Sport als medicijn tegen psychische klachten
W
orstelen met je gevoel, omdat je niet weet wat je wilt doen met je leven. Nergens meer geluk uit kunnen halen en de emotionele balans totaal kwijt zijn. Er wordt een wereld vol angst en depressiviteit gecreëerd. Omgaan met je nare gevoelens lijkt ook alleen maar moeilijker te worden. En de prestatiedruk blijft maar groeien. Het wordt lastiger door het idee te hebben te moeten voldoen aan verwachtingen. Niet alleen van een ander, maar ook van jezelf. Fitnessen in de sportschool blijkt een uitweg te zijn. Een manier om opgekropte gevoelens je lichaam doen te verlaten, weer geluk te ervaren en positief te denken over jijzelf als persoon.Dit voorbeeld, waarbij fitness wordt ingezet als medicijn, toont aan dat sport de weg naar geluk kan betekenen. Sport moet dan ook vaker ingezet worden om de mentale gezondheid van Nederland te verbeteren.
De cijfers op een rij
In Nederland hebben 32 op de 1000 mensen psychische klachten. Het betreft dan problemen als nervositeit, depressieve gevoelens en prikkelbaar gedrag. Bovendien stijgt het aantal personen met psychische klachten met de leeftijd (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, 2015) en hebben in verhouding veel meer vrouwen dan mannen problemen met hun psyche. Waarom dat zo is, is niet bekend (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2015).
Daarbij heeft onderzoek van de GGZ ook aangetoond dat psychische problemen veelvoudig voorkomen. Een vijfde van alle Nederlandse volwassenen heeft volgens de resultaten ooit gekampt met een psychische stoornis. Het gaat hier onder andere om stemmings- en angststoornissen (M. Veerbeek, 2012).
Er is dus wel degelijk een probleem gaande: hoge prevalentie van psychische klachten.
De psychische voordelen van sport als middel
Organisaties als SportGeluk passen sport toe om mensen gelukkig te maken. ‘Sport is onze passie, geluk is onze drijfveer,’ (Harmeling, onbekend). SportGeluk wordt geleid door ervaren topsporters en sportwetenschappers. Zij leggen in hun werkwijzen niet alleen de focus op de positieve lichamelijke effecten, maar ook op de positieve geestelijke effecten die sport met zich meebrengt. Zo neemt je zelfvertrouwen toe, creëer je meer veerkracht en krijg je een positievere kijk op de wereld.
Een andere sportorganisatie die beweert dat sporters zich gelukkiger voelen dan mensen die niet sporten, is het Mulier Instituut. Het instituut heeft als hoofddoel de sportsector te versterken door middel van ondersteuning in de beleidsvoering. Voorwaarde is wel dat men plezier heeft tijdens het bewegen, anders heeft het geen positief effect op je emoties (Mulier Instituut, onbekend).
Mariëlle de Vries 330866 28 januari 2019 SportGeluk en het Mulier Instituut zetten niet voor niets sport in als middel om de psychisch gesteldheid te verbeteren. Zij komen met wetenschappelijk onderbouwde voordelen dat bewegen heeft op de geest.
De lichamelijke voordelen van sport als middel
Misselijkheid, slapeloosheid, gewichtstoename en een hoge bloeddruk zijn voorbeelden van bijwerkingen van het medicijn antidepressiva. Het wordt voorgeschreven om depressieve gevoelens te onderdrukken en je stemming te verbeteren (PsychoseNet, onbekend).
In tegenstelling tot het nuttigen van chemische geneesmiddelen, heeft sport geen bijwerkingen. Het is een natuurlijk middel. Aldus is het geschikter om sport als medicijn in te zetten. In de hersenen worden de stofjes dopamine, serotonine en endorfine aangemaakt door te bewegen. Deze stofjes zorgen voor het ondervinden van een geluksgevoel. Als gevolg van de aanmaak van serotonine, maakt je lichaam melatonine aan. En melatonine heeft als resultaat dat je beter slaapt (Ipenburg, 2018). Goed slapen is belangrijk en draagt bij aan gezonde hersenen. Wanneer je slecht slaapt, is er een namelijk een verhoogd risico op een depressie (Hersenstichting, onbekend).
We zijn er nog niet
Sport inzetten lijkt misschien makkelijk, maar is dat is het niet altijd. Er zijn ook mensen die het totaal niet leuk vinden om te sporten. Of iemand is fysiek niet in staat om te bewegen. Velen geven ook aan het te druk te hebben om te sporten. Mensen weten soms ook niet dat sporten kan werken tegen psychische klachten. Wat ook voorkomt, is dat mensen niet weten hó ze moeten sporten (FITsociety, 2013).
Maar sport hoeft niet ingewikkeld te zijn. Even wandelen is ook goed. Voor ontspanning moet je ook tijd vrijmaken. Een uitspraak als geen tijd te hebben, weegt niet op tegen de voordelen die bewegen oplevert.
Het is bewezen dat sport kan bijdragen aan geluk. Alleen er kan niet zomaar geconcludeerd worden dat sporten automatisch zorgt voor een verbetering van de mentale gezondheid. Daar zijn meerdere factoren bij betrokken. De sleutel naar geluk is door alle elementen met elkaar te mengen tot iets dat werkt voor jou als individu. Tot slot is het noodzakelijk om te luisteren naar wat je lichaam je vertelt.
‘BE NICE TO YOUR MIND’
Bibliografie
Centraal Bureau voor de Statistiek. (2015). Psychische klachten bij meisjes en oudere vrouwen. Opgehaald van CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2015/41/psychische- klachten-bij-meisjes-en-oudere-vrouwen
Harmeling, R. (onbekend). Over ons. Opgehaald van SportGeluk:
https://www.sportgeluk.nl/over-ons/
Hersenstichting. (onbekend). Slaap. Opgehaald van Hersenstichting:
https://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/de-hersenen/gezonde- hersenen/slaap/slaap
Ipenburg, S. (2018). Waarom sporten gelukkig maakt. Opgehaald van gezondNU:
https://gezondnu.nl/dossiers/sport-en-beweging/bewegen/waarom-sporten-gelukkig- maakt/
M. Veerbeek, A. K. (2012). GGZ in tabellen. Opgehaald van Trimbos Instituut:
https://assets.trimbos.nl/docs/0dd9e8b1-4a0e-4a1b-91d2-03c2711886d8.pdf
Mulier Instituut. (onbekend). Sporters voelen zich gelukkiger. Opgehaald van Mulier Instituut:
https://www.mulierinstituut.nl/actueel/sporters-voelen-zich-gelukkiger/
PsychoseNet. (onbekend). Bijwerkingen antidepressiva. Opgehaald van Psychosenet.nl:
https://www.psychosenet.nl/antidepressiva/bijwerkingen-antidepressiva/
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. (2015). Cijfers & Context. Opgehaald van Volksgezondheidenzorg.info:
https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/psychische-gezondheid/cijfers- context/huidige-situatie
Mariëlle de Vries 330866 28 januari 2019
Bijlage
Interview met een oud-psycholoog
Introductie – Fijn dat ik u mag interviewen voor een schoolopdracht. Het is een opdracht van mijn opleiding Sportkunde.
Voordat ik begin, wil ik mededelen dat de gegevens van het interview vertrouwelijk worden behandeld.
De vragen zullen gaan over uw ervaringen die u heeft gehad in de tijd dat u werkte als psycholoog.
Vraag 1 – Heeft u ervaring met cliënten gehad die uiteindelijk baat hebben gehad bij sport?
‘Ja, ikzelf ben ook een sportief persoon. En weet dus wat sporten met je kan doen. In principe heb ik het dus zelf ervaren. Maar ik heb zelf nooit last gehad van psychische problemen hoor. Alleen ik heb soms ook wel tegen cliënten gezegd dat beweging kan helpen om je hoofd leeg te maken, omdat ik dat dus zelf heb ervaren. Iedereen maakt wel eens een tegenslag mee in het leven. Ik ga op zulke momenten altijd een rondje hardlopen.’
Wat heeft u dan zoal gemerkt aan uw cliënten?
‘Ik had bijvoorbeeld ooit een man die vroeger veel aan het boksen was. Maar dat deed hij al heel lang niet meer. Ik ging er dieper op in en vroeg wat hij voelde toen hij bokste. Hij gaf als antwoord dat hij er een voldaan gevoel van kreeg. Ook vond hij het fijn dat hij iets had waar hij volledig in op kon gaan. Deze man was trouwens
depressief.’
Vraag 2 – Denkt u dat sport kan bijdragen aan het verbeteren van de mentale gezondheid?
‘Ja, daar ben ik van overtuigd. Maar sport alleen is niet genoeg. Er komt veel meer bij kijken als je de mentale gezondheid van iemand wil verbeteren.’
Zoals wat?
‘Als je sport is voeding ook erg belangrijk. En mensen moeten meer gaan praten. Bij een psycholoog krijg je onder andere de kans om veel over jezelf te leren door je hart te luchten. Wanneer je jezelf beter kent, kun je je kwaliteiten ook beter inzetten.’
Vraag 3 – Wat voor effecten kan sport dan volgens u hebben op de geest?
‘Sowieso een gevoel van rust. En als je tijdens het sporten geluk ervaart, motiveert dat om vaker te gaan sporten. Mensen die bij mij kwamen misten vaak het
geluksgevoel. Om dus dieper in te gaan op dat geluksgevoel, zien mensen in dat sporten bij kan dragen aan je geluk.’
Vraag 4 – Zijn er denkt u ook nadelen aan het inzetten van sport als medicijn?
‘Niet zozeer denk ik, maar niet iedereen vindt het natuurlijk leuk om te sporten. Maar dan zou wandelen ook een optie zijn. Of een rondje fietsen. Het hoeft niet super intensief te zijn. Als je maar beweegt.’
Zijn er verder nog nadelen volgens u?
‘Sporten is vaak wel moeilijk vol te houden. Dus het kan voor sommigen denk ik wel lastig zijn om de motivatie vast te blijven houden. Maar daar zijn ook weer
oplossingen voor. Je kunt bijvoorbeeld afspreken om met iemand samen te gaan sporten.’
Vraag 5 – Op wat voor manier zou sport als medicijn kunnen worden gegeven?
‘Tegen cliënten die bij mij op gesprek kwamen heb ik gewoon geadviseerd om eens de deur uit te gaan. Ook al is het die korte wandeling.’
Afsluiting - Ik denk dat ik genoeg informatie heb om mijn essay mee aan te vullen. Heel erg bedankt voor uw tijd.
