Aanpak Jongerenoverlast Soest

(1)

Aanpak Jongerenoverlast Soest

Colofon

Opgesteld door van Politie Midden-Nederland, Basisteam BES, Stichting Balans en de gemeente Soest

(2)

2 INHOUDSOPGAVE

Inleiding ... 3

Aanleiding ... 3

Doel ... 3

Effect verwachting ... 4

Werkwijze ... 4

Regisseursrol ... 5

Uitvoering en Overlegstructuur ... 5

Binnen de Aanpak Overlast Soest bestaat hiervoor een drietal vaste overlegvormen; .. 5

Taken en bevoegdheden Informatiemakelaar ... 6

Werkwijze en afspraken Politie en Stichting Balans ... 6

Politie en Stichting Balans en gemeente herkenbaar en actief in de openbare ruimte ... 6

Melding klachten ... 7

Verkenning door Stichting Balans (zie bijlage 2) ... 7

Jongeren, ouders/opvoeders en buurt eerst zelf aan zet ... 7

Taakverdeling gemeente/Stichting Balans/politie ... 8

Interventies op overtredingen van de APV door Boa’s ... 8

Interventies op niet strafbare gedragingen en overlast door Stichting Balans ... 8

Interventies op strafbare gedragingen en overlast door politie ... 8

Een eenduidige en duidelijke aanpak van overlast door jeugd (eventueel in combinatie met alcohol) ... 8

Een eenduidige en duidelijke aanpak van jeugd op het gebied van drugs ... 9

Huisbezoeken ... 9

Communicatie ... 10

Verantwoordelijkheid ...10

Registratie ...10

Evaluatie ...10

Ten slotte ... 10

Bijlage 1 ... 11

Bijlage 2 ... 12

Bijlage 3 ... 14

Bijlage 4 ... 15

Bijlage 5 ... 16

(3)

3 Inleiding

Aanleiding

In de Veiligheidsstrategie Midden-Nederland 2015-2018 geven de 41 gemeenten, het Openbaar Ministerie en de politie van de regionale eenheid Midden-Nederland gevolg aan hun wens om de verantwoordelijkheid voor de integrale aanpak van de veiligheidsthema’s ook echt gezamenlijk invulling te geven.

Op lokaal niveau heeft de gemeente de regie op de probleemgerichte aanpak van onveiligheid.

Onveiligheid trekt zich echter weinig aan van gemeentegrenzen. Er is vrijwel geen

veiligheidsprobleem dat zich slechts in één gemeente voordoet. Daarom willen we en moeten we ook binnen de regio afstemmen en sturen.

Op basis van een analyse van de lokale integrale veiligheidsplannen van de 41 gemeenten en input vanuit de politieorganisatie en het Openbaar Ministerie in Midden-Nederland ontstaat een totaaloverzicht van prioriteiten, die de veiligheidspartners per gemeente stellen t/m 2018. Als grote gemene deler wordt veiligheid in de wijken als eerste prioriteit genoemd.

In de wijk, de directe leefomgeving van de burger, worden burgers geconfronteerd met

veiligheidsvraagstukken waarvan zij het gevoel hebben dat deze moeten worden aangepakt. Met een adequate aanpak wordt het vertrouwen van de burgers in de overheid versterkt.

De kernwoorden voor deze aanpak zijn ‘recht, rust en respect’.

Recht : Verwijst naar de gewenste afname van criminaliteit.

Rust : Houdt verband met de vermindering van overlast, waardoor een acceptabel niveau van openbare orde en veiligheid ontstaat.

Respect : Relateert aan de noodzaak om als overheid actief te investeren op het samenleven van verschillende culturen in de wijk.

Het hoort bij hun leeftijd dat jongeren elkaar, zonder volwassenen, opzoeken en ontmoeten. Het is van alle tijden dat jongeren hiervoor ook de openbare ruimte gebruiken. Het is niet alleen in het belang van volwassenen dat de overlast die dat regelmatig veroorzaakt, wordt tegengegaan.

Overlast veroorzaken is niet het doel van de jongeren maar vaak een gevolg van ongewenste activiteiten en gedrag. Het is zeker ook in het belang van andere jongeren en de

overlastveroorzakers zelf, dat de openbare ruimte geen vrijplaats is voor slechte activiteiten en gedrag. Onder ongewenst e activiteiten en gedrag vallen ook activiteiten die niet direct overlast geven, maar wel zeer ongewenst zijn. Als jongeren in deze levensfase elkaar en zichzelf veel slecht (risicovol) gedrag aanleren, geeft dit een forse negatieve ballast voor hun toekomstkansen. Hoewel toekomstkansen creëren in zijn algemeenheid een eerste verantwoordelijkheid van ouders en jongeren zelf is, leert de praktijk dat professionele bemoeienis niet gemist kan worden.

In het integraal Veiligheidsbeleid 2011-2014 van de gemeente Soest en in het overleg met de politie van Soest is gezamenlijk besloten de aanpak van jeugdoverlast een prioriteit te geven. Om een eventuele daling of stijging in het aantal overlastincidenten optimaal te kunnen meten en vanuit deze meting de aanpak aan te scherpen, is een eenduidige aanpak van overlast door jeugd in het district vereist.

