Vrijheid en

(1)

I 1-

! I i

l

Vrijheid en

WIEKBLAD VAN VOOR VRIJHEID

NUMMER 973

DE EN

VOLKSPARTIJ DEMOCRATIE

VRIJDAG 4-0KTOBER 1968

Resolutie cumulatie

van functies

De ledenvergadering van de Amster- damse VVD-afdeling· heeft vorige week met grote meerderheid een resolutie aangenomen, waarin cumulatie van partij- functies wordt veroordeeld. Het bestuur

van de afdeling is verzocht deze resolutie Aanhangig te maken bij de algemene ledenvergadering van de partij.

Een en ander heeft men uitvoerig ver- meld kunnen vinden in. de. verslagen,.

die enkele dagbladen gewijd hebben aan de (openbare) ledenvergadering in de hoofdstad. Het is niet mijn bedoeling in te gaan op de vraag of de indiener van de motie zich meer heeft laten leiden door persoonlijke rancunes dan door zuivere motieven. Evenmin wil ik uit- wijden over het, mijns inziens overigens conecte beleid ter vergadering van het afdelingsbestuur. Zoals men .weet dreig- de dit met aftreden als de resolutie zou worden aangenomen. Nadat echter uit- druldwlijk was vastgesteld dat de reso-

.~ lutie niet gericht was tegen één bepaalde persoon, voerde het bestuur zijn dreige- ment niet uit.

Aan dit alles voorbijgaande lijkt het mij goed in enll:ele regels nader in te gaan op het vraagstuk van de cUmulatie

al~ zodanig.

Contra

In de eerste plaats kan vastgestel~l

worden dat iemand die in een verem- ging, en zeker in een politieke partij, verschillende functies beldeeelt en aldus een zogeheten sleutelfiguur wordt, . al gauw bloot staat aan veel kritiek. Kri- tiek die niet zelden gefundeerd wordt op de veronderstelling dat de sleutelfiguur wel geneigd zal zijn misbruik te maken van zijn macht. Ook al is de kritiek voUwmen misplaatst - en ik ben ervan overtuigd dat dit in veel gevallen zo is -- dan nog ligt in het feit alleen dat het zo voor de hand ligt om haar te uiten een argument om cumulatie van func- tieR zoveel mogelijk tegen. te gaan.

Wanneer men in een organisatie, als het om beslissingen gaat, steeds terecllt blijlü te komen bij dezelfde persoon of bij een kleine kring van functionalis- scn, iR dat niet beYordelijk voor de doorstroming van nieuwe ideeën. Zelfs is het gevaar niet denkbeeldig dat vru1 .. onder-op" geen nieuwe gedachten meer naar voren gebracht worden, omdat men meent bij de kleine kring van tot beslissen bevoegden, wier opvattingen men zo langzamerhand wel kent.

toch geen oor te zullen vinden voor nieuwe geluiden. Cumulatie werkt, met andere woorden, verstarring· in de hand een tweede en zeer belang1.'ijl( argument om het verschijnsel te beteugelen.

Pro

Aan de andere kant dient opgemerld te worden dat cumulatie van functies, die voorkomt in elke organisatie van onze samenleving, bepaald ook positieve aspecten heeft. Een belangrijk voordeel

IS dat een goede communicatie er door

bevorderd wordt. Het is zelfs zo dat een organisatie niet naar behoren kan fwlc- tioneren als bijvoorbeeld leden van een bepaalde commissie niet tevens lid zouden zijn van andere organen. Het anders optredende "langs elkaar werken'' is een reëel argun1e11t om cumulatie van tuneties niet zonder meer af te wijzen.

Voor een politieke partij geldt boven- dien dat voor sommige functies een com- binatie politiek-strategisch onmisbaar is.

Voorts mag men bij ·een beoordeling van dit vraagstuk niet uit het oog verliezen dat cumulatie in vele gevallen wordt veroorzaakt, althru1s in de hand gewerkt, door een gebrek aan bclnvame lieden. die bereid zijn het ''::tak ondanl>- bare \verk achter de schermen van een organisatie te verrichten. Hef is in elke politieke partij uiterst moeiiijk om mensen te vinden die op goede wijze en zonder honorering functies kmmen en willen vervullen. Het aantal Heden dat op een achternamiddag tijdens de por- rel even vertellen kan hoe het niet moet is onuitputtelijk. Zij die erbij vermelden hoe het wèl moet zijn al niet zo dik gezaaid. En als het er dan op aankomt om werkel\ik een taak op zich f e ne- men. belangeloos, geven te velen nif't thuis.

Dit laatste is natuurlijl' geen argument om dan maar functies te cumule- ren. Het is echter wel een realiteit die men dient te overwegen als men bepleit terzake reglcmenten op te stellen. An- ders loopt men het gevaar voorschriften te ontwerpen, die in de praktijk niet

hanteerbaat· blijken.

Conclusie

Overziet men pro eri contra; dan be- hoort naar mijn gevoel de conclusie te zijn dat cumulatie van functies verme- den moet worden zolang andere wegen open staan. Anderzijds lijkt mij de ge- volgtrelddng op haar plaats dat evenmin te stringente regels op dit punt moeten gelden. Ik ben et· vo01·stander van een aantal functies onvN·mügbaar te verldà- ren, zoals trouwens in de statuten van de VVD is geschied. Ik wil niet uitslui- ten dat de bestaande regels, na een overwogen discussie. vatbaar zijn voor uitbreiding of herziening. 1\'Iaar, zoals reeds opgemerkt, te straffe spelregels lijken mij even weinig raadzaam als te

vergaande cumulatie.

