Kennis door COVID-19: invloed van COVID-19 op het welbevinden van bewoners en naasten
Debby Gerritsen
18 maart 2021
Coronamaatregelen
- eind april 2020 – medio mei - verspreid onder psychologen in
verpleeghuizen
(LinkedIn, het NIP, de Psycho- geriatrische Dienst en Gerion)
- de psychologen benaderden collega’s (artsen en verpleegkundig specialisten) - descriptieve statistische analyses
Opzet
Enquête
Semi-gestructureerde interviews
- juni/juli 2020
- aan enquête deelnemende psychologen, artsen, VS
- deductieve en inductieve content analyse
Deelnemers
✓ Van de 284 deelnemers werken er 187 (66%) als psycholoog en 64 (22%) als arts.
✓ Gemiddeld werkt men 6 jaar bij de zorginstelling (variërend van 0 tot 45 jaar).
66%
22%
5% 7% psycholoog
arts
verpleegkundig specialist
overig
✓ De meeste deelnemers komen uit Zuid-
Holland (21%) of Noord-Brabant (20%).
13
37
49 18
14
34
49
47 48
58
53
14 4 35
28
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
wijziging in type probleemgedrag afname gevolgd door toename toename gevolgd door afname afgenomen probleemgedrag toegenomen probleemgedrag
niets van gemerkt weinig of enigszins veel of heel veel
Veranderingen probleemgedrag tijdens eerste golf
Veranderingen in gedrag
Toename
Depressie Agitatie Agressie
Slaapproblemen
Steunzoekend gedrag Eenzaamheid
Verveling Angst
Apathie
Negativiteit Achterdocht
Afname
Depressie Agitatie Agressie
Slaapproblemen
Steunzoekend gedrag Disinhibitie
Hallucinaties Wanen
Minder
Eetlust
Fysiek en cognitief functioneren
Meer
Sociale cohesie
Verbondenheid tussen bewoners en tussen zorg en familie
RUST
COVID19 - maatregelen
Deelnemers (in %) die vinden dat een maatregel probleemgedrag beïnvloedt
0 20 40 60 80 100
beschermende kleding personeel wijziging aanbod activiteiten verandering samenstelling zorgteam beperking inzet vrijwilligers beperking naar buiten gaan niet van de kamer af mogen beperking bezoek
(zeer) waarschijnlijk toename probleemgedrag door (zeer) waarschijnlijk afname probleemgedrag door
Verdieping afname/toename
wat willen we behouden?
Methode
• Online vragenlijst
• 199 behandelaren
• 10 november 2020 t/m 22 januari 2021
Effect afname omgevingsprikkels op probleemgedrag
verschilt voor mate dementie
Veranderingen per type probleemgedrag hebben
verband met afname omgevingsprikkels
Welke omgevingsprikkels blijvend verminderen?
Versoepeling maatregelen
Achtergrond
DOELEN ONDERZOEK: inzicht in 1. Verwachtingen van medewerkers 2. Uitvoerbaarheid richtlijnen
3. Ervaringen van bewoners, naasten en medewerkers & impact op hun welbevinden LOCATIES
5 verpleeghuislocaties, 67 tot 130 bewoners PG, somatiek, thuiszorg in zorgappartement
COVID-19-besmettingen vóór verruiming per locatie:
0 tot 11 bewoners (0 tot 6 overleden)
0 tot 6 medewerkers
METHODEN
Digitale vragenlijst ingevuld door 46 medewerkers
26% arts/psycholoog; 33% verpleegkundige; 33% verzorgende; 8% anders
Observaties van naasten en medewerkers
78 diepte-interviews met naasten
76 diepte-interviews met medewerkers
Deelname aan overleggen (bijv. lokaal crisisteam COVID-19)
Achtergrond
Impact versoepeling op welbevinden - bewoners
BEWONERS
o Genieten van bezoek
o Komen opgewekt en blij terug o Bloeien op, worden actiever o Kijken uit naar bezoek
o Soms verdriet bij afscheid of omdat geen fysiek contact mogelijk is
Het geluk straalde van haar af, ze was zo intens blij dat ze bezoek kreeg. […] Helemaal in de wolken was ze.
(buurman van bewoner)
Superfijn, maar ik zag wel een trillend lipje bij het afscheid nemen. (dochter van bewoner)
Ze zijn naderhand gewoon heel erg uitgelaten, heel erg blij. Je kunt het ook gewoon aan de mensen zien. Ze leven gewoon op. (zorgmedewerker)
Bij bewoners met dementie soms verwarring, verdriet of (fysieke) onrust;
o herkenden hun naaste niet meer
o raakten overprikkeld tijdens het bezoek o gingen na afloop op zoek, of
o bleven vragen waar hun naaste was
Nu heb ik alles op de kop staan.
(bewoner tegen zorgmedewerker)
’’
’’
Impact versoepeling op welbevinden - naasten
+ Fijn om weer op bezoek te gaan!
+ Opluchting
(leeft nog, herkenning) - Soms confronterend
(achteruitgang, verloren tijd)
Het was een uitbarsting van elkaar acht weken niet zien, het leek of we goed en wel weer verkering hadden. (echtgenote van bewoner)
Er komen zo veel emoties los, die je niet in de gaten hebt. In het begin denk je: ik red het allemaal wel, het zit allemaal wel lekker, ik kan het behoorlijk hanteren. Totdat er iets gebeurt dat je elkaar ziet. […] Zoveel emoties die dan loskomen, waar je helemaal niet op berekend bent eigenlijk. (echtgenote van bewoner)
Ik heb vandaag één iemand heel erg blij gemaakt, nou ja twee, ik ook. Het was geweldig. (zoon van bewoner)
’’
+ Mogelijkheid om persoonlijke onderwerpen te bespreken
+ Mantelzorger-rol weer oppakken
Maar voor de rest heb ik het als heel prettig ervaren. Het feit dat ik er weer kon zijn, dat ik wat rommeltjes kon doen, wat opruimen, wat regelen. (dochter van bewoner)
’’ ’’
’’
Nee, ik ga niet over de telefoon, dan snij’’
ik dit soort onderwerpen niet aan en mijn moeder ook niet. (zoon van bewoner)
