Mercatorpark
Samenvattend verslag presentatie stedenbouwkundig plan dinsdag 15 september 2020 – 19.30 – 21.00 uur
Op 14 en 15 september is het concept stedenbouwkundig plan voor het Mercatorpark gepresenteerd aan omwonenden en belangstellenden. Vanwege de beperkende coronamaatregels was er een maximum aan het aantal deelnemers. Omdat er 55 aanmeldingen waren, zijn er vier sessies met maximaal 15 deelnemers gehouden. Dit is een impressie van de vierde sessie.
De bijeenkomst vindt plaats in de voormalige LTS, middenin het gebied waar het over gaat. In een schoollokaal staan tafeltjes ruim van elkaar opgesteld. Op elk tafeltje ligt een plattegrond met de huidige situatie en de voorgestelde toekomstige situatie van het Mercatorpark. Op het scherm draait een filmpje met een compilatie van straatinterviews die in juni zijn gemaakt. In het midden staat een maquette die nog met een doek is afgedekt. Zo wordt voorkomen dat mensen daar direct naartoe lopen en de benodigde onderlinge afstand vergeten.
Opening
Gespreksleider Frank Ratelband opent de bijeenkomst en stelt de aanwezige mensen van het projectteam. Dat zijn:
• Michel Tureay, senior projectmanager Mercatorpark & OLVG West.
• Dick Bruijne, stedenbouwkundige
• Mouhamed Moaddine, verkeerskundige
Bij deze vierde bijeenkomst zijn 6 mensen aanwezig. Er waren 15 aanmeldingen. ‘Fijn dat u er wél bent!’, zegt Frank Ratelband.
Korte terugblik
Michel Tureay begint met een korte terugblik op de 4 online bijeenkomsten die in juni en juli jl. zijn gehouden. Er waren gemiddeld 60 bezoekers per bijeenkomst. De eerste online bijeenkomst ging over de uitgangspunten voor het Mercatorpark die het projectteam als opdracht heeft meegekregen: ca.1.100 tot 1.200 woningen, een alles-in-een-school en voldoende groen. Ook is meegegeven te onderzoeken of het haalbaar is het gebouw van de voormalige LTS te behouden.
Via de volgende drie online bijeenkomsten is informatie opgehaald over openbare ruimte, verkeer en voorzieningen. Drie architecten/stedenbouwkundige bureaus hebben hun visie op het gebied gegeven.
Met 40 straatinterviews, een online enquête met een respons van 52 mensen en vele gesprekken zijn nog meer inzichten verkregen. Bovendien zijn per e-mail ideeën aan het projectteam meegegeven.
Michel noemt de betrokkenheid van mensen bij het gebied groot. Omwonenden wil het gebied graag gebruiken om te recreëren, te sporten en te spelen. Niemand is tegen nieuwe woningen in dit gebied, maar er zijn wel zorgen over het aantal en de dichtheid. De geplande hoogbouw ziet men liefst aan de kant van de A10. Dat is verwerkt in het aangepaste plan. Ook kwamen er ideeën voor (tijdelijke) initiatieven, zoals een upcycle-fabriek, een kinderkookcafé en een buurthuis.
Op basis van de randvoorwaarden en de opgehaalde ideeën over de toekomst van het Mercatorpark is het projectteam deze zomer aan de slag gegaan. Dat heeft geleid tot het concept stedenbouwkundig plan dat nu wordt gepresenteerd. Dit plan bestaat uit een ruimtelijke uitwerking en een financiële doorrekening. Dat laatste is nog niet afgerond.
De reacties van deze vier sessies op 14 en 15 september worden voor zover mogelijk nog verwerkt in het concept stedenbouwkundig plan. Ook kunnen mensen nog tot eind september per e-mail reageren op janevertsenstraatwest@amsterdam.nl.
Alle informatie die is gebruikt voor het concept stedenbouwkundig plan is te vinden op
www.amsterdam.nl/mercatorpark. Daar staat ook een lijst met alle onderliggende onderzoeken. Wie deze wil inzien kan ze per e-mail opvragen. De presentaties van deze bijeenkomsten en de verslagen komen ook zo snel mogelijk op de website.
Presentatie Stedenbouwkundig Plan
Stedenbouwkundige Dick Bruijne geeft een uitgebreide toelichting op het concept stedenbouwkundig plan. Om te beginnen bedankt hij de mensen die via e-mail heel uitgebreid hun ideeën hebben gedeeld.
Een hen is ook bij deze sessie aanwezig.
Dick start een filmpje met een animatie van drie routes door het Mercatorpark. Hierop is te zien wat voor buurt het kan worden. De route toont de openbare ruimte met de oude en nieuwe gebouwen en het groen. Op verzoek van de aanwezigen wordt het filmpje een tweede keer gedraaid om nog eens rustig te kijken. Het filmpje zal ook te zien zijn via de website.
