2/2
5
Inhoudsopgave
1 Inleiding ... 4 1.1 Achtergrond ... 4 1.2 Juridisch k ader ... 4 1.3 Doelstellingen ... 5 1.4 Reikwijdte R AR T enneT ... 5 1.5 Aanpassing ... 5 1.6 Accountantscontrole ... 6 2 Algemene g rondslagen ... 72.1 Grondslagen f inanciële verslaggeving ... 7
2.2 In aanmerking te nemen beginselen ... 7
2.3 Verdeelsleutels ... 8
2.4 Activiteiten/taken ... 9
2.5 Grondslagen voor omrekening van i n vreemde valuta l uidende b edragen ... 10
2.6 Inflatie ... 10
2.7 Interne verrekenprijzen ... 10
2.8 Rubricering en toelichting ... 11
3 Vaste Activa ... 12
3.1 Algemeen ... 12
3.2 Materiële vaste activa ... 15
3.2.1 Inleiding en begripsbepaling ... 15
3.2.2 Waardering materiële vaste activa ... 15
3.2.3 Afschrijvingen... 17
3.2.4 Rubricering en toelichting ... 17
3.3 Immateriële vaste activa ... 18
3.3.1 Inleiding en begripsbepaling ... 18
3.3.2 Waardering immateriële v aste activa ... 18
3.3.3 Afschrijvingen... 18 3.3.4 Rubricering en toelichting ... 19 4 Kosten en O pbrengsten ... 20 4.1 Kosten ... 20 4.1.1 Vermogenskosten ... 20 4.1.2 Afschrijvingen... 20 4.1.3 Operationele k osten ... 20
4.1.4 Rubricering en toelichting operationele kosten ... 22
3/2
5
1 Inleiding
1.1 Achtergrond
1. Ingevolge a rtikel 41a van d e E lektriciteitswet 1 998 (hi erna: E -wet) stelt de Autoriteit Consument e n Markt (hierna: ACM) de k orting te r bevordering v an d e do elmatige bedrijfsvoering (hi erna: x -factor) vast voor de netbeheerder van h et l andelijk
hoogspanningsnet, TenneT TSO B.V. (hi erna: T enneT). Op basis van d e ho ogte van de x -factor stelt ACM vervolgens de t ransporttarieven (hierna: nettarieven) van TenneT vast. Tevens stelt ACM tarieven vast v oor het v errichten van s ysteemtaken d oor TenneT.
2. Om de juiste ge gevens (hierna: reguleringsdata1) te v erkrijgen ten b ehoeve v an d oor ACM te
nemen b esluiten i s een standaard v oor financiële v erslaggevingregels noodzakelijk. De i n deze s tandaard opgenomen financiële v erslaggevingregels moeten z o na uw z ijn gedefinieerd dat de opgevraagde gegevens uniform, voor één uitleg vatbaar en goed vergelijkbaar zijn. De regulatorische a ccountingregels TenneT ( hierna: R AR T enneT) geven i nvulling a an d e standaard v oor financiële v erslaggevingregels.
3. Deze v ersie v an d e RAR T enneT v ervangt de R AR TenneT 2012 en i s van k racht v oor verslagjaren di e aa nvangen op o f na 1 januari 2013.
4. In bi jlage 2 is een overzicht op genomen van d e i nhoudelijke wi jzigingen ten opzichte v an d e regels zoals opgenomen i n de RAR T enneT 2012.
1.2 Juridisch kader
5. Op grond van a rtikel 7, e erste l id, v an d e E-wet h eeft ACM de b evoegdheid om gegevens en inlichtingen op t e v ragen bij netbeheerders die no dig z ijn voor uitvoering v an d e taken van d e E-wet. O p ba sis van a rtikel 43 van d e E-wet i s een netbeheerder verplicht, v oor zover het de taken v an d e ne tbeheerder bedoeld i n artikel 16 van d e E-wet be treft, ee n af zonderlijke boekhouding te voeren.
Op ba sis van d eze bo ekhouding d ient v erslaglegging o ver de reguleringsdata plaats te v inden. Voor de ui tvoering v an zijn ta ak, bedoeld i n artikel 41 van d e E-wet, ac ht ACM het
noodzakelijk dat de reguleringsdata van TenneT o ver de jaren heen vergelijkbaar zijn. ACM heeft hi ertoe de R AR T enneT opgesteld.
1 De term reguleringsdata sluit vanzelfsprekend niet uit dat ACM in andere informatieverzoeken gegevens en
inlichtingen opvraagt die eveneens voor de regulering worden gebruikt. Tot en met de RAR 2012 werd het begrip
4/2
5
5/2
5
6. ACM heeft z ijn be voegdheid om, op basis van a rtikel 7 van d e E-wet, de reguleringsdata op te vragen, vastgelegd in de beleidsregel Regulatorische accountingregels 2004. Deze
beleidsregel bevat de bevoegdheid v oor ACM om de reguleringsdata over enig j aar, voorzien van e en c ontroleverklaring, o p te vragen.
1.3 Doelstellingen
7. In de RAR TenneT dient een set van financiële verslaggevingregels en definities te worden vastgelegd die ee nduidig te interpreteren zijn. Door gebruik te m aken v an d e R AR T enneT z ijn financiële ge gevens van TenneT ov er de j aren h een goed meetbaar en v ergelijkbaar.
8. Een tweede doelstelling i s het zoveel mogelijk beperken v an d e ad ministratieve l ast v oor TenneT. A CM tracht di t te b ereiken d oor werkbare f inanciële v erslaggevingregels op t e s tellen en d e f inanciële v erslaggevingregels zoveel mogelijk aan te l aten sluiten b ij de h uidige verslaggevingpraktijk van Te nneT.
1.4 Reikwijdte R
AR TenneT
9. De i n de RAR T enneT vastgelegde set v an f inanciële v erslaggevingregels en d efinities heeft betrekking o p al le financiële gegevens die be nodigd zijn om de we ttelijke taken e n
bevoegdheden di e ACM heeft ten aanzien v an TenneT t e kunnen ui tvoeren. De R AR TenneT dient p rimair voor r eguleringsdata, m aar kan te vens dienen v oor andere al dan niet pe riodiek terugkerende (f inanciële) dataverzoeken.
