• No results found

University of Groningen Postural control and reaching throughout infancy Boxum, Anke

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "University of Groningen Postural control and reaching throughout infancy Boxum, Anke"

Copied!
21
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

University of Groningen

Postural control and reaching throughout infancy

Boxum, Anke

IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from

it. Please check the document version below.

Document Version

Publisher's PDF, also known as Version of record

Publication date:

2018

Link to publication in University of Groningen/UMCG research database

Citation for published version (APA):

Boxum, A. (2018). Postural control and reaching throughout infancy: In cerebral palsy and in typical

development. Rijksuniversiteit Groningen.

Copyright

Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Take-down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.

Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.

(2)

8

Summary

Nederlandse samenvatting

(3)
(4)

157

Summary

In the Netherlands, nearly every day an infant is born who later will be diagnosed with cerebral palsy (CP), due to a lesion to the developing brain. CP is a heteroge-neous group of disorders characterized by motor impairments and postural prob-lems. It can only be reliably diagnosed after the age of 18 months, as a result of evolving and resolving symptoms throughout infancy. Due to this plasticity of the brain at early age, it is thought that intervention is most beneficial early in life. To provide clues on  early intervention, knowledge on  early typical and atypical development is essential. However, knowledge on the development of the postural dysfunction in CP is limited. Hence, the aim of this thesis was to study the develop-ment of postural adjustdevelop-ments in typically developing infants and infants at very high risk of CP.

Postural control was analysed using electromyographic measures of pos-tural control, which allowed us to analyse muscular pospos-tural strategies. In these muscular strategies, two levels of control can be distinguished. The first and basic level is direction-specificity, it means that when a body sways forward, the dorsal muscles are primarily activated to maintain balance, and during a backward sway the ventral muscles will be activated first. At the second level, these basic postural adjustments are adapted to the situation by for example using varied combinations of the direction-specific muscles and recruitment orders, activating the muscle prior to the start of the movement (anticipatory activation) or modulating the degree of muscle contraction. We assessed the infants in an infant chair, and presented toys to elicit reaching movements, which in turn induce forward bodysway.

In chapter 2 muscular postural strategies in typically developing infants and high-risk infants during the development of independent sitting were studied. Case-reports from the literature suggested that direction-specificity could be a prerequi-site for the development of independent sitting, which is why we hypothesized that postural parameters would improve when the infants learned to sit independently. Contrary to the hypothesis, the postural parameters did not change during the development of independent sitting, in neither the typically developing infants nor the high-risk infants. We suggested that once direction-specificity is available, the development of independent sitting does not depend on the degree of direction-specificity. We hypothesized that the development of direction-specificity might rather be related to the development of independent walking, since the ultimate goal of human postural control is to cope with balance in standing and walking.

Chapter 3 evaluates differences in postural parameters of high risk infants

and typically developing infants before and after independent walking. Again, con-trary to our hypothesis, postural parameters did not change during the

(5)

develop-158

Chapter 8

ment of independent walking. However, direction-specificity increased with age in typically developing infants, but not in high risk infants. This suggests that the development of direction-specificity may be related to age instead of independent walking. The data may also indicate that high risk infants grow into a postural defi-cit with increasing age.

Chapter 4 assesses in  more detail the development of postural muscle

activity in typically developing infants during the emergence of independent walk-ing. We assessed whether infants who just mastered their first independent steps differed in postural strategies from when they were not able to walk and when they had a month of walking experience. We expected to see signs of a postural reorganization during the development of a  new skill. However, no consistent patterns of change were present, but the results showed that infants used vari-ous individual strategies during the transition of independent walking. The Infant Motor Profile scores demonstrated that typically developing infants do show con-sistent signs of a reorganization of general motor behaviour during the transition to independent walking.

