Aan:
Provinciale Staten Onderwerp:
Vaststellen Provinciaal Beleidskader Jeugdzorg 2004 – 2007 alsmede het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Jeugdzorg 2004.
1. Wij stellen u voor:
1. het Provinciaal Beleidskader Jeugdzorg 2004 – 2007 alsmede het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Jeugdzorg 2004 vast te stellen;
2 de huidige voorziening jeugdzorg te splitsen in egalisatiereserve jeugdzorg en een voorziening provinciale middelen jeugdzorg;
3 het saldo van de egalisatiereserve jeugdzorg zo hoog en veilig mogelijk te beleggen, op basis van de regels van de Wet financiering decentrale overheden;
4 de begroting te wijzigen volgens bijgaande nota financiën.
2. Toelichting:
De voorliggende beleidsdocumenten zijn opgesteld in het kader van de landelijke Planning & Control cyclus Jeugdhulpverlening (P & C). Het beleid sluit aan op de afspraken welke zijn gemaakt met het Ministerie van VWS en het Ministerie van Justitie betreffende de uitvoering van het beleidskader en het implementatie- programma “Wet op de Jeugdzorg”.
Dit Provinciaal Beleidskader 2004 – 2007 en Uitvoeringsprogramma 2004 bevat een actualisatie van het beleid gerelateerd aan de landelijke en provinciale ont- wikkelingen in de Jeugdzorg. Aangezien het eind 2002 door Provinciale Staten vastgestelde Beleidskader 2003 –2006 op vrijwel alle onderdelen nog actueel en relevant is, is er sprake van continuering van dit beleid. De mate waarin dit beleid na 2003 gecontinueerd kan worden is onder meer afhankelijk van de uitvoering van de Wet op de Jeugdzorg
Met de vaststelling van het collegeakkoord is door Provinciale Staten uit het rekeningresultaat 2002 eenmalig €€ 2 mln. toegevoegd aan de voorziening Jeugdhulpverlening. Met deze middelen kan de jeugdzorg in 2004 en 2005 worden versterkt. Aangezien de rijksoverheid de verantwoordelijkheid heeft voor de bekostiging van de Jeugdzorg beschouwen wij de provinciale bijdrage als een tijdelijke cofinanciering voor knelpunten in de Jeugdzorg. Wij zullen ons tot aan een daadwerkelijke verzilvering van het “Recht op Jeugdzorg” blijven inzetten voor een aanvullende financiering door de betrokken ministeries van de Jeugdzorg in Flevoland. Uit het beleidskader Jeugdzorg blijkt dat deze inzet hoogst noodzakelijk is. Als er ondanks de extra provinciale middelen de komende jaren geen toereikende financiering van de rijksoverheid is zullen de bestaande tekorten, en daarmee de wachtlijsten, verder toenemen.
De nieuwe wet op de jeugdzorg
De huidige situatie kan gekenmerkt worden als een overgangsfase, vanuit de diversiteit van de jaren negentig, naar de uniformiteit van de Wet op de jeugdzorg.
De nieuwe wet voorziet in een efficiënter werkend jeugdzorgstelsel, waarvan de integrale toegang wordt gevormd door het bureau jeugdzorg. Een heldere taak- verdeling tussen bureau jeugdzorg en zorgaanbieders en vernieuwing en flexi- bilisering van het zorgaanbod moet leiden tot betere en meer vraaggerichte hulp
Statenvergadering:
11 december 2003
Agendapunt:
6
Lelystad:
28 oktober 2003
Registratienummer:
PS03.0174
Inlichtingen:
H.Sander,
sr. bel.mw. Jeugdzorg tst. 532
Afdeling:
Sociale Planvorming
gebaseerd financieringssysteem van kracht, het zogenaamde p x q systeem.
Daarin staat de p voor het aantal cliënten en q voor de prijs van de benodigde hulpvorm. Een complicatie vormt het ontbreken van een adequaat en integraal registratiesysteem; hieraan wordt hard gewerkt.
Ten tijde van het opstellen van dit beleidskader, oktober 2003, is de Wet inmiddels behandeld en met algemene stemmen aangenomen door de Tweede Kamer. Bij de behandeling is er, ook met algemene stemmen, een motie aangenomen waarin voor de groeisituatie in de Jeugdzorg in Flevoland gepleit wordt voor extra middelen. De Wet is eveneens behandeld in de vaste commissie voor VWS van de Eerste Kamer. Verwacht wordt dat de wet in november ter plenaire behandeling voorligt bij de Eerste Kamer.
