• No results found

This film is supplied hy the KlTLV only on condition that neither it nor part of it is jurther reproduced

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "This film is supplied hy the KlTLV only on condition that neither it nor part of it is jurther reproduced"

Copied!
44
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

MMETA 0834

SIGNATUUR

MICROVORM:

SHELF NUMBER MICROFORM:

This film is supplied hy the KlTLV only on condition that neither it nor part of it is jurther reproduced

without first ohtaining the permission of the KITL V which reserves the right to make a charge for such reproduction. IJ the material filmed is itself in copyright, the permission of the owners of that copyright will also he requiredfor such reproduction.

Application for permission to reproduce should he made in writing, giving details of the proposed reproduction.

Deze film is beschikbaar gesteld door het KITLV, uitsluitend op voorwaarde dat noch het geheel noch delen worden gereproduceerd zonder toestemming van het KITLV. Dit behoudt zich het recht voor een vergoeding te berekenen voor reproductie.

Indien op het originele materiaal auteursrecht rust, dient men voor reproductiedoeleinden eveneens toestemming te vragen aan de houders van dit auteursrecht.

Toestemming voor reproductie dient men

schriftelij k aan te vragen.

(2)

~ IT NOOD EN

395

iJOOD GERED.

DOOR

P.BROUWER.

\1.11\1'1\1\ _ (;. I'. l'.\U.I'., 'I{ \ 'Il

(3)

1\\\III~\~I~WQ1\1~\II\i\I\1

Uit nood en dood gered

DOOR

P. BROUWER

TWEEDE DRUK.

. CALLE B H

NIJKERK - . F.

(4)
(5)

J.

DE TTREl

't [ de \, de Decemher van het jaar nze' I Le ren 161 . Nieüegen taande het koude jaargetijde bevin- den zi h yel per onen te Hoorn op bet iloofd.<

Dit JT fd is een dam in t J I orn he Hop gelegd n die met een hoek de ha n om luit.

rn

die hay 11 li t n ' hip, g heeL gereed "001'

d I' i . 't T' wat Ol n noemt een 00 tinje-,'aard r.

ind d ntdekkina van den zee\\' cr naar t-Tndië.

om cl Kaap de 0 d H P heen, zijn er al heel , at ,'an di crroote driema ter in on vaderl nd ,'an

tapel el open.

Drt I' kan Ol n zi h te .\Olsterdam \'an \'ertui en p d werf a hter 't 0 tindi h ma azijD,c w ar

en "I' t deeJte der o,t I' he war n w rdt op-

O'e lagen! 't Eene hip i I' n 0' ni t kLaar, of van een nieuw wordt I' d de kiel gelerd. Maar ook hier te H orn i er iet an ce zien, als men 't 0 maar laat op de timmerwerf daar bij de h ven, waar het

(6)

6

onophoudelijke eklop en ehamer een groote be- drij\>igbeid verraadt.

Dit chip hier heet» ieuw Hoorn « i bemand met 206 k ppen en taat onder bevel van Willem IJ- brandtz. Bontekoe, al kapitein, of »schipper«, zooal men de tijd den gezagvoerder noemde. nder hem geboden al opper tuurman Jan Piet en al nder- tuurman Mijndert Krijn z., beiden, gelijk ook de chipper zeh'e, te Hoorn woonachtig.

,t I werkelijk een lu t, om het chip daar te zien liggen. De laat te dagen heeft het volk alle nauw- keurig nagekeken, ge chrobd en geboend en gepoetst, maar nu mag het vaartuig dan ook gezien worden I Uit alle blijkt, dat het voor een verre rei be- stemd i . Hoewel een koopvaardij chip, i het toch vanwege de onru tige tijden, in staat gebracht om op zee met een mogelijken vijand een hartig woordje te kunnen wi elen. t Heeft een gan che dj kanonnen aan boord zoo goed al e n 0 dog chip, en bened n in 't ruim op een afzonderlijke pI k zijn driehonderd vaatje 'bu kruit geborgen, zoodat men tegen een ge- vecht niet behoeft op te zien,

Want wel i 't 161 en zijn we du nog in 't TwaalfjaIig Be tand, maar in de verre z eën en af- gelegen landen houden panjaarden en Porlugeezen zich niet zoo precie aan de gemaakte af praken.

In elk geval erlrouwt cbipper Bontekoe liever op zijn geladen vuurmonden dan op een papieren '."er- drag. En ook afgezien van den erfvijand dezer lan- den, den pan jool wemelde het in ommige wat ren

7

"an zee chuimers. di met de geh ele w reld in oorl waren en ele \'Iao- van een enkel nati nt- zagen.

Het doel der rei L het eiland Jaya.

I aar "oert Jan Piet 1".z on I oen het heyel de be- 'oemde gouverneur-gen raai, de li hter yaD Bata\'ia.

nontek e i in dien t van de 0 tindi che ompag- nie, yoor wi r rekening het ~ hip ,'aart.

Handel drijven n daardu r win t b hal n i het doel der Compa -nie. J aart e zendt ze k dit hip uit, opdat het, rijkbelad n met peper, kruidnagelen,

!nU kaatnoten en aller! i lndis he ,varen, zal terug- keeren.

Met het drijven van dien handel behoeft zi hechter Bontekoe niet in te lal n. Zijn taak is Ie ht., het chip behouden uit n thui te brengen, Kaa. t hem yaart daarom al 0PP rk pm, n. mee Hendrik Rol, (10k Ycn H om. Hij heeft zeggen cbap oyer al het i endom der Compagnie, dat aan boord i ; hij houdt d ka en moet in Indië den handel drijy n.

Rol taat du eigenlijk niet onder den hipp r.

l-lij, zo wel al Bonlekoe, zijn ieder v or zich y 1'-

ant\Yoordelijk aan de ire teuren der ompagnie, de heeren ze\'entien .• Maar ze hebben elk hun ig n zaken en zijn daarv or, de een aan den ander, en ver ntwoording huldig, Di verh udin gaf wel- e n aanleidino- tot moeilijkhed n, tol twi t n. tijdens de rei. J ater gebeurde 't dan ook aak, dat de schipp r te<Yelijk ko pman wa. zooal ~Ii hi I de Ruyter b.,'., t en hij ter koopvaart ,-oer. \\ïe zi h

(7)

't bekend voon-al herinnert tu~ hen hem en den .. nt. herinnert zich r.vk, h e t De Ruyter ,,"n:". die 't s hip O'eb od, maar di ok den handel dre

r.

De hemanning heeft voor dez n dag de be te plunj aangetrokken. Er zijn ad I' , zoon , bro dr' bij. die hun vr uwen, moeder , zu ter enz. vaarwel zeggen. ok di rouwe var n~g<,ten hebhcn nog wel weeke plekje. Bij meni een dr ppen dikke tr'lI1 11 in den ruio-en haard hij 't af heid nem 11.

Zi , daar i- een oud, g-rijz mo d r, jofeltje~

gekleed, die haar zoon een goede rci' wen hl. Zi, 't men- h nikk n; ze kan haast van haar j ngen l1i t 10 komen en eer ze we "aat leegt ze e n kl ine heul' in zijn hand - geld k mt altijd te pa ; jl:

kunt niet weten, hoe hij er nng een_ plezier van kan hehhen. Daar i e n echtgenoot en vaeler; zijn \TOUW

met elri kinderen, 't jong te, dat n g niet 10 p n kan op den arm neemt afscheid van hem. 't 1 wel hard, zoo maanden en maanden van vrouwen kinderen o-e cheiden te zijn, maar 't kan niet and l'S - Z 01 tntoch Ie,' n en d m n i altijd op zee ewend gewee t j een mba ht kent hij niet. Maar hard is 't!

T en hij de laat'te rei thui kwam, bad zijn vr uw een kleintje, dat hij no nooit ezien had en dat nu to h al ,pa zeggen kon. 't Valt hem zwaar van d zijnen te cheiden; 't jong te kind . laat bern d armpje om den hal en plukt aan zijn baard w nneer zal hij 't weerzien?

Die jonge kerel daarginds met die heldere bruine

, gen, bI' d '"an bouw bi zend van gezondb id, he ft n oit "ader of m drekend. Hij i in 't wee - hui opp;e,'oed. p zijn a httiende jaar met hij daar uit, m. ar een amba ht 0' ed t i r n, ,ya h m n oit o-elukt. Zijn onru lige natuur dl' ef hem naar zee' h ij he ft recd een paar reizen m g maakt.

Daar naa:t h m laat en mei je van om treek twintig, een dien tlode uit de tad. Zij beiden zoud n zoo gaarne trouw n, ma. r ze h bi n aeld no h famili , J\u hebhen ze afO'esproken dat hij n geen rcis cloen zou en z ij in han r di nst bI ij,'en maat'

!':imen zullen zc 'par n, zuinirr zijn o,'erhouden. 1.

hij dan terug-komt, zuil n z trouw n, sam n van het PI!: spaarde "eld een winkeltje beg-innen . . . .

Als hij tcrugkomt! Maar h " Jen gaan er en kom n nil1ll1l r \Vcer lWant cl terfte aan boord wa Ol de langc r iz ,'aak ontzelt nd gro t. De bekende r izi", I' en aardrijkskundige Linschoten verhaalt van een 1 rtug s h ~ hip, dat mct J 1;' man uit,'o r,

\\'uar"'an er al 900 bez\ ek n waren, n \'0 r het Indië had bcr ikt !

Hout1llan, d e t"tet'\ederJand r, wi n h I O'clukte t-Indië t I reiken, kwam Ie ht m t é'n derd

\"::ln zijn " Ik in 't ,·aderland teruT. ~laar zclf bij de all rvoor,p diO"ste r is, zo er k nde men, wa het re~el, dat één ti nd d r Iemanning onderweg bezweek. En al het één ,'ijfd \\' r I, z i m n vol-

trekt n !! niet, dat het buit n n ,'eel wa . All 1'1 i oorzak n zijn '" I' dj. gr te terfte aan

<T Yen.