Bij de benoeming van partijfunctiona- rissen zo.!, dunkt mij, telkens ook aan- clacht aai1 die cumulatie geschonken moeten· worden. Het zal een Investie moeten zijn van wijs beleid van de af- dclings- en hogere besturen of lcdenver- · gacleringen.

Hoe het zij, cle algemene ledenvergadering zal, dank zij de afdeling Amster- dam, gelegenheid krijgen zich over een en ander uit te spreken. Dat is nuttig, vooral ook als de discussie, zoals · ik hoop, zakelijk blijft en niet vertroebeld wordt door persoonlijke emoties.

Ph. C. LA CHAPELLE jr.

P.R.I.K.K.E.L.S

• Ds. L. H. Ruitenberg in Tijd en Taak, ona.fhani•el\jk blad voor evangelie en soeiaUsme: "De VVD houdt zich rustig. Zij heeft van rust alles te wiJmen en niets te verliezen. Zij regeert, zo niet h1 naam, dan toch In feite. Zo lig·gen de kaarten naar mijn besef. Zij liggen op een tafel, waar bet ,;olk rondom geschaard Is. En dat vollt is . rustig, een bet>Jje onzelre.r, met een sterke conservatieve onder·

stroom. Een conservatieve onderstroom. die manifest wordt bij ar- behlers. bij middenstanders, bij boeren". ·

• Het Vaderland over de Partij van de Arbeid: "De politieke tegen- stellingen in het bestuur {dat, naar Tans en Den Uyl toegeven, niet voldoende functioneert) zijn gehandhaafd en de besluitvorming zal.

moeilijk blijven, zo niet onmogelijk. In ieder geval tot het congres van maart 1969. De PvdA heeft, zo is zaterdag duidelijk geblel{en, een nieuwe voorzitter nodig. De leiding van dr. Tans was "bepaald niet best. een "pluriforme" partij heeft aan een soepeler leiding behoefte dan die van Tans".

• De Tijd, eveneens over de Partij van de Arbeid:" "De partijraads- vergadering van afgelopen zaterdag heeft aangetoond lwe radeloos er ook In de PvdA gekramd en gelijmd kan worden. Maar de spring- stof hoopt zich op en de breukvlal;:ken van de explosie staan bij voorbaat vast. Het wachten is Oll de grote knal".

• De schrijver van de rubriek "Dezer Dagen" in de NRC: "Het be·

staan van het \V es ten alleen al, met zijn grotere persoonlijke· vrijheid en zijn grotere welvaart, is voor Rusland e~n bron van onder.

mijningsgevaar. Door alleen maar te bestaan is het \Vesten een spanningshaard".

Het wonen en werken in het Amsterdam van 1980

Op 12 oktober belegt de VVD in Amsterdam een belangwekkend congres over het wonen en werken in de hoofdstad van 1980. De raadsleden G. W.

Keja (foto links) en drs. A. Pais stelden pre-advlezen voor dit congres op.

Zie pagina 5.

(2)

2 - vrijdag 4 oktober 1968

Adviescommissie gemeenteliike herindeling

De voorzitter van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de VVD, de beer D. W. Dettmeijer, heeft op 26 september in Den Haag een commissie van advies inzake de gemeentelijke herindeling geïnstalleerd. Hij wees er daarbij op dat de arbeid van deze commissie van groot belang kan zijn, gezien het feit dat er nu reeds twaalf ontwerpen zijn om te komen tot wijziging van herziening van gemeentegrenzen.

De commissie is als volgt samengesteld:

Voorzitter: mr. dr. H. K. de Langen, oud lid van gedeputeerde staten van Drenthe, te Meppel;

Secretaris: J. Kok, burgemeester van Est en Opijnen;

Leden: drs. G. M. V. van Aardenne, raadslid te Dordrecht; K. H. Brandt, directeur van het bureau voor gemeen- tepolitiek van de vereniging van Staten- en Raadsleden der VVD, te 's-Graven- bage; mr. J. Drijber,- burgemeester van Middelburg; drs. L. van Leeuwen, raadslid te Rotterdam; .H. Maaten, wethouder te Amstelveen; Th. H. de Meester, burgemeester van Markelo en mr. H. c. Vos, raadslid te Harderwijk.

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon (070) 604803

Giro 67880

Vrijheid enrvv1 DemocratieLeA

IJiii!Q§ V'! i Î Si§Ç4-fe!fij j ü , véUHp!DIN ot .. O§HISI

Weekblad van tfe VolkspartU voor Vrijheid en Democratie.

Adres van de administratie (zowel voor abonnementen al•

voor advertentieB) a Witte de Withstraat 18 te Rotterdam '(postbus 824 te Rotterdam).

Tel. 010·1110 00, abonnementen toestel· 219, advertentie•

toestel 224. Postgiro: 245108 t.n.v. Administratie Vrijheld en Demoeratie te Rotterdam.

Jloofdredaeteurs

l>h. C. la Chapelle jr.

Adres van de redactlet

~teuwe Herengracht 89 B te Amsterdam-C.