10. De R AR T enneT zijn e en s tandaard v oor financiële v erslaggevingregels. Di entengevolge hebben de RAR TenneT slechts betrekking op financiële gegevens en bepaalde niet-financiële gegevens. G egevens met be trekking to t k waliteitsaspecten v an d ienstverlening v oor
gereguleerde taken worden niet op basis van d e R AR T enneT vastgelegd.
1.5 Aanpassing
11. Voortschrijdend inzicht en evaluatie v an d e werkbaarheid v an d e R AR T enneT kunnen aanleiding z ijn om de R AR T enneT aan te p assen. V erder kunnen wetswijzigingen en/of aanpassingen van d e reguleringsmethodiek leiden tot een verandering van d e
informatiebehoefte.
6/2
5
13. Indien d e R AR T enneT in de opvatting v an d e T enneT of diens accountant n iet o f niet duidelijk voorzien i n ee n be paalde s ituatie, treedt TenneT al dan niet ge zamenlijk met di ens accountant in ov erleg m et ACM. Ui t dat overleg v oortkomende standpunten worden s chriftelijk
gecommuniceerd door ACM en z ijn te be schouwen al s een aanpassing v an d e R AR T enneT.
1.6 Accountantscontrole
2 Algemene grondslagen
2.1 Grondslagen financiële v
erslaggeving
15. Bij het opstellen v an d eze R AR T enneT is zoveel mogelijk aansluiting g ezocht bi j de i n Nederland algemeen aanvaarde g rondslagen voor de f inanciële v erslaggeving e n de International Financial Reporting S tandards (hierna: I FRS). K osten v oor voorzieningen2
worden opgenomen i n de reguleringsdata.
16. De reguleringsdata dienen te worden i ngericht op basis van d eze R AR TenneT in aa nmerking genomen h et f eit dat de RAR T enneT kunnen af wijken van d e i n Nederland algemeen aanvaarde g rondslagen voor de f inanciële v erslaggeving en/of de I FRS. De reguleringsdata worden in he le eu ro’s ingediend.
17. Indien d e R AR T enneT niet be schrijven h oe e en g ebeurtenis en d e da aruit v oortvloeiende transacties in de reguleringsdata dienen te worden v erwerkt, worden de reguleringsdata ingericht op basis van d e IFRS.
18. TenneT licht de situaties toe waarin he t benodigd was om de reguleringsdata in te ri chten o p basis van IFRS.
19. Indien d oor ACM voor een s pecifiek taakgebied o f organisatieonderdeel individuele
accountingregels zijn v astgesteld di e a fwijken v an d e i n d it hoofdstuk beschreven g enerieke accountingregels, ge lden de individuele ac countingregels boven d e ge nerieke
accountingregels.
20. Sommige i tems in de reguleringsdata kunnen ni et nauwkeurig worden ge waardeerd maar kunnen s lechts worden geschat. De s chattingen dienen redelijk te z ijn.
2.2 In aan
merking te nemen beg
inselen
21. De v olgende be ginselen3 dienen i n i eder geval in aa nmerking te worden genomen bij het
invullen v an d e reguleringsdata.
7/2
5
2 Het begrip voorzieningen in de RAR TenneT komt overeen met het begrip voorzieningen zoals dit in IFRS is
gedefinieerd.
3 Deze zijn mede ontleend aan het Stramien voor de opstelling en vormgeving van jaarrekeningen (NL-GAAP) en het
22. Het toerekenings- en c ausaliteitsbeginsel. G evolgen van t ransacties en a ndere
gebeurtenissen worden v erwerkt wanneer zij zich v oordoen (en ni et wanneer geldmiddelen worden ontvangen of betaald) en wo rden verwerkt i n d e reguleringsdata over de periode waarop z e be trekking h ebben.
23. Het v oorzichtigheids- en realisatiebeginsel. Winsten wo rden slechts genomen a ls zij op balansdatum zijn verwezenlijkt. V erliezen e n ri sico’s die h un o orsprong v inden vóór het ei nde van h et bo ekjaar, worden in acht ge nomen, i ndien z ij vóór het opmaken van d e
reguleringsdata bekend zijn ge worden.
24. Het m atchingbeginsel. Lasten di e s amenhangen met de v errichte p restaties dienen in beginsel te worden toegerekend aan de p eriode waarin de baten die v oortvloeien u it de prestaties zijn verantwoord. Di t m ag e chter niet l eiden tot d e v erwerking v an b alansposten i n s trijd m et he t voorzichtigheidsbeginsel.
25. Het c ontinuïteitsbeginsel. De r eguleringsdata worden ingevuld i n de veronderstelling d at de continuïteit v an d e on derneming g ewaarborgd i s en d at zij haar bedrijf in de afzienbare toekomst z al voortzetten.
26. Bestendige g edragslijn. De reguleringsdata geven op ee n s telselmatige wi jze de samenstelling van d e ac tivaposten e n de samenstelling e n de grootte v an d e tot ale k osten o p he t ei nde van het boekjaar respectievelijk van het lopende boekjaar weer. Een bestendige gedragslijn houdt voorts in da t geen ac tivering pl aatsvindt v an b estedingen (uitgaven, rekening h oudend met verplichtingen) die i n ee rdere jaren al s kosten z ijn v erantwoord i n de reguleringsdata. Indien voor een ge beurtenis de m ogelijkheid be staat om een onttrekking a an e en v oorziening te laten plaatsvinden mag d eze ge beurtenis niet al s kosten wo rden v erantwoord.
2.3 Verdeelsleutels
27. Kosten e n ac tiva worden i n ee rste i nstantie toegerekend aan d e taken o f activiteiten wa arop deze be trekking h ebben, op basis van a antoonbare c ausaliteit (‘d irecte k osten’).
