• No results found

Beschermende maatregelen thuis bij behandeling met chemotherapie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Beschermende maatregelen thuis bij behandeling met chemotherapie"

Copied!
5
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Beschermende maatregelen thuis bij behandeling met chemotherapie

In deze folder leest u wat u thuis kunt doen om zich te beschermen tijdens de behandeling met chemotherapie. Dit is een algemene folder. De folder is bedoeld voor u en uw naaste of uw mantelzorger.

Wat is chemotherapie?

U heeft met uw arts of casemanager gesproken over de behandeling met chemotherapie.

Chemotherapie is een behandeling met medicijnen die met een medisch woord cytostatica worden genoemd. Chemotherapie wordt over het algemeen gegeven bij de behandeling van kanker en grijpt in op de celdeling met als doel kwaadaardige cellen te doden. Deze chemotherapie kan op verschillende manieren worden toegediend om zo in de bloedbaan terecht te komen. Dit kan bijvoorbeeld via een infuus of tabletten. Via het bloed wordt de chemotherapie door het hele lichaam verspreid.

Risicoperiode

Resten van de chemotherapie verlaten het lichaam weer via de plas, poep, zweet, bloed,

wondvocht en/of braaksel. Dit noemen we de uitscheidingsproducten. Hoe lang dit duurt voordat de resten uit het lichaam zijn, wisselt per type chemotherapie. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden omdat chemotherapie schadelijk kan zijn voor andere mensen. Om contact met de

uitscheidingsproducten en dus met de restanten van chemotherapie te voorkomen, zijn beschermende maatregelen nodig. Uw casemanager vertelt u hoe lang u hier rekening moet houden.

Schadelijke effecten chemotherapie

Vooral verpleegkundigen, die hier tijdens hun werk veel met chemotherapie in aanraking komen lopen een risico. Het zal u misschien al zijn opgevallen dat zij hiervoor extra beschermende maatregelen nemen, zoals het dragen van handschoenen.

Omdat u thuis slechts korte tijd in aanraking komt met chemotherapie, zijn de risico’s voor u en uw naasten kleiner. Toch vinden wij het belangrijk om u op een aantal zaken te wijzen en welke

beschermende maatregelen/voorschriften u kunt nemen om het contact met chemoresten voor u en uw naaste/mantelzorger, zo klein mogelijk te houden.

Waarom beschermende maatregelen?

Beschermende maatregelen zijn nodig om u en uw naaste of mantelzorger te beschermen tegen mogelijk open contact met de resten van de chemotherapie. Het allerbelangrijkste is om bewust om te gaan met uw uitscheidingsproducten.

Mantelzorgers die ondersteunen in de directe verzorging en mogelijk in contact komen met uitscheidingsproducten als bloed, plas, zweet enzovoort moeten plastic wegwerphandschoenen gebruiken. Na gebruik moet u de wegwerphandschoenen direct weggooien.

Waar moet u op letten bij het innemen van cytostatica via tablet, capsule of drank?

Als u thuis cytostatica als tabletten, capsules of in drankvorm moet innemen, let dan op het volgende:

Neem bij voorkeur zelf zonder hulp de medicijnen in.

(2)

Cytostaticatabletten/capsules moeten in zijn geheel ingenomen worden. Dus de tabletten niet fijnmaken, capsules niet openmaken. Wanneer het innemen niet lukt, neem dan contact op met uw arts of casemanager.

Was uw handen na inname van de medicijnen om besmetting van de omgeving te voorkomen.

Als iemand u helpt bij de medicijninname, dan moet deze persoon wegwerphandschoenen dragen om het contact met de cytostatica te vermijden. Alle uitscheidingsproducten kunnen en mogen via het riool worden afgevoerd.

Bij voorkeur maakt u gebruikt van het toilet. U mag elk toilet gebruiken.

Hoe gebruikt u het toilet?

Heren dienen zittend te plassen.

Spoel het toilet na gebruik 2 keer door, met het deksel van de wc-bril (indien aanwezig) gesloten. Gebruik hierbij niet de waterbesparende knop.

Verwijder eventuele druppels op de bril, deppend met droog toiletpapier.

Was uw handen na toiletgebruik.

Bij een sterk vervuild toilet, moet het toilet zo snel mogelijk worden schoon gemaakt.

