De gedachte der

en

Zaterdag 1 juli 1961 - No. 641

V. F.D.-dag 9 september l(aartverlioop begonnen-

De gedachte der

Ook tn ons land tn opmars

Z

Op het ogenblik, dat wij dit schrijven, ligt het antwoord op deze vraag nog geheel in het duister. Wat we 1 lijkt vast te staan is, dat althans het belangrijkste gedeelte van het debat dan wel zal zijn gevoerd.

De Nieuwe Rotterdamse Courant veronder- stelde, dat het ·slechts een schijndebat zou zijn.

Dat lijkt ons een. misverstand, steunend op verkeerd begrepen geruchten.

Wanneer wij in "Het Vrije Volk" (van don- derdag 22 juni) lezen, hoe trots dat blad erop is, dat het voorliggende ontwerp, dat "het gehele Nederlandse volk" voor kindei'bijslag wil "verzekeren", "geen vrucht is van het Kabinet-De Quay, maar een werkstuk van de laatste regering-Drees", dan nemen wij eerder aan, dat het deze dagen tot een felle strijd zal blijken te zijn gekomen.

Dat, zoals in de pers is gemeld, zij die zo mogelijk een Kabinetscrisis over dit onderwerp willen voorkomen, hun gedachten hebben laten gaan over de vraag, wat voor dit ontwerp in de plaats zou kunnen komen wanneer het- gelijk wij persoonlijk vurig hopen - in deze vorm geen meerderheid zou blijken te verkrijgen, lijkt on,s ondertussen alleszins begrijpelijk.

* * *

I

Men herinnert zich, hoe met name ons Tweede-Kamerlid mevrouw Van Someren te- genover tegenstanders daarvan herhaaldelijk heeft betoogd niet alleen dat deze, in geregle- menteerde vorm (over het tweede net en buiten het omroep-monopolie) zou zijn toe te juichen omdat zij goede uitzendingen financieel moge- lijk zou maken, maar ook, dat er geen twijfel aan bestaat, dat reclame-televisie eenvoudig n i e t i s t e gen t e h o u d e n.

Met andere woorden: de tijd werkt vanzelf voor deze oplossing van het probleem en een tweetal nieuwe bevestigingen voor deze opvat- ting heeft zich vorige week weer voorgedaan.

De eerste troffen wij, merkwaardigerwijze, aan in een bericht in "Het Vrije Volk" van 24 juni j.l.

ATTENTIE! ATTENTIE!

Luistert op vrijdag, 7 juli a.s., over de zender Hilversum I (402 m), van 19.30-19.40 uur, naar

.. DE STEM VAN DE V.V.D."

!

~---

re ^I -televisie

U

Het N.I.P.O. vroeg in maart, en het herhaal- de in april en mei: Bent u voorstander van een tweede programma met reclame-T.V. naast de bestaande programma's van de NTS en om- roepverenigingen?

Iri maart was 48 percent der ondervraagden voor, 25 percent tegen en 27 percent had geen oordeel. Enige maanden later echter was 50 percent voor reclame-T.V., 15 percent tegen en had 35 percent geen oordeel.

Aan de t e g e n s t a n d e r s. werd gevraagd of zij liever twee maal zoveel kijkgeld wilden gaan betalen om de reclame uit de televisie te houden, of dat zij liever reclame in de T.V.

hadden zonder verhoging van het kijkgeld.

Acht van de 15 percent der tegenstanders gaf dan maar de voorkeur aan het laatste, vier van de 15 percent betaalden liever twee keer zoveel kijkgeld; drie percent sprak geen oor- deel uit.

Slechts vier op de 100 Nederlanders, zo con- cludeerde "Het Vrije Volk", hebben er in prin- cipe dus geld voor over om de T.V. zonder reclame te houden.

Ten slotte vond 62 percent der ondervraag- den: "Het zal wel meevallen", zulks in ant- woord op de vraag of enige minuten reclame- uitzending storend zou werken in de uitzendin- gen. Veertien percent verwachtte, dat het inderdaad storend zou zijn en 24 percent had hierover geen mening.

* * *

E

In een groot opgemaakt artikel gaf hij een uitvoerig uittreksel uit een interne nota van het lid van de KVP-fractie drs. A. A. M.

M. J anssen, door deze samengesteld ter voor- lichting van de KVP-Kamerfractie over het vraagstuk van de reclame in de televisie.

In deze nota valt, blijkens bedoelde publi- katie, o.a. te lezen: "De omroepverenigingen hebben een dergelijke afkeer van de reclame- televisie tot uiting gebracht, dat het op zijn minst zeer twijfelachtig zal zijn, dat zij de

reclame~televisie zouden behandelen op een

· wijze, als dit economisch zo belangrijke recla- me-medium vraagt. Ook de vraag of het voor het peil van de culturele waarde der program- ma's lliet noodzakelijk, althans zeer wenselijk zou zijn de reclame-T.V. in handen van de om- roepverenigingen te stellen, moet ontkennend worden beantwoord".

* * *

D

fractie, de heren J. M. Peters, het onlangs tot voorzittèr van de KRO benoemde lid mr. H. W.

van Doorn en mr. T. Brouwer zouden àaar hun afkeuring over de motie-Janssen hebben uit- gesproken. Namens hen zou de heer J. M. Pe- ters een tegennota hebben opgesteld, welke binnenkort door de fractie zou worden be- sproken.