28. Kosten e n ac tiva di e ni et causaal verband houden met en daardoor niet direct kunnen worden toegerekend aan taken o f activiteiten, worden alsnog toegerekend door toepassing v an verdeelsleutels. Hi erbij worden de v olgende c riteria i n acht ge nomen:
· Reflectie i nzet productiemiddelen: de verdeelsleutels per kostensoort di enen zo v eel mogelijk de i nzet v an d e on derliggende ‘ productiemiddelen’ te ref lecteren en n iet te zijn
8/2
9/2
5
ontleend aan bijvoorbeeld de draagkracht v an a fnemers, de o mzet4, pri jselasticiteit v an d e
vraag, etc. De i nzet van e en productiemiddel (waaronder arbeid) komt tot uitdrukking i n een (aantal) logische k enmerk(en) waarmee d at productiemiddel, en met na me de variaties in de inzet da arvan, in de regel wordt c .q. worden ge duid (bi jvoorbeeld: be stede uren, r uimtegebruik, benutte capaciteit, getransporteerde v olumes, netlengte, et c.). · Verdeelsleutels dienen consistent (door de ti jd, ee nduidig v oor verschillende
tariefcategorieën, e enduidig voor verschillende toepassingen), af doende b eargumenteerd en to ereikend gedocumenteerd te z ijn.
· De toepassing v an v erdeelsleutels is transparant. Di t wi l zeggen da t duidelijk is welke indirecte k osten d oor middel van v erdeelsleutels worden t oegerekend, wat de
samenstelling (parameters) van d e v erdeelsleutels is en we lke on derliggende waarden zijn ge bruikt v oor de b erekening v an d e v erdeelsleutels.
29. Uurtarieven mogen gebaseerd z ijn op voorcalculatorische kosten. TenneT specificeert i n de toelichting o p de reguleringsdata (het zogeheten grondslagendocument) kwantitatief hoe de uurtarieven zich he bben ontwikkeld in v ergelijking m et he t v oorgaande jaar. TenneT geeft een deugdelijke k walitatieve toelichting i ndien e en u urtarief meer dan 5% i s gestegen ten opzichte van h et v oorgaande jaar.
30. Ten b ehoeve van e en juiste k ostentoerekening g eldt he t voorgaande eveneens voor de kostentoerekening v anuit ee n ho ger niveau (bijvoorbeeld TenneT Holding) naar de i n de volgende pa ragraaf genoemde ta ken.
2.4 Activiteiten/taken
31. De wettelijke taken d ie TenneT m oet u itvoeren op basis van v erplichtingen in de wet s taan voor elektriciteit gedefinieerd i n artikel 16 v an d e E -wet. V oor de wettelijke taken d ie omschreven zijn i n artikel 16, eerste lid, van d e E -wet z ijn te omschrijven a ls de
transporttaken. De wettelijke taken u it artikel 16, tweede lid, van d e E -wet zijn te omschrijven als de s ysteemtaken. I n he t v ervolg v an d eze R AR T enneT wordt aa n de ze taken g erefereerd voor het af bakenen van ta akgebieden waarvoor in de reguleringsdata gegevens worden opgevraagd.
32. De reguleringsdata die v ia de ze R AR T enneT worden geadministreerd en ( zo v eel mogelijk gecombineerd) uitgevraagd bevatten gegevens over de t ransporttaken e n de systeemtaken.
4 Kostentoerekening op basis van omzetverhoudingen is een veel gebruikte toerekeningbasis. Echter, aangezien de
10
/25
33. Randnummer 31 houdt i n da t TenneT geen i nvesteringen of kosten o pvoert di e te relateren zijn aa n ac tiviteiten/taken d ie TenneT ui tvoert i n D uitsland. Tevens worden i nvesteringen en exploitatieresultaten die TenneT ten l aste v an d e z ogeheten “Derden Gelden” (waaronder veilingopbrengsten) brengt niet te worden opgenomen i n de reguleringsdata. De
kapitaalskosten d ie ge moeid z ijn met de NorNed-kabel vallen b uiten d e s cope de reguleringsdata. TenneT neemt de operationele k osten van d e NorNed-kabel, m et uitzondering v an de i nkoopkosten netverliezen, we l op i n de reguleringsdata.
2.5 Grondslagen v
oor omrekening van i n vreemde v
aluta luidende bedragen
34. De balansposten d ie worden ui tgedrukt i n v reemde valuta worden o mgerekend tegen de k oers per balansdatum, tenzij specifieke po sities zijn af gedekt met valutatermijntransacties. E en transactie i n v reemde v aluta g edurende de v erslagperiode wordt i n de reguleringsdata verwerkt tegen d e k oers die ge ldt op de t ransactiedatum.
2.6 Inflatie
35. De f inanciële ge gevens in de reguleringsdata worden nominaal aangeleverd, op ba sis van d e RAR T enneT.
2.7 Interne verrekenprijzen
536. Indien TenneT goederen of diensten b etrekt v an g roepsmaatschappijen d ienen de financiële transacties die hi eruit v oorvloeien i n de reguleringsdata te z ijn op genomen o p ba sis van reële prijzen, t arieven e n voorwaarden. Hiervan wordt ge acht sprake te zijn i ndien:
· TenneT de b edoelde g oederen o f diensten h eeft a fgenomen te gen dezelfde o f vergelijkbare pr ijzen, t arieven en voorwaarden als die zijn ge hanteerd v oor andere groepsmaatschappijen;
· de o mvang van d e i nterne v errekeningen die TenneT v erantwoordt ui t hoofde v an d e levering v an d e go ederen e n/of diensten d oor groepsmaatschappijen, i n v erhouding i s met de m ate wa arin de netbeheerder de goederen of diensten v an d e l everende
groepsmaatschappij heeft afgenomen;
· de p rijzen e n ta rieven d ie do or de l everende g roepsmaatschappij aan TenneT i n rekening zijn ge bracht v oor de l evering v an g oederen o f diensten z ijn ge baseerd op de werkelijk daaraan to e te rekenen kosten, eventueel verhoogd met een naar redelijkheid en billijkheid v astgestelde m arge di e ni et wezenlijk6 uitgaat b oven e en marge di e i n he t
handelsverkeer gebruikelijk is voor desbetreffende goederen o f diensten.