Spreekbeurten

Periode van 4 oktober tot en met 4 november

4 okt. Vleuten-De Meern (20.00 uur, Haarzullens-De 4 Balken; onderwerp: De algemene politiek) 4 okt. Eelde

6 okt. Enkhuizen (14.00 uur; debat met P'dP over Oost-West-verhouding na Praag; JOVD Noord- Holland)

7 okt. Heiloo (20.00 uur, Oude Herberg; on<;lerwerp:

Nederland en Indonesië in nieuw perspectief) 7 okt. Ede (20.00 uur, De Reehorst; onderwerp: Kie-

zer-Gekozene)

7 okt. Wolvega {20.00 uur, hotel Dragt; state~1centrale

Heerenveen) 7 okt. Dedemsvaart

8 okt. Groningen (Kamercentrale; onderwerp: Kiezer- Gekozene}

9 okt. Wageningen {19.45 uur, Soc .. "Ceres"; onderwerp: Studentenonrust in Europa; Liberale Stu- denten Vereniging)

12 okt. _ Oasterbeek (Conferentie Vrouwen in ~e VVD) 14 okt. Gooise Kadèrcursus {deJbat)

16 okt. Purmerend (onderWerp: Kiezer-Gekozene) 18 okt. Tiel e.o.

18 okt. Oss

~

21.okt. Amsterdam (20.00 uur, Krasnapolsky; Arjos) 21 okt. Hardegarijp

25 okt. Heerlen (Mijnstreek; onderwerp: BTW) 25 okt. Alkmaar (JOVD) (debat met PvdA over: Ne-

derland in of buiten de NATO; JOVD) 25 okt. Laren-Blaricum

28 okt. Amersfoort (onderwerp: Kiezer-Gekozene) 28 okt. Schagen (20.00 uur, hotel Igesz; forum over toe-

komstige ontwikkeling van de kop van Noord- . Holland)

28 okt. Zoetermeer (20.00 uur, 't Trefpunt; onderwerp:

Een liberale kijk op de problematiek der gemeenten)

28 okt. Groningen (Liberale societeit; onderwerp: Het komende politieke beeld in het licht van de Miljoenennota)

1 nov. H.I. Ambacht (debat VVD-PvdA) 4 nov. D"eventer (20.00 uur, hotel De Keizer)

---4 nov. Roosendaal (20.15 uur, hotel Goderie; onderwerp: Buitenlandse politiek)

4 nov. Marum (19.30 uur, café jDe Kruisweg; onderwerp: Hoe snel veroudert het nieuwe?) 4 nov. Assen (Liberale Club)

Partijraad vergaderde

Zaterdag jl. heeft de partijraad van de VVD de ge bmikelijke najaarsbijeen- komst gehouden ter bespreking van de politieke toestand. Na een uitvoerige inleiding door de voorzitter van de Twee- de Kamerfractie werd van gedachten gewisseld over een aantal onderwerpen, zoals de vo01·genomen belastingmaatre- gelen, de werkloosheidsvoorzieningen en de voorstellen van de staatscommissie van advies inzake de grondwet en de kieswet.

Enige leden van de sociaal-econo:

mische commissie va.n de partij dron- gen erop aan dat de regering niet eerst zal komen met een voorontwerp van wet betreffende de automatische be- lastingherziening in verband met infla- tie. Deze leden zouden er -de voorkeur aan geven als de regering zonder meer een dergelijk wetsontwerp zou aanbie- den. Zij bepleitten ook dat er in zo'n ontwerp geen automatische ontsnap- pingsclausule zou worden opgenomen, zodat eventuele afwijkingen iedere keer ter goedkeuring aan het parlement dienen te worden voorgelegd.

De partijraad bleek :>Jgemeen van ge- voelen dat de regering aanvankelijk wat ongelukkig is opgetreden met betrek- king tot het aankondigen van een loonstop. Men heeft de indruk dat het kabinet op dat punt thans de goede weg heeft hervonden.

H. Wiegel

R. Zegering Hadders

Mr. dr. C. Berl{houwer Mr. dr. C. Berkhouwer H. Wiegel

R.· Zegering Hadders H. J. L. Vonhoff

A. J. B. Hubert

Mr. H. van Riel Mr. E. H, Toxopeus H. Wiegel, mej. mr. A.

Goudsnut {D'66), mevr.

A. M. C. V. Goudsmit- v. d. Kallen (KVP) en H.C. Faas

Mr. W. J. Geertsema Mr. J. G. Rietkerk, ir. D.

S. Tttijnman en H. Wiegel Mr. H. E. Koning en mr.

J. F. G. Schlingemann Drs. Th. H. Joekes, debat met drs. B. Goudzwaard · Mevr. mr. E. Veder'Smit Mr. F. Portheïne

G. Koudijs H. Wiegel

Mr. W. J. Geertsema Mr. F. Portheïne en mr.

F. C. Vorstman

H. Wiegel

Mr. J. de Wilde Mr. W. J. Geertsema Mr. E. H. Toxopeus Mr. H. van Riel H. J. L. Vonhoff Drs. Th. H. Joekes

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

UIT DE PARTIJ

• SCHAGEN

.,Hoe ziet men in liberale ln·ing de toekomstige ontwikkeling van de kop van Noord-Holland en wat kan daar op korte termijn aan worden gedaan?" is het onderwerp van een forumavond diè de afdeling Schagen maandag 28 oktober houdt in de zaal van hotel Igesz aldaar. Het forum wordt gevormd door de heren mr. F. Portheine, lid van de Tweede Kamer en mr. F. C. Vorstman, lid van Gedeputeerde Staten van Noord·

Holland.

• UITGEEST

VVD-raadslid drs. K. Clay heeft >.11

èen schrijven aan de gemeenteraad van Uitgeest- verzocht over te gaan tot het herinstellen van een schoolraad in de plaats van de huidige ouderraad. B. en w. stellen de raad voor dit schrijven voor pre-advies in hun handen te stellen, mede in verband met plannen om aan de raad voorstellen te doen betreffende de instelling van een onderwijscommis- sie.