Anderzijds zouden volgens hetzelfde bericht verschillende leden van de KVP-fractie, onder wie de financiële specialist dier fractie dr. Lucas en oud-staatssecretaris van Marine, vice-admiraal Moorman, zich reeds met de nota-Janssen akkoord hebben verklaard. Vol- gens sommige insiders zouden misschien wel reeds tien leden van de KVP-fractie blijken het met de nota-J anssen in grote trekken eens te zijn. Niet zo heel verwonderlijk overigens wan- neer men weet, dat "De Volkskrant" reeds geruime tijd reclame-T.V. over een tweede net buiten de omroepverenigingen om, bepleit.

* * *

V

Hij beroept er zich op, dat een recent NIPO- onderzoek heeft uitgewezen, dat de televisie- beûtters in het oosten en zuiden van het land door de Duitse reclame bepaald niet onberoerd worden gelaten. Na de totstandkoming van het Duitse tweede programma zal het oosten des lands nog meer onder de invloed van de Duitse producenten komen, waartegenover het Ne- derlandse bedrijfsleven geen effectief middel zal kunnen plaatsen.

De nota van de heer Janssen noemt het on- juist en zowel economisch als cultureel niet te verdedigen, nu een financieringsbron in de vorm van reclame-T.V. aanwezig is, deze bron niet aan te boren.

'Ten aanzien van de keuze van de concessio- naris wil de nota zich nog niet direct binden aan de OTEM als eerste gegadigde. Deze keuze acht zij in eerste aanleg een beleidsprobleem voor de regering.

* * *

W

zowel dat o_mtrent het resultaat van het NIPO-onderzoek over de in ons volk levende gevoelens ten aanzien van de reclame-televisie als dat omtrent de nota van een der leden van de KVP-fractie, kunnen gelden als een duide- lijk teken, dat de gedachte van de reclame- televisie ook in o n s land op mars is.

A.W.A.

..

!

!

; blad op 8 juli a.s. niet verschijnen. ~

... ~~"""~~~"""~~

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 1 JULI 1961- PAGINA 2

Mr. De Wilde niet tevreden over tarievenpolitie ij ^PTT

Tijdens het debat in de Eerste Kamer over de PTT-begroting heeft de liberale woordvoerder, mr. De Wilde, er opnieuw sterk op aangoorongen dit staatsbedrijf een grotere zelfstandigheid ten opzichte van de regering te geven, hetgeen hij nodig acht voor een gezonde financierings- en tarieven-politiek. On- juist vond hij het dat het investeringsbe- leid van de PTT ondergeschikt wordt ge- maakt aan het algemene financiële beleid der regering. Het nadeel daarvan is wel bij de bestedingsbeperking van 1957 ge- bleken. Toen werden de bestedingen bij de PTT op de meest rigoureuze wijze af- gesneden, hetg{'en in de verste verte niet in overeenstemming was met hef belang van dit bedrijf.

Mr. De WiJde vond dat de PTT zelf- standig in zijn financieringsbehoeften moet kunnen voorzien. Tegenover de so- cialist Mazure, die met een verwijzing naar het pa1·ticuliere bedrijfsleven had opgemerkt, dat zelf-financiering toch eigenlijk gemeengoed zou moeten zijn, voerde de liberaal aan, dat bij een ven- nootschap de aandeelhouders de keuze hebben het geld al of niet in het bedr:ijf te laten, maar dat bij een overheidsbe- drijf zelf-financiering in feite betekent, dat de gebruikers van de dienst hier- voor hebben te betalen.

Van groot belang is hêt ook, dat bij een zelfstandige 'positie van de PTT een salarisbeleid kan word·en gevoerd, dat het mogelijk maakt hoog gekwalificeerde me- dewerkers aan te trekken. Minister Kort- hals heeft onlangs toegegeven, dat dit bij de geldende .salarisschalen niet mogelijk

Flitsen van het

Binnenhof

!

is. Mr. De Wilde vond dit bedroevend ..

Als in het particuliere bedrijfsleven een djrectie een dergelijke uitspraak zou doen, zou het in sommige kringen veel verguisde college van commissarissen de directie ongetwijfeld gerechtvaardigde verwijten maken.

In zijn memorie van antwoord heeft minister Korthals meegedeeld, dat een verdere verlaging van interlokale ge- sprekstarieven niet mogelijk is, omdat dan het gevaar ontstaat, dat de appara- tum; zeer aanzienlijk overbelast wordt.

Daaruit blijkt, volgens mr. De Wilde, dat de tarieven hoger worden gehouden· dan uit kostprijsoogpunt nodig is. Zo lang- zamerhand had hij de indruk gekregen, dat allerlei andere factoren dan de kost- prijs mede bepalend zijn voor de tarie- ven. Behalve de genoemde technische mogelijkheden bijvoorbeeld ook conjunc- tuurprognoses.

* * *

M

De statuskwestie van de PTT wordt nog_ steeds bestudeerd, maar drs. Kort- hals kon niet beloven, dat deze knoop nu spoedig zal worden doorgehakt. Het is immers een aangelegenheid, die niet al- leen het departement van verkeer en waterstaat aangaat. Mr. De Wilde con- cludeerde uit dit antwoord, dat de be- windsman met weerstanden heeft te ma- ken. Dat is ook wel te begrijpen, want het departement van financiën moet bij het zelfstandig maken van de PTT een aar- dige veer laten. Mr. De Wilde drong er krachtig op aan, dat drs. Korthals zijner- zijds zijn uiterste best zal doen om op

~orte termijn voor de PTT tot een rege- lmg te komen, waarmee dit bedrijf uit de voeten kan. De bewindsman zegde toe de studie zoveel mogelijk te zullen be- vorderen. De PTT-begroting werd z.h.s.

aangenomen.

