Va k b e w e g i n g / m i l i t a n t e n m a g a z i n e v a n h e t A C V / 2 5 d e c e m b e r 2 0 2 0 / N r. 9 3 5 b i s
ACV behaalt opnieuw absolute meerderheid
Resultaten sociale verkiezingen
16-29 november 2020
Samenstelling dossier: Stijn Gryp Eindredactie: Patrick Van Looveren Foto’s: James Arthur, Karolien Coenen en Michael De Lausnay
Vormgeving: Gevaert Graphics Druk: Drukkerij ‘t Hooft
Verantw. uitgever: Dominique Leyon Redactie Vakbeweging:
Postbus 10 – 1031 Brussel Tel. 02 244 34 81
E-mail: pvanlooveren@acv-csc.be www.hetacv.be
colofon
ACV behaalt
opnieuw absolute meerderheid
Woensdag 9 december was het zover: mi- nister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) maakte de voorlopige resultaten van de sociale verkiezingen van 2020 bekend.
Het gaat om voorlopige cijfers omdat op 9 december nog niet alle resultaten ge- kend waren en er ook nog heel wat uitge- stelde verkiezingen moesten plaatsvin- den. Uiteraard heeft dit uitstel te maken
met de corona-crisis die in een aantal sectoren voor veel tijdelijke werkloos- heid zorgt of ganse sectoren (denk aan de horeca) zelfs volledig stil heeft ge- legd.
Met verschuivingen in stemmen en zetels die op nationaal vlak minder dan 1% be- dragen, leverden de voorlopige resulta- Het ACV is zeer tevreden met de resultaten van de sociale verkiezingen en haalt op- nieuw een ruime absolute meerderheid. Het ACV haalt maar liefst 55,71% van de ze- tels voor de ondernemingsraden (OR) en 57,50% van de zetels voor de Comités voor Preventie en Bescherming op het werk (Comité PB). Het ACV behaalt ook in Vlaande- ren, Wallonië én Brussel de absolute meerderheid, behalve voor de OR in Brussel waar het slechts enkele zetels tekortkomt. Verder is het ACV zowel in de profit- als in de non-profitsector de grootste vakbond. En zowel bij arbeiders, bedienden, jonge- ren als kaderleden is het ACV de meest representatieve vakbond. “Ik wil iedereen uitdrukkelijk bedanken voor het goede en vlotte verloop van de sociale verkiezingen in een zeer moeilijke context. Dankzij de huidige en de vorige minister van Werk en hun kabinetten, de medewerkers van de FOD WASO, de collega’s van de vakbonden, maar vooral dankzij de 59.752 ACV-kandidaten die zorgden voor een schitterend ACV- resultaat,” benadrukt ACV-voorzitter Marc Leemans.
© James Arthur
Het ACV haalt maar liefst 55,71% van de zetels voor de ondernemingsraden (OR) en 57,50% van de zetels voor de Comités voor Preventie en Bescherming op het werk (Comité PB).
RESULTATEN SOCIALE VERKIEZINGEN 2020
© James Arthur
ten - kort samengevat - een status quo op. Met het ACV als grootste vakbond zo- als dat al jaren het geval is. Groter dan de twee andere vakbonden samen. Met ab- solute meerderheden voor het ACV voor het Comité PB op nationaal niveau, in Vlaanderen, in Wallonië én in Brussel en voor de OR op nationaal niveau, in Vlaan- deren en in Wallonië. En met een aandeel van 49,97% van de zetels in de Brusselse OR is het ACV ook daar overduidelijk de sterkste. Zowel in de profit- (OR: 51,11%;
Comité PB: 51,67%) als in de non-profit- sector (OR: 65,98%; Comité PB: 68,89%) haalt het ACV de absolute meerderheid.
In alle kiescolleges (arbeiders, bedien- den, jongeren en kaders) blijft het ACV afgetekend de grootste en meest repre- sentatieve vakbond.