5 Het gestelde in artikel 18 van de E-wet blijft onverminderd van kracht.
6 Voor wat betreft de betekenis van het begrip ‘wezenlijk’ in deze RAR dient te worden aangesloten bij de regelgeving
37. Het vervaardigen van materiële vaste activa of het plegen van onderhoud kan TenneT zelf uitvoeren, uitbesteden aan een onafhankelijke derde onderneming of uitbesteden aan een gelieerde onderneming, bijvoorbeeld een infrabedrijf. In het geval van uitbesteding aan een gelieerde onderneming is het vorige randnummer niet van toepassing en wordt de interne vervaardigingsprijs7 van de gelieerde onderneming gebruikt om materiële vaste activa te
activeren.
2.8 Rubricering en toelichting
38. TenneT rubriceert en l icht de r eguleringsdata toe met i nachtneming v an d e i ndeling i n de invulmodule en de p aragrafen rubricering en toelichting in hoofdstuk 3 (v aste ac tiva) en hoofdstuk 4 (k osten e n op brengsten).8
11
/25
3 Vaste Activa
3.1 Algemeen
39. Een v ast ac tief wordt gedefinieerd al s een uit ge beurtenissen i n he t v erleden voortgekomen middel waarover TenneT de beschikkingsmacht he eft, d at zij in ge bruik heeft genomen e n waaruit i n de toekomst naar verwachting e conomische v oordelen n aar TenneT zullen v loeien. Tevens moet v oldaan zijn aa n de voorwaarde d at de kostprijs van e en v ast ac tief betrouwbaar kan worden v astgesteld. Deze R AR T enneT gebruiken h et woord ‘ bestedingen’ als equivalent voor het IF RS begrip ‘ kostprijs van e en v ast ac tief.9
40. Naar de mening v an ACM kunnen, i n be ginsel, be stedingen b etrouwbaar worden vastgesteld indien d e on derliggende p restatie(s) zijn ge realiseerd. Hi eronder verstaat ACM dat de desbetreffende investeringen (c.q. c omponenten daarvan) inhoudelijk zijn af gerond en door TenneT in ge bruik zijn ge nomen. B ovendien d ienen de betreffende bestedingen te z ijn geboekt i n de financiële ad ministratie v an TenneT e n d ienen deze te zijn ge baseerd op facturen o f andere, r elevante, onderliggende d ocumentatie.
41. Investeringen in v aste ac tiva worden on derscheiden in v ervangingsinvesteringen en investeringen in aa nleg o f uitbreiding v an h et ne t en de d aarbij behorende f unctionaliteit (hierna: ui tbreidingsinvesteringen).
42. Vervangingsinvesteringen zijn i nvesteringen waarbij de l engte en /of capaciteit en/of functionaliteit v an e en n et ge lijk blijft ten opzichte v an d e s ituatie v oor de i nvestering. 43. Uitbreidingsinvesteringen worden onderverdeeld i n reguliere en ni et-reguliere
uitbreidingsinvesteringen. Een ni et-reguliere ui tbreidingsinvestering i s een uitbreidingsinvestering d ie:
a. valt onder het bereik van a rtikel 20d van d e E -wet; of
b. op grond v an a rtikel 20e van d e E -wet do or TenneT bij de Minister is gemeld en door de Minister als bijzonder en n uttig en noodzakelijk is aangemerkt; of
c. door ACM als aanmerkelijke i nvestering (AI) is goedgekeurd.
Een r eguliere ui tbreidingsinvestering i s een investering d ie ni et be schouwd wordt al s vervangingsinvestering o f niet-reguliere ui tbreidingsinvestering.
12
/25
9 Het begrip bestedingen is hetzelfde als uitgaven rekening houdend met de verplichtingen. Zo leidt een factuur voor de
13
/25
44. Indien e en i nvestering s lechts gedeeltelijk aan de d efinitie van (niet-)reguliere uitbreidingsinvesteringen voldoet, i s uitsluitend het gedeelte da t daaraan voldoet te
classificeren al s (niet-)reguliere ui tbreidingsinvestering.10 TenneT moet ov er een deugdelijke
motivering e n s chriftelijke on derbouwing p er investering b eschikken o m te k unnen
onderbouwen da t er sprake i s van e en to ename van l engte en /of capaciteit en/of f unctionaliteit en waaruit de externe behoefte be staat. TenneT dient de toerekening to e te lichten.
45. Voor componenten van d e i nvestering d ie in he t bo ekjaar fysiek wel, m aar financieel of administratief nog niet z ijn a fgewikkeld ten tijde van h et moment van h et i ndienen van de reguleringsdata, di ent e en s chatting te worden opgenomen v oor het al dus resterende bedrag.11 In de reguleringsdata van h et da arop volgende b oekjaar wordt de schatting
gecorrigeerd m et de realisatie.
46. In af wijking op de randnummers 40 en 45 kan b ij TenneT sprake z ijn v an zogenoemde afloopinvesteringen,12 mits deze v oorzien worden v an e en adequate toelichting e n be perkt z ijn
in omvang.13
47. Een n etwerkasset i s in ge bruik genomen i ndien h et betreffende v ast ac tief is overgedragen14
aan de afdeling Systems Operations en daarmee onder v erantwoordelijkheid van Systems Operations valt. B ij zogeheten ‘ geknipte’ oplevering dient e r tevens minimaal sprake te zijn v an een verbinding tu ssen twee s tations.
48. De v aste ac tiva be staan uit di verse on derdelen d ie s eparaat v an e lkaar worden bepaald: a. EHS oud: de activa v oor extra ho ogspanningsnetten die z ijn aa ngeschaft o f i n ge bruik zijn
genomen voorafgaand aa n de regulering do or ACM, dat wil zeggen v oor 1 januari 2001; b. EHS nieuw: d e ac tiva v oor extra ho ogspanningsnetten di e z ijn aa ngeschaft o f in ge bruik
zijn ge nomen o p 1 januari 2001 o f later;
c. HS oud: de activa v oor hoogspanningsnetten di e z ijn aa ngeschaft o f in ge bruik zijn genomen voorafgaand aa n de regulering do or ACM, dat wil zeggen v oor 1 januari 2001; d. HS 2007: de activa v oor hoogspanningsnetten di e T enneT na 2 007 in be heer heeft
10 Dit betreft bijvoorbeeld een investering waarbij zowel sprake is van vervanging als van een (niet-)reguliere uitbreiding. 11 Voorbeelden zijn: a) niet alle facturen voor geleverde diensten zijn ontvangen b) er is sprake van geschillen tussen
TenneT en de leverancier, bijvoorbeeld over facturen of garantiebepalingen c) bij oplevering geconstateerde gebreken dienen te worden hersteld of opgelost. Deze posten omvatten dus geen toekomstige kosten.
