UNIEK IN NEDERLAND!

LIJST VAN ADVERTEERDERS

St. Beheer Recreatiecentra-Amsterdam • H. W. Coster b.v.- Zandvoort • Hotel Edenhof(B. de Geus)-Zwammerdam • Gemeentelijk Internaat Ter A pel-Ter A pel • Instituut Lya Goosmann-Leersum • Jan Grieles-Utrecht • Hageo-Hengelo

• ICS-Den Haag • Inventief-Voorburg • Vakantieboerderij Klein Oever (J. Maat)-Balkbrug • Multibest-Delft • Raymond Stuck Consultants (Exclusief)-Antwerpen • Repabad Holland b.v.-Maasdam • Ph. A. van Rijen-Maastricht • Schram Bolnes b.v.-Ridderkerk • Theunissen van Manen Makelaardij o.g.

assurantiën-Apeldoorn • Unieboek-Haarlem • Viscount International Services-Amsterdam • De Witte Wieven- Nunspeet

UNIEK IN NEDERLAND!

Is Uw badkuip of douchebak beschadigd, grauw of verweerd?

Dan heeft REPABAD voor U een ideale oplossing!

REPABAD renoveert badkuipen en douchebakken op een voordelige doch duurzame wijze, zonder hak-of breekwerk. Het totale REPABAD programma bestaat uit: Reinigen, repareren van afgesplinterde stukjes emaille, het aan- brengen van een nieuwe. speciale glasharde badlaag in Uw bestaande bad of een nieuw hoogwaardig Acrylbad (dikte 5 mm), dat door REPABAD zonder hak-of breekwerk, precies op de maat van Uw oude badkuip, wordt ingebouwd.

Of wilt U Uw badkuip eens een andere kleur geven?

Ook dat is voor REPABAD geen probleem. Ruim 20 sa- nitair kleuren, die evtl. aange- past kunnen worden aan de kleur van het overige sanitair, staan tot Uw beschikking.

Deze werkzaamheden zijn binnen één dag gereed.

Een door REPABAD gereno- veerde badkuip is niet van nieuw te onderscheiden.

Speciaal opgeleide REPA- BAD medewerkers, uitge- test REPABAD materiaal en 17 jaar ervaring staan borg voor de schriftelijke REPA- BAD garantie.

Buiten het REPABAD renovatieprogramma is REPABAD ook gespe- cialiseerd in kunststof Acrylbadkuipen en douchebakken bestemd voor nieuwbou'w, die ook in verschillende maten leverbaar zijn.

Importeur van Mex badkamermeubelen.

Bezichtiging te Maasdam.

Vraag vrijblijvend informatie:

Keizersdijk 40 3299 LE Maasdam Telefoon 01856-3777

Te koop of te huur in Baarle-Nassau (20 km t.z. Breda), te- midden van bossen, vennen en heide, onder architektuur en solide gebouwde comfort, vrijst. recreatie-woning m. over- dekte carport en terras. Op zeer rustig punt in exclusief bunga- lowpark 'L'air Pur' (landgoed Schaluinen), m. verw. zwemba-

. den, tennisbanen, midgetgolf, zonneweide, sportveld etc.

Speelse indeling: 3 slaapk., veel bergruimte, badk., hete-lucht cv (air-cond. aan te bouwen), open haard en moderne keuken.

Perfect onderhouden. Bouwj. 1972. Tuin op zuiden en langs- zij. Veel privacy. Grondopp. 500 m². Complete inrichting. Vraagpr./ 187.500, - k.k.

Inlichtingen: tel. 043 - 622976 (na 18 uur).

Vrijheid en Democratie

NUMMER1250 9JUNI 1981

Hoofdredacteur:

Reny Dijkman

Buiten!. correspondent:

mr. Florus Wijsenbeek

Redactie-adres en Abonnementen- administratie:

Alg. Secretariaat VVD Koninginnegracht 57 2514 AE

's-Gravenhage Telex 33564 t.n.v. VVD Den Haag Tel. 070-614121

Abonnementen voor niet-leden

f 16,50 per jaar

veertiendaagse uitgave van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

Advertentie-exploitatie Bureau Van Vliet b.v.

Postbus 20

2040 AA Zandvoort Tel.: 02507-14745

Advertentieprijzen

1/1 pag. vanaf/2.150,-

1/2 pag. vanaf/ 1.115,-

1/4 pag. vanaf/ 585,-

1/6 pag. vanaf/ 315,- Rubrieken: Speciale prijzen op aanvraag

Druk

Ten Brink Meppel b.v.

De kopij voor het nummer van 23 juni moet uiterlijk 12 juni binnen zijn.

In dit nummer o.a.:

Zó was het in het Casino ... geen sfeer? Kom nou! (coverfoto) Hans Wiegel over de verkiezingen Terugblik op de 60ste Algemene Ledenvergadering

Laatste oranje katern:

• Dankwoord

voorzitter Jan Kamminga

• Foto-impressiesjongerendag

• Overzicht verkiezingsavond De senaat vergaderde verder ondanks

Gewonnen en r

verloren

Het is binnen politieke partijen gebruikelijk om na de verkiezingen een dusdanige draai te geven dat het erop lijkt dat alle politieke partijen hebben gewonnen.

Men schroomt daarbij niet om desnoods een zogenaamde overwinning op basis van de uitslag van 1972 te verdedigen, zoals de socialisten met hun negen zetels verlies deden.

Vanuit de VVD is dat gelukkig niet gebeurd. De commentaren van lijsttrekker Wiegel en voorzitter Kammingazijn nuchter geweest. Maar in het Casino in Den Bosch is er wel degelijkfeest gevierd. Feest voor en door de mensen die zich maanden volledig hebben ingezet, die nachten hebben doorgewerkt om tot dit resultaat te komen.

De VVD heeft onder de deskundige leiding van GerlofBoosman een correcte maar felle campagne gevoerd.

Een verlies van 0,63 %kan zeker niet als een veroordeling worden gezien van het door haar gevoerde beleid. Daarvoor is het verschil té miniem in vergelijking met vorige verkiezingen. Ik schrijf: gewonnen én verloren. Die teruggang met 0,63 %kostte ons twee zetels. Daarnaast is er het onomstotelijkefeit dat nog nimmer in de geschiedenis van onze partij meer dan anderhalfmiljoen mensen aan de VVD hun stem gaven.