* * *

Bij het debat over de begroting van het Zuiderzeefonds vroeg onze geestverwant de heer Baas bij de uitgifte :van grond in Oostelijk Flevoland ook aan-

~acht te schenken aan de bedrijfsgrootte

PTT moet zelfstandiger worden • Grote afhankeliikheid van rege- ring staat goed beleid in de weg • De heer Baas vraagt aandacht voor kleine bedriiven in de nieuwe polders • Debat over grel'iiS·

wiizigingen in Tweede Kamer.

Mr. DE WILDE . . bedroevend ..

van 15 tot 18 ha. Hij gaf minister Korthals in overweging in het eerste stadium van uitgifte vijf op tien naast elkaar gelegen bedrijven van genoemde grootte uit te . geven om vervolgens na te gaan welke mogelijkheden er zijn voor een gemeen- schappelijke bedrijfsvoering. Dit zou naar zijn mening misschien een voorbeeld kun- nen zijn voor andere gebieden in Neder- land, waar met name de werkkrachten- voorziening en de mechanisatie een spe-

G·IRAF

ciale omscholing en aanpassing van de bedrijfshoofden vragen.

De minister deelde mede, dat binnen- kort een beslissing zal worden genomen over de uitgifte van bedrijven ter grootte van 15 ha. Niet veel fiducie had hij in de suggestie betreffende gemeenschappelijke bewerking van naast elkaar gelegen be- drijven. Noch bij de staatsbedrijven, noch bij de particuliere bedrijven in de Noord- oostpolder is dit een groot succes gewor- den. Het beginsel is evenwel aantrekke- lijk en daarom wilde drs. Korthals deze suggestie nog wel eens nader overwegen.

Slecht was de heer Baas er over te spreken, dat de minister van financiën nog niet tot verkoop van grond in de nieuwe polders wil overgaan, omdat hij verwacht, dat de prijzen nog wel zullen stijgen. Hij vond het onbillijk, dat de staat betere tijden afwa'cht, maar dat een par- ticulier die om een of andere reden zijn grond moet verkopen, genoegen moet ne- men met een door de overheid gesanctio- neerde lage prijs.

Begrijpelijkerwijze ging minister Kort- hals op deze kwestie die onder zijn col- lega van financiën ressorteert, niet in.

Ook deze begroting werd z.h.s. aangeno- men.

* * *

In de Tweede Kamer is vorige week gedebatteerd over twee wetsontwer- pen tot wijziging van gemeentegrenzen.

Het eerste ontwerp betrof de wijziging van gemeentegrenzen.

Het eerste ontwerp betrof de wijziging van de gTens tussen een aantal gemeen- ten in oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen, n.l.

tussen de geme·ente Hulst en de geme.en- ten Hontenisse, Graauw en Langedam, Clinge, St.-Jansteen en Vogelwaarde. De

Schiedamse Genever

DEZE BURGER

heeft het al zo dikwijls en zo lange tijd geleden tot zijn naaste omgeving gezegd: ,.het moet met de diplomatie een heel andere kant uit. De beroepsdiplomaten (zei ik dan) mogen wel aanblijven als decoratieve, d1·ukdoe_nde, in een mooi pak met twinkelende, fonkelende sten·en,

ge:-mcht~g 1'0ndlopende en be1·edderende mannetjes, maar het èchte we1·k (nep ik dan luid uit, maar niet zó Iuid dat iedereen het door het open raam op straat horen kon, want wat heeft het plebs met die dingen te maken?); het èchte we1·k moet door welmenende a mat e u r s wo1·den gedaan. Amateurs met onschuldige gezichtjes; dames en he1·en van hoger dan pensioengerechtigde leeftijd, A.O.WeeëTS, die de tijd hebben om

zi~h helem.aal aan de hogere belangen van de openbare zaak te wijden;

d te en d ~·e al.leen (schreeuwde ik tegen mijn naaste omgeving) be- horen alle zaakjes op te lossen. Wie het klaar heeft gespeeld kisten en k1·atten en vateh voi smeuïge etenswaar te veTkopen die kan ook i d e e ë n v e 1' k o p e n". '

,,En pTofessoren (Tiep ik) - professoTen zijn altijd knappe nwnsen. Als die diplomaten even knap waren als alle pTofessoren zijn, dan zoud.en

z~i geen diplomaat maaT professor zijn (zeg ik maa1· altijd, zei ik);

profesoren behoren naast indüstri.ëien, het wee van de weTeld weg te praten".

Dat zei ik altijd en heeft het tracto1·en-voor-mensen-comité in de Verenigde Staten niet bewe.zen, dat ik gelijk heb?

En is Nederland, ook in dit opzicht niet groot in à lies waarin een klein Iand groot kan zijn?

Weet de heer Kennedy wel dat Nede1·landse industriël.en en hoog- leraren hebben gedaan wat ik altijd (tegen mijn naaste omgeving) gezegd heb wat gedaan moest worden. Om alles overal in orde te maken achter de ruggen van de hoogste heren en de diplomaten om? Weet hij wel hoe wij zo'n klus in de bocht van Nieuw Guinea u i t de bocht helpen?

AmeTika heeft industTiëlen en ex-dito's en hoogleraren genoeg om even een ojf-the-1·eco1·d pmatje met de heren Ch1'0estsjof en Gromyko te gaan maken om, dusdoende, die Berlijnse geschiedenis uit de bange weTeld te helpen. Waarom doen zij dan niet à l'instar des Pays-Bas?