Hoewel het Integraal Veiligheidsbeleid 2015-2018 op het moment van de actualisatie van het plan van aanpak Jongerenoverlast Soest nog niet gereed is en daarmee de prioriteiten voor deze beleidsperiode nog niet bepaald zijn, geeft het aantal meldingen (516 meldingen in 2014 en 303 meldingen in het eerste half jaar van 2015) duidelijk aan dat de jongeren in de openbare ruimte nog voor veel overlast zorgen. Op basis van deze cijfers bestaat de verwachting dat de aanpak van overlast door jongeren ook in de komende beleidsperiode onverminderd aandacht zal krijgen.

Doel

Er wordt een drieledig doel nagestreefd:

 een gezamenlijk beleid;

 goede afstemming van werkwijze;

 afname van ontsporing en overlast of de recidive hiervan

(4)

4 Door een eenduidige werkwijze te creëren binnen de gemeente Soest vinden optimale interventie, evaluatie en monitoring plaats. Hierdoor kan de aanpak van jeugdoverlast in de volle breedte en in samenhang aangepakt worden.

Effect verwachting

Indien wij de afgesproken werkwijze enkele jaren voortzetten, mag verwacht worden dat:

 jongeren in Soest en Soesterberg, die regelmatig in de openbare ruimte verblijven, aanzienlijk minder in de problemen geraken en waar dit toch gebeurt, zij sneller de problemen de baas worden;

 jeugdoverlast beheersbaar en acceptabel wordt;

 het objectieve veiligheidsgevoel zal toenemen.

Werkwijze

Wanneer wij praten over jongerenoverlast, jeugdgroepen of de shortlistmethode is niet altijd duidelijk wie over wat gaat en wie of wat met welke termen wat bedoelt.

Hieronder worden de verschillende termen en overleggen geschetst om inzicht te geven in de te volgen werkwijze. De gemeente Soest richt zich met deze aanpak op de overlast veroorzaakt door jongeren in de openbare ruimte. Veelal wordt de overlast veroorzaakt door jongeren in de

leeftijdscategorie van 12 tot 18 jaar. Soms zijn de jongeren ook jonger. Er zijn ook groepen binnen Soest waarbij de leeftijd hoger ligt. Vandaar dat er binnen de gemeente Soest met herijking van het plan van aanpak bewust voor gekozen is geen leeftijdscategorie te noemen. Het gaat om de overlast veroorzaakt door jongeren en jong volwassenen in de openbare ruimte.

Shortlistmethode

Overlast door groepen en/of individuele groepsleden wordt middels de shortlistmethode (ontwikkeld door bureau Beke) periodiek in kaart gebracht. De shortlistmethode is een relatief eenvoudig instrument, waarmee politiefunctionarissen periodiek de aard en omvang van problematische jeugdgroepen in hun wijk of verzorgingsgebied op systematische wijze in kaart brengen. Aan de hand van een vragenlijst brengt de wijkagent een problematische jeugdgroep in beeld en op een snelle en eenvoudige manier wordt informatie verzameld over:

 locatie(s) waar de groep zich doorgaans bevindt;

 samenstelling van de groep (omvang, etniciteit, leeftijd range, etc.);

 dagelijkse activiteiten van de groepsleden;

 riskante gewoonten (drank- en drugsgebruik, justitiecontact(en));

 recent delict gedrag;

 typering van de groep als hinderlijk, overlast gevend of crimineel.

o Hinderlijke jeugdgroep: is nog voldoende autoriteitsgevoelig en kan aangesproken worden op het gedrag;

o Overlast gevende jeugdgroep: is nadrukkelijk aanwezig, de leden plegen lichte vergrijpen en zijn minder goed te corrigeren;

o Criminele jeugdgroep: bestaat uit leden die criminaliteit plegen voor het financiële gewin en geweld gebruiken.

Iedere groep krijgt een eigen plan van aanpak. Hierin worden de verschillende benodigde

maatregelen beschreven. Per partner wordt afgesproken wie wat doet en wanneer. De maatregelen vormen een combinatie van een groepsgerichte (zoals inzet van jongerenwerk), domeingerichte (zoals het plaatsen van verlichting, camera’s of het bieden van buurtbemiddeling) en individueel gerichte aanpak (een traject, afhankelijk van de overlast en problematiek, van straf-, civiel- en bestuursrechtelijke maatregelen en zorgaanbod op maat).

De gemeente Soest beschikt over ambulant jongerenwerk van Stichting Balans. Ook het jongerenwerk brengt alle jongeren in beeld die regelmatig recreëren in de openbare ruimte.

Stichting Balans doet dit op dezelfde manier als de politie, echter met een uitbreiding naar groepen en individuen die op gewenste wijze gebruik maken van de openbare ruimte.

Politie en Stichting Balans stellen eenmaal per jaar in april een shortlist-rapportage op waarna deze wordt aangeboden aan het districtscollege en aan de burgemeester. Vervolgens worden deze

(5)

5 groepen onder regie van de gemeente in nauwe samenwerking met de politie, Stichting Balans en overige gemeentelijke partners aangepakt. Bij de aanpak worden ook nadrukkelijk de ouders betrokken.

