RIJKSUNIVERSITEIT GENT

•••

• -

LABORATORIUM VOOR TOEGEPASTE GEOLOGIE EN HYDROGEOLOGIE

GRONDWATERWINNING TE

GENT - ARBEDKAAI

�Ait>-

111111

RIJKSUNIVERSITEIT

GENT

� 111111

RIJKSUNIVERSITEIT GENT

GRONDWATERWINNING TE

GENT - ARBEDKAAI

N.V. AIR PRODUCTS

Ar bedkaai

9020 GENT

Leiding : Prof. Dr. w. De Breuck

Studie en verslag : Lic. M. DE CEUKELAIRE Lic. M. VAN CAMP

Dossiernummer : TGO 90010 Datum : maart 1990

laboratorium voor toegepaste geologie en hydrogeologie

geologisch instituut S 8 krijgslaan 281

8-9000 gent

telefoon 091-22.57.15

INHOUD

1. INLEIDING

2. GEOLOGISCHE OPBOUW 2.1. Algemeen

2.2. De doorlatende laag KZ2 2.3. De slecht doorlatende laag KL 2.4. De doorlatende laag KZ1

2.5. De zeer slecht doorlatende laag a2

3. RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK

1

1 1 1 1 3 3

3

1. INLEIDING

Eind februari 1990 gaf de firma N.V. Air products het Labora­

torium voor Toegepaste Geologie en Hydrogeologie van de Rijksuniversiteit Gent (LTGH) de opdracht de invloed van de uitbreiding van de grondwaterwinning op de omgeving na te gaan. Voor deze studie werd gebruik gemaakt van bestaande gegevens in de omgeving.

2. GEOLOGISCHE OPBOUW

2.1. Algemeen

De opbouw van de ondergrond wordt geillustreerd aan de hand van fig. 1. Deze werd opgesteld met resultaten van de borin­

gen uitgevoerd op de fabrieksterreinen en een aantal boringen in de onmiddellijke omgeving.

Gegevens over de samenstelling en de kenmerken van de ver­

schillende lagen werden gehaald uit de Hydrologische Studie van de Kanaalzone (DE BREUCK et al., 1983).

2.2. De doorlatende laag KZ2

Deze laag is van kwartaire, pleistocene ouderdom, en bestaat uit fijn zand. Plaatselijk kan deze laag leem- of kleihoudend zijn. In het studiegebied is deze laag ca. 9 m.

Voor de horizontale doorlatendheid werd een gemiddelde waarde van 6.75 m/d aangenomen.

2.3. De slecht doorlatende laag KL

De slecht doorlatende laag KL is van kwartaire pleistocene ouderdom. De laag bestaat overwegend uit leem, met zandhou­

dende zones of laagjes.

-2-

--- ---. � .-. � . �---- --- ---- � ca+7

KZ2

· . . . .

.

.

.

.

^.

.

. . I ', o I

. .

.

.

. .

.

I 0 0 0 O o 0

.

.

. .

. . · .

. ^.

.

^{. . . ' ·}

. .

.

_.

^{. .}

. .

^{. · . .}

_{. . .}

^.

. . . ·

.

.

^{. . . ·}

zand

fig1. Algeme�� overzicht van de geologische opbouw van het studiegebied.

-3-

De dikte van deze laag is in het studiegebied ongeveer 3 m.

De vertikale doorlatendheid bedraagt ca. 0,0 5 m/d.

2.4. De doorlatende laag KZ1

Deze laag vormt de basis van het Kwartair. Het zand is iets grover dan dat in de hogergelegen laag KZ2.

De dikte in het studiegebied is ca. 7 m.

De horizontale doorlatendheid werd, op basis van bestaande studies, gelijkgesteld aan 12.25 m/d.

2.5. De zeer slecht doorlatende laag a2

Deze laag bestaat uit stijve grijze klei en wordt voor deze studie als ondoorlatend substraat beschouwd.

3. RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK

De invloed van de winning op de grondwatertafel in de omge­

ving werd berekend door middel van een kwasi-driedimensional stromingsmodel.

De ingevoerde gegevens in het matematisch model voor wat betreft de lagenopbouw en de hydraulische parameters (zie 2) zijn gemiddelde waarden bekomen uit resultaten van studies in de omgeving.

Het modelgebied is weergegeven in fig. 2. Het is opgebouwd uit 31 rijen en 23 kolommen.

De zuidelijke en westelijke grens vallen samen met respektie­

velijk het Rodenhuizedok en het Kanaal Gent-Terneuzen. Hier

-4-

LEGENDE _•

bestaande pompput

· •

nieuwe pompput

fig. 2 -Modelgebied en aanduiding van de cellen waarin gepompt wordt.

-5-

werd de constante stijghoogte van 4,45 m TAW aangenomen.

