Ontwikkeling en opvoeding

(1)

Generalistisch werken in het nieuwe jeugdstelsel bij Tinten

l ll l d

Flitscollege 1: Inleiding

Ontwikkeling en opvoeding

01‐11‐2013 Isabell Drewes 1

A. Ontwikkeling

• Wat is ontwikkeling?

• Omgevingsinvloeden

• Kijken naar ontwikkeling

Inhoud van dit flitscollege

B. Opvoeding

01‐11‐2013 Isabell Drewes: h.m.e.drewes@pl.hanze.nl 2

Wat is ontwikkeling?

• Groei in de richting van grotere complexiteit

• Aangeboren (nature) + ervaringen (nurture) 1. Ontwikkeling

• Op verschillende gebieden en in fases

(2)

Ontwikkelingsfases met bijbehorende sociaal‐

emotionele ontwikkelingstaken volgens Erikson

• Baby: vertrouwen

• Peuter: autonomiePeuter: autonomie

• Kleuter: initiatief

• Schoolkind: vlijt

• Adolescent: identiteit

• Jong volwassene: intimiteit

Kalenderleeftijd

↕

Ontwikkelingsleeftijd

Ecologisch systeemmodel

(3)

Kijken naar ontwikkeling:

• Kijk naar het geheel van ontwikkelings‐

gebieden en ontwikkelingsverloop tot nu toe.

• Signaleer afwijkende patronen in de S g a ee a j e de pat o e de ontwikkeling.

• Wat gaat er goed en waar komt dit door?

• Bij zorg: eigen niet‐pluisgevoel, feiten en zo nodig meldcode

Voorwaarde: Kennis van “normale” ontwikkeling!

Proeftoetsvraag 1 Is de stelling juist of onjuist?

“Volgens Erikson is de belangrijkste

ontwikkelingstaak voor baby’s het verwerven van autonomie.”

O Juist O Onjuist

Onjuist. Volgens Erikson is veilige hechting de belangrijkste ontwikkelingstaak voor baby’s en hoort het verwerven van autonomie bij peuters.

A. Ontwikkeling B. Opvoeding

• Wat is opvoeding

• Opvoedingsdoelen

Deel B. van dit flitscollege

• Opvoedingsdoelen

• Opvoederstaken

• Balansmodel en positief opvoeden

• Opvoedingsonmacht en Triple P

(4)

behoeften van kinderen (eten, drinken, verzorging, onderdak)?

afgeleid van ’t Griekse paidagoogia.

De letterlijke betekenis is

‘kinderleiding’

Opvoeding

“Alle omgang tussen ouder en kind waarbij de ouder gericht een relatie met het kind aangaat. In deze omgang biedt de ouder het kind liefde, geborgenheid, veiligheid, intimiteit, aandacht, grenzen, instructie, ondersteuning en controle. Hierdoor zal het kind tot zelfontplooiing komen en over het nodige zelfvertrouwen, de nodige zelfstandigheid en zelfredzaamheid beschikken om richting te geven aan zijn verdere leven” (Becker, 2012).

10

p g

Opvoedgedrag met als doel

Maat‐

schappelijk belang

Indivi‐

dueel belang

Taken van opvoeders zijn m.n.:

• Verzorgen en (fysiek) beschermen

• Emotionele veiligheid bieden en liefdevolle

b kk h id d i i f

betrokkenheid tonen, door sensitief‐

responsief gedrag

• Een evenwicht vinden tussen respect voor autonomie en grenzen stellen

(5)

• In de meeste gezinnen is de draagkracht groter dan de draaglast.

Met 85% van de jeugd gaat het goed

Balansmodel

• Beschermende factoren vergroten de draag‐

kracht.

• Zie ook Top‐10 van beschermende factoren

Beschermende factoren 1. Sociale binding

2. Kansen voor betrokkenheid 3. Prosociale normen

4. Erkenning en waardering voor positief gedrag 5. Steun van belangrijke volwassenen in omgeving 6. Constructieve tijdsbesteding

7. Competenties

8. Cognitieve vaardigheden 9. Schoolmotivatie 10. Positieve identiteit

Top‐6 van opvoedingsvragen/‐problemen in werkgebied Tinten

1. Dwars gedrag 2 B

2. Bang

3. Geen zin in school/schooluitval 4. Opvoedingsonmacht

5. Sociaal onhandig (Drenthe)

6. Misbruik van middelen (Groningen)

(6)

Opvoedingsonmacht ^Kijk naar:

• ’t geheel van (f)actoren;

• ’t verloop tot nu toe.

Signaleer afwijkende

kind

g j

patronen:

• Wat gaat er goed en waar komt dit door?

• Bij zorg: eigen niet‐

pluisgevoel, feiten en zo nodig meldcode.

Omge- ving

Op- voeder

Isabell Drewes: h.m.e.drewes@pl.hanze.nl

Triple‐P: “Preventie van (ernstige) emotionele en gedragsproblemen bij kinderen door het bevorderen van competent ouderschap en zelfvertrouwen bij ouders.” Triple P beoogt:

• Competenter opvoedingsgedrag bij het omgaan met gedrags‐ en faseproblemen

• Minder gebruik van dwingende en negatieve disciplinevormen

• Betere communicatie over opvoedingskwesties tussen ouders onderling en tussen ouders en kind

(7)

Binnen Triple P activiteiten op 5 niveau’s van licht naar intensief:

1. massa‐mediale voorlichting,

2. voorlichtingsgesprekken met ouders,g g p , 3. gericht advies bij specifieke zorgen over

gedrag en ontwikkeling van het kind, 4. training in opvoedingsvaardigheden en 5. gezinsinterventie bij ernstige

gedragsproblemen van het kind.

Binnen Triple P leren ouders hoe zij:

• positief contact met hun kind kunnen maken,

• gewenst gedrag kunnen stimuleren en ongewenst gedrag reguleren en ongewenst gedrag reguleren en

• Hoe zij hun kind nieuwe vaardigheden kunnen leren.

Proeftoetsvraag 2 Op welke 3 van de volgende 5 punten ligt bij Triple P de meeste nadruk?

• Positief contact tussen ouder en kind

• Bestrijden van gedragsproblemen

• Straf als middel beter leren gebruiken

• Leren hoe je je kind nieuwe vaardigheden kunt leren

• Competenter omgaan met gedrags‐ &

faseproblemen