• VECHT- EN RIJNSTREEK

Tijdens een onlangs gehouden geza- menlijke bestuursvergadering van de VVD-afdelingen Loenen-Vreeland, Vin- keveen-Waverveen, Breukelen, Oud-Loosdrecht, Maarssen en Abcou- de-Baambrugge, die op initiatief van de afdeling Abcoude-Baarnbrugge werd ge- organiseerd, is in principe besloten tot een nauwere samenwerking op finan- cieel en organisatorisch gebied. Ter uit- werking van deze gedachten is een commissie samengesteld, bestaande uit de voorzitters van voornoemde afdelingen.

De bedoeling is o.a. de leden en alle andere belangstellenden I:egelmatig de mogelijkheid te geven om kennis te ne- men van diverse zaken, welke het algemeen belang aangaan.

Zolang nog geen definitieve plannf)n bekend zijn, berust de organisatie bij het dagelijks bestuur van de afdeling Abcoude-Baambrugge.·

• CASTRICUM-LIMMEN

In het bestuur van de afdeling Castri- cum-Limmen is benoemd de heer A.

Deetman in de plaáts van de heer W. A . Scholte, die wegens vertrek moest be- danken. Het bestuur werd uitgebreid met dr. ir. P. J. Kreyger die werd belast met de leiding van i8 gespreksgroep der VVD, welke met veel enthouaisasme aandacht besteedt aan actuele plaatselijke problemen. Tot slot

b~sprak de vergadering het uitbrei- dmgsplan-Molendijk, dat -op aandrang van de. VVD-raadsfractie geheel in laag-

bouw wordt uitgevoerd, De vergaderin"'

~ou echter gaarne zien dat de verder~

uitbouw van dit plan wat meer variatie in straataanleg en huizentype zou br;:m- gen.

SIND$1692

in het hart

van Atnsterdam

COMPLETE INTERIEURVERZORGINS.

DESKUNOIGE •

ACV! U !iN

P'RANCO LEVERIN6 OOOR GEHI!I!L NEDERLANO

MEUBELIN

VhiZELSTRAAT 1115-118 .AMSTERDAM • TEL. ^2487'ttl

fS&rwz-"'

Op verzoek van mevrouw Fortanier-de Wit zal de partijraad zich· nog eens be- raden over eventuele mogelijkheden de kiezer op enige wijze de gelegenheid te geven zich uit te spreken over de kabi- netsformatie. Wellicht bestaat hiertoe gelegenheid als de partijraad op 26 oktober opnieuw bijeenkomt ter bespreking van het rapport kiezer en gel{Oze-

ne: ·

Radio-uitzending van de VVD: donderdag 10 oktober van l8.20 tot 18.30 uur via Hilversum 11 (298 m). Spreker: E. H. Toxopeus1 vo(.lrzitter van de liberale Tweede Kamerfractie.

(3)

' '

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Mevr. mr. E. A. J. Scheltema-Con radî en mej. Joh. H. Springer verlaten bestuur

Dubbel afscheid

Als wij op zaterdag 12 oktober samen zijn op de Pietersberg in Costerbeek voor onze gebruikelijke najaarsconfe- rentie zal het anders zijn dan .in voor- gaande jaren.

·Achter de bestuurstafel meer als voorzitster en tuevrouw Scheltema en SJ:lringer zitten.

zullen niet secretaresse mejuffrouw In een in juni gehouden bestuursvergadering van de Stichting Orga~isatie

Vrouwen in de VVD droegen .ZlJ hun bestuursfunctie -over aan haar op- volgsters en werd in de kleine kring van het bestuur afscheid van hen geno-

men.

Toch lmn ik dat niet zien als een afscheid dat voldoende tot uitdrukking brengt hoeveel ZlJ beiden voor de Vrouwen in de VVD" hebben betekend-

~n dat niet alleen. Ik weet ook zeker dat velen die de najaarsconferenties en de landdagen plegen te bezoeken de gelegenheid zullen willen krijgen persoon- lijk van hun waardering en dankbaarheid tegenover mevrouw Scheltema en mejuffrouw Springer te doen blijken.

Dat zullen wij dan op de Pietersberg kunnen doen.

Waardering en dankbaarheid. Im- mers, zonder deze beiden zou de organisatie "Vrouwen in de VVD" wellicht helemaal niet bestaan. Zeker zou zij niet zo zijn ûitgegroeid. Zeker zouden de conferenties en landdagen niet die goede sfeer van saamhorigheid en on- derling begrip, maar ook van gezellig- heid hebben gekend die voor deze bij·

eenkomsten zo kenmerkend was onder en dank zij de leiding van mevrouw Scheltema.

Mevr. E.A. J. Scheltema-Conradi

Zelrer ook zouden er niet zoveel plaatselijke vrouwengroepen zijn opge- richt zonder de stuwende kracht van mejuffrouw Springer. Reeds tijdens het bestaan van de Partij van de Vrijheid werden door dr. Jane de · Jongh, mevrouw A. Fortanier-De Wit, mevrouw

mr. E. A. J. Scheltema-Conradi en mejuffrouw Joh. H. Springer initiatieven ontwikkeld om te komen tot de oprichting van een Vrouwenorganisatie. Bla- derende in een plakboek met oude knipsels uit "Vrijheid en Democratie"

en verschillende kranten kom ik daar dan hét volgende bericht tegen van 17 december 1948:

In verband rnet de mogelijkheid naar bltiten te kunnen optreden; tot bete.re voorlichting van de vrouwelijke pa1·tijle~

den; terwille van de propaganda; me~

het doel de mening van onze vro!fwe·

lijke partijleden uit alle delen des Zanas te leren kennen; om al deze redenen is met goedkeuring van het Hoofdbestuur een organisatie gesticht, welke waarschijnlijk te zijne1· tijd de stich·

tinasvorm zal kr·ijgen.

