Van crisis naar kans? Naar een wendbaar volwassenenonderwijs, klaar voor de uitdagingen van de toekomst.

(1)

Van crisis naar kans?

Naar een wendbaar volwassenenonderwijs, klaar voor de uitdagingen van de toekomst.

30 maart 2022

(2)

EEN ONDERZOEK NAAR

DE IMPACT VAN VERANDERENDE CONTEXTEN

(SCHAALVERGROTING, FINANCIERINGSDECREET, CORONACRISIS) OP DE CURSISTEN

&

HOE HET CENTRUM VOOR VOLWASSENENONDERWIJS (CVO) OF HET CENTRUM VOOR BASISEDUCATIE (CBE)

ZIJN BELEID OP DE VERANDERENDE CONTEXTEN AFSTEMT

&

DE NODEN VAN DE CENTRA TEN AANZIEN VAN DE OVERHEID

(3)

 Korte toelichting onderzoeksopzet

 Beleidsaanbevelingen van de centra aan de overheid

 Conclusies van onderzoek

 Aanbevelingen van onderwijsinspectie

 aan de centra

 aan de overheid

(4)

 Aanleiding onderzoek: belronde mei 2020

 Doel

• Onderzoek naar impact veranderende contexten op cursisten en beleid

 Accuraat beeld van huidige situatie in de centra

 3 contexten – waar van toepassing

 OK als referentiekader voor onderzoeksvragen

• Noden capteren bij de centra wat overheid kan doen m.b.t.

 huidige coronacrisis

 implementatie van de recente regelgeving

• De onderwijsinspectie formuleert

 Aanbevelingen t.a.v. de centra

 Beleidsaanbevelingen t.a.v. de overheid

(5)

 33 CVO + 13 CBE

 2–daagse verkennende onderzoeken (oktober 2020-maart 2021)

 Deskanalyse:

• Online bevragingen: cursisten, leraren, cursisten- en trajectbegeleiders, coördinatoren

Samenvattend rapport data bevragingen/centrum

Open tekstvelden (enkel OI)

• 'Te bezorgen info' door elk centrum

• Data AHOVOKS en AgODi

 Gesprekken gedurende de 2 onderzoeksdagen

• Beleidsteam (start-, reflectie- en synthesegesprek)

• Representatieve groep leraren

(6)

 Beknopt verslag voor centrum, sterke punten en aandachtspunten enkel intern gebruik

 Antwoorden op de onderzoeksvragen gedetailleerd geregistreerd

 Feedback respondenten en centra met oog op interne kwaliteitszorg

 Focusgesprekken 10 en 11 mei 2021 met centra en PBD/Federatie

• 17 CVO en 6 CBE (representatief) namen deel aan gesprek

• 70% CVO en 84,5% CBE prioriteerden beleidsaanbevelingen gesprek/online

• GO!, KOV, POV en de Federatie van de CBE namen deel aan gesprek

 Focusgesprek 11 juni 2021 met departement en Ahovoks

 Presentatie rapport 29 juni 2021 aan de VLOR

(7)

• Grote bereidheid om deel te nemen.

• Representatieve weerspiegeling van de reële situatie in de centra.

• In de CVO: vooral taalopleidingen en beroepsgerichte opleidingen.

• In de CBE: vooral alfa NT2 en NT2.

Figuur x - bron: online bevragingen – weergave in aantallen

(8)

 Welke impact hebben de schaalvergroting, het financieringsdecreet en de coronacrisis op de visie en het strategisch beleid van het centrum?

 Welke impact hebben de veranderende contexten op het organisatiebeleid van het centrum?

 Welke impact hebben de veranderende contexten

op het onderwijskundig beleid van het centrum? In welke mate beschikt het centrum over (al dan niet geactualiseerde) doelgerichte maatregelen en

afspraken om het onderwijskundig beleid vorm te geven vanuit zijn visie?

 Via welke doelgerichte maatregelen en afspraken stuurt het centrum professionalisering en ondersteuning van leraren aan?

 In welke mate zet het centrum kwaliteitszorg in om het onderwijskundig beleid relevant te houden en te versterken in veranderende contexten?

(9)

 Welke impact hebben de veranderende contexten op de resultaten en effecten bij de lerenden?

 Welke indicaties zijn er van positief cursistenwelbevinden?

 In welke mate

• Participeren cursisten aan de leeractiviteiten;

• participeren cursisten aan de evaluatie ;

• bereiken de cursisten de minimaal gewenste output;

• haken cursisten af en voltooien ze hun module/opleiding/traject niet?

(10)

 In welke mate

• Krijgen leraren ondersteuning bij het inspelen op veranderende contexten?

• Vormen die behoeften en noden van leraren de basis voor professionalisering?

 In welke mate

• Bewaken leraren de kwaliteit van hun onderwijsleerpraktijk?

• In hoeverre doen ze dat vanuit de resultaten en effecten bij cursisten?

(11)

Welke beleidsaanbevelingen formuleren de centra zelf?

• Wat hebben de centra van overheidswege nodig om de uitdagingen van de coronacrisis het hoofd te bieden?

• Wat kan de overheid voor de centra doen teneinde de implementatie van de recente regelgeving (schaalvergroting en financieringsdecreet) te faciliteren?

