• No results found

OP DE DREMPEL VAN DE NIEUWE TIJD

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "OP DE DREMPEL VAN DE NIEUWE TIJD "

Copied!
8
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Zaterdag 3 januari 1959 - No. 521

en DEMOCIATIE

Wij wensen U een voorspoedig verkiezingsjaar!

OP DE DREMPEL VAN DE NIEUWE TIJD

DE TRAGIEK VAN HET SOCIALISME

W .

ie hoog spel speelt, weet dat hij gokt en dat hij een behoorlijke kans loopt, het spel te verliezen.

De fractie van de Partij van de Arbeid in de Tweede Kamer h e e f t op de lle decem- ber gegokt en ... zij heeft het spel inderdaad verloren. Zij heeft, door minister Hofstra on- der druk te zetten en bij de behandeling van de belasting-ontwerpen tot een tegen iedere re- delijkheid in onaanvaardbaar-verklaring te no- pen, gespeculeerd dat zij haar tegenstanders aldus in de val zou kunnen lokken.

Zij had voor de resterende anderhalf jaar een geheel nieuw Kabinet gewild, gevormd door de kwasi-"schuldigen" aan de crisis en dan zelf in de oppositie willen gaan.

Een oppositie, niet zoals de V.V.D. die al- tijd heeft gevoerd - zakelijk en redelijk - maar een, waarvan wij in de afgelopen weken het voorproefje reeds hebben genoten in de Kamer, op vergaderingen en voor de radio.

Die gok is mislukt. V oor de eerote maal trokken alle niet-socialistische fracties nu eindelijk eens tot het einde toe één lijn en dus wonnen zij de strijd.

• * •

H

et rompkabinet, zoals de heer Oud had geadviseerd, is aangebleven, zij het dan niet onder een der zittende ministers, maar onder een nieuwe leiding. De Kamer wordt per 19 maart ontbonden, vervroegde verkiezingen zijn tegen 12 maart uitgeschre- ven.

De socialistische opzet is mislukt. Op korte termijn zal een uitspraak van de kiezers wor- den gevraagd. Hoe, zo vragen wij ons met de heer Oud in zijn radiospeech van j.l. zaterdag af, kan een democratische partij zich erover beklagen, wanneer (in een situatie als deze) een uitspraak van het volk wordt gevraagd?

Bovendien: was het niet de heer E. Ver- meer, voorzitter van de Partij van de Arbeid, die in februari 1958 in Zwolle zelf stoutmoedig uitriep, dat, als het niet meer ging, "de Kamer dan maar moest worden ontbonden"?

Maar ja, het is waar, toen wist de heer Ver- meer nog niet, welk een voor zijn partij nood- lottige en voor de V.V.D. verheugende ver- schuiving zich onder de kiezersmassa zou vol- trekken.

Wat de heer Vermeer in februari 1958 in overmoed zijn toehoorders voorhield, heeft hij gekregen. Dat hij er nu niet blij meer mee is, kan nog slechts voor kennisgeving worde;n aanvaard. De historie - ook de parlementaire historie -kan nu eenmaal niet worden terug- gedraaid.

ATTENTIE!!! ATTENTIE!!!

ZENDERWISSELING Met ingang van het jaar 1959 vin- den onze radio-uitzendingen plaats van 19.20-19.30 uur.

U kunt dus vriidag. 9 ianuari a.s ••

over de zender Hilversum 11 (298 m) . van 19.20-19.30 uur luisteren naar

.. DE STEM VAN DE V. V .o:•

E

r ligt een onmiskenbare tragiek in de situatie van het socialisme ten onzent.

Het socialisme heeft zichzelf overleefd. De maatschappij is geëvolueerd, maar het socia- lisme is stil blijven staan. Sterker nog: het wil, gedesillusioneerd, thans terugvallen op de oude leuzen en strijdmethoden. Dat zal, naar onze stellige overtuiging, echter de groot- ste vergissing blijken, welke het ooit heeft be- gaan.

De gezeten arbeider, de vakman met zijn behoorlijke technische opleiding, zijn sociale zekerheden en zijn ook door radio en televisie ontwikkelde bredere inzicht en algemene be- langstelling in het dagelijks gebeuren buiten de eigen kring, heeft weinig of niets meer ge- meen met de "proletariër" (volgens socialis- tische benaming) van weleer.

DE HEER G. RITMEESTER

Lid van de Tweede Kamer, die op 29 december onder grote belangstelling zijn 75ste verjaardag mocht vieren.

______________________J

De structuur der maatschappelijke verhou- dingen heeft zich in enige tientallen jaren grondig gewijzigd. Er hebben verschuivingen plaats gevonden, die 90k aan het politieke denken niet zijn voorbijgegaan.

Er heeft zich een "nieuwe middenstand"

naast de oude gevormd, waarin ook de niet- meer-proletarische arbeider zijn plaats heeft gevonden en waarin hij zich volkomen thuis voelt.

Deze arbeiders en vooral ook de jongeren onder hen, staan vreemd tegenover de ver- ouderde socialistische leuzen van vroeger, die niet meer passen bij de maatschappij van van- daag en z e k e r niet meer bij die van morgen.

* * *

Z

ij willen de sociale positie behouden, die zij hebben, maar strijd behoeft daar niet meer voor te worden gevoerd, omdat er niemand is, die deze bedreigt of zou willen be- dreigen.

De enige werkelijke bedreiging zou k u n- n en zijn: een aantasting van de grondslagen van onze economie , waarop die sociale zeker-

heid is gebouwd. De bewuste arbeider van van- daag voelt zich daardoor niet meer staan t e- g e n o v e r het economische bestel waarin hij leeft, maar voelt zich meer en meer daaraan verbonden.

Dit alles heeft de mentaliteit en de politieke oordeelsvorming beïnvloed.

Wij herhalen hetgeen wij al eens eerder schreven: Ook vele arbeiders achten zich door de sociale wetgeving en de sociale verzekerin- gen - waaraan ook de liberalen met overtui- ging hebben medegewerkt - voldoende be- schermd. Zij wensen geen verdere beperking van de vrije beschikking over hun loon en stel- len op verder gaande bemoeiingen geen prijs.

