effect 3*

G E M E E N T E

3 *

2015

Nummer(agenda) Commissie 1 Samenleving

Registratienummer BW14.00611 Datum 8 september 2014

Registratiecode

I I I III 11 III 1II lllll II NIH 1 llll

Auteur André Goudriaan Datum

Status Openbaar B&W-vergadering 26 augustus 2014

Persgesprek 25 augustus 2014 Portefeuillehouder G.J.M. Hendriks

Samenvatting

Op 1 juli heeft uw Raad gesproken over de bezuiniging op de hulp bij het huishouden. In dit voorstel wordt de voorkeur van uw Raad verder uitgewerkt in een definitief voorstel. Voorgesteld wordt om te gaan werken met meer pgb's en resultaatfinanciering om de benodigde bezuiniging te realiseren.

Besluit om

1. Het gebruik van pgb's voor huishoudelijke hulp te stimuleren;

2. Te besparen op de uitgaven voor Hulp bij het huishouden door het inzetten van resultaatfinanciering;

3. De Wmo-richtlįjn 'Indicatieadvisering voor Hulp bij het Huishouden' in te trekken met ingang van de datum waarop het college een nieuw indicatieprotocol in werking laat treden.

Inleiding

Op 1 juli jl. heeft uw Raad een voorkeur uitgesproken wat betreft de besparing op de hulp bij het

huishouden (HH). Uw raad heeft daarbij het college opdracht gegeven om de uitgaven voor HH1 omlaag te brengen door het werken met pgb's. Als deze maatregel onvoldoende bespaart, heeft uw Raad opgedragen om verdere oplossing te zoeken via het versoberen van het protocol en/of het werken met

resultaatfinanciering.

Als college hebben we dit verder uitgewerkt. Om een definitief besluit te kunnen nemen, volgt in dit voorstel een uitwerking van deze opdracht. De voorgestelde oplossing is het werken met pgb's en dat aangevuld met de overstap naar resultaatfinanciering. Het versoberen van het protocol is nader onderzocht, maar bleek onvoldoende besparing op te leveren.

Uit de Zomernota blijkt dat het uiteindelijk te besparen bedrag lager is dan oorspronkelijk gedacht. Waar de opinienota een bedrag noemde van G 423.000, resteert op basis van de Zomernota een bedrag van C 303.444. Voor de onderbouwing van dit bedrag wordt verwezen naar de Zomernota.

Beoogd effect

Door het werken met pgb's en resultaatfinanciering neemt uw Raad maatregelen om de korting op het budget HH op te vangen. Dit draagt ertoe bij dat de HH enerzijds voor mensen die dat echt nodig hebben beschikbaar blijft en anderzijds financieel beheersbaar is.

Argumenten

1.1 Het werken met pgb's biedt voordelen

Als college staan we positief tegenover het werken met pgb's. De voordelen zijn onder meer de keuzevrijheid voor de cliënt en de mogelijkheid om zorg en ondersteuning in te kopen naar eigen inzicht en wensen.

Uiteraard moet een pgb wel goed gebruikt en besteed worden. De manier waarop we dat gaan doen, komt echter niet in dit raadsvoorstel aan bod, maar in de definitieve besluitvorming rondom het beleidsplan en de bijbehorende verordeningen Jeugd en Wmo. Daarin wordt namelijk het pgb-beleid vastgelegd.

1.2 We schatten in dat maximaal 20 tot 25⁰Zo van de HH-cliënten over zou willen stappen naar een pgb In de huidige Wmo heeft het college al de plicht om mensen die aangewezen zijn op maatschappelijke ondersteuning te wijzen op de mogelijkheid van een pgb. Op dit moment blijkt ongeveer 8,5⁰7o van de

HH-cliënten te kiezen voor een pgb. Het is moeilijk om vooraf in te schatten hoeveel mensen over zouden willen stappen naar een pgb. Als we uitgaan van een stijging tot 200Zo of 2S0Zo pgb-houders van het totaal en dat omrekenen naar het aantal geleverde uren levert dat een besparing op van C 30.000 (20⁰7o pgb-houders) tot C 43.000 (25Vo pgb-houders).

1.3 Afdoende besparing door het inzetten van pgb's blijkt niet mogelijk

Het is niet haalbaar om een besparing van C 303.444 op de HH te realiseren door het inzetten van pgb's, omdat:

a. in de praktijk blijkt dat sommige mensen het voordeel van de keuzevrijheid niet op vinden wegen tegen de extra verantwoordelijkheden die een pgb met zich meebrengt;

b. het college het gebruik van pgb's niet af kan dwingen;

c. het pgb niet voor alle mensen een geschikt instrument is in verband met het beheer van een pgb en het bewaken van de kwaliteit;

d. pgb's brengen nog andere kostenposten met zich mee, zoals loondoorbetaling bij ziekte of

beheerskosten voor de SVB. Deze kosten voor de SVB zijn nog niet bekend. Het is wel de bedoeling om de beheerskosten voor de SVB vooraf te voldoen door een uitname uit het gemeentefonds.