Het verloren gaan van de 2 7 ste zetel was een hard gelag. Vooral doordat de VVD een restzetel aan zich voorbij zag gaan. Maar geen uitslag om ergens in een hoek onze wonden te gaan zitten likken.

-Inmiddels is deformatie begonnen. Lijsttrekker Wiegel is als nieuwe

fractievoorzitter door de Koningin geconsulteerd. In de komende week zullen zowel de Tweede als de Eerste Kamer van samenstelling veranderen. Door de Grondwetsherziening moet namelijk ook. de senaat worden ontbonden. Sommige bekende gezichten zult u na 10 juni niet meer terugzien. Hun plaatsen worden door anderen ingenomen. Bij enkele kamerverZaters zullen we in dit en het komende nummer even stilstaan.

Politiek is een hard en onzeker beroep. Teleurstellingen zijn onvermijdelijk. De kamerverZaters verdienen onze waardering voor de wijze waarop het merendeel tot en met de laatste verkiezingen loyaal heeft meegewerkt aan de campagne.

Dat was klasse! ..

H. Wiegel 's-Gravenhage, 29 m~ 1981 Binnenho/IA

~~~~~==~~~~~~~~~~~~:~··~

e uitslag van de verkiezingen is zeker geen veroordeling van het kabinetsbeleid.

AAN

Hare Majesteit de Koningin De socialisten, die een Majesteit,

ander beleid tot inzet maakten van hun campagne, verloren negen zetels.

De VVD zegt na de verkiezingen hetzelfde als daarvoor. Wij blijven aandringen op een nationale aanpak.

Zeker, nadat de kiezers hebben getoond dat zij geen beleid wensen dat naar links wordt bijgebogen. De grootste oppositiepartij is tweede partij geworden. Als we kijken naar de opstelling van de twee grootste partijen ten opzichte van elkaar is het niet · gemakkelijk geworden. De PvdA- partijvoorzitter Max van den Berg heeft het heel hard gezegd: "De partij gaat zich bezinnen".

Onze lijn zal hetzelfde zijn als voor de verkiezingen. Wij zijn van mening dat het allerbelangrijkste is welk pakket maatregelen gekozen gaat worden voor de komende jaren. Vooral wat het sociaal-economisch pakket betreft We moeten in deze formatieperiode tot een basisprogramma op hoofdpunten zien te komen: hóe wordt de werkloosheid aangepakt en welke partijen kunnen en moeten daaraan meedoen.

Het belangrijk's te is dat dankzij uw steun het nu duidelijk is geworden dat de kiezers niet vinden dat de dienst door de oppositiepartijen moet worden uitgemaakt. Het is niet zo: de PvdA moet erin en de VVD eruit.

Voor het eerst hebben meer dan anderhalfmiljoen mensen op de VVD gestemd. Dit is een mijlpaal in de geschiedenis van de VVD.

Voor uw inspanning, uw vele werk en uw stem ben ik u dankbaar.

H.Wiegel

Gelet op de uitslag der verkiezingen, de aard en zwaarte 1•an de problemen waar ons land voor staat e11 gezien de opstelling der grotere politieke partijen, moge ik Uwe Mqjesteit adviseren een informateur aan te wijzen, 1•an CDA -huize, deskundig infinancieel~economische aangelegenheden en bij voorkeur niet staande in het heetst der politieke strijd.

Deze lnfotmateur zou zich naar mtjn mening allereerst dienen te zettenat.ln het opstellen van een plan, gegrond op de aanzet tot economisch herstel door het huidige kabinet gegeven, tot verdere gezondmaking van onze economie en zo ter bevordering van de werkgelegenheid. Daarna zou deze informateur dienen te onderzoeken welke politieke groeperingen aan de uitvoeringt•an dit plan zouden willen meewerken. Gelet op de inhoud van de sociaal economische enfinanéië1e

paragrafen in de verkiezt'ngsprogramnui 's van verscheidene politieke partijen, moet het- zakelijk gezien- mogelijk zijn voor een dergelijk plan steun van een ruime meerderheid in de volksvertegenwoordiging te verwerven.

Naast definanciè1e en .economische problematiek ligt er overigens een aantal andere kernvragen, welke ook tijdens de i riformatiejàse dienen te wordefl beanMoord.

Vcmwege de opvatting van mijn groepering. dat een nationale aanpak van de problemen de beste zou zijn, zou een zo breed mogelijk samengesteld kabinet mijn voorkeur hebben. De opstelling van de socialisten_ echter zal zulks waarschijnlijk onmogelijk maken, althans gezien de stellingname van de PvdA en haar

fractievoorzitter in de Tweede Kam,er tot nu toe.

Ook overigens zijn politieke blokkades gelegd. Blokkades die in het belang van ons land zouden moeten worden opgeheven. Het is mede om die reden dat ik l'ermoed dat een inforrrtatle-opdracht aan iemand die de laatste tijd niet op het politieke strljdtóneel stond, de meeste kans van slagen heeft.

Gelet op de politieke (krachts-) verhoudingen moge ik U adviseren een inform.ateur van CDA -komaf te benoemen. In het gesprek dal ik heden met u had noemde ik u enkele namen.

Het huidige kabinet heeft onder moeflijke omstandigheden het land bestuurd. Ik veroorloofmij op te merken dat de kiezers zich op 26 mei positiever over het beleid van CDA en VVD, dan over dat van de PvdA, hebben uitgesproken.

Thans. behoeven land en volk spoedig wederom een krachtig kabinet. Mijn groepering is bereid medeverantwoordelijkheid J'oor het tot stand komen daarvan en zo voor hetbestuur Pan ons land in de komendejaren te dragen.

In de hoop Uwe Majesteit met dit advies van dienst te zijn gel·veest,

U11 diensMillige,

(H. Wiegel)

Het

Algemeen

spil i

cam

de

Pas drie dagen na de verkiezingen vindt

algemeen secretaris W. J. A. van den Berg even tijd om een snelle terugblik te maken op de gevoerde campagne. Er is voor hem geen moment geweest om even op adem te komen, want de dag ná de verkiezingen boog hü·zich alweer over de gemeenteraadsverkiezingen die op 21 oktober in een aantal gemeenten in Limburg moeten worden gehouden.

Het werk dat verkiezingen met zich mee brengt, komt altijd bóven de normale