(8)

10

Vooreer t het voed el. Dat liet uiteraard y el te wen chen over. p zee moe t wel yeel zouten n ingemaakt eten worden ,- r trekt. 'er che gr enten of 'er h vlee h wa_ er aBe n, al men 't hier of daar aan land bekwam. Daardo r tr< k vaak ond r 't heep volk een martelijke en gevaarlijke ziekte uit, cheurbuik ehe ten. '''el nam men genee mid- delen mee uit het vaderland, maar 0\' r de t die- ning waakt een genee-heer-barbicr. die er meer lag van had, d hoofden en baarden te b werken, dan een zieke op te pa_ en.

Behalve door het voed el, kwamen ,ommig n om door de kogel der vijanden, door een ongeluk of wat dan ook.

En treuri wa t, wanneer p reL een h m tte- lijke ziekte uitbrak. D r de bel erkte ruimte, konden de lijder niet behoorlijk worden afgezonderd en zoo breidde de zickt zich uit en werden dag aan dag de dooden over bord aezet. Geen w nder du , dat er bij h t vertrek nln en hip menicre traan werd ge chreid.

Intu chen heeft de ~i uw H rn de zeil n ge- he hen d }oU\,ven zijn I s!!cmaakt en, nage taard door honderden ogen, y rt het _ hip de ruim wa- teren op. Van den wal n van hoord wordt ezwaaid met doeken en mul en, maar ,,-eldra i d af tand zo groot dat m n elkaar niet meer herkent.

Lang no houdt men den toren van de r ote Kerk in 't oog. Vele d r h pelingen zijn r den laat ten Zond( g nog ter k rk gew e:t, t en de pre-

11

dikant het chip met zijn gan, che bemannino- ct n Heere heeft opgedra<Ten en vuriglijk meekte om een goede rei en behouden thuLkom t.

er hiJIende dorp, torentje k men van acht I'd n zwaren Zuiderzeedijk te vo r hijn. " lclra "aart men tu h n Enl-huizen en de Frie he ku t door'

trak eraat h t do r t · m teldiep, ten "Te ten yan Wierin en en kort daarop komt het iJand Te, el in 't ezicht.

De wiml i gun tig. Bij " ortdurend n \\' t n- wind gebeurt het. dat de chepen dagen aan daO" n onder Te el moeten liggen wa hten er z h t ruime op kunnen invaren, M t en 0 tenwincl, ere- lijk than_ gaat het echter vanz Jf en eer 't a\' nd i , vaart' h t chip reed op de Noordz e.

De bemanning werpt nog een laat ten blik op de vaderland he ku t. lvi ra n ht nd, al h t dLgli ht weer do rbreekt zuIl' n ze ni t. zi n dan z r ndom zich en lu ht b \- n zi h.

vond , na tRY ndeten eer de lap r ter ko i

~aan, yerz melen allen zich rond m den hipp 1',

die en deelte yan od Wo rd lee t en har 1 p het a\'ond bed doet. an d n mor en- en ayond- god di n t wordt gere eld dc h nd g h uel n an bo rd. In dit opzi ht kunnen wij van onze \T m vaderen no wijze Ie en leereIl. 11 rt maar, \\' Ik relen ze daarvoor maakten:

) 0 ft 0 wanneer de morgen v or el vroe- ko t, nde de ayont nae ta\'ontm" el \'al1 ym nclt daer toe g ommitteert, de geb den ge pI' 0 ken, oft

(9)

12 IJ

het z lf zoo onstuimig en ('1'0 t golf o\'(:r . kwa. d we r.«

Den ,">den,' na ht w,

(lP zee, dat t t driemaaI t 't I k h en-Io g.

't "olk ,,!ie t naar b ,'en n I opt in de dubt rni- door Ikaar, uitro pende: "'ij zink n, wij zinken!

H(ll1lck e e ht r z t ze p een rij en geeft ze I'l! r n emmers, waa rme het g lukt, t hinneng"

'(roomde wat r uit l h oz n.

.\lle z ilen waren op~ ndd, ma<1r teng ,'olg daan'ln ~Iing; rele het ~chip zoo geweluig. clat men

<Yen odzaakt ,"'a, ten min t wàt zeil op te zetten.

Dc storm duurele tot den "W:-;tcn Januari. Door 't g ,,"eldi;! slinoeren ran 't s hip en den druk. dien de wind op het touwwcrk fJnd, brak de lYr te

ma~t. 110nt k(l \'I' c~dc r~t. dnt zij buitèl1 hoord zou ~Iann, wa,rna cr niel~ anel r~ zou \' r~'hi 'ten, dan naar 't "'lderl, nd t ru~k eren,i\\etle"en~ge"aar

\\' rd Ie hl' uk zo wat h r t Id n m t dikke touwen mw()cld.

'l "'a..; en ,'er. elcming, wanr\' llr I d otmo dig o-edankl werd. to n den :. ISlCn de ~t rm "edan rd en hl:! mi..til ,\'e I' W I'I.

I n , ' Igend n dag wandelde H ntck met 'en opO'eruimd gelaat o\'cr het cl,k, Zijn hip had den t rm gelukkig , trol~C rd; c 'n b wij, d l h t in orde wa~ en hij er g rust de rei~m 'e v I'\'olgen kllJl, oor 't aeweld ,'an wind en ze wa er e hter nOJal i t. in

,7

ong reedc gerankt en daarom w relt al 't ln d' er't '" k v, n Januari werd het hter odts 'Voordt gele 'en wert al een yder nln wat

qualit yt by y hem chi ken om t eh' m t rbie- c1ige reverentie taenh ren, bidd nde dt .\Imach- ti",h m yn gratie nd genade, dat hy het e I-

s hap wil tot een I yt man we en. opdat cl " rge- nomen rey e voor p dely k mach volbra ht w r- d n, nd wat ander in • en yder t t .-, li heit i Ji nende.

En m n kan er (Teru t op zijn, dat waar e n (Tod- neezencl m, n, elijk Bontek e, al . chipper O' bo d.

aan d z bepalin(Ten crestreng d hand werd "'ehou- d n. \'0 r hem wa t geen ijdele klank, al hem op- rredragen werd, het heep volk te houden in hri '- tel ijke ecli heit.

"loeken werd aan bo rd niet geduld; er tond en strenge boete op. Dobb I pel en kaarten waren ni t toegelaten; dronken chap werd zwaar ge traft.

K tuurlijk kwamen aan b orcl wel onbehoorl ijk din- gen "oor. Hoe kon het ander, ' aar ", ak all rlei (Te pui werd aangem n. terd. Vo ral 0 r zo 'n "erre r i' I, n men z 0 nauw niet keuren. Maar 't maakt t h n O"root v I' hil of de zonde wordt go cl pr, at n t egelaten dan wel e tren a ae trafl.

I eer-t dag n had de ieuw Ho rn e 11 voor- -p edige rei .

Den 2 sten !Je ember vo r b t 't Kanaal in n p :\i uwjaar dag J 19 zagen de chepelin en "oor 't la, t t de ku t ,'an Engeland en "oeren ze d n 'tlanti h n Oceaan in. De teven werd nu Zuid- waart o·ewend.

(10)

14

Wij, aan land, kunnen on mueilijk vo r tIlen, wat een O"ewi hti' O"ebeul'leni z 0'n onlm ting op zee i. Wij kunn n elk uur "an den dao- bij onze kenni -en aanl pen, een praatj maken, weer heen- o"aa n; wij maken dag op dag de aeno gen v. n het gezellige _umenle\' n. Dat i zelf z n ge\\' nte

" I' n, Jat we het eren t er van "a k niet ,y noeg

waardeeren.

Maar tel u nu "0 I' den toe tand ", n bet heep-

"olk.

Dag 11 lang zijn z m telkander opge loten ge- wee tinnen d eng wa nelen van het chip. an niets hebben ze kunn 11 In rk n, dat cr buiten hen noO' and r' men h n op den aardlodem r ndwan- delen f p de wateren lobher n. D gen lang h bben z geleden door 't geweld d r bar n. En nu, ineen , n zeil re ht. en zeil links, 't gezi ht alleen r n d ,'aderland he Ylag Ol nog anel r ~ h pen mnnl rt al op. tolk ,. elt û h ni t z e nzaam en Y r- Ilten meer.

\\' I zijn de - hepen te " r "an Ikaar \'erwijd rd dan dat het "olk 0" r-en-\\' reen g -prek zou kun-

n n "0 ren, maar al op 't e ne chip het \\ Uh Imu ,

of em tig p aJmgezang of k. n na lijk yader·

land ch ti d ken wordt aany h Yen, is 't z 'n cht gezellige gehoor, al z I' p d and re pen

Ol e in temmen en. d klanken in hreede O"almen over de wijd wat ren \' ortr 11 11.

kapiteins kouplied n n offi i r n ra iden naar Ikander, . chil, " rt Id nikaar hun weden'aren,

"olk aan t werk u' zet, om de geleden hade te her-tellen n o"eral een een flinke choonmaak te houd n. Bontekoe houdt er 't opzicht "er dezen aanmoedicrende O' nen be traffende en .lIen een xtraatje belovende, al ze voor den avondgod dien t t chip weer gehe I in orde hebben.

. hip achter n ! komt een m, troo den s hipper bo d h ppen.

Bontekoe tuurt in de aangeg yen ricbtin . \Yeldra

\'oeg n zi h Jan Pi t de opper tuurman. en Hendrik R I, de koopman, bij hem. lIen tra ht n t ont- d kk n, wat voor en ,'aartuig zi 'h achter hen be- yindt.

!lij loet alle m eite, om ns in te halen, meent kol.