Ook de bewuste arbeider in de moderne maatschappij is een individu, dat een stuk eigen verantwoordelijkheid voor zich en zijn gezin wil blijven dragen en dat op zijn persoon- lijke vrijheid prijs stelt.

In verdergaande socialisatie en nog verder- gaande overheidsbemoeiing met zijn particu~

liere leven kan hij het "progressieve" niet (meer) ontdekken.

* * *

D

e tragiek van de Partij van de Arbeid is, dat zij door het niet willen of niet kun- nen onderkennen van deze zich snel wijzigen- de mentaLiteitsverandering onder hen, die van huis uit aan het socialisme verwant zijn, zich nog "progressief" waant, maar in wezen is ge- worden een conserverende macht, levend bij leuzen en doelstellingen uit het verleden.

Ds. Ruitenberg, de vurige socialist, heeft daar iets van gevoeld, toen hij, nog in de taal van het oude socialisme, in "Tijd en Taak"

klaagde over de "verburgerlijking van de ar- beidersklasse", welke de oorzaak zou zijn, dat

"de weerstanden bij de niet-meer-proletari- sche gewone man tegen de liberale partij af-·

nemen".

Het is de grote verdienste van de voorman- nen van de V.V.D. geweest, dat zij de tekenen des tijds hebben verstaan. Dat zij een modern liberaal program hebben opgebouwd, sociaal maar niet socialistisch, dat de vrijheid van de mens, naar zijn aard bestemd om als vrije per- soonlijkheid in gemeenschap te leven, als het kostbaarste goed beschouwt.

Consequent strevend naar het herstel en de verdere ontwikkeling van de in oorlog en be- zetting verloren gegane rechtsstaat, zich rich- tend tegen al hetgeen aan oude èn nieuwe mis- standen in deze na-oorlogse jaren moest wor- den opgeruimd, heeft zij geappelleerd aan al- len, die de collectivisering van staat en maat- schappij verwerpen en de zelfstandige kracht in ons volk willen versterken.

* * *

S

taande aan het begin van 1959, zijn wij ons bewust van de beslissende beteke- nis, welke de verkiezingen van de 12e maart voor de partij, voor ons volk en voor de toe- komst van ons land kunnen hebben.

Wij gaan die verkiezingen met vertrouwen tegemoet, omdat wij geloven in het gezonde oordeel van het Nederlandse volk, in zijn on- verwoestbare levenskracht en in zijn wil zich- zelf te zijn en te blijven.

A.W. A.

(2)

Flitsen van Het Binnenhof (I) weinig om een rechtsgeldig besluit te kunnen nemen.

KabinetKrisis opCJelost in de 9eest van het advies van prof.

De herstemming werd bepaald op de volgende dag, dinsdag 16 december. Die vergadering kreeg een verrassende wen- ding doordat bij de Kamer een brief was binnengekomen van prof. dr. L. J. M.

Beel, door de Koningin inmiddels be- noemd tot informateur, met het verzoek geen discussies meer te voeren of be- sluiten te nemen, die een ongunstige in- vloed zouden kunnen hebben op zijn poging op korte termijn de kabinets- crisis tot een oplossing te brengen.

Oud. Rompkabinet met nieuw hoofd: prof. Beel- Historische dag in de Tweede Kamer • PvdA in de oppositie • Motie van de socialisten teeJen l<amerontbindinCJ verworpen • De kabinets·

formatie na de verkiezingen.

Het verschil van mening tussen mi- nister Hofstra en de meerderheid van de Tweede Kamer over de verlen- ging van de tijdelijk verhoogde belastin- gen, was op 11 december aanleiding tot het ontstaan van de kabinetscrisis. Mi- nister Hofstra hield vast aan verlenging roet twee jaar; de Kamermeerderheid nam daarentegen een amendement aan om de verlenging voorlopig te beperken tot een jaar.

Op verzoek van minister Hofstra wer- den de beraadslagingen hierna geschorst en de volgende dag vroeg hij ontslag aan de Koningin, evenals de andere socialis- tische ministers.

Er was echter haast bij de behandeling van de belastingontwerpen, want enige tijdelijke verhogingen van de omzetbelas- ting en de verhoging van de benzine- belasting zouden anders per 1 januari vervallen, zodat de schatkist inkomsten zou derven.

Minister Hofstra was daarom bereid op maandag 15 december verlenging van de verhoogde omzetbelasting en benzine- belasting met de Kamer te behandelen, maar niet de verlenging van de vennoot- schapsbelasting en de vermogensbelas- ting. Dit laatste zou volgens hem zonder bezwaar later kunnen gebeuren met te- rugwerkende kracht van 1 januari af.

Dit standpunt van minister Hofstra en de rest van het kabinet, toen nog onder leiding van dr. Drees, is aan- leiding geworden tot een historische ver- gadering op maandag 15 december.

Reeds op 10 en 11 december hadden de socialisten in de Kamer een (scheve) voorstelling van zaken gegeven, volgens welke de kapitalisten met de beperkte duur van de vennootschapsbelasting en de vermogensbelasting werden ontzien, en dat de meerderheid van de Kamer zich niets aantrok van de minder draag- krachtigen (op wie mede de omzetbelas- ting en de benzinebelasting drukt via hogere prijzen).

Indien de Kamermeerderheid dus had gehandeld overeenkomstig het stand- punt van minister Hofstra, had de PvdA kunnen rondbazuinen, dat wel de tijdelijke verhoging van de belastingen voor de minder draagkrachtigen was ver- lengd, maar niet voor de kapitalisten.

De Kamermeerderheid peinsde er niet over de PvdA dit propagandawapen in handen te spelen. Zij wenste óók be- handeling van de verlenging (voorlopig voor een jaar) van de tijdelijk verhoog- de vennootschapsbelasting en vermogens- belasting.

Voorzitter Kortenhorst deed daartoe het voorstel.

....

Bij dit alles deed zich de nare om- standigheid voor, dat minister Hof- stra niet in de vergaderzaal wilde ver- schijnen. Hij volgde het debat bij een luidspreker in de ministerskamer en on- derhield schriftelijk contact met de voor- zitter.