Deze vier overwegingen leiden tot de conclusie dat het onmogelijk is om afdoende te besparen door de inzet van pgb's.

2.1 Dit biedt het grootste besparingspotentieel

Ervaringen bij andere gemeenten laten zien dat een besparing van 200Zo tot 30⁰Zo mogelijk is. Het volle besparingspotentieel wordt niet van meet af aan behaald, maar zal in een geleidelijk traject (dat naar verwachting ongeveer negen maanden zal duren) gerealiseerd worden. In combinatie met de pgb- maatregelen zal dit ertoe leiden dat we de benodigde besparing kunnen realiseren.

2.2 Het versoberen van het protocol blijkt onvoldoende besparing op te leveren

In het opiniërende voorstel is het besparingsbedrag van C 100.000 genoemd als schatting. Het blijft een schatting, maar de combinatie pgb's plus versobering van het protocol leidt maximaal tot een besparing van bijna C 150.000. Geconcludeerd kan worden dat het versoberen van het protocol onvoldoende soelaas biedt.

2.3 Het blijkt dat in 2016 opnieuw gekort wordt op de HH

Uit een recente brief van staatssecretaris Van Rijn blijkt dat in 2016 opnieuw gekort wordt op het budget voor HH. De omvang bedraagt landelijk gezien C 145 miljoen. Of resultaatfinanciering dat ook nog op kan vangen, is de vraag, maar het is al wel duidelijk dat dit instrument beter in staat is deze extra korting op te vangen dan het versoberen van het protocol.

3.1 Het aanpassen van het indicatieprotocol is nodig met het oog op pgb's voor HH

Het vaststellen van een nieuw protocol lijkt in tegenspraak te zijn met beslispunt 2. Een aangepast protocol is echter noodzakelijk gezien het feit dat de gemeente in het geval van pgb-houders moet bepalen hoeveel HH er nodig is. Als het protocol niet aangepast zou worden, leidt dat ertoe dat pgb- houders op basis van het oude protocol HH krijgen, wat in vergelijking met resultaatfinanciering betekent dat ze meer HH krijgen. Om deze situatie tegen te gaan, wordt voorgesteld om het protocol aan te passen, zodat niet alleen de cliënten met HH in natura de gevolgen van de bezuiniging merken.

3.2 Dit is noodzakelijk om het college een nieuw protocol te kunnen laten vaststellen

In 2006 heeft de Raad bij het vaststellen van de Nota Huishoudelijke Verzorging besloten om de CIZ- richtlijn 'Indicatieadvisering voor Hulp bij het Huishouden' te gebruiken. Deze richtlijn wordt gebruikt om te bepalen hoeveel HH iemand krijgt. Omdat het protocol het instrument is waarmee het college bepaalt hoeveel HH iemand nodig heeft, wordt voorgesteld het nieuwe protocol te laten vaststellen door het college. Het is dan wel noodzakelijk om de richtlijn 'Indicatieadvisering voor Hulp bij het Huishouden' in te trekken.

3.3 Resultaatfinanciering kan pas vanaf 1 juni 2015 ingevoerd worden

Dit leidt ertoe dat de periode waarin de besparing gerealiseerd moet worden, verkort wordt. Daarom wordt voorgesteld het protocol aan te passen, zodat al eerder gestart kan worden met versoberde indicaties. Op deze manier wordt een deel van de bezuiniging al voor 1 juni 2015 gerealiseerd, wat het risico op het niet halen van de bezuiniging beperkt.

Dit betekent wel dat het protocol eerst versoberd wordt, waarbij de aanbieder later nogmaals onderzoek doet hoeveel HH in een individuele situatie noodzakelijk is. Enig dubbel werk is daardoor niet geheel te voorkomen, maar gezien de omvang van de bezuiniging is dit onvermijdelijk.

Kanttekeningen

2.1 Resultaatfinanciering past niet binnen de contracten met huidige aanbieders

Ons is inmiddels duidelijk geworden dat resultaatfinanciering niet binnen de huidige contracten met de aanbieders past. Dit betekent dus dat pas bij het nieuwe contract overeenkomstig het principe van resultaatfinanciering gewerkt kan worden. De ingangsdatum van de nieuwe overeenkomst (en) is 1 juni 2015.

2.2 De besparing door resultaatfinanciering kan vanaf 1 juni 2015 geleidelijk gerealiseerd worden

De ingangsdatum van de nieuwe overeenkomsten is 1 juni 2015. Daarnaast is het zo dat bij bestaande cliënten een periode van overgang naar de nieuwe situatie ertoe leidt dat de besparing niet

onmiddellijk volledig gerealiseerd wordt. De aanbieder moet namelijk met al de bestaande cliënten in gesprek gaan en dat kost de nodige tijd.