12 Afloopinvesteringen zijn componenten van een grotere investeringen die in gebruik worden genomen na
ingebruikname van desbetreffende grotere investering.
13 Maximaal EUR 5 miljoen voor EHS nieuw en HS nieuw tezamen.
14 Betreft het een niet-reguliere uitbreidingsinvestering dan levert TenneT een kopie van het bijbehorende
gekregen, en die z ijn aa ngeschaft o f i n ge bruik zijn genomen tu ssen 1 januari 2001 e n 31 december 2007;15
e. HS nieuw: d e TZ H-netten16 die z ijn aa ngeschaft o f in ge bruik zijn ge nomen tussen 1
januari 2001 en 31 d ecember 2007 en de a ctiva v oor hoogspanningsnetten di e z ijn aangeschaft o f in ge bruik zijn ge nomen o p 1 januari 2008 of later;
f. Systeemtaken: a ctiva v oor systeemtaken.
49. Met be hulp van d e richtlijnen beschreven i n de ze RAR T enneT, worden de a fschrijvingen en de a ctivawaarde v an i nvesteringen voor EHS nieuw, HS nieuw en systeemtaken b epaald. 50. De gestandaardiseerde ac tivawaarde en de resterende afschrijvingstermijn van d e E HS oud,
HS oud en HS 2007 ac tiva z ijn v oor TenneT s eparaat vastgelegd. ACM berekent d e jaarlijks gestandaardiseerde afschrijvingskosten v oor de ac tivawaarde van d eze ac tivacategorieën. 51. De af schrijvingskosten v oor activa v an E HS nieuw, HS nieuw en systeemtaken, wo rden
berekend met i nachtneming van d e i n he t hoofdstuk 3.2.3 en 3.3.3 opgenomen regels. 52. Er is sprake v an e en d esinvestering i ndien e en v ast ac tief ni et m eer in ge bruik is bij TenneT.
Vanaf 201417 blijven g edesinvesteerde ac tiva op genomen i n de boekwaarde / de
gestandaardiseerde ac tivawaarde, tenzij sprake i s van o verdracht aa n ee n an dere netbeheerder.
53. TenneT geeft opbrengsten d ie op enigerlei wijze samenhangen met de desinvestering op i n de reguleringsdata.
54. TenneT verstrekt een toelichting v oor de ac tiva die worden ov ergedragen aan een regionale netbeheerder of die zijn overgedragen door een regionale netbeheerder. Deze toelichting bevat aa rd van d e ac tiva18, de GAW waartegen d e ov erdracht pl aatsvindt (i ndien b ekend), de
opbrengsten (overdrachtsprijs en e ventuele an dere opbrengsten), de res terende afschrijvingstermijn en de n aam van regionale ne tbeheerder.
55. Bijzondere waardeverminderingen doen z ich regulatorisch ni et v oor.
15 Het betreft de HS-netten van Liander (behalve gebeid Randmeren), Enexis en DNWB. De HS-netten van
TenneT Regionaal waren al in beheer bij TenneT.
16 Transportnet Zuid-Holland.
17 Vanaf 2014 geldt de nieuwe reguleringsmethodiek die beschreven wordt in het methodebesluit Transporttaken
TenneT 2014-2016, kenmerk ACM/DE/2013/204144, zie www.acm.nl
18 Categorie (HS oud e.d.) en een korte omschrijving.
14
3.2 Materiële v
aste ac
tiva
3.2.1 Inleiding en b egripsbepaling
56. Onder materiële v aste ac tiva worden ac tiva v erstaan die bestemd z ijn o m de uitoefening v an de werkzaamheden van d e r echtspersoon duurzaam te d ienen. V oor de bepaling v an h etgeen tot de materiële vaste activa dient te worden gerekend, is niet de juridische, m aar de
economische e igendom doorslaggevend.
57. Netwerken i n ec onomisch ei gendom van e en a ndere n etbeheerder worden alleen in de reguleringsdata van d esbetreffende netbeheerder opgenomen.
58. Onder gemeenschappelijke m ateriële v aste ac tiva19 worden materiële v aste ac tiva v erstaan
die do or meerdere gr oepsmaatschappijen b innen de g roep waarvan TenneT deel uitmaakt worden gebruikt. De e conomische e igendom is doorslaggevend voor opname on der de materiële v aste ac tiva bi j de netbeheerder. A ctiva d ie (gedeeltelijk) worden gebruikt door TenneT, maar waarvan het e conomisch ei gendom berust b ij een groepsmaatschappij, worden niet do or TenneT als activa i n z ijn reguleringsdata opgenomen. De vergoeding d ie Te nneT voor het ge bruik betaalt, wordt in de reguleringsdata opgenomen o nder de o perationele kosten; deze v ergoeding d ient i n ov ereenstemming te zijn m et de bepalingen over interne verrekenprijzen i n randnummer 36.
59. Activa i n aa nbouw of in be stelling m aken g een deel uit v an d e ge standaardiseerde activawaarde en mogen daardoor niet worden op genomen i n de reguleringsdata.
3.2.2 Waardering materiële v aste a ctiva
60. Materiële v aste ac tiva di enen te worden g ewaardeerd op basis van h istorische kosten vanaf het m oment d at aa n de criteria v oor activering i s voldaan. O nder historische k osten wo rdt de prijsgrondslag v erkrijgings- of vervaardigingsprijs verstaan.