Mej. Joh. H. Springer

En verderop lees ik df1-n :

Algemeen principe is, dat niet naast, rna_ar in de partij rnoet worden gewerkt.

. De uitvoering van dit in~tiatief - en zoals steeds is de uitvoering bij elk initiatief het moeilijkste gedeelte - kwam te ritsten op mevrouw Scheltema en mejuffrouw Springer die voorlopig als voorzitster en secretaresse optra- den. Dan, na een vijftal jaren gewerkt te hebben in min of meer voorlopig organisatorisch verband, wordt op 12 juni 1953 de stichtingsakte van de Orga- nisatie Vrouwen in de VVD gepasseerd en treden zij definitief op in de functies die zij reeds voorlopig bekleedden.

Het is bijzonder boeiend om nog eens in die oude knipsels te zien met hoeveel 'energie en enthousiasme de voorzitster en de secretaresse hun nieuwe taak uit- voerden. Ik vind daar tal van verslagen van vrouwenbijeenkomsten, waar mevrouw Scheltema als spreekster optrad, over de meest uiteenlopende onderwerpen; naast tal van aanmoedigende stuk- jes in ons eigen hoekje in Vrijh. en Dem.

van de hand van mejuffrouw Springer, waarin zij steeds opnieuw aanspoort tot de oprichting van plaatselijke vrouwengroepen en met goed resultaat: bijna maandelijks, soms zelfs wekelijks, werd melding gemaakt van de oprichting van nieuwe plaatselijke groepen.

Ongetwijfeld voor een groot deel door de activiteiten van de Organisatie Vrouwen in de VVD (en dat beteken- de in feite veelal mevrouw Scheltema en mejuffrouw Springer) en van deze plaatselijke vrouwengroepen is het aantal vrouwelijke VVD-leden sterk toege- nomen. Naar schatting - nauwkeuriger gegevens staan ons helaas niet ter beschikking ~ bedraagt hun aantal nu een vierde tot een derde van het totale aantal VVD-leden.

Mij nu richtende tot mevrouw Schelte- ma en mejuffrouw Springer zelf: . dit alles werd mogelijk gemaakt dank zij Uw initiatief; dan:-c zij Uw voortvarend- heid, dank zij Uw daadkracht, maàr bovenal dank zij Uw geloof en vertrou-, wen in de liberale beginselen zoals deze in de VVD tot uitdrukking worden ge-

bracht. ·

U kunt met. recht trots zijn op wat U tot stand hebt gebracht, zoals de "Vrou- wen in de VVD" er met recht trots op ktmnen zijn U zolang als voorzitster en secretaresse te hebben mogen meema- ken. N. Dettmeijer-Labberton.

löölööll

SPIJKENISSE

Gehouwen van gewapend betonnen prefab• vaar verschillende doeleinden.

Vloerplaten in normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven maten.

Broeibakken en ~llc onderdolen voor de tuinbouw.

vrijdag 4 oktober 1968 - 3

Geslaagd

congres

Het van 20 tot 24 september te Den Haag gehouden congres van de Liberale Internationale kan men, zo is mijn algemene indruk, zeker geslaagd noemen. Geslaagd wat betreft de twee resoluties, de ene over de internationale toestand, de andere over de publieke en partiquliere initiatieven in ont- wikkelingslanden. Geslaagd ook ten aanzien van de publiciteit die televisie, radio en pers· er aan·

gaven.

Geslaagd mag ook worden ge- noemd de franje die m.i. bij elk congres hoort. Die franje bestond uit velerlei-: de ontvangst bij de heer en mevrouw Sidney van den Bergh in Wassenaar; de ontvangst in het gebouw van de gemeenteraad in de Javastraat in Den Haag; het bezoek aan Ma- durodam en de Nederlandse avond waaraan zo welwillend medewer- king werd verleend door de heer Ernst-Jan Beeuwkes met zijn mode-show, de firma Lucas Bols, het Nederlands Zuivel Bureau en de firma Rademakers.

En dan tot slot niet te vergeten de openbare vergadering in Op Gouden Wieken, waar de drie sprekers, Toxopeus, Thorpe en Malagodi, het oor der vergadering hadden en op overtuigende wijze de toekomst voor de liberale ge- dachte uiteenzetten.

Ik zal zeker nog gelegenheid vinden om op verschillende aspecten van het congres in volgende nummers van Vrijheid en Demo- cratie uitvoerig terug te komen.

Thans echter wil ik met deze korte vermelding van een geslaagd congres volstaan.

D. W. DETTMEIJER

MASSIEF KARTONNEI'-4

DOZEN

*

voor export en binnenlands gebruik

*

N.V. Stroocartonfabriek v/ihl

E. FREE & CO.

H.W.STRAAT 20-22, OUDE PEKELA Afd. Kartonnage

Tel. nr. 0 5978 - 22 33 Tx. nr. 53251.