Wasvoorschrift

Gedurende de risicoperiode adviseren wij voor wasgoed dat in aanraking is gekomen met urine, ontlasting, braaksel of ernstig zweten de volgende stappen:

Als het wasgoed bevuild is, was dit wasgoed dan apart.

Was uw handen nadat u het wasgoed in de wasmachine heeft gedaan.

Wasprogramma: stel eerst in op een voorwasprogramma en daarna het gebruikelijke wasprogramma met uw gebruikelijke wasmiddel.

Wanneer een ander persoon helpt om bevuild wasgoed in de wasmachine te doen, moet deze persoon handschoenen te dragen.

Problemen bij ophouden van plas en/of poep (verschonen)

Wie (tijdelijk) moeite heeft om de plas en/of poep op te houden (incontinentie heet dat met een moeilijk woord) kan luiers gebruiken. Bij voorkeur verzorgt u dan uzelf. Bij het verschonen van luiers (incontinentiemateriaal) adviseren wij u de volgende voorschriften:

Zorg dat alle materialen die nodig zijn klaarliggen.

Verpak gebruikte luiers in een zak of tasje, voordat u dit bij het afval gooit.

Was uw handen met water en zeep na het verschonen.

Wanneer u ondersteund wordt bij de verschoning van incontinentiemateriaal, moet diegene die u helpt, handschoenen dragen. Het dragen van een extra schort wordt aanbevolen wanneer er sprake is van ‘spettergevaar’. Na afloop dient de helpende de handen te wassen met water en zeep.

Stomazorg

Bij voorkeur verzorgt u zelf de stoma. In de zorg rondom de stoma adviseren wij u de volgende voorschriften:

Verzorg de stoma zoveel mogelijk op een vaste plaats.

Zorg dat alle materialen die nodig zijn, klaarliggen.

Probeer zo mogelijk lekkage vanuit de stoma te voorkomen bij het wisselen van het stomazakje.

Verpak het gebruikte stomamateriaal in een apart zakje voordat u dit bij het afval gooit.

Als u het stomazakje leegt in het toilet; spoel het toilet 2x door met gesloten deksel. Gebruik hierbij niet de waterbesparende knop.

Was uw handen met water en zeep na de verzorging van de stoma.

(3)

Wanneer u ondersteund wordt bij de stomazorg, moet degene die u helpt handschoenen dragen. Het dragen van en extra schort wordt aanbevolen wanneer er sprake is van

‘spettergevaar’. Na afloop dient de helpende de handen te wassen met water en zeep.

(Urine)katheter/opvangzak

Bij voorkeur verzorgt u zelf de katheter. In de zorg rondom de katheter adviseren wij u de volgende voorschriften:

Wissel de (urine)opvangzak, wanneer deze bijna vol is, in zijn geheel, in plaats van leeg te laten lopen.

Wissel de (urine)opvangzak zoveel mogelijk op een vaste plaats.

Zorg dat alle materialen die nodig zijn, klaarliggen.

Probeer lekkage vanuit de katheter te voorkomen bij het wisselen van de opvangzak

De (urine)opvangzak kunt u (in verband met mogelijk lekkage) in een dubbele plastic zak doen en daarna met het huisvuil weggooien

Was uw handen met water en zeep na het wisselen van de (urine)opvangzak.

Wanneer u ondersteund wordt bij het verwisselen van de (urine)opvangzak, moet degene die u helpt handschoenen dragen. Het dragen van een extra schort wordt aanbevolen wanneer er sprake is van ‘spettergevaar’. Na afloop dient de helpende de handen te wassen met water en zeep.

Braaksel (overgeven)

De maatregelen bij het omgaan met braaksel zijn hetzelfde bij ontlasting en urine.

U kunt een handdoek of wegwerponderlegger op uw kussen leggen, als u misselijk bent of denkt te zullen overgeven (braken).

Maak bij braken, indien mogelijk, gebruik van het toilet. Lukt dat niet, gebruik dan zoveel mogelijk wegwerpmateriaal. Denk hierbij aan een plastic zak of draagtas in een emmer. Knoop de plastic zak of draagtas voorzichtig dicht en gooi deze direct na gebruik weg in een aparte vuilniszak, om lekken te voorkomen.