61. De v erkrijgingsprijs van e en actief is de p rijs waartegen h et is verworven. Deze p rijs omvat de inkoopprijs en d e bi jkomende kosten. Wanneer een materieel vast ac tief wordt v erkregen bij een fusie o f overname, vindt waardering p laats tegen de verkrijgingsprijs op h et m oment v an de o vername. In dien h et o vergenomen ac tief reeds door ACM wordt be trokken i n haar reguleringsmethoden, vindt waardering p laats tegen de boekwaarde di e ACM hanteert op het moment van v erkrijging.
15
/25
16
/25
62. Het be grip vervaardigingsprijs is van to epassing o p i ntern vervaardigde activa. Deze o mvat uitsluitend de volgende elementen:
a. materialen; b. interne uren;
c. diensten v an d erden en d. rente. 20
63. Bestedingen voor materialen worden o pgenomen te gen inkoopprijs en b ijkomende kosten exclusief een interne wi nstopslag.
64. Bestedingen voor interne uren al s onderdeel van de vervaardigingsprijs zijn ge baseerd op ee n intern uurtarief exclusief een winstopslag. He t intern uurtarief wordt berekend per tariefgroep (groepering v an medewerkers). Het i ntern uurtarief bestaat ui tsluitend uit
a. brutosalaris
b. werkgeverslasten (s ociale p remies, pensioenlasten)
c. overige pe rsoneelskosten (o.a. rei skosten e n op leidingskosten)
d. directe werkplekgerelateerde k osten v oor huisvesting e n automatisering en e. indirecte werkplekgerelateerde k osten (o.a. te lefoonkosten).
65. Bestedingen voor diensten v an derden worden op genomen tegen i nkoopprijs en b ijkomende kosten. Bij inhuur van e xternen i s tevens een opslag voor huisvesting e n au tomatisering v an toepassing.
66. Bouwrente wordt opgenomen tegen d e do or ACM vastgestelde n ominale weighted av erage cost o f capital (hierna: WACC) vóór belastingen, vanaf het m oment d at ee n ac tivum in aanbouw i s tot h et m oment v an i ngebruikname,21 over de gemiddelde waarde van d e ac tiva.
67. Van d erden ontvangen bi jdragen worden, met i nachtneming v an h et matchingbeginsel, i n mindering gebracht op de g eactiveerde k osten.
68. Bestedingen na d e i ngebruikname van e en g ekocht of zelf vervaardigd a ctief (bijvoorbeeld de kosten v oor groot o nderhoud) dienen in pri ncipe a ls operationele k osten t e worden
verantwoord. A ctivering v indt slechts plaats indien:
a. sprake i s van e en l evensduurverlenging met minimaal vijf jaren; en
b. de v aststelling v an d e be stedingen en d e toerekening a an h et ac tief op e en b etrouwbare wijze k unnen ge schieden.
17
/25
3.2.3 Afschrijvingen
69. Bij de b epaling v an d e tot ale k osten wo rden afschrijvingen in aa nmerking g enomen. 70. Afschrijvingen in he t j aar van aanschaf of gereedmelding worden b erekend vanaf de e erste
maand volgend op d e m aand v an i ngebruikname van h et actief.
71. Afschrijvingen worden berekend met be hulp v an d e l ineaire af schrijvingsmethode o ver de historische k osten e n ee n re stwaarde v an n ihil.
72. Voor de bepaling v an d e l evensduur dient voor investeringen vanaf 2013 aangesloten te worden bij het overzicht v an d e v astgestelde l evensduren z oals deze z ijn opgenomen i n bijlage 1. Voor investeringen uit eerdere jaren i s aansluiting bi j de l evensduren i n bi jlage 1 toegestaan en a anbevolen. Indien v oor investeringen uit eerdere jaren nog n iet aa ngesloten kan worden b ij de levensduren i n bi jlage 1, da n di ent d e t abel in bi jlage 2 toegepast te worden. 73. Over grond wo rdt ni et af geschreven.
3.2.4 Rubricering en t oelichting
De m ateriële v aste ac tiva di enen te worden g erubriceerd c onform het overzicht da t i s opgenomen a ls bijlage 1.
74. Een niet-reguliere ui tbreidingsinvestering wordt s eparaat op genomen. Tevens wordt i n de toelichting e en b eschrijving g egeven v an h et b etreffende actief. A lle ov erige ri chtlijnen zijn onverkort van to epassing v oor een niet-reguliere ui tbreidingsinvestering.
75. Bij een desinvestering v an E HS nieuw, HS nieuw e n systeemtaken wordt het oorspronkelijke jaar van i ngebruikname vermeld.
76. Van h et v erloop v an d e po sten o pgenomen o nder de materiële v aste ac tiva ge durende h et boekjaar dient e en s luitend overzicht te worden gegeven voor EHS nieuw, HS nieuw e n systeemtaken waaruit moet blijken:
a. de b oekwaarde aan het b egin v an h et bo ekjaar bestaande ui t de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en d e c umulatieve af schrijvingen;
b. het bedrag van verworven/geactiveerde activa;
c. de v erkrijgings- of vervaardigingsprijs desinvesteringen; d. cumulatieve af schrijvingen desinvesteringen;
e. afschrijvingen en;
18
/25
3.3 Immateriële vaste ac
tiva
3.3.1 Inleiding en b egripsbepaling
77. Een i mmaterieel actief is een identificeerbaar niet-monetair actief zonder fysieke ge daante d at wordt ge bruikt v oor productie, af levering v an g oederen of diensten, voor verhuur aan derden of voor administratieve do eleinden.
78. TenneT rubriceert i nvesteringen in i mmateriële v aste ac tiva als volgt: a) kosten v an o nderzoek en o ntwikkeling;
b) (proces)automatisering;
c) overige i mmateriële v aste ac tiva.
79. Onder (proces)automatisering v allen g ekochte e n z elfontwikkelde p rogrammatuur. S oftware die ni et s epareerbaar is, bi jvoorbeeld omdat d eze s oftware integraal onderdeel uitmaakt v an een machine, v alt onder de materiële v aste ac tiva.