Gezien de beperkte beschikbaarheid van middelen in de Rijksbegroting voor uit- voering van de Wet op de Jeugdzorg hebben de provincies en voor hen het IPO hun zorgen en bezwaren kenbaar gemaakt. In het beleidskader wordt dit nader toegelicht. Kort samengevat is het IPO van mening dat de rijksoverheid bij de invoering van de wet, en daarmee het recht op jeugdzorg, een financiële waarborg moet geven voor de aansprakelijkheid van de provincies. Uit de door IPO ingewonnen juridische adviezen blijkt dat de provincies en groot-stedelijke regio’s door cliënten aangesproken kunnen worden op het financieren van de voor hen geïndiceerde jeugdzorg. Het verzilveren van het “recht op Jeugdzorg” kan dan ook leiden tot grote financiële risico’s voor provincies als de rijksoverheid, ingegeven door bezuinigingen, onvoldoende middelen beschikbaar stelt. Het IPO heeft haar standpunt ook toegezonden aan de leden van de Eerste Kamer. Op dit moment
(oktober 2003) is nog niet bekend wat de uitkomsten zijn uit het bestuurlijke overleg tussen IPO en de Rijksoverheid en de gevolgen voor het
wetgevingstraject.
Status aparte voor Jeugdzorg Flevoland
Flevoland kent de hoogste groei bij één van de laagste budgetten per jeugdige.
Deze onrechtvaardige situatie rechtvaardigt een “status aparte”. Een “status aparte” zowel bij de verdeling van extra middelen als bij de financiering van het toekomstige “Recht op Jeugdzorg” .
De “Wet op de Jeugdzorg” biedt de mogelijkheid voor een financiering op grond van autonome groei . Flevoland zal zich beroepen op deze wettelijke mogelijkheid en verwacht een financiering op grond van de prognose van de autonome groei en toename van hulpvragen.
Ondanks de eerder aangehaalde motie is vanuit de Ministeries van VWS en Justitie nog geen besluit genomen over de omvang van de extra middelen voor Flevoland in 2004 e.v. . Indien onverhoopt de bovenstaande ontwikkelingen geen concreet uitzicht bieden op een aanzienlijke verbetering van de (financiële) positie van de Jeugdzorg in Flevoland dan zullen al bestaande knelpunten waaronder wachtlijsten verder toenemen.
Zoals is geconstateerd in het voorgaande beleidskader zal ook na invoering van de Wet op de Jeugdzorg de provincie de komende jaren bij moeten blijven springen in het op peil houden van de Flevolandse Jeugdzorg.
Project Implementatie Wet op de Jeugdzorg
De provincie is samen met de rijksoverheid, verantwoordelijk voor de
beleidsmatige en financiële regievoering. Het voorbereiden op en implementeren van de Wet op de Jeugdzorg vindt plaats binnen een complexe omgeving.
Bepalend voor de complexiteit van het project “Implementatie Wet Jeugdzorg” is de politiek / strategische context, het grote aantal betrokken sectoren (“stake holders”) en de financieel/ juridische verantwoordelijkheden.
Er is sprake van een grote mate van onzekerheid en onvoorspelbaarheid in de planning en doelrealisatie. Ondermeer het provinciale implementatieprogramma Wet op de Jeugdzorg i.c. het daarop gebaseerde werkplan wordt gehanteerd als instrument voor sturing en monitoren van deze processen. Het programma is zoveel mogelijk “SMART” gemaakt opdat de doelstellingen meetbaar worden en mede in het licht van het duale stelsel, de doelrealisatie verantwoord kan worden.
Het werkplan is als bijlage toegevoegd aan het beleidskader.
De provinciale regiefunctie
De “wet op de Jeugdzorg” legt nog sterker dan voorheen de regiefunctie over de Jeugdzorg neer bij de provinciale overheid. Het betreft de regie over het
jeugdzorgbeleid en over de financiering van het bureau jeugdzorg en de aanbieders van Jeugdzorg. Dit laatste met uitzondering van de aanbieders die onder het “AWBZ regime” vallen: de Jeugd Geestelijke gezondheidszorg (JGGZ) en de Jeugd Licht verstandelijk gehandicapten (JLVG). Daartoe dient de regie afgestemd te worden met de zorgkantoren. Om de door de wet gevraagde samenhang in de gehele jeugdzorgketen te verwezenlijken is nauwe afstemming vereist met de gemeenten. De gemeenten voeren de regie over het lokale jeugdbeleid, dit zijn met name de preventieve taken. De provinciale jeugdzorg dient daar zoveel mogelijk op aan te sluiten.
Prognose financiële tekorten jeugdzorg in Flevoland
Voor de ontwikkeling van de Jeugdzorg in Flevoland en voor de onderbouwing van de “status aparte” is het van belang om de tekorten in Flevoland aan te tonen.
Aan de hand van een ambtelijk IPO model zijn de kosten berekend voor het aan- pakken van bestaande knelpunten en tekorten en het invoeren van de Wet op de Jeugdzorg per 2004. Aanvullend op deze modelbenadering volgt de prognose op grond van de verwachte toename van de vraag naar Jeugdzorg in Flevoland.
