© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 1
Jaarverslaggeving
Hoofdstuk 6 Vaste activa
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 2
Inhoud hoofdstuk 6
• Indeling en vorm van de balans
• Immateriële vaste activa
• Materiële vaste activa
• Financiële vaste activa
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 3
Indeling van de balans
• Staffelvorm (verticale vorm)
• Scontrovorm (horizontale vorm)
• Onderscheid vaste versus vlottende activa
• Onderscheid langlopende verplichtingen en kortlopende verplichtingen
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 4
Mutatieoverzichten
• Boekwaarde primo
• Mutaties in het jaar – Investeringen – Desinvesteringen – Herwaarderingen – Afschrijvingen
– Bijzondere waardeverminderingen – Omrekenverschillen
• Boekwaarde ultimo
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 5
Immateriële vaste activa
Categorieën
1. Emissie- en oprichtingskosten 2. R&D costs
3. Concessies en rechten van intellectuele eigendom
4. Goodwill
5. Vooruitbetalingen op IVA
Opm. 3 en 4 indien van derden verkregen
Wettelijke reserve
Ja Ja Nee
Nee Nee
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 6
Afschrijvingsduur IVA
Wettelijke afschrijvingstermijn
1. Emissie-, oprichtingskosten en goodwill verwachte gebruiksduur tot maximaal 5 jaar 2. Goodwill langer dan 5 jaar indien
verwachte levensduur aanzienlijk langer is dan 5 jaar
3. Overige IVA verwachte gebruiksduur
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 7
Afschrijvingsduur IVA
Afwijkende opvatting RJ inzake goodwill 1. Economische levensduur tot maximaal
20 jaar met weerlegbaar vermoeden 2. Bij afschrijvingstermijn langer dan 20 jaar
jaarlijkse impairmenttest verplicht
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 8
Waarderingsgrondslagen IVA
• Historische kosten
• Actuele waarde (uitzondering) – Er moet een actieve markt bestaan
• Homogene goederen
• Op elk moment kunnen kopers en verkopers worden gevonden
• De prijzen zijn voor het publiek beschikbaar
• Lagere realiseerbare waarde – Opbrengstwaarde
– Bedrijfswaarde
• Fiscaal uitsluitend historische kosten
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 9
Materiële vaste activa
Categorieën
• Bedrijfsgebouwen en -terreinen
• Machines en installaties
• Andere bedrijfsmiddelen
• Materiële vaste activa in uitvoering en vooruitbetalingen
• Niet aan het productieproces dienstbare materiële vaste activa
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 10
Materiële vaste activa (2)
Wanneer uitgaven activeren?
• Toename voorraad productieve prestaties – Vergroting van de capaciteit
– Verlenging van de levensduur
• Kleine uitgaven worden niet geactiveerd
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 11
Materiële vaste activa (3)
Welke uitgaven activeren, art 2:388 BW
• Aanschaffingskosten – Verplicht
• Inkoopprijs
• Bijkomende kosten
• Voortbrengingskosten – Verplicht
• Directe kosten, waaronder kosten van grond- en hulpstoffen
– Facultatief
• Redelijk deel van de indirecte kosten
• Rente op schulden gedurende de voortbrenging
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 12
Waarderingsgrondslagen MVA
• Historische kosten
• Actuele waarde
• Lagere realiseerbare waarde – Opbrengstwaarde
– Bedrijfswaarde
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 13
Afschrijvingsmethoden MVA
• Gerelateerd aan het tijdsverloop – Lineair
– Degressief
• Sum-of-the-year’s-digits
• Vast percentage van de boekwaarde
– Progressief
• Annuïtaire afschrijving
• Gerelateerd aan gebruik prestatie-eenheden Opm: Diversiteitverschijnsel dempt effect op het
resultaat
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 14
Herziening levensduur MVA
• Boekwaarde over resterende levensduur afschrijven (prospectief)
• Effect van de schattingswijziging is geen bijzondere waardevermindering, wel mogelijke indicatie voor uitvoeren impairmenttest
• Herziening levensduur is geen stelselwijziging
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 15
Lease
Twee vormen van lease
• Financial lease (activeren en afschrijven)
• Operational lease (niet activeren)
Er is sprake van financial lease als
economische eigendom bij de lessee ligt.
D.w.z. de lessee heeft de risk en rewards die verbonden zijn aan de eigendom
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 16
Lease (2)
Het geheel der contractvoorwaarden is beslissend voor de classificatie
Indicaties voor financial lease (RJ)
• Looptijd minimaal 75% van de economische levensduur
• Contante waarde van de leasetermijnen is minimaal 90% van de reële waarde actief
• Einde looptijd overgang juridische eigendom
• Leaseobject is alleen geschikt voor lessee
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 17
Lease (3)
Sale en lease-back constructies
• Bij operational lease een boekresultaat in eenmaal verantwoorden tenzij
verkoopprijs te hoog is dan meerdere verdelen over de looptijd
• Bij financial lease geen boekresultaat, uitsluitend juridische levering en geen verkoop.
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 18
Lease (4)
Toekomstmuziek
• Voorstel om alle vormen van lease in de balans te verwerken
• Operational lease verwerking flatteert de solvabiliteit
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 19
Vermelding toelichting MVA
• Indien geen volle eigendom
• Indien eigendom bezwaard (bijvoorbeeld hypotheekrecht)
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 20
Kosten van grootonderhoud
• Componentenbenadering
• Voorziening voor grootonderhoud
• Direct ten laste van het resultaat
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 21
Fiscale grondslagen
• Componentenbenadering
• Waardering tegen historische kosten
• Boekwinst opnemen in herinvestering- reserve
• Herinvesteringreserve afboeken op aanschafwaarde
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 22
Financiële vaste activa
• Twee hoofdgroepen financiële vaste activa – Aandelen ten dienste van eigen werkzaamheid – Schuldvorderingen en aandelen ter duurzame
belegging
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 23
Waarderingsgrondslagen Financiële instrumenten (activa)
• Financiële activa “trading”
– Actuele waarde (fair value)
• Financiële activa “tot einde looptijd”
– Amoritised cost (effectieve rentemethode)
• Verstrekte leningen en te innen vorderingen – Amoritised cost (effectieve rentemethode)
• Financiële activa “available for sale”
– Actuele waarde (fair value)
© 2011 Noordhoff Uitgevers bv 24
Waarderingsgrondslagen Financiële instrumenten (activa)
• In Nederland twee waarderingsgrondslagen – Historischekostprijs
• Effectieve rente methode
• Lineaire amortisatie van agio of disagio – RJ indien geen belangrijke verschillen tov methode 1
– Actuele waarde
• Reële waarde
• Fiscaal
– Historische kosten