Presentatie EMU-saldo en kasstromen
gemeente Barneveld
Erik Moens Frank Bosma 25 mei 2016
Agenda
1. Kader
2. Verschillen exploitatie - EMU-saldo lees kasstroom 3. Kasstroomoverzicht
4. Beoordelen EMU-saldo lees kasstromen 5. Vragen
Bijlagen
1. EMU-saldo decentrale overheden 2. Opbouw EMU-saldo gemeenten 3. EMU-saldo per gemeente
4. EMU-saldo gemeente Barneveld 5. Kasstroomoverzicht
1. Kader (1/2)
Aandacht EMU-saldo vindt oorsprong in het (Europese) streven naar houdbare overheidsfinanciën. Europese begrotingsregels zijn
grotendeels vastgelegd in het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). De belangrijkste uitgangspunten van het SGP zijn:
• Het EMU-saldo ofwel het nationale begrotingstekort < 3% van het bruto binnenlands product (bbp), Rijk 2,5% decentrale overheden 0,5% (in 2013, is inmiddels afgebouwd).
• Het structurele EMU-saldo: elk land heeft een Medium Term
Objective. Dit is een landenspecifiek structureel saldo (het saldo na correctie voor de conjunctuur) dat op de middellange termijn gerealiseerd moet worden. Voor Nederland is dit een structureel begrotingstekort van maximaal 0,5% van het bbp.
1. Kader (2/2)
• EMU -saldo gaat uit van een overheid op kasbasis, waarbij gemeenten uitgaan van het stelsel van baten en lasten.
• EMU-saldo wijkt af van het begrip exploitatiesaldo waar
gemeenten zelf mee werken. Exploitatiesaldo gaan uit van baten en lasten; in EMU-saldo worden ook investeringen en aan- en verkopen van grond betrokken.
• Voor berekening van EMU-saldo is exploitatiesaldo basis, met enkele aanpassingen.
• De gemeente geeft in de jaarrekening 2015 geen inzicht in het EMU-saldo wel in de kasstromen (kasstroomoverzicht pag. 81 van de jaarrekening).
2. Verschillen exploitatie - EMU- saldo lees kasstroom
Wel in exploitatie, niet in EMU
• Afschrijvingen
• Toevoeging reserves en voorzieningen
• Overige verrekeningen
Niet in exploitatie, wel in EMU
• Investeringen
• Aan– en verkopen grond
• Bestedingen door onttrekking reserves en voorzieningen
3. Kasstroomoverzicht
Drie verschillende kasstromen
• Kasstroom uit operationele activiteiten, geeft inzicht in de inkomsten en uitgaven uit de reguliere bedrijfsvoering.
• Kasstroom uit investeringsactiviteiten, geeft inzicht in de inkomsten en uitgaven uit investeringen.
• Kasstroom uit financieringsactiviteiten, geeft inzicht in de inkomsten en uitgeven uit aantrekken en aflossingen van
leningen.
4. Beoordelen EMU-saldo lees kasstromen (1/2)
Uitgangspunt: de gemeente geeft in de jaarrekening 2015 inzicht in de kasstromen, in de begroting staat het EMU-saldo.
Aandachtspunten bij de beoordeling van beide grootheden:
1. EMU-saldo/kasstroom beoordelen in relatie tot de netto schuldquote (zie ook actualisatie schuldennotitie 2016)
2. Omvang van de investeringen leiden tot een negatief saldo en hebben een lange terug verdien periode. Dit heeft tevens een negatieve impact op de netto schuldquote (zie schuldennotitie) -
> oplossing kasstroom uit investeringsactiviteiten in overstemming brengen met jaarlijkse afschrijvingen.
3. Alternatief, investeringen financieren uit kasstroom financieringen.(lage rentestand)
4. Beoordelen EMU-saldo lees kasstromen (2/2)
4. Aankopen van gronden c.q. kosten bouwrijp maken hebben op korte termijn een negatieve invloed op het EMU-saldo lees
operationele kasstroom (toename voorraden).
5. Verkopen van gronden hebben een positieve invloed op het EMU- saldo en operationele kasstroom (zie ook jaarrekening 2015). De balans tussen aankopen lees bouwrijp maken en verkopen is
daarom belangrijk.
5. Vragen
Bijlagen
1. EMU-saldo decentrale overheden
Overheidslaag EMU-saldo 2016
(€ miljoen)
In % bbp
Provincies -1.237 0,18%
Gemeenten -1.818 0,26%
Gemeenschappelijke regelingen -45 0,01%
Waterschappen -313 0,04%
Totaal -3.413 0,48%
Referentiewaarde -2.816 0,40%
Verschil -597
Doelstelling voor gemeente tezamen is een EMU-saldo van
-/- 0,4% van het bbp (ofwel voor 2016 -/- € 2.816 miljoen)
2. Opbouw EMU-saldo gemeenten
Postomschrijving 2016
(€ mln)
2017 (€ mln)
1 Exploitatiesaldo +/- -1.117 -566
2 Afschrijvingen + 2.300 2.296
3 Bruto dotaties aan voorzieningen + 952 914 4 Investeringen in (im)materiele vaste activa - 3.976 3.146
5 Bijdrage van andere overheden + 194 198
6 Desinvesteringen + 79 30
7 Aankoop van grond - 1.173 1.103
8 Baten bouwgrondexploitatie + 1.831 1.628
9 Lasten op balanspost voorzieningen - 863 801 10 Lasten ivm transacties van derden tlv reserves - 41 46
11 Boekwinst verkoop aandelen - 5 1
EMU-saldo = -1.818 -597
3. EMU-saldo per gemeente
Gemeente/grootteklasse 2016 (€
mln)
2017 (€ mln)
Amsterdam -700 -500
Rotterdam -165 -63
Den Haag -221 -196
Utrecht -49 59
Totaal GK 1 (4) -1.135 -700
GK2 150.000 – 250.000 (13) -395 -235
GK3 100.000 – 150.000 (13) -240 -151
GK4 50.000 – 100.000 (46) -35 99
GK5 20.000 – 50.000 (192) -39 312
GK6 10.000 – 20.000 (97) 30 54
GK 7+8 0 – 10.000 (24) 6 22
Totaal (390) -1.818 -597