Beide benaderingen tonen de grote tekorten aan in heden en in de toekomst voor Jeugdzorg Flevoland. De kosten voor brede invoering van de wet volgens het IPO model komen voor Flevoland uit op ruim € 11 mln per 2004. De kosten op grond van de prognose van de vraagontwikkeling in Flevoland komen uit op ca. € €7.3 mln in 2004 voor alleen de toename van het hulpaanbod.
Het bovenstaande maakt duidelijk dat zonder uitbreiding van structurele middelen de vraag naar Jeugdzorg niet kan worden opgevangen.
Verplichting tot vorming egalisatiereserve
De wet op de jeugdzorg schrijft voor dat provincies een egalisatiereserve voor de jeugdzorg vormen. Indien in enig jaar uit de rijksmiddelen (doeluitkering) een batig saldo ontstaat dient dit de egalisatiereserve te worden toegevoegd. Een nadelig saldo kan ten laste van de egalisatiereserve worden gebracht. Er is geen maximum gesteld aan de hoogte van de egalisatiereserve. De egalisatiereserve zal zo hoog rentend en zo veilig als mogelijk moeten worden belegd. De provincie
is daarbij gebonden aan aan de regels van de Wet financiering decentrale overheden, die voorschriften bevat voor het lenen en uitzetten van gelden door openbare lichamen, waaronder de provincie. Het gaat om de zogenaamde prudent minimal A rating en hoofdsomgarantie. Op dit moment bevat de huidige voorziening jeugdzorg, zowel provinciale middelen, als rijksmiddelen
(doeluitkering) . Om inzicht te hebben in welke middelen verplicht moeten worden belegd, is het noodzakelijk de huidige voorziening te splitsen in de
egalisatiereserve jeugdzorg, en een voorziening provinciale middelen jeugdzorg.
Bijkomend voordeel is dat de verantwoording over de besteding van provinciale middelen transparanter wordt.
Inzet extra middelen uit collegeprogramma voor Jeugdzorg
Voor de inzet van deze middelen, €€ 2 mln, is uitgegaan van de onderstaande prioriteiten. Een uitgebreide verantwoording en een overzicht van de doelen is opgenomen in het beleidskader.
1. Het bestaande beleid in 2003 wordt t/m 2005 gecontinueerd. Dit betreft zowel het beleid dat gefinancierd wordt uit de doeluitkering Jeugdhulpverlening als uit (incidentele) provinciale middelen.
2. De toegang tot de Jeugdzorg, het Bureau Jeugdzorg Flevoland, wordt gefinan- cierd op basis van de verwachte toename van aanmeldingen en
indicatiestellingen. Ook het kortdurende ambulante aanbod van BJZ wordt uitgebreid. Versteviging en bestendiging van het BJZ is daarbij het uitgangspunt.
3. Aan jeugdigen die gezien de wachtlijst langer dan 45 dagen moeten wachten op de gewenste geïndiceerde hulp wordt een “overbruggingsaanbod” geboden.
4. Voor de bedrijfsvoering van provinciale aanbieders van geïndiceerde jeugdzorg worden eenmalig middelen beschikbaar gesteld.
5. Voor de invoering van de Wet Jeugdzorg i.c. de proces/bestuurskosten voor het project “Wet op de Jeugdzorg” worden middelen beschikbaar gesteld.
De volledige inzet van de €€ 2 mln. voor deze beleidsprioriteiten in 2004 en 2005 heeft tot gevolg dat er voor overig nieuw Jeugdzorg beleid vrijwel geen middelen beschikbaar zijn.
3. Advies van de Commissie voor advies:
De commissie acht nadere beraadslaging in komende PS-vergadering wenselijk.
4. Ontwerp-besluit:
Provinciale Staten van Flevoland,
gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten d.d. 28 oktober 2003 nr. SPV/03.030963/A
BESLUITEN:
1. het Provinciaal Beleidskader Jeugdzorg 2004 – 2007 alsmede het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Jeugdzorg 2004 vast te stellen;
2. de huidige voorziening jeugdzorg te splitsen in egalisatiereserve jeugdzorg en een voorziening provinciale middelen jeugdzorg;
3. het saldo van de egalisatiereserve jeugdzorg zo hoog en veilig mogelijk te beleggen, op basis van de regels van de Wet financiering decentrale overheden;
4. de begroting te wijzigen volgens bijgaande nota financiën.
Aldus besloten in de openbare vergadering van Provinciale Staten van Flevoland d.d. 11 december 2003.
, griffier . ,voorzitter.
5. Bijlagen Geen.
6. Ter lezing gelegde stukken
1. Beleidskader Jeugdzorg 2003 – 2006 alsmede Uitvoeringsprogramma Jeugd- zorg 2003-10-10.
2. Reacties gemeenten en instellingen op ontwerp beleidskader.
3. Meest recente versie van de Wet op de Jeugdzorg (versie eerste kamer, excl.
AmvB’ en).
Gedeputeerde Staten van Flevoland,
, secretaris . ,voorzitter.