B ntekoe haalt de h uder op. :Dat zou hem zo

Jl1 kkelijk niet \'allen, al wij t er eens op zetten wilden, om hem te ntzeilen; de . ie"U' Hoorn]o pt

n 0" tegen den be te op ( ze t hij. »1\1 ar 'k weet

ni t f t wel na di i, om hem uit den wer t gaan.

Zi n jullie z'n doek al ?(

De Prin envlag! rept Jan Piet, die de jon te n d -cherp t 0 en heeft.

Z 0 't. 't I de » ieuw Zeeland. chipper l'ieter Thij z. van \m terdam. t chip is en paar daO"en "or de ïeuw H om uit Z eland 'er- trokken. Een paar dag n later ontmoet m n het chip EI1khuizen e hiPl r Jan Jan z. van Enkhuizen.

B id hepen moeten mede om de Zuid n be- ha ren Mk aan de 0 tindi che Compagnie.

(11)

] 6'

hipp r van nel n 't ni t id n bl v n p hun ig n nam den koer

2

een mu i u , die pijp of fluit wL t te b pin, de mee ten nu, r zijn ,tandplaat. .

E n \V nder h on gezi hl wa. hel li hten der zee, al '. a\' nd na zon onel rgan", el' water n

\'Jam,~ n ~ h ncn n het. hip JanO' lijn n \" 11

Ji

ht op zlJn poor a hlerliet.

p zek r n clacr\'100' n \'er

k Ide m uw n om h ( "hj,~ heen. t \'011.; \']'n~ ze met houtJ' ~, • die e /;\'LIn n tOU\\' he\' stlg'clen en' ~

~net e n laao'Je reuz I he.-treken. 'or ontek e wa t ,en be\~ijs, dat 01 n d [,aa p I I de I1 op na- d ld. 111.1 zou da, r graag a, n land zijn g gaan maar er '" i c1ag aan cl,g Z oJ n harde \\'ind en

eI~

z e 'toncl zo hol, dat hij 't niet wagen IUI'fcl . Z 0

\'oer n ze dan i,n c n wijden h og om Afrika's zuid,

~)tlnt hecn n langs de ku~t \'an het t g I1\V orcl.ig zoo bek nde ,\alal.

j lier heield het hip Enkhuizen \'an I b iele

:Jnder. Iret \\'a, op ~'eg naar h t t (>'CI1\Y rdige Brit h-Indië. Daarom ,"oer' het b'uwen".. hel i1nllCl Madaga kar d or' d. i. tu h n dit eiland n d n nlst~l1 w.J \'anZuid- ,frika. D anel ret\\' h pen m e (en naar

J \'

L en \'Oel'en u 'ct b'utlen ~l( dagaskar

0111 dat de. tijd ok \'aak t. L<urentiu, \\';,I 0' _

n emd.

Kon cIr arop kree Bontek m t cl n cle Xi uw Zeeland differentie. Ze k pre ie e n worden O\'er d n koer .1 op hun tuk' taan, baa ais z zi h Ik

hip yoelden; cl Kiem\' Z land

Uit nood en dood-. gered

n gla , kort m dorp bew n r rookten amen en pijp 11 dronk n

deden. wat wij aan land, onder cl :»buurtenc nemen.

In Ikand r' g zeL hap pa s eren ele dd s h p n nu de Kanari heiland n. Jt '" r i nu ze r :,; h n; in t vaderland wa t winter, maar hi r i m n el n evenaar al z 0 di ht geni1u rel dat m n er van eigenlijk wint r\Y r no it Ier. Ol 'rkt. Jl h:an o\'erela zelf heet zijn J ::11 i' l Januari.

n

nt koe do t intu hen zijn te~t, om el n mast in orde te brengen, want e n ni uwe torm kan op- teken en dan zou hij gr ot O'e\'aar loopen over hoord te laan.

Om op aLLe vo rbereid t zijn waren uit IloJlnlld eenige kJeine pan'estammen m cgenomell. 1ar l"\'all worden er twee mield ndoor re pleten en die \'ier deelen van nder n leg n den grooten ma:-;t aang - timmerd, zo dat elez da~\reloor weer \'en:l '"iO' werd al bij \.' ór den. torm g we . t wa . Bont k had er zelf chik v,n want hij ze,rl: )nze m, 't

tond wed r z 0 fraai, dat het en III t wa ; hij ...

bijna z 0 dik al en piJa r van enk rk.

u volO'den ent nige \V ken.

Eiken mor en al' de Jo roegko. t

lu ht en water, en' avond, al t a\' ndmaal bruikt wa : w,ter en lu hl. \ an ven' ling wi t h t

volk om n'et, wat te den. 'u een' v rzameld n ze zi h om een uden zeerob, di an wonderlijk reizen, ij elijke onlmoetinO' n, hevige gev htell of geweldige t rm .n wi t t verhalen. I an \V ~r1 kte

(12)

t

:~Iuit, zoo mogelijk, erger.: 0l het Hand l\ladagu:-.kar aa n land t <Yaan.]-I' werd dan ook koer: <rez t naar een Iaai, de St. Losie-haai I!:enaamd. \' or de ziek 11,

di I' naar. ma htt n eens "an t s hip af t· k men,

"ers h wat I' te drinken en iets ander!'; dan de ge- - h epsko t te eten, w.s e ht I' I tel UJ'.tel- ling groot. f e bard wa. " I te ondie[ zoodat er ge 'n denken aan WéL', t. hip hier te do 11 ankeren.

Lït meelijd n m t zijn "olk h g efl Honteko' zi h in cle hoot, om daarmee aan lilnd t kom n. l\ieuwe teleur telli,w e hter, wnnt er slaat en zoo he"ige hranding, dat zeiL de stout. te ze man er de boot niet aan wao'cri durft.

Inngcn~, zegt cic . 'hif'I 1')'wie wnagt het "001' zijn maats, om er c1')orhcen t gaan, ,\Iet een lijn Im '1 I ijf is 't mi:-;: hien te doen.

Ik zegt e n jongen uit 't ,\msl'rlam,che wces- hui,.:. Ilij is n ~enticn jaar. heeft en ijz "r,.:t rk li -haam en de taaie spi~r n zwellen O( zijn armen.

t;od helpe j ,c zegt Hontekoe. I::<.:n ~ou,\" ,,'(.rdt hem (tOl tmidcl I g dnan en d koen zeeman ,.:pringt OI'er hoord, Ilij worstelI [eUen d" ,",randing in, kllmt helwud n aan d n wal, maar zjjn moedige daad

Illa~ h laa,' ni I haten.

\\"el ,'indt hij er' nig inho rlingcn, muur hij kan zich ')nmogel ijk, tI(1Ir w lorden no 'h geha rcn "0 r h n "cr:taunhaar maken cn ziet ook !!.'cen kans eenige

"el"l"er, hing hekomen. Ilij zwemt dus t ruO"

naar dc hout, die '·en·oj,.,. n5 naar 't s hil wordt teruggeroeid. I1 I jammerlijk zu~hteJ1 elQ klagen der k ,lleszins

oudbakk n weldra uit 't 0" zi ht.

\·"e I' alleen o,'er d n

ken ze ele manschap "erzo

~aar cl n wal t Yaren, d 111<I11Oen "an cl Ze hadden cl n wind niet m e,

-~ieuw 111 rn. ze heel w inig p_

,\1 ,'ers heid ne dagen waren

ge~choten. de

om

ieren bij Ion-

Ol zeker n dau: kw.m ,l~ , , d n ond I' d n tekoe in de kajuit. Die ufl1Cleren had,

. b . 10" I' het "Ik. laaI t't hun ta,k

h11 IJer t e, e kl" den

~ I h lan'" n van 't Y 1"11 . hehO\)rde te,'ens, I ' "

ehil per te b pleit ll.

Lït naam mil d geh lont 1-0 dringend, rg ll,

m te ,. n' l'S h n. .

k n dat dlt "erz'

I~ nt koe moet cr' nne ,

h · 'door den tillijk L j let "olk t IS Cl

knst ~le ht aan t . , I' .t zl'ek in de ko i en

. 1 on<' ,'el 1<> -

Een ,. ertJO" mal ,.., h' lel 11 klag n dj 't no'y op de he n Ie ,

\'elc anderen, e '" . Id ra (reen volk f" " \"1'eezen dat el , ,..,

erg. I c of 1 I len ., - , 't cia . 1iik~ h \\' rk eo' me I' t"er Zlln z,I, lm ::-.

gen '" .

te ,'eni ht n. d 1 l'e

dan 0 k 'cheep ma en meI - Bonteko bel gt

ll.

. 'delï,k r en ,'erdween wat ZUl ,

Zoo \'oer d Kieuw 110 rn wijden waterpla' ....

(13)

toe. ~Iaar we

R 1kort

r.

Ik rop gnie het I i ka n b t~at, ge ft Bonl k

1110 l n k en aan de man hap d nken, ik vree, dat r '" I n ten'en zuJlen.c

Ik g f u en toe tcmming,c z ut

gel of n it, dat de heer n van de 7oucl'n goedkeuren.

Ilij \ a hard, Hein Rl; koppig n met weinig men_ h lijk ge,' el.

B ntek die een warm hart \' r zijn " Ik heeft,

\\' rdt korzeliu en zeO't:

't\u, Y d; ik ne Ol de ver nt\ rdelijkb iel g - h el p mij. Al we in t vad rland teruuk,., Ol n

,

111 t n d h er n, maar uitmak n wie 0' lijk bael.c

J

ol et h t zelf welen « ze t de pp rk pman nijdig.

I e he I en half zieken intu hen, hielden niet op, te :-meeken naar het land ueroeid te worden Wc nt zij cl lu ht in den neu haddèn, "erteJt Bont koe.

IIij b luit ten lotte er Ol t den pp rk opman over te ~prek n. Hein Rol i e hter niet te bewe n. zijn

"to . t mmi ng le geyen.