Bijzondere aandacht voor 18 tot en met 23 jarigen

Binnen de jeugdgroepen dient er bijzondere aandacht te zijn voor de groep van de jong

volwassenen, de 18 tot 23 jarigen, die elkaar in de openbare ruimte ontmoeten en vaak overlast veroorzaken. Deze jongeren vallen in principe niet meer binnen de doelgroep van het jongerenwerk van Stichting Balans en in het kader van de Jeugdwet kan er geen drang of dwang worden

toegepast. Daarnaast zijn het jong volwassenen waarbij de ouders natuurlijk wel verantwoordelijk zijn, maar de invloed van ouders beperkt is. In dit kader wordt met de partners gekeken naar maatwerk voor deze doelgroep. Veelal is dit een persoonsgerichte aanpak waarbij maatwerk wordt geleverd afhankelijk van de vraag en behoefte van de individu. Deze persoonsgerichte aanpak wordt in nauw overleg met de partners en het jeugdteam en sociaal team vorm gegeven.

In de praktijk komt het er op neer dat de politie en een medewerker van het jeugdteam of het sociaal team een huisbezoek afleggen. Tijdens dit bezoek maakt de politie de jongvolwassene duidelijk dat de overlast die hij veroorzaakt niet meer getolereerd zal worden en geeft hem een laatste kans op individuele begeleiding van het jeugdteam of het sociaal team. Meewerken geeft de mogelijkheid om te werken aan het oplossen van onderliggende problematiek die vaak aanwezig is.

Niet meewerken resulteert in een lik-op-stuk aanpak van de politie.

Regisseursrol

De gemeente heeft in bovenstaande processen nadrukkelijk de rol van regisseur. Dat betekent dat zij de verschillende spelers in het veld bij elkaar brengt en van alle partners verlangt dat zij rapporteren over de voortgang van de aanpak.

Daarnaast betekent de rol van regisseur dat de gemeente bewaakt dat de verbanden tussen de verschillende overleggen zichtbaar worden en blijven. Beleidsbeslissingen die op basis van voorliggende casuïstiek genomen moeten worden, worden door de stuurgroep voorbereid.

Uitvoering en Overlegstructuur

Binnen de Aanpak Overlast Soest bestaat hiervoor een drietal vaste overlegvormen;

1. Het Strategisch overleg 2. De Regiegroep

3. Het JOR (Jongeren in de Openbare Ruimte) en overlastoverleg

1. Het Strategisch overleg

In Soest geven wij vorm aan deze regierol door de inrichting van een Strategisch overleg. Dit overleg bestaat uit:

- Burgemeester (voorzitter);

- Wethouder Jeugd;

- Wijkteamchef van het Basisteam Baarn, Eemland en Soest (verder BES);

- Directeur van Stichting Balans;

- Afdelingshoofd Dienstverlening;

- Beleidsadviseur Jeugd;

- Strategisch beleidsadviseur Veiligheid (secretaris).

Het Strategisch overleg wordt ambtelijk voorbereid door de strategisch beleidsadviseur Veiligheid en de beleidsadviseur Jeugd en komt twee keer per jaar bijeen en bewaakt de hoofdlijnen van het beleid.

2. De Regiegroep

De Regiegroep komt iedere 6 weken bijeen en bepaalt aan de hand van verkenningen van overlastlocaties gezamenlijk de inzet van de capaciteit.

De Regiegroep bestaat uit:

- De Strategisch Beleidsadviseur Veiligheid (voorzitter);

- Operationele chef van politie Soest;

- Directeur van Stichting Balans;

(6)

6 - Teamleider Vergunningen & Handhaving;

- Beleidsadviseur Jeugd;

- Teamleider Jeugdteam.

3. Jongeren in de Openbare Ruimte en overlastoverleg

Naast het Strategisch overleg en de bijeenkomsten van de regiegroep is er een maandelijks JOR (Jongeren in Openbare Ruimte) en overlastoverleg. In dit overleg zitten de thematische wijkagent jeugd, wijkagent, jongerenwerk, Strategisch beleidsadviseur Veiligheid en Informatiemakelaar (voor taken en bevoegdheden van de informatiemakelaar zie hieronder), een lid van het Jeugdteam Soest, de coördinator van de BOA’s en ambtenaren van afdeling ruimte/realisatie.

De groepen worden aan de hand van de shortlistmethodiek in beeld gebracht door politie en

jongerenwerk. In het JOR overleg bespreken we de individuele jongeren uit de groep(en) en maken een dossier aan. De groepen worden in beeld gebracht met de formats van bureau RVS (bijlage 3;

werkdocument “aan de slag met problematische groepen”) en worden gevolgd. Dit kan niet zonder medeweten van de jongeren en hun ouders. Hiertoe sturen we de jongeren en de ouders van de jongeren die nog thuis wonen een brief (zie voorbeelden in de bijlagen).

In dit overleg kunnen we ook signalen en zorgen van de individuele jongeren, risicojongeren, die niet in een groep staan bespreken. In voorkomend geval kunnen ook andere partners zoals leerplicht uitgenodigd worden voor het overleg.

Tijdens het overleg komt ook de overlast die veroorzaakt wordt door anderen dan de geshortliste groepen aan de orde. Doel hiervan is de verschillende overlastklachten in één keer af te handelen en de daarbij gemaakte afspraken voor iedereen helder te hebben. Daarnaast worden in dit overleg ook de maatregelen uit de andere overleggen die op het terrein van de gemeente liggen

besproken.