,,De heer Kennedy" (zeg ik tegen mijn naaste omgeving) "moest zich eens even laten ttitl.eggen, hoe wij dit soort zaakjes aanpakken: de koude oc;n·log zou wegsmelten op de waTme bonhommie zijner gezellig-pratende, ztch vooT de openbare zaak offerende p1·ivé-luidjes.

Wat nu met zoveel vrucht door dezen verricht en bereikt wordt is ai

lang een steigerend stokpaardje van '

bezwaren in de Kamer tegen dit voorstel betroffen in het bijzonder de overgang naar Hulst van de industriewijk De Tra- gel, die tot de gemeente St.-Jansteen be- hoort. Mr. Geertsema merkte op, dàt niet was gebleken, dat St.-Jansteen belemmerd is opgetreden t.a.v. industrievestiging in De Tragel. Integendeel, deze gemeente heeft er altijd aan meegewerkt dat zich industrie vestigde in deze onder de rook van Hulst gelegen wijk. Daarom vond hij, dat de samenvoeging van De Tragel met de gemeente Hulst Wel iets leek op een ongerechtvaardigde straf voor de betoon- de bereidheid tot samenwerking.

Minister Toxopeus stelde daar tegen- over, dat De Tragel alleen maar kon groeien doordat Hulst al vele jaren lang te klein behuisd is. In feite gaat het hier dan ook om industrie, die in Hulst thuis behoort. Om deze gemeente meer armslag te geven en de mogelijkheid te scheppen, dat zij uitgroeit tot een behoorlijk cen- trum in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen, is de overgang van De Tragel noodzakelijk, al- dus de minister.

Mr. Geertsema vestigde er de aandacht op, dat heel veel bezwaren tegen grens- wijzigingen in het financiële vlak zijn ge- legen. Het zijn veelal kleine gemeenten, · die bij een grenswijziging een veer moe- ten. laten. De inkomstenderving, die het gevolg is van gebiedsarstand gaat in vele gevallen niet gepaard met een overeen- komstige verlaging der uitgaven. Mr.

Geertsema zag hiervoor maar één. oplos- sing: De gedupeerde gemeente een com- pensatie ten laste van het gemeentefonds geven. De bewindsman beloofde zijn ge- dachten over de suggestie te zullen laten gaan, maar zag overigens voor de prak- tijk tal van moeilijkheden.

Het wetsontwerp werd aangenomen met alleen de SGP'er Kodde als tegen- stemmer. Zo ging het ook met h'"t Yvets- ontwerp tot samenvoeging van een aan-

Ir. BAAS voorbeeld •.

tal gemeenten in de provincie Utr·echt.

Het betrof hier de SaiUenvoeging van de gemeenten Houten, Schalkwijk en Tull en 't Waal, alsmede wijziging der ge- meentegrenzen van Cothen en Jutphaas.

De heer Visser sprak de vrees uit, dat als het met de opheffing van gemeenten blijft doorgaan, zoals de laatste tijd ~et geval is, een groot aantal zelfstandige gemeenten gedoemd zijn te verdwijnen.

Hij achtte dit niet in overeenstemming met de decentralisatiegedachte van de regering.

Over de stelling, dat een groot aantal gemeenten opgeheven dreigt te worde.n, wilde minister Toxopeus geen enkele Uit- spraak doen. Ik doe dit werk niet dog- matisch, aldus de bewindsman. Hij wees nadrukkelijk de gedachte van de hand, dat de voorgestelde samenvoegingen in strijd zouden zijn met de decentralisatie.

Ter illustratie van de noodzaak om ge- meenten op te heffen, wees de minister er op, dat soms kleine gemeenten een groot aantal gemeenschappelijke rege- lingen gesloten hebben, waaddoo1· onge- veer het totale bestuursbeleid va.n al die gemeenten w01·dt bestreken. Het gevolg is, dat de raden aan tal van belangrijke zaken niet meer te pas komen. J\11·. Toxo- peus kon daarin geen decenüalisatie zien. Integendeel, in zulke gevallen woi·dt de gemeentelijke autonomie om hals ge- b!·acht.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 1 JULI 1961 - PAGINA 3

...

: :

I

i

: D1't nummer 6 7 8 8 0 k t 11' h d H h •.

: en ge we 1c t ree s. et is et giro- :

: nummer van on:z:e Partij, waarop Uw giften voor de V.V.D.-dag :

• •

: op 9 september te Scheveningen met spanning worden verwacht. :

: :

i D. W. DETTMEIJER. :

.

inzake de V.V.D.-dag op 9 september a.s. werden besproken. De vergade- ring werd bezocht door afgevaardigden van de afdelingen Hoorn, Enkhui- zen, Berkhout, Opmeer, Midwoud/Oostwoud en Purmerend.

In alle afd.elingen zal afzonderlijk propaganda voor de V.V.D.-dag wor- den gemaakt, terwijl ook het vervoer onderling zal worden geregeld.

STATEN-CENTRALE GOUDA

Onder voor:z:itterschap van drs. F. J. Hooftman werd op woensdag, 21 juni jJ., in hotel De Zalm te Gouda een vergadering gehouden ter bespreking

van de propaganda voor de V.V.D.-dag 1961. ·

De vergadering was bijzonder druk bezocht door afgevaardigden uit de afdelingen Capelle a.d. IJssel, Gouda, Haastrecht, Nieuwkoop, Waddinx- veen, Boskoop, Zevenhuizen, Lekkerkerk, Alphen a.d. Rijn, Nieuwerkerk a.d. IJssel en Woerden. ·

De organisator /propagandist van het Hoofdbestuur der Partij, de heer L. van Vlaardingen, vertelde ter vergadering het laatste nieuws over de organisatie en de op:z:et van de:z:e dag.