T t P z kere hooo-te i dat te brijpen.

Jli.i i. u<n prakelijk " or al wal betrekking heeft op h t doel der rei n.1. het drij "en yan ko phandel.

I al do I ol et hij in 't 0 g houd n.

Ik heh r niet. teeren, om eruen' te gaan \'er-

" I'- hen.~ zeut hij. »Maar hier ni t; I w hier on

"olk ac n land zetten, loopen we uevaar dat we ze

"ol)rp; cd kwijt zijn of lat de rei zeer wordt ver- lra::wd.«

2

t leurgesleid zicken need ntekoe d or de ziel.

~Ic<r hij kon er y r 't genblik niet aan do n.

Een paar daO " n lan yaren ze nu weer, zonder land l zien terwijl de l ~land aan b rd te d tr uric" r wordt.

Ku komen entweetal klein re eilanden in 't ue- zi ht: Mauritiu_ en Réunion. 't heep Hllk had en

Ol ckte, dat Ol n n gmaal z u teproev n hen yo r enk rte po aan land t hl' ngen.

Waren we aan land, w waren half erez nd «

z iden ze.

't . chip wordt daar Ol zo dicht mogelijk naar d ku t van laat to" noerod eiland ere tuurd. , eerw rdt de hoot uitgezet en nu g lukt het werkelijk aan land te k men. Vlak bij de ku, t kropeIl vel land hild- padclen rond, t n"ijl 't er k wel naar uitza u clat men er ander Yer. h YO c1:- zou kunn n tek ol n.

e lot roeit teru en d hipper wordt "an n n and r ,. rwittiucl. ont k ·tond in twee trijd, wal te den.

't '" . cia r ,. hip een niet u h el nue- vaarlijke plaat. ij til \y r w< 't nieL. ~l~cr er k neen -t rOl p tek n. di de Nieuw II om zou dwingen, 't ruim op t kiezen, want "an e n bac i of ander ,. iligc ankerplaat wa niet te be p ur n.

Eenmaal wie weet h ver "an de ku t weg edre-

"en - zoo n torm k n dag n aanhouden! - zou t d naag zijn, of ze de jui le plek, waar ze hun zieken aan land uebra hl hadden, zoud n kunnen weervi nden.

(14)

.

'laar lont Iw i'i intu" hen reed naar \' r n I!e- 10 pen en zegt:

\'0 ruit, mannen, hipt malkander in d lot;

ik.zal je aan land brengen.

De zieken \\' rden in d boot "elc ten; Bont I", lam een zeil m en m n, om er aan t strand n tent nln te mak n; " reler olie n azijn, loll n om in te k k n en \\·at \'erd r n lig mocht zijn, bcn~" n.

kok,;; di de zieken zouel n waarn m n en b koken, zooaL Bonteko 't zelf eigenaardig uitdrukt.

opper tuurman zou a< n boord zoolang t t"c"cl oeren. D s 'hil per zelf "aart met dc zieken aan land, om toe te zien, dat 't hun aan niet' onthr ekt.

Aan 't trand U'ekom n, kropen de zieken hij elkander in 't "ras en zeiden, dat z zi h alre d' wat heter ge\'oeldeli."-- lis, hien \ya. 't I"erb Idiner::"l mis. hi n wa~ 't d 'blijd:- hap, dnt z hun \\"en. eh

\' rkreg-en hadd 'n, di hen Ol

n

urde.

\'ers h voed. I L hier cl te krijgen. In de bOI-

m n en 'lp I n ~ron I tlipl elelen een crr ot menigt blauwge\' cl rele duÏ\·en. Die war n hlijkbaar o"een men!' hen g wend, want ze li t n zich met de hand van~el1 of met -tnkken dOl elslaan. Ook . :hildpadd n werden g dood n het "Iees h met ~edrnogd pnli- m n ge.·t ofd, wat "oor d zi "en een lekkernij was.

. 'a op alle orde g teld te hebben kc rt Bontek naar 't schip t rug.

11 ier h udt hij raad m t d stuurli den n d offi- i ren. Er wordt b sloten, dat de : hipper met d root en to ht lang' de kll:-t ondern men zou, I m

_,l

zoo mogel ijk rgen' een \' i ligc ligplaats te \"Ïnd n, wuar 't • hip kon ank ren.

Ko"'" c1ienz Hden nacht gaat Bonteko r 0l uit.

Zijn to ht i \' orsp di, want (I" en "ijf mijlen ,'an'd pi, ats, waar h t ~ hip wa htt , \'indt hij n schoon n ,'eil ige ha:1i.

Jlij I"a, rt met de ho t aan land. Daar gel, men

\'ond hij er o\'en'loed \'<111 ~ hildpaddcn, dui" 'n,

~anzen, p::lJ gaaien n ander g "og \te.

e <lanzen, waren zo wijs ni t dat z Ol \"logen, al:-; ze nug loopen \\" "rd n. r-olen kan dll:- b grijpen, , <lat onze wag-~ J-ganger~ g- makkelijk in!!ehaalcl en

~e"an~ n w relen. Domme ~anz n ,"inclt mcn alom op den aardhodem.

Daar war n ook - ,"erhaalt Hontekl c - eni,ye do(;d-eerzen.« I at waI' n yog- Is, met zeer kl i ne

"Ieüg- I~, \\"aarmee ze (an ook ni t kon len \"Ii g-en.

Z waren "ct, z(Jó "et, dat z moeilijk liel en; ja, al: z gingen, si epI hun a hterli haam hijna lp tl aard. lonteko en de zijnen wist n natuurlijk met die \" II \'ogel:- wel raad.

~,dat ze "an en en ander en Hinken \"(l(lrra.cl in de ho t geb rgen he dden, \' eren z na, r het s 'hip terug. car \\"ar n allen 't I' da lelijk I1\" r en" dat h t zaak was, naar de tlntdckt haai te

\'[Ir n en er te ankeren.

Bont ko z "ndt de loot '- an land, om dcn zie"en t b od chappen,waarh en d tocht ging en d, t men ze O\'er eeni:ye dog n zIU komcn afhalen.

r\u worden de zeilen geh :- h n en on I r '( \T(l0-

(15)

en i enaardige ens t g

m ze te \'a neren ort nll1 ruik, aan lez

be rrijpen niet, hoe ze daar k Dl n. )ok de hipper, aan wi n ze t verhalen, IV et el I' O'een verklaring

\'a n l (fe\, n.

n y Ig'nd 11 m I' 'en \\' rd hun h t raad el op- I ,t. Z merkten 1', het o-en z n opO'an de childpadden op het lrand kw,m n kruip n, daar kuil n or l'en in het zand in die kuilen hun eieren 1 gel n en dan \'an aU kanl 11 't zand d ar weer

\'crh en hraapt n. De zon die daar \'eel meer kracht heft dan bij 011_, bI' edd die eieren uit en de uitgebroed jonO'e _ hildr e dden waren 't,' die ze gi'tcren uit h l zand zagen kruip n.

\ I1 clrie w kcn hl cf het ' hip hier in de baai liggcn. D 111 er eI,l1 y rtig zieken, die vroeger aan land g zet \ ar n, kwam n d een na den ,nder, I. ng de kust aanl pen, gcz nel n fri ch .. Zeven bi \'cn er 'hter zi k, di d.n ook n, d rh, nd m t d ho lt gehaald werd n.

't \'olk inlu~s hen" IT lde zi h n g all rmin t.

In d palml 0111 n m, akt n z in nijdin en. D ruit dr pp Id ecn zoet \' ht, cl, t ze pdn en. 't Wa palnl\yijn; 't :,mankt nel I zo t z gt B ntck

\' gel en "i~s

p zeker n dag 24

lijk gcjlli h \', n 't ' h cps\'olk wordt d ~t l'en n" I'

d ontdekte ha, i "cwcnd. 7.' \'erlangd n cr allen

, I -

naar, onze Janm,l,

I"

om c n,;

,

\'001' enkel e1aercn

I'a';l 11 grond onel I' d \' ten t hehben. e baai i ruim en dicp. I e ank 1':'; 1\' rdcn uitgeworp n; de zeilen gebor()en en t rwijl en heho rIijk wa ht op h t s hip a hterblijft "'ch] om koe I' 'rlof om aan land t g,an.

T rzij \'an de ta i, een l"ijrlig 01 terIinn 'nwaan', nrd kte men c n ~lil..;t,and watcr, c1.l ht r d or de nahijh id d r z cbr, k, ndrinkhaar wa:,;.

Bontcko g eft la~t, dat a hl man mct el zegen er in zullcn gaan \'is_ h n. ] at le\'erue g;oecl wat op;

1'0 1111 een \'Î hsoort, di \'eel ol'ere nkom 't I'er- toon Ie In t nze zalm n.

\\'at \'erd I' landwaarts in, ontdekte het s 'hc p _

\'olk k cen 1 kjc, dat \'fIn de b r~ n Jlaur z

SII\lll11e1 klaar"" lijk kri tnl, :\1 de Ie g water- vaatje:" di z in't hip hadden, IV !'ucn hi rhe n

1re ht en t")'eyuld.

Op zekeren midda o' lag n nkcl 'chepeliJl(r n ni t

\' I' nln de ku t, oncl I' cl haduw \'an e n "'I' p palmt oomen te wa 11ten t t el gr oLtc hitlc \' rhij was. PI t elinO' beo'int het zanel in hun nabijheid te

b 11' Ir n, net al of daar iemand ndcr d n 0T nel

bezig is, met handen n Yino'er te woelen.

\' ril' nel rd kijk n nze maaL t e - t t z h- merk n, hoc daar nder t zand \'anelaan tw drie - \'ijf jon e ~ hildpadden k mel1 kruipen. Blijkhaar zijn d he tj s n 0' ze I' j no' n cl to, houw 1',

(16)

27

de kajuit. ommigen zijn nog niet crehe I her-teld;

d .rei. naar Bantam i no \'elTe' op' dic rei:, kan men n rgen meer aan land gaan; ze erz eken du , nog erg n. and r te gaan IYen'el" h n.'