bezigheden, waarop de normale bevrouwing en bemanning van het Thorbeckehuis op de Haagse Koninginnegracht is afgestemd.

,,In een aantal sectoren voel je de verkiezingstijd heel sterk," vertelt hü.

·,,Juridisch büvoorbeeld is er de afdeling die zich bezig houdt met de lüstopmaak. Dat loopt door tot de dag van inlevering van de lüsten."

Mevrouw M. C. van der Loo kan daar intensief over meepraten. Ze was op een gegeven ogenblik in staat om al onze kamerkandidaten met geboortejaar, huisadressen en voorletter zo uit het hoofd op te dreunen. Toen de zaak rond leek, bedankte nl. een léamerlid, moesten alle achttien lijsten te elfder ure opnieuw door de kandidaten worden getekend en kon de hele zaak worden

overgemaakt.

Wim van den Berg blijft rustig in crisissituaties en die lakonieke instelling heb je in een campagne waar zo veel mensen in meedraaien echt nodig.

Hij vervolgt: "De sector waarmee een campagne staat of valt is de afdeling propaganda. Om een paar dingen te noemen: het opzetten van een campagne, de vele draaiboeken, de uitwerking van bestellingen, het aanmaken van materiaal, de zorg voor de juiste advertenties in de juiste bladen. Dan de affiches ... Om tot een beslissing te komen, daar gaat een heel proces aan ~ooraf. Dit keer hadden we>

l

ook nog aparte zaal-affiches. Die hebben zeker in een behoefte voorzien;

of ze intensief zijn gebruikt, weet ik niet. Daarna volgt de aanmaak. Onze taxatie - want op bestellingslijsten alleen kan je niet blindvaren- bleek juist. Alles is zo goed als op. Er is een goeie calculatie geweest. Gebaseerd op ervaring zijn we voorzichtig begonnen.

In een later stadium is bij besteld. Ik heb het vermoeden dat we in de toekomst minder zaal-affiches nodig zullen hebben."

Adjunct-secretaris Hugo Dittmar heeft intensief met campagneleider"Gerlof Boosman de campagne voorbereid en begeleid. De nauwe contacten met het reclamebureau en de drukkerij, de avonden die hij op pad is geweestzijn zo legio dat hij voor velen op de Koninginnegracht amper bereikbaar was. Zijn rechterhand Maya Kwint is er soepel ingesprongen, zodat boodschappen op de juiste plaats kwamen en het" werk-in-uitvoering"

doorging.

De heer van den Berg is lovend over de folders. "Die zijn voortreffelijk gegaan. Vooral de standpuntenfolder is weggevlogen. Er is op dat gebied erg veel werk verzet. Het brengen van een politiek produkt is iets anders dan het verkopen van tandpasta. Die standpuntenfolder is op het laatste moment bijgeschaafd naar aanleiding van het congres over het

verkiezingsprogramma in Amersfoort.

Die folder is dus zeer actueel."

Hij wijst erop dat ook het

verkiezingsprogramma ongelooflijk veel inspanning heeft gevraagd van het algemeen secretariaat. "Na de eerste opzet kwam de discussie in de partij.

Dat leverde een gigantische stroom van amendementen en moties op van de afdelingen. Die toevloed is door de ondercentrales en daarna door de kamercentrales aardig ingedamd. Tot slot boog het bestuur er zich nog over."

Tineke Tangel, adjunct-secretaris, sloot zich met al die wijzigingen een paar

dag~n op om alles redelijk geredigeerd

Tineke Tangel

Hugo Dittmar

Maya Kwint

afte leveren. Ook hier was er weer sprake van spoed. Ze heeft in de campagnetijd zich ook nog

beziggehouden met de spreekbeurten, de bemanning van het containerproject en het verslaan van de vele

avondvergaderingen. Ook zij heeft keihard gewerkt. Ze sprong in elk gat dat open viel.

Mankracht

In den lande zullen er echt wel VVD- ers zijn die nu gramstorig roepen: "Dat secretariaat was vaak heel moeilijk bereikbaar."

Patricia, die de telefooncentrale bemant, zegt daarover: "We hebben acht lijnen. In normale periodes zijn er gemiddeld vier bezet. Nu stonden ze alle acht roodgloeiend. Ik had soms het gevoel dat ik op die telefooncentrale piano zat te spelen. Het was de ene knop na de andere."

Van den Berg: " De mankracht is heel beperkt. Bij de PvdA zitten driemaal zoveel mensen en bij het CDA het dubbele tal. Nou kan je in een

dergelijke tijd wel met uitzendkrachten gaan werken, maar je kunt nauwelijks verlangen dat die mensen ingespeeld zijn op de situaties binnen de partij.

Bovendien is er een bepaald budget. Je moet worstelen met de bestaande mankracht, die al zoveel uren extra maakt dat er best wel eens iets fout loopt. Aan de andere kant maakt de beperktheid van de stafhet geheel wel overzichtelijker. Een grote stafleidt tot bureaucratie. Mijn beleid is erop gericht dat mensen flexibel zijn. Ik tracht ieder het gevoel te geven bij het grote geheel te horen. Er moet een motivatie zijn waardoor men voelt: we werken voor één doel. Een 'voorbeeld was de vijfde mei. Het was facultatief of men wel of niet kwam. Iedereen was er om achterstanden weg te werken.

Die dag gingen 20 zakken met materiaal de deur uit en was de achterstand ingelopen."

Ledenwinst

De laatste campagne leverde de VVD rond de 5000 leden op. Mensen, die overdag belden. Spontaan of naar aanleiding van advertenties. De meesten belden echter na t.v.- uitzendingen van de VVD. Ook dan zaten weer de mensen van de KoninginDegracht aan de lijn ... Er hoefde niet mee geleurd te worden.

Men kwam gewoon om die acht

Satnen 't\Verk aan

telefoonlijnen te bemannen. Eén nacht bleefmen tot één uur bellen. Dat betekende op één avond- de uitzending toen we midden in het VARA-

programma zaten -300 nieuwe leden.

Van den Berg: "Ook met Vrijheid en Democratie heb je te maken in verkiezingstijden. Als je uiteindelijk alle amendementen hebt gebundeld, zijn ze nog niet geredigeerd. Op dat moment begint het redactionele werk om het in het blad te krijgen. Verder