80. Goodwill22 wordt ni et ge activeerd. G oodwill is namelijk per definitie ge en a ctief dat wordt
aangewend voor uitvoering v an d e wettelijke taken v an TenneT.
81. Al dan niet i ntern on twikkelde m erken, l ogo’s, k lantenbestanden e n ge lijksoortige i tems dienen niet te worden geactiveerd.
3.3.2 Waardering immateriële vaste a ctiva
82. De randnummers onder paragraaf 3.2.2 ( waardering materiële v aste ac tiva) zijn mutatis mutandis van to epassing o p de waardering v an d e i mmateriële v aste ac tiva.
3.3.3 Afschrijvingen
83. Bij de b epaling v an d e tot ale k osten wo rden afschrijvingen in aa nmerking g enomen. 84. Afschrijvingen in he t j aar van aanschaf of gereedmelding worden b erekend vanaf de e erste
maand volgend op d e m aand v an i ngebruikname van h et actief.
85. Afschrijvingen worden berekend met be hulp v an d e l ineaire af schrijvingsmethode o ver de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en e en restwaarde van nihil.
86. Voor de bepaling v an d e l evensduur dient voor investeringen vanaf 2013 aangesloten te worden bij het overzicht v an d e v astgestelde l evensduren z oals deze z ijn opgenomen i n
19
/25
bijlage 1. Voor investeringen uit e erdere jaren i s aansluiting bi j de l evensduren i n bi jlage 1 toegestaan en a anbevolen. In de toelichting wordt de gehanteerde afschrijvingstermijn onderbouwd.
3.3.4 Rubricering en t oelichting
87. Van h et v erloop v an d e po sten o pgenomen o nder de immateriële v aste activa di ent e en sluitend overzicht te worden gegeven waaruit, met be trekking to t het onderhavige b oekjaar, moet b lijken:
a. de b oekwaarde aan het b egin v an h et bo ekjaar bestaande ui t de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en d e c umulatieve af schrijvingen;
b. het bedrag van verworven/geactiveerde activa;
c. de v erkrijgings- of vervaardigingsprijs desinvesteringen; d. de c umulatieve af schrijvingen desinvesteringen; e. de a fschrijvingen en;
f. de b oekwaarde aan het e inde van h et bo ekjaar.
20
/25
4 Kosten en Opbre
ngsten
4.1 Kosten
89. De totale k osten v an TenneT bestaan uit: a. vermogenskosten;
b. afschrijvingen;
c. en o perationele k osten.
4.1.1 Vermogenskosten
90. In de vermogenskostenvergoeding z ijn de vennootschapsbelasting e n financieringskosten opgenomen voor zowel het vreemd vermogen als het eigen v ermogen.
91. De v ermogenskostenvergoeding wordt door ACM bepaald m et be hulp v an d e reële WACC en de geïnfleerde activagegevens.
4.1.2 Afschrijvingen
92. TenneT berekent de afschrijvingskosten met inachtneming van de bepalingen in deze RAR.
4.1.3 Operationele kosten
93. Operationele k osten wo rden gedefinieerd al s alle kosten d ie be trekking h ebben op TenneT en toerekenbaar zijn aa n d e ui toefening v an d e on der hoofdstuk 2.4 beschreven ta ken v oor zichzelf, v oor andere netbeheerders of voor anderen di e recht v an g ebruik van e en n et hebben en geen vermogenskostenvergoeding of afschrijvingen zijn.
94. Tot de operationele k osten b ehoren ni et:
a. afschrijvingen (waaronder resultaten op desinvesteringen) en v ermogenskosten b. goodwill
c. financiële ba ten e n l asten (r ente) d. vennootschapsbelasting
e. transactiekosten v oor financieringen (upfront f ees voor underwriters, j aarlijkse f ees voor kredietfaciliteiten e n ov erhead k osten, zoals administratieve-, treasury- en juridische kosten o m de v reemd vermogen portefeuille te beheren en k osten v oor het he bben van een credit rating23)
f. door ACM opgelegde boetes en ‘ last onder dwangsom’ die aa n Te nneT of haar medewerkers zijn op gelegd
g. uitgekeerde c ompensatie bi j ernstige s toringen24
23 Zie Brattle, The WACC for the Dutch TSOs, DSOs, water companies and the Dutch Pilotage Organisation, 4 maart
2013, www.acm.nl.
21
/25
h. toevoeging a an o f onttrekking ui t wettelijke reserves.
95. TenneT geeft de operationele k osten b ruto o p, i n die z in dat d eze op erationele k osten e n eventuele ov erige o mzetten inzake artikel 16 van d e E-wet ni et op voorhand g esaldeerd worden. TenneT maakt i nzichtelijk welke op erationele kosten z ijn toe te rekenen aan overige omzetten inzake artikel 16 van d e E-wet teneinde ACM in s taat te s tellen o m de o perationele kosten t e be rekenen voor uitsluitend die ta ken waarvoor ACM een tarief vaststelt. Het inzichtelijk maken v indt p laats doordat TenneT gemotiveerd ee n c orrectie k an m aken o p de vooraf gedefinieerde berekening i n de invulmodule di e de pragmatische a anname b evat da t het p ercentage v an d e op erationele k osten d at to erekenbaar is aan de o verige op brengsten 100% i s.
96. De k osten v an d e do tatie aa n de voorziening d ubieuze de biteuren worden s eparaat zichtbaar verantwoord. E en e ventuele vrijval wordt al s negatieve k osten o nder de ov erige k osten verantwoord.
97. De hoogte v an d e voorziening d ubieuze de biteuren en de daarmee s amenhangende jaarlijkse dotaties en o nttrekkingen zijn ge baseerd op de beoordeling d oor TenneT, ten t ijde v an he t opstellen v an d e reguleringsdata, van d e on inbaarheid van aa nwezige v orderingen per balansdatum. Een i ndicatie v oor oninbaarheid z ijn be talingsproblemen b ij afnemers,
bijvoorbeeld i ndien s prake i s van s urseance v an b etaling. Bij de v orming v an d e voorziening dubieuze de biteuren z ijn de algemeen geldende wettelijke be palingen onverkort v an toepassing.