Bont koe m et hun gelijk geyen en d, ar m wordt koer:' ~ezet naar het eilandje ~t. Maria di ht hij h t groot eiland Madacra kar gelegen.

I it il ndjei hewoond. Zoo Ira d Ji u\\' Iloom op een diept van twaalf \'ad m n vóór SI. Maria g ankerd lag, tak daar een] rauw ,'an wal, \'01 inhoorlingen. 't ""a v or nze TI lIanders e n zon- derling g-ezi ht, die inlander, mct hun zwart-bruine huid, hijna naakt, alle n m ten . OOIt s hortje om het midd I.

Blijkbaar kwamen z mct ''I' dzame hedoelingcn, want zc hra hten eenige app len en lemoenen, wat rij:'t n enkele h end r m e, I oor "cbaren maaktcn

7. duid lijk, dat ze g n g n war n, om ruilhandel te drij\'cn. I ontekn liet hun eni!! !'Ilui. t rij nel' \'oor ge\'cn, "an weinig waarde, maar 'ylac1 en blinkend:

kraaltj s, tukje >;piegel la cn zn al meer.

De inboorling n zijn m t dez 11 hand I z er incr -

n men en toonen dat d r hat r nd "an pr t, al klein kinder n, p 't d k rond t huppel n.

PJot:eling b rinnen s mmigen te I ien: Bo,

ho ... (I • • • oe! Een k b' t z ü 'tz niet Yer-

h ten] hel b n. \n leren klag n: ?\lè, mè .. è .. è;

w er anderen kake I n aI. een ki p, die e 11 i he ft gel «d.

I c schep lill!!en kijken Ikander v rwond r I aan,

\-"e zullen 't B nl ko zelf laten " rtellen:

tolk trokken ha r h mbden liit, n hield n die

00 ol en in' 't ,flol ent w,ter, en \'ingen~e :11.00 in haer hembd n; waren heel lekker yan ~111. k.

". zullen 't r maar \-oor houden, (lat Rontek e met deze laat~tc uitdrukking de olpII hed It en ni t de hembd n.

\an all komt e hter e n end,O kaan h t pr tti le\'entje op dit eiland. dal wel eenig:,zin~ aan Lui- lekkerland deed denk n.

Rontekoe liet h t ver, he "'at r aan bord br no'en h neven. honderd s hi Idpadden en en gr ot me- nigle eelr ogde d h en g yo eJte. \'oor el offi- 'ier n wa er e n heel "at "ette ganzen, met azijn ing-emaakt, waan'an ze op de ,'erdere r i heerlijk h pten te ,mullen.

't ~chip zelf i: ook "an bo\' n tot b n den. '11 nn- gemaakt; alle poorlen n yenst r~ zijn dageni, ng open gewee 't, om er d fri., he lu ht en. te laten donrwaai n n Bont k had "eral ruim h ot azijn lat n sprenkelen, om de muffe, duffe lucht wat te

erdrij\'en. '

Eindelijk i~ d dag dMr, dat men zal \' rtrekk n.

B ntekoe zendt e n tr mrn I lager (an land, m de m, n happen hij en t lrommelen. want erWir D

er \'er. heidene, die 0 k , nacht zich niet " rt on- den. G lukkif! wa, t eiland niet zo O'fOOt, zodat weldra allen '. h P zijn.

'adat men en paar da r n ge"aren he ft, komen ffi ieren, uit naam "an 't s heep \'olk wed fom in

(17)

2

ni t he rijpende wat dit wonderlijke, nwel1uid nde on ert t beduid n heeft.

Oen ,chipper e hter chiet een <Yeda hle do r 't h fd.

Ilij haalt no "'at m oi vo I' d n daO", t nl het

CÎI1Z n wild n, kijkt ze vrao'end aan en do t zelf k:

Be! waarop ze in de handen klappen en "ol blijd- hap yan

»Ja,

ja1« knikken.

Bonlekoe heeft hun Iedoeling eraden. Ze wild n eCIl\'oudig te kenn n <Yeven, dat ze ook n g keien, cbapen en hoender bezaten, die ze ook w I zouuen willen inruüen.

I e Jieuw Hoorn bleef ettelijke dagen \'0 r t.

Maria Iigo'en.

Kah'cren, chapen. rijst en melk werd n in<Yeruüd t g n hellen, lepel, me en, <Yla - en aard werk.

Eiken dag roeiden de inlander naar h t hip met

"er,:; he melk; aan Ikander gehechte palmbladeren ebruikten ze "oor halen. ru IHen ev nw I h d- den ze bijna niet.

DLt speet Bontek e zeer. Hij wi t, dat op d lan<Ye rio HU hten, en met name appelen goud Werdzijn, mde t ze een gezond oed el zijn en eeniO" zin al en O' nee middel w rk n tegen de gevree d heur- buik.

Hij Ii t daarom de t in orde maken n,' er

I' mce na I' hel eiland Mada a kar om l zien f hij daar wat koopman hapdrijven kon. Eenri iertje, cLl Ic ar ergen. in zee uitmondde, "oer hij op, zóóver d. t hij niet verder kon vanwege de boomen, die van

29

w erszijden hun takken ver 't lr mpje preidden tot ecn onel ordringbaar n twerk. lIij bIe f in 't ge- he I dri dagen yan brd, maar hij had z erw inig kunnen handelen.

elukki<Y kwamen dinland I' ,'an t.~laric no

\'ht \TU hten brenO'ell. AI een de I ti r h pelingen aan land ginO", nam n ze ge wo nlijk n pelman

111 de di

,

,'or de inboorlingen p de viool peeld.

.

Wat "001' denkbe Id dez n zich wel ,'an z n

in lrum nl maakten, kunnen we niet gi n. Z ker i.. dat ze e n allerd I.l plezi r hadden. Ze ging n er rond 111 •taan en zitten, knipten mel de dU~l11 n klapten in de handen, dan ten en prongen n be- to nelen op allerlei wijzen hun \'reugele.

IWij en konden aen haer ae n teeken van kenni e . od f god dien t beo peuren," chrijft Bont k

I. geloo\'Î<Y hri ten hedrodd hij zi h da ro\'er nln harl , Ui r en daar vond hij enh fden op taken prrericht, waan' r zij n d rvi I n n w. a1'-

aan zij allerlei godd lijke eer bew zen.

'l \'erblijf bij t. Maria had de gew n werking. t Volk wa:-- nu altega lcr w I' z en gez nd, al lo n ze pa uil I] Iland \'

Ife:-- wordt nu in <Ycr edheid g bra ht m z nd l'

eeniu' ,'erder oponth ud naar d ]ndiën do I't z ilen.

V oral worden goed de kanonnen.<r w r n, h t kruit n d kogel naaezien. 't e"aarlijk l deel ,'an d n to ht m t nog kom n.

B nt k e weet zeer goed, hoe daargind pan jaar- den en

r

rtuo'eezen altijd p de I r Jiggen, m de

(18)

31

Holland, he oml~wnie( een chip afhandig te mak n, BI)\'endien zijn de inboorlingen lan r niet

"cral te ,oertrouwen n h ft Jan Pieter:,zoon en, de )!.oLI\'erneur-treneraal, en \"l)(rtdurenden slrij I met

d Engels hen t "oeren. '

t I' du, zaak, om op alles Hlorbereid te zIJn...

I en morgen \"rIn cl af,'aart, na den \Toe'J'ko t - m kt H ntek e om een hehoud n rei. Zijn "olk z gt r en hartrrondig' amen lip. I aarna windt men d anker en met ~unl"tig,n wind gaat het nu \'oort ste ds Of'twa.rt J r ~elre ht naar Jam!

Ij[.

Br~I\KI \Ai\' HO 1~

De men;.; h wikt; God h s hikt!

I~ eds "crdre,· n de .'chcpelingen den tijd m t Ic"endilfe ~e'prekken te houd n o"er de \T.~l"'J ho lan~ h t noc" duren kon, e r m n straat. 'oenda he- reikte n op d r edc "an Bantam het ank I' liet

"all n. toen hun dc grootst raml trof, di o"er e n hip in ,'olie zee komen k;\n.

't If' de 1ge 'o"embel' "<ln het jaar 16ft). Tien en n hah'e maand zijn er verl I en,: cl rt de t'\iemv 111)orn het vaderlancl \' rliet.

't

r

na den middag. Er i. hijna geen to htj wind te, ,ooien' d zeilen

n.

dder 11 sI, p, al een "og I, Wlens kra ht uitgeput is.

I e z n .. hijnt haast I odrechl p hel dek en doet het Iek week worden i n de naden. 'l .' 'heeps,'olk he rt zich hier en ,rinds neer~edijd, ,,'aar maar e nic)'e be chulting u ,'onden wurdt teu ' n d hitte.

~Ien spre kt bijna niel' zwij"'end wa bt men h, t dalen der z n af en h taanzwellen "<lJ1 den a,'ond- wind, li hun ,'erhilt li ham n zou heerlijk afkoe- len kan.

I:ensldap:' \\'ordl di still.

'0,

dsig: ru"t s hrikk -

lijk ge toord.

Een kreel \\' erklinkt· een rauwe noodkre t, die d,wr I"i.lnllnd r uit het ruim naar hoy n dringt; een kreet ,'an ilngst, ,'an waanzinnigen angst: »Brand!«

~Iet een' hok die'ren cic sluimeraar' uit huns huil- ho ken 0l. \\ïld. staren ze rond, JUIII 'n door elkaar, herhalend, h t uitkrijsch ncl. dat ontzet! nde woord ,'oor wie: zi h ,'·Ie mijl 'n nln all' mcnsch nhulp ar we t: I~rand! Waar is de hrand? Iin is 't aan~ekom n? Dal waren I' nagen. die de en den and'r <..I tI. I ij cle lrap, die naar 'l ruim "0 rt. staat dc jong'cn "an den holt li r. die meI een ~ezi hl al Ct'n ,'eIW zene naa r heneden stila n, nog he"end0\' r aI zijn I demut n

',l

n 't~ecn hem daar

0"

rk\\'am.