Het resultaat in zetels
In zetels behaalt het ACV 55,71% (-0,14%) van alle zetels in de OR en 57,50% (-0,53%) van alle zetels in de Comités PB. Het ABVV verliest met 33,46% licht voor de OR (-0,48%) en met 33,25% ook licht voor de Comités PB (-0,38%). Het ACLVB komt uit op 9,47% in de OR (+0,76%) en op 9,26%
(+0,91%) in de Comités PB. Het zetelper- centage in de Comités PB is voor het ABVV het laagste cijfer ooit in de ge- schiedenis. De kaderorganisatie NCK en de kaderhuislijsten zakken verder weg en behalen respectievelijk 0,74% en 0,62%
van de zetels in de OR.
Op te merken is verder de sterke score van het ACV in het Brussels Gewest. Daar komen er zowel voor de OR (+1,85%) als voor het Comité PB (+1,83%) zetels bij.
Ook bij de kaderleden is dit het geval. In de OR scoorden we met 51,81% (+1,23%) nog nooit zo hoog bij deze groep werk- nemers. Het ACV is dan ook bij uitstek de
© James Arthur
PARTICIPATIEGRAAD (IN %) (bron: FOD WASO) Arbeiders Bedienden Gemeenschappelijk
kiescollege arbeiders-bedienden
Kaderleden Jongeren
kiescollege Totaal
Comité PB 2016 75,43 61,45 75,80 / 29,54 65,99
2020 70,43 59,79 74,69 / 22,78 62,89
OR 2016 74,40 62,69 70,51 50,02 31,84 63,85
2020 69,46 59,70 69,07 54,06 24,09 61,01
ZETELVERDELING IN BELGIË (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB NCK Huislijsten
Comité PB 2016 58,03 33,62 8,35 / /
2020 57,50 33,25 9,26 / /
OR 2016 55,85 33,94 8,71 0,79 0,72
2020 55,71 33,46 9,47 0,74 0,62
STEMVERDELING IN BELGIË (IN %) (bron: FOD WASO)
COMITÉ PB ONDERNEMINGSRAAD
ZETELVERDELING
COMITÉ PB IN BELGIË (2020) ZETELVERDELING OR IN BELGIË (2020)
57,50ACV ACV
55,71
ABVV33,25 ABVV
33,46 ACLVB
9,26 ACLVB
9,47
■ NCK 0,74
■ HUISL. 0,62
2016-2020ACV ACV
2016-2020
2016-2020ABVV ABVV
2016-2020 ACLVB
2016-2020 ACLVB
2016-2020 NCK
2016-2020 HUISL.
2016-2020 51,78
35,84
12,38 51,36
35,45
13,19
51,03 50,28 34,98
12,22
1,03 0,74
34,97
13,13
1,01 0,60
meest representatieve kaderorganisa- tie. Het ABVV (18,96%) en de ACLVB (15,49%) blijven hier ver achter ons, en doen het op hun beurt ook een pak beter dan de Nationale Confederatie voor Ka- derleden (NCK: 7,44%) en de huislijsten van kaderleden (6,29%). Tot slot onderlij- nen we ook de monsterscore van het ACV
in Duitstalig België. Maar liefst 81% van alle zetels worden daar in de wacht ge- sleept.
Het resultaat in stemmen
Wat het aantal stemmen betreft, haalde het ACV voor de OR 50,28% van de stem-
men (-0,75%) en voor de Comités PB 51,36% (-0,42%). Het ABVV kwam uit op 34,97 % voor de OR (-0,01%) en op 35,45%
(-0,39%) voor de Comités PB. Het ACLVB haalde 13,13% (+0,91%) van de stemmen voor de OR en 13,19% (+0,81%) van de stemmen voor de Comités PB.
Het verschil in het ACV- resultaat in stemmen en
zetels komt door een sterkere aanwezigheid
van het ACV in kleine ondernemingen.
Het verschil in het ACV-resultaat in stem- men en zetels komt door een sterkere aanwezigheid van het ACV in kleine on- dernemingen. Het aantal te begeven ze- tels evolueert namelijk zeer onevenredig met het aantal stemgerechtigden: in een onderneming met 90 personeelsleden zijn 4 zetels te begeven, in een tien keer grotere onderneming met 900 perso- neelsleden gaat het om 8 zetels. Daar zijn dus 5 keer meer stemmen nodig per ze- tel. Een vakbond die sterker aanwezig is in kleinere ondernemingen haalt daar- door met een lager aantal stemmen ver- houdingsgewijs een groter aantal zetels.