98. Geïncasseerde r eeds afgeboekte v orderingen worden ten gunste v an d e v oorziening d ubieuze debiteuren gebracht.
99. De operationele k osten wo rden gecorrigeerd v oor: a. geactiveerde productie ei gen bedrijf en
b. doorbelaste k osten, bijvoorbeeld detachering p ersoneelsleden bij andere groepsmaatschappij.
Deze c orrecties zijn te beschouwen al s negatieve k osten en z ijn da armee g een overige opbrengsten.
22
/25
101. TenneT baseert de k osten v oor inkoop Energie & Vermogen op d e be palingen uit de Meetcode Elektriciteit.25
4.1.4 Rubricering en t oelichting operationele k osten
102. In de toelichting worden de dotaties aan en de vrijval van voorzieningen en de aard van de voorzieningen nader uiteengezet.
103. In al le s ituaties waar sprake i s van e en wi jziging i n de wijze v an b erekenen en t oerekenen van de i ndirecte k osten a an d e in hoofdstuk 2.4 beschreven ta ken, d ient i n de toelichting e en kwantitatieve en financiële o nderbouwing te worden ge geven o ver de g evolgen van d e wijziging o p he t onderhavige boekjaar.
104. In de toelichting op de post overige bedrijfskosten wordt het verloop (mutatieverslag)26 van d e
voorziening d ubieuze de biteuren weergegeven.
105. TenneT neemt i n de toelichting e en a ansluiting op tu ssen de i n de jaarrekening v an T enneT TSO B.V. gerapporteerde to tal operating e xpenses en d e operationele k osten voor het EHS- en HS-net en de systeemtaken z oals opgenomen i n de reguleringsdata van h etzelfde
boekjaar. T evens geeft TenneT i n de toelichting e en verklaring op van d e on twikkeling van d e operationele k osten voor het E HS- en HS-net en de systeemtaken tu ssen h et v oorgaande en het h uidige b oekjaar.
4.2 Opbrengsten
106. De wi jze waarop v olumes en omzetten worden opgegeven s taat beschreven i n de invul- en auditinstructie v oor de tarievenmodule. De Codata module reguleringsdata bevat ge en volumes en o pbrengsten.
25 Zie www.acm.nl voor de meest recente Meetcode Elektriciteit.
23
/25
Bijlage 1: Materiële en immateriële vaste activaklassen en
afschrijvingstermijnen voor investeringen vanaf 2013
Materiële vaste activa categorie
Soort actief Afschrijvingstermijn
I Hoogspanningslijnen: · Mast en fundatie · Elektrotechnisch deel 55 jaar 40 jaar II Hoogspanningskabels 50 jaar III Hoogspanningsstations: · Primair · Primair · Secundair 45 jaar 25 jaar 25 jaar IV Vermogenstransformatoren (incl. “transformatorhuisje”) 35 jaar V Overig vast actief:
· Terreinen · Gebouwen · Telecommunicatienet · Computerapparatuur · Overige bedrijfsmiddelen Nihil 40 jaar 10 jaar 5 jaar 10 jaar Immateriële vaste activa categorie
Soort actief Afschrijvingstermijn
I Kosten van onderzoek en ontwikkeling
24
/25
Bijlage 2: Materiële vaste activaklassen en
afschrijvingstermijnen voor investeringen vóór 2013
Voor investeringen uit de jaren vóór 2013 is aansluiting bij de levensduren in bijlage 1 toegestaan en aanbevolen. Indien voor investeringen vóór 2013 nog niet aangesloten kan worden bij de
levensduren in bijlage 1, dan dient de tabel in bijlage 2 toegepast te worden.
Materiële vaste activa categorie
Soort actief Afschrijvingstermijn
I Hoogspanningslijnen: · Mast en fundatie · Elektrotechnisch deel 55 jaar 40 jaar II Hoogspanningskabels 50 jaar III Hoogspanningsstations: · Primair · Primair · Secundair 40 – 45 jaar 25 jaar 20 – 30 jaar IV Vermogenstransformatoren (incl. “transformatorhuisje”) 35 jaar V Overig vast actief:
25
/25
Bijlage 3: Inhoudelijke wijzigingen t.o.v. de RAR TenneT 2012
Rand-nummer
Onderwerp Omschrijving verschil
14 Controleverklaring Accountantsverklaring gewijzigd in controleverklaring 15 Kosten voor voorzieningen Kosten voor voorzieningen worden opgenomen in de
PRD.
16 Hele euro’s De reguleringsdata worden in hele euro’s ingediend. 41 / 42 /
43 / 44
Soorten investeringen Definitie vervangingsinvestering en reguliere/niet-reguliere uitbreidingsinvestering. Toerekensystematiek bij
combinatie van vervanging en uitbreiding geïntroduceerd. 45 Schattingen van kosten In de reguleringsdata van het daarop volgende boekjaar
wordt de schatting gecorrigeerd met de realisatie. 46 Afloopinvesteringen Deze alinea geldt ook voor niet-reguliere
uitbreidingsinvesteringen.
47 AquaP8-formulier TenneT levert het AquaP8-formulier voor aanmerkelijke en bijzondere uitbreidingsinvesteringen en RCR-projecten aan ACM op.
52 Desinvesteringen Vanaf 2014 blijven gedesinvesteerde activa opgenomen inde boekwaarde / de gestandaardiseerde activawaarde, met uitzondering van overdracht aan een andere
netbeheerder
66 Bouwrente Specificatie moment van ingebruikname.
74 Aanmerkelijke investering De term aanmerkelijke investering is uitgebreid en vervangen door de generieke term niet-reguliere uitbreidingsinvestering.
72 / 86 Mengtermijnen Opsplitsing van mengtermijnen t.b.v. volgende reguleringsperiode.
97 Voorziening debiteuren Meer richting gegeven voor het opnemen van kosten uit hoofde van het voorzien van vorderingen op afnemers 105 Toelichting Aansluiting total operating expenses op operationele
kosten en een toelichting op de kostenontwikkelingen. Bijlage 1 Afschrijvingstermijnen Alle mengtermijnen zijn vervangen door vaste termijnen en