Chapter 5 explored the effect of the diagnosis CP and the presence of cystic

periventricular leukomalacia (cPVL) on the development of postural control in high risk infants between 5 and 23 months corrected age. The results demonstrated that postural development of infants who were later diagnosed with CP was similar to that of infants who did not develop CP. However, compared to typically developing infants from the literature, our high risk infants performed worse in late infancy. We suggested that it is the total group of high risk infants that grows into a pos-tural deficit throughout infancy. This includes all high risk infants with CP and those who did not develop CP, of which all but two infants were classified as having com-plex minor neurological dysfunction. Analyses on postural development comparing high risk infants with cPVL to the other high risk infants indicated that infants with cPVL showed an increase in  direction-specificity with increasing age, while the other infants did not. The infants with cPVL presented with worse characteristics at the second level of postural control from early age onwards. We speculated that the extensive brain injury in cPVL results in problems at the second level, which shifts the focus of control to the first and basic level of direction-specificity. We suggested that infants with cPVL may profit most from external support during reaching tasks, while infants at risk of CP without cPVL possibly benefit more from early postural training.

In chapter 6 we described the longitudinal development of kinematic reach-ing quality and head stability in high risk infants between 5 and 23 months cor-rected age. To this end, we used reflective markers on arm and head. Again we explored the effect of CP and cPVL. We found that infants who were later diagnosed

(6)

159

Summary

8

with CP already exhibited worse kinematic reaching quality and head stability from early age onwards, compared to infants without CP. The effect of cPVL on postural development was similar to the effect of CP. We suggested that the effects of emerg-ing CP are already expressed early in infancy in functions that rely on extensive neural circuitries and result in functional skills at early age, like kinematic reach-ing quality. We plead for attention for reachreach-ing and head balance already early in infancy in intervention programs.

In conclusion, this thesis suggests that in infancy, muscular postural control strategies improve with age rather than with functional performance. All infants at high risk of CP grow into a postural deficit with increasing age, except infants with cystic periventricular leukomalacia, who already show postural difficulties at early age. A worse reaching quality and head balance are already seen at early age for infants who will develop CP. The findings suggest that early intervention programs addressing postural dysfunction and motor skills such as reaching call for indi-vidual approaches for infants with different brain lesions and severity of symptoms.

(7)
(8)

161

Nederlandse samenvatting

In Nederland wordt bijna elke dag een baby geboren die later de diagnose cere-brale parese (CP) krijgt. CP wordt veroorzaakt door een hersenbeschadiging tijdens de zwangerschap of rondom of kort na de geboorte, bijvoorbeeld door vroegge-boorte of zuurstofnood. Belangrijke kenmerken van CP zijn problemen met houding en beweging, vaak is er sprake van spasticiteit. Er is een grote variatie in de ernst van de problemen. De diagnose CP kan pas betrouwbaar gesteld worden na de leeftijd van 18 maanden, omdat er op jongere leeftijd nog veel veranderingen en ontwikkelingen plaatsvinden in het zenuwstelsel. Juist omdat er op de jonge leeftijd nog zoveel ontwikkeling plaatsvindt in het zenuwstelsel, lijkt dit de meest gunstige periode voor vroege interventie door middel van fysiotherapie. Om te weten welke elementen van fysiotherapie het meest nuttig zijn, is het van belang om kennis te hebben over de normale en afwijkende ontwikkeling van een baby. Zo weten we dat er in de babytijd een enorme ontwikkeling van de houding plaatsvindt: baby’s leren omrollen, hun hoofd te balanceren, zitten, kruipen, staan en lopen. We weten ook dat kinderen die later CP ontwikkelen vaak achterlopen met het behalen van deze mijlpalen. Kennis over de onderliggende mechanismen van de problemen van de houdingsregulatie in CP en de ontwikkeling van deze problemen is echter tamelijk beperkt. Daarom was het doel van dit proefschrift om de ontwikkeling van de hou-dingsregulatie te bestuderen in gezonde baby’s en baby’s met een hoog risico op CP. Deze hoog risico baby’s hadden allen een hersenbeschadiging opgelopen voor of rond de geboorte of lieten neurologische stoornissen zien. De diagnose CP kon nog niet gesteld worden, omdat zij nog geen 18 maanden oud waren.