V.l.n.r. Jeroen van den Berg, Hans Alberts en Tineke Tangel

5

verscheen in kader van de propaganda het oranjekatern."

Verspreiding

Voor het eerst was bij Tweede Kamerverkiezingen ook de verspreiding van al het materiaal in handen van de Koninginnegracht.

Hans Atberts kan er boekdelen over vertellen. Hij had een permanente pendel van de gracht naar het opslagdepot aan de Goudriaankade.

Hij heeft zich samen met Jeroen van den Berg het vuur uit de sloffen gelopen en gereden. Als men bedenkt dat er alleen al voor Amsterdam 600 kilo propagandamateriaal de deur uit ging en voor de Kamercentrale Groningen 800! Daarbij zijn de huis-aan-

huiskranten (oplage 2,3 miljoen) en de laatste nachtactie nog niet opgeteld.

Alberts: "Alle kinderziekten zijn nu uit het verzendcentrum. Natuurlijk gaat er nog wel eens wat fout, maar dat houd je." De laatste zondag voor de verkiezingen moest de laatste- nachtactie er nog even worden uitgepompt. Appelscha bleek 140 eenheden tekort te komen. Dus reisde Jeroen met die hoeveelheid af in een auto die bijna door de assen zakte. Kort daarna meldde Bathmen dat men daar 100 eenheden te weinig had. Hans vertrok naar Teteringen, waar men een dergelijke hoeveelheid overhad, daarvan zou hij er 50 droppen in Capelle aan de IJssel. En Jeroen spurtte van Amersfoort naar Rijsenhout om daar de overschotten op te halen. Hans kreeg vervolgens panne met zijn auto, raakte in een file en kwam die zondagavond om halftien thuis.

Van den Berg: "De maandag vóór de verkiezingen zei Den Bosch me niets meer. (de bijeenkomst op

dinsdagavond) Ik had me op de gemeenteraadsverkiezingen in Limburg gestort, want er zijn nieuwe reglementen op de kandidaatstelling van staten- en raadsverkiezingen ... "

Dit was een heel globaal beeld van verkiezingen en het algemeen secretariaat. Ze zijn er écht "Samen aan het (over)werk" geweest. ~

Heel

harteli.k

an

die aan het cadeau hebben bijgedragen.

Het wordt- na de hoog nodige ophoging van de tuin van ons huis in Rotterdam - de inrichting van tuin en terras en aldus een cadeau voor het hele gezin, waarvan elk lid de nodige steentjes heeft bijgedragen om het mij mogelijk te maken voor de partij te functioneren. Het zal aldus ook een blijvende en dagelijkse herinnering zijn aan de onvergetelijke jaren in het dagelijks bestuur.

De vrouwen in de VVD dank ik van ganser harte voor een bijzonder mooie presse-papier met inscriptie.

Geweldig en getuigend van veel gevoel voor mijn persoonlijke betrokkenheid bij de VVD, was het idee van Jan Kamminga een boek met brieven ter gelegenheid van mijn afscheid samen te stellen. Mijn ijdelheid is niet weinig gestreeld- dat moet ik toegeven -,maar ook afgezien daarvan is het een karakteristiek en boeiend overzicht geworden van persoonlijke

ontmoetingen en gebeurtenissen in de verstreken periode van bijna 18 jaar d.b.-lidmaatschap. Allen wie ik de totstandkoming vanhet boek te danken heb, bedank ik persoonlijk; hier memoreer ik met dankbaarheid het initiatief en de vriendschap die in de brieven tot uiting komt, de

saamhorigheid die onze partij heeft gekenmerkt en naar ik liet liberalisme en zijn toekomstige voormannen toewens, zal blijven kenmerken.

De toekenning van een Koninklijke onderscheiding kreeg voor mij wel een heel bijzonder cachet nu onze "eigen"

minister van Binnenlandse Zaken mij deze opspeldde. Ik zie deze

onderscheiding als waardering voor het politiek-organisatorische werk en meen dat al diegenen in de partij die daaraan deelhebben, in die waardering mogen delen. Zelfheb ik heel veel voldoening beleefd in al die jaren, waarin de VVD zo is gegroeid en het hberalisme zich verder heeft verdiept en verbreid.

Daaraan een bijdrage te hebben mogen levl;lren, beschouw ik als een voorrecht.

I

Rotterd~,"'26mei 1981

De aandacht wordt erop gevestigd dat oplossingen van de in de huis-aan·huis-krant "Het laatste nieuws,, afgedrukte kruiswoordpuzzel TOT UITERLIJK 16 JUNI A.S. op een briefkaart kunnen worden

ingezonden aan: algemeen secretariaat VVD Koninginnegracht 57, 25 t 4 AE 's-Gravenhage.

De namen van de 20 winnaars van een platenbon zullen worden bekendgemaakt in Vrijheid en Democratie van 23juni a.s.

Algemene vergadering

,,Het lijkt de avond voor Kerstmis wel"

Druk was het niet. Veel enthousiaste VVD-ers die je anders op geen enkel congres zult missen waren niet aanwezig. Het laatste weekend voor de verkiezingen wilden zij kennelijk anders gebruiken. Ongetwijfeld waren meer VVD-ers te vinden in

marktkraampjes, op plaatselijke bijeenkomsten, met folders onderweg dan in. de Willem Alexanderzaal van het Nederlands Congresgebouw in Den Haag.

Toch was de stemming tijdens de Algemene Vergadering buitengewoon goed.

Op de vrijdag werd het een soort van supriseavond met veel toepasselijke cadeautjes voor de vertrekkende voorzitter

mr.

Zaterdag kreeg een bijzondere sfeer door het bekend worden van

opiniecijfers van de Var a- Rooie Haan die aanzienlijk beter waren dan de cijfertjes uit ditzelfde onderzoek van een jaar geleden. Een van de bezoekers kenmerkte de sfeer daardoor ontstaan als: "Het lijkt de avond voor Kerstmis wel. Je weet dat er een bijzondere dag gaat komen maar je weet niet precies watje mag verwachten. Meestal valt het mee, maar het kan ook

tegenvallen".

anders dan

anders

Officier in de orde van Oranje Nassau

Hoogtepunt van de vrijdagavond werd het moment waarop de heer H. Wiegel, in zijn hoedanigheid als vice-minister president, namens de Koningin kon meedelen dat het haar had behaagd de scheidende voorzitter van de VVD,