Als de Kamer zou besluiten, zo liet hij weten, de vennootschapsbelasting en de vermogensbelasting toch te behandelen, zou hij niet achter de regeringstalel ko- men zitten.

Als de minister er niet is, verklaarde Tervolgens mr. Burger, zullen de leden van de PvdA-fractie ook niet aanwezig l'ijn in de zaal.

De PvdA-fractie trachtte aldus de Ka- roer onder druk te zetten. De Kamer verkeerde in een moeilijke situatie. Is het rechtsgeldig als de Kamer een wetsont- werp aanneemt zonder dat de betreffen- de minister aanwezig is?

Desgevraagd had prof. Oud, de beste deskundige op het terrein van het staats- recht, voor de aanvang van de vergade- ring in het seniorenconvent de vraag be- vestigend beantwoord. Het gemeen over- leg tussen minister ea Kamer is ge- pleegd tijdens de discussie over de wets- ontwerpen. Bij de stemming, de beslis- sing, hoeft de minister niet aanwezig te zijn.

En als de minister weigert de tegen zijn zin aangenomen wetsontwerpen te con- trasigneren? Dan laat hij ze liggen tot er een nieuwe minister van Financiën is.

Als de schatkist daardoor inkomsten derft uit omzetbelasting en benzinebe- lasting, is dat voor de verantwoordelijk- heid van minister Hofstra.

:Met 71 tegen 44 stemmen (van de PvdA en de communisten) besloot de Ka- mer ook de vennootschapsbelasting en de vermogensbelasting te behandelen. De- monstratief verlieten de leden van de PvdA hierna de vergadering. Boos. Hun was een wapen in de verkiezingsstrijd uit hanclen geslagen.

HOFSTRA . . . . bij de luidspreker

Hierna gebeurde het voor het eerst in de parlementaire historie, dat een wetsontwerp werd aangenomen zonder dat bij de stemming een minister aan- wezig was.

:Maar door het weglopen van de PvdA en de communisten (op één na) bleken slechts 73 leden aanwezig te zijn, drie te

Na enig tegenstribbelen van de zijde van de PvdA ging de Kamer met dit ver- zoek akkoord en de verdere behandeling van "de belastingontwerpen werd vervol- gens aangehouden tot maandag 22 de- cember, nadat tevens was besloten de stemming over het eerste belastingont- werp (met 70 tegen 3 stemmen aangeno- men) als niet gehouden te beschouwen omdat er misverstand had geheerst over de vraag welk wetsontwerp in stemming was gebracht.

Blijkens het afleggen van een korte verklaring en het uitbrengen van hun stem hadden velen gedacht, dat de ver- mogensbelasting aan de orde was, terwijl de voorzitter in werkelijkheid de ver- lenging van de vrijstelling van de omzet- belasting op sigaren in stemming had gebracht.

* * *

Een dag later dan oorspronkelijk de bedoeling was, kon de Kamer weer bijeenkomen, op dinsdag 23 decem- ber, nadat prof. Beel was geslaagd in de formatie van een kabinet, geheel in de geest van het advies van prof. Oud, die op 11 december had gezegd: laten de negen niet-socialistische ministers aan- blijven als rompkabinet en de voordracht doen tot Kamerontbinding en vervroegde verkiezingen.

Vooral prof. Romme heeft onze frac- tieleider zijn advies kwalijk genomen, maar prof. Oud bleek de politieke situatie juist te hebben gepeild. Zijn oplossing is inderdaad gekozen met alleen dit vel.'- schil, dat prof. Beel aan het hoofd van het rompkabinet is komen te staan, zo- dat het geen rompkabinet wil worden genoemd maar als een nieuw kabinet wil wo!'den beschouwd.

Het nieuwe kabinet-Beel heeft tot

--- C.ELLQTHENE Voor vacuumverpakking

gas- en vochtd1cht1

ZL~T

1

J!':"~." (;el~!?phanem~t

SIDAC NV . . POLYEJHYLE'EN

··\. UJ R.E C H T ook in meer kleure.ndruk .F.ILMS. •. ROLLEN - ZAKKEN - PLASTICS FLESSEN

Deze Burger

Komt u atlemaal aan zijn hart drukken en zeggen, dat hij hoopt dat 1959 goed voor u zal. zijn. Dat al uw wensen vervuld mogen worden:

goede gezondheid en een beetje welstand, dat wij allemaal zo goed kun- nen gebruiken om de hypotheek en de termijnen voor televisie, scooter, brommert en wasmachine op tijd te kunnen voldoen. Een beetje gene- genheid van uw medemensen. iedere dag een puddinkje toe, netjes in de kleren en de kinderen zulke mooie rapportcijfers, dat uw ouderhart zwelt van trots.

Voor onze partij een heleboel aardigheid in maart. Opdat zij met een aardig groepje nieuwe meisjes en jongens moge terugkeren 1 aan deze zijde van 't aloude Binnenhof. Ik heb daar wel vertrouwen in. Want wat meneer die andere Burger alLemaal heeft uitgehaald de laatste tijd duidt op een soort paniekstemming en ik geloof, dat de Nederlandse kiezers intelligent genoeg zijn om dat dóór te hebben.

Wij zullen daar met vlijt en kalmte de rijpe vruchten van plukken.

De P.v.d.A. is op haar retour en dan is het heel moeilijk nog meer retour tegen te houden.

Bij ons is het net andersom en succes baart succes; dat hebben wij bij de laatste twee verkiezingen wel duidelijk ervaren.

Daarom geloof ik dat 1959 voor ons van de V.V.D. een mooi jaar zal worden. Mooi en moeilijk. Daar mogen wij niet te gemakkelijk over oor- delen. De verantwoordelijkheid zal groter worden en zwaarder wegen.

Wijsheid en innerlijke kracht, onafhankelijkheid en eerlijkheid jegens ons zelve en onze beginselen staan daarom op mijn lijstje van nieuw- jaarswensen voor hen, die de V.V.D. leiden.