En omgekeerd. Voeg daarbij dat het ACV veel meer dan de andere vakbonden als enige vakbond kandidaten heeft in kies- colleges en ondernemingen, waardoor bij gebrek aan concurrentie de ACV-kan- didaten van rechtswege en dus zonder verkiezing verkozen zijn. Ook dat feno- meen verklaart waarom het zetelpercen- tage van het ACV gevoelig hoger ligt dan het stemmenpercentage.
Participatie aan de sociale verkiezingen
Deze sociale verkiezingen verliepen, om- wille van de corona-crisis, in bijzonder moeilijke omstandigheden. Om die reden kozen heel wat ondernemingen ervoor om (ook) het stemmen per brief en/of het
ZETELVERDELING IN BRUSSEL (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB NCK Huislijsten
Comité PB 2016 48,54 38,48 12,98 / /
2020 50,37 36,23 13,40 / /
OR 2016 48,12 36,77 12,36 1,80 0,95
2020 49,97 34,45 12,85 1,98 0,75
ZETELVERDELING
COMITÉ PB IN BRUSSEL (2020) ZETELVERDELING OR IN BRUSSEL (2020)
50,37ACV ACV
49,97
ABVV36,23 ABVV
34,45 ACLVB
13,40 ACLVB
12,85
■ NCK 1,98
■ HUISL. 0,75 ZETELVERDELING IN VLAANDEREN (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB NCK Huislijsten
Comité PB 2016 63,31 28,53 8,16 / /
2020 62,14 28,52 9,34 / /
OR 2016 60,22 29,94 8,70 0,49 0,64
2020 59,60 29,48 9,84 0,43 0,65
ZETELVERDELING
COMITÉ PB IN VLAANDEREN (2020) ZETELVERDELING OR IN VLAANDEREN (2020)
62,14ACV ACV
59,60
ABVV28,52 ABVV
29,48 ACLVB
9,34 ACLVB
9,84
■ NCK 0,43
■ HUISL. 0,65
elektronisch stemmen vanop afstand in te voeren. Desondanks werd toch ge- vreesd voor een lagere opkomst van de kiezers. Gelukkig is deze vrees niet uitge- komen. We zien weliswaar een lichte da- ling van de opkomst (zo’n 3% voor zowel OR als Comité PB), maar deze daling valt,
gezien de omstandigheden, al bij al goed mee. Deze opkomst is belangrijk, want meer dan ooit was het belangrijk dat werknemers hun afgevaardigden konden kiezen en mandateren. De voorbije maanden draait het sociaal overleg in ondernemingen immers op volle toeren.
2008 2012 2016 2020 2008 2012 2016 2020 2008 2012 2016 2020 30,70
26,80 38,80
37,00
33,90 33,40
41,87
35,87 35,21
42,49
35,90 37,27
ZETELVERDELING IN WALLONIË (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB NCK Huislijsten
Comité PB 2016 51,75 42,40 5,85 / /
2020 51,10 42,33 6,57 / /
OR 2016 51,34 41,32 5,91 0,71 0,71
2020 50,46 42,27 6,18 0,61 0,47
ZETELVERDELING
COMITÉ PB IN WALLONIË (2020) ZETELVERDELING OR IN WALLONIË (2020)
51,10ACV ACV
50,46
ABVV42,33 ABVV
42,27 ACLVB
6,57 ACLVB
6,18
■ NCK 0,71
■ HUISL. 0,47
Veilig en gezond werken staat daarbij ui- teraard centraal in de discussie.
Volgens de officiële cijfers hebben nog steeds meer dan 60% van alle werkne- mers die konden gaan stemmen, ook ef- fectief hun stem uitgebracht. Bij de ar- beiders lag de stemopkomst rond de 70%, bij de bedienden op 60%. Bij de ka- ders zien we met een opkomst van 54%
een stijging ten opzichte van 2016. Wel- licht biedt de toename van het elektro- nisch stemmen hiervoor een verklaring.