De houdingsregulatie werd gemeten met behulp van oppervlakte elektro-myografie. Hiermee konden we door middel van op de huid geplakte elektroden de spieractiviteit meten. Op spierniveau zijn er twee niveaus te onderscheiden in de regulatie van de houding. Het eerste niveau is richtingsspecificiteit, dit betekent dat als je voorover dreigt te vallen, de rugspieren als eerste worden geactiveerd. Bij een dreigende val achterover zullen de spieren aan de voorkant zich eerst aanspannen. Op het tweede niveau wordt deze basis strategie aangepast aan de situatie. Het aantal spieren dat geactiveerd wordt kan bijvoorbeeld aangepast worden, evenals de volgorde van activatie, het activeren van de spier voordat er een beweging wordt gemaakt (anticipatoire activiteit) of de mate van spiercontractie. We onderzochten de kinderen uit dit proefschrift terwijl ze in een kinderstoel zaten. We boden speel-goed aan, waar de kinderen naar reikten waardoor zij naar voren dreigden te vallen. In hoofdstuk 2 bestudeerden we de houdingsregulatie op spierniveau van gezonde baby’s en hoog risico baby’s tijdens de ontwikkeling van het zelfstandig zitten. Case-reports uit de literatuur suggereerden dat richtingsspecificiteit een

(9)

162

Chapter 8

voorwaarde zou kunnen zijn voor zelfstandig kunnen zitten. Daarom was onze hypothese dat de richtingsspecificiteit zou verbeteren als kinderen leerden zitten. In tegenstelling tot wat we verwachtten, veranderden onze waarden niet nadat een baby zelfstandig kon zitten, niet in de gezonde groep en niet in de hoog risico groep. Waarschijnlijk betekent dit dat als richtingsspecificiteit aanwezig is, het zelfstandig leren zitten niet meer afhangt van mate waarin dit gebruikt wordt. We dachten vervolgens dat de ontwikkeling van de richtingsspecificiteit mogelijk gerelateerd zou kunnen zijn aan het leren lopen in plaats van het leren zitten, gezien het uit-eindelijke doel van de houdingsregulatie van de mens het omgaan met de balans tijdens staan en lopen is.

Hoofdstuk 3 beschrijft verschillen in de parameters van de

houdingsregu-latie van hoog risico baby’s en gezonde baby’s voor- en nadat zij leren lopen. Weer vonden we, in tegenstelling tot onze hypothese, dat de parameters niet verander-den tijverander-dens het zelfstandig leren lopen. We zagen wel dat gezonde baby’s meer richtingsspecificiteit lieten zien als zij ouder werden, terwijl we dit niet zagen bij de hoog risico baby’s. Dit resultaat impliceert dat de ontwikkeling van de richtings-specificiteit waarschijnlijk meer gerelateerd is aan het ouder worden dan aan het behalen van een nieuwe mijlpaal. Daarnaast geven de resultaten aan dat de hoog risico kinderen ‘in hun houdingsproblemen groeien’ met het ouder worden. We bedoelen hiermee dat de problemen met houdingsregulatie op jonge leeftijd nog niet zichtbaar zijn, maar dat deze naar voren komen zodra de baby’s ouder worden en de uitdaging om de balans te behouden bij nieuwe mijlpalen groter wordt.

In hoofdstuk 4 kijken we gedetailleerder naar de ontwikkeling van de hou-dingsregulatie tijdens het leren lopen in gezonde baby’s. We onderzochten of de strategieën voor de houding op spierniveau anders waren op het moment dat kin-deren net hun eerste zelfstandige stapjes gezet hadden, vergeleken met de fase waarin zij alleen konden staan met hulp, en als zij iets meer ervaring met zelfstan-dig lopen hadden (een maand na de eerste zelfstanzelfstan-dige stapjes). We verwachtten tekenen te zien van een reorganisatie van het houdingsregulatie systeem tijdens het behalen van deze nieuwe mijlpaal. We vonden echter geen consistent patroon van verandering, maar zagen dat elk kind zijn eigen strategie gebruikte tijdens de transitie naar zelfstandig lopen. Scores van de Infant Motor Profile, een test die kijkt naar de kwaliteit van motoriek, lieten zien dat deze gezonde baby’s wel consistente tekenen van een reorganisatie laten zien tijdens het leren lopen wat betreft de algehele motoriek.