- - - · - - - -

ALLE

VERZEKERINGEN

•

HYPOTHEKEN

•

FINANCIERINGEN

•

makelaarskantoor

araweg 5 wassenaar tel. 01161-5676.•

(4)

vrijdag 4 oktober 1968

Politiek vragenspelletje

EEN belangrij!re en onm.isbare eigen- schap van leiders is dat zij in staat zijn de hun toegemeten bevoegdheden verantwoord en gewetensvol te gebrui- ken. Zo'n bevoegdheid is het stellen van schriftelijke vragen in volksver- tegenwpoT'digingen, vragen waarop .het dagelijks bestuur van een overheid gehouden is te antwoorden Het is een be- làngrijk wapen in handen van· die geko- zenen om eventuele afdwalingen van correct bestuur te signaleren of zelfs om preventief invloed. te oefenen op beslissingen. Maar voor alles is het een middel om zorgvuldig en wmirheidsge- trouw te worden ingelicht over ·zaken waarover een oordeel moet ,of mag worden gegeven. Het is echter geen middel om politiek te . bedrijven; Wie het recht van schriftelijke vragen daarvoor ge- bruikt, bedrijft een bedenkelijke vorm · van detournement de pouvoir.

De laatste tijd is ir, de Amsterdamse gemeenteraad nogal eens het wapen vim de schriftelijke vragen gehanteerd op een wijze die vraagtekens oproept. Niet alleen omdat er vragen worden gesteld over onbenulligheden die niets met be- leidsbeslissingen te !naken hebben, maar die eenvoudig naar een concreet gegeven vragen dat op tientallen andere manieren ook had kunnen worden ver- gaard en - .erger - dat ook met het komen tot een oordeel geen enkel verband houdt. Er gaat zelfs èen gerucht

dat in de mallemolen van vragen die de laatste maanden 1leeft gedraaid een raadslid bij het indienen van een schrif~

telijke vraag het antwoord op zo'n voor het raadswerk irrelevante informatie onmiddeilijk kreeg, maar dat wilde hij niet: de vraag moest aan , ,de pers'' worden toegezonden, uiteraard met de naam. van de vragensteller erbij. Met andere woorden: het ging blijkbaar niet om het antwoord, maar om de vraag en de publiciteit die er aan vastzat. En daarbij komt het zelfs voor dat men eigenlijk niet een vraag stelt, maar een mening ·lanceert die eenvoudig wordt voorzien van de inleiding: zijn b. en w.

het net met vragensteller eens dat ...

gevolgd door de politieke wijsheid van het geachte raadslid met daarachter een vraagteken.

·Dat op den. duur een dergelijk gebruik van het vragenrecht tot dorpspolitieke strijd moet leiden is onvermijdelijk. In de afgelopen weken ·is het gevaar van zo'n devaluatie van het vragenrecht duidelijk gebleken toen het daaqslid drs.

E. van Thijri (PvdA) schriftelijke vragen stelde naar aanleiding van een uitlating die een politiefunctionaris _in Amsterdam volgens een artiltel in de Haagse Post zou hebben gemaakt over Surinamers. De politieman, aldus de Haagse Post sprak van "een :Zootje zwervers en luie sodemieters". Dat is geen vleiende benaming, en indien zij is

Nog eens Rijnmond

l'ITIJ KUNNEN er met de beste wil

l'l niet onderuit: opnieuw moeten wij mis bezighouden met de problematiek van het openbaar lichaam Rijim1ond.

De ontwikkelingen ten aanzien van dat orgaan hebben zi.ch verder toegespitst.

Misschien zien wij het verkeerd, maar wij hebben zo het gevoel dat voor het jonge publiekrechtelijke lichaam een kri- tieke fase is aangebrol,eri.

Nog n'iaar een paar weken geleden heeft de Rotterdamse gemeenteraad zich in een motie-Fibbe uitgesproken voor een regionale bestuursorganisatie die met de gemeenten nauw verweven is. In die motie werd ook gespeeld met de mogelijkheid van een twee-radensys- teem als bestuursvorm van het orgaan.

Voor meer details over deze constructie mogen wij verwiJzen naar onze beschouwing in het vorige nummer van dit blad.

Op de uitspraak van de Rotterdali.lse raad is de vorige week een uitspraak . gevolgd van het college van samenwerking dat .in het leven is geroepen om het dage'lijks bestuur van Rijnmond gelegenheid te geven bij tijd en wijle met . de .gemeentebesturen overleg te plegen over daarvoor in aanmerking komende stréekbelangen. In het college hebben -alle. gemeentebesturen · een vertegen-

woordiger,. in verreweg de meeste ge-

vallen in de persoon vall de burgemeester.

Welnu, dit college heeft met veertien stemmen voor, acht tegep. en één stem blanco een motie aangenomen die door de vertegenwoordiger van Rotterdam, wethouder Ván der Ploeg, was inge- diend. In deze motie werd. het dagelijks bestuur van Rijnmond verzocht:

a. samen l!let een commissie uit het collegee van samenwerking twee plannen uit te werken en wel: 1. op korte termijn een plan voor een gecorrigeerde stàtus quo van Rijnmond ten einde meer inspraak van de gemeente te garande- ren; 2. op langere termijn een plan voor een nieuwe structuur van het agglome- ratiebestuur in het Rijnmondgebied;

b. te wachten met het indienen van het aangekondigde interimrapport aan de ' Rijnmondraad tot . het eerstgenoemde

plan zal zijn uitgew·erkt.

Tèvoren had· de voorzitter van Rijn- mond, mr. V. G. M. :M:arijnen, medege- deeld. dat het dagelijks bestuur voornemens was spoedig een korte nota bij de Rijnmondraad in te dienen. Daarin zou als liet standpunt van · het dagelijks bestuur worden verkondigd dat een öpénbàar lichaam Rijnmond noclig is dat het ·orgaan op het beginsel van de rec11tstreel,se verkiezing hoort te )je.