Taken en bevoegdheden Informatiemakelaar Taken:

 Voorzitten van het JOR (Jongeren in Openbare Ruimte overleg)

 Agenderen, notuleren

 acties uitzetten voor de deelnemers:

Bevoegdheden

 Informatie verzamelen en delen met partners in het kader van de Groepsaanpak – individuele jongeren

 Afspraken maken met partners in het kader van de Groepsaanpak – individuele jongeren en vastleggen

Werkwijze en afspraken Politie en Stichting Balans

Politie en Stichting Balans en gemeente herkenbaar en actief in de openbare ruimte Enkele honderden jongeren in Soest en Soesterberg recreëren met regelmaat in de openbare ruimte.

De gemeente voert een beleid dat jongeren recht hebben om te recreëren in de openbare ruimte, mits zij zich gedragen binnen de grenzen van de wet en in redelijkheid rekening houden met rechten van anderen in die ruimte en rechten van omwonenden.

Politie en Stichting Balans en de gemeente hebben allen taken in de openbare ruimte.

 Politie surveilleert in het kader van toezicht, handhaving en eventueel opsporing. Door deze activiteiten komt politie veel in contact met jongeren(groepen).

 Stichting Balans gebruikt o.a. de openbare ruimte als vindplaats. Stichting Balans legt contact met jongeren(groepen) om wederzijds bekend te zijn en aansluiting te zoeken voor welzijns- activiteiten of coaching.

 De gemeente is verantwoordelijk voor de inrichting van de openbare ruimte en zet Boa’s in voor de handhaving van de APV.

(7)

7 Melding klachten

Om klachten te kunnen behandelen zijn enkele spelregels nodig.

 Klachten worden alleen behandeld als de betrokkene(n) ze zelf indienen.

Vooral op gebied van leefbaarheid komt het met enige regelmaat voor dat derden de klachten indienen. Bij klachten is ook vaak de rol van de klager betekenisvol. Om direct uit eerste hand de klacht te horen en ook te kunnen blijven communiceren over de

afhandeling en interventies is blijvende betrokkenheid van de klager(s) noodzakelijk.

 Klachten worden ingediend bij de juiste organisatie.

Alle klachten (aangifte)over enig vervolgbaar strafbaar feit worden door de betrokkene(n) bij de politie ingediend. De politie volgt de normale strafrechtelijk aanpak. Kennis en inzicht uit deze zaken worden waar nodig benut in het kader van de gezamenlijke doelen en de informatie kan ingebracht worden in één van de drie overleggen. Om informatie te mogen delen is een privacyprotocol tussen Stichting Balans en de politie overeengekomen. Alle klachten over overlast worden ingediend bij de gemeente en zullen, indien noodzakelijk, besproken worden in het Overlastoverleg.

Indien de klacht/aangifte niet door de klager ingediend wordt, wordt de melder

geïnformeerd dat de klager zelf de klacht moet neerleggen. Klachten/aangiften ingediend bij de verkeerde organisatie worden niet behandeld maar direct doorverwezen naar de juiste organisatie.

De gemeente Soest heeft een vast protocol voor het aanpakken van overlast, waarmee successen worden behaald. De aanpak bestaat uit de volgende stappen:

1. De melder houdt een logboek bij, gedurende 3 weken. In dit logboek staan de volgende gegevens:

- tijdstippen overlast;

- vorm van overlast;

- aantal jongeren;

- kenmerken van de jongeren (typering).

2. Dit logboek wordt gemaild naar de Strategisch Beleidsadviseur Veiligheid.

Doel van het logboek is dat de juiste inzet van mensen en middelen gedaan kan worden, op de meest effectieve tijdstippen. De gegevens op het overlastpatroon worden geanalyseerd.

3. Het logboek wordt besproken in het overlastoverleg en daar wordt bekeken of het gaat om strafbare zaken (voor de politie) of overlast (voor jongerenwerk) en of er iets aan de inrichting van de openbare ruimte gedaan moet worden.

4. De melder dient zich bereid te houden om op te treden als contactpersoon voor de professionals en voor eventueel contact met de overlastgevers wanneer de professionals van mening zijn dat contact tussen de jongeren en de melder de oplossing is.

Melders van overlast krijgen deze werkwijze per mail of brief toegestuurd.

Verkenning door Stichting Balans (zie bijlage 2)

Indien de klacht veel te maken heeft met leefbaarheid of recreatie in de openbare ruimte, en niet duidelijk is wat de meest effectieve aanpak is, kan Stichting Balans een verkenning doen. Zowel gemeente als politie kunnen om een verkenning vragen. Deze verkenning wordt uitgevoerd na raadpleging van de stuurgroep. Op grond van de resultaten van de verkenning en eventuele aanvullende info, besluit het Overlastoverleg welke interventies vervolgens gedaan gaan worden.