mr.,

Frits Korthals Altes, te benoemen tot

Minister van Binnenlandse Zaken H. Wiegel drukt waarderend de hand van de scheidende voorzitter Korthals Altes, nadat hij deze de versierselen belwrende bij diens onderscheiding tot 0./ftcier in de Orde van Oranje Nassau had opgespeld.

officier in de orde van Oranje Nassau.

Kort daarvoor waren al diverse andere verrassingen aan de oud-voorzitter aangeboden. Zo kreeg hij van de afdelingen een cheque om zijn tuin, die tijdens zijn voorzitterschap geheel was verwaarloosd, weer eens te laten · opknappen en kwam de nieuwe voorzitter Jan Kamrninga met een uiterst origineel boekje "Bij het Afscheid".

In dit boekje zijn 24 brieven verzameld van mensen uit de omgeving van Frits Korthals Altes, een man die van 9 november 1963 tot 22 mei 1981 actief is geweest in de VVD en die zelfs nu, na zijn voorzitterschap nog lang niet•

aan het eind is van zijn VVD- werkzaamheden.

In het boekje staan vele foto's uit het

"Korthals-Altes-tijdperk" maar het meest opvallend zijn toch wel die brieven.

Een korte bloemlezing: Steenkamp (CDA) laat weten dat hij "dankbaar is dat hij Korthals Altes op zijn

levensweg is tegengekomen", Ien van den Heuvel zegt: "Ook voor jou komt er nu een einde aan het gekkenhuis"

( Korthals Altes: "Dat maakt weer eens duidelijk dat er binnen de PvdA heel anders gedacht wordt o.ver de aanhang dan bij ons"), Wiegel dankt hem voor de hartelijkheid die hij steeds van hem heeft ondervonden en de VVD- secretaresse mevrouw M. C. van der Loo-Visser schrijft resoluut: "Mijn laatste kwellende vraag is: "waarom moet een -onleesbare -letter zonder

lJentaidenspeech van de nieuwe voorzitter Jan Kantntinga. Veel bijval voor hent uit de zaal en van zijn lJB-leden op het podiunt. Op de · achtergrond de geschilderde portretten van ntr.

Ramt van Riel en Hayavan Sonteren.

punt erboven per se een i zijn?"

Er is die avond veel gesproken over Korthals Altes, als man, als persoon en als partijvoorzitter, ook zijn vrouw werd bij dit alles meermaals betrokken, zijn kwaliteiten opsommen in deze beperkte ruimte is een ondoenlijke zaak. Men moet er het boekje "Bij het Afscheid" nog maar eens op nalezen.

Positieve kritiek

De zaterdagochtend kon gebruikt worden om vragen te stellen aan hoofdbestuur, fracties in h'et Europees Parlement, de Eerste Kamer en de Tweede Kamer en aan de

hoofdredacteur van Vrijheid en Democratie.

Voor wat betreft Vrijheid en

Democratie bleek dat de veranderingen van de laatste tijd bij de partij goed waren gevallen. De afdeling Den Haag die zelf nog eens in herinnering riep dat men daar twee jaar geleden erg ontevreden was liet nu weten dat men de nieuwe opzet "sprankelen der" en

"vuriger" vond en dat men "nu erg

tevreden is". Ook de andere afdelingen waren te spreken over de nieuwe opzet.

De vergadering kwam terug op een eerder ingenomen standpunt dat bepaalde advertenties zouden moeten worden geweigerd.

Voor de fracties waren er diverse vragen en aan het adres van

campagneleider, drs. GerlofBoosman waren er vele complimenten voor de professionele aanpak van de verkiezingscampagne. Enig puntje waarop men terug wilde naar vroeger waren de verkiezings-affiches. De opmerking dat de "Chocoladeletter van vroeger duidelijker" zou zijn kreeg van de aanwezigen veel applaus.

Rietkerks verantwoording: "Beleid terecht gesteund"

Mr. J. G. Rietkerk gafals voorzitter van de VVD-Tweede Kamerfractie een verantwoording van het gevoerde beleid gedurende de afgelopen periode.

Hij herinnerde eraan dat de VVD tegen de verwacliting van velen in 1977 werd belastmet

regeringsverantwoordelijkheid. ,,De basis was smal en bovendien nog belast met de hypotheek van CDA-

dissidenten".

Dat alles leidde tot een voortdurend spanningsveld wat velen wel tot de vraag heeft gebracht of het niet beter zou zijn wat meer op de strepen te gaan staan, bijvoorbeeld bij het Urenco- debat, bij de besprekingen over de modernisering van Kernwapens en het olie-embargo tegen Zuid-Afrika. Maar ook bij de pogingen van het CDA om steeds weer gaten te schieten in de Bestek-plannen.

Rietkerk gaf aan waarom hiervoor niet is gekozen.

"Meestal betrofhet zaken waarover geen verschil van mening bestond tussen ons en het Kabinet".

Bij het Zuid-Afrika debat heeft de VVD duidelijk aangegeven waar voor haar de grenzen lagen en ook bij het moderniseringsbesluit als gevolg van een Navo-beslissing was er geen vaagheid over het VVD-standpunt.

Daarna ... applaus

Verzorgingsstaat

Voor Rietkerk was het belangrijkste gegeven van de afgelopenjaren de opstelling van de fractie met betrekking tot onze opvattingen over de

verzorgingsstaat. "De

maatschappelijke verhoudingen dreigden te verstarren door een teveel aan kille, bureaucratische,

onpersoonlijke structuren, die tot allerlei activisme aanleiding geven".

Rietkerk pleitte voor een beleid gericht op de herontdekking van de mens en de burger, op de versterking van de persoonlijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid, op versterking van de zelfstandige kracht in een pluriforme samenleving van vrije mensen. ,,Dit Kabinet heeft daartoe goede aanzetten geleverd".

Als voorbeelden noemde de

fractievoorzitter de ombuigingen, de opschoning van de sociale

voorzieningen, een actief industriebeleid, het evenwichtige milieubeleid, de decentralisatie, de verdere democratisering, de

emancipatie en het minderhedenbeleid.

Duidelijke resultaten

"Niet alles is bereikt, maar parlement en regering hebben wel veel meer tot stand gebracht dan de oppositie ons wil doen geloven."

