 Cerno Horske 9 Bijen

Bijen zijn meestal pietepeuterig als het gaat om biotoopeisen. Het zijn dan ook uitstekende graadmeters als het gaat om het milieu. Vaak zijn het specialisten. De fraaie knautiabij vliegt dan ook alleen op knautia. De slangenkruidbij natuurlijk op slangenkruid. De sachembij Anthophora furcata op andoorn. De kleine wolbij op vlinderbloemen en de klokjesbij op de vele prachtig bloeiende klokjes op de bergweiden.

De metselbij Osmia villosa is een karakteristieke gebergtesoort. Deze komt in ons land nauwelijks voor, terwijl de rosse metselbij bij ons een heel gewone soort is.

Zowel in de beekdalen als wat hoger in de bergen werden bijen gevangen. De langsprietbij is een voorbeeld voor de beekdalen, evenals de knautiabij. Van de parasitair levende wespbijen werden er twee gevangen: de bleekvlekwespbij (Nomada alboguttata), bij ons voornamelijk parasiterend op Andrena barbilabris (een zandbij) en Nomada moeschleri in Benecko. De laatste is een soort uit Noord en Midden-Europa en bij ons niet bekend. De gastheren of eigenlijk de gastdames zijn soorten uit het zandbijengeslacht als bij voorbeeld het roodgatje.

Anthophora albigena, een sachembij, is bekend uit Zuid-Europa van Oostenrijk naar Slowakije. Het is bijzonder merkwaardig deze bij in het Reuzengebergte is aan te treffen.

Hier de lijst van de bijen:

Andrena lepida 12-6 2007 Cerno Horske 9

Andrena carantonica meidoornbij 12-6 2007 Cerno Horske 9 Andrena chrysosceles goudpootzandbij 12-6 2007 Loukov Jezira

Andrena fucata 5-6 2007 Albertricke L 3

Andrena hattorfiana knautiabij 16-6 2007 Boberska 12

Andrena intermedia 5-6 2007 Albertricke L 3

Andrena varians 16-6 2007 Boberska 12

Anthophora albigena 10-6 2007 Vrchlaby 1

Anthophora furcata andoornbij 11-6 2007 Spindlerovka

Eucera longicornis langsprietbij 14-6 2007 Loukov Jezira

Nomada moeschleri een wespbij 14-6 2007 Benecko 11

Nomada alboguttata bleekvlek wespbij 7-6 2007 Horni Mysecki 10 Hylaeus punctatus een maskerbij 10-6 2007 Vrchlaby 1

Hylaeus annularis brilmaskerbij 13-6 2007 Vrchlaby 1

Hylaeus confusus een maskerbij 7-6 2007 Vrchlaby 1

Halictus maculatus een groefbij 5-6 2007 Albertricke L 3 Lasioglossum laeve een groefbij 14-6 2007 Benecko 11 Lasioglossum sexmaculatum een groefbij 16-6 2007 Boberska 12

14-6 2007 Benecko 11 Anthidium punctatum kleine wolbij 13-6 2007 Vrchlaby 1 Chelostoma rapunculi klokjesbij 13-6 2007 Vrchlaby 1

Osmia rufa rosse metselbij 5-6 2007 Albertricke L 3

Osmia adunca slangenkruidbij 10-6 2007 Vrchlaby 1

Osmia villosa 7-6 2007 Horni Mysecki 10

(15)

Er zijn altijd bijzondere waarnemingen aan insecten te doen. Niet alleen bij bijen, maar bij al deze hier geciteerde insectengroepen. En omdat ze vaak zo fraai van kleur en vorm zijn, altijd weer bijzonder de moeite waard zich met deze ongewervelden bezig te houden.

(16)

16 Bijlage B:

Plantenlijst KNNV-kamp 2007

Bloemrijkeweidebijcamping Medvedin-PramenLabe HorniAlberice SpinderluvMlyn HorniMisecki Snezka Bloemrijkeweidebijcamping Adrspach JanskeLazne HorniMisecki/VrbatovaBouda/Labskabouda Benecko Boberskastran Camping

Wetenschappelijke naam Nederlandse naam 3-6 4-6 5-6 6-6 7-6 8-6 9-6 11-6 12-6 13-6 14-6 15-6