Te weinig daadkracht

WE zijn geneig·d b. en w. een compli- ment te maken over· het feit, (}at zij voor 1969 een begroting hebben weten op te stellen, die een tekort vertoont van bijna elf miljoen gld.,· hetgeen vijf miljoen minder is clan het geraamde tekort op de begroting voor het lopende jaar. De teJ{orten, die de begrotingen van Amsterdam en Rotterdam vertonen duiden er op, dat Den Haag als· gemeente toch wel een totaal ander karakter heeft dan beide andere steden. Het verwijt ·is wel ·eens gemaalü, dat vooral Amsterdam nogal met royale hand haar financiële beleid voert en in dit verband werd Den Haag dan als voorbeeld gesteld. Er is misschien inderdaad wel een tijd geweest, dat de hoofdstad be, paald geen zuinig beheer voerde, maar de besturen van vooral de drie grote gemeenten hebben tegenwoordig toch wel andere uitga1?gspunten bij het opstellen .van begrotmgen dan, laten we zeggen, 25 jaar geleden. Daarmee heeft de financiële verhouding tussen het Rijk en de gemeenten niet eens zoveel te maken.

Zien we het goed, dan vormt de func- tie van de gemeente tegenwoordig het voornaamste uitgangspunt. Is deze zienswijze juist, dan is het duidelijk, dat Amsterdam en Rotterdam andere functi- onele behoeften hebben dan Den Haag, waaruit volgt, dat de bedragen, die <JP tafel moeten komen een andere grootte hebben. Het kan .niet ontkend worden,

dat de pósitie van Amste1·dam en Rot- terdan'l voor de nationale economie van veel groter betekeilis is' dan die van Den Haag en dat er, om deze positie te handhaven grote(J'e) investeringen moeten worden gedaan. Men denke alleen maar aan de havens en het verschil met Den Ha>ig is duidelijk.

Wanneer we niettemin onze voorlopi- ge mening van de Haagse begroting voor 1969 samenvatten, dan moet ons van het hart, dat de cijfers van de begroting de inch•uk gevén, dat het te- leid van b. en w. enigszins gekenmerkt wordt door te weinig daadkracht. Men houdt nog wel de positie van Den Hagg als centrumgemeente en als adminish·a- tief centrum in het oog. maar het heeft er veel van. dat b. en w. bevangen ziJn door de opvatting als zou deze stad min of meer een Mlopende zaak zijn.

Het is vene van ons b. en w .. er een

·verwijt van te mal(en, .dat Den Haag over te weinig bouwgrond beschikt en dat daardoor het bevolkingscijfer e~:1

vrij sterke daling vertoont. Mede doOl' het gebrek aan grond heeft Den Hang

gemaakt bepaald ongepast, ook onjuist trouwens iri zijn alg·emeenheid al zullen.

er onder Suriilamers best ook wel eens personen zijn voor wie eén dergelijke benaming even toepasselijk zou kunnen zijn als voor elementen in iedere andere bevolkingsgroep. ·

De vragen van de heer Van Thijn kwamen erop neer dat hij wilde weten of b. en w. het met 4em eens zijn dat zo'n politieman dat niet mag zeggen. B, en w. moeten nog antwoorden, maar· de heer Van Thijn kan erop vertrouwen dat b. en w. evenals ied~r zinnig mens zullen vinden dat die politieman dat niet mag zeggen. Mevr. A. A. BaankMeijer, het dissidente Boe;renraadslid, vond dat die politieman dat best mocht zeggen en vroeg ijlings aan b. en w. of die dat ook niet vonden.

Die vraag van mevrouw Baank was nu al een duidelijk voorbeeld van misbruik van het vragenreeht. Wat zij eenvoudig gedaan heeft is, met misbruik van een democratisèh \verkc tuig haar privé-politieke misvattingen etaleren. Van de eerste vraag, die van de heer Van Thijn, kan men nog aanne- men dat zij is gestelel om in het open·

baar de aandacht te vestigen op een ontsporiilg van de democratische gelijk- heielsgedachte (al zijn er andere lU:idde- len), vari de tweede kan men zich slechts met verbijstering afvrägen hoe ièmand ertoe komt.

rusten, dat de positie van het college van samenwerking nader onder het oog moet worden gezien (waarbij kan worden gedacht aan een mogelijke verhef- fing tot tweede raad), dat het orgaan eigen bevoègdhedim en een eigen finan- cieel statuut moet krijgen.

Dat zouden, aldus de heer l\1ariji1en, de uitgangspunten moeten zijn voor een studie die een werkgroep of een commissie zou moeten maken van de bestuurlijke problematiek in de agg'lo-·

meratie. Peze werkgroep of commissie zou de heer Marijnen willen samenstel- len ·uit ·vertegenwoordigers van de gemeenten en van het dagelijks bestuur van Rijnmond. .

De oplettende lezer zal voor zlchzelf al hebben geconstatee1:d dat de voor- waarden waren geschapen voor twee - onoverbrugbaar gebleken - tegenstel- lingen. De heer Van• der Ploeg vond dat met de indiening van een interimrapport moet worden gewacht tot het plan voor een . ruimere gemeentelijke inspraak zal zijn uitgewerkt. Daarente- gen was de heer Marijnen - beducht voor het optreden van aanzienlijke ver- tragingen - van mening dat de Rijn- mondraad er recht op heeft zo spoedig mogelijk op de hoogte te worden gesteld van de jongste inzicht~n van het dagelijks bestuur.

de laatste jaren ook een emstig vct·Jie,;

aan industrie en aan administratvv.~

(rijks~ )diensten geleden. Er is gee•1 sprake meer van ontwilllwling, in tegenstelling tot· de randgemeenten, of- schoon ook die al rekening houden met het feit, dat over betrekkelijk ·weinige jaren aan de bouwactiviteit een einde zal komen. Alleen Zoetermeer kan zich ver- heugen over haar 'toekomstige groei.

Van deze stilstand in ontwikkeling en

gro~i geeft de begroting voor 1969 dui·

delijk blijk. Wat we nu betreuren is, dat - b. en w. wel een opsomming geven van allerlei plannen, maar dat de verwezen- lijking daarvan met zo weinig voortva- rendheid geschiedt. Onze meermalf!l geuite zorg over de trage vool'fgatls·

met de sanering van de binnenstad, wordt door deze begroting alleen maar gevoed. Het is waar, dat het Rijk onz'l stad in vele opzichten in het jong,;te verleden de voet heeft dwars .. gezc:.

maar dit zou juist een uitdaging voor b.

en w. hebben moeten zijn om thans met grote kracht de sanering aan te vatten.

Er is een aarzeling, die misschien niet

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Prompt ging de dorpspolitieke ruzie verder toen kort daarna de heer W. H.

F. van het Schip, voorzitter vari cle com·

munistische fractie, daarop v1:agen stelde aan b. en w. die erop neerkwamen dat hij van dit college een uitspraak verlangde over de racistische onjuisthe- den van mevrouw Baank. Ook deze vraag, hoezeer de verontwaardiging van de heer Van het Schip begrijpelijk mag zijn, is overbodig en daarom onjuist.

Het is een vraag die geen enkel belang dient (behalve misschien dat hij daarmee in de publiciteit brengt aat con1mu- nisten anders denken dan mevrouw Ba ank, maar dat. was al geen geheim), en die voorts een merkwaardige twijfel laat zien aan de democratische instelling van b. en w. Dit college mag toèh geacht w01;den wel enig iilzicht te hebben in dè opvattingen van de raad, en .dus wel democratisch te denken. Trou-

wens er zit een communistische wethouder· in het. college die de belijdenis van de heer Van het Schip zal kennen _.en delen.

Al met al is het niet zo'n erg belang- rijke zaak. Maar het is misschien wel aanleiding de Amsterdamse gemeen- teraadsleden om zich nog eens te bezin- nen op de bedoeliilg van de bevoegdheden die hun zijn gegeven en· waarvan niet .anders dan ee integer en zindèlijk gebruik mag en moet worden gemaakt.

De andere tegenstelling gold de sa- menstelling van de werkgroep of de stu- diecommissie. De heer Van der Ploeg

\vilde daarin vertegenwoordigers van het· college van samenwerking benoemd zien, de heer Mar(jnen wilde een andere keus: vertegenwoordigers van de gemeenten. Het is niet moeilijk te gissen welke. tegenstrijdige gedachten op de achtergrond van deze controverse

·staan:

Naar onze mening moet het 'worden betreurd dat het niet mogelijk is gebleken beide partijen eventueel langs de weg van een. compromis zo dicht bij ellraar te brengen dat een eensluidende uitspraak mogelijk was geworden. Dat zou naar buiten toe stellig een betere indruk hebben gemaald. Nu is er maai:

één. conclusie mogelijk: de lwude oodog tussen Rijnmond en de meerderheid van de gemeenten in de agglomeratie duurt onverminderd voort.

De vraag is intussen wat het dagelijks bestuur van Rijnmond met de beslissing van het college van samenwerking moet begiilnen. Formeel heeft het geen boodschap aan dat college. Het zou de motie dus rustig· opzij kunnen leggen . J\faar of dat om redenen van· tactische aard verstandig zou zijn? Ten slotte was het een uitspraak die aan duidelijkheid weinig of niets te wensen overliet.

. helemaal aan het college te wijten is.

m.aar dié eerder valt toe te schrijven aan anderen.

Daar komt ongetwijfeld bij, dat sanering een proces van lange aciem bete- kent, maar dat ·neemt o.i: niet weg, dat we van b. en w toch graag me·er voor~·.

varendheid zouden zien. Die is in ho,:;·e·

mate nodig, omdat hoe langer hoe meer schade wordt toegebracht aan het leef- klimaat van deze stad. Er worden ons nauwelijlrs nieuwe initiatieven aange- kondigd, want het voornemen tot re- constructie van Scheveningen was al hü van jaren bekend en daarvan moetun we nog maar afwachten of het niet al·

leen bij een fraai plan zal blijven. Men heeft onze burgerij al jarenlang vel'?

fraaie plannen beloofd, maar ze zijn tot nu toe niet of nauwelijks van de gronj gekomen. Deze begroting geeft niet de indruk, dat hierin nu 01) korte term ~.in

verandering zal komen, ondanks stelli;s·

welgenleende goede voornemens.

Het enig goede van deze begroting,. ts, dat de burgerij in 1969 waarschijnlijk slechts een enkele verzwaring van lasten zal worden opgelegd, nL de V2l'·

hoging van rioolbelasting en rioolrecht.

Wie de memorie van toelichting· intussen nauwkeurig leest, zal tot de ontdel'- ldng komen, dat het niet uitgesloten m.oet worden geacht, dat ook sommig0 tarieven omhoog zullen gaan. We ver- moe'den, dat de gemeenteraad het b. en w. straks niet gemakkelijk :'lal maken.