2.3 Het Rijk stelt in 2015 en 2016 75 miljoen extra beschikbaar voor huishoudelijke hulp

Recent werd bekend dat het Rijk 75 miljoen euro beschikbaar stelt. Het doel is het langer behouden van arbeidsplaatsen in de huishoudelijke hulp. Helaas zijn verdere details op dit moment nog onbekend. Wel is bekend dat er een toelage huishoudelijke hulp komt, waarbij gemeenten moeten bepalen wie de toelage krijgt en wat de hoogte is. Vanwege de diverse onduidelijkheden is het niet mogelijk om deze informatie verder te verwerken in dit voorstel. Indien dit noodzakelijk is, zal dit onderwerp voor nadere besluitvorming aan uw Raad voorgelegd worden.

Financiën

Situatie in 2015

Resultaatfinanciering leidt in 2015 geleidelijk tot een besparing. Twee oorzaken liggen daaraan ten grondslag:

1. De aanbieders moeten alle cliënten spreken om te kijken hoeveel HH nodig is. Dit kost tijd;

2. Vanwege de contracten kan pas vanaf 1 juni 2015 gewerkt worden volgens het principe van resultaatfinanciering.

Om het risico te beperken dat in 2015 de benodigde bezuiniging niet geheel gehaald wordt, stellen we de volgende maatregelen voor:

» Direct starten met het stimuleren van pgb's;

« Het college past het indicatieprotocol op korte termijn aan. Nieuwe cliënten worden volgens het aangepaste protocol beoordeeld. Dit leidt al voor 1 juni 2015 tot een besparing op de uitgaven voor HH;

« Door middel van heronderzoeken beoordeelt het college of bestaande indicaties aangepast kunnen worden.

Situatie in 2016

De staatssecretaris heeft inmiddels aangekondigd dat het budget voor de HH in 2016 opnieuw gekort wordt. Het is nog niet duidelijk of de combinatie inzet pgb's en resultaatíïnanciering voldoende oplevert om ook deze korting op te vangen. Wanneer dat niet het geval is, zullen aanvullende maatregelen moeten worden getroffen.

Tijdspad

De diverse maatregelen hebben betrekking op diverse perioden. Versobering van het protocol kan op zeer korte termijn (bijvoorbeeld binnen één maand) gerealiseerd worden, zodat daardoor spoedig een begin gemaakt wordt met besparen.

Het stimuleren van meer pgb's kan eveneens met onmiddellijke ingang plaats gaan vinden.

Het werken met resultaatfinanciering vereist meer tijd. Met de aanbieders moeten afspraken gemaakt worden. Daarnaast kan resultaatfinanciering bij bestaande HH-cliënten het beste geleidelijk ingevoerd worden. Een van de aanbieders heeft bijvoorbeeld aangegeven na maximaal negen maanden helemaal te kunnen werken volgens resultaatfinanciering (zie de brief van TSN Thuiszorg die als bijlage bij dit voorstel is toegevoegd).

Communicatie

Alle cliënten huishoudelijke hulp zullen geïnformeerd moeten worden over de nieuwe manier van werken.

De manier waarop deze voorlichting plaats gaat vinden, hangt af van de doelgroep. Pgb-houders worden opnieuw geïnformeerd over de voorwaarden en verplichtingen zoals die gelden voor een pgb. Zij zullen ook ingelicht moeten worden over de dienstverlening van de SVB en de gevolgen die dat voor hen heef.

Cliënten met HH in natura zullen eveneens op de hoogte gesteld worden van de veranderingen. Dit wordt verder met de aanbieders afgestemd, omdat zij ook een rol vervullen. De voorlichting kan bijvoorbeeld vorm krijgen door middel van het organiseren van een bijeenkomst en via het verzenden van flyers of brieven.

Evaluatie

Jaarlijks worden minimaal twee kwaliteitsonderzoeken gehouden. Daarbij wordt zowel de

klanttevredenheid gemeten als de kwaliteit van het geleverde werk gecontroleerd. De uitkomsten van deze onderzoeken worden met de aanbieders besproken, zodat een vinger aan de pols gehouden kan worden.

Bijlagen

1. Brief TSN Thuiszorg over Hulp bij het huishouden 2015 (IN 14.03975) 2. Nagekomen bijlage 1: hulp bij huishouden 2015 (IN14.03975)

3. Nagekomen bijlage 2: Uitleg over kosten pgb-houder die een zieke hulpverlener heeft (INT14.0569) Routingformulier: AT.14002418

Burgemeester en wethouders,

A.H.W.M. Koeken RA drs. CF. van Eert

secretaris burgemeester

Aldus vastgesteld in de vergadering van de raad van 23 september 2014.

itfi

1.1

de voorzitter De grip ir,