L1768 Stichting Staedion 's-Gravenhage

(1)

Pagina 1 van 4

> Retouradres Postbus 16191 2500 BD Den Haag

L1768

Stichting Staedion t.a.v. het Bestuur Postbus 40406

2504 LK 'S-GRAVENHAGE

Datum 7 januari 2021 Betreft Toezichtbrief 2020

Inspectie Leefomgeving en Transport

Autoriteit woningcorporaties Graadt van Roggenweg 500 Utrecht

Postbus 16191 2500 BD Den Haag www.ilent.nl Contactpersoon

Ons kenmerk H450239

Geacht bestuur,

Hierbij ontvangt u de toezichtbrief naar aanleiding van het door mij uitgevoerde onderzoek op basis van het gemeenschappelijk beoordelingskader Aw-WSW¹. Gezamenlijk beoordelingskader

Bij het onderzoek op basis van het gezamenlijk beoordelingskader focust de Autoriteit woningcorporaties (Aw) zich op de governance van uw organisatie. Bij het onderdeel bedrijfsmodel maakt de Aw gebruik