Het lijdt geen twijfel, dat de afdelingen uit de Goudse streek hun mini- mum-streefgetal, 25% van hun ledenaantal, als be2:oekers aan on:z:e V.V.D.-dag :zullen leveren.

Ingestelde voorbereidingseemmissies

Door een misverstand is de samenstelling. van de door de afdeling Ridder- kerk/Slikkerveer der Partij ingestelde plaatselijke voorbereidingscommis- sie voor de V.V.D.-dag 1961 in het nummer van vorige week niet op deze, speciaal voor berichten over on:z:e grote liberale manifestatie bestemde pagina vermeld. Voor de goede orde laten wij de samenstelling van deze voorbereidingscommissie hier dan ook nogmaals volgen: Mevr. E. G. van Nes-Koning, P. Nugteren, B. J. Nugteren, J. Boeleen mej. W. J.C. Pas.

Voor de door de Staten-Centrale Haarlem-Velsen ingestelde regionale voorbereidingscommissie treedt als voorzitter op mej. M. Poldermans te Haarlem.

BINNENGEKOMEN GIFTEN

KAARTVERKOOP V. V.D.- DAG

Van de afdeling Alblasserdam der Partij ontvingen wij een bedrag van

f 50.- ter bestrijding van de kosten van on:z:e V.V.D.-dag, terwijl de afdeling Gorinchem ons voor hetzelfde doel ee.n bedrag van f 25.-deed toekomen. ·

Wanneer dit nummer van ons weekblad verschijnt, hebben alle afdelings- secretariaten een door de voorzitter van de Landelijke Voorbereidings- commissie, de heer D. W. Dettmeijer, getekend schrijven ontvangen, waarin hun mededeling wordt gedaan van het minimum aantal bezoekers uit hun afdeling, waarop de Landelijke Voorbereidingscommissie rekent.

Het betreffende aantal kaarten en 11steunkaarten" werd bij dit schrijven mede aan de afdelingen gezonden.

Verder ontvingen wij van leden en geestverwanten der Partij de vol- gende bedragen:

N.N. te Huizen, f 1 00.-; D. v. W. te Heemstede, f 1 0.-; J. L. P. te Overveen, f 25.-; Drs. A. H. v. R. te Breda, f 1 0.-; A. K. B.-K. te 's-Gravenhage, f 15.-; J. v. R. v. A. te 's-Gravenhage, f 25.-; J. S. v. V.

te Baarn,, f 10.-; Ir. P. de H. te Heerlen, f 10.-; Mevr. A.C. de H.-Z.

te Heerlen, f 10.-; Jhr. Ir. C. L. C. v. K. v. V. te Wassenaar, f 25.-;

Mr. H. L. S. te Apeldoorn, f 25.-; G. A. v. d. V. te Capelle a.d. IJssel, f 10.-; H. 0. te Amsterdam, f 7.50; Mevr. J. J. G.-H. te Soestdijk, f 6.-; Mevr. J. E. du C.-W. te Zeist, f 1 0.-; W: v. d. L. te Alblasser- dam, f 10.-; Mevr. E. W. A.v. D.-K. te Amsterdam, f 7.50.

Over enkele weken hopen wij U op deze pagina de afdelingen te kunnen vermelden, welke hun minimum streefgetal hebben bereikt c.q. over- schreden en welke in de eerste ronde van onze competitie de nylon Partij- vlaggen hebben gewonnen.

V~orbereidingen in Stat:enaCentrale Hoorn

Op 15 juni j.l. heeft de Staten-Centrale Hoorn onder voorzitterschap van mr. P.C. Avis een vergadering gehouden, waar o.m. de nodige activiteiten

Aan al degenen, die door hun gift blijk hebben gegeven van hun belang- stelling voor en hun medeleven met onze V.V.D.-dag op 9 september a.s.

on:z:e hartelijke dank !

Provinciale dag 1n

Leiden I

zaal van de Stadsgehoor- zaal te Leiden verzamelden zich een 120-tal dames ter bij- woning van de Provinciedag in Zuid,Holland van de Vrou- wen in de V.V.D. Mevrouw mr. D. van Praag-Taconis, voorzitster van de vrouwen- groep te Leiden, heette in een geestig openingswoord de aan- wezigen welkom.

Mevrouw M. C. Korthals- Hamming, echtgenote van de minister van Verkeer en W a- terstaat, mevrouw mr. E. A . .J.

Scheltema,Conradi, lid Dage- lijks Bestuur van de V.V.D., en mejuffrouw J. H. Sprin·

ger, landelijk secretaresse Vrouwen in de V.V.D., gaven door haar aanwezigheid blijk van haar belangstelling.

Mevrouw drs. J. F. Schou- wenaar-Franssen, lid van de Eerste Kamer der Staten-Ge- neraal, sprak over arbeidstijd·

verkorting, waarbij zij haar r~de aanving met een vergelij- ktng met het jaar 1919, toen

de vrouw voor het kiesrecht streed, terwijl thans de vrou- wen althans in de V.:-V.D., vol- ledig haar plaats krijgen. Het probleem van nu is het vraag- stuk van de arbeidstijdverkor- ting en de gevolgen ervan.

Zij ging uit van de stelling, dat arbeidstijdverkorting ge- dekt moet worden door grote- re produktiviteit. Veertig jaar geleden waren er reeds ge- luiden om sport en ontspan- ning te stimuleren en de fa- brieken te moderniseren.