Er wordt gepompt op een diepte van ongeveer 20 m, uit de laag KZ1. In deze studie werd enkel rekening gehouden met de win­

ningen van de firma Air Products.

Er werden twee berekeningen uitgevoerd . De eerste met de huidige debieten, namelijk 3 x 197 m3/d. De resultaten zijn afgebeeld in fig. 3 en 4. In de bovenste watervoerende laag ontstaat een verlaging tot + 4,25 m TAW, dus ca. 3,25 m onder het maaiveld. In de onderste aangepompte laag worden de stijghoogten verlaagd tot + 3,7 5 m TAW.

Bij de tweede berekening werden de nieuwe pompputten in de simulatie bijgevoegd zodat in het totaal zo'n 1310 m3/d (3 x 197 m3/d + 3 x 240 m3/d) door het bedrijf wordt opgepompt. De resultaten van deze simulatie zijn weergegeven in figuur 5 en 6. In de bovenste laag KZ2 wordt de watertafel verlaagd tot + 3 m TAW. In de onderste laag dalen de stijghoogten tot + 2 m TAW.

In figuur 7 en 8 werd een verschil gemaakt van de huidige toestand met nieuwe winningen.

Een toename van het winningsdebiet zal een grotere uitstro­

ming vanuit het kanaal veroorzaken. De verlagingen van de stijghoogten zullen zich vooral ten oosten van de winning manifesteren, en zullen in de laag KZ1 maximaal 2 m bedragen.

17

p '·

-6-

. '

·,

. .• ' l ^{-i ··t}

; : ;J

;

^. •I 1 : ·��·:.

: .... -;=� .

fig.4 -Stijghoogten (in

m

TAW) in de laag KZ1 bij pomping uit de bestaande winningsputten.

. .·

�·.

-7-

l..l.._l I

^{I ' ·:· . . I• ., :1} r• ^{. ' •I I} I ...er." ^{l�· ··.}

/

^·. ..

� ^I

^{. . :-� ·- �}

^{. �� �·}

;., .. ; .

['.. ^{. ' ·-- . �� ... (�}

fig.

3

-Stijghoogten (in

m

TAW) in de laag KZ2 bij pomping uit de bestaande winningsputten.

. i

-8-

fig.5 -Stijghoogten (in m TAW) in de laag KZ2 bij pompino met

een debiet van 131Dm7d.

-9-

Li l

-...

I'

^{" . :I :·} I: ^{.�I ,} 1 c ^{·' I} .. , _.1 ^-:.;.;• I ,. �· . .

�"

^-·1....-,

^1.

^{• :}

^-tr�-

^�

' . '·

. .. .·

fig. 6 -Stijghoogten (in m TAW) in de laag KZ1 bij pomping met een debiet van 1310 m7d.

··"j

. .

t....l.._l

-10-

·:·

1-

^{. .}

:: I ^"'' 1 ^-: ^i.�·

.. :I I' •I

1

^{. �- ·. :/ ��/}

i:

_L ^{• •} I

J

^{. �}

�� h 1/ ^{k I} ��{ _:·�:

^'_,.

/

^{, __ .}

t ^lt- I.'

^I

L _/ ^I

^{I I- 'J I • / .,·)J, ·�-'=}

^"l

^{' . •'\ ·.) �-_ .. ... -1- --}

^;

^:..--

Î'

^'L

;:j

^·"-

⁷ .;/.'�r-

^{. •}

1._ Y'

^.

1\ ^\

P'N ^Ir

^\

V ⁾ !·IY

^r:

_!!_ �IL ')·L\

^\

2 0 19 2 2 21 2 4 2 3

� ₂ ⁵

�\

2 8 2

^I

2 9

^'

3 0

fig.7 -Verlaging van de grondwatertafel (in m) in de laag KZ2 bij

pomping met de nieuwe debieten t.o.v. pomping uit de

bestaande winningsputten.

-11-

�� I;

^·:·

h .,_ ^'·

^.

^'

^-

'i�.:..'

I: I

l

^{�I I I}

^{11 lH - ; 1/ I}

^{I �}

�

�

^\

^{1.[ I} f

f

t--..

·jir V

^-

^I;·

^,•

rr-

_-- ^{: r}

I

^.,I-

�

n

D-N ^l:r

^\

V l i +

1 f

-·

^{� - I·�}

^\ '.

I ^i! I

j, :11' ^•I ., ^{• r •}

::-l

�-^{·-- ..}

:

'

^.

('· ' • r-. _.

'

^{;-: :} '

':-. 't-' • ^..

'�'. ^'

-

\""-

-

� � '- ' I � ( �\j

^{.'· ··'}

;.. .<;

I -�; ^'0:{.

^{) :'i· 1. ·, /}

I ^I I � ^·-

^..; \ Ï �

_{1 '}

' . .. \.