Ilij b 'l, wi ns :'; h 'lle jon~'nsst m 't rst d n kreel Brand! uitgilde, I ,ont koe, lic er intuss -h n bijg. 'knm n is, ~rijl t hem d, n (lok I ij clen a rm en s hreeuwt: % g; op dan jnn~cn. wat cr gel eurd is!c Zijn on:-:amenhung.encl y rhaal knmI op h t "01- gende ncer:

hott lier. clie z If Illlk "an ecn middagdulje

(19)

3

. II n gaan d, n ook weer naaI' to\'en n ver-prei- den zi h over 't dek.

Een half uur lat r e htel' werklinkt opnieuw ij elijk r nog dan trak, d kreet: Brand1 'u zijn 't een paar matrozen, die in 't ruim iet halen Ol ten en cloodelijk ver hrikt naar b ven kwam n

torm n.

ntek e neJt n ar b n d n. De t e tand i nu veel rlYer dan trak ; hij kijkt zomaar in de laaie vlamm n, di reed lekken aan de zijden van 't chip.

~ emt cl emmer ge ft water' haa t je voor je lev n! hreeuwt Bontekoe. Daar 'trak, had niemand b merkt, dat het brandend vo ht ook onder de kol n gedrongen wa en die aan 't meul n <remaakt had.

Dà t vuur wa' t en niet uit ebi u, eht. En toen de hepelingen het ruim verlaten hadd n, wa die klenma a w er verder gaan meulen, tot' er de

I' I, r d vlamm 11 uit I egen. En die vlamm n gr p n Ol zi h heen al' la hende duiyel en aJle

\ at ze a, nlYr pen, moe:t m' édammen, dat het Im t- terd "an vuur.

\\'at r I 'hreeuwt B nl k n o'maal en w er plas n dc \" lIe emDl rs n r in cic ,'I.Olmen, om z ,t t b duren t br ng n .. ' maar d vlamm n -pelen krijgertj ol l hem; al ze /rier "erdwijnen 'prinrr n ze ineen dáár we r te ,. r hijn; ze slo ien

Ol h ol h en, al jolige kind r n, die cl n me ,t r plag n. Het water pIon I, pi n t, ... ma, r cle "lam- men Ol nnIeen ev n kl in rw rcl n al een t ute jongen, die zich in eorolt, • ng '" I'slagen, clra v r-

Uit nood en dood gered 3

32

hield, had h Ol naar t ruim ~ezondcn, Ol uit e n dryalen een kan brandewijn Ie tapI en, I n inde de man chap Ol r en 0 htend bij den \TO gk ,Ic het

»oorlam« te kunnen lY ven. :Met el1 kan en enkaar gaat hij naar ben den n t ekt d ka,1" in d bom

an een vat, dat een rij ho ger lag. I 't ynatj yol i-, wil hij de kaar daar weer uittrekken, m ar wijl dit niet gemakkelijk Jaat, d et hij 'tOl t en ruk. u zit er onlYeluk kig e n ~di f« aan de kaa r ,die I' d r het rukken afvalt en, no Oleulend, terechtk mt in de opening Véln hel nlt, waaruit de jon 'en gepompt heeft.

't evolg daarvan laat zi h begrijpen. De brand _ wijn ontvlamt, Ol t e n hevigen knal ,.laat het "at aan tukken; het brandende "0 ht yer preidt zi h naar alle zijden, ook naar d plaat, wa, r d mid- kolen Ii gen.

B nlekoe intu h n h en t verhaal wIn cl 11 jon- gen maar half aangehoord. Hij is naar b ned n 'g _

neld, waar hij wel een brand lu ht ruikt maar cr en vlammen ziet. ] lij rept e ht r naar

hov~n,

d, t

~en

de emmer n Ol n zal.

Een dubt ele kelen van mann n \'ormt zi h nu \'an uit het ruim, de tr pop, n ar den kant nln 't hip en de Ieder n mmer' vii g n \'an hand t t hand

,

naar beneden waar d 'hipper het water n, ar c11 kanten n erpl n t.

Ja een oed kwartier van hard n , rbeid hijnt het gevaar \ oorbij ; alle in t ruim drijft van het water en "an den brand ol rkt men ni t:; me 1'.

(20)

heffen ze zi h we r, boa, tererend dMrcraand, te en de be traffino- in.

Een ondraaO"Jijke ma k ,'uIt m er n meer het

I'Iim, 't komt ,'an de brandende kolen, waarop het water neervalt. De kien lamp dringt B ntek e en wie met hem in t ruim zijn in neu en mond, dringt d r in lu htpijp en loncren, zo dat de mannen haa t tikken van 't b naU\vde hoe_ten. TeJk n ziet men r een, die 't ni t lan cr kan uithoudcn de trap p- vliegen, happen naar fri che lucht en uitgeput neer- yallen op 't dek,

Bontekoe \"1' c t, dat r rondom hem in 't ruim ook nocr neero-ez gen ligo-en, die de trap niet be- reiken kondcn. Maar bij kan niet zi n van den rook.

Dc wanho( iO" trijd duurt yo rt. Water teg n nlllr; mannen di hun Ic,-en ,-erdedig n teg n d n

\'ijand, die h n belaagt. Z ",ilJcn h t zi hzclf ni t bek nnen, dat z ter -ein yerJiezen en toch i dit zo - het vuur mind rt niet. Met ontzettinO" denkt B ntekoe aan -de driehonderd vaatj bu kruit di aan de ander zijde in 't ruim HO"g n, d r n dun houten be ch t J h~ afge Heiden. \1 d dammen t o-en dat h t (yaan pkJimmen ... hij hui" rt, .1 hij er an denkt. Hij zou niet idder n,

al

d vijand

de enterhaken in de zijden mn zijn ~ hip I eg en hem crewapend aan ba rd proncr, maar lIU, tu hen 't vuur en 't kruit in, nu iddert ltij.

Eén kan i er n : Het kruit ten loedig te o"er boord werpen.

Hij nelt naar boven en zoekt Jlendrik Rol, den koopman op.

)Vind je goed, dat wij 't kruit ,-er b arel werp n?«

\"faa t hij hem.

Rol echter chudt kra htig yan neen.

hipper, waar denkt ge aan ?« zegt hij.» I wij den brand mee ter worden en dan zonder kruit een vijand ontmoeten, zoo zullen wij en wi e prooi vo r hem zijn. floe zouden we 't r I beeren kunnen yerantwo rden ?«

) ind jij dan beter om met kruit en al in dc lu ht te vlieg n ?«

»'t T zo " r nog ni t,e ge ft h.ol koppig ten ant- woord.

B ntck e tampt van drift op het dek, m, ar hij durft to h t gen den zin van den k pman zijn handen niet aan t kruit laan. Hij gaat teru!!: naar 't ruim.

m daar d n h p I zen trijd y rt te zett n.

H ndrik Rol intu chen I pt h en en weer yer 't dek. \ner tig or chend kijkt hij ,'er d wijd water lakt heen f ercren hulp, redding daagt.

1aar geen zeil i er (an den horizon te zien. D ieuw II orne i alleen.

Reed b gint zich de r k uit het ruim een uitweg te banen, Ju begint to h ok RoJ "0 I' een y 1'-

keerd n afloop te vreezen en \y er kijkt hij uit naar hulp.

Daar ziet hij, hoe een matr lan'1' de "er ban- in luipt, huw rondkijkt en ,-erdwijnt. E\' n later h rt hij een plan in t w, ter. aar hij die zaak

(21)

6

niet yertrouwt, 10 pt hij naar de plek, waar hij den man 't laat t za en kijkt over de "er han in hen.

Tot zijn v rbazing ziet hij de gr Ol b ot en de kleinere 10 p vol mannen, die aU n in de \T rwar- ring 't e r t aan ei n lijf gedacht hadden en nu den

chipper met de zijnen in den te k laten.

Mann n - wat zal dat? roept Rol. Komt terug!«:

~1aar daar hadden ze geen plan op. Ze roepen Rol toe, dat ze zoo dadelijk zullen af 'teken; wil hij me , goecl; maar clan moet hij zi h onmiddellijk bij de valreep neerlaten, dan zullen ze h mopnemen.

E n oogenblik staat de opperkoopman in groot n twee trijd.

Hij begrijpt, dat het lecht i wat cl ze mannen doen willen, die alleen aan eigen lijf b houd denken en d overblijv nden alle hoop tot reddinIY benemen.

Maar teIYelijk overyalt hem een kille hui ering, al hij 't zich indenkt, \\ at het i p het brand nde

chip a. hter te bljj\'en . . . cle ne c o\'ermant hem geh I hij laat zi h neer n w rdt in cl boot opge- nomen.

T h be huldigt zijn eweten hem, dat hij ge- meen hand lt.

Mann n!. z gt hij daarom laat on op den hipper w, hten.

De t kun je d nken, zegt een ol1\'er~chilli<YI een verloopen koopman"z on.

Je hebt hier niemendc I in te brengen, br mt e n ander. Wee blij, dat j d'r in bent en bek mmer je niet om den hipp r.~

(22)

37

Zij nijden de t uwen aan :tukken en roeien van h t brandende "chip weg.

Een paar \'an de achtepeble\'enen bern rk n het, 10 pen naar B ntekoe en zeggen: h, lieve hipper I wat raad? \ at zullen wij doen? De .s'huit n d bo t zijn van 't hip we .