Hoofstuk 5 evalueert het effect van de diagnose CP en de aanwezigheid

van cystische periventriculaire leukomalacie (cPVL) op de ontwikkeling van de hou-dingsregulatie in de hoog risico kinderen. cPVL is één van de meest ernstige bescha-digingen van het ontwikkelende brein. De resultaten lieten zien dat de ontwikkeling

(10)

163

Nederlandse samenvatting

van de houding hetzelfde was voor hoog risico baby’s die later CP ontwikkelden als voor hoog risico baby’s die niet gediagnosticeerd werden met CP, tussen de gecorri-geerde leeftijd van 5 en 22 maanden. Maar vergeleken met normaal ontwikkelende baby’s uit de literatuur zagen we wel dat al onze hoog risico baby’s lagere waarden hadden. Daarom denken we dat de hele groep hoog risico baby’s ‘in hun houdings-problemen groeien’. Dit geldt dus voor alle hoog risico baby’s, zowel die met als zonder de diagnose CP. Het is goed te bedenken dat in ons onderzoek de kinderen zonder CP – op twee kinderen na – allemaal complex minor neurological dysfunc-tion hadden. Het laatste geeft aan dat nauwkeurig neurologisch onderzoek toch wat lichte neurologische haperingen liet zien. De analyses waarbij we de kinderen met cPVL vergeleken met andere hoog risico kinderen gaven aan dat de kinderen met cPVL tussen 5 en 23 maanden een stijging lieten zien van richtingsspecifici-teit, terwijl dit niet zichtbaar was bij de andere kinderen. De kinderen met cPVL hadden echter vergeleken met de andere kinderen van jongs af aan al problemen met het tweede niveau van de houdingsregulatie. We speculeerden dat de ernstige beschadiging in cPVL leidt tot houdingsproblemen op het tweede niveau, waardoor de kinderen met deze hersenbeschadiging de focus van de houdingsregulatie rich-ten op het eerste, basale niveau: de richtingsspecificiteit. We denken hierdoor dat kinderen met cPVL mogelijk meer baat hebben bij externe ondersteuning van de houding bij reikbewegingen, terwijl hoog risico kinderen zonder cPVL mogelijk meer profiteren van vroege houdingstraining.

In hoofdstuk 6 hebben we de longitudinale ontwikkeling tussen de gecorri-geerde leeftijd van 5 en 23 maanden beschreven van de kinematische kwaliteit van het reiken en de hoofdbalans in hoog risico baby’s. Dit hebben we gedaan door het analyseren van reflecterende markers op de arm en het hoofd. Ook hier hebben we gekeken naar het effect van de diagnose CP en het hebben van cPVL. Baby’s die later CP ontwikkelden hadden van jongs af aan al een slechtere kwaliteit van het reiken en een slechtere hoofdbalans, vergeleken met baby’s die niet de diagnose CP kregen. Het effect van cPVL op de ontwikkeling van het reiken en hoofdbalans was niet anders dan het effect van CP. We denken dat de effecten van een ontwikke-lende CP al vroeg zichtbaar zijn in functies waarbij uitgebreide neurale netwerken betrokken zijn, maar die wel op jonge leeftijd al gebruikt worden, zoals het reiken. Wat betreft kinderfysiotherapie pleiten we daarom voor aandacht voor het reiken en de hoofdbalans al op jonge leeftijd.

Concluderend geeft dit proefschrift weer dat de ontwikkeling van de organi-satie van de houdingsregulatie op spierniveau waarschijnlijk gerelateerd is aan het ouder worden in plaats van aan het behalen van een nieuwe mijlpaal. Daarnaast ‘groeien’ de baby’s met een verhoogd risico op CP in hun houdingsproblemen als zij ouder worden. Dit geldt niet voor baby’s met cPVL, zij laten de

(11)

houdingsproble-164

Chapter 8

men al zien op vroege leeftijd. In kinderen die CP gaan ontwikkelen zien we ook op jonge leeftijd al problemen met het reiken en de hoofdbalans. Onze bevindingen wijzen op het belang van een individuele aanpak voor baby’s met verschillende soorten van hersenbeschadiging en ernst van symptomen bij het behandelen van houdings- en motorische problemen zoals het reiken.