Zo werd door het Bestek-beleid toch maar voor f 11 miljard omgebogen en leverde de loonmatiging duidelijke resultaten op. Voor wat betreft de sociale voorzieningen moet er nog heel wat gebeuren, maar er is een begin

gemaakt~ "De kinderbijslag is beperkt, de wachtperiode voor de WW is verlengd en de richtlijnen voor passend werk zijn aangescherpt".

Ter algemene verbetering van het bedrijfsleven werdf1,3 miljard van de aardgasbaten aangewend. Maar er was ook gericht beleid zoals de steun aan Fokker, OCE-Van de Grinten, Daf en RSV.

Volmondig

Positieve punten waren ook, de nieuwe wet op de basisschool, de Jeegstandwet>

en niet te vergeten na 10 jaar eindelijk

The Liberals vergezelden niet alleen lijsttrekker

Wiegel gedurende de hele campagne.

Ze waren ook terug te vinden met hun sjèervolle muziek in de hal van het Congresgebouw.

een abortuswet die een verantwoorde oplossing biedt voor dit probleem.

Kort memoreerde Rietkerk ook de grondwetsherzieningen, de invoering van de ombudsman, de genoegdoening aan Indische Nederlanders, de vaste oeververbinding over de

Westerschelde, de voorhaven van IJmuiden, de Schiphollijn, de export bevordering, de liberalere opvattingen over het gebruik van de ether (buitenlandse zenders, bakkies e.d.) de punten die we scoorden op het terrein van de gezondheidszorg,

maatschappelijk werk en binnen de gemeentelijke wetgeving.

De vraag of de VVD er goed aan heeft gedaan dit beleid te steunen kan dan ook met een volmondig ,ja" worden beantwoord.

Rietkerk: "We zijn er nog lang niet.

Maar het is zonneklaar, dat in het belang van zelfstandigen én werknemers, vanjong én oud, van actieven én niet-actieven, die koers, dat beleid versterkt moet worden

voortgezet".

RE(REATIE

KLEIN - OEVER

Zorgeloze pony-vakantie in mooie natuur; binnen en buitenmanege, zwembad, sport en (samen)spel, creatief bezig zijn, bultenritten e.d.;

alles onder ervaren en enthousiaste leiding. 6-15 jaar.

Inl. J. Maat, Oud-Avereest 60, Balkbrug, 05230 - 19204.

Per HOTELBUS (max. 12 pers.) of op eigen gelegenheid naar HOTEL EDENHOF - LENZERHEIDE - ZWITSERLAND.

Kamers met douche/WC vanaf Zw.fr. 50,-p.p.p.d. halfpension. De zeer goed ter plaatse bekende Nederl. Hotelier is uw raadgever en/

of gids bij wandelingen, bergtochten en excursies.

Inlichtingen B. de Geus, Vinkebuurt 6, Zwammerdam, tel. 01726- 15520. b.g.g. tel. 01724 - 8398.

Afscheidsrede Korthals Altes:

individu centraal

In de slotrede van Frits Korthals Altes ging hij allereerst in op de

verstrekkende gevolgen van de verkiezing die toen nog voor hem lag.

Met name voor de toekomst van onze verzorgingsstaat, het Navo-

lidmaatschap, de oplossing van energieproblemen, de technologische ontwikkelingen en de waardering van de democratie.

Korthals Altes bekritiseerde andere partijen die in hun

verkiezingsprogramma's uitgaan van groeipercentages die vaak een

"miskenning van de werkelijkheid"

ûjn. Voor wat betreft de crisis in de verzorgingsstaat moet het volgens hem weer duidelijk worden dat de staat voor gemeenschap en individu veel kan en moet doen, maar dat de staat nooit de individuele verantwoordelijkheden van de mensen kan overnemen.

Het energievraagstuk is iets waar wij als Nederland niet alleen over mogen en kunnen beslissen. Hiervoor zullen we "internationaal moeten zoeken naar nieuwe wegen". Voor wat betreft de bouw van kerncentrales zei Korthals Altes nog eens dat de VVD niet pleit voor bouwen, "maar voor het openhouden van bestaande centrales en het openhouden van de mogelijkhei.d van bouw van nieuwe centrales zodra uitzicht bestaat op veilige

opbergmethodes en verdere veiligheid, in internationaal overleg en onder voortdurende toetsing aan de criteria van de behoefte aan energie en de mogelijkheid daarin op andere wijze verantwoord te voorzien".

Voor het behoud van onze vrijheid is de rol van de Verenigde Staten en de Navo essentieel, aldus de scheidende voorzitter, die ook langdurig stilstond bij het gevaar van een opnieuw opkomend fascisme en racisme. Maar ook de reacties hierop zijn volgens hem niet altijd even liberaal. Hij pleitte vooral voor een achteraftoepassen van de strafwet.

Satnen 'tvverk aan

Dank!

GerlofBoosman heeft met steun van Hugo Dittmar een fantastische, professionele campagne opgezet, ingeleid en begeleid. Enthousiaste propagandisten sprongen er direct in. De verhalen over hoe het in het land verliep, hoorde ik vanuit alle windstreken.

Enthousiaste VVD-ers die tot vier uur 's nachts liepen te bezorgen en die toch weer 's morgens vroeg aan het werk moesten. De mensen die de

verkiezingsbijeenkomsten met alles erop en eraan organiseerden, die de kraampjes bevolkten en van hot naar her trokken om maar het VVD-standpunt uit te dragen. Ik ben getroffen door de inzet en het élan van de vele propagandisten en het vrijwilligersleger.

Het was geweldig!! Want u, die al uw vrije tijd de laatste maanden en weken in de VVD stak, u bent de roggegraat van de partij, die niet zou kunnen draaien zonder uw inzet. Ook dank aan al die sprekers en spreeksters, die onvermoeibaar het land introkken.

Uw inspanningen hadden tot resultaat dat meer dan anderhalfmiljoen mensen voor de VVD kozen. Zelfs met een goeie boodschap kan je het als partij niet permitteren thuis te blijven zitten.

U heeft de verkiezingsleuze "Samen aan het werk"

tijdens deze campagne op een geweldige. wijze waargemaakt. Daarvoor mijn dank!

blikverruimend de verkiezing ook voor een voorzitter van een stembureau kon zijn blijkt uit de volgende gebeurtenis.