Bontek e komt oven. Hij en zijn mannen zien hun I,at te ho p verdwijnen. p dit <Tezi ht nt t kt de hipper in wo d ; niet het min t, al hij bemerkt.

hoe 0 k Hendrik Rol op deze wijze zijn huid tra ht te redd n.

Bontek e trilt van toorn O\'er deze laaghartige handelwi,iz .

Mannen, haalt de zeilen om !. roept hij. »Wij zuil n ze inhalen n willen ze ni t bij on terug- k men, dan zeilen we ze overhoop.

'u te<rint en zeldzame ja hl. l\:i uw

n

rn«

wi h t \"LlUr de ing wanden '" rt ert. di wolken zwarten ro k uitblaa t, zeilt zijn laat"ten gang. 1et d zeilen op dan t het . hip over ct huimende '-ol\'en zijn do d ndan. D r\i U\y Ilo rn wint.

wint n I. In bo t en 10 p roeien ze I raz nd, ze h bben het plan an den chipper I grep n en ...

,I hel hip hen bijna tereikt he ft, \'a r n z , een paar cheep (enoten ooruit, dwar!'; v r, teg n d n

\ ind OP" de :\i uw 11 rn "hiet d or zijn \'a. rt een eind voorbij; de kan, m de ducht lin 'en te naderen, L \' rk k n.

Bontekoe i.ntu s h n heeft zijn kc Imt t rugge- kregen.

(23)

38

ö geeft hij d n moed en de hoop niet op. Hij heeft met een od te d en, die uitkom t geven kan.

Hij kan redden, al alle men chelijke berekening faalt. Een tiJ geb d gaat uit zijn hart p t t den Heere.

llereer t 't noodig, zijn mannen moed in te preken.

) 1annen

zegt hij »we hebben nu naa ( God onze redding in nze eigen handen. Laat ieder zich reppen, wat hij kan om den brand te blu schen. En raat naar de kruitkamer en werpt het kruit O\'er boord. God geve, dat het nog niet te laat i

Bontekoe zelf klautert met de timmerlieden aan de buitenzij yan 't chip neer, om gaten in den wand te bren n zoo 't zeewater naar binnen te laten troomen. Alle loopt echter teaen, want er i te veel ijzerwerk in den weg; ze kunnen niet do r d n

cheep ,vand heenkomen.

Het inde naderde nu n 1.

Hoe het kwam, lat n we Bontekoe op zijn eigene, roerend- en\'oudige wijze verhalen:

,,"'elk een benauwdheid in 't chip wa , kan ik niet uit preken; het ekerm n gekrijt wa boyen- mate T t. Velen gin en wederom dapp r aan 't water gieten, waard or het leek dat de brand min- derde. D eh een weinia tijde- daarna kwam de brand in de olie. Toen wa de moed gan ch verloren, want hoe meer men water 0 t, hoe meer de brand cheen (rr ot r te worden, z 0 vloog de brand op door de oli ..Hi rdoor ont tond zulk een gehuil, ekerm en

39

o dat een m n h de haren te

gekrijt in het ChIp, . dheid wa

] de ban icrheId en b nauw

ber e tonden. a, et de men chen afliep.

t lat het klamme zwe

zoo crr 0, ' .0 bezi m t water gieten en Evenwel bleven WIJ h t einele toe dat de

b 'd werp n t t e ,

kruit over 0 I . . t 60 halve

. btkruit beliep. mtlen

brand on 10 e o' , bo I'd do h hadden er . h dd n WJJ \' 1

\'aten knnt a .. t alle manm de

no wel omtrent" in, daar WJj m "

apvl en: . h nc1erdduizenel tukken; 119

't hIp prono aan 0 g

0 0 O'in het hip, toen t pron . per onen waren WJJ no", 0 0 cl n 1r ten hal bo en Ik t nel, toen bet aancrin(f~JJ . g tonden r cht

hi n omtrent 6 pel onen .

op h t c p, l'e het water vernam n, vo r den grooten ma t, ( I hut P t

w 0 .... n men en aan

die werden al te zam~n 0 . . ' e n stuk bleef d t m n met W1 t, waaI

ge layen, a

al k alle and ren. t BIlt I' e toentertijd

"11 IJ~bran z ' ,

En ik, \\1 em . 0 t iet beter

o ' \ mede in d 1u ht en WI n ,

hipper, ' 1 \ . tak mijn arm n

of ik moe t darmede t ry 11• • :' \ • ' Daar vaar ik . ten hem 1 n 11 p .

en hand n. naaI ndaar (fenadio-l", I , \ ee mij arm n zo

<, .,

henen,0] eerel. . 'd ' rel zal B ntekoe

1 den 1 tterlijken Z1l1 e wo o.

n 't h t vuur crerukt,( IJJj

e ht r zijn een brandh ut, tIJ ' . .. die d d rOn maatj ,d erug ZJJn, . zal met e n e J O l 'G genbhk v rl t

"'~j'

UJ zijn be-

ramp overleeft. een 0 0 . 0 r tand al

0 0 en i dan 0 k helder bIJ zIJn v ,

\ U tZIJn

hij in 't wat r neerpI n t. 0 0 . 0- 0 o-ekn ti d Z nder let el i hij niet, ~al,lt ~IJnrc;u /litv elt er en hij heft twee (faten 111 t .

(24)

rtje l e, dan kan ik me daar tij je komen dan aan wij

richten zich zoover mogelijk op en worden eindelijk de vlu htelingen gewaar, maar z66 ver we , dat Bontekoe niet onder heiden kan of ze den 1'0 r- of den acbter teven naar hem toe ekcerd hebben. De kan op behoud i du gering. In 't aangezicht van den dood echter toont B ntek de, rUt t en kalmte, die alleen eigen zijn aan hem die zich gebor e~

weet bij den Heere ]ezu hri tu . ,

»Harmen,« zegt hij, »het chijnt, dat alle ho p hler verloren i want bet i laat, de zon gaat onder, d

huit en de b ot zijn zo verr, dat men ze kwalijk zien kan, 't chip i aan tukken en wij kunnen 't hier op 't wrak niet lang harden - daarom, laat on

. d Jmachtig bidden, om een roede uitkom t.

Z bui' n beiden het hoord en bidden nlrig t t d ...

,)E I' zij r epen, zal Ik antw rden,' zegt Tod.

I zij hun 00 n plaan I'an het rrebed, is h~~

antwo rd I' want b ot n 10 p zijn veel dichterbJJ gek men edreven door nieuw i righ~~d, m te zien, wat er \'an d ȕ uw 11 orn en zIJn b m, n- nin i o\'ergebl ven.

Harm n, dit ziende, b gint dad lijk te ro pen:

Redt den hipper!

»De chipper leeft nog,« h rt Ol n in de boot de een tot den ander ze 'gen. Ze zijn t h in hun h rt blij, dat d kundiu Bont ko n" Ie rt. Z nder d n _ hipper, ",i weet h veel dag n \'er I', n de ku t af evo I n ze zi h aL n 'hip zond r r er. Ze roeien daar Ol di hterbij en \V [dra i Bontek e m t estL nd der 'hipbr ukelingen

en g. De zon raakt alre de de dui terni inmllen en de d, n het ni uw dagli ht wel enblik weinig van, maar ziet rond, tukken van t 'chip, m teun voor zijn chter op t

tu hen de li haam.

Di bt bij zi h ziet hij den grooten ma t en aan zijn andere zijde d n fokkema t. Hij hij ht zi h op

~en

er ten en o\'er'ziet nu het tooneel der verwoe _ ting. Tranen ~pringenhem in de oogen en hij zegt:

o,.od! Hoe i. dit hoone chip vergaan, lYelijk dom en omorm.

Terwijl hij daar zo ligt en zocht naareenig teeken I'an Jel' 11, komt er aan ziJn zijde een jono-men h pborrelen die met handen en vo ten partelt en een

; tuk \'an den \' or tel' n weet ma htig te worden.

t T

Ha~'men

van Kniphuizen, uit Eierland, p Te el, afk m,tig.

Intu~

chen h ft Bont koe mo ite, zich op zijn ma t te handhaven. D r h t woelen der ze draait d ma t om en om; zoo kan dat niet blijven.

Bonteko ziel bij d n tel'en, waarop lJarmen zit en piertje of kl ine ma. telrijl'en. Daar m ze t hij tot den jono-en :

huif mij dL t pi aLn va lhouden n z bij elkander zillen.

Dit O'eb urt. De t lijft e hter h h lijk h t water; trak zal

rootc vraag i, f z zuil n a n. hou\I' n.

11 Un ho p is g I'cstigd 0l de bo t n d loep. Ze

(25)

MEL aZE ELLE DE.

TV.

43

T en Bontekoe de morgen bijkwam zag hij de man happ n mLmoedi , uitgeput d or het waken en den harden arbeid, p de riem n leunen.

Zo dra ze hem zien, bar.len z in j mmerkl hten

]0 :

Och, lieye chipper, wat zullen wij doen? We zien (yen land; we h bben eten n h drinken 0 n h k mpa. - wat raadt gij on. ?

Ze zijn heel wat makker dan gi ter, t en 't onder den indruk "an de ramp h en, a] of aIJe lu ht ge- weken wa ; ze gev len nu, dat ze 't zonder de kunde en de ervarin van den cbipper niet tellen kunn n. andaar dat z m t hangende pootj

<I men ze:'t - onder zijn geh rzaamheid teru<Y- keeren. »Mannen«, antwoordt Bonteko , :tge met gi tera\' nel naar mij <Yelui I rel h bb n en bij 't wrak

L eHT, W TER, E

Den an chen nacht heeft hij 't \'olk uit alle ma ht laten rtroeien. Hij had zi h nu eenmaal in t hoofd gezel, dat men dicht bij de ku t wa ! Toen de zon opkwam, wa er echter n h land no h wrak te zien.

iemand kon \'oort ze <Yen, in welke richting men den nacht door geroeid had, zo dat het een onbe- gonnen werk was te trachten het wrak weer te vinden.