(12)

Dankwoord

Over de auteur

List of publications

SHARE previous dissertations

(13)

166

Dankwoord

Dankwoord

Geachte Prof. dr. Hadders-Algra, beste Mijna, wat heb ik veel van jou geleerd. In het begin van het traject kreeg ik mijn zwarte tekst vaak nagenoeg rood weer terug, maar ik ervoer het altijd als constructieve feedback die je op een prettige manier gaf. Wat fijn dat je altijd supersnel reageerde, op elke dag van de week en op welk tijdstip dan ook. Maar bovenal waardeer ik je betrokkenheid bij mij, niet alleen op het gebied van wetenschap maar ook bij mij als persoon: hoe je altijd vraagt hoe het met mij gaat, hoe je er mee om gaat als ik een keer in tranen bij je zit, hoe je het ervaart als een lege-nest-syndroom als ik in mijn eentje een paar maanden op reis ga, en hoe je vervolgens dan ook tijdens mijn reis regelmatig informeert waar ik ben en of ik het naar mijn zin heb. Dank je wel!

Beste Heleen en Sacha, mijn copromotores, wat fijn dat ik met jullie mocht samenwerken. Heleen, ondanks dat je niet zo bekend was met EMG-data, ben je vanaf het begin van mijn traject erg betrokken geweest, heb je mijn artikelen altijd met veel enthousiasme doorgelezen en had je zeer verhelderende en nuttige feedback omdat je juist iets verder van het onderwerp af stond. Sacha, wat moet

je af en toe frustraties over mijn project hebben gehad. De opzet van de studie, de verschillende leeftijden van de kinderen, de missende data, de verschillende levels in de modellen… Toch was je ontzettend geduldig in het uitleggen van de ingewikkelde transformaties

en bleef je in elke mail – zelfs als Mijna en ik of een reviewer iets voorstelden dat

statistisch gezien niet verantwoord was – vrolijk en zeer

hartelijk.

De leden van mijn beoordelingscommissie,

Prof. dr. G.J.P. Savelsbergh, Prof. dr. B.

Steenbergen en Prof. dr. O.F. Brouwer,

wil ik heel hartelijk bedanken voor het kritisch beoordelen van

mijn manuscript. De ouders en kinderen die deelnamen aan L2M 0-2 en pocowalk wil ik g r a a graag bedanken voor

h hun inzet en b e t r o k k e betrokkenheid bij het o n d e onderzoek, zonder jullie h

e had ik nooit mijn proefschrift kunnen voltooien!

Lieve Anneke, wat heb ik een tijd in jouw kamertje doorgebracht. Met je heerlijk nuchtere noordelijke kijk op de dingen vond ik het heel gezellig om even te komen kletsen over mannen en daten, reizen, je gezin, het werk en alle andere onderwerpen die de revue passeerden. Wat lief dat je altijd aanbood om mijn nek te masseren, je altijd met alles wilde helpen (en zelfs figuren voor me maakte op je vrije dag), en dan heb ik het nog niet eens over je initiatief voor mijn uitzwaaibox. Ik ga je missen!

Lieve Tjitske en Elisa, wat fijn dat jullie me zo goed hebben opgenomen in het L2M-team

en me thuis hebben gemaakt in het neurologische onderzoek bij baby’s. Dank voor de super gezellige momenten in de auto onderweg naar metingen (hoewel ik soms lag te slapen), het sparren over resultaten, en zeker ook de minder leuke momenten waarop

jullie er ook voor mij waren. Ik ben erg blij dat ik mijn PhD-tijd met jullie als paranimfen mag afsluiten! Rivka en Siebrig, wat was het gezellig om met jullie

samen te werken voor L2M. Ik mis onze koffiemomentjes en het samen lachen en klagen op

onze kamer!

Ilse, ik zag je vaak op de filmpjes voorbij komen, dank dat jij ook data voor mijn project

hebt verzameld!

Tot slot, bedankt Tineke, voor de coördinatie van de fysiotherapie van al onze L2M-kindjes

en je gezelligheid op de afdeling. Derk,

mijn ON-maatje, hoewel ik af en toe even lekker

op je kan fitten, ben ik erg blij dat je mijn mening zo waardeert, vind ik het heel leuk dat je altijd tijd had om te sparren of een potje “m’n oma

is jarig” te doen! De andere collega’s van de ON:

Jorien, Pamela, May, Kirsten, Hedwig, Lieke Peters, Machiel, An, bedankt voor de vele gezellige

lunches, vrijmibo’s, congressen,

(14)

167

Dankwoord

Linze, wat had ik toch zonder jou gemoeten. Bestanden niet opgeslagen, een vastlopend PedEMG, afwijkende EMG-signalen, ruzie met SIMI, gigantische outputfiles in excel… Het

heeft me vele frustraties opgeleverd, maar je wilde en kon me er altijd bij helpen! Dank voor je

betrokkenheid bij dit project, je behulpzaamheid

en je geduld met mij. Loes, dank dat je

me wegwijs hebt gemaakt op de ON, en voor je hulp met logistieke zaken!