Thans wordt er meer gespan"

nen en accuraat werk geëist in de fabrieken. Als een lawine gaat de arbeidstijdverkorting via het bedrijfsleven, naar de administratieve sector, naar de ziekenhuizen, enz. Bij de scho- len vraagt men zich af of de produktiviteit verhoogd kan worden, omdat er nog niet wetenschappelijk vaststaat hoe groot het opnamevermogen van kinderen is en tijdens wel- ke uren het het hoogste is.

Werken is in ons klimaat

Copie voor de:z:e rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

een deugd, die gestimuleerd wordt door onze hang naar comfort. Mevrouw Schouwe- naar besprak de moeilijkheden voor de middenstand, indien men de .zaken open wil hou- den op zaterdag. Dit laatste zal voor het groot warenbe"

drijf neerkomen op een rou"

latiesy~teem onder de werkne- mers. In de landbouw zal men blijvend rekening moeten hou- den met het weer en het dier.

Voor de vrouwen in de -huishouding schept het zeker problemen, nu echtgenoten en zoons meer vrije tijd hebben.

Samenvattend besloot me·

vrouw Schouwenaar, dat de economische gevolgen niet ge-

heel te overzien zijn, dat de ontwikkeling scherp in het oog gehouden moet worden, opdat de lawine van arbeids- tijdverkorting tijdens de hoog- conjunctuur niet te snel gaat.

Men heeft nu meer mogelijk- heid tot recreatie, herscheppen van de mens, de positieve kant van de arbeidstijdverkorting.

Welke inhoud men aan die vrije.tijdsbesteding wil geven is aan ieder persoonlijk om te beoordelen.

Mr. H. van Riel, Gedep. van Zuid,Holland, lid Eerste Ka- mer der Staten,Generaal, s_l)'rak vervolgens over "Vijfdaagse werkweek en recreatie". Hij legde de nadruk er op, dat de ontwikkeling van de situatie nog niet te overzien is en in- gewikkelder was dan men ogenschijnlijk dacht. Hij ver- geleek ons land met Amerika en Canada, waar de dienstver- leningssector geheel verdwe- nen is en voorspelde het ver- dwijnen daarvan ook in ons land.

De vrije tijd zal voor een deel gebruikt worden om ar- beid in eigen huis te verrich- ten, die men nu nog kan laten

doen ( tuinonderhoud, schil- derwerk, reparaties, naaiwerk:, enz.). Voor de huisvrouwen wordt het leven moeilijker.

Voor recreatie-objecten schat spreker in Zuid-Holland 60 à 100 miljoen nodig in de ko- mende 15 jaar. Dienstplicht voor meisjes, in de geest bijv.

als in Pakistan, acht mr. Van Riel niet passen in onze vrije·

maatschappij. Wel ziet hij mo- gelijkheden om bij bepaalde soorten onderwijs een deel van de tijd produktief werkzaam te zijn. Een uitgebreide discus- sie volgde hierop.

Na de gezellige en welver- · zorgde lunch, hield dr. J. P.

Duyverman een causerie over de stad Leiden. De deelneem- sters maakten per boot en per bus rondtochten door de oude stad. Het geheel werd besloten met een thee in de zon op een terras. Mevrouw mr. Dett·

meyer,Labberton, voorzitster van het Provinciaal Comité, bracht dank aan allen, die deze dag tot een zeer geslaagde hadden weten te maken onder het aanbieden van enige at- tenties.

P. H. SMITS-WITVLIET.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

cnien ^{schrijft • •}

(A. W.A.) De talrijke reacties op ons hoofdartikel in "Vrijheid en Demo~

cratie" van 10 juni j.l. over het verpleegsterstekort bewijzen wel, hoezeer dit vraagstuk velen beroert.

Dat deze reacties alle in positieve en opbouwende zin waren, verheugt ons en dat niet om d,e bijval voor hetgeen wij schreven, maar om de zaak, waar:

het om gaat.

Wij hebben het voldoening gevende gevoel, een steentje te hebben bijge~

dragen in de gelukkig vele pogingen, welke zijn en worden ondernomen om de ramp, waartoe een voortduren van het tekort a~n verplegend personeel (er kunnen ook mannen in dit beroep worden gebruikt!) zou leiden, te voor~

komen.

In de laatste radio~uitzending van de V. V.D. hebben wij nog kunnen ge~

tuigen van onze voldoening ouer de bereikte ouereens~emming omtrent een aanmerkelijke verbetering van de salarissen uan het verplegend personeel en hebben wij nogmaals onze hoop uitgesproken, dat binnenkort ook een be~

hoorlijlee algemene pensioenregeling zal tot stand komen voor haar: (hen), die in de verpleging van onze zieken en gewonden een blijvend. beroep hebben gevonden.

Dat deze verhoging waarschijnlijk wel zal moeten leiden tot nieuwe ver~

hoging van de ziekenhuistarieven, kunnen wij mevrouw Drion (men zie hier~

onder) toegeven. Dat zal dan moeten worden aanvaard. Het is toch al lang zo, dat in feite bijna niemand meer door het leven kan gaan zonder een particuliere ziekenhuiskostenverzekering te hebben afgesloten.

Voorlopig twee reacties (toevallig beide uit Den Haag), die wij van vol~

doende algemeen belang achten om ook onze lezers daarvan te laten kennis~

nemen, laten wij hieronder volgen.

