Stamreeks Rembrandt van Rijn - Philips van Leiden
Opuscula genealogica
Rembrandt verwant met Philips van Leyden
De Nederlandsche Leeuw, jg. 102 (1985), kol. 457-465
Overgenomen van http://www.jacobs-schumacher.eu/opuscula_genealogica.htm en later aangevuld.
REMBRANDT VERWANT MET PHILIPS VAN LEYDEN
Wel brengt de literatuur Rembrandts voorgeslacht van moederszijde met vooraanstaande Leidse families in verband , maar vreemd genoeg is (Note 1)
dit aspect nooit goed onderzocht. Nu komt de naam van Rembrandts moeder voor in een genealogische tabel, die de Leidse stadssecretaris
Jan van Hout in 1588 heeft vervaardigd om aan te kunnen tonen, wie het collatierecht toekwam van twee vicarieën in de St. Pieterskerk . (Note 2)
Het blijkt daardoor mogelijk Rembrandts voorouders tot het begin van de veertiende eeuw te vervolgen, en wel, in combinatie met andere gegevens, tot de grootouders van vaderszijde van Philips van Leyden, de beroemde jurist.
Over Philips' verwanten zijn wij door het onderzoek van Drs. B.N. Leverland goed geïnformeerd . Voor die van vaderskant is de benaming (Noot 3) "Gobburgen" in zwang
gekomen , naar Philips' grootmoeder Gouburg of (Note 4) Gobburg - overigens in de lijn van Philips zelf, die in zijn geschrift "De cura reipublicae et sorte principantis" van de "filii
Gobburgis", de nakomelingen van Gobburg, spreekt . (Note 5)
Als een tak van de Gobburgen zou men de "Vincken" kunnen beschouwen, de nakomelingen van Philips' neef Re(y)mbrant Vinke (of kortweg Vinke) Geyenz. De voornaam Vinke heeft zich via het patronymicum Vinkenzoon tot de geslachtsnaam Vinck ontwikkeld, die blijkbaar zo'n goede klank had, dat hij ook op nakomelingen in vrouwelijke lijn overging. Tot één van de aldus ontstane families Vinck behoorde Rembrandts grootmoeder van moederszijde Lijsbeth Cornelisdr.
Overziet men de dertien generaties van de grootouders van Philips van Leyden tot en met Rembrandt, dan neemt men een geleidelijke achteruitgang in sociale status waar.
Nog in het laatste kwart van de vijftiende eeuw was een Vinck - Jacob, een broer van Katrijn
Gerytsdr. (VII) - schepen en tresorier van Leiden. Gary Schwartz heeft onlangs verband gelegd tussen Rembrandts carrière en het feit dat de familie van zijn moeder katholiek gebleven was. Zijn
verwanten konden daardoor geen openbare ambten bekleden.
"Als Leids kunstenaar betekende dat voor hem dat familiebanden van geen nut waren bij het in de wacht slepen van officiële opdrachten voor portretten en
historiestukken" .
Ik heb bij mijn onderzoek echter geen aanwijzingen (Note 6) gevonden dat Rembrandts voorouders van moederskant of hun naaste betrekkingen in de decennia vóór 1572 wèl bestuursfuncties vervuld zouden hebben. Zij stonden midden in het economische leven – geen enkele generatie is
onvermogend te noemen -, maar behoorden toen al
niet meer tot de kringen waaruit het stedelijk bestuur gerecruteerd werd.
Kunstzinnige aspiraties treft men in de familie van Rembrandts moeder slechts incidenteel aan , daarentegen heeft de religie lang een (Note 7) wezenlijke rol gespeeld. Opeenvolgende generaties hebben door de stichting van vicarieën , schenkingen en de bestemming van zonen voor (Note 8 en 9) de geestelijke stand van hun verbondenheid met de Kerk getuigd. (Note 10)
Philips van Leyden stamde uit een gezin waarin maar liefst drie van de vijf zonen priester zijn geworden.
Philips van Leyden en Rembrandt, twee "erflaters van onze beschaving" (Jan en Annie Romein), waren met elkaar verwant: de helft van Philips' kwartieren komt ook in Rembrandts kwartierstaat voor. Het hier volgende overzicht van hun familierelatie is ten dele
gebaseerd op de genealogische tabel van Jan van Hout van 1588, waarvan de gegevens bevestigd worden door een sententie van het Hof van Holland van 10 juli 1586 en een sententie van de Hoge Raad van 4 (Note11) juni 1588 .
Daarnaast op archiefonderzoek, waaraan ook de heren W. (Note12) van Duijn, P. Flippo en Drs. [sinds 1988: Dr.] F.J.W. van Kan en de staf van het Leidse gemeentearchief een belangrijk aandeel hebben gehad.
NOTEN
1. Genealogische en Heraldische Bladen, jg. 1 (1906), p. 143. E.B.F.F. Wittert van Hoogland, Geschiedenis van het geslacht
Wittert (Wittert van Hoogland en Emiclaer, Wittert van Valkenburg, Wittert van Bloemendael, Wittert van der Aa) met de
daaruit in vrouwelijke lijn gesproten familiën, ’s-Gravenhage 1914, p. 767, 768. Sibbe, jg. 1 (1941), p.
292. W.J.J.C.
Bijleveld, Om den Hoenderhof door Jan Steen, Leiden 1950, p. 3. Gens Nostra, jg. 11 (1956), p. 122.
Christopher White,
Rembrandt, 's-Gravenhage 1964, p. 140, 141. Gary Schwartz, Rembrandt. Zijn leven, zijn schilderijen, Maarssen 1984, p. 18, 184.
2. GA Leiden, bibliotheek over Leiden en omgeving, nr. 65016. Het betreft een beschadigd zeventiende-eeuws afschrift van een
afschrift naar het origineel door J. van Swanenburch van 31 juli 1615. Enige woorden kunnen aangevuld worden uit GA Leiden,
hs. Geslacht- en Wapenboek van Gijsbert Ariensz. Van Rijckhuysen, dl. A, fol. 37v. Jan van Hout zelf had een deel
van zijn gegevens verkregen "uyt zeeckeren autentycken geslachtboom" en maakte dit in zijn tabel kenbaar door een
stippellijn en de aantekening: "Leth wel. Alle tgunt binnen de bestipte linie comt, is genomen uyt den autentycken boom."
3. B.N. Leverland, Philips van Leyden, ca. 1328-1382, kanunnik van St. Pancras, zijn verwanten - zijn stichtingen, in: Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde van Leiden
en omstreken = Leids Jaarboekje, dl. 57 (1965), p. 61-94, met afbeeldingen van de zegels van II b en III b.
4. Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde van Leiden en omstreken = Leids Jaarboekje, dl. 57 (1965), p. 87, 88, dl. 64
(1972), p. 32, 40, 55. P.H.D. Leupen, Filips van Leiden. Een onderzoek naar ontstaan, vorm en inhoud van zijn traktaat "De cura reipublicae et sorte principantis", Amsterdam 1975. P. Leupen, Philip of Leyden: a fourteenth century jurist. A study of his life and treatise "De cura reipublicae et sorte principantis", 's-Gravenhage en Zwolle 1981. H.M. Brokken,
Het ontstaan van de Hoekse en Kabeljauwse twisten, Zutphen 1982, p. 270.
5. Cas. LI. 21.
6. Gary Schwartz, Rembrandt. Zijn leven, zijn schilderijen, Maarssen 1984, p. 18.
7. Cornelis Ghijsbrechtsz. Vinck (een broer van VIII) is de vader van de schilder Geryt Cornelisz. Vinck, vgl. J.D. Bangs, Cornelis Engebrechtsz.'s Leiden. Studies in cultural history,
Assen 1979, p. 6, 15, 89; J.D. Bangs, Documentary studies in Leiden art and crafts, 1475-1575, Leiden 1976, p. XIII, 132, 133, 187.
8. Door II a, II b, III b en IV.
9. De bronnen vermelden in de St. Pieterskerk "Jacop Vincken altair" (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 7, fol. 97-97v) en "Jacob Vinken glas" (Koninklijke Bibliotheek,
handschriften, 73 E 41, fol. 36).
10. Te weten zonen van II a, II b, III a, IV, VI, VII, IX en X.
11. NA, archief van het Hof van Holland, nr. 569, fol. 177-183v.
12. NA, archief van de Hoge Raad van Holland en Zeeland, nr. 683. GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 1430.
Noten betreffende de genealogie zijn bij de desbetreffende filiaties opgenomen.
Stamreeks Rembrandt van Rijn - Philips van Leiden:
Hierna volgt een stamreeks van Rembrandt van Rijn.
De Arabische cijfers geven de nummering van de generaties weer naar Karel de Grote, waarvan Rembrandt mogelijk een afstammeling van is volgens de lijn
Tetrode, van Swieten, Ammers, Wassenaar, Van Leyden, van Arkel en van Heusden, er is echter geen enkel bewijs voor omdat eerste generaties door oudere schrijvers zijn beschreven, volgens moderne historici is dat omstreden.
De Romeinse cijfers komen van de oorspronkelijke tekst.
18. Heyn Philipsz.
Tr. Gouburg / Gobburg.
I. Heyn Philipsz. (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 894, 896); tr. Gouburg / Gobburg (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 894, 896).
Kinderen (volgorde onbekend): II a en II b.
19. II a. Geye (veren) Gouburgenz. / Geye (veren) Gobburgenz., sticht voor 27 jan. 1325 een vicarie in de St. Pieterskerk te Leiden
(GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 325), ovl. na 1325 (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 493, fol. 87v, datering: F.J.W. van Kan, Sleutels tot de macht.
De ontwikkeling van het Leidse patriciaat tot 1420, Hilversum 1988, p. 31, 32, 61, 282-287), begr. en memorie Leiden St.Pieterskerk (GA Leiden, archief van het Heilige Geestweeshuis, nr. 428, fol. 11, 1351 juli 24, nr. 429, fol. 8 rechts, 1351 juli 24, Koninklijke Bibliotheek, handschriften, 73 E 39, fol. 10v, 73 E 40, fol. 9, 73 E 41, fol. 6, GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 418, p. 24); tr. (GA Leiden, archief van het Heilige Geest-weeshuis, nr. 428, fol.
10v, 1351 maart 1, nr. 429, fol. 8 links, 1351 maart 1,
archieven van de kerken, nr. 415, fol. 69v, nr. 418, p. 24) Kerstine, begr. en memorie Leiden St. Pieterskerk (GA Leiden, archief van het Heilige Geest-weeshuis, nr. 428, fol. 11, 1351 juli 24, nr. 429, fol. 8 rechts, 1351 juli 24, Koninklijke Bibliotheek, handschriften, 73 E 39, fol. 29, 73 E 40, fol. 26, 73 E 41, fol. 14, GA Leiden, archieven van de
kerken, nr. 418, p. 24), dochter van Pieternelle Maes (GA 13 Leiden, archief van het Heilige Geest-weeshuis, nr. 428, fol. 11, 1351 juli 24, nr. 429, fol. 8 rechts, 1351 juli 24,
Koninklijke Bibliotheek, handschriften, 73 E 39, fol. 29, 73 E 40, fol. 26, 73 E 41, fol. 14).
Kind: III a.
20. Pieter (veren) Gouburgenz. / Pieter (veren) Gobburgenz., schepen en raad van Leiden, overl.
), ovl. tussen 25 april 1335 en 20 april 1342, begr. Leiden St. Pieterskerk.
Tr. ); tr. Kerstine, ovl. na 20 april 1342. Dr.v.Vranc Aernt Hoddenz. en Liddeld
II b. Pieter (veren) Gouburgenz. / Pieter (veren) Gobburgenz., schepen en raad van Leiden, sticht een vicarie in de St. Pieterskerk te Leiden (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 493, fol. 61v-62, 62-62v, nr. 1084), ovl. tussen 25 april 1335 (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 657) en 20 april 1342 (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 1084, 1085), begr. Leiden St. Pieterskerk (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 415, fol. 83, nr. 894, 896); tr.
Kerstine, ovl. na 20 april 1342 (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 1084, 1085), begr.
Leiden St. Pieterskerk (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 415, fol. 83, nr. 894, 896), dochter van Vranc Aernt Hoddenz. en Liddeld (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 894, 896).
Kind: III b.
III b. Philips Pietersz. / Philips van Leyden , doctor decretorum, 14 auteur van "De cura reipublicae et sorte principantis", ovl. 9 juni 1382, begr. Leiden St. Pieterskerk
(GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 415, fol. 83).
21. Re(y)mbrant Vinke Geyenz. / Vinke Geyenz., schepen van Leiden, Heilige Geestmeester, ovl.
tussen 30 nov. en11 maart 1373.
Tr.1) Machtild.
Tr.2) Lisebet, ovl. na 11 maart 1373.
III a. Re(y)mbrant Vinke Geyenz. / Vinke Geyenz., schepen van Leiden, Heilige Geestmeester, ovl. tussen 30 nov. 1361 (GA Leiden, archief van het Heilige Geest-weeshuis, nr. 900) en11 maart 1373 (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 2, 1370-1390, fol. 17v); tr. 1e (NA, archief van het klooster Koningsveld te Delft, nr. 87, 1359 maart 28) Machtild; tr. 2e Lisebet, ovl. na 11 maart 1373 (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 2, 1370-1390, fol. 17v).
Kind: IV. = Jacob Re(y)mbrant Vinkenz. / Jacob Vinkenz
22. Jacob Re(y)mbrant Vinkenz. / Jacob Vinkenz., schepen van Leiden, Heilige Geestmeester.
Tr. Margriet(e) (Griet), ovl. na 1410.
IV. Jacob Re(y)mbrant Vinkenz. / Jacob Vinkenz., schepen van Leiden, Heilige Geestmeester, splitst op 31 mei 1389 de vicarie gesticht door zijn grootvader (II a)
in twee vicarieën (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 1428, vgl. Frans van Mieris, vervolgd door Daniel van Alphen, Beschrijving der stad Leyden, dl. 3, Leiden 1784,
p. 884-892), ovl. tussen 5 dec. 1392 (GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 84, fol. 40) en 27 juni 1393 (GA Leiden, archief van het Heilige Geest-weeshuis, nr. 428, fol. 78v, nr. 429, fol. 75 links-rechts), begr. en memorie Leiden St. Pieterskerk (Koninklijke Bibliotheek, handschriften, 73 E 39, fol. 70v, 73 E 40, fol. 63, 73 E 41, fol. 31v, GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 79); tr. Margriet(e) (Griet), ovl. na 1410 (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 50, 1395-1417, fol. 100-100v), begr. en memorie Leiden St. Pieterskerk (Koninklijke Bibliotheek, handschriften, 73 E 39, fol. 70v,73 E 40, fol. 63, 73 E 41, fol. 31v, GA Leiden, archieven van de
kerken, nr. 79).
23. Geryt Jacob Vinkenz.z. / Geryt Vinc(k), ovl. na 20 jan. 1424.
V. Geryt Jacob Vinkenz.z. / Geryt Vinc(k), ingeschreven als student Keulen tussen 20 dec.
1395 en 24 maart 1396, "de Leydis" (Stadtarchiv Köln, Archive der Universität Köln 1388- 1798, Akten, Nr. 36, fol. 25v) en Heidelberg tussen 20 dec.1397 en 22 juni 1398, "de Leyden Traiectensis dyot." (Universitätsarchiv Heidelberg, A: Akten 1386-1918, Nr. 702, Bd. 1, fol.
46), ovl. na 20 jan. 1424 (GA Leiden, archief 15 van de secretarie 1253-1575, nr. 84, fol. 257v) ,(Note16) vermoedelijk 1427 nog in leven (GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 998, los blad tussen fol. 75v en 76) .
Note 16. Zowel in de schutterslijst van 12 jan. 1421 als in die van 20 jan. 1424 (GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr.84, resp. fol. 243-244 en fol. 257-258)
is de naam "Gher[yt] Vync" doorgehaald.
Note 17.
24. Geryt Vinck, ovl. tussen 13 mei 1447 en 8 febr. 1452.
Tr. Baertraet (Baerte), ovl. tussen 15 sept. 1455 en 27 juli 1480.
VI. Geryt Vinck, ovl. tussen 13 mei 1447 (GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr.
84, fol. 218v) en 8 febr. 1452
(GA Leiden, archieven van de gasthuizen, nr. 1356, fol. 15v, nr. 1357, fol. 54v, nr. 1358, fol.
77v), begr. en memorie Leiden St. Pieterskerk
(GA Leiden, archieven van de gasthuizen, nr. 442, p. 29, 121); tr. Baertraet (Baerte), ovl.
tussen 15 sept. 1455 (GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 113, (1428)
1447-1506, p. 241) en 27 juli 1480 (GA Leiden, archieven van de gasthuizen, nr. 1356, fol.
15v, nr. 1357, fol. 54v-55, nr. 1358, fol. 78), begr. en memorie Leiden St. Pieterskerk (GA Leiden, archieven van de gasthuizen, nr. 442, p. 29, 121).
25. Katrijn Gerytsdr., ovl. na 9 aug.1505.
Tr. Ghijsbrecht Jan Witgensz., drapenier, overl. ovl. tussen 5 okt. 1493 en 16 maart 1496
VII. Katrijn Gerytsdr., ovl. na 9 aug. 1505 (GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 113, (1428) 1447-1506, p. 502);
tr. (GA Delft, rechterlijk archief, nr. 164, p. 339-340) Ghijsbrecht Jan Witgensz.,(Note 18) drapenier, Heilige Geestmeester, zevengetijdenmeester van de St. Pieterskerk,
ovl. tussen 5 okt. 1493 en 16 maart 1496 (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 41, 1491-1497, resp. fol. 162v en fol. 90), zoon van Jan Ghijsbrecht Witgensz.
(GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 18 41, 1461-1477, fol. 438, archieven van de gasthuizen, nr.1356, fol. 15, nr. 1357, fol. 53, nr. 1358, fol. 72v, 73) en Alijt (Note19)
(GA Leiden, archieven van de gasthuizen, nr. 442, p. 19 156, nr. 1160, fol. 13v).
Note 18
Jan Ghijsbrecht Witgensz., drapenier, is een zoon van Ghijsbrecht Wit(gen), drapenier, afkomstig uit Waddinxveen, die gehuwd was met Margriet(e)
(GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 19, fol. 79, 99, nr. 84, fol. 255, archief van het St. Agnietenbegijnhof, nr. 61, 1440 nov. 9,
archieven van de kerken, nr. 7, fol. 10v, 53v).
Note 19
Alijt is een dochter van Geryt Meynaertsz. en Geertruyt; Geertruyt is, mede gelet op het voorkomen van de voornaam Govert bij haar nakomelingen, wellicht een dochter van
Govaert en Griete (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 41, 1461-1477, fol. 9v, 19, archieven van de kerken, nr. 7, fol. 61, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 20, fol. 34).
26. Alijdt(gen) Ghijsbrecht Jan Witgensz.dr., ovl. Leiden tussen 1 nov 1535 Tr. Cornelis Jansz. van Delff , drapenier.
VIII. Alijdt(gen) Ghijsbrecht Jan Witgensz.dr., ovl. Leiden (GA
Leiden, archief van de weeskamer, nr. 4503 a) tussen 1 nov 1535 (afgeleid uit GA 's- Hertogenbosch, oud-archief 1399-1850
(1858), stadsrekeningen, nr. 7, fol. 184v, en nr. 42) en 9 febr. 1536 (GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 4503 a);
tr. Cornelis Jansz. van Delff , drapenier, ziekenhuismeester 20 van het leprooshuis (St.
Anthoniskapel) buiten Leiden, ovl. tussen 10 nov. 1501
(GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 581, fol. 42) en 4 jan. 1505 (GA Leiden, collectie Utrecht, nr. 7).
27. Geertruida Cornelisdochter Vinck geb. 1516, overl. Leiden na 27-09-1538.
Tr. Bartholomeus Dircsz Tetrode (van Tetterode) overl. Leiden 22-04-1511.
Uit deze relatie:
1.Cornelis Bartholomeusz alias Vinck van Tetrode, geb. ca.1505, overl. (ongeveer 45 jaar oud) Leiden 1550, volgt.
2. Dirk van Tetrode, ovl. in 1542. Tr. Theodora van der Meeren gezegd van Weesp.
Bartholomeus was eerder gehuwd:
1) tussen 18 april 1504 en 9 aug. 1505 Geertruida van den Bouchorst. Zij Tr 2) Andries Hu(y)genz.
Uit deze relatie:
1.Hugo Meesz, geb. Leiden 1450, veertigraad van Leiden tot 1520.
2) Adriana Huygens
Uit deze relatie: 1.Adriaan van Tetrode.
Bron: Geertruyt (Geertgen) Cornelisdr., ovl. na 27 sept. 1538 (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 41, 1533-1542, fol. 182v);
tr. 1e tussen 18 april 1504 en 9 aug. 1505 (GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 113, (1428) 1447- 1506, resp. akte 486 en p. 502)
Bertelmees (Mees) Dircxz. (Note 21) , ovl. 22 april 21 1511, begr. Leiden St. Pancraskerk (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 417, fol. 174),
zoon van Dirck Meesz. en (Note 22) Kerstine (Note 23) (GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 113, 23
(1428) 1447-1506, akte 486, 1510-1581, fol. 4);
tr. 2e huwelijksvoorwaarden Leiden gerecht ongedateerd (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 76, huwelijksvoorwaarden 1504-1549, akte 6)
Andries Hu(y)genz., koopman en drapenier, ovl. Tussen 26 nov. 1533 (GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 617, fol. 9v)
en 9 febr. 1536 (GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 4503 a), zoon van Huge Jansz. (GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 326 z)
en vermoedelijk ...Andriesdr. (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 41, 1504-1520, fol. 170, 170v), weduwnaar van Katrijn Garbrantsdr.
(GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 113, 1510-1581, fol. 12).
Kind: uit het eerste huwelijk: X. = Cornelis Meesz. / Cornelis Jansz.
Noot 21: In de genealogische literatuur wordt hij met zijn voor- en nageslacht aangeduid met de naam Van Tetrode. De verklaring hiervoor moet gezocht worden in het feit
dat een oom van vaderszijde van Bertelmees (Mees) Dircxz., Huge Meesz., lijndraaier, gehuwd was met Adriaene Jansdr. van Tetrode
(GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 76, testamenten 1499-1542, fol. 121) en dankzij dit huwelijk veertigraad van Leiden was geworden;
haar geslachtsnaam en wapen zullen door nakomelingen van Bertelmees (Mees) Dircxz. zijn geusurpeerd.
Note 22: Dirck Meesz., lijndraaier, is een zoon van Bertelmees Dirc Willemsz.z., lijndraaier, en Clemeynse (Meyns)
(GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 113, (1428) 1447-1506, p. 327, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 542, fol. 99, nr.1424).
Bertelmees Dirc Willemsz.z. is een zoon van Dirc Willemsz., lijndraaier, die gehuwd was met Femeynse Jacobsdr.
(GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 1424, archieven van de gasthuizen, nr. 442, p. 8, 53, nr. 1160, fol. 5v, 11v).
Door Clemeynse (Meyns) stamt Rembrandt af van het geslacht Van Zwieten, vgl. Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie, dl. 18 (1964), p. 210, dl. 37 (1983), p. 50.
Rembrandts overgrootvader Cornelis Meesz. / Cornelis Jansz. Vinck (X) is collator geweest van een vicarie in de St. Pieterskerk
(NA, archief van de ontvanger-generaal van het geestelijk kantoor te Delft, nr. 590, archief van het Hof van Holland, nr. 560, 1583, akte 113, archief van de Hoge Raad van
Holland en Zeeland, nr. 682, 1585 okt. 17), die op 18 okt. 1398 gesticht was door Gillis van Zwieten (GA Leiden, archieven van de kerken, nr. 322, fol. 18-18v).
Note 23: Kerstine is een dochter van Jan Claesz., brouwer, die gehuwd was met Adriaene (GA Leiden, archief van de weeskamer, nr. 113,
(1428) 1447-1506, akte 486, archieven van de kerken, nr. 417, fol. 169v, 173).
Notitie: In de genealogische literatuur worden meerdere personen aangeduid met Van Tetrode gezegd Vinck of Van Tetrode gezegd van Weesp.
Deze personen staan zeer zijdelings in verband met Van Tetrode. De verklaring moet gezocht worden in het feit dat een oom van vaderszijde van Bartholomeus Dircsz., namelijk
Hughe Meesz., gehuwd was met Adriana van Tetrode. Hij had het tot veertigraad van Leiden gebracht.
Zoals vermeld namen nakomelingen van Adriana van Tetrode de naam van Tetrode aan en klaarblijkelijk deden verwanten van haar man dat ook !
Een kort overzicht;
I Dirc Mees Willemsz. huwde Kerstine Jans Claesdr. van de Horst. Hieruit:
II Bartholomeus, deze huwde drie keer en uit zijn derde huwelijk met Geertruida Cornelisdr. (familie Vinck) komen kinderen en kleinkinderen voort die zich Van Tetrode gezegd Van
der Meeren of Vinck noemde, namelijk:
a. Dirc, overleden in 1542, gehuwd met Theodora van der Meeren gezegd van Weesp.
b. Cornelis gehuwd met Reymptgen van Bancken (Banchem), nakomelingen noemen zich Vinck, hun dochter Elsabeth huwde Willem Zuytbroek en waren de grootouders van de
schilder Rembrandt. Elisabeth komt in de literatuur wel voor onder de naam Van Tetrode, maar zoals hierboven is aangegeven was zij dit niet in genealogische zin.
28. Cornelis Bartholomeusz alias Vinck van Tetrode, geb. 1505, overl. 1550. korenkooper
Tr. Reymptgen (Rimigia) Cornelisdr van Bancken (Banchem), geb. ca.1510, ovl. (ongeveer 54 jaar oud) in 1564.
Kinderen uit dit huwelijk:
1. Elisabeth Cornelisd van Tetrode, geb. Leiden, Zuid-Holland ca.1530, ovl. (ongeveer 39 jaar oud) Leiden, ca. 1569, volgt.
2. Jan Cornelisz van Tetrode, ovl. in 1575.
3. Lucas Cornelisz van Tetrode.
4. Dirc Cornelisz van Tetrode (van Thetterode), overl. 1602. Tr. 1578 Clara Clase. 1602.
5. Maria van Tetrode.
De kinderen uit dit huwelijk hebben den naam van hunne grootmoeder bij dien van van Tetrode aangenomen, terwijl de verdere afstammelingen het van Tetrode later geheel weglieten en zich enkel Vinck noemden; meer eigenaardig volgt de afstamming hier alleen onder den naam van Tetrode.
Bron: Nederland´s Patriciaat, 4e jaargang 1913, blz. 393-396.
Bron: Cornelis Meesz. / Cornelis Jansz. (Note 24) Vinck, korenkoper, ovl. 24 tussen 20 april 1567 (Archief van het St. Salvatorshofje te Leiden, nr. 3)
en 15 jan. 1579 (NA, archief van de ontvangergeneraal van het geestelijk kantoor te Delft, nr. 590), impliciet voor 1574 (GA Leiden, archief van de secretarie 1253-1575, nr. 24, "Het bon van het Wanthuys"),
begr. Leiden St. Pieterskerk (GA Leiden, notariële archieven, nr. 221, fol. 50-53); tr. (Note 25) Reymtgen Cornelisdr., op 11 juli 1583 "out 25 ontrent 67 jaeren"
(GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 79, 1581-1584, fol. 123), begr. Leiden St. Pieterskerk
(GA Leiden, notariële archieven, nr. 221, fol. 50-53), dochter van Cornelis Mathijsz. van Bancken (Note 26)
(afgeleid uit GA Leiden, 26 rechterlijk archief, nr. 76, huwelijksvoorwaarden 1504-1549, akte 126: 1537 sept. 22,
en archief van de weeskamer, nr. 113, 1510-1581, fol. 331).
Note 24: Cornelis Jansz. is te verklaren door de vernoeming naar zijn grootvader Cornelis Jansz. van Delff.
Note 25: Dirck Cornelisz. Vinck, een kind uit dit huwelijk, is op 17 febr. 1595 "out ontrent 53 jaeren", op 5 maart 1599 "out 57 jaeren", op 1 dec. 1611 "out omtrent 69 jaren" (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 79, resp. 1594-1596, fol. 163, 1596-1599, fol. 306-306v, 1611-1615, fol. 71v-72), bij zijn overlijden op 29 jan. 1632 "out [...] 90 jaeren"
(GA Leiden, bibliotheek over Leiden en omgeving, nr. 6761).
Note 26: Cornelis Mathijsz. van Bancken is een zoon van Mathijs Claesz. van Bancken, witmaker (GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 76,
testamenten 1499-1542, fol. 214-214v). De geslachtsnaam luidt in de vijftiende en zestiende eeuw Van Bancken, in de zeventiende eeuw Van Banchem.
29. Elisabeth Cornelisd Vink (van Tetrode), geb. 1530, overl. 1603, begr. Leiden 27-03-1603
Tr. 16-08-1589 Willem Adriaanszoon Suytbroeck (Van Zuytbroucke), geb.1533, overl. 14-06-1609.
Zn. Adriaan Suytbroeck (Van Zuytbroucke) Kinderen uit dit huwelijk:
1.Cornelis Willemsz van Zuytbrouck (1565 - 1630).
2.Cornelia (Neeltje) Willemsdr van Zuijtbrouck, geb. Leiden op 29-02-1568, ovl. (72 jaar oud) Leiden 09-1640, volgt.
Bron: Lijsbeth Cornelisdr., "van Leyden" (GA Leiden, stadsarchief 1574-1816, nr. 1289, fol. 6), begr. Leiden St. Pieterskerk 27 maart 1603; tr. (Note 27) Willem Adriaensz. (van) Zuytbrouck, bakker, 27 "van Catwijck"
(GA Leiden, stadsarchief 1574-1816, nr. 1289, fol. 6),
op 16 aug. 1589 "out omtrent 60 jaeren", op 19 jan. 1595 "out omtrent 64 jaren", op 19 april 1595
"out omtrent 62 jaeren", op 9 mei 1595 "out omtrent 62 jaeren"
(GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 79, resp. 1589-1591, fol. 33-33v, 1594-1596, fol. 155v-156, 163v- 164, 226v-227), begr. Leiden St. Pieterskerk 14 juni 1609.
Note 27: In sept. 1581 worden er zes kinderen uit dit huwelijk genoemd: Adriana, Cornelis, Neeltgen, Geertgen, Maritgen en Elisabeth
(GA Leiden, stadsarchief 1574-1816, nr. 1289, fol. 6). Cornelis Willemsz. (van) Zuytbrouck is op 24 april 1587 "oudt omtrent 21 jaeren"
(GA Leiden, stadsarchief 1574-1816, nr. 7459, fol. 93), op 19 maart 1593 "out omtrent 27 jaeren", op 2 sept. 1616 "out omtrent 51 jaren", op 26 aug. 1617 "out 52 jaren"
(GA Leiden, rechterlijk archief, nr. 79, resp. 1591-1594, fol. 245v-246,1615-1619, fol. 119, 194).
Notitie:
Rembrandt is tevens verwant met Philips van Leyden. Bekend o.a. van zijn geschrift "De cura reipublicae et sorte principantis".
Als een tak van de Gobburgen zou men de "Vincken" kunnen beschouwen, de nakomelingen van Philips' neef Re(y)mbrant Vinke (of kortweg Vinke) Geyenz.
De voornaam Vinke heeft zich via het patronymicum Vinkenzoon tot de geslachtsnaam Vinck ontwikkeld, die blijkbaar zo'n goede klank had, dat hij ook op nakomelingen in
vrouwelijke lijn overging. Tot één van de aldus ontstane families Vinck behoorde Rembrandts grootmoeder van moederszijde Lijsbeth Cornelisdr. (Zie filiatie 26. En 27.)
Onderzoek van Drs. B.N. Leverland
30. Cornelia (Neeltje) Willemsdr van Zuijtbrouck (van Zuijdtbrouck), geb. 29-02-1568, overl. 14 sep 1640. Bakkersdochter.
Otr. Leiden 22-09-1589 Harmen Gerritsz van Rijn, geb. ca. 1568, overl. Leiden 27-04-1630, begr.
Leiden Pieterskerk 27-04-1630.Beroep molenaar.
Harmen Gerritsz van Rijn bezat een moutmolen gelegen bij de Witte Poort te Leiden.
Zn.v. Gerrit Roelofsz van Rijn en Lijsbeth Harmens. Lijsbeth Harmens tr.2) Cornelis Claesz van Berckel.
Lysbeth Harmensdr, wier man kort voor of tijdens het beleg was overleden, vroeg op 23 november 1574 toestemming een molen op de wal bij de Weddesteeg te
bouwen, ‘ter plaetse daer de Pellecaen plach te staen'.
Harmen Gerritszoon van Rijn (1568-1630) Kinderen uit dit huwelijk:
1. Gerrit van Rijn, geb. Leiden ca. 1590, overl. Leiden 09-1631. Tr. Maria Frankhuijesen.
2. Adriaan Harmens van Rijn. Tr. Elisabeth Sijmonsdr. van Leeuwen.
3. Machtelt van Rijn, geb. Leiden ca. 1596, overl. Leiden ca. 1625.
4. Cornelis van Rijn, geb. Leiden ca. 1600, overl. 1639. Tr. Adriaantje de Laon (van Louwen).
5. Willem van Rijn, bakker, geb. Leiden ca. 1603, overl. Leiden 1655. Tr. Willempje Pietersdr van Stevelant.
6. LL 1604.
7. Rembrandt Harmensz. van Rijn (1606 - 1669), volgt.
8. Elisabeth van Rijn, geb. Leiden ca. 1609, overl. Leiden 1655. Tr. Willem van Roosendael
Bron: NH Ondertrouw B. april 1586 - november 1591., archiefnummer 1004, Nederlands Hervormd Ondertrouw (1575-1795), inventarisnummer 2, blad B - 097v
Gemeente: Leiden Periode: 1586-1591
Bron: doop-, trouw- en begraafregisterSoort registratie: DTB TrouwenPlaats: Leiden Bijzonderheden:
Getuigen bruidegom: Cornelis Claesz schoonvader - Getuigen bruid: Willem Adriaensz Zuytbroucke vader - Lysbeth Cornelisdr moeder -
Getuige bruidegom mede molenaer Datum ondertrouw: 22-11-1589. Ondertrouwdatum moet zijn sept.
Inventarisnummer 2 van archiefnummer 1004 in Archieven Bruidegom Harman Gerytsz (molenaar) geboren te Leyden Bruid Neeltgen Willemsdr geboren te Leyden
Bron: Bonboeken (in het jaar 1642-1811) Geregistreerden Harmen Gerritsz van Rijn, molenaar van beroep Neeltgen Willemsdr van Suytbroeck
Opmerking Bon: Noord-Rapenburg Straat: Nedergeleyde Walle Erfgoed Leiden en omstreken te Leiden, bonboek
~Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen; Registratie van onroerend goed 1585-..., Leiden, archief 0501A, inventaris-num-mer 6616, Derde Register, fol. 1-317
Noord Rapenburg., folio 313
31. Rembrandt Harmensz van Rijn, geb. Leiden 15-07-1606, overl. Amsterdam 4-10-1669, begr.
Amsterdam Westerkerk 8-10-1669.
Woont Leiden (1625-1631) en Amsterdam (1631-1669) Jodenbreestraat 4 (nu het Rembrandthuis).
Ging tussen 1613 en 1620 naar de Latijnse school. Daarna studeerde hij klassieken aan de Filosofische faculteit van de universiteit in Leiden.
In 1622 verliet hij de universiteit om leerling te worden van de schilder Jacob Isaacs van Swanenburg. In 1625 opende hij een eigen studio, samen met Jan Lievens.
Na de dood van zijn vader in 1630 ging Rembrandt naar Amsterdam om bij de kunsthandelaar Hendrick van Uijlenburg te gaan wonen.
Otr.1) Amsterdam 10-06-1634, tr. St Annaparochie, Het Bildt, Friesland 22-06-1634 met Saskia Rommerts Uylenburgh,
geb. Leeuwarden 2-08-1612, ged. Nederduits Gereformeerde Kerk Leeuwarden 2-08-1612, ovl. Amsterdam 14-06-1642,
begr. Oude Kerk, Amsterdam 19-06-1642. Dr. van Rombertus van Uylenburgh en Siuckien Ulcke Reynsdr Aessinga (Osinga),
Ondertrouw van Rembrandt en Saskia, 10 juni 1634 Ondertrouwregister archief Burgerlijke Stand
Den 10en Junij 1634 compareerde voor Com[m]issarissen Outgert p[iete]rs Spiegel en[de] Luycas Jacobsz Rotgans Rembrant Harmansz van Rijn van Leyden, out 26 Jaeren
woonen[de] opde brestraet wiens moeder sal consenteren in desen huwel[ijck] en[de] Saskia Vuijlenburgh van Lewerden woonen[de] opt Bil tot St Annenkerck, voor
welcke persoon heeft gecompareert Jan Cornelis pred[icant]
als neve van de voors[chreven] Saskia, vermenende voort derde gebodt inne te brengen wettelijcke inteeckeninge van voorn[oemde] Saskia
(get.) Rembrandt harmensz van rijn.
Bron: Tresoar, Leeuwarden: DTB-registers provincie Friesland (toegangsnummer 28), 120: 351 Houbraken, Arn., De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen, waar van 'er vele met hunne beeltenissen ten tooneel
verschynen, .. zynde een vervolg op het schilderboek van K. van Mander (3 vols.), Amsterdam: Arnold Houbraken (1718-1721), volume 1: 254-273
Begrafenis Saskia, 19 juni 1642 Begraafregister Oude Kerk Amsterdam
19 Sasjen van wijlenborgh, huijsvrou van Rembrant van rijn komt van de brestraet 8.- Grafsteen Oude Kerk Amsterdam. Foto: Eigen opname.
Uit dit huwelijk 4 kinderen:
1.Rumbartus, geb. Amsterdam 15-12-1635, ged. Amsterdam 15-12-1635, ovl. (2 maanden oud) Amsterdam 15-02-1636,
begr. Amsterdam 15-02-1636.
2. Cornelia, geb. in 1638, ged. Amsterdam op 22-07-1638, ovl. (minder dan één jaar oud) Amsterdam, vóór 13-08-1638.
Begrafenis van Cornelia, 13 augustus 1638 Begraafregister Zuiderkerk kynt in die kerck 13 ditto rembrant schylder cleyne steen 4.—
3. Cornelia, geb. Amsterdam, vóór 29-07-1640, ged. Amsterdam op 29-07-1640, ovl.
(ongeveer 1 jaar oud) Amsterdam, vóór 12-08-1641.
4. Titus Rembrandtsz, volgt.
Relatie 2) ca. 1647 Hendrickje Stoffels (Jegers), geb, Bredevoort 1626, overl. 21-07-1663, begr.
Amsterdam Westerkerk 24-07-1663.
Dr.v. Christoffel alias Jeghers Stoffelsen en Mechtelt Lamberts.
Uit deze relatie een dochter:
1.Cornelia, geb. Amsterdam 30-10-1654, overl. Batavia, Java, Indonesië tussen 01-01-1684 en-12-31-1684.
Tr. Amsterdam 03-05-1670 Cornelis Bartholomeusz Suythof (1646 - 1691). Schilder.
Zn.v. Bartholomeus Suijthof en Celitje Hozee.
Kinderen uit dit huwelijk:
1.Rembrandt Suijthof, geboren op 05‑12‑1673 te Batavia.
2.Hendric Suijthof, geboren op 14‑07‑1678 te Batavia.
Bron: Stadsarchief Amsterdam, Amsterdam: DTB-registers (toegangsnummer 5001), 495:
18
Literatuur: Breen, Joh. C., 'Rembrandts verwanten in Oost-Indië', Oud-Holland 26 (1908), pp.
145-148
Relatie 3) met Geertje Dircx.
Uit deze relatie geen kinderen.
Bron: Stadsarchief Amsterdam. Uitspraak door commissarissen van huwelijkse zaken in de affaire tussen Geertje Dircx en Rembrandt, 23 oktober 1649
Huwelijkskrakeelboek, archieven van de Schout en Schepenen Geertie Dircx wed[uw]e, eijsscherse contra Rembrant van Rijn, Gedaechde
D'eysscherse v[er]claert dat de Gedaechde haer mondelijcke trouwbeloften heeft gedaen ende haer daer over een rinck gegeven
zeijt daer boven van hem beslapen te sijn tot diverse reijsen, versoeckt van[den] Gedaechde getrout te mogen werden, ofte andersins dat
hij haer on-derhout doe.
Bron: Rembran(d)t Harmensz. van R(h)ijn, kunstschilder, geb. Leiden 15 juli 1606 (Jan Jansz. Orlers, Beschrijvinge der stadt Leyden, tweede druk Leiden 1641, p. 375), ingeschreven als student Leiden 20 mei 1620, "annorum 14" (Universiteitsbibliotheek Leiden, archieven van senaat en faculteiten 1575-1877, nr. 8, p. 45), in 1631 "aet. 24"
(C. Hofstede de Groot, Die Urkunden über Rembrandt (1575-1721), 's-Gravenhage 1906, p. 11; Walter L. Strauss en Marjon van der Meulen, The Rembrandt documents, New York 1979, p. 76, 77; Werk in uitvoering. Etsen van Rembrandt in verschillende staten, Amsterdam 1981, nr. 4 B), op 10 juni 1634
"out 26 jaeren"
(GA Amsterdam, retroacta van de burgerlijke stand, nr. 765, p. 50), op 16 sept. 1653 "out ontrent 46 jaaren" (GA Amsterdam, notariële archieven, nr. 1649, p. 1240),
Ovl Amsterdam 4 okt. 1669 (afgeleid uit GA Amsterdam, notariële archieven, nr. 2625, 1669 okt. 5, en nr. 3107, 1670 maart 16; de overlijdensdatum wordt expliciet vermeld in het Memoriael van Nicolaes Sebastiaensz. Vinck ), begr. Amsterdam 28 Westerkerk 8 okt. 1669; tr. St. Annaparochie geref. 2 juli [22 juni oude stijl] 1634 Saskia (Saske) (van) U(y)lenburgh.
32.Titus (Tijtus) van Rijn, Amsterdam geb. 22-09-1641, ged. Amsterdam 22‑09‑1641, ovl. Amsterdam 7-09-1668. Schilder en kunsthandelaar.
Tr. Amsterdam 28-02-1668 Magdalena van Loo, geb. Amsterdam 21‑05‑1641.
Dr.v.Jan van Loo en Anna Huibrechts.
Uit dit huwelijk:
1. Titia van Rijn (Tietie), geb. Amsterdam 22‑03‑1669, overl. Amsterdam 1715.
Gehuwd op 17‑jarige leeftijd Sloten 27‑06‑1686 Francois van Bijler, juwelier, geb.
Amsterdam 1669, ged. Amsterdam 11‑01‑1669.
Zn.v. Francois van Bijler en Sara van Loo.
Titus overleed begin september 1668 aan de pest. Hij was bijna 27. Hij stierf in het huis dat de naam De Gouden Schaal droeg, aan het Singel 358, tegenover de Appelmarkt en niet ver van het Spui. Daar woonde hij met zijn echtgenote Magdalena van Loo bij haar moeder Anna Huijbrechts. Titus en Magdalena waren net een half jaar getrouwd, en Magdalena was drie maanden zwanger van hun eerste kind, Titia.
Magdalena liet haar overleden man begraven in de toen moderne Westerkerk. Sinds 1631 was de kerk in gebruik en vonden Amsterdammers er hun laatste rustplaats. De familie Van Loo had er een graf gekocht. Daarin kwam het lichaam van Titus tijdelijk te liggen. De begrafenis kostte ruim tien gulden.
Niet veel later kocht Titus’ schoonmoeder Anna Huijbrechts voor 450 gulden nog een graf in dezelfde kerk. Naar dat graf werd zijn lichaam op 15 februari 1669 overgebracht. Een half jaar daarna overleed Anna Huijbrechts zelf. Ze werd in hetzelfde graf gelegd. Twee maanden later stierf ook haar dochter Magdalena, de weduwe van Titus.
Bronnen :
Erfgoed Leiden Nationaal Archief Stadsarchief Amsterdam
Malden, october 2020.