Verder zijn “studenten soms best wel nuttig”. De vele stage wetenschappers die mij geholpen hebben en direct bij mijn onderzoek betrokken waren, Gerdien, Fran, Anne Claire, Henrike, Brenda, Anna, Saskia, Patricia, Liesbeth en Johan, heel veel dank voor jullie enthousiaste klikwerk en hulp bij de pocowalk-metingen! Ook de andere studenten in de afgelopen jaren wil ik heel erg bedanken voor de gezelligheid op de afdeling en daarbuiten, Brechje (herken je je uitspraak nog?), Lisanne, Kim, Heleen, Marlene, Emma, Karlijn, Mart, Lilian, Mariël, Raymond, Ilse, Kine & Elena.

We kennen elkaar langer wel dan niet! Daar kwamen we ergens vorig jaar achter… Brenda, Esra, Lisa, Younes en Friso, vanaf het begin van de middelbare school hebben we vele uurtjes doorgebracht met droge humor, avondjes in de kroeg, keten in tussenuren, vakanties – van Ameland tot Lloret de Mar tot Namibië, BBQ’s, lelijke selfies op de app, sinterklaas vieren, slaapfeestjes…

Dank dat jullie altijd geïnteresseerd waren in mijn proefschrift & studie, maar toch vooral dank voor jullie vriendschap, omdat ik weet dat ik

altijd met leuke en minder leuke dingen bij jullie terecht kan!

Lieve VLAS, showco’s, co-assistenten uit Drachten en MBF-ers,

w wat leuk dat onze vriendschappen op verschillende momenten t i tijdens de studie zijn ontstaan, maar dat we nog steeds af en toe

s samen eten, naar elkaars afstudeerborrels/promoties gaan of een jaarlijks saunadagje houden!

Last but not least, papa en mama, wat ben ik opgegroeid in een ontzettend fijn en warm gezin. Jullie hebben me altijd vrijgelaten in mijn keuzes, maar stonden altijd voor me klaar om mee te denken. Wat fijn dat jullie zo betrokken waren bij mijn onderzoek, proefpersonen voor mij hebben gezocht, en dat jullie supertrots zijn als ik weer een artikel gepubliceerd heb. Dank voor jullie onvoorwaardelijke steun en vertrouwen, ik weet dat ik altijd bij jullie terecht kan

en een thuis aan de Dragonstraat heb!

Lieve Lise, als kind vond ik het maar niks dat je altijd hetzelfde wilde hebben en doen als ik, wat wel eens resulteerde in een mep of een (!) bijt (waar je me nog regelmatig aan herinnert). Maar wat vind ik het nu leuk dat we gedeelde interesses hebben: sporten, shoppen, de gek steken met papa en mama, netflixen, discussies over

statistiek… Bovenal vond ik het fantastisch om 6 weken van mijn reis met jou door te brengen in Azië, je bent een geweldig reismaatje!

Lieke van Balen, wat fijn dat ik “jouw” PedEMG, postprocessor en data van de GeBa mocht gebruiken. Dank dat je mij hebt geholpen thuis te raken in de EMG data en dank voor de prettige samenwerking die resulteerde in een aantal gedeelde artikelen. Ik vind het erg leuk dat

ik naast je heb mogen staan als paranimf!

(15)
(16)

169

Over de auteur

Anke Boxum werd geboren in Groningen op 4 oktober 1991. Zij groeide op in Gronin-gen en ging via de Oosterhoogebrugschool naar het Kamerlingh Onnes College. Hier behaalde zij in 2009 haar VWO-diploma. Aansluitend startte zij in 2009 met haar studie Geneeskunde aan de Rijksuniver-siteit Groningen. In 2011 kwam Anke via een proefproject van de Junior Scientific Masterclass op de afdeling ontwikkelings-neurologie in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) terecht. Na een stage wetenschap op deze afdeling besloot zij te solliciteren voor een MD/PhD traject binnen het ‘LEARN2MOVE 0-2 years’

project. Zo combineerde zij tussen 2012 en 2017 de masteropleiding van Genees-kunde met een promotietraject op de ontwikkelingsneurologie. De resultaten van haar onderzoek over de houdingsregulatie van kinderen met en zonder risico op ontwikkelingsproblemen staan beschreven in dit proefschrift.