Wij zullen onze eigen weg moeten gaan en precies dat moeten doen wat onze beginselen ons voorschrijven. Dat is in de politiek niet altUd zo gemakkelijk gedaan ais het gezegd wordt, maar ik weet. dat de kiezen dat zó willen en niet anders, omdat zij genoeg hebben van de spitsvondig- heden der politieke opportuniteit.

Dat is alles wat ik, op dit piepkleine podiump:ie van mij te berde wilde brengen, nu een nieuw en heel belangrijk jaar begonnen is.

Dat wij van dit jaar niets dan vreugde mogen beleven is de hartgrondi- ge wens van

3 .JANUARI 1969 - PAG. t

Dr. KORTENHORST . . . . sch1"ijtelijk contact ....

taak: Kamerontbinding en vervroegde verkiezingen en natuurlijk dient het alles te doen wat het belang van het Ko- ninkrijk vordert.

De Kamerontbinding heeft prof. Bcel als volgt gemotiveerd: "Bij de verscherp- te politieke tegenstellingen was geen op- lossing te vinden, die een n10gelijkhtüd tot het normaal voortzetten van de ll.r- beid door het in 1956 gevormde kabinet zou hebben ingehouden."

Het kabinet-Beel, bestaande uit louter ministers van "rechts" (KVP, AR, CH), wil toch geen "rechts" kabinet worden genoemd, rnaar een intennezzo- of over- bruggingskabinet. Het staat blijkens de rede van mr. Burger over de regerin!,"S- verklaring echter tegenover een zo dui- delijke oppositie van de PvdA en de com- munisten, dat het alleen reeds daardoor niet helemaal een neutraal karakter meer heeft.

• •

'I1ijdens het debat over de regerings-

ver~dai'ing diende mr. Burger een motie in, waarin werd gezegd, dat het belang van het land geen Kamerontbin- ding vordert.

Een onverantwoordelijke motie, oor- deelde prof. Oud, want als de motie zou worden aangenomen, zou het kabinet-BeeÎ direct al moeten aftreden en hoe zou dàn nog een nieuw kabinet kunnen worden gevormd met verkiezingen over drie maanden?

Prof. Oud gaf nog een uitvoerig college in staatsrecht om mr. Burger aan het verstand te brengen, dat iedere Kamer- ontbinding op zichzelf moet worden be- schouwd en dat men dus niet kan zeg- gen, zoals mr. Burger had gedaan, dat er maar drie redenen kunnen zijn voor Kamerontbinding.

De protest-motie van de P.v.d.A. tegen Kamerontbinding, werd met 54 tegen 86 stemmen verworpen. Alleen de P.v.d.A.

en de communisten steunden de motie.

Hierna werden beide wetsontwerpen aangenomen tot verlenging met een jaar van de tijdelijk verhoogde belastingen.

• •

Over de vorming van een kabinet na de verkiezingen zei prof. Romme, dat hij persoonlijk nog altijd de beste op- lossing acht de brede basis, de brede sa- menwerking ook met de P.v.d.A.

Het gezamenlijke standpunt van de KVP-fractie is, zei hij vervolgens, dat zij van samenwerking geen enkele democra- tische groepring bij voorbaat wil uitslui- ten, die zich bewust is van haar minder- heidspositie en bereid is dienovereen- komstig te handelen.

Hieruit blijkt, dat de Kamerfractie van de KVP samenwerking met de VVD niet bij voorbaat uitsluit, maar ook niet met de P.v.d.A. I

Als de P.v.d.A. enigszins verzwakt uit de verkiezingsstrijd komt en de gematigde socialisten, die de voorkeur geven aan de brede basis boven de oppositie, de over- hand behouden, bestaat altijd de moge- lijkheid, dat K.V.P. en P.v.d.A. toch weer samengaan, omdat de K.V.P. verwacht, dat een verzwakte P.v.d.A. wel in tooiD kan worden gehouden.

• •

Prof. Oud vond het niet veel zin heb- ben iets te zeggen over de kabinets- (Vervolg op pag. '· ondera&D)

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

* u.cm WEEK to.t WEEK *

Onzekerheid in socialistisch kamp

D

e Nederlandse socialisten beginnen de laatste tijd hoe langer hoe meer een onzekere houding aan de dag te leggen. Onze- ker, niet alleen wat de praktische politiek be- treft, doch ook onzeker met betrekking tot de theoretische grondslagen, waarop de partijbe- ginselen berusten.

In ons nummer van 6 december stonden wij in deze rubriek reeds vrij uitvoerig stil bij de op- zienbarende rede van prof. Banning op de zo berucht geworden. Fakkeldragersdag van de Partij van de Arbeid. Banning ontwikkelde al- daar het begrip van de nieuwe middenstand en doelde daarbij duidelijk op nieuwe wegen, die het socialisme volgens hem zou moeten bewan- delen, zou het vat op de massa willen krijgen of behouden.

Op een daarna gehouden Buitenlands con- gres van de Partij van de Arbeid was het pro- fessor Tinbergen, die ook al aan bepaalde oude theoretische grondslagen ging twijfelen.

Volgens Het Vrije Volk zou prof. Tinbergen o.m. hebben gezegd: "Het is een verouderde op- vatting, dat de socialistische maatschappij staat of valt met de nationalisering der produktie- middelen. De sleutelbeslissingen, de belangrijk- ste vraagstukken, die men moet oplossen, wil de maatschappij aan onze socialistische doel- stellingen beantwoorden, liggen elders".

Welnu, wij zouden een dergelijke uitspraak opzienbarend willen noemen.

Immers, met een dergelijke uitspraak wordt met één veeg een der belangrijkste Marxistische stellingen uitgewist, die de socialisten tot dus- verre (en zeker de ouderen onder hen) met de paplepel werd ingegoten.

Prof. Tinbergen vroeg zich tenslotte af, of de socialisten niet een programma moesten brengen, dat meer is aangepast aan deze nieuwe tijd, ook op binnenlands gebied.