Stemgerechtigde vrouw komt binnen en overhandigt haar oproepingskaart. Nummer wordt gecontroleerd en met luider stemme leest de yoorzitter de bijpassende naam op. Aldus: M. Lezer, echtgenote van Schrijver. De kiesgerechtigde moppert duidelijk hoorbaar: Wat een onzin, waarop de voorzitter' vraagt wat zij bedoelt. Wel zegt zij, waarom moet erbij dat ik echtgenote ben van wie dan ook? Als vanavond mijn man komt stemmen roept u dan ook: L. Schrijver, echtgenoot van Lezer?

De voorzitter, geheel bedremmeld, bekende dat dan niet te doen, maar dat is een man, voegde hij er ter verduidelijking aan toe. Die duidelijkheid bestónd alleen in zijn achtergrond, want hij is sgp -raadslid van die gemeente.

Toch kriebelde er blijkbaar wel iets aan zijn geweten. Toen de stemgerechtigde vrouw wegging en vriendelijk zei Dag heren, dacht de voorzitter gespannen na en hij kwam tot de groet Dag dame. Dat kon niet kapot, maar wat hij anders gezegd ZO ij hebben Dag mevrouw ofDagjuffrouw had weer moeilijkheden kunnen brengen. Dag echtgenote van, kon natuurlijk helemaal niet ...

• J. En dan komt Hans Wiegel,

; breed lachend door een haag : van enthousiaste VVD-ers.

1

4. Toch tevreden! Jan KammlngaenHans Wiegel.

'Uitgeteld

...

Besluiten van de 34ste jaarlijkse algemene vergadering op 22 en 23 mei 1981 en de door het hoofdbestuur gedane toezeggingen

• Het 33stejaarvetslag van het hoofdbestuur werd goedgekeurd (punt 2). De verwijzingen in hetjaarverslag naarpublikatiesin Vrijheid en Democratie zullen, voor zover het belangrijke kwesties betreft, vergezeld gaan van de in het partij-orgaan gepubliceerde tekst.

• Rekening en verantwoording en jaarverslag van de penningmeester

over 1980 werden goedgekeurd (punt

3).

• Tot leden van de "commissie van drie leden ter voorlichting van de 35ste jaarlijkse algemene vergadering bij de

behandeling van de rekening en verantwoording van de

penningmeester over het jaar 1981 werden benoemd (punt 5): J.

Kraaijeveld van Hemert te Oordrecht (was plaatsvervangend lid), mr. J. G. A.

baron Sirtema van Grovestins te Bloemendaal(herbenoeming)en LH.

Wurtbain te Laren (herbenoeming) met als plaatsvervangende leden J. A.

Bouweos te Amstelveen (nieuw) en mr.

F. Martin te Delft(nieuw).

• Aanvaard werd het voorstel van het hoofdbestuur tot verhoging van de contributie met ingang van I januari

J 982 voor de contributiegroepen 93 en 92(1edenvan 27 tot65jaaren van 18 tot 27 jaar} van/65.-tot/70.-en van/3 2,50 tot/35,- (punt 6).

Voorts werd aanvaard een door het hoofdbestuur overgenomen voorstel van de afdeling Doetinchem om in art i kei 64 H.R. een nieuw lid 2 op te nemen (met vernummering van het huidige lid 2 en de daarop volgende leden) luidende als volgt:

64.2 (nieuw):

Op een daartoe strekkend verzoek aan de algemeen secretaris worden gewone leden. vallende in leeftijdsgroep 2 als genoemd in artikel 64.1 (gewone leden van 27 tot 65 jaar)opgenomen in groep 3 (gewone leden van 65 jaar en ouder) indien daartoe naar hun mening in verband met vervroegde uittreding of pensionering aanleiding is.

De verdeelsleutel van de contributie blijft gehandhaafd op de huidige

percentages, te weten/ 14,50 voor het partü--orgaan (voor de leden in de categorieën 92,93 en 94), Van het overige is 44 %voor het hoofdbestuur, 1 3 %voor de kamercentrales. 4 % voor de ondercentrales en 39 % voor de afdelingen. ·

• Tot leden van de commissie van Beroep (art. 32 statuten) werden benoemd mr. J. M. Polak te Ede (voorzitter), mr. H.C. G. L. Polak te

Rotterdam en mr. A. van Vuure te Wassenaar. Tot plaatsvcrvangende leden werden benoemd drs. A. M. Bom te Naarden, mevr. mr. A. Nieuwenhuis·

Nagtglas Boot te Haren en mr. H. P.

Talsma te Epse. Voor leden zowel als plaatsvervangende leden betrofhet een herbenoeming (punt 7).

• Naar aanleiding van een door de afdeling Groningen ingediend voorstel werd toegezegd dat het hoofdbestuur zich zal beraden over de vraag of er voorstellen zullen worden gedaan dan wel initiatieven zullen worden ontplooid teneinde de bijzondere besluih;ormingsprocedure (art. 48 H.R.) te wijzigen (punt 8).

• Toegezegd werd dat het

hoofdbestuur zoveel als maar mogelijk is zat streven naar het gelijktijdig aan de pers presenteren van ontwerp- programma's e.d. en het toezenden van dergelijke stukken aan de leden van de partij (punt 8).

• Het hoofdbestuur zal een commissie instellen om de systematiek van de technische inrichting van de

kandidatenlijsten en de mogelijkheden en de onmogelijkheden daarvan, alsmede het reglement op de kandidaatstelling voor leden van de Tweede Kamer aan een nader

onderzoek te onderwerpen en daarover te rapporteren aan de 3Sstejaarlijkse algemene vergadering (punt 8).

• De secretaris voor de voorlichting zal zo spoedig mogelijk voorstellen met betrekking tot de public relations uitwerken en aan de partij voorleggen (puntS).

• Toegezegd werd dat de op aandrang van de33stejaarlijksealgemene vergadering ingestelde Commissi~

Cumulatie van Functies haar

bevindingen in het najaar zal afronden en ter kennis zal brengen van de partij (punt9).

• Aan de problematiek van de grote steden zal speciale studie worden gewijd, passend in de structuur van de partijcommissies (punt 9).

• Besloten werd aan Hate Majesteit de Koningin een telegram te zenden met de vol&ende inhoud: Oe Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, op vrijdag 22 mei en zaterdag 23 mei 1981 te 's-Gravenhage in jaarlijkse algemene vergadering bijeen, betuigt trouw en aanhankelijkheid aan Uwe Majesteit en haar huis.

• Besloten werd mevr. H. V. van Someren-Downer posthuum te benoemen tot erelid van de VVD.