Anke liep co-schappen in het UMCG, Ommelander ziekenhuis Groningen locatie Delfzicht, Nij Smellinghe te Drachten en volgde een co-schap sociale geneeskunde in Namibië. Ze studeerde af als basisarts in Augustus 2017 en is sinds 1 augustus 2018 werkzaam als ANIOS neurologie in de Isala Klinieken te Zwolle.

(17)
(18)

171

List of publications

Boxum AG, van Balen LC, Dijkstra LJ, Hamer EG, Hielkema T, Reinders-Messelink HA, Hadders-Algra M. Postural adjustments in infants at very high risk for cerebral palsy before and after developing the ability to sit independently. Early Hum Dev. 2014 Sep;90:435-41.

Hadders-Algra M, Boxum AG, Hielkema T, Hamer EG. Effect of early intervention in infants at very high risk of cerebral palsy: a systematic review. Dev Med Child Neurol. 2017 Mar;59:246-258. Hielkema T, Boxum AG, Hamer EG, Geertzen JH, Hadders-Algra M. Time to Update the Gross Motor Function Classification System (GMFCS) for Early Age Bands by Incorporation of Assisted Mobility? Pediatr Phys Ther. 2017 Jan;29:100-101.

Boxum AG, La Bastide-Van Gemert S, Dijkstra LJ, Hamer EG, Hielkema T, Reinders-Messelink HA, Hadders-Algra M. Development of the quality of reaching in infants with cerebral palsy: a kinematic study. Dev Med Child Neurol. 2017 Nov;59:1164-1173.

van Balen LC, Boxum AG, Dijkstra LJ, Hamer EG, Hielkema T, Reinders-Messelink HA, Hadders-Algra M. Are postural adjustments during reaching related to walking development in typically developing infants and infants at risk of cerebral palsy? Infant Behav Dev. 2018 Feb;50:107-115. Hamer EG, La Bastide-Van Gemert S, Boxum AG, Dijkstra LJ, Hielkema T, Vermeulen R, Hadders-Algra M. The tonic response to the infant knee jerk as an early sign of cerebral palsy. Early Hum Dev. 2018 Apr;119:38-44.

Boxum AG, Dijkstra LJ, La Bastide-van Gemert S, Hamer EG, Hielkema T, Reinders-Messelink HA, Hadders-Algra M. Development of postural control in infancy in cerebral palsy and cystic periventricular leukomalacia. Res Dev Disabil. 2018 May 19;78:66-77

Boxum AG, La Bastide-van Gemert S, Dijkstra LJ, Furda A, Reinders-Messelink HA, Hadders-Algra M. Postural control during reaching while sitting and general motor behaviour when Dev Med Child Neurol. 2018 Jun; epub ahead of print.

Hielkema T, Hamer EG, Boxum AG, La Bastide-van Gemert S, Dirks T, Reinders-Messelink HA, Maathuis CGB, Verheijden J, Geertzen JHB, Hadders-Algra M; L2M 0-2 Study Group. LEARN-2MOVE0-2 years, an early intervention trial for infants at very high risk of cerebral palsy: neuromotor, cognitive and behavioral outcome. Submitted for publication.

Hielkema T, Boxum AG, Hamer EG, La Bastide-van Gemert S, Dirks T, Reinders-Messelink HA, Maathuis CGB, Verheijden J, Geertzen JHB, Hadders-Algra M; L2M 0-2 Study Group. LEARN-2MOVE0-2 years, an early intervention trial for infants at very high risk of cerebral palsy: family outcome and infant’s functional outcome. Submitted for publication.

(19)
(20)

173

SHARE previous dissertations

This thesis is published within the Research Institute SHARE (Science in Healthy Ageing and healthcaRE) of the University Medical Center Groningen / University of Groningen.