..-:;t/' w� ^"

^{·. '}

l:t'·

, d y lo /; ^•\ ;;·

�

^"

^'J..:

^"

r--)c

' /

. .

'.

;,^'

lL

/

^{.. ....}

· · �

1 :\

...

.

'

-:

:

\ -.: ('

^{' .. ,}

/ ^. ..

:' �

_\"

.

\

-:;:

^':-

\

'• ,

;;::.-

')

·f\

\ ^I

:� _\-

j

J lY /) _,\

'!

^I

i( ·v _,

.

[\. /.

^{.!' /}

\

-

1 i' 'r I

^{I \}

. (�_ kl ! Y '

^.I�

h �f� /I

1 � _P> ^!l

/

I/'/; 157. ^{'t I �}

^""·

�

">)� �

� 17 ^hJ

^I'-'

^{Î' ) ::/ \-}

^{•, '}

^{,· l/ J'{· (0�}

^{' •!}

^{-� k( l,}

^{,-· ..}

18

19

2 0 21 3 2 2 2 2 4 5

� �\

2 2 2 3 3 3 9 8

0

2 1

.�

I

\ \

'.

· � .h.

l t ..::.

^'.j:"'

r - m v· 'riJ � '

1\ /� �

� �

. �

^L:.

� �

� �!"\ � -

•JJ.-E i\ ' . ;I

; �-

. '

h-. ^�·.

'

\

�":- ^'

^..

�

- 1 )-�'

,.,_,..,�� 4

...

''I Ir-...� � �

.. _.

-;::;; r-.r. .. /

� �- � ^"{ i\

^{) ....}

rt

^{I •}

. ·�;

^:·;

� ^IX'

^.

"�'(t � � - ^,,

^I

^{i ,: �\. '';I'}

^{V •.}

A '/

�' � 11L

^1.,

^{, r/ �}

^{.. "'}

^! '/;,

^'

N �

^'

� V 1";1 l t. i V , ,I(� V 1\\ ^·�

� ^--!"'-' L,..oo'

,, 1;:1(

^I

11 rl.

^{') ·,}

\�·

Rt �

k=-i

_j)

�

,,

!-!--·

^\

.

••

b I _i .

. .IL _.>; -� •

�V<�·

�} '

^.

!<,�

·' /,,

i

�

-

.

^...

.� ..

/

'('., ...^. -

,

r_,· ^..

5 6 7

V '

cl r!L

' .

... �

�-_•/

�� _'

'

^'-

. .

r;, 'I .

'!li.

^{I ·'' ;_. f/·}

I�

\.I. _{.. 1} _) _{, �} v.t;�

' .

�I:.;

� _•

'-'

;-...tó /�

I

'

^.

I

/�

I�-'I

{i. :� : � ,.

t)

_1'':'

�('\·

'·• . -· .

" f"'-: ..:..--:

h

^{··' 1-�}

f-• . �' J

i

.1- ' ^.. ... j ^I

. ^{/: ;'}

,

^{.. '}

.. .

. f1""

�':

t?.

/-:' _-·

·."":·

j.

�

. I ' ..._

^{(\ .}

_,

,� ,

^{• _., .}

^1-:.:t

·�,,

::;;: ^!:;::-'-

^{.. .}

^. :[3!

','\

� !?-- I;,::

t'\... ^{/ \}

R

^�. _{(' ,}

I�

··:--. ^{·- .}

0

^{�=-·: ?:}

, .. _-

.

·;.- _{"' \_}

^{\ ..I· .}

. ,..;\.

I--\:)'' i-

�).

�

�\. v

R,.s,t14.n

^,:)

h v ^{Jl:8�Pi6 17}

. .,.., .,.)_:.

·.

-..("'

p I X"' ^P ""

!>; � 1\:

^·--

�- 1. � �

�

^{!"'...-: '\}

lt,

\ .

\

·{ �

-

^-::

^:-

>-:---.-

r-\5·

�\

^.\b _�

r\ .'

J J

,\ ^{� . \}

18 19 20

-

I•

-

,

^..

[\'"\ ^�

v .

'0

\�,;

^{.... .,.}

:..,'\- ,�:

,-=:;:: ^r-

� � ·:\

^,\.

,

. ^. ..

\

21 22

·r��

1--

.....

('._\

'�,.

'.

"'

·-

�

^.

^,

).^;

1·,

�

,

'"< .

r-..

> - ^,�·

)'/

"

-� ..,

>,\\

:::

.

-'

,

-

,

. '

^.

\'.·

-^·

;

,

·i· ·"

:> i '

,i\

•.

'J, ."J_ ;

i,-...

�

_,l

..

\.

--'�::

23 24 �5

fig.8 -Verlaging van de grondwatertafel (in m) in de laag

^KZ1

bij pomping met de nieuwe debieten t.o.v. pomping uit de

bestaande winningsputten.