Jongeren, ouders/opvoeders en buurt eerst zelf aan zet

Er wordt altijd eerst beoordeeld of jongeren, ouders/opvoeders en buurt, zonder professionele hulp, zelf in staat zijn de problemen op te lossen. Indien dit niet waarschijnlijk is wordt geprobeerd de betrokkenen de problemen te laten oplossen met enige beroepsmatige ondersteuning. Deze ondersteuning kan door één partner gegeven worden of door een combinatie van partners. Ook

(8)

8 kan het wenselijk zijn om één of meerdere andere organisaties erbij te betrekken

(woningcorporatie, jeugdteam, jeugdhulp, school, et cetera).

Taakverdeling gemeente/Stichting Balans/politie

Indien besloten wordt tot zwaardere interventie met inzet van professionals, dan hanteren we de volgende taakverdeling.

Gemeente

 Handhaving van de Algemeen Plaatselijke Verordening (APV);

 Zaken rond ruimtelijke ordening;

 Inschakelen van (specialistische) zorg en het Veiligheidshuis;

 Laagdrempelige interventies gericht op het versterken van de ouders en het netwerk in hun opvoedkundige rol ten aanzien van de desbetreffende minderjarige.

Stichting Balans

 Interventies gericht op versterken van gewenst gedrag;

 Interventies gericht op tegengaan van hinderlijk gedrag;

 Ondersteuning van individuele jongeren die in de problemen dreigen te komen.

Politie

 Interventies op strafbaar gedrag;

 Interventies op overlast.

Interventies op overtredingen van de APV door Boa’s

 Aanspreken en verbaliseren van overtredingen van de APV.

Interventies op niet strafbare gedragingen en overlast door Stichting Balans

Stichting Balans kan de volgende methoden inzetten om de eerder genoemde doelen te realiseren.

 Ambulante contactlegging (bijlage 3 werkwijze beschrijving).

 Aanvullende accommodatie gebonden activiteiten (bijlage 4 werkwijze beschrijving).

 Adviesgesprekken met jongeren (bijlage 5 werkwijze beschrijving).

 Coaching traject met individuele jongere en ouders/opvoeders (bijlage 6 werkwijze beschrijving).

Interventies op strafbare gedragingen en overlast door politie

 Een eenduidige en duidelijke aanpak van overlast door jeugd (eventueel in combinatie met alcohol).

 Een eenduidige en duidelijke aanpak van jeugd op het gebied van drugs.

 Een eenduidige bejegening van jeugd binnen de gemeente Soest.

De bovenstaande interventies van de politie worden concreet beschreven, werkbaar voor degenen die het uitvoeren, in het onderstaande gedeelte.

Een eenduidige en duidelijke aanpak van overlast door jeugd (eventueel in combinatie met alcohol)

 De eerste keer dat een persoon onder de 18 jaar in combinatie met overlast gecontroleerd wordt, gebeurt er, buiten de waarschuwing om, niets.

 De tweede keer dat een persoon onder de 18 jaar in combinatie met overlast gecontroleerd wordt, wordt een brief (bijlage 7 standaard brieven) naar de ouders/verzorgers gestuurd, waarin staat dat hun kind overlast veroorzaakt en welke vorm van overlast hun kind veroorzaakt. Als er sprake is geweest van alcohol gebruik, wordt dit in de brief vermeld.

Tevens worden de eventuele consequenties (bezoek wijkagent, proces-verbaal, etc.) opgenomen in de brief.

 De derde keer dat een persoon onder de 18 in combinatie met overlast gecontroleerd wordt, volgt een huisbezoek van de jeugdwijkagent.

 Indien na dit huisbezoek het overlast gevend gedrag blijft bestaan, dient middels een zorgformulier Veilig Thuis (voorheen Advies- en Meldpunt Kindermishandeling van Bureau

(9)

9 Jeugdzorg) te worden ingeschakeld. Bij dit zorgformulier worden de brieven en het verslag van het bezoek gevoegd.

 Bij een constatering van strafbare feiten wordt daarna verbaliserend opgetreden.

Een eenduidige en duidelijke aanpak van jeugd op het gebied van drugs

 De ouders/verzorgers van de persoon onder de 18 jaar worden, wanneer een minderjarige met of onder invloed van (soft)drugs wordt aangetroffen, geïnformeerd door middel van een brief. Dit gebeurt bij elke situatie waarin de persoon onder invloed van drugs wordt aangetroffen.

 Na twee keer dat een persoon onder de 18 met of onder invloed van (soft)drugs wordt aangetroffen, volgt een huisbezoek door de jeugdwijkagent.

 Indien na dit huisbezoek het gedrag blijft bestaan, dient middels een zorgformulier Veilig Thuis (voormalig Bureau Jeugdzorg) te worden ingeschakeld. Bij dit zorgformulier worden de brieven en het verslag van het bezoek gevoegd.

Huisbezoeken

Het huisbezoek wordt toegepast om de ouders/verzorgers te confronteren met het gedrag van hun kind. En om eens achter de voordeur te kijken en te zien hoe de thuissituatie van een kind is, hoe de ouders reageren, etc. Het gehele beeld zou reden kunnen geven voor het opmaken van een zorgformulier voor Veilig Thuis. Een lid van het jeugdteam gaat altijd mee op huisbezoek en kijkt mee. Deze kan dan direct aan ouders en minderjarige uitleggen wat de mogelijkheden zijn en werken aan het draagvlak binnen het gezin. Een zorgmelding kan in een dergelijk geval achterwege blijven.