Further information regarding the institute and its research can be obtained from our internet site: http://www.share.umcg.nl/

More recent theses can be found in the list below. ((co-) supervisors are between brackets)

2018 Metting, EI

Development of patient centered management of asthma and COPD in primary care (prof T van der Molen, prof R Sanderman, dr JWH Kocks)

Suhoyo Y

Feedback during clerkships: the role of culture

(prof JBM Kuks, prof J Cohen-Schotanus, dr J Schönrock-Adema) Veen HC van der

Articulation issues in total hip arthroplasty

(prof SK Bulstra, dr JJAM van Raay, dr IHF Reininga, dr I van den Akker-Scheek) Elsenburg LK

Adverse life events and overweight in childhood, adolescence and young adulthood (prof AC Liefbroer, dr N Smidt)

‘t Hoen EFM

Practical applications of the flexibilities of the agreement on trade-related aspects of intel-lectual property rights; lessons beyond HIV for access to new essential medicines

(prof HV Hogerzeil, prof BCA Toebes) Stojanovska V

Fetal programming in pregnancy-associated disorders; studies in novel preclinical models (prof SA Scherjon, dr T Plösch)

Eersel MEA van

The association of cognitive performance with vascular risk factors across adult life span (prof JPJ Slaets, dr GJ Izaks, dr JMH Joosten)

(21)

174

Chapter 8

Rolfes L

Patient participation in pharmacovigilance

(prof EP van Puijenbroek, prof K Taxis, dr FPAM van Hunsel) Brandenbarg D

The role of the general practitioner in the care for patients with colorectal cancer (prof MY Berger, prof GH de Bock, dr AJ Berendsen)

Oldenkamp M

Caregiving experiences of informal caregivers; the importance of characteristics of the infor-mal caregiver, care recipient, and care situation

(prof RP Stolk, prof M Hagedoorn, prof RPM Wittek, dr N Smidt) Kammen K van

Neuromuscular control of Lokomat guided gait; evaluation of training parameters (prof LHV van der Woude, dr A den Otter, dr AM Boonstra, dr HA Reinders-Messelink) Hornman J

Stability of development and behavior of preterm children (prof SA Reijneveld, prof AF Bos, dr A de Winter)

Vries, YA de

Evidence-b(i)ased psychiatry (prof P de Jonge, dr AM Roest) Smits KPJ

Quality of prescribing in chronic kidney disease and type 2 diabetes (prof P denig, prof GJ Navis, prof HJG Bilo, dr GA Sidorenkov) Zhan Z

Evaluation and analysis of stepped wedge designs; application to colorectal cancer follow-up (prof GH de Bock, prof ER van den Heuvel)

Hoeve Y ten

From student nurse to nurse professional

(prof PF Roodbol, prof S Castelein, dr GJ Jansen, dr ES Kunnen) Ciere Y

Living with chronic headache

(prof R Sanderman, dr A Visser, dr J Fleer) Borkulo CD van

Symptom network models in depression research; from methodological exploration to clinical application

(prof R Schoevers, prof D Borsboom, dr L Boschloo, dr LJ Waldorp) For more 2018 and earlier theses visit our website.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Findings of this dissertation suggest that: 1) at group level, muscular postural control strategies improve with age rather than with functional performance; 2) when learning

Findings of this dissertation suggest that: 1) at group level, muscular postural control strategies improve with age rather than with functional performance; 2) when learning

Het type hersenlesie heeft meer invloed op de houdingsregulatie bij zuigelingen dan de diagnose van cerebrale parese (dit proefschrift).. De diagnose cerebrale parese heeft

This was a randomized controlled trial comparing COPCA to traditional infant physiotherapy (TIP) consisting of a mix of NDT and functional approaches. From 2003 to

recruitment (middle panel), and anticipatory activation in any postural muscle (right panel) of infants at high risk (HR) for CP and infants with typical development (TD) at

Between-group analyses indicated that postural outcomes of the COPCA and TIP groups were similar. Within-group analyses revealed some differences: 1) infants who had

The present study suggested that postural control in terms of direction-specificity and recruitment order in infants at very high risk for CP does not change when the infant

Apparently, during development of independent walking, TD-infants get into the habit of consistently applying appropriate (direction-specific) postural adjustments even in