Achillea millefolium Gewoon duizendblad x x x x

Aconitum Monnikskap (G) x

Actaea spicata Christoffelkruid x

Aegopodium podagraria Zevenblad x

Ajuga reptans Kruipend zenegroen x x x x x x

Alchemilla spp Vrouwenmantel x x x x x x X x x

Allium ursinum Daslook x

Andromeda polifolia Lavendelhei X x

Anemone narcissiflora x x

Anemone nemorosa Bosanemoon x x x x x

Anthyllis vulneraria Wondklaver x

Aquilegia vulgaris Wilde akelei x

Arabis glabra Torenkruid x x

Asarum europaeum Mansoor x

Asplenium adiantum-nigrum Zwartsteel x

Asplenium trichomanes Steenbreekvaren x

Barbarea vulgaris Gewoon barbarakruid x x

Bartsia alpina x

Blechnum spicant Dubbelloof x x

Botrychium lunaria Gelobde maanvaren x

Brachypodium

sylvaticum Boskortsteel x

Briza media Bevertjes x

Calluna vulgaris Struikhei x x X x

Caltha palustris subsp.

palustris Gewone dotterbloem x

(17)

Campanula patula Weideklokje x x x X x

Campanula rotundifolia Grasklokje x x

Cardamine bulbifera Bolletjeskers x

Cardamine parviflora x

Cardamine pratensis Pinksterbloem X

Carduus personata x x x

Carex echinata Sterzegge x

Carex remota IJle zegge x

Cerastium arvense Akkerhoornbloem x

Chamerion angustifolium Wilgenroosje x x

Cicerbita alpina x x

Cicerbita plumieri x X

Cirsium helenioides

(heterophyllum) Ongelijkbladige distel x x x

Cirsium oleraceum Moesdistel x

Cirsium palustre Kale jonker x x X

Cochlearia spp Lepelblad x

Coeloglossum viride Groene nachtorchis x

Corallorhiza trifida Koraalwortel x

Crepis vesicaria (subsp.

taraxacifolia)

Paardenbloemstreepza

ad x

Cruciata laevipes Kruisbladwalstro x

Dactylorhiza fuchsii Bosorchis x x X x x

Dactylorhiza majalis Brede orchis x

Dactylorhiza spp x

Daphne mezereum Rood peperboompje x

Digitalis purpurea Gewoon

vingerhoedskruid x X

Echium vulgare Slangenkruid x

Eliocharis acicularis Naaldwaterbies x

(18)

18

Elymus caninus Hondstarwegras x

Epilobium spp Basterdwederik x x

Epipactis spp Wespenorchis x

Equisetum palustre Lidrus x X

Equisetum sylvaticum Bospaardenstaart x x x x

Eriophorum angustifolium Veenpluis x

Eriophorum vaginatum Eenarig wollegras x x X x

Euphorbia helioscopia Kroontjeskruid x

Fragaria moschata Grote bosaardbei x

Fragaria vesca Bosaardbei x x x x x x

Fumaria officinalis Gewone Duivenkervel x

Galium (Asperula) odoratum Lievevrouwebedstro x x

Galium boreale Noords walstro x

Galium mollugo Glad walstro x x x

Galium saxatile Liggend walstro x x

Gentiana asclepiadea Zijdebladgentiaan x

Geranium dissectum Slipbladige

ooievaarsbek x

Geranium pratense Beemdooievaarsbek x

Geranium pyrenaicum Bermooievaarsbek x

Geranium robertianum Robertskruid x x

Geranium sylvaticum Bosooievaarsbek x x x x

Geum rivale Knikkend nagelkruid x x x

Geum urbanum Geel nagelkruid x x x x

Gnaphalium sylvaticum Bosdroogbloem X x

Gymnadenia conopsea Grote muggenorchis x

Helleborus Nieskruid (G) x

Hieracium alpinum x X x

Hieracium aurantiacum Oranje havikskruid x x

(19)

Hieracium caespitosum Weidehavikskruid x

Hieracium murorum Muurhavikskruid x x

Homogyne alpina x x x x x X x

Hordelymus europaeus Bosgerst x

Hypericum perforatum Sint-Janskruid x x x

Hypochaeris radicata Gewoon biggenkruid X

Hypochaeris uniflora Eenhoofdig biggenkruid x x x

Impatiens parviflora Klein springzaad x x

Knautia arvensis Beemdkroon x x x x

Lamiastrum galeobdolon Gele dovenetel x x x

Lamium maculatum Gevlekte dovenetel x

Lamium purpureum Paarse dovenetel s.s. x X

Lathyrus pratensis Veldlathyrus x x x

Leucanthemum vulgare Gewone margriet x x x x

Lilium bulbiferum Oranjelelie en

roggelelie x

Lilium martagon Turkse lelie x

Linaria vulgaris Vlasbekje x

Listera ovata Grote keverorchis x

Lotus corniculatus var.

corniculatus Gewone rolklaver x x x

Lunaria rediviva Wilde judaspenning x x

Lupinus angustifolius Blauwe lupine x x x

Lychnis flos-cuculi Echte koekoeksbloem x x x X

Lycopodium annotinum Stekende wolfsklauw x

Lycopsis arvensis Kromhals x

Lysimachia nemorum Boswederik x x x x

Lysimachia nummularia Penningkruid x x x

Maianthemum bifolium Dalkruid x x x x x X x

(20)