Voorts werd besloten de tenaamstelling van de Stichting Vormings- en

Scholingsactiviteiten Vrijheid en Democratie te wijzigen in de Haya van Somerenstichting (punt 13):

• Benoemd werd tot voorzitter van de VVO J. Kammingate Groningen, tot ondervoorzitter mevr. E. van Raalte- Tuijnman te Leusden. tot

penningmeester mr. J. de Monchy te Rhoon en tot secretaris voor de internationale contacten A. M. van Bernmelen te 's-Gravenhage(punt l$}.

J. Kamminga.

voorzitter

W. J. A. van den Berg,

algemeen ~cretaris

(De tussen haakjes vermelde punten hebben betrekking op de dienovereenkom$lige punum van de beschrijvingsbrief en de aanvulling op de beschrijvingsbrief.)

Boek over Harm

vanRiet

Wiegel ontvangt heteerste exemplaar van

Witteman, directeur Unieboek

In het perscentrum Nieuwspoort werd door de heer N.H. Witteman, directeur Unieboek b.v., het eerste boek over mr.

Van Riel gepresenteerd. Hij benaderde mr. Van Riel hierover in 1979. De oud- fractievoorzitter van de Eerste Kamer gafhem in eerste instantie nul op rekest. Hij schreefWitteman: "Ik dank u voor het aanbod, maar zal daarvan uit principiële overwegingen geen gebruik maken. Dagboeken, memoires, van figuren van het tweede

V.l.n.r.: Jungman, mr. Van Everdingen en Wiegel slaan een blik in het net verschenen boek.

plan, zoals ik er een ben in mijn eigen ogen, worden ófkermissen der ijdelheid, ófeerlijk en gortdroog zoals de memoires van dr. Drees ... "

Witteman liet het daar gelukkig niet bij.

In een later gesprek gafVan Riel zijn fiat.

Helaas overleed hij, nadat hij het eerste hoofdstuk had geschreven, vorigjaar december. De heer W. Jungman, oud- Parooljournalist, nam de taak op zich

om met de hulp van mevrouw mr. M.

M. F. van Everdingen en andere vrienden van Van Riel dit werk afte maken. De autobiografie liep over in een biografie.

Jungman: "Het is een overbodige vaststelling dat met de heer Van Riel een unieke persoonlijkheid verdwenen is ... De man is een uitvoerige studie waard."

Naast vijfinterviews met Wiegel, Geertsema, Faas, Gruijters en Prof.

Duynstee (inmiddels ook overleden) die Van Riel portretteerden, heeft Jungman de Handelingen van de Eerste Kamer doorges pit. Het leverde hem twee volle ordners met speeches en uitspraken van Van Riel op. Hieruit haalde hij een groot aantal citaten.

Zowel Jungman als Wiegel zijn van mening dat Van Riel een uitvoeriger studie waard is.

Hans Wiegel, die het eerste exemplaar in ontvangst kwam nemen, haalde enkele herinneringen op aan de vele jaren van vriendschap tussen Van Riel en hem: "We zijn vrienden geworden ...

eerst op basis van wederzijdse waardering. Dat groeide tot een mengeling van respect en hartelijkheid.

Ik herinner me vooral de avonden van de verkiezingen ... We gingen eerst samen eten ... het waren goede tijden."

Terugblikkend: "Het was in de VVD niet altijd makkelijk een man als Van Riel te hebben. Hij kwam meestal een halfuur voor het sluiten van de VVD- congressen met een uitspraak die binnen de VVD tot grote paniek leidde.

Dat vond ik nooit erg. Mensen als Van Riel zijn er helaas maar heel weinig in de volksvertegenwoordiging."

Voor Magda van Everdingen, Van Riels rechterhand was het tweede exemplaar.

Jungman: "Zonder haar hulp zou het niet gelukt zijn dit boek zo snel rond te krijgen. Zij heeft ons persoonlijke herinneringen en documentatie verschaft."

De titel van het boek is: "Harm van Riel, een heer van stand in de Nederlandse politiek", schrijver: W.

Jungman, drukkerij De Haan. Het ligt voor /24,50 in de boekhandel.

Florus Wijsenbeek

Franse les

De twee initiatiefnemers van het Europees paspoort: Cornelis

Berkhouwer en Valery Giscard d'Estaing. Naar het zich laat aanzien is dit project dat op de

top van Maastricht werd aanvaard, opnieuw op de langebaan geschoven.

Tegen mijn hoop en verwachting in werd in Frankrijk op 10 mei de voorman van onze zusterpartij in de ELD: Valery Giscard d'Estaing, niet herkozen als President van de Franse Republiek.

Uiteraard heeft dit oordeel van de Franse kiezers om na 23 jaar rechtse Presidenten, deze door een Socialist te vervangen, verstrekkende gevolgen voor Frankrijk, voor Europa en daarmee ook voor Nederland.

Voor Frankrijk, omdat het

Staatshoofd, dat meer bevoegdheden heeft dan enig ander in een

democratisch geregeerd land, het beleid bepaalt.

ln de buitenlandse politiek zal de verandering nog wel meevallen.

Hoewel de Franse Socialisten mogelijkerwijs nog uiteenlopender in hun opvattingen zijn dan de

Nederlandse. In de binnenlandse politiek zal de onder Giscard

doorgevoerde liberalisatie van de economie (zie Frédéric Niedzielski in

V & D van 10 maartjl.) weer worden

vervangen door dirigisme en nationalisatie.

~1 is de constructie van de

ve

Republiek zo, dat verondersteld wordt, dat de meerderheid in de nationale vergadering dezelfde politieke kleur heeft als de President. Dat is nu (nog) niet zo. Daarom heeft Mitterand het Parlement ontbonden en nieuwe

verkiezingen uitgeschreven voor 14 en 21 juni. In Frankrijk gebeurt dit in twee ronden.

Wánneer ook die een linkse

meerderheid opleveren, is het de vraag of de stalinistische Communistische partij, die Mitterand en de

socialistische kandidaten heeft gesteund, deelgenoot zal worden aan de macht. OfzaldePresident-zoals zijn voorganger- een doorbraak in het Centrum willenforceren naar de

Liberalen of naar de Gaullisten?

Maar de afgevaardigden van de UDF (alle niet-Gaullisten in de rechtse meerderheid) hebben daags na de nederlaag van Giscard, onder aanvoering van de Christen- Democraat Lecanuet, een rechts