Aan de hand van een aantal sheets en de maquette geeft Dick Bruijne uitleg over de uitgangspunten en de stedenbouwkundige uitwerking voor het Mercatorpark. Hieronder volgen de belangrijkste elementen uit zijn verhaal.
Proces
• Voor de openbare ruimte gaat het in dit stadium om een reservering van de ruimte. De
daadwerkelijke invulling vindt in een later stadium plaats samen met toekomstige gebruikers en omwonenden.
• Voor de nieuwbouw stelt de gemeente t.z.t. per gebouw een bouwenvelop samen. Dat zijn pakketjes met het aantal woningen en voorzieningen plus voorwaarden voor beeldkwaliteit en duurzaamheid. Projectontwikkelaars kunnen per bouwenvelop inschrijven. Vervolgens zorgen zij voor nadere architectonisch uitwerking van de bebouwing.
Huidige situatie
• In de huidige situatie concentreert de mogelijkheid voor sport en spelen zich in de zuidoosthoek.
Het terrein van de gemeentewerf en de ligweide bij het zwembad zijn niet toegankelijk en dat sluit de rest van het gebied af. Het gebied wordt dus niet optimaal gebruikt.
• Het bomenlaantje met bomen van 60 jaar oud op het terrein van de gemeentewerf blijft behouden en de groene omkadering van het gehele gebied vormen de basis voor de stedenbouwkundige inrichting.
Bebouwing
• In het gebied is plek voor ca. 1100-1200 woningen in een verhouding van 40-40-20. Dat betekent 40% sociale huurwoningen, 40% middenhuur en -koop en 20% duurdere koopwoningen.
• Op de plattegrond met de nieuwe situatie zijn de huidige gebouwen in donkergrijs aangegeven.
Dat zijn het zwembad, het DWI-kantoor en (als dat financieel haalbaar is) de voormalige LTS.
• Hopelijk verhuist Reade naar het OLVG-terrein. Dat is nog niet zeker. Op deze plek kan dan een gebouw komen, met onder andere woon-werkwoningen en een kleine supermarkt. Het wordt geen massief gebouw maar een blok met hoogteverschillen.
• Aan de oostkant komen vier nieuwe blokken. Dit zijn drie woonblokken en een gebouw voor een alles-in-een-school incl. een gymzaal. Deze blokken worden niet hoger dan de huizen aan de Orteliuskade.
• In het gebied komen twee woontorens aan de kant van de A10. De bouwhoogte loopt af richting Orteliuskade. Van de hoogste toren is vanaf het Mercatorplein maar een klein stukje te zien. De
torens vormen en aansluiting op de lijn met torens die verderop langs de A10 staan. Dit was oorspronkelijk al voorzien in het Algemeen Uitbreidingsplan uit 1935.
Dichtheid
• Het linker deel van het Mercatorpark wordt meer stedelijk ingericht, het rechterdeel is groener.
• Het Mercatorpark wordt voller dan het nu is omdat er meer gebouwen en woningen komen.
• De dichtheid van de nieuwe wijk is minder dan die van de aangrenzende Orteliusbuurt. Dit is berekend met een FSI (Floor Space Index). Een gebied dat geheel bebouwd is met 1 vierkante meter heeft een FSI van 1. De Orteliusbuurt heeft een FSI van 1.6, het Mercatorpark krijgt een FSI van 1.3.
Stadsstraat
• De doorgaande wegen langs het gebied zijn de Jan van Galenstraat en de Jan Evertsenstraat.
Deze verbindingen blijven bestaan.
• Er is op dit moment een verschil tussen Jan Evertsenstraat Oost (met kleine winkels en voorzieningen dichtbij de straat) en Jan Evertsenstraat West (met grote gebouwen langs de weg). Het is de bedoeling de bebouwing van Jan Evertsenstraat West beter te laten aansluiten en de Jan Evertsenstraat in te richten als groene stadsstraat.
• Het voorstel is om van de Jan Evertsenstraat een 30-km-straat te maken, vergelijkbar met de Sarphatistraat. Hierover wordt nog overleg gevoerd met het GVB.
Verkeer
• Mercatorpark wordt autoluw. Auto’s zijn hier hoogstens te gast.
• Er komen doorgaande fiets- en looproutes door de wijk.
• Er zijn verschillende scenario’s voor het beperkte autoverkeer in en om de wijk. Auto’s worden vanaf twee kanten zo snel mogelijk naar een parkeergarage geleid. Deze scenario’s worden nog nader uitgewerkt.
• Bij de uitwerking wordt rekening gehouden met de klachten over sluipverkeer over de Orteliuskade en met de gevaarlijke oversteekplaats bij de Jan van Galenstraat.