Verwijder eventuele druppels op de bril; deppend en met droog toiletpapier.

Braaksel mag u weggooien in het toilet.

Als u in het toilet braakt; spoel het toilet dan 2x door met een gesloten deksel. Gebruik hierbij niet de waterbesparende knop.

Was de handen na het braken en/of opruimen van het braaksel.

Tip: zorg; wanneer u de deur uitgaat, dat u opvangmateriaal bij zich heeft wanneer u plots misselijk bent, zodat u ergens in kunt braken. U kunt hierbij denken aan een plastic tasje.

Ondersteuning bij het wassen/douchen

Bij voorkeur verzorgt u zichzelf, maar soms is ondersteuning noodzakelijk. U bepaalt zelf wat mogelijk is in uw situatie. Bij ondersteuning bij de verzorging op bed of aan de wastafel wordt het gebruik van wegwerpwasdoekjes aangeraden; deze kunt u kopen bij de thuiszorgwinkel en/of apotheek.

Voorschriften met betrekking tot schoonmaken

Het gebruik van een neutraal schoonmaakmiddel (bijvoorbeeld allesreiniger of groene zeep) is goed. De volgende voorschriften zijn van toepassing:

Gebruik wegwerphandschoenen bij het schoonmaken van materiaal waar

uitscheidingsproducten mee in aanraking zijn geweest. Denk hierbij aan het toilet, de douche en dergelijke.

De gebruikte schoonmaakdoekjes mogen niet uitgespoeld worden in het sopwater. U moet steeds een nieuw doekje te gebruiken. Verzamel de gebruikte schoonmaakdoekjes in een aparte verzamelzak voor de was

(4)

Maak het toilet en douche minimaal 1x per week schoon of iedere keer wanneer deze erg vies is

De po of het urinaal moet na gebruik schoongemaakt worden. Deze spoelt u, na gebruik, eerst om met koud water. Vervolgens wast u deze met een neutraal reinigingsmiddel (allesreiniger of groene zeep).

De postoel dient 1x per dag schoongemaakt te worden,

Wanneer de vloer of de vloerbedekking bevuild is met braaksel, urine of andere

lichaamsvloeistoffen, kunt u deze eerst droogdeppen met keukenpapier (absorberend) en daarna schoonmaken met een gewone zeepoplossing. Probeer ervoor te zorgen dat u van buiten naar binnen werkt (van schoon naar vuil).

Was uw medicijncupje dat hergebruikt wordt, voorzichtig onder stromend water.

Wanneer u hulp heeft in de huishouding, is het belangrijk dat u deze hulp informeert over bovenstaande voorschriften vanwege uw behandeling met chemotherapie.

Voor gebruikt van bestek, serviesgoed en andere gebruiksartikelen hoeft u geen speciale maatregelen te nemen.

Schoonmaken bij BCG-Blaasspoelingen

Wanneer u wordt behandeld met blaasspoelingen met BCG, moet u het toilet iedere dag poetsen met chlooroplossing. Het gebruikte schoonmaakdoekje moet u apart wassen.

Voorschriften met betrekking tot afvalverwerking

Alle wegwerpmaterialen (bijvoorbeeld incontinentiemateriaal, bakjes met braaksel, gebruikt stomamateriaal of pillenstrips) die mogelijk in aanraking zijn geweest met cytostatica, moeten worden weggegooid in een aparte afvalzak. Dit mag een plastic tasje of boterhamzakje zijn. Dit om het risico op lekken te voorkomen.

Sluit deze zak goed.

Deze dichtgeknoopte plastic zak kunt u vervolgens in een plastic vuilniszak doen en gewoon met het huisvuil weggooien.

Overgebleven medicijnen levert u in bij uw apotheek.

Wat te doen als u in aanraking bent geweest met cytostaticaresten?

Af en toe contact met cytostaticaresten is tot nu toe niet als schadelijk bewezen. Dus u hoeft zich geen zorgen te maken. Probeer mogelijk contact met cytostaticaresten zoveel mogelijk te

voorkomen, maar mocht het u of uw naaste/mantelzorger overkomen, dan adviseren wij u het volgende:

Blijf vooral rustig

Probeer de plaats (bijvoorbeeld uw handen, armen of iets dergelijks) te wassen met water en zeep

Wanneer u twijfelt, kunt u dit bespreken met uw behandelend arts/verpleegkundige

Lichamelijk contact/seksualiteit

U kunt vragen hebben over intiem contact, zoals knuffelen, het geven van een zoen of vrijen. Zover men weet, leidt dit niet tot schadelijke effecten. U hoeft zoenen, intimiteit en lichamelijk contact niet te mijden.