20

Melampyrum pratense Hengel x x

Melampyrum sylvaticum Boshengel x x x x x

Mercurialis perennis Bosbingelkruid x

Minuartia rubella x

Moehringia trinervia Drienerfmuur x

Myosotis arvensis Akkervergeet-mij-nietje x

Myosotis cespitosa X

Myosotis palustris Moerasvergeet-mij-

nietje x

Myosotis spp x

Myrrhis odorata Roomse kervel x x

Neottia nidus-avis Vogelnestje x

Orthilia secunda Eenzijdig wintergroen x x

Oxalis acetosella Witte klaverzuring x x x x X x

Paris quadrifolia Eenbes x x

Persicaria (

polygonum)bistorta Adderwortel x x x x x X x x

Petasites albus Wit hoefblad x x X

Petasites hybridus Groot hoefblad x

Phegopteris connectilis Smalle beukvaren x

Phyteuma spicatum subsp.

spicatum Witte rapunzel x x x x x x x

Pimpinella saxifraga Kleine bevernel x

Pinus mugo Bergden x x

Poa nemoralis Schaduwgras x x

Polemonium caeruleum Jakobsladder x

Polygala vulgaris Gewone

vleugeltjesbloem x

Polygonatum multiflorum Gewone salomonszegel

Polygonatum verticillatum Kranssalomonszegel x x x x X x x

(21)

Polypodium vulgare Gewone eikvaren x

Potentilla anserina Zilverschoon x

Potentilla aurea x x X x

Prenanthes purpurea Rode bergsla x

Primula Sleutelbloem (G) x

Pulsatilla alba x x

Pyrola media Middelste wintergroen x

Pyrola minor Klein wintergroen x

Pyrola rotundifolia Rond wintergroen x

Pyrola spp Wintergroen x

Ranunculus aconitifolius x x

Ranunculus penicillatus? Waterranonkel x

Ranunculus platanifolius Witte boterbloem x x

Ranunculus polyanthemos

subsp. nemorosus Bosboterbloem x X

Ranunculus repens Kruipende boterbloem x

Rhinanthus angustifolius Grote ratelaar x

Rhinanthus minor Kleine ratelaar x

Rorippa spp Waterkers x

Rorippa sylvestris Akkerkers x

Rosa canina Hondsroos x x

Rubus idaeus Framboos x

Rumex crispus Krulzuring x

Rumex obtusifolius Ridderzuring x

Salix herbacea x

Sanguisorba officinalis Grote pimpernel x x

Scleranthus annuus Eenjarige hardbloem x

Scrophularia nodosa Knopig helmkruid x x

(22)

22

Sedum alpestre x x

Sedum telephium Hemelsleutel x

Senecio nemorensis

(ovatus) Schaduwkruiskruid x

Silene dioica Dagkoekoeksbloem x x x x X

Silene latifolia (subsp. alba) Avondkoekoeksbloem x X

Silene vulgaris Blaassilene x x x x x x x

Solidago virgaurea Echte guldenroede x X x

Stachys sylvatica Bosandoorn x x x x

Stellaria graminea Grasmuur x

Stellaria nemorum Bosmuur x x x x X x

Streptopus amplexifolius x x x X x

Tanacetum vulgare Boerenwormkruid x

Thalictrum aquilegifolium Akeleiruit x

Thesium alpinum Alpenbergvlas x

Thlaspi arvense Witte krodde x

Torilis japonica Heggendoornzaad x x x X

Tragopogon pratensis subsp.

pratensis Gele morgenster x x

Trientalis europaea Zevenster x x x X x

Trifolium hybridum Basterdklaver x

Trisetum flavescens Goudhaver x

Vaccinium myrtillus Blauwe bosbes x x x X

Vaccinium vitis-idaea Rode bosbes x x x X x

Valeriana officinalis Echte valeriaan x x x X

Veratrum album x x x X

Veronica beccabunga Beekpunge x x

Veronica chamaedrys Gewone ereprijs x x x

Veronica montana Bosereprijs x

(23)

Veronica officinalis Mannetjesereprijs x x x x

Veronica persica Grote ereprijs x

Vicia sepium Heggenwikke x x

Vicia villosa Bonte wikke s.l. x

Viola arvensis Akkerviooltje x x x

Viola biflora x x

Viola palustris Moerasviooltje x X x

Viola tricolor Driekleurig viooltje x

(24)