Groen
• Het bestaande groen blijft bestaan (donkergroene stippen op de afbeelding) en wordt aangevuld (witte stippen op de kaart).
• Bomen aan de noordkant van het Rembrandtpark worden waar nodig gesnoeid om de zichtverbinding met het Mercatorpark te verbeteren.
• Het groen langs het talud van de A10 blijft behouden.
Sport en spel
• Er is ruimte gereserveerd voor sport en spel. In totaal is dat minstens even veel ruimte als in de huidige situatie. De inrichting gebeurt in een later stadium in overleg met de buurtbewoners en andere belanghebbenden.
• De gele plekken op de kaart zijn mogelijkheden voor een voetbalveld, tennisbaan en basketbalveld.
• Bij de nieuwe alles-in-een-school komt een groen schoolplein (een schooltuin) dat voor een groot deel openbaar toegankelijk is. De inrichting gebeurt in een later stadium in overleg met de school.
• De ligweide bij het zwembad wordt kleiner. Er zijn gesprekken gaande over mogelijkheden om dit gebied ’s winters openbaar toegankelijk te maken.
Architectuur en beeldkwaliteit
• De vier blokken rechtsonder krijgen een uitstraling van sculpturen in het park. Losse gebouwen in een groene buurt.
• De woontoren bij het DWI-gebouw moet een iconische uitstraling krijgen met bijvoorbeeld een groene gevel.
• De bebouwing op het werfterrein wordt meer een woon-werkcampus.
Reacties en vragen
Tussendoor klinken al instemmende geluiden vanuit de zaal en na de presentatie van het concept stedenbouwkundig plan volgt een applaus.
Reactie van een vertegenwoordiger van het Ambachtslab:
In de voormalige LTS zitten drie organisaties: De School (restaurant en zaalverhuur), LTS (broedplaats) en Ambachtslab (een sociaal-maatschappelijk initiatief vanuit de gemeente). Wij zijn vanuit het
Ambachtslab bezig met een lobby om hier te kunnen blijven. Ik vind het vooruitstrevend dat u eerst kijkt naar de bomen en de groenstructuur in het gebied en dan de bebouwing.
Hierna volgt een discussie over het behoud van de voormalige LTS.
Reactie van een vertegenwoordiger van Erfgoedvereniging Heemschut:
De voormalige LTS is een fantastisch gebouw met industriële sfeer en de huidige functie is erg leuk.
Waar hangt het vanaf of het kan worden behouden?
Reactie vanuit de projectgroep:
Onze opdracht in de projectnota gaat al uit van het behoud van dit gebouw. We zijn nu echt aan het rekenen want het gebouw staat er technisch niet goed bij. De gemeente heeft het gebouw tijdelijk verhuurd, we onderzoeken wat daarvan kan blijven. Het gaat om 10.000 m2. We zoeken op den duur een marktpartij die hier iets in ziet, maar we schatten in dat het moeilijk kan zijn. In de berekeningen nemen we op wat de kosten zijn om dit in stand te houden, daarna neemt het gemeentebestuur een beslising.
Is het woningbouwprogramma haalbaar met behoud van dit gebouw?
Ja, de ruimtelijke inpassing is mogelijk, maar of het financieel haalbaar is zijn we nog aan het berekenen.
Reacties vanuit de zaal op het gebouw:
• Van mij mag dit gebouw weg. De mensen maken dit gebouw tot wat het nu is, dus niet het gebouw zelf. Dit gebouw heeft zijn functie gehad. Als je op deze plek kunt bouwen, kan de nieuwbouw in de rest van het gebied wat lager.
• Ik vind het lelijk, oude meuk in een nieuw gebied vind ik zonde. Maar als het weg gaat dan verlies je de mensen die het gebouw nu speciaal maken.
De vertegenwoordiger van Ambachtslab houdt een vurig pleidooi voor behoud van het gebouw van architect Ingwersen. Het ontwerp is een voorloper van het Structuralisme. Bijzonder is de lichtinval en het open ontwerp. Het gebruik van beton maakt het gebouw voor eeuwig en door de ligging is het een mooie buffer tussen de woontoren en de ring A10. Ambachtslab is bezig om te onderzoeken of commercieel exploiteren mogelijk is. Daarbij zijn er ook veel kansen om het gebouw te verduurzamen, denk aan dubbelglas, zonnepanelen en een groen dak.
Overige vragen en opmerkingen
Ik maak me zorgen over het parkeren. Ik ben blij dat er parkeergarages komen. Maar als er 1100 woningen komen, dan zijn er circa 500 auto’s en hoe komen die in de wijk?