(12)



CVO en CBE:

• eigen accenten en prioriteiten

• aantal gelijklopende aandachtspunten

 Vraag naar erkenning als bevoorrechte partner in levenslang en levensbreed leren

 Voldoende aandacht voor het volwassenenonderwijs

 Tijdens de coronacrisis overheidscommunicatie vooral gericht op het leerplichtonderwijs

 Grote zorgen over hun toekomst, over hun maatschappelijke opdracht in het bijzonder voor kansengroepen, en over hun financiële omkadering

(13)

• Grote uitdagingen voor het vwo, waardering van collectieve inspanningen

• Coronacrisis duidelijk negatieve impact op de resultaten en effecten bij de cursisten

• goed zichtbaar in het welbevinden van de cursisten

• Impact financieringsdecreet en schaalvergroting minder groot op het welbevinden van de cursisten en verschilt sterk van centrum tot centrum

• cursisten onderbreken soms hun opleiding of hun traject

• vooral voor specifieke doelgroepen in de CVO en CBE

• waardering van de cursisten voor de inzet van de leraren

• toename digitale vaardigheden

(14)

Impact op het beleid van de centra

 Visie en strategisch beleid: grote verschillen tussen centra

• Coronacrisis

• Ook financieringsdecreet en schaalvergroting

 Organisatiebeleid: vooral schaalvergroting

• Participatie van cursisten, teamleden en partners is uitdaging

• Coronacrisis zet samenwerkingsverbanden onder druk

 botsende richtlijnen en regelgeving

• Hertekening van organogram en nieuwe functies en taken

 taakafbakening en verantwoordelijkheden niet duidelijk

• Communicatie tijdens coronacrisis

 afhankelijk van overheid

 blijft uitdaging

(15)

 Onderwijskundig beleid

• Focus: beperkt tot vormgeving van lespraktijk en (digitaal) afstandsleren

• Niet altijd doelgerichte maatregelen en afspraken

• Verschillende snelheden afhankelijk van centrumspecifieke context

• Recente schaalvergroting of afwachtende houding weinig (centrumbrede) afspraken

• Grote stap vooruit inzake digitale competenties voor lerarenteams

 Professionalisering en ondersteuning leraren

• Maximaal digitaal

• Nog weinig op basis van onderbouwde analyse

• Beperkt gericht op toekomstige noden

(16)

 Kwaliteitszorg niet evident

• Monitoring vooral participatie en leertrajecten van cursisten

 in kader van financieringsdecreet

• Bijsturen van gekende werkpunten

• Weinig borgen, benoemen en verspreiden van sterke punten

(17)

 Grote verschillen tussen de centra

• Beginsituatie

• Proactief anticiperen op veranderende contexten

• Snelheid waarmee centra zich ontwikkelen

 Veranderende contexten

• Spelen op elkaar in

• Versterken elkaar

 Coronacrisis uitzonderlijke en ongeziene impact

(18)

 Moeilijk bereikbare cursisten

 Centrumvisie op onderwijskwaliteit

 Transparante organisatie ook in veranderende contexten

 Samenwerkingsverbanden

 Digitale sprong van leraren en cursisten

 Vormgeving van professionalisering

 Kwaliteitszorg garanderen

 Borgen van sterke punten

(19)

• Geef de centra de ruimte om zich in het belang van de lerenden, opnieuw te focussen op visie en strategisch beleid en op organisatorische en agogisch didactische kernprocessen.

• Stimuleer een betere onderlinge doorverwijzing tussen de CBE en de CVO.

Realiseer daarbij een betere afstemming in afstand en in aanbod, opdat er geen breuken in de leertrajecten optreden.

• Vermijd concurrerende acties en initiatieven tussen verschillende

beleidsdomeinen (Werk, Onderwijs en Inburgering). Zorg voor een betere onderlinge afstemming ook wat betreft de regelgeving.

(20)

• Voorzie ook in het volwassenenonderwijs in voldoende digitale leermiddelen.

• Zorg voor accurate data zodat alle betrokken partijen een evidence informed beleid kunnen voeren (in casu onderzoekers, de overheid, de pedagogische begeleidingsdiensten, de onderwijsinspectie en de centra zelf). Voorzie hierbij de mogelijkheid tot meetmomenten over de jaren heen zodat longitudinaal

onderzoek kan gevoerd worden en tendensen sneller zichtbaar gemaakt kunnen worden.

(21)

 Advies van de VLOR dd oktober 2021 (RLL-RLLL-ADV2122-003) ‘Dringende aanpassingen financiering volwassenenonderwijs’ over de implementatie van het financieringsdecreet van het volwassenenonderwijs en de impact van corona.

• Met verwijzingen in de voetnoten naar het rapport van de onderwijsinspectie ‘Van crisis naar kans’.

 Verschillende parlementaire vragen over de impact van de veranderende contexten op het volwassenenonderwijs.

• Aanpassingen in de regelgeving voor het volwassenenonderwijs (o.a. het creëren van een regelluw kader)

Van crisis naar kans? Naar een wendbaar volwassenenonderwijs, klaar voor de uitdagingen van de toekomst.