24 Bijlage C:

Vogellijst

KNNV-kamp 2007 Bloemrijkeweidebijcamping Medvedin-PramenLabe HorniAlberice SpinderluvMlyn HorniMisecki Snezka Bloemrijkeweidebijcamping Adrspach JanskeLazne HorniMisecki/VrbatovaBouda/Labskabouda Benecko Boberskastran Camping

Acrocephalus palustris Bosrietzanger x x

Alauda arvensis Veldleeuwerik x

Anas platyrhynchos Wilde Eend x x x

Anthus campestris Duinpieper X

Anthus pratensis Graspieper x x x X

Anthus trivialis Boompieper x x x X

Apus apus Gierzwaluw x x x x x

Buteo buteo Buizerd x x x x x x x

Carduelis cannabina Kneu x x x

Carduelis carduelis Putter x x x x x

Carduelis chloris Groenling x x x x x

Carduelis flammea

cabaret Kleine Barmsijs x X

Carduelis spinus Sijs x

Carpodacus erythrinus Roodmus x X

Certhia brachydactyla Boomkruiper x x x

Ciconia ciconia Ooievaar x x

Ciconia nigra Zwarte Ooievaar x x X x x

Cinclus cinclus Waterspreeuw x x

Coccothraustes

coccothraustes Appelvink x

Columba palumbus Houtduif x

Corvus corax Raaf x x

Corvus corone cornix Bonte Kraai x

Corvus corone corone Zwarte Kraai x

Coturnix coturnix Kwartel x x

Crex crex Kwartelkoning x

Cuculus canorus Koekoek x x x X

Delichon urbica Huiszwaluw x x x x X

(25)

Dryocopus martius Zwarte Specht x x

Emberiza citrinella Geelgors x x x x x x x

Erithacus rubecula Roodborst x x x x x x

Falco subbuteo Boomvalk x x x

Falco tinnunculus Torenvalk x x x x

Ficedula hypoleuca

Bonte

Vliegenvanger x

Fringilla coelebs Vink x x x x x x x x x X x x x

Garrulus glandarius Vlaamse Gaai x x x x

Hirundo rustica Boerenzwaluw x

Jynx torquilla Draaihals x

Lanius collurio Grauwe Klauwier x x X x x

Loxia curvirostra Kruisbek x x x x x X

Motacilla alba Witte Kwikstaart x x x x x X x x x

Motacilla cinerea

Grote Gele

Kwikstaart x x x x X x

Muscicapa striata

Grauwe

Vliegenvanger x x

Oenanthe oenanthe Tapuit x

Parus ater Zwarte Mees x x x x x x x

Parus caeruleus Pimpelmees x x

Parus cristatus Kuifmees x

Parus major Koolmees x x x x x x x

Parus palustris Glanskop x

Passer domesticus Huismus x

Pernis apivorus Wespendief x

Phoenicurus ochruros

Zwarte

Roodstaart x x x x x X x x

Phylloscopus collybita Tjiftjaf x x x x x x x x x x

Phylloscopus sibilatrix Fluiter x x x

Phylloscopus trochilus Fitis x x x x X

Pica pica Ekster x X x

Picoides major

Grote Bonte

Specht x x

(26)

26

Picus viridis Groene Specht x x x

Prunella collaris Alpenheggenmus x

Prunella modularis Heggenmus x x x x X

Regulus ignicapillus Vuurgoudhaantje x x x

Regulus regulus Goudhaantje x x x x x

Saxicola rubetra Paapje x x

Serinus serinus

Europese

Kanarie x x

Sitta europaea Boomklever x x x x x

Streptopelia turtur Zomertortel x x

Sturnus vulgaris Spreeuw x x x

Sylvia atricapilla Zwartkop x x x x x x x x x X x x

Sylvia borin Tuinfluiter x x x x

Sylvia communis Grasmus x x x X x

Troglodytes troglodytes Winterkoning x x x x x x x

Turdus merula Merel x x x x x x x x

Turdus philomelos Zanglijster x x x x x

Turdus pilaris Kramsvogel x x X x x x

Turdus torquatus Beflijster x x X

Turdus viscivorus Grote Lijster x x x x

(27)

Deelnemers KNNV-kamp 2007 in Tsjechië

Bos, Annette Oldeholtpade

Bos, Dieuwke Haarlem

Brouwer, Erik Goes

Brouwer, Ron St Philipsland

Kerf, Rob de Hilversum

Lagcher, Marloes Doetinschem

Mutsaers, Josephine Den Dungen

Mook, Rob van Wagenberg

Ouwerkerk, Wilfred Oldeholtpade

Ruiter, Rijn de Hoek van Holland

Vellekoop, Cor Hoek van Holland

Verroen, Gerard Dordrecht

Westhuis, Jan Rockanje

Westhuis-Maatkamp, Corrie Rockanje

Eindredactie: Cor Vellekoop/Rijn N. de Ruiter