Meer dan 1.500.000 stemmen zijn reeds uitgebracht op dit moment. Een stemop- komst van meer dan 60% zonder stem- plicht kan makkelijk de vergelijking door- staan met politieke verkiezingen zonder stemplicht. En anders dan bij politieke verkiezingen kan er bij sociale verkiezin- gen niet bij volmacht worden gestemd.
Bovendien is het zo dat door de corona- crisis in heel veel ondernemingen volle- dig per brief werd gestemd. Dat verliep niet altijd van een leien dakje. Er doken veel problemen op: vertragingen bij de verzending van de stembrieven, maar ook bij het terugsturen ervan, door de werkgever te weinig gefrankeerde omsla- gen om de stembiljetten terug te sturen,
verkeerde stembiljetten die werden op- gestuurd, enz. Het kan niet anders dan dat deze problemen het aantal stemmers en stemmen negatief heeft beïnvloed. In meer ondernemingen dan anders koos men er ook voor geen verkiezingen en dus geen stemming te organiseren, om-
dat de corona-maatregelen de organisa- tie ervan te veel bemoeilijkten. Ook dat is natuurlijk niet gunstig voor het aantal uitgebrachte stemmen.
Ondanks al deze moeilijkheden, kunnen we toch opgelucht zijn over de deelname van de kiezers aan de sociale verkiezin- gen van 2020. Dit biedt goede perspec- tieven om bij de volgende sociale verkie- zingen in 2024 opnieuw meer werknemers warm te maken om hun afgevaardigden te gaan kiezen.
ACV haalt opnieuw recordcijfer in vrouwelijke verkozenen
Met 42,49% vrouwelijke verkozenen in de Comités PB (en 40,18% in de OR) breekt het ACV opnieuw een historisch record. Nooit had een Belgische vakbond meer vrouwe- lijke verkozenen. We doen het daarmee ook duidelijk beter dan ABVV en ACLVB. We evenaren daarmee ook het aandeel verko- zen vrouwen in onze parlementen (41,7% in 2019) en doen het beter dan het aandeel verkozen vrouwelijke gemeenteraadsle- den (39% in 2018) in ons land.
AANDEEL VROUWELIJKE VERKOZENEN IN COMITÉS PB
ACV ABVV ACLVB
RESULTATEN SOCIALE VERKIEZINGEN 2020
Toch mag dit recordcijfer geen eindpunt zijn. Het aandeel vrouwen in onderne- mingen met verkiezingen ligt immers ho- ger dan het aandeel vrouwen dat er ook effectief verkozen geraakt. Ondanks ons recordcijfer zijn we dus nog altijd een stuk verwijderd van een evenredige ver- tegenwoordiging van verkozen mannen en vrouwen.
Een golf van vernieuwing
Voor deze sociale verkiezingen regis- treerde het ACV 59.752 kandidaten (OR en Comité PB). Van hen waren maar liefst 25.576 ACV-militanten voor het eerst kandidaat. Er is dus opnieuw een golf van vernieuwing door het ACV ge- gaan.
Als je naar de leeftijdsverdeling kijkt van deze ACV-kandidaten, dan stel je vast dat meer dan 4 op de 10 kandidaten 45 jaar of jonger is. Bij de nieuwe kandidaten is dit zelfs 56,8%, wat hoopvol is voor de toe- komst. Sociale verkiezingen zorgen in het ACV dus telkens weer voor een golf van vernieuwing.
| Stijn Gryp | LEEFTIJDSVERDELING ACV-KANDIDATEN 2020 (aantallen)
(bron: ACV-databestand)
Leeftijd Comité PB OR Totaal
<26 jaar 808 740 1.548
26-35 jaar 4.524 3.560 8.084
36-45 jaar 8.307 6.611 14.918
46-55 jaar 11.702 9.499 21.201
>55 jaar 7.692 6.309 14.001
Totaal 33.033 26.719 59.752
© James Arthur
Bij deze sociale verkiezingen waren 59.752 werknemers kandidaat voor het ACV.