(10)

10 Communicatie

Goede communicatie met alle betrokken partijen is een voorwaarde om deze aanpak succesvol te laten werken.

 De aanpak van jeugdoverlast is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Niet iedere klacht of melding leidt automatisch tot actie vanuit gemeente, politie of Stichting Balans.

Jongeren, ouders en buurt kunnen vaak ook veel zelf oplossen zonder bemoeienis van professionals. Om dit te ondersteunen staat op de nieuwe website van Soest duidelijke informatie: als inwoners overlast willen melden kan dat snel en eenvoudig, maar ze worden ook geïnformeerd over de aanpak van Soest en de eigen rol daarin (logboek) met tips.

 De verantwoordelijkheid vanuit de samenleving wordt op diverse plaatsen al opgepakt, bijvoorbeeld door buurtvaders in Smitsveen. De gemeente ondersteunt deze initiatieven van harte.

 Om voldoende draagvlak en betrokkenheid te creëren en behouden is het noodzakelijk om alle melders tijdig, juist en volledig op de hoogte te stellen van de wijze waarop het

probleem aangepakt gaat worden. Dit zelfde geldt voor de communicatie over het behaalde resultaat na de aanpak.

 De afgelopen maanden is de jeugdoverlast een steeds terugkerend onderwerp geweest in de pers. Belangrijk is regelmatig het onderwerp tijdens het reguliere persoverleg terug te laten komen (proactief) en de pers mee te nemen in onze aanpak en niet pas te reageren als er incidenten zijn (reactief).

Verantwoordelijkheid

De aanpak van overlast valt binnen het domein van het versterken van de leefbaarheid en valt daarmee onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. De gemeente heeft dan ook de regierol als het gaat om de aanpak en ook voor het monitoren van de resultaten. Vrijwel alle gegevens die betrekking hebben op jeugdoverlast komen binnen bij de politie. De politie zal daarom ook het grootste gedeelte van het monitoren op zich nemen.

Registratie

De aanpak is vrijwel volledig afhankelijk van een goede registratie. Dit wordt gerealiseerd door gebruik te maken van een nog aan te maken projectcode in BVH (registratiesysteem van de politie). Door een monitor (Excel-bestand) in GIDS zijn alle processen met de projectcode uit BVH te genereren. Deze projectcode kan voor overlast door jeugd, alcohol- en drugsgebruik gebruikt worden. Het is noodzakelijk om bij elke mutatie die te maken heeft met het gebruik van alcohol en/of (soft)drugs in combinatie met jeugdoverlast de projectcode te gebruiken. Op deze manier wordt het monitoren vergemakkelijkt.

Evaluatie

De voortgang van de aanpak zal in iedere bijeenkomst van het JOR worden geëvalueerd. Na twaalf maanden wordt er een uitgebreide evaluatie gedaan en wordt de balans opgemaakt met betrekking tot het aantal brieven/huisbezoeken. Tevens wordt het aantal incidenten vergeleken met het aantal van voorgaande jaren.

Ten slotte

Gemeente Soest, Stichting Balans en de politie hebben hoge ambities om gewenst gedrag te bevorderen en ongewenst gedrag ver terug te dringen. Hoewel dit ongewenst gedrag is, zal jeugdoverlast altijd in enige mate zal voorkomen. De gemeente, Stichting Balans en politie vinden het wel realistisch om zich in te zetten om te komen tot vermindering van de jongerenoverlast in Soest!

(11)

11 Bijlage 1

Rapportage Verkenning Jongerenontmoetingsplek Contactpersoon Stichting Balans :

Datum melding :

Datum rapportage :

Locatie :

Gemeld door (klager) :

Kern van de melding :

Bevindingen

Data en tijdstippen bezoek van de locatie

Beschrijving van de locatie

Beschrijving groep(en) aangetroffen jongeren

(aantallen, leeftijd, m/v, eventueel bekenden, op nummer)

Analyse van de situatie, in relatie tot de melding

(waarnemingen, gedragingen, contacten, info, omwonenden)

Zijn gedragingen: acceptabel, hinderlijk, overlastgevend, crimineel, alcohol, drugs, risicomeiden aanwezig, etc.?

Advies

 Interventie aan te bevelen.

 Voorstel doelstelling interventie.

 1^e Prioriteit voor politie, gemeente, Stichting Balans, buurtbemiddeling, etc.

 Indien Balans betrokken, geraamde benodigde inzet per week.

(12)

12 Bijlage 2

Ambulant contactlegging

Doelgroep Jongeren die regelmatig in de openbare ruimte verblijven.

Doelgroep/gebied Gemeente Soest en Soesterberg.

Doelstelling Jongerenwerkers van Stichting Balans kennen alle jongeren die regelmatig in de openbare ruimte verblijven. Al deze jongeren kennen hen.

Het gedrag van jongeren wordt in de openbare ruimte positief beïnvloed.

Risicovol gedrag wordt teruggedrongen, overlastgevend en/of hinderlijk gedrag wordt omgebogen.

Beoogd resultaat Rond 200 jongeren zijn op naam bekend. Tussen de 15 à 20 locaties (hangplekken) worden regelmatig bezocht.