Het zou zeker wenselijk zijn, dat op de hier- boven geschetste ontwikkeling in een zo ~reed mogel~jke kring werd gewezen, opdat de kiezer wete, hoe zoekende de socialisten op het ogen- blik in de kunst zijn, ook wat betreft de herzie- ning van hun th~oretische grondslagen, waar- van de wat1kelheid ongetwijfeld wel zal worden verdoezeld door een verkiezingsslogan, die de massa om de socialistische tuin zal moeten lei- den.

Weinig vertrou'wen in eigen motie

D

e motie Burger, vlak voor de kerstdagen in de Tweede Kamer ingediend en die tot strekking had zich te verzetten tegen Ka- merontbinding en dus tegen vervroegde verkie- zingen, is niet meer dan een slag in de lucht ge- weest. Prof. Oud heeft haar naar onze smaak het best van alle debaters bestreden en gewezen op de verstrekkende consequenties, indien deze motie zou zijn aanvaard.

Het merkwaardige is evenwel, dat niemand in de socialistische rijen er enig geloof aan hechtte, dat deze motie zou worden aanvaard.

Zo was het wel heel typisch te constateren, dat, terwijl de P.v.d.A.-mond enerzijds de uit- spraak deed tegen vervroegde verkiezingen te zijn, anderzijds het gehele Partij-apparaat van de socialisten reeds druk met de verkiezings- campagne bezig was.

Vanaf de dag van het aftreden van de socia ..

listische ministers was o.m. Het Vrije Volk ge- heel op deze verkiezingscampagne ingesteld en liep het blad volkomen op de motie van partij- genoot Burger vooruit. Kennelijk had het so- cialistische Partijapparaat ook niet veel ver- trouwen in de motie.

De motie was dan ook meer een politiek spel, dat naar buiten uit indruk moest maken dan een daad van serieuze staatkundige betekenis.

Demagogie van het zuiverste water

D

e verkiezingscampagne is dus begonnen.

Veel tijd tot een grootscheepse voorbe- reiding wordt de politieke partijen echter niet gelaten. Zij worden als het ware midden in de strijd geworpen. Zoals gezegd, ondanks het ver-

zet van socialistische zijde tegen vervroegde verkiezingen., ging men daar in dat kamp voor- op om de verkiezingsstrijd in te luiden.

Dat zulks weer geschiedde met de nodige de- magogie zal niemand verbazen.

Toch is het raadzaam de methoden van de Partij van de Arbeid te signaleren, omdat zij door een schijnbare, doch eveneens sluwe een- voud, de indruk wekken toch wel een kern van 'waarheid te bevatten, waardoor velen, die in den lande nog twijfelen weer op een dwaalspoor worden gebracht.

Kort samengevat komt de socialistische ver- kiezingsvoorlichting-, die men in allerlei vorm vrijwel elke dag in Het Vrije Volk kan aantref- fen op het navolgende neer:

De Kamermeerderheid heeft de meer draag- krachtigen een voordeel bezorgd en de minst- draagkrachtigen benadeeld door minister Hof- stra's belastingvoorstellen niet te aanvaarden.

Wat zijn echter de feiten?

Er waren eni!;e tUdelijke belastingverhogin- gen ingevoerd, die zeker niet alleen voelbaar waren voor de meer draagkrachtigen. Deze tij- delijke belastingverhogingen zouden 1 .ianuari j.l. aflopen. Nee, zei minister Hofstra, dat kan nu nog niet. Nee, zei ook de Kamermeerder- heid, dat kan zeker niet. W~i verklaren ons ak- koord met een verlenging van deze belasting- verhoging voor de termijn van één jaar.

Daarmee was minister Hofstra niet tevreden.

Htj wilde de verhoging ook nog vastleggen voor het daaropvolgende jaar, hetgeen de Kamer- meerderheid echter te voorbarig vond. De Ka- mermeerderheid was echter bereid tijdig met de minister te overleggen of de verlenging met alsnog een jaar al dan niet nodig was.

De Kamermeerderheid verlichtte dus geen lasten voor welke groep dan ook.

De Kamermeerderheid bevoordeelde nie- mand of wie dan ook. De Kamermeerderheid deed slechts een beroep op de minister in deze niet te over\ild te handelen. Wat gebeurde toen?

Minister Hnfstra en zijn socialistische collega's traden af. Waarom?

Waarom schreeuwde minister Hofstra voor hij werd geslagen? Waarom niet gewacht tot een treffen met de Kamermeerderheid op een later tijdstip, waarop nog een tijdig overleg mo- geliik was?

De Partij van de Arbeid zw~jgt hierover in alle talen en bepaalt zich er slechts toe de fei- ten te verdraaièn.

De feiten spreken een duideliike taal en zij kunnen niet gènoeg worden herhaald. De socia- listische ministers zUn op de vlucht geslagen, zonder dat hier ook enige aanwijsbare reden aanwezig was. Voorts heeft de Kamermeerder- heid geen lasten verzwaard.

Dat de socialisten het anders voorstellen om aldus op het sentiment van de minder draag- krachtigen te speculeren is ronduit een staaltje demagogie, dat zeker aan de kaak dient te wor- den gesteld.

Grof f!,eschut van Suurhoff

W

ij hebben helaas meerdere malen moe- ten constateren, dat de socialistische oud-minister Suurhoff ervan houdt de dingen nogal gekruid en gekleurd te zeggen.

Dit is op zich zelf niet zo erg, indien dit ge- kruide en gekleurde ook van een zeker niveau getuigt, een niveau, dat men als passend zou willen combineren bij iemand, die eens hoogste gezagsdrager van de kroon was.

Dit is bij de heer Suurhoff helaas niet alt~jd het geval. Dit bleek weer onlangs toen hij in een openbare vergadering van zijn partij te Haarlem zich blUkbaar meer de revolutionaire oud-vakbondsleider voelde dan oud-minister.

Zo hield ook de heer Suurhoff, gel~ik zijn an- dere partijgenoten vol, dat een "rechtse" meer- derheid in de Tweede Kamer bewust de rege- ring ten val had gebracht. Dat deed zij, aldus de heer Suurhoff, terwijl zij vooruit wist, dat zij niet bereid of in staat is, een nieuwe regering te vormen.