42,8% van hen waren voor het eerst kandidaat. Er ging dus een golf van vernieuwing door het ACV.
Omwille van corona werden heel wat veiligheidsvoorzieningen getroffen bij deze sociale verkiezingen. Er werd ook veel meer per brief en elektronisch gestemd dan bij vorige verkiezingen.
© James Arthur
SOCIALE VERKIEZINGEN 2020
ZETELVERDELING JONGERENMANDATEN (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB
Comité PB 2016 54,97 36,96 8,07
2020 55,16 36,31 8,53
OR 2016 54,93 36,36 8,70
2020 54,21 36,76 9,03
ZETELVERDELING ARBEIDERS (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB
Comité PB 2016 52,13 40,94 6,93
2020 50,67 41,44 7,89
OR 2016 50,32 42,51 7,17
2020 49,14 42,81 8,05
ZETELVERDELING BEDIENDEN (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB
Comité PB 2016 61,69 29,09 9,22
2020 61,56 28,36 10,07
OR 2016 60,63 30,71 8,66
2020 60,95 29,73 9,32
ZETELVERDELING KADERLEDEN (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB NCK Huislijsten
OR 2016 50,58 19,30 14,63 8,08 7,41
2020 51,81 18,96 15,49 7,44 6,29
EVOLUTIE ZETELVERDELING (IN %) VAN HET KADERKIESCOLLEGE Nooit had een Belgische vakbond meer vrouwelijke verkozenen dan het ACV nu.
© Michael De Lausnay© Michael De Lausnay© James Arthur© James Arthur
RESULTATEN SOCIALE VERKIEZINGEN 2020
28,6 33,0 35,6 35,0 36,4
46,8 48,9 50,6 51,8
14,3 15,1 15,9 18,7 17,5 22,4 20,6 19,3
19,0
3,7 5,1 6,5 7,1 8,2
11,1 12,6 14,6 15,5
1987 1991 1995 2000 2004 2008 2012 2016 2020
ACV ABVV ACLVB NCK HUISLIJST
© Karolien Coenen
RESULTATEN SOCIALE VERKIEZINGEN 2020
ZETELVERDELING OR PER PROVINCIE (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB NCK Kaderhuis-
lijsten
Antwerpen 59,09 32,04 7,40 0,44 1,04
Limburg 60,83 31,54 7,09 0,16 0,39
Vlaams-Brabant 55,51 27,33 15,77 0,76 0,63
Oost-Vlaanderen 56,46 29,28 13,35 0,28 0,64
West-Vlaanderen 68,28 26,12 5,04 0,40 0,15
Brussel 49,97 34,45 12,85 1,98 0,75
Waals-Brabant 55,74 33,05 9,36 0,99 0,85
Namen 58,54 33,70 7,14 0,31 0,31
Luik 51,46 42,61 4,58 0,71 0,63
Luxemburg 59,23 36,24 3,48 0,35 0,70
Henegouwen 44,05 48,99 6,15 0,55 0,25
ZETELVERDELING COMITÉ PB PER PROVINCIE (IN %) (bron: FOD WASO)
ACV ABVV ACLVB
Antwerpen 61,32 31,37 7,31
Limburg 61,98 31,21 6,81
Vlaams-Brabant 57,36 28,15 14,50
Oost-Vlaanderen 59,03 27,34 13,63
West-Vlaanderen 71,91 23,90 4,18
Brussel 50,37 36,23 13,40
Waals-Brabant 55,42 33,63 10,95
Namen 56,10 35,77 8,13
Luik 53,25 41,25 5,50
Luxemburg 63,33 30,89 5,78
Henegouwen 44,51 50,04 5,45
© Karolien Coenen
Er is geen stemplicht bij sociale verkiezingen. Toch brachten - ook in deze moeilijke coronatijden -meer dan 60% van de werknemers die mochten stemmen hun stem uit.
Met dank aan de directies van Makro in Machelen, Premium Sound Solutions in Dendermonde en Ape- ram in Genk voor de toestemming om een fotoreportage te mogen maken van de sociale verkiezin- gen en aan de ACV-militanten en -secretarissen om dit mee mogelijk te maken.
© James Arthur