Beoogd effect Jongeren die regelmatig in de openbare ruimte verblijven worden minder als bedreigend ervaren door volwassenen. Deze jongeren gedragen zich zodanig dat zij geen risicovol gedrag vertonen en uitsluitend geen of zeer geringe overlast geven. De maatschappelijke betrokkenheid van de jongeren wordt groter in de gemeente.

Werkwijze Door signalen van jongeren/politie/bewoners en eigen waarneming zijn locaties bekend waar jongeren elkaar regelmatig ontmoeten. Alle bekende locaties worden met enige regelmaat bezocht. Ook via internet en telefoon komen de jongerenwerkers erachter waar groepen zich bevinden.

Ambulant werk wordt gedurende 2 avonden per week, gedurende 52 weken per jaar ingezet.

Het jongerenwerk legt op methodische wijze contact en zal daarbij de groepsprocessen, die zich voordoen, observeren en waar nodig en mogelijk, interventies doen . Deze manier van werken vraagt een laagdrempelige en open houding van de jongerenwerker. Het eerste contact is gericht op kennismaking van beide kanten. Het doel is om het vertrouwen te winnen van de jongeren. Dit vergemakkelijkt de

informatievoorziening van beide kanten. Als er klachten zijn vanuit de buurt kan de jongerenwerker op gepaste wijze inspelen op de groep.

Men kan ‘hangjongeren’ over het algemeen in vier groepen indelen:

1. prettige hanggroepen (positief gedrag onder elkaar en niet hinderlijk/bedreigend voor buurtbewoners);

2. hinderlijke groepen (provoceren soms, alcohol en softdrug- gebruik, kleine vernielingen, geluidsoverlast);

3. overlastgevende groepen (alles wat groep 2 doet maar in sterkere mate: politie ingrepen, harddrugs en vaker mishandelingen);

4. criminele groepen (alles wat groep 3 doet, maar dan in sterkere mate, er wordt professioneel gehandeld in soft- en harddrugs, wapenbezit en plegen diefstallen met geweld).

Methode Beke/Ferweda

Er wordt naar gestreefd om een samenwerkingsovereenkomst aan te gaan met Stichting Balans, de gemeente en de politie, district Eemland-Noord.

Deze intentieovereenkomst bevat een taakverdeling, een overeengekomen inzet van menskracht ,een beoogde werkwijze en een werkwijze om regelmatige prioriteitskeuze te maken.

De regie voor deze activiteiten ligt bij de gemeente. Balans richt zich vooral op groep 1 en 2. Groep 3 wordt vooral gezamenlijk met Politie aangepakt.

(13)

13 Groep 4 is uitsluitend het domein van de Politie.

Kwaliteit De activiteit wordt door een ervaren HBO-jongerenwerker uitgevoerd of begeleid. Vrijwilligers en stagiaires worden waar mogelijk ingezet waar nodig maar altijd onder de eindverantwoording van de jongerenwerker.

Uitvoeringslocatie Soest en Soesterberg.

Prestatie eenheid - Inzet productief uur.

Overige teleenheden - Totaal aantal gerealiseerde uren contactlegging.

(14)

14 Bijlage 3

Adviesgesprek

Doelgroep Jongeren tussen 12 en 18 jaar die een risico hebben om te ontsporen.

Doelgroep/gebied De gemeente Soest en Soesterberg.

Doelstelling Het tegengaan van ontsporing door het bieden van individueel advies aan jongeren en hun ouders/opvoeders.

Beoogd resultaat Minimaal 265 gevoerde adviesgesprekken.

Beoogd effect De betreffende jongeren ontsporen minder en zijn in staat om een betere toekomst voor zichzelf te realiseren. Ouders/verzorgers in de gemeente zijn beter in staat jongeren uit de doelgroep kansen te bieden en deze jongeren te ondersteunen.

De vraag naar coaching blijft beperkt.

Werkwijze Door een actieve benadering van jongeren gedurende reguliere activiteiten van het jongerenwerk en een actieve straatbenadering legt jongerenwerk gemakkelijk contacten met veel potentiële klanten.

Er wordt een passend netwerk in stand gehouden waardoor jongeren snel en in een vroeg stadium verwezen worden naar het jongerenwerk (o.a.

door politie).

Veel voorkomende thema’s zijn informatie en meningsvorming over:

 eigen toekomst;

 opvoedingssituatie;

 relaties en seksualiteit;

 school/werk;

 gebruik genotmiddelen;

 inkomen;

 risicogedrag;

 huisvesting.

Indien de op te lossen problematiek naar inschatting veel specialistische kennis vraagt en/of de begeleiding lang zal gaan duren, wordt de jongere overgedragen aan een passende gespecialiseerde hulpverleningsinstelling.

Kwaliteit De werkzaamheden worden uitgevoerd door een ervaren HBO- niveau beroepskracht. De beroepskracht heeft ervaring op gebied van

jongerenwerk, heeft voldoende kennis en beschikt over een netwerk op het gebied van jeugdzorg en hulpverlening.

Overige teleenheden - Aantal afgesloten coaching trajecten.

(15)

15 Bijlage 4

Coachingtraject

Doelgroep Jongeren die dreigen te ontsporen.

Doelgroep/gebied De gemeente Soest en Soesterberg.

Doelstelling Het tegengaan van ontsporing door het bieden van individuele begeleiding aan jongeren van 12 tot 18 jaar en hun ouders/opvoeders.