42

zijn loto-eno t in de b t op enomen. De toe tand

\'an den chipper i e hter deerni waardig. Gekwet t n t taal uitgeput, tr mpelt hij naar 't achtereinde

\'an de boot. ] aar had hij, vroeger reed ,een oort

\'an roefje laten timmeren, leepte zich daar nu heen en liet er zich neervallen.

Hij meent niet ander, dan dat hij hier terven zal z 0 ellendig gevoelt hij zich. To h wil hij tot het laat te toe zijn plichten als gezagvoerder ver-

\'ullen en telt daar m naar ver chillende zaken een onderzoek in.

Er bevonden zich in 't geheel in de boot 46 per- onen, in de chuit 26.

In de boot zijn, behalve de chipper, ook de koop- man, Hendrik Rol, benevens de opper- en de onder- . tuurman. Leven middelen zijn er haa t niet en ook i. er <Yeen kaart, noch kompas, noch graadboo .

lannen,« zegt Bontekoe, »'t zal 't beste zijn, dat ge "an nacht zoov el mo elijk in de nabijheid van 't wrak blijft. Er m et va t heel wat ronddrijven, dat wij gebruiken kunnen, en wie weet, wanneer we aan land komen.«

\Veldra e hter begeven hem de kra hten; bij raakt buit n kenni en in een zware koorts, die den gan- ch n nacht aanhoudt. I bij eindelijk den volgen- den morgen, afgetobd weer bijkomt, i er zoover het O<Y reikt, niet meer van de overblijf elen van 't chip te zien.

Hendrik Rol heeft weer wijzer willen zijn dan de chipper.

(26)

44 45

uit en ~ eten die werkelijk tot een oort ,'an zeilen aaneen te flan. n. Dienz Uden avond reed waren ze klaar \' n latten en

,

tol,ken wa reed een OOft' an ma t g maakt, zo dat m n, daar de wind O'un lig wa , dadelijk aan t zeilen ginO'.

In de huit had men intu h n t yoorbeeld "an d b l e,' Igd.

Terwijl het volk zeilen naaide. zat Bontekoe het p zijn banl, aan te kijken. D zon brandde ver cbrik- kelijk, w. nl men wa bijna nder d linie. Er wa

n kuss n in de boot, dat b nd B nt koe zi bop het hoofd.

De barbier. leven. ch ep dokt r, wa wel aan h rc!. maar zijn medicijnen waren mee in d lu ht g vlogen. Of 't zoo rg jammer was, betwijfel ik want do rgaan wa de gen e 'kundi cr kenni van

lie bard, hrapper -ader]ater zeer ering. De bar- tier maakt ,'an den n d n deugd, leekt wat bI' d in zijn m nd. bekauwt bet en po je en leot d n 't papj op de bipp 1', h fd,

I' d n Heere i bler elk middel O'oed, or lie\'er, Hij i \'01 trekt. aan g en middel gebonden;

Hij k n h t zond rlin t midd I ze enen. Binn n z .ér k nen tijd waren de ho fdw nden yan d n

hipp I' r heel O'enezen.

Mn zeilt y orl, "0 rt, wa hlend uitziend b- peneI ...

Elk n mor fen leeft d w n h, d ho popnieuw op, dat ze ,'andaag to h land zuil n zien en di hoop doet cl h ile Cl g n ven hitleren al ze Ikaar ni t

k. men we

gebleven zijn. Dan hadden ,w nu overvloedig leven _ middel n want toen ik daar in 't water lag, dreven 't vlee h en 't pek en de kaa mij Lang de beenen rond - jullie hebben dwaa, ({ehand ld.

De mannen keken al holknapen, die een be- traffino- krij en n me ken den 'chipper, dat hij to h uit het roefj zal komen, om 't bevel op zi h te nemen. Ang t en ree maken hen0, z handelbaar, [\Iaar B ntek is r zoo naar aan toe, dat hij alleen niet op taan kan. Ze meten hem helpen en zoo, leunende tegen en paar matrozen, zet hij zi h op een bank neer en verzi t de man'chappen.

I{annen!- vraaut de chilP r. 'z g' mij nu eer t een , wat eten hebt crij ?

)Je wat er i '\'ordt cr haald: ï ü \ p nd bl'O d!

\10 r i der een hapj . dan wa~ 't op. En dan verder - de hon erI Vree elijke geda bte !

reen eten krijO' n en hard w rken. kan zeker niet amengaan. Dat legrijpt Bonteko ook n daarom geeft hij bevel, met I' eien op te h ud n.

ia nnen, I t in cle riemen - ae zult f1a.uw worden n- we kunnen ge neten uitd len; Ie t in de ri m n.

I[et " Ik reh orza.. mt; ze kunnen Ol)k ha ,t niet meer; ze zijn dood op.

1aar hipper. z r epen ze w. nhopi .

»Trekt uw hemden Ui't. naai't ze a. n m 'aar enk maakt er zeilen van I

Die raad wa O'oud wat rd. Z trekken hun h mden

(27)

46

hun morgen<Tr et brengen. Maar eiken avond zien ze met onuit prekeJijken weedom de zon ondergaan - geen land te bekennen hoe ze ook turen 0\er den waterpla .

En dan legg n 7. zj h om beurten te lapen zoo- maar plat op dnb dem \'an 't ranke vaartuig en t avondgebed n\ll menirr n ruigen zeer b ~aatover in een hartbrekend nikk n, al bij denkt aan zijn thuL, aan zijn \T uw, zijn moeder, zijn kinderen.

En welk een r er nd m eken, dat roepen tot od, dat hreien uit de benauwdheid' al Bontekoe , m rgen en L \ ' nd zijn mannen yoorgaat in 't gebed! Zó6 ro pt alleen, wie het ziet, dat er maar één chrede is tu schen hem en den dood, wie het Jona moet naz rrgen: D wnteren hadden mij Qm- gel'en tot de zi I te; de afgrond omdng mij!

T h werden de mannen door dat ebed ver terkt.

Ze wi ten h t, en de hipper wee er hen rre- durig op, dat od alziend 00 ben ook hier zwer-

"encIe op de wat r n, gade loeg. Ze wi ten, dat od hunnen we bepaalde; dat er <Teen haar van hun hoofd vallen zou, zonder Zijn wil.

i t dat het all maal b k erd men chen wa ren - \'erre vandaar!

1aar ze kenden de waarheid en daar m geloof len ze niet aan een wreed en blind »toel'alc of »n odl te

I

maar aan G d oorzienigneid. die O\'er áJle rraat.

Zeker waren er ook rromen onder hen. Maar het gel of van die vromen werd op een nee elijke proef ge t ld al dag na daO" \'erloopt en h t land maar

47

niet gezien wordt, terwijl honO"er en dor t eiken cia erger nijpen en branden. .

hipper Bontekoe wa met alcremeen goedvinde6 over den leeftoch te g teld: ze\'en à acht pond brood I Hij nijdt er tukje an, z uroot ong \'cer al t lid van een vinrrer en O"eeft er eIken dag i der één van. !Iet dat hapje met n z 't y r d n gan- chen dag doen. 1 weini<Te darren e hter i 't br od op en hebbcn ze niets me r. D n ecnen dag na den anderen 1liets.

Maar nog ercrer dan de bong r i de dorst. De c r t drie vier dagen regend het O"elukkig wat. lij namen daarom de ei.gengemaaktc zeilen, panden ze uit in de dwarst en vingen zoo den reO'en p. Zclf dronken z , zo veel ze lu tten en de re t bew, arden ze in een paar vaatje die z gelukkig in d b t hadden.

Toen cle r rr~n wa opO"ehouciell n de zon aan n wolkenloozen hemel fel hcen begr pen z , dat ze zuinig op het water mo -ten zijn want nie- mand wi I, wanneer het' er re;en n zou. aar m werd B ntek e ook over den \, aten'oorraad ge leId.

Hij zou zorgen, dat ieder eiken daO" wàt kr eg en de een niet meer dan de ander. Dit Jaat te wa niet zoo makkelijk, waar er geen kopje, la of b keI' of iel ander , waaruit men drinken kon, in de b t wa . ood maakt vindin rijk I Bontekoe nijdt d n neu van e n hoen af en ziedaar het drillknapj , waar- van hij zich bedient. Ieder mag nu éen daa u k m n en zèlf het napje zoo vol chepp' n al hij kan. Z 0-

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

• De dienstverleningsovereenkomst uit januari 2015 voor de inkoop- en monitoringsorganisaties wordt ter beschikking van de raad gesteld (Toezegging);.. • Er wordt

Indien de koper voor de datum van ondertekening van de akte van levering in staat van faillissement wordt verklaard, surséance van betaling heeft gekregen of wanneer ten aanzien

Onze Sint werd ook de man waar mijn zoon zijn tut aan wilde cadeau geven, zodat die naast de mijne mocht liggen in de grote tutjeskast. Onze Sint was gewoon gezellig. Hij was de

Onze lee boekjes Joe en Roe en 0 n Ei gen Boe k met de daarbIj behorende taalb ekje zijn ont taan tijd ns de bewerking van het ede r·.. land Taalbo k

Om op d ze onh rbergzame 3.&lt;'l.rd Het groenend wier gelijk te zijn, I al de rijkdom, dien ik mij.. 'it' goedertiern n Vaders hand, Op zijn genade

Thisfilm is supplied by the KlTLVonly on condition that neither it nor part of it is jurther reprodueed without first obtaining the permission of the KlTLV whieh reserves

Met geen blik verried hij zijn gedachten, en hoe hij naar het alleenzijn met haar verlangde. De dag duurde eindeloos lang. 's Middags maakte hij, geheel in tegen- stelling met

ERVE