Voorkomen van zwangerschap

Cytostatica kunnen aangeboren afwijkingen veroorzaken bij het ongeboren kind. Het is daarom verstandig voor zowel vrouwelijke als mannelijke patiënten tijdens en na de

behandeling met chemotherapie zwangerschap te voorkomen door anticonceptie te gebruiken.

Bespreek de anticonceptiemaatregelen met uw huisarts. Wanneer u denkt dat u tijdens de behandeling zwanger bent geraakt, vertel dit dan direct aan uw arts of casemanager.

(5)

Zwangerschap en chemotherapie

Wanneer uw naaste/mantelzorger zwanger is, heeft dit geen gevolgen voor de omgang. U mag gewoon contact hebben met de zwangere. Deze mag u ondersteunen waar nodig met de nodige voorzorgsmaatregelen zoals in deze folder staan beschreven.

Informeren van familie, naasten en andere hulpverleners

Het is belangrijk uw familie en de zorgverleners die bij u betrokken zijn (bijvoorbeeld de thuiszorg of de fysiotherapie) te melden dat u behandeld wordt met chemotherapie. Stelt u hen op de hoogte van de maatregelen die in deze folder staan. Met het opvolgen van deze maatregelen kunt u de risico’s beperken en hoeft u zich niet ongerust te maken.

Heeft u nog vragen?

We hebben geprobeerd zo volledig mogelijk te zijn in deze folder. Wanneer u vragen heeft over uw situatie, stel deze dan gerust aan uw behandelend arts of casemanager oncologie.

Telefoonnummer casemanager oncologie: 0413 - 40 22 90 E-mail: cm-onco@bernhoven.nl

Bovenstaande informatie is geschreven samen met artsen en (gespecialiseerd) verpleegkundigen van de genoemde afdeling(en). De afdeling communicatie & patiëntenvoorlichting verzorgt de eindredactie van deze folder.

Heeft u vragen en/of opmerkingen over deze folder? Belt u dan met de genoemde afdeling(en) of stuur een e-mail naar PatiëntService, psb@bernhoven.nl.

Bernhoven

Nistelrodeseweg 10 5406 PT UDEN Postbus 707 5400 AS UDEN T: 0413 - 40 40 40

E: communicatie@bernhoven.nl I: www.bernhoven.nl

Ga naar

www.zorgkaartnederland.nl

Code: Datum gewijzigd: maandag 22 juni 2020

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Als u veel last heeft van bijwerkingen, betekent dat niet automatisch dat de behandeling goed werkt.. Omgekeerd

Om er zeker van te zijn dat uw lichaam de chemotherapie goed kan verwer- ken, wordt van tevoren onderzocht of er voldoende DPD in uw bloed zit. Het duurt een paar weken voordat

Deze brochure geeft u meer informatie over beschermende nagellak en probeert op een aantal veelgestelde vragen antwoord te geven.. Mocht u na het lezen van deze brochure nog

Dat wil zeggen dat er tijdens het bezoek van de verpleegkundige niet wordt gerookt, er geen loslopende huisdieren aanwezig zijn of andere zaken die de behandeling kunnen verstoren

Eén of twee dagen voordat u de behandeling krijgt, kunt u bloed af laten nemen in het laboratorium in het ziekenhuis of bij één van de bloedafnameposten in de regio.. De

Met goede afspraken zorgt u er samen voor dat uw naaste het zo goed mogelijk naar zijn zin krijgt in zijn nieuwe omgeving?. Het is normaal dat de persoon met dementie de eerste

Een behandeling met chemotherapie of andere celremmende geneesmiddelen kan, zoals de meeste medicijnen, op verschillende wijzen worden toegediend: als pilletjes via de

Een behandeling met chemotherapie of andere celremmende geneesmiddelen kan, zoals de meeste medicijnen, op verschillende wijzen worden toegediend: als pilletjes via de