Er komen veel minder auto’s. Slechts bij klein deel van de woongebouwen zal de projectontwikkelaar een parkeergarage realiseren. Waarschijnlijk alleen in het duurdere segment. Nieuwe bewoners krijgen geen parkeervergunning.
Is er een plan als er toch meer auto’s komen?
Er komen alleen parkeerplekken in garages onder de panden, niet in de openbare ruimte. Binnen het gebied is nu ook parkeercapaciteit over, bijvoorbeeld in de parkeergarage van DWI. Er komen wel parkeerplaatsen voor bezoekers in de openbare ruimte, dat is een taak van de gemeente.
Blijft de Orteliuskade open voor auto’s?
Er zijn verschillende scenario’s voor het verkeer in de wijk. Wij hebben meegekregen dat de straat wordt gebruikt voor sluipverkeer. Het is de ambitie om de wijk autoluw te maken. Wij gaan dat verder
onderzoeken.
Voor bedrijfslocaties bestaan er parkeerratio’s. Zijn die er ook voor dit plan?
In Amsterdam is de parkeernorm maximaal 1 per woning. In Mercatorpark komen 40% sociale
huurwoningen, 40% middenhuur en -koop en 20% in het duurdere segment. Met name bij dat duurdere segment zullen parkeerplaatsen komen. De ervaring leert dat in nieuwe wijken niet de maximale parkeernorm wordt gerealiseerd. 20% van 1150 woningen betekent dan dus circa 250-300 parkeerplekken.
Het water langs de Jan Evertsenstraat staat in verbinding met de Sloterplas. Wordt dat slootje groener?
De opdracht is om Mercatorpark zo groen mogelijk te maken. We willen deze waterloop een meter breder maken en ook vergroenen.
Er komt dus meer groen in het gebied?
Ja het talud bij de A10 blijft groen. En we willen ook groen herstellen. De populieren die zijn gekapt vanuit een gemeentelijk programma worden vervangen. Ook de Jan Evertsenstraat wordt groener, met een tram in het midden en meer ruimte voor fietsers en voetgangers.
U geeft aan de bomen aan de rand van het Rembrandtpark te willen snoeien. De treurwilgen zijn erg mooi, kunnen die niet zo blijven?
We willen de zichtbaarheid vergroten zodat je vanuit het park meer overzicht hebt. Maar welke bomen worden gesnoeid moeten we nog bekijken.
Frank Ratelband nodigt de aanwezigen uit om bij de maquette te komen kijken, met voldoende onderlinge afstand. Dit leidt tot meer vragen en ideeën.
Hoe hoog wordt de toren?
De toren van 100 meter hoog is voor een klein deel zichtbaar vanaf het Mercatorplein, zoals te zien was in de presentatie. Het hotel is ongeveer 70 meter hoog.
Is het niet mogelijk de A10 te laten verdwijnen of overkappen met een park erop?
Dat vraagt om hele grote investeringen.
Wij wonen op de Orteliuskade en waren erg geschrokken van de hoge toren die eerst voor ons huis gepland stond. Ik ben blij dat die toren is verplaatst. Maar hoe zit het met de hoge toren en de schaduw op de woningen?
We hebben een bezonningsonderzoek gedaan en deze toren heeft nauwelijks invloed. De ligweide van het zwembad blijft in de zomer voor een groot deel in de zon. In de winter heeft het gebied sowieso meer schaduw.
Hoe nu verder?
Nadat alle vragen zijn beantwoord, sluit Michel Tureay af met uitleg over de vervolgstappen.
Stedenbouwkundig plan
• Het projectteam gaat voor zover mogelijk binnen de reacties uit deze bijeenkomst verwerken in het stedenbouwkundig plan.
• Daarna wordt het concept stedenbouwkundig plan voorgelegd aan het collega van B&W voor vrijgave voor inspraak. De inspraakperiode is 6 weken.
Investeringsbesluit
• In de 1e helft van 2021 legt het projectteam het plan voor aan het college en de raad voor een investeringsbesluit. Het advies bestaat uit het stedenbouwkundig plan, het ontwerp van de openbare ruimte en alle berekeningen voor de financiële haalbaarheid.
• De gemeenteraad neemt het investeringsbesluit. Dat is het moment dat er duidelijkheid is over doorgang van het project.
Ook daarna volgen nog verschillende momenten om te reageren op de plannen.
• Diverse overleggen met de buurt over het ontwerp openbare ruimte.
• Bestemmingsplanprocedure
o ontwerp bestemmingsplan eind 2021/2022 o wettelijke inspraaktermijn met zienswijzen
o goedkeuring bestemmingsplan door gemeenteraad 2e helft 2022 o na vaststelling volgt nog een beroepstermijn van 6 weken: najaar 2022
Afsluiting
Frank Ratelband de bijeenkomst af en dankt iedereen voor de belangstelling en de inbreng.