Beoogd resultaat Minimaal 50 jongeren worden geholpen d.m.v. interventies. Jongeren worden zelfredzaam en vallen niet terug in oude, ongewenste gewoonten.

Beoogd effect De betreffende jongeren ontsporen minder en zijn in staat om een betere toekomst voor zichzelf te realiseren. Ouders/verzorgers in de gemeente zijn beter in staat jongeren uit de doelgroep kansen te bieden en deze jongeren te ondersteunen.

Werkwijze Door een actieve benadering van jongeren gedurende reguliere activiteiten van het jongerenwerk en een actieve straatbenadering legt jongerenwerk gemakkelijk contacten met veel potentiële klanten.

Er wordt een passend netwerk in stand gehouden waardoor jongeren snel en in een vroeg stadium verwezen worden naar de coaching (o.a. door politie).

In veel gevallen wordt met een jongere een adviesgesprek (eenmalig) gevoerd en is dit toereikend. Indien de problemen niet eenvoudig door de jongere zelf op te lossen zijn, wordt een coaching gestart.

Er wordt een netwerk met hulpverleningsorganisaties in stand gehouden ten behoeve van doorverwijzing van ( zwaardere) gevallen. Deze

doorverwijzing zal gedeeltelijk lopen via het “Centrum voor Jeugd en Gezin”.

Door laagdrempeligheid van het jongerenwerk komen veel signalen vroegtijdig binnen. Dit wordt verder versterkt door het jongerenwerk van Balans ook kleinschalige activiteiten te laten uitvoeren.

De coaching is gericht op:

 herstel van de structuur;

 terugkeer naar school;

 behouden of vinden van betaald werk;

 herstel of verbeteren van relatie met ouders/opvoeders;

 het verbeteren van relaties tussen jongeren en volwassenen;

 herstellen of behouden van een gezonde levenswijze.

Indien de op te lossen problematiek naar inschatting veel specialistische kennis vraagt en/of de begeleiding lang zal gaan duren, wordt de jongere overgedragen aan een passende gespecialiseerde hulpverleningsinstelling.

Kwaliteit De werkzaamheden worden uitgevoerd door een ervaren HBO- niveau beroepskracht. De beroepskracht heeft ervaring op gebied van

jongerenwerk, heeft voldoende kennis en beschikt over een netwerk op het gebied van jeugdzorg en hulpverlening.

Overige teleenheden - Aantal afgesloten coachingtrajecten.

(16)

16 Bijlage 5

Voorbeeldbrief 1

 Midden-Nederland

 Basisteam BES

Raadhuisplein 31 3762 AV Soest

Ouder(s)/verzorger(s) van...

...

Soest, ...2015

Betreft: Veroorzaken overlast

Geachte ouder(s)/verzorger(s) van...

U ontvangt deze brief, omdat er door de politie is geconstateerd dat ...(naam kind) overlast heeft veroorzaakt. Deze overlast bestaat uit... Uw kind had daarbij wel / niet alcohol genuttigd. De gegevens van uw kind zijn vastgelegd in ons politiesysteem.

Uw kind heeft eerder een waarschuwing gekregen met betrekking tot het veroorzaken van overlast. Hierbij hebben wij de afspraak met uw kind gemaakt, dat bij een volgende overlast situatie er een brief naar de ouders/verzorgers zal worden gestuurd.

Wellicht bent u als ouder(s)/verzorger(s) niet op de hoogte van het feit dat uw kind overlast veroorzaakt.

De politie maakt zich zorgen over de houding van uw kind als hij/zij zo door gaat. Wij hopen dat u onze zorgen met ons deelt en dat u uw kind aanspreekt op de overlast die hij/zij mede

veroorzaakt.

De volgende keer dat wij constateren dat uw kind overlast veroorzaakt, maakt uw wijkagent een afspraak met u om bij u thuis op gesprek te komen.

Als u vragen heeft over de werkwijze van de politie, kunt u telefonisch contact opnemen met de wijkagent jeugd, ..., 0900-8844.

Met vriendelijk groet,

Teamchef van het Basisteam, (naam teamchef )

Namens deze,

...

(17)

17

Voorbeeldbrief 2

 Basisteam BES

...

Soest, ...2015

Betreft: Aantreffen softdrugs.

U ontvangt deze brief, omdat wij u op de hoogte willen stellen van het feit, dat er door de politie bij

……. ( naam kind ) softdrugs is aangetroffen. Deze softdrugs is in beslag genomen. Dit heeft op dit moment geen juridische gevolgen. Het is echter wel vastgelegd in ons politiesysteem.

Teamchef van het Basisteam, (naam Teamchef)

Namens deze,

...

(18)

18

Voorbeeldbrief 3

 Basisteam BES

...

Soest, ...201

Betreft: Aantreffen softdrugs.

Wij hebben voor de tweede keer geconstateerd, dat ….. (naam kind) in het bezit was van softdrugs.

Wij vinden dit zodanig ernstig, dat bij een volgend aantreffen van softdrugs bij uw zoon/dochter, de wijkagent contact met u op zal nemen voor een persoonlijk gesprek.

Teamchef van het Basisteam, (naam Teamchef)

Namens deze,

...