Wat het betoog van de heer De Vries betreft merken wij op, persoonlijk zo weinig voor een soort "dienstplicht voor meisjes" te voelen, dat wij, daar pas in de allerlaatste plaats over zouden willen praten.

Wij hebben voorlopig nog voldoende vertrouwen in het resultaat van vrijwilligheid en particulier initiatief om het daarmee te blijven wagen, zonder zulkeen drastische en ingrijpende maatregel. De heer De Vries schijnt daar trouwens ook zo over te denken.

Ten aanzien van hetgeen mevrouw Drion over de fiscale behandeling van het inkomen van de gehuwde werke'nde vrouw opmerkt herinneren wij aan de reeds jarenlang van V. V.D.~zijde gwoerde strijd voor een redelijker

regeling. _

. Wij kunnen ook nog eens verwijzen naar de in "Vrijheid en Democratie'' van 28 januari j.l. afgedrukte radiorede van ons Tweede~Kamerlid mr. H. J.

van Leeuwen (die zijn sporen op dit terrein wel heeft verdiend), onder de titel: "Belastingheffing van de gehuwde vrouw ~ Gunstiger regeling ont.wor~

pen, maar nog niet bevredigend".

Bedreigde posten in onze democratische samef!leving

De heer J. de Vries, te 's-Graven- hage, schrijft ons onder bovenstaande titel:

Het hoofdartikel in "Vrijheid en De- mocratie" van 10 juni j.l., getiteld "Ver_

pleegsterstekort mag niet tot een ramp leiden", geeft mij aanleiding hierop na- der in te gaan en wel door een andere bedreigde post erbij te betrekken en na te gaan welke problematiek in hoofd- zaak aan deze verschijnselen gemeen- schappelijk ten grondslag ligt.

We zullen dan zien dat een algemene oorzaak, die, naar het mij toeschijnt, niet of onvoldoende onderkend wordt, in de eerste plaats werkzaam is. Met die al- gemene oorzaak bedoel ik 'niet het alge- mene tekort aan personeel, maar wel de achtergrond van de ontoereikende wijze waarop in het algemeen de personeels- voorziening voor deze bedreigde posten behandeld wordt..

De hiervoren bedoelde bedreigde post is de controle op gevaarlijk verkeersge- drag_ in het snelverkeer op de weg. Bij alle verschil van inzicht over de wijze waarop de verkeersonveiligheid op de weg moet worden bestreden, is men het er unaniem over eens, dat een belang- rijke uitbreiding van de controle op ge- vaarlijk verkeersgedrag in belangrijke mate zal bijdragen tot vermindering van het aantal verkeersongevallen. Maar eveneens is men vrij algemeen van me- ning, dat daar niet het personeel voor kan worden aangetrókken. Meer contro- leurs zou men slechts kunnen krijgen door verbetering der arbeidsvoorwaarden, waardoor de bestaande verhouding in dit opzicht met andere overheidsdiensten wu worden doorbroken, hetgeen· een onover- komelijk bezwaar wordt geacht.

daarnaast normalisering van de arbeids- voorwaarden. Dit systeem brengt uiter- aard moeilijkheden mee voor de arbeids- voorziening van de minder aantrekkelijke functies, moeilijkheden die nu eenmaal moeten worden aanvaard. Het gaat ech"

ter veel en veel te ver om mensenlevens aan de dogmatiek van dit systeem op te offeren. En dit is wat bij de verpleging dreigt te geschieden en in het verkeer dagelijks geschiedt. Voor de bedreigde posten, waar personeelsgebrek mensen- levens kost, zijn bijzondere maatregelen derhalve vanzelfsprekend.

Men zou, zoals blijkens het artikel van 10 dezer door p'l'of. Sillevis Smit is OP- gemerkt, arbeidsplicht voor vrouwen kunnen invoeren, waarmede naar ik aan- neem, z·owel voorzien zou kunnen worden in het verpleegsterstekort als in het te- kort aan verkeerscontroleurs, maar het belang waarom het gaat, schijnt niet groot genoeg te worden geacht om een dergelijke sterk ingrijpende maatregel , politiek mogelijk te maken.

Toegegeven moet worden dat het niet fraai is om een systeem me't dwangmaat- regelen te corrigeren wanneer het mo- gelijk is hetzelfde resultaat te bereiken door verbetering van het systeem.

De voor de hand liggende therapie in onze democratische samenleving is eer- der het herstel van het vrije spel van vraag en aanbod voor deze bedeigde pos- ten. Indien dit volledig geschiedt, zal men ongetwijfeld zoveel personeel voor verpleging en controle kunnen aantrek- ken als men maar wenst, zij het tegen een loonniveau en arbeidsvoorwaarden, die aan de vraag en de huidige econo- mische omstandigheden zijn aangepast.

Dit zal ongetwijfeld offers kosten.

Men zal de dogmatiek van een systeem moeten doorbreken, hetgeen zelfs in een democratische samenleving te veeleisend schijnt. De kosten yoor verpleging en voor controle op gevaarlijk verkeersge- drag zullen hoger worden. Die meerdere gelden moeten ergens vandaan komen, hetzij uit de vijf honderd miljoen gulden waar we nog geen weg mee weten, Of uit bezuiniging op op zichzelf nuttige be- stedingen, of - maar dat zou verschrik- kelijk zijn - uit beperking van onze uitgaven voor genotmiddelen en andere luxe. De cardinale vraag is derhalve of we de bereidheid tot deze offers kunnen opbrengen ter besparing van veel men- senlevens.

Dit is een vraag van ethiek.

• • •

Part-time arbeid en fiscus

Een andere Haagse reactie ontvingen wij van een lezeres, namelijk mevrouw :J. E. A. Drion-Haentjes Dekker.

Zij schrijft:

Naar a·anleiding van Uw artikel in Vrij- heid en Democratie van 10 juni j.l. over het tekort aan verpleegsters wil ik gaarne enige opmerkingen maken.

Onder de gehuwde vr-ouwen is een grote reserve aan gediplomeerde ver- pleegsters, die thans ongebruikt blijft.

Een volledige dagtaak brengt voor de gehuwde vrouw veelal bezwaren mee, maar men zou op veel ruimer schaal dan thans geschiedt "part-time workers" kun- nen aantrekken. Ik weet, dat de meeste ziekenhuisdirecties hier weinig voor voe- len. Het geeft moeilijkheden met het dienstrooster, voor de patiënten is het vervelend telkens een andere verpleeg-

rH-;U

1 JULI 1001 - F AGINA 4

ster aan lîun bed te zien, en er zullen wel meer bezwaren zijn. Maar de patiënt kan nog altijd beter telkens een andere dan helemaal geen verpleegster meer aan zijn bed zien. En wat het dienstroostell' betreft: als men over vier part-time wel"><!

kers beschikt op de 400 vaste krachten:,.

geeft het inderdaad moeilijkheden, maar het wordt heel anders als men er veertig heeft. Maar, en hier kom ik aan mijn tweede opmerking, als men de gehuwde verpleegster wil inschakelen, dan zal men het voor haar financieel aantrekkelijker moeten maken dan met het huidige be•

lastingsysteem mogelijk is. Want zolang het inkomen van de gehuwde vrouw:

wordt opgeteld bij dat van haar echtge•

noot, wordt de door haar verdiende top extra zwaar belast, veel zwaarder dan een gelijk bruto inkomen van haar onge- huwde collega, die hetzelfde werk doet.

Een belastingherziening, die f 1000 be- lastingvrij wil laten geeft misschien een kleine verbetering, maar is niet genoeg om het buitenshuis werken voor de ge- huwde vrouw aantrekkelijk te maken.

Want, als men alle extra kosten, die een werkkring voor de gehuwde vrouw mee- brengen, van het (netto) inkomen aftrel;:t;

blijft er zo weinig over, dat men het in gemoede geen enkele vrouw euvel kal'!, duiden, dat zij er niet voor voelt, daarvooi haar vrijheid en veel van haar huiselijke gezelligheid op te offeren.

Evenwel, indien men «en gans ander belastingstelsel op het inkomen van de gehuwde vrouw invoert: t.w. haar jnko- men niet bij dat van de man optelÇmaar apart belast (in welke groep zou nog na- der bekeken kunnen worden), ontstaat een geheel andere situatie. Men behoeft slechts een belastingstaatje te bekijken om te aien wat dit financieel voor verschil maakt. De schatkist lijdt hier evenmin verlies doOi', daar deze groep vrouwen thans in 't gehe~ geen belastbaar inko•

men hebben. ·

En de ziekenhuisdirecties kunnen een aantal gediplomeerde 1'rachten aantrek- ken zonder met lokmiddelen als extra loonsverhogingen te werken, wat uitein- delijk toch weer verpleegkosten, dus zie-- kenfonds- of verzekeringspremies omhoog jaagt.

Ik zou mij kunnen voorstellen, dat van confessionele zijde bezwaar tegen dit plan kan bestaan. Immers, door hen is de ge- huwde vrouw als zelfstandig, ontvoogd mens nog niet van harte aanvaard en voor alles vreest men daar de ontwrich- ting van het gezin. Maar m.i. ligt de be- slissing of een gehuwde vrouw al dan niet een werkkring 'kan aanvaarden, in laatste instantie bij het betrokken echt- paar zelf, en over het algemeen laat de Nederlandse vrouw haar gezin niet zo gauw ontwrichten. En ten slotte: het aan- tal paren, dat thans in concubinaat leeft om de fiscale gevolgen van een huwelijk te ontduiken, zal door dit nieuwe belas- tingstelsel hoogstwaarschijnlijk afnemen -hetwelk van ieder standpunt uit beke- ken, een winst is.

Op reis gaan naar het buitenland stelt U altijd voor een aantal problemen:

• Uw geld geheel in bankpapier of een gedeelte ervan

in reischèques meenemen?

Wanneer men zich realiseert, dat uit statistieken van het Centraal Bureau voor de !3tatistiek kan worden afgeleid, dat bij gelijkblijvende verkeersonveiligheid op de weg 1 op de 5 thans geborenen voor- bestemd is om in het verkeer in Neder- land gedood of zwaar gewond te worden, dat de verkeersonveiligheid ondanks ve- ler inspanning niet gelijk blijft maar sterk verergert, dan blijkt hier een over- eenkomstig probleem te liggen als bij het verpleegsterstekort Het verschil is slechts, dat het verpleegsterstekort een ramp dreigt te worden, terwijl in het verkeer de ramp zich dagelijks voltrekt.

DE HBU HELPT U

I I

·I I I I

• Hoe zit het precies tl1et benzine·

chèques?

Nu de hoofdoorzaak van deze voor nie-·

mand aanvaardbare situatie.

In onze democratische samenleving hebben we vrijheid van beroepskectze en

ONBEZORGD

EN VOORDELIG REIZEN

• Hoe raakt U niet in moeilijkhe- den bij ziekte of ongeval etc.?

I

1

I ^{Ook voor} U: de HBU I

I

I

L

.J

---