"Daarmee", zo verklaarde de oud-minister met nadruk, "hebben de rechtse partijen het be- gin van Franse toestanden in ons land geïntro- duceerd".

Als men zoiets leest, moet men toch waarlijk even met de ogen knipperen.

Dit is weer zo'n demagogische bewering, die zo maar een zaal wordt ingeslingerd in de ver-

3 JANUARI 1959- PAG. 3

Buitengewone Algemene Vergadering

In verband met de vervroegde verkiezingen zal op zaterdag 10 januari a.s. een Buitengewone Al- gemene Vergadering worden gehouden in De Karseboom, Groest 80 te Hilversum. Aanvang 10.30 uur.

De vergadering zal zo nodig in de avond worden voortgezet.

Zij is UITSLUITEND toegankelijk voor leden van de Partij.

wachting, dat zij door de toehoorders als zoete koek zal worden geslikt.

Verkiezingsperiaden kunnen sommige politie- ke sprekers in de hitte van het gevecht wel eens zenuwachtig maken, doch wat de heer Suurhoff hier ten beste geeft, is in strijd met het poli·

tiek fatsoen en met de ware democratische ver·

houdingen, waardoor ons land wordt geken- merkt.

Wij herhalen het met nadruk en het kan niet genoeg worden herhaald: Minister Hofstra ging op de vlucht voordat er nog gevaar dreig- de.

Het zijn de socialisten, die op zuiver formele gronden de boel in de steek hebben gelaten.

Enige vergelijking met toestanden in Frankrijk, waar de democratie op bedenkelijke wijze om hals wordt gebracht is dan ook weinig reëel.

Een dergelijke voorstelling van zaken lijkt meer op een dreiging, waarmee men de kiezer bang wil maken, dan op een open en eerlijke voorlichting.

Ten koste van alles willen de socialisten hun grote nederlaag bij de gemeenteraadsverkiezin- gen en bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten geleden te niet doen. Hoe, dat doet er bliikbaar ook voor een oud-minister niet toe.

Mr. dr. K. P. van der Mandele

H

et is met grote vreugde, dat wij, na al het·

geen men hieromtrent reeds in de dag- bladen heeft kunnen lezen, er de aandacht op mogen vestigen, dat de grote Rotterdammer, . Mr. K. P. van der Mandele het ere-doctoraat is verleend in de economische wetenschappen.

Dit is niet alleen een bijzondere wetenschappe- lijke eer, het is ook een bekroning, voor het vele werk, dat de heer Van der Mandele voor Rotter- dam en voor ons land heeft gedaan.

Als iemand deze hoge wetenschappelijke on- derscheiding heeft verdiend, dan is hij het wel, die in de praktijk bewees, hoe het wetenschap- pelijk inzicht diende te worden toegepast. Mr.

Dr. van der Mandele maakte daarmee nog eens duidelijk, dat de wetenschappelijk gefun- deerde basis in ons leven van weinig nut is als daarop niet het bouwwerk van de praktische inslag wordt opgetrokken.

In Van der Mandele is aldus de synthese tussen praktijk en wetenschap verenigd op een wijze, die men zonder aarzeling volmaakt kan noemen.

Velen zullen door zijn zeer knappe promotie- rede zijn getroffen, die als kernpunt had, dat er in wezen geen tegenstellingen behoeven te bestaan tussen kapitalist en arbeider. Een glashelder betoog, waarvan men zou wensen, dat de betekenis ervan op grote schaal door- drong onder ons volk. Niet bij de klassestrijd heeft ons volk belang, doch bij het zoeken naar de synthese, die kapitaal en arbeid verenigt.

Van der Mandele heeft dit nog eens duidelijk onderstreept en het kan goed zijn deze analyse meer dan tot dusverre gebeurde, ook in onze politieke voorlichting als richtsnoer te gebrui- ken.

Dr. Drees Minister van Staat

E

r is nog een groot Nederlauder onder- derscheiden en wel de oud-premier, dr.

W. Drees, die tot minister van Staat is 00..

noemd. Dit is een wel zeer hoge onderschei·

ding, die de overgrote meerderheid van ons volk de afgetreden minister-president van harte zal gunnen. Het verschil in politiek in- zicht, dat er tussen ons en dr. Drees bestaat, belet ons niet, met bijzondere nadru~ op deze onderscheiding te wijzen en de verd1ensten te tekenen, die dr. Drees voor ons land heeft ge- had. Dr. Drees heeft zich altijd een man van hoog niveau getoond, die zich nimmer liet ver- leiden tot politieke debatten, die afzaktE;n tot het peil van de tribune. Hij was steeds ndde:- lijk in de strijd en daardoor ook democraat m hart en nieren. Wij wensen hem dan ook op- recht een rustige welbestede levensavond toe.

(4)

Flitsen van Het Binnenhof (11)

Wet vervreemding landbouwgronden in Eerste Kamer aan- vaard - Weer tiideliik karakter tot 1 ianuari 1963 - Formele oor- sprong van de kabinetscrisis • Onze geestverwant H. D. Louwes wil een Landbouwwet met een hoofdletter L • Eerste boek van nieuw B.W. vlot in de Senaat aangenomen.

OP 16 december heeft de Eerste Ka- mer zonder hoofdelijke stemming het wetsontwerp aangenomen tot ver- nieuwing van de tijdelijke wet "ver- vreemding landbouwgronden", waarvan de behandeling in de Tweede Kamer op 30 oktober formeel de aanleiding is ge- weest tot de versnelde toeneming van de politieke spanningen, die zijn uitgelopen op de kabinetscrisis en vervroegde ver- kiezingen.

Deze tijdelijke wet tot prijsbeheersing bij de verkoop van landbouwgronden, wilde de regering een definitief karakter geven, maar door de aanneming van een amendement-Biewenga in de Tweede Ka- mer, werd de werkingsduur van de wet toch opnieuw beperkt, tot 1 januari 1963.

De PvdA achtte dit in strijd met het regeringsprogram en na de verkiezings- nederlagen greep zij deze gelegenheid gretig aan om zich ook harerzijds los te maken van het "bestedingsbeperkings- kabinet" teneinde vrij oppositie te kunnen voeren in de hoop daardoor verloren aan- hang terug te winnen.

Door deze gang van zaken heeft de wet

"vervreemding landbouwgronden" meer dan. gewone belangstelling gekregen.

* * *

In de Eerste Kamer verklaarden de heren Geuze (CH), Zegers (KVP), Louwes (VVD) en Rip (AR) zich met de tijdelijkheid uitstekend te kunnen ver- enigen.

Alleen mr. In 't Veld (PvdA) had er be- zwaar tegen, maar hij kon niet tegen- stemmen, want als de oude tijdelijke wet op 1 januari 1959 zou vervallen, zou er helemaal geen sprake meer zijn van prijs- beheersing. Hij stelde er echter prijs op nog eens te verklaren, dat de PvdA, bij het dragen van verantwoordelijkheid voor de daden van de regering, de zekerheid

SAMKALDEN liever wachten ...•

(Vervolg van pag. 2)

formatie na de verkiezingen, die hij voor de V.V.D. gunstiger zou hebben beoor- deeld als de regeringscombinatie nog had doorgesukkeld tot 1960. Maar hij ver- klaarde wel een tegenstander te zijn van kabinetsformaties in nauw overleg met de Kamerfracties.

Het kabinet moet het regeringsprogram opstellen. Dat kan gebeuren nà het over- leg met de fractievoorzitters, maar er moet geen binding ontstaan, geen con- tract. Er moet alleen een zedelijke band zijn tussen kabinet en Kamermeerderheid.

Maar verder dient men niet te gaan. Er moet zijn een vrije regering, gecontro•

leerd door een vrije volksvertegenwoor- diging.

In de afgelopen weken heeft men van de zijde van de PvdA echter telkens kun- nen vernemen, dat de socialisten alleen nog zitting willen nemen in 'n kabinet op basis van een regeringsprogram, waar- a~n de partijen, die het kabinet steunen, ZICh gebonden achten.

Hier is dus een duidelijke tegenstelling met het standpunt van de heer Oud.

De K.V.P. moet kiezen. Prof. Oud heeft scherp de scheidslijn getrokken tussen socialisten en niet-socialisten. Dat is de kern waar het om gaat bij deze vervroeg- de verkiezingen.

V. v.D.

LOUW ES

• . . • op wenken bediend

wenst, dat niet van het regeringsprogram wordt afgeweken.

Als de PvdA bereid zou zijn, zei hij, weer samen te werken met de KVP, zal de waarborg voor de vervulling van so- cialistische wensen gelegen moeten zijn in een regeringsprogram waaraan de sa- menwerkende partijen zich gebonden ach- ten en zich houden.

* * *

De steun aan de landbouw is een zware last, maar als men vergelijkt wat andere landen voor hun landbouw doen, dan overdrijft Nederland bepaald niet.

De wet "vervreemding landbouwgron- den" beschouwde onze geestverwant, de heer H. D. Louwes, slechts als de rege- ling van een onderdeel van ons grondge- bruik, een regeling, die noodzakelijk is.

Maar hij voegde er aan toe, dat wij in Nederland met betrekking tot de land- bouw een Landbouwwet, met een grote L, zouden moeten hebben zoals verschil- lende andere landen die ook kennen. Als onderdeel van die wet zou ook het grond- gebruik moeten worden geregeld.

Bij die regeling zou dan in de eerste plaats aandacht moeten worden geschon- ken aan de instandhouding van de boer- eigenaár en de mogelijkheid om zijn be- drijf voort te zetten.

Verder zou natuurlijk, ook als onder- deel van die grote landbouwwet, de rege- ling van de grondprijzen en van de pacht kunnen geschieden. Het is een bezwaar, dat op het ogenblik in het geheel van het grondgebruik maar incidenteel wordt in- gegrepen. Omdat dit nu eenmaal zo is, doet de wet "vervreemding landbouw- gronden" nuttig werk, omdat anders wel- licht door de schaarste van grond in Ne- derland niet gewenste toestanden zouden ontstaan.

De heer Louwes kon daarom zijn stem aan de wet geven, ook met name, omdat zij maar voor vier jaar geldt. Dat is een voordeel omdat er in die tijd opnieuw ge- legenheid is voor bezinning.

* * *

n i t wetsontwerp en de versterking

V van het recht van de pachter, cUe daarin gegeven wordt, toont naar de me- ning van de heer Louwes aan, dat sys- tematisch, en stap voor stap, het recht van de pachter versterkt wordt en het recht van de verpachter en van de eige- naar als het ware zwakker wordt.

Bij de behandeling van de pachtwet in de Tweede Kamer in 1937, heeft de heer Louwes reeds de gedachte geuit, dat dit

pachtrecht zich weleens zeer goed zou kunnen ontwikkelen in de richting van het Groninger beklemrecht. De ervarin- gen, sedertdien opgedaan, hebben hem in die overtuiging versterkt.

Hij wilde niet bij voorbaat zegg-en, ilat dit een onjuiste ontwikkeling is, want dat Groninger beklemrecht heeft in de provincie Groningen ook vele goede kanten gehad. maar het treft, dat wij deze zelfde ontwikkeling als h0.t ware weer doorleven. zonder aan deze eeuwen- lange Groninger ervaring veel aandacht te schenken.

En toch is in het Groninger boeren- leven de eeuwen door een zelfde ontwik.

keling aan de gang geweest, waardoor stelselmatig de rechten van de eigenaar zijn ingeperkt en de rechten "''an de huurder zijn versterkt, waardoor de

I JANUARI 1&5&-PAG. f,

...

I Gelderse Landbouwdag

16 JANUARI 1959

De Gelderse Landbouwcommissie organiseert VRIJDAG 16 JANUARI 1959 om 10.15 UUR een Landbouwdag in het SONSBEEKPAVILJOEN te ARNHEM.

i

Programma

10.15 uur: Opening door de voorzitter van de Centrale Arnhem, mr.

I

H. P. Jager.

10.30 uur: Prof. mr. P. J. Oud, voorzitter van de Volkspartij Vrijheid en Democratie spreekt over:

voor

"DE HUIDIGE POLITIEKE SITUATIE".

11.30 uur: Discussie.

12.30 tot

t 13.30 uur: Pauze.

13.30 uur: De heer H. D. Lmtwes, lid van de Eerste Kamer der Staten- Generaal, spreekt over:

"HOE LIGT DE LANDBOUW IN DE POLITIEK?"

14.30 uur: Discussie.

16.00 uur: Sluiting (aan dit uur wordt strikt de hand gehouden).

i

RESERVEER DEZE DAG - NADERE MEDEDELINGEN VOLGEN

. ... .

eigenaar is geworden tot de eigenaar in beklemrechtelijke zin en de huurder is geworden tot de beklemde meier, die zich feitelijk gedra.1.gt als eigenaar-boer op zijn eigen land en wiens rechten door de oude huurverhouding slechts in zeer geringe mate worden aangetast.

Minister Samkalden bediende de heer Louwes op zijn wenken. Hij deelde mee, dat de regering in verband met de her- ziening van het Burgerlijk Wetboek het initiatief heeft genomen tot een wette- lijke regeling van het beklemrecht. In dat opzicht worden thans plannen ont- wikkeld.

.. *

*

De Eerste Kamer heeft op 9 december vlot het eerste boek (familie- recht) van het nieuwe Burgerlijk Wet- boek aanvaard. Het debat concentreerde zich voornamelijk op de alimentatie- plicht en het eehtscheidingsvraagstuk.

In het nieuwe B. W. is de onderhouds- plicht tussen grootouders en kleinkinde- ren afgeschaft. Een amendement van onze geestverwant mr. dr. C. Berkhou- wer in de Tweede Kamer tot handha- ving van deze alimentatieplicht, was in september 1957 door afwezigheid van leden bij verrassing met 56 tegen 59 stemmen verworpen.

Evenals de heren Anema (A.R.), Wit- teman (K.V.P.)· en Van Bruggen (C.H.), betreurde onze geestverwant mr. dr. R.

baron de Vos van Steenwijk het verval- len van de alimentatieplicht tussen groot- ouders en kleinkinderen.

Hij zag hierin een beslissing die leidt tot verslapping van de familie- en gezins- band, en bovendien èen eerste stap op een weg waarop de laatste stap nog niet is gezet.

De Eerste Kamer heeft niet het recht van amendement en in weerwil van de bezwaren werd dus ook de onbevredigen- de regeling van de alimentatieplicht aan- vaard.

Onze geestverwant vond het een tes- timonium paupertatis, dat in de be- staande echtscheidingsregeling nog geen wijziging is aangebracht. Hij gaf de rege- ring dringend in overweging zich eens te zetten aan een nieuwe echtscheidingswet- geving en zich niet vast te klampen aan de uitkomsten van een "gesprek" tussen de vertegenwoordigers van verschillende levensbeschouwingen, op grond waarvan de regering dan tot een bevredigende re- geling hoop1; te komen van het echtschci- dingsvraagstuk.

Wacht niet op de resultaten van een der- gelijk gesprek, vermaande ook mr. Witte.

man (KVP). Waarom benoemt de regering niet liever een staatscommissie?

Minister Samkalden wilde echter liever nog afwachten of het gesprek wat ople- vert omdat hij op het standpunt staat dat een oplossing moet worden gevonden die het mogelijk maakt daarmee de eind- streep te halen. Er is geweest een ontwerp·

Nelissen in 1910, een ontwerp-Regout in 1912 en een ontwerp-Goseling in 1938, maar geen van deze pogingen tot een nieuwe regeling van het echtscheidings- vraagstuk heeft de eindstreep kunnen halen.

Daarom achtte de minieter van justitie het beter af te wachen :wat er uit het ,.gesprek" voortkomt. V. v. D.

STALEN

KANTOORMEUBELEN

GlSOLAMPEN

1

11/euwbouw en reparatie van zeeschepen

~ ~

~

WERF DE NOORD N.V.

ALBLASSERDAM

TELEFOON : ROTTERDAM 13 2451 ALBLASSERDAM 451-452

---

BLOEMWERKEN VOOR JUBILEA VERSIERINGEN VOOR RECEPTIES BRUIDSBOUQUETTEN ENZ. ENZ

IMMinK DE LAnGE

v/h J. C. DE LANGE'S Koninklijke Tuinbouwinrlchtin'J Hofleverancier van H.M. de Koningin

MEENT 125- ROTTERDAM- TELEFOON 137977-122303-130999

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

waarnemend partijvoorzitter Laan hoeft er terecht op gewezen, dat de KVP (en uiteraard ook de ARP en de CHU) bij haar koersbepaling niet in de laatste plaats

Op de kaart met de tweede partij per gemeente zijn Forum voor Democratie en VVD weer goed zichtbaar.. In het grootste deel van Nederland komt op zijn minst een van de twee

Daarnaast is het percentage HBO-afgestudeerden dat op zoek is naar een andere functie in de sector cultuur en overige dienstverlening hoger dan bij de overheid als geheel, en

Voor alle werknemers binnen het hoger beroepsonderwijs, met uitzondering van universitair opgeleide mannen, geldt dat het bruto uurloon op jongere leeftijd lager ligt dan in

• Het aantal wetten neemt sinds 1980 stelselmatig toe, en dat geldt ook voor ministeriële regelingen sinds 2005, het aantal AMvB’s neemt enigszins af sinds 2002. • In de jaren

Een nadere analyse waarin naast de in de vorige regressieanalyse genoemde controlevariabelen ook alle individuele campagne-elementen zijn meegenomen, laat zien dat

Afgelopen week kwam ons het bericht ter ore dat de gemeente bij de bekendmaking van het definitieve hondenbeleid vergeten is te vermelden dat er tot 9 juni nog een

Er werd aangetoond dat de Argusvlin- der in het warmere microklimaat van de Kempen meer zou moeten investeren in een derde generatie, terwijl in de koe- lere Polders nakomelingen