Speelruimte in Baarn
Evaluatie beleid 2009-2019 en uitvoeringsplan 2020-2024
gemeente Baarn programma Fysiek domein november 2019
Inhoudsopgave
Samenvatting ... 5
1 Inleiding ... 7
2 Beleidsuitgangspunten en hun realisatie ... 11
3 Gerealiseerde speelplekken in 2009-2019 ... 15
4 Speelruimteverdeling over de buurten ... 21
5 Planning 2020-2024 ... 23
5.1 Nog te realiseren formele speelplekken ... 23
5.2 Financiële planning ... 25
BIJLAGEN Bijlage 1 Verdeling van kinderen 0-5 jaar over de buurten ... 29
Bijlage 2 Verdeling van kinderen 6-11 jaar over de buurten ... 31
Bijlage 3 Verdeling van speelplekken voor 0-5 jarigen over de buurten van Baarn ... 33
Bijlage 4 Verdeling van speelplekken voor 6-11 jarigen ... 35
Bijlage 5 In 2009-2019 gerealiseerde speelplekken en de verdeling van kinderen 0-5 jaar over de buurten ... 37
Bijlage 6 Plattegrond nog te realiseren sport- en speelplekken in 2020-2023 ... 39
Bijlage 7 Foto’s van gerealiseerde speelplekken ... 41
Samenvatting
De gemeente Baarn staat voor een gezonde samenleving. Voor onze jeugd willen we dat ze
voldoende sport- en speelvoorzieningen hebben waar ze kunnen bewegen en elkaar treffen. Dit heeft de gemeente geformuleerd in het Coalitieakkoord Duurzaam en ondernemend vooruit 2018-2022.
Bewegen en ontmoeten zorgt ervoor dat we gezond zijn en blijven, zowel lichamelijk als geestelijk.
In 2009 is de nota "Ruimte voor spelen" vastgesteld. Na 10 jaar blijkt nu dat meer dan de helft van het bijbehorende speelruimteplan is uitgevoerd. Bij de uitvoering is vooral gelet op voorzieningen voor jongeren aan de rand van de bebouwde kom en een evenwichtige verdeling over de wijken van de speelplekken voor kinderen van 0-11 jaar. Er zijn anno 2019 nog een aantal buurten waar de behoefte aan speelruimte groot is maar de voorzieningen onvoldoende. Daarom wordt voorgesteld om het speelruimtebeleid nog vijf jaar voort te zetten en in die buurten extra speelplekken te realiseren of bestaande plekken op te knappen. Dit rapport geeft een evaluatie van de afgelopen 10 jaar en richtlijnen voor de uitvoering speelruimte in de komende vijf jaar.
1 Inleiding
Als gemeente staan wij voor een gezonde samenleving. Onderdeel daarvan is een openbare ruimte die de inwoners uitnodigt bijeen te komen en te bewegen. Ook stimuleren wij onze inwoners om hun eigen verantwoordelijkheid voor hun
woonomgeving op te pakken samen met hun buurtgenoten. Daarom vragen wij hen – kinderen, ouders en andere omwonenden – wat zij zelf belangrijk vinden voor een prettige inrichting van een openbare speelplek. Bewegen en ontmoeten zorgt ervoor dat we gezond zijn en blijven, zowel lichamelijk als geestelijk.
In 2009 heeft de gemeenteraad de nota “Ruimte voor spelen: speelruimteplan gemeente Baarn – beleidsplan voor en analyse van speelruimte” vastgesteld. Na ruim tien jaar Baarns speelruimtebeleid is het tijd om de resultaten te bespreken en het plan op te maken voor 2020-2024.
Eerst plekken voor jongeren aan de rand van het dorp en daarna speelplekken in de wijk
Na de vaststelling van de nota Ruimte voor spelen is een interne gemeentelijke projectgroep speelruimte aan de slag gegaan met de uitvoering. Daarbij werden de toen nog bestaande
wijkplatforms nauw betrokken. Prioriteit gaven we aan de ontmoetingsplekken voor jongeren van 12-17 jaar aan de rand van het dorp. De gedachtegang was dat jongeren eerst een plek voor zichzelf moesten hebben om hen bij eventuele overlast op speelplekken in de woonwijk naar die plekken buiten de woonwijk te kunnen verwijzen. Na een opstartfase in 2009 heeft de projectgroep in 2010- 2012 diverse sport-, speel- en ontmoetingsplekken gerealiseerd. Echter, in de loop van 2012 is vanwege de moeilijke financiële situatie van de gemeente een uitgavenstop van kracht gegaan.
Daarom zijn vanaf medio 2012 tot en met 2016 bijna geen speelterreinen (her-)ingericht. Alleen bij nieuwbouwplannen of anderszins unieke kansen zijn nieuwe sport- en speelvoorzieningen
gerealiseerd. Met ingang van 2017 waren weer middelen voor de renovatie of nieuw inrichten van speelruimte beschikbaar. Toen is een prioriteitenlijst voor de jaren 2017-2019 opgesteld. De plekken van die lijst zijn inmiddels door de inzet van medewerkers van de teams beheer en ontwikkeling samenleving gerealiseerd.
Inspraakproces met kinderen en omwonenden
Voor elke (her)inrichting van een openbaar sport- of speelterrein is de standaardaanpak:
1. samen met omwonenden en gebruikers op de plek zelf de wensen en behoeften inventariseren;
2. de wensen en behoeften omzetten in een concept ontwerp;
3. het concept ontwerp schriftelijk voorleggen aan de omwonenden en gebruikers voor op- of aanmerkingen;
4. eventueel naar aanleiding van 3. nog aanpassingen doen en een definitief ontwerp maken;
5. omgevingsvergunning aanvragen (als dat nodig is);
6. aanbesteden en uitvoeren.
De doorlooptijd van stap 1 tot en met 6 is vijf tot zeven maanden inclusief de gangbare procedure voor omgevingsvergunning (exclusief een eventuele bezwaarprocedure). In alle gevallen waarderen de betrokkenen deze procedure bijzonder goed.
Leeswijzer
Deze nota is geschreven voor de leden van de gemeenteraad van Baarn. Het eerste doel is dat de gemeenteraadsleden een weloverwogen besluit kunnen nemen over de besteding van het Baarns gemeenschapsgeld voor openbare sport-, speel- en ontmoetingsvoorzieningen.
In deel 1 van dit rapport beschouwen we wat we in 2009-2019 gerealiseerd hebben van het uitvoeringsplan van de nota Ruimte voor spelen. In hoofdstuk 2 bespreken we de algemene beleidsuitgangspunten en hun realisatie. In hoofdstuk 3 gaan we in op de richtlijnen die de
gemeenteraad in 2009 meegaf: 1) prioriteit voor jongeren ontmoetingsplekken en 2) goede spreiding van speelplekken over de buurten.
In deel II geven we een uitvoeringsplan voor de periode 2020-2024. In hoofdstuk 4 gaan we in op de huidige spreiding van speelplekken en hoe die aansluit bij de verdeling van jeugdigen over de buurten van Baarn. In hoofdstuk 5 maken we een concrete planning voor de periode 2020-2024, inclusief de financiële planning.
In de bijlagen staat onder meer informatie in kaarten die het team informatie van de gemeente geproduceerd heeft.
Figuur 1 Cruyff Court Baarn aan de Prof. Krabbelaan - openingsfeest 27 mei 2015
DEEL 1 EVALUATIE
2 Beleidsuitgangspunten en hun realisatie
In 2009 zijn in de nota Ruimte voor spelen twaalf beleidsuitgangspunten opgesteld. In Tabel 1 geven we aan wat hiervan gerealiseerd is. Globaal kunnen we stellen dat de gemeente bij haar plannen uitgegaan is van deze twaalf punten. Echter, altijd van deze punten uitgaan is moeilijk, met name omdat de ruimte beperkt is in de bebouwde kom van Baarn. Niet alleen voor spelen maar ook voor vele andere functies wordt de beperkte openbare ruimte geclaimd. Gezien de vele claims op de bestaande ruimte is de oppervlakte die de gemeente gereserveerd heeft voor formele en informele speelruimte acceptabel en realistisch te noemen. In de buurten waar veel kinderen wonen hebben we nieuwe plekken ingericht en oude plekken opnieuw ingericht. Maar daar waar de prioriteit lager lag, in de buurten waar weinig kinderen wonen zoals bijvoorbeeld Prins Hendrikpark, Amaliapark en Wilhelminapark, zijn geen activiteiten geweest.
Tabel 1 Beleidsuitgangspunten speelruimte gemeente Baarn in 2009 en de realisatie anno 2019
Nr. Beleidsuitgangspunt Realisatie
1. “De gemeente onderkent het recht en het belang van speelruimte en wil zowel het informele als het formele spelen voor 0- tot en met 18-jarigen stimuleren.”
Niet van toepassing
2. “De gemeente wil voldoende
ontwikkelingsmogelijkheden aan de kinderen, jeugd en jongeren bieden door voldoende variatie in inrichting van de speel-, sport- en
ontmoetingsplekken aan te bieden.”
In sommige buurten met kinderen 0- 5 jaar is dit niet gerealiseerd, met name in de buurten Centrum, Schoonoordpark en Transvaal (zie Bijlagen 1 en 3). Voor 6-11 jarigen is dit in heel Baarn gerealiseerd behalve in de buurten waar bijna geen jeugdigen wonen (zie Bijlagen 2 en 4).
3. “De gemeente wil, om nu en in de toekomst de spreiding, kwantiteit en kwaliteit te waarborgen, landelijk getoetste normen voor formele speelruimte hanteren.”
Met de formele speelplekken in Baarn dekt de gemeente een groot deel van de buurten waar de
kinderen 0-5 jaar en 6-11 jaar wonen (zie de bijlagen 1-4).
4. “De gemeente wil een duurzaam netwerk aan speelplekken bieden voor zes tot achttien jarigen en dit aanvullen met plekken voor kinderen in de buurt daar waar de kinderen wonen.”
Deels gerealiseerd, deels niet gerealiseerd (zie tekst hieronder en de bijlagen 1-4)
5. “De gemeente wil, om nu en in de toekomst de kwantiteit en kwaliteit te waarborgen, landelijk getoetste normen voor informele speelruimte hanteren.”
We hebben niet bewust gestuurd op meer informele speelruimte omdat in Baarn al ‘voldoende informele speelplekken te vinden zijn’ (Nota Ruimte voor spelen, pag. 33).
6. “Bij ontwerp en veranderingen in de openbare ruimte wordt nagegaan hoe de bespeelbaarheid verhoogd kan worden. In ruimtelijke plannen met een ontwikkeling of wijziging in de openbare ruimte wordt een beknopte Speel Effect Rapportage (SER) gemaakt.”
Deels gerealiseerd. SER’s zijn niet gemaakt. Wel zijn in alle
nieuwbouwplannen overwegingen over speelruimte gemaakt. In sommige plannen is ook speelruimte gerealiseerd.
7. “De speeltuinverenigingen zijn door hun speciale inrichting en activiteiten een aanvulling op de openbare speelruimte.”
Gerealiseerd.
Nr. Beleidsuitgangspunt Realisatie 8. “De gemeente wil bij (her-) ontwikkeling van nieuwe
(brede) scholen de schoolpleinen openbaar maken.” Gerealiseerd: de schoolpleinen van De Uitkijck en Noorderbreedte zijn voor het grootste gedeelte openbare speelplekken geworden.
9. “In overleg met de vereniging open stellen van de sportvelden, enkel voor georganiseerde
sportactiviteiten buiten de vereniging om zoals schoolvoetbal en buurtsportwerk.”
Deels gerealiseerd: de gemeente en de scholen organiseren toernooien en er is een voor iedere jongere opengesteld jeugdhonk in en rondom het clubgebouw van SV Baarn.
10. “De gemeente wil dat toekomstige
bestemmingsplannen en stedenbouwkundige plannen worden getoetst aan de visie en normen van speelruimte. Hiertoe wordt in een vroeg stadium een beknopt Programma van Eisen ingediend en ingepast in de grondexploitatie.”
Gerealiseerd, bijvoorbeeld in de bouwplannen De Kwekerij, Cornelis de Ruijterhof en Smutslaan.
11. “De gemeente wil een minimaal onderhoudsniveau
van 70% waarborgen.” Gerealiseerd. Speeltoestellen
worden vier keer per jaar geïnspecteerd en indien nodig gerepareerd.
12. “Bij klachten inzake onveilige en onwenselijke situaties worden binnen twee werkdagen passende maatregelen genomen.”
Gerealiseerd. Bij onveiligheid van speeltoestellen worden ze onmiddellijk gerepareerd.
De “landelijk getoetste normen” waarnaar de beleidsuitgangspunten 3 en 5 naar verwijzen staan in Figuur 2 vermeld. Het gaat daarbij om de afstand van de woning tot de speelplek, het aantal kinderen dat binnen de actieradius van de speelplek woont, de oppervlakte van de speelplek en aantallen toestellen en speelprikkels per speelplek. Wij beperken ons voor Baarn tot de eerste twee
leeftijdscategorieën: 0-5 jaar en 6-11 jaar. Immers, voor de actieradius van jongeren (meer dan 1.000 meter) geldt dat de gehele bebouwde kom van Baarn hierbinnen valt.
Figuur 2 Normen voor formele speelplekken (uit nota Ruimte voor spelen)
De behoeften aan formele en informele speelruimte beïnvloeden elkaar wederzijds. Immers daar waar veel informele speelplekken beschikbaar zijn hebben kinderen weinig behoefte aan formele speelplekken, en vice versa. In het kader op pagina 11 staan de definities voor formele en informele speelplekken.
Informele speelruimte vs formele speelruimte
In de Bijlagen 1 en 2 geven we de dichtheid aan van de kinderen in de twee leeftijdscategorieën 0-5 jaar en 6-11 jaar per buurt van Baarn. In de Bijlagen 3 en 4 laten we de dekking van de formele en informele speelplekken voor de twee leeftijdscategorieën zien.
De aanwezigheid van véél informele ruimte vermindert de behoefte aan formele speelruimte. Maar ook een wijkkenmerk zoals de aanwezigheid en de grootte van tuinen bij de woningen in de wijk kan van invloed zijn op die behoefte. Hoe meer woningen tuinen hebben en hoe groter die tuinen zijn, des te kleiner is de behoefte aan openbare speelplekken. Ook kan bijvoorbeeld de aanwezigheid van goed bereikbare en toegankelijke natuur aangrenzend aan de wijk de behoefte aan formele
speelplekken doen dalen. Deze factoren spelen bijvoorbeeld in de buurten Prins Hendrikpark, Amaliapark en Wilhelminapark.
Aan de hand van de normen en de in 2009 bestaande formele speelplekken in Baarn zijn in de nota Ruimte voor spelen witte vlekken bepaald waar geen formele speelplekken waren maar wel een aanzienlijk aantal kinderen: de zoekplekken. In hoofdstuk 3 gaan we verder in op de realisatie van de voorgestelde zoekplekken.
Ook kunnen we aan de hand van deze normen bepalen dat we een formele speelplek “secundair maken”. Dat doen we als binnen een straal van 100 meter van de speelplek voor 0-5 jarigen minder dan 15 kinderen wonen. Dit is bijvoorbeeld in Eemdal-Noord het geval voor de speelplekken aan de Horizon.
Formele speelplekken zijn terreinen in de openbare ruimte die exclusief voor sport of spel zijn bestemd en zijn ingericht met sport- of speeltoestellen. Dit zijn voornamelijk
traditionele speelplekken en trapveldjes.
Informele speelruimte is bespeelbare openbare ruimte zonder speeltoestellen.
Figuur 3 Openbare speelplek aan Jan Steenlaan naast de speeltuin vereniging (die niet altijd geopend kan zijn)
3 Gerealiseerde speelplekken in 2009-2019
In zijn algemeenheid stelden we in de nota Ruimte voor spelen dat “de speelstructuur dient aan te sluiten op het aantal, de leeftijd en de behoefte van de verschillende leeftijdsgroepen per buurt.” In de bijlagen 1-4 is af te lezen dat de structuur van formele speelplekken redelijk dekkend is voor de buurten in Baarn waar de kinderen wonen. Daar waar bijna geen kinderen wonen zoals bijvoorbeeld de buurt Prins Hendrikpark zijn ook geen formele speelplekken. Dit geldt zowel voor 0-5 jarigen (Bijlage 1) als voor 6-11 jarigen (Bijlage 2).
In de nota Ruimte voor spelen waren alle bestaande, formele, openbare speelplekken van Baarn geïnventariseerd. Dat waren toen 43 plekken. Van deze speelplekken hoefde 12 plekken niet noodzakelijk aangepast te worden, maar van 32 plekken werd voorgesteld om die te herinrichten.
Ook identificeerden de speelruimteadviseurs de zogeheten “zoekplekken” in de gebieden waar behoefte was aan meer plekken dan beschikbaar waren. Daarnaast adviseerden ze zogenoemde
“maatregelen”. Dit zijn speelaanleidingen zoals bijvoorbeeld hinkeltegels of stapstenen in de openbare ruimte kunnen, zonder dat een aparte speelplek afgebakend is. Samenvattend is in de afgelopen periode het volgende gerealiseerd:
Tabel 2 Herinrichting van bestaande speelplekken en inrichting van nieuwe
speelplekken (zoekplekken) in de gemeente Baarn in de jaren 2009-2012 en 2017-2019 Gerealiseerd Niet gerealiseerd Geen aanpassingen nodig Totaal
Bestaande speelplekken 20 12 12 44
Zoekplekken 16 15 1* 32
Maatregelen 4 8 0 12
Totaal 40 35 13 88
*Het gaat hier om het openbaar stellen schoolplein Gaspard de Coligny maar inmiddels is de school verhuisd
Hierbij moet vermeld worden dat in 2012 vanwege de financiële situatie van de gemeente Baarn een uitgavenstop van kracht werd die voor openbare speelruimte pas weer opgeheven werd in 2017. In de periode medio 2012 tot eind 2016 is daarom de nota Ruimte voor Spelen niet uitgevoerd. In 2017 heeft de gemeenteraad weer structureel budget beschikbaar gesteld voor inrichting van nieuwe speelplekken en herinrichting van bestaande plekken. Voor de Pekingtuin is toen incidenteel nog extra budget beschikbaar gesteld.
Figuur 4 a) bestaande speelplek heringericht – Maarschalksbos, b) zoekplek gerealiseerd – Jan Steenlaan
Figuur 5 Maatregel gerealiseerd: stapstenen als speelaanleiding op de Brink
Jongeren Ontmoeting Plekken eerst
Bij de vaststelling van de nota in 2009 heeft de gemeenteraad aangegeven dat het belangrijk was om eerst Jongeren Ontmoeting Plekken (JOP’s) in te richten aan de rand van Baarn buiten de
woonwijken. Dat maakt het namelijk mogelijk om jongeren die in de woonwijk overlast geven op een kinderspeelplek te verwijzen naar een JOP. In de jaren 2009-2011 hebben we daarom voorrang gegeven aan plekken voor jongeren aan de rand van de bebouwde kom: een JOP aan de De Geerenweg bij het BP benzinestation, een JOP, pannaveld en basketballpaal op het speelterrein aan de Lepelaarstraat en een verbeterd sportplein aan de De Geerenweg bij de hockeyvelden.
Figuur 6 a) Jongeren Ontmoeting Plek – De Geerenweg, b) Sportplein – De Geerenweg
Evenwichtige verdeling van speelplekken over de wijken
In de nota Ruimte voor spelen is een andere wijkindeling gehanteerd dan gebruikelijk. Buurten zijn samengevoegd tot “wijken”. In het kaartmateriaal van dit uitvoeringsplan gebruiken we de officiële buurtindeling die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gebruikt. Die wordt normaal
gesproken ook door de gemeente gebruikt. De termen wijk en buurt worden veel door elkaar gebruikt in Baarn. Formeel bij het CBS bestaat Baarn uit vijf wijken: 00 Baarn, 01 Baarn-Noord, Eemdal en Eemland, 02 P.H.W. Park, 04 Buitengebied en 05 Lage Vuursche. Voor dit uitvoeringsplan is de wijkindeling niet praktisch, vandaar dat de CBS Buurtindeling gebruikt wordt (zie Bijlagen 1-5).
Ook gaf de gemeenteraad prioriteit aan een evenwichtige verdeling van speelplekken over de wijken.
In de afgelopen periode hebben wij herinrichtingen, nieuwe plekken (zoekplekken) en maatregelen daarom evenwichtig verspreid over de wijken van Baarn:
• Buitengebied (2)
• Centrum (3)
• Eemdal-Noord (4)
• Eemdal-Zuid (3)
• Noordoostwijk (11)
• Noordwestwijk (2)
• Noordwijk (5)
• Zuidwestwijk (2)
• Zuidwijk (8).
De auteurs van de nota gaven aan dat prioriteit moest worden gegeven aan de Noordoostwijk, Zuidwijk en Zuidwestwijk omdat daar op de kaart met formele speelplekken nog ‘witte vlekken’ zijn.
Wat betreft de Noordoostwijk is veel gerealiseerd (11 plekken waaronder 6 nieuwe speelplekken), evenals in de Zuidwijk (8 plekken waarvan 2 nieuwe plekken), maar in de Zuidwestwijk is minder gebeurd. In een tweede fase zouden volgens de auteurs het Centrum en de Noordwijk van extra speelplekken voorzien moeten worden. Daar is ook het een en ander gerealiseerd in de afgelopen jaren, 3 respectievelijk 5 plekken. De prioriteiten van de nota Ruimte voor spelen zijn als volgt gerealiseerd:
In de Noordoostwijk (buurten Staatsliedenwijk en Schilderswijk) zijn drie zoekplekken
gerealiseerd, op de locaties Jan Steenlaan, Schaepmanlaan en Talmalaan. Dit zijn nieuwe plekken in een wijk waar weinig openbare ruimte is die omgevormd kan worden tot speelplek. Zo geven de auteurs van de nota Ruimte voor spelen aan dat ten oosten van de Johannes Vermeerlaan gezocht moet worden naar een plek voor 0-5 jarigen en een plek voor 6-11 jarigen. Maar in dat gebied is geen andere openbare ruimte beschikbaar dan parkeerplekken, straten en stoepen. We gaan ervan uit dat de bewoners uit dit gebied voor hun kinderen speelruimte zoeken op het Johannes
Vermeerplantsoen en in de Speeltuinvereniging Baarn aan de Jan Steenlaan.
In de Zuidwijk (de buurten Oude Oosterhei en Nieuwe Oosterhei) zijn twee grote speelterreinen toegevoegd: het nieuwe speelterrein aan de Lepelaarstraat en het schoolplein van brede school De Uitkijck aan de Margrietstraat. Het speelterrein aan de Lepelaarstraat is gesegmenteerd in een gedeelte voor kinderen van 6-11 jaar en een gedeelte voor jongeren (12-17 jaar). Het schoolplein van De Uitkijck is verdeeld in een gedeelte voor peuters en kleuters (0-5 jaar) en een gedeelte voor kinderen (6-11 jaar). Het gebruik van het schoolplein als openbare speelplek was in de nota Ruimte voor spelen aanbevolen.
In de Zuidwestwijk (de buurten Pekingpark, Prins Hendrikpark, Amaliapark en Transvaal) is geen nieuwe speelplek gecreëerd. Het idee om het schoolplein van de NBS aan de Smutslaan open te stellen is niet meer actueel omdat de school verhuisd is naar een nieuwe locatie. Voor een speelplek in het nieuwbouwplan Smutslaan was in de wijk geen draagvlak. Wel heeft de projectontwikkelaar
€ 12.500 beschikbaar gesteld om de dichtstbijzijnde speelplek (Maarschalksbos) op te knappen. Die speelplek – naast het hertenkamp – is in 2018 heringericht. Daarbij is ook een verhard trapveldje gerealiseerd, wat een zoekplek was in de nota Ruimte voor spelen. Verder is aan de Zuidwestwijk
geen prioriteit gegeven omdat de wijkbewoners in het algemeen grote tuinen hebben waarin hun kinderen kunnen spelen.
In het Centrum (de buurten Centrum en Schoonoordpark) is geen ruimte voor een nieuw speelterrein. Wel is in de Pekingtuin een extra speelplek gerealiseerd, namelijk naast de poffertjeskraam. De al bestaande speelhoek is in 2017 volledig opnieuw ingericht.
Het aantal speelplekken in de Noordwijk (de buurten Professorenwijk en Zandvoort) lag in 2009 iets onder de norm. In de afgelopen jaren zijn drie nieuwe speelplekken gerealiseerd: de Kwekerij, de Cornelis de Ruijterhof en het openbare schoolplein van de Noorderbreedte aan de Oude Werf. De leeftijdscategorieën 0-5 jaar en 6-11 jaar hebben daarmee veel extra formele speelruimte gekregen en daarmee voldoet het aantal speelplekken in die buurt weer aan de norm.
In Bijlage 6 staan foto’s van de gerealiseerde speelplekken.
Figuur 7 Maarschalksbos – pannaveldje op heringerichte speelplek
DEEL 2 UITVOERINGSPLAN 2020-2024
4 Speelruimteverdeling over de buurten
Voor de komende jaren houden wij vast aan de uitgangspunten uit de nota Ruimte voor spelen:
de gemeente wil, om nu en in de toekomst de spreiding, kwantiteit en kwaliteit te waarborgen, landelijk getoetste normen voor formele en informele speelruimte hanteren.
Speelruimte in aanstaande nieuwbouwprojecten
De nieuwe omgevingswet gaat naar verwachting in 2021 in. Daarin moeten alle ruimtelijke
ontwikkelingen getoetst worden aan de gevolgen voor de gezondheid. Bijvoorbeeld de GGD wordt dan betrokken bij planvorming en ongetwijfeld zal die zich ook hard maken voor voldoende beweegruimte voor de jeugd. Immers, spelen en sporten in de openbare ruimte zijn van grote positieve invloed op de mentale en fysieke gezondheid van jeugdigen. Voor de inrichting van nieuwe buurten wordt meestal de NUSO/Jantje Beton-norm van drie procent van de uitgegeven grond reserveren voor formele speelruimte. Bij nieuwbouwplannen moet ook financieel gereserveerd worden voor de inrichting van de speelruimte. De kosten voor speelplekken in nieuwbouwbuurten kunnen niet uit het reguliere, structurele budget voor openbare speelruimte gedekt worden.
Behoefte van de 0-5 jarigen aan speelruimte in bestaande buurten
In Baarn in de buurten Zandvoort, Professorenwijk, Staatsliedenwijk, Schilderswijk, Oude Oosterhei en Nieuwe Oosterhei wonen de meeste kinderen. In Bijlage 1 zien we dat daar per buurt meer dan 100 kinderen in de leeftijd 0-5 jaar wonen. Ook het aantal kinderen in de leeftijd 6-11 jaar is daar hoog (zie Bijlage 2). Er zijn in de afgelopen 10 jaar juist in deze buurten veel nieuwe speelplekken ingericht en bestaande speelplekken gerenoveerd (zie Bijlage 5). In Figuur 6 staat hiervan een voorbeeld: in het nieuwbouwproject De Kwekerij is een speelplek gecreëerd die niet alleen voor de nieuwe bewoners gebruikt wordt maar ook door de omwonenden uit Goudenregenlaan, Elzenlaan en Essenlaan. Toch is in deze buurten voor lang niet alle kinderen van 0 tot 5 jaar dicht bij huis een formele of informele speelplek. Bijlage 3 geeft een beeld van de dekking van de buurten door formele en informele speelplekken voor 0-5 jarigen. Zo zijn in de hiervoor genoemde buurten nog de nodige
‘witte vlekken’ waar geen speelplekken binnen een straal van 100 m aanwezig zijn voor kinderen.
Daarentegen zien we bijvoorbeeld in de buurt Eemdal-Noord een volledige dekking van de buurt door speelplekken voor 0-5 jarigen terwijl daar minder kinderen van die leeftijd wonen dan bijvoorbeeld in de aangrenzende Schilderswijk. In de buurten Transvaal, Pekingpark, Amaliapark en Prins Hendrikpark is geen enkele speelplek voor 0-5 jarigen. De behoefte aan speelplekken is hier echter ook laag omdat a) er weinig kinderen wonen (zie Bijlage 1), b) de woningen in het algemeen grote tuinen hebben en c) de buurten grenzen aan gebieden met veel informele speelruimte zoals het Baarnse Bos en Maarschalksbos. In de buurten Wilhelminapark en Componistenwijk wonen wel iets meer kinderen van 0-5 jaar, maar zijn ook enkele speelplekken aanwezig. Bovendien is hier veel informele speelruimte in bijvoorbeeld het Maarschalksbos en Hoge Bos.
Behoefte van de 6-11 jarigen aan speelruimte in bestaande buurten
Bijlage 4 geeft een beeld van de spreiding van speelplekken voor 6-11 jarigen. Hieruit blijkt dat vrijwel de gehele bebouwde kom van Baarn gedekt is door speelplekken voor deze leeftijdscategorie.
De behoefte aan nieuwe plekken (zoekplekken) is laag. De ‘uitzonderingsbuurten’ zijn Transvaal, Pekingpark, Amaliapark en Prins Hendrikpark: daar zijn geen formele speelplekken voor 6-11 jarigen.
Om dezelfde redenen als hierboven bij de 0-5 jarigen genoemd zijn is de behoefte aan formele speelplekken laag.
Figuur 8 De Kwekerij, de speelplek is ingericht bij oplevering van het
nieuwbouwproject maar ook bedoeld voor de aangrenzende ‘oudere’ straten
Conclusies
In de komende jaren richten we ons vooral op de behoeften van 0-5 jarigen in de buurten waar veel kinderen wonen en nog geen volledige dekking is van formele speelplekken. Het structurele budget is voldoende om de ‘witte vlekken’ aanzienlijk in te vullen. Het gaat vooral om de buurten Zandvoort, Professorenwijk, Staatsliedenwijk, Schilderswijk, Oude Oosterhei en Nieuwe Oosterhei.
Bij nieuwbouwprojecten moet de gemeente ruimte en budget reserveren voor speelruimte voor kinderen in zowel de leeftijdscategorie 0-5 jaar als 6-11 jaar.
5 Planning 2020-2024
5.1 Nog te realiseren formele speelplekken
Ten eerste resteren nog plekken die al gepland waren in de tijd dat de al eerder genoemde uitgavenstop in werking trad (2012). De volgende plekken waren toen gepland voor uitvoering in 2012-2013:
Tabel 2 In 2012 geplande speelplekken uit het speelruimteplan die anno 2019 nog niet gerealiseerd zijn
Plek/
maatregel
Locatie Omschrijving maatregel in de nota Ruimte voor spelen (2009)
Z29 bijvoorbeeld bij Moskee, Brede
Stay Around voorziening creeren in overleg met jongeren12 t/m 18 jaar.
1509 Onland 6 t/m 18 jaar met de jeugd bekijken hoe het veldje verbeterd kan worden
Z30 August Janssenweg, voormalige camping
6 t/m 18 jaar huttenbouwplek, struinplek, trapveldje, fietscrossbaan
2002 Ypendael 0 t/m 11 jaar meer uitdaging voor de jeugd bieden, meer open uitstraling, pleinplakkers op parkeerplaats naast speelplek
Z17 Meijerslaan, prof.
groenstrook
12 t/m 18 jaar ontmoetingsvoorziening voor de buurt, jongeren en ouderen met een jeu-de-boulesbaan beschikbaar voor iedereen
Wij stellen voor om deze plekken in 2020-2024 prioriteit te geven. Ze liggen in buurten met relatief veel kinderen (bijlagen 1 en 2). Daarbij merken we op dat de groenstrook van de Prof. Meijerslaan en de plek naast de moskee (Bremstraat) niet geschikt zijn voor jongeren ontmoeting plek omdat ze midden in een woonwijk liggen. Wel is daar behoefte aan speelplekken voor jeugd van 0-11 jaar.
Vanwege de kinderdichtheid van de buurten hebben de plekken Z17 en Z29 de hoogste prioriteit.
Tijdens de bijeenkomsten op speelplekken hebben de kinderen en ouders steeds aangegeven dat ze behoefte hebben aan voetbalveldjes. Dat is wellicht mogelijk op de plekken Z29 en Z30. Plek 1509 is al een voetbalveldje, maar de kwaliteit laat sterk te wensen over. Ook is in de omgeving van Eemdal-Noord en de Schilderswijk een probleem met het openbare voetbalveldje aan de De Geerenweg bij het BP-benzinestation (plek 1411). Dit veldje is al jaren in slechte conditie vanwege mollen (zie Figuur 9) en voorgesteld wordt om de natuurgrasmat te vervangen door kunstgras.
Figuur 9 De Geerenweg bij BP-station, molshopen in het openbare voetbalveldje
Daarnaast signaleren we nog behoefte aan (her-)inrichting op de volgende plekken:
Tabel 3 Speelplekken door inwoners gemeld als op te knappen plekken
Speelpleknr Locatie Maatregel zoals beschreven in de nota Ruimte voor spelen (2009)
1507 Galei, de speelplek handhaven en eventueel uitbreiden 0 t/m 5 jaar
1101 Fockema
Andreaelaan PR
opknappen, inrichten voor kinderen, 0 t/m 11 jaar
1102 Fockema-
Andreaelaan PR
opknappen, inrichten voor kinderen, 0 t/m 11 jaar
1103 Fockema-
Andreaelaan PR
uitdagende speelplek voor de jeugd creeren, bijvoorbeeld met schommel, uitdagend draai-zwaai toestel, 0 t/m 11 jaar
0502 Plevierweide / Meeuwenweide
0502-0503-0504 één speelplek, fiets/skate parcour aanleggen d.m.v. aanpassing verharding. Praatpaal / benzinestationnetje toevoegen, 0 t/m 5 jaar
0503 Meerkoetweide /
Meeuwenweide
0502-0503-0504 één speelplek, 0 t/m 5 jaar
0504 Plevierweide / Zwanenweide
0502-0503-0504 één speelplek, 0 t/m 5 jaar
Z26 Guido de Bres
schoolplein, speeltuinvereniging
met school en speeltuinvereniging in gesprek over de openbaarheid van de speelvoorziening, 0-11 jaar
Dit zijn plekken die in de afgelopen jaren genoemd zijn door inwoners via e-mail, meldingen
openbare ruimte, twitter en facebook. Als we de kinderdichtheid van de buurten zwaar laten wegen, dan hebben de plekken 1101, 1102, 1103 en Z26 de hoogste prioriteit.
De overige niet gerealiseerde plekken van de nota Ruimte voor spelen zijn gelegen in de
Zuidwestwijk (de buurten Pekingpark, Pr. Hendrikpark, Transvaal en Amaliapark, 6 niet gerealiseerde plekken) waar de inwoners zelf in het algemeen grote tuinen hebben. Op andere plekken worden maatregelen voorgesteld in de informele speelruimte, zoals een voetcarillon op de Brink of
speelaanleidingen bij een vijver aan de Emmalaan. Het gaat om 8 plekken. De overige 9 zoekplekken zijn in buurten waar nauwelijks openbare ruimte is om speelplekken te realiseren en/of bezwaren van omwonenden tegen een speelplek of jongeren ontmoetingsplek vrijwel zeker zullen komen.
Voor de vele huidige kleine en verouderde speelplekken in de buurten Eemdal-Noord en Eemdal- Zuid stellen we voor om ze óf a) af te stoten/toestellen te verwijderen óf b) één toestel terug te plaatsen zoals bijvoorbeeld een vogelnestschommel. De keuze voor a) of b) hangt af van het aantal kinderen dat binnen een straal van 100 meter van de speelplek woont. Als er veel 0-5 jarigen zijn (meer dan 15 binnen een straal van 100 m), dan plaatsen we een nieuw speeltoestel terug. Als er weinig of geen jonge kinderen zijn (minder dan 15 binnen een straal van 100 m) dan plaatsen we geen toestel meer terug.
Verder is er een knelpunt wat betreft de buurt Eemdal-Noord. Daar is veel behoefte aan een trapveldje maar geen perceel dat groot genoeg is. Daarom stellen we voor om het trapveldje bij het BP-station te verbeteren door kunstgras aan te leggen. Het voetbalveldje ligt weliswaar niet in Eemdal-Noord, maar grenst er direct aan.
5.2 Financiële planning
Voor de financiële planning maken we onderscheid tussen 1) kosten voor reguliere inspecties, klein onderhoud en reparaties en 2) investeringskosten voor herinrichten van bestaande plekken of inrichten van nieuwe speelplekken.
Inspecties en klein onderhoud
Het structurele budget voor inspecties en klein onderhoud is begroot op € 35.000 per jaar. Deze kosten stijgen als het aantal speeltoestellen in Baarn stijgt. Omdat we enkele nieuwe plekken realiseren in 2020-2024 neemt het aantal speeltoestellen toe. We schatten een stijging van 235 speeltoestellen nu tot 250 in 2024. Wellicht daalt het aantal daarna licht vanwege het ‘secundair maken’ van enkele speelplekken in Eemdal-Noord en Eemdal-Zuid. Vooralsnog schatten we in dat het structurele budget van € 35.000 voor inspecties, klein onderhoud en reparaties volstaat.
Investeringskosten voor nieuwe plekken en herinrichten van bestaande plekken
Voor de investeringen in nieuwe speelplekken of her in te richten bestaande plekken is structureel
€ 96.000 per jaar begroot.
Van tevoren is moeilijk in te schatten hoeveel de inrichting van een nieuwe speelplek gaat kosten.
Kijken we echter naar de praktijk van de afgelopen jaren 2017, 2018 en 2019 dan zien we dat de inrichting van tien speelplekken in totaal ongeveer € 600.000 gekost heeft. De gemiddelde kosten per plek waren dus € 60.000. Hierbij zaten enkele centrale, grotere speelterreinen zoals de Pekingtuin, het Hoge Bos, de Kemphaanstraat en het Maarschalksbos die beduidend meer kostten.
Voor de komende jaren is vijf maal (2020-2024) 96.000 euro is gelijk aan € 480.000 beschikbaar.
Uit 5.1 blijkt dat nog tien speelplekken (zowel nieuwe plekken als bestaande her in te richten plekken) prioriteit hebben. Gemiddeld is er dus per plek € 48.000 beschikbaar, aanzienlijk minder dan de in 2017-2019 ingerichte plekken. Echter, omdat ze gemiddeld kleiner zijn dan de plekken van 2017-2019 denken we ze te kunnen inrichten met dit beperkte budget.
Geen budget beschikbaar voor nieuwbouwplannen
In het voorgaande is geen rekening gehouden met de inrichting van eventuele nieuwe speelplekken in nieuwbouwplannen. Dat betekent dus dat bij de ontwikkeling nieuwbouw van woningen de
speelruimte integraal onderdeel moet zijn van het plan en dat voor de inrichting van speelruimte dus ook geld gereserveerd moet worden. Vanuit het reguliere budget voor speelruimte zijn geen middelen beschikbaar in 2020-2024.
BIJLAGEN
Bijlage 1 Verdeling van kinderen 0-5 jaar over de buurten
Bijlage 2 Verdeling van kinderen 6-11 jaar over de buurten
Bijlage 3 Verdeling van speelplekken voor 0-5 jarigen over de buurten van Baarn
Bijlage 4 Verdeling van speelplekken voor 6-11 jarigen
Bijlage 5 In 2009-2019 gerealiseerde speelplekken en de verdeling van kinderen 0-5 jaar over de
buurten
Bijlage 6 Plattegrond nog te realiseren sport- en speelplekken in 2020-2023
Bijlage 7 Foto’s van gerealiseerde speelplekken
Noordoostwijk (Staatsliedenwijk en Schilderswijk)
De Geerenweg - voetbalveldje bij BP-benzinestation
De Geerenweg - Jongeren Ontmoeting Plek met wifi-bank bij BP-benzinestation
2 De Geerenweg - sportplein
Israëlsstraat - achter Geerenplein
Jan Steenlaan - naast de Speeltuin Baarn
Schaepmanlaan
Talmalaan - voormalige school 't Geerke
Zuidwijk (Oude Oosterhei en Nieuwe Oosterhei)
Begoniastraat - voetbalveld "teerplein" vernieuwd
Lepelaarstraat - jongerenhoek met pannaveld en basketballpaal
Lepelaarstraat - Jongeren Ontmoeting Plek (JOP)
Lepelaarstraat - speelhoek voor doelgroep 6-11 jaar
Margrietstraat - schoolplein De Uitkijck bovenbouw
Margrietstraat - schoolplein De Uitkijck onderbouw
Oosterstraat - hoek Snipstraat
Zuidwestwijk
Bilderdijklaan - speelprikkel
Centrum (Centrum en Schoonoordpark)
Pekingtuin
Pekingtuin - speelhoek bij de poffertjeskraam
Brink - speelprikkel stapstenen
Noordwijk (de buurten Professorenwijk en Zandvoort)
Cornelis de Ruijterhof - 0-5 jarigen speelplek
Prof. Krabbelaan -Cruyff Court Baarn
De Kwekerij - speelplek voor 6-11 jarigen
De Kwekerij - speelplek voor 0-5 jarigen
J.F. Kennedylaan - schoolplein Noorderbreedte
De Oude Werf - schoolplein Noorderbreedte
Noordwestwijk (Componistenwijk en Wilhelminapark)
Eemnesserweg - speelplek naast hertenkamp in Maarschalksbos
Eemdal-Noord
Van Speyklaan - speelplek 0-11 jarigen
Stellingwerflaan - speelplek 0-11 jarigen
Eemdal-Zuid
Pinksterbloemhof - speelplek 0-11 jarigen
De Bark - voetbalveldje 't Onland
Buitengebied West (Lage Vuursche)
Slotlaan - speelplek bij dorpshuis De Furs in Lage Vuursche
Buitengebied Oost (Eemland waaronder Eembrugge)
Bischopswaai - speelplek in de openbare ruimte bij woonwagens
