Kennissessie 3
Omgaan met zwakke lezers
✔Welkom & huisregels.
✔Kennissessie Annemarie Laseur met praktijkvoorbeelden uit Blink Wereld.
✔Interactieve vragenronde met expertpanel.
✔Afsluiting en vooruitblik volgende sessie.
.
Geluid uit Camera aan Naam+
Naam school
Chat Presentaties
Omgaan met zwakke lezers.
Door Harm-Jan Martens en Annemarie Laseur
Kees Vernooij (2018)
Reid Lyon (2006)
Catherine Snow (2014)
Wat werkt:
•
Elke dag een 20 tot 30 minuten lezen.•
Actief bezig zijn met wat je leest•
Vrije keuze uit een groot, gevarieerd en rijk leesaanbod.•
Langer lezen binnen aansprekende thema’s.•
Lees- en taaldomeinen behandelen in natuurlijke samenhang.Wat werkt niet:
● Woordrijen zijn niet betekenisvol
● Differentiëren in niveaugroepen
● Werken met ‘makkelijke’ teksten
● Leescategorieën zijn doel in plaats van middel geworden
“(Er is) een aanzienlijk verschil
tussen de actuele onderwijspraktijk en wat vanuit wetenschappelijk
onderzoek wordt gekenmerkt als effectief onderwijs in begrijpend lezen.”
(De vele kanten van leesbegrip.
Houtveen e.a., 2020. in opdracht van inspectie)
● 30 minuten zelf lezen.
● 15 min per dag voorlezen.
● Vaardigheden in samenhang aanbieden.
● Langer werken in thema’s, gekoppeld aan Blink Wereld.
● Rijke, authentieke teksten.
● Met elkaar praten over de gelezen boeken.
“Zwakke lezers lopen al aan het begin van de schoolloopbaan achter op hun klasgenoten en zullen dat blijven als er
geen succesvolle
interventies in het begin van het onderwijs
plaatsvinden.”
Hedges & Gable, 2014
Sterke leerlingen worden steeds sterker en zwakke
leerlingen worden steeds zwakker!
- Geef kinderen een goede leesstart!
- Signaleren en vroegtijdig interveniëren werkt!
- Zorg voor goed leesbeleid in de school!
Heb risicoleerlingen tijdig in beeld (dyslexie, NT2, TOS).
Start in de tweede helft van groep 2 met gericht oefenen.
Een goede woordenschat is een belangrijke voorspeller voor het latere technisch lezen en begrijpend lezen.
Zorg voor een rijke
leeromgeving én
lees veel voor
Zet een leerkracht met veel kennis over leren lezen en de
bijbehorende didactiek in groep 3.
Maak effectief gebruik van de methode en werk die voor alle leerlingen helemaal door.
Zorg voor een stimulerende leeromgeving.
Bij het aanvankelijk leesproces is de kwaliteit van instructie
essentieel.
Zorg voor voldoende tijd voor instructie, oefening en vrij lezen.
Heb hoge verwachtingen van alle leerlingen.
Start direct met interventies bij zwakke lezers.
Focus op de vloeiend en pas vanaf M3 op tempo.
Blijf voorlezen
Start direct met interventies bij zwakke lezers.
Focus op de vloeiend en pas vanaf M3 op tempo.
Blijf voorlezen
Goed basisaanbod voor alle leerlingen.
Scaffolding voor zwakke lezers
•
Visuele ondersteuning letters•
Voorzeggen letters/woorden•
Ondersteund lezenMol en Muis
dit is het hol van mol muis woont er ook.
en koos en nijn.
en roel en ruuf.
en haas en vos.
en nog een stel.
als mol er is, dan is het feest.
hij maakt een grap.
en hij weet een mop.
vier de dag! zegt mol
(uit: maan,roos,vis)
Vis
vis, pas op met je bek.
je ziet wel een pier.
maar de haak,
de haak zie je niet.
pas maar op.
ja vis,
dat komt ervan.
je ligt in de pan je kop is weg
ik zie nog dat mes…..
Vis
waar is je kop?
weet je dat niet?
je weet het niet.
je bent dom, vis.
sis, vis.
(uit: een wonder, prachtig dier)
Uitbreiding van instructie en oefentijd:
•
pre-teaching letters en woordenOndersteund lezen:
•
ondersteuning door luisterboeken en voorleessoftware•
Connect lezen!Gerichte interventies:
•
Connect Klanken en letters of Bouw! (eerste fase)•
Connect Vloeiend lezen(tweede fase) → lees op het hoogste instructieniveau
Blijf voorlezen!
Focus op de vloeiend en pas vanaf M3 op tempo
Response To Intervention – Het drielagenmodel
• Voldoende leeskilometers maken → minimaal 20 boeken per jaar
• Actief bezig zijn met wat je leest.
• Vrije keuze uit een groot en
gevarieerd rijk leesaanbod.
• Langer lezen binnen aansprekende thema’s.
• Lees- en taaldomeinen behandelen in natuurlijke samenhang.
• Hoge verwachtingen voor alle
leerlingen
Aandacht voor het omgaan met verschillen
Toepassen scaffolding steigers bouwen
Zorg ervoor dat ze gemotiveerd blijven!
Laag 1 –
Rijk en motiverend leesonderwijs voor
alle kinderen
lezen van rijke teksten in het leesclubboek
Rijke teksten en rijke werkvormen Uitleg, instructie en leesstrategieën Ondersteund lezen
Begeleiding bij boekenkeuze en aandacht voor leesbevordering Herhaald lezen
Rijke teksten en rijke werkvormen
Uitleg
Instructie
Leesstrategieën Groep 4
Geestige woorden:
inzicht in woordbouw en woordbetekenis Groep 5 t/m 8
Minicolleges
reageer in de chat!
Laag 2 – Uitbreiding met pré-teaching
en leesondersteuning
Groep 4
• voor-koor-zelf-lezen
• duolezen
• papegaailezen
• modelen
• audio-ondersteuning van het leesclubboek
Groep 5 en hoger:
• voor-koor-zelf-lezen
• papegaailezen
• modelen
• tutorlezen
• audio-ondersteuning van het leesclubboek
• Meedoen met de basis op ondersteuningsniveau 1
• Uitbreiding leertijd (60 minuten)
• Pré-teaching bij wereldlezen
• Leesondersteuning
leesclubboek of zelfgekozen boek
• Leesstimulatie
Waarom is het zo belangrijk?
Ontlasting werkgeheugen
Ruimte om tot begrip te komen
• voor-koor-zelf-lezen
• papegaailezen
• tutorlezen
• modelen
• audio-ondersteuning
• voorlezen
• herhaald lezen
• Ralfi-light
Laag 3 – Specialistische begeleiding door of onder
supervisie van remedial teacher of leesspecialist
Meedoen met de basis:
ondersteuningsniveau 1 en 2 Extra uitbreiding met
specialistische ondersteuning door een leerkracht in overleg met een gespecialiseerde
professional
Bijvoorbeeld middels Ralfi lezen Alleen als AVI E4 nog niet
behaald is in de bovenbouw!
Ralfi (light) lezen
Leerlingen niet mee laten doen aan laag 1
Een geïsoleerde leergang technisch lezen na de
aanleerfase (M3/E3)
Kunstmatige en geconstrueerde teksten rondom leesproblemen Woordrijen en woorden flitsen
Lezen is vooral een
ontwikkelproces en geen lineair
‘leerproces’.
AVI-niveaus vertonen een
onderlinge overlap van ongeveer 85%. Te ‘moeilijk’ lezen komt dus niet zo gauw voor.
Makkelijke zinnen zijn vaak
moeilijker te begrijpen omdat ze minder verbindings- en
signaalwoorden bevatten.
Authentieke teksten met een echt leesdoel creëren
leesmotivatie
• Leerkrachtbladen bij Blink lezen
• www.geletterdheidenschoolsucces.nl
• www.dyslexiecentraal
• Protocollen leesproblemen en dyslexie
• Technisch lezen in een doorlopende lijn (Marita Eskes)
• Rijke taal (Anneke Smits en Erna van Koeven)
• Dyslectische kinderen leren lezen (Anneke Smits en Tom Braams
• De vele kanten van leesbegrip (Houtveen e.a.)
✔Altijd support op afstand:
bel, mail of chat.
✔Begeleidingstraject.
gebruikersgroep.
✔Nieuwsbrief.
Heb je zelf tips? Deel ze met ons
17 maart 2022
Lezen koppelen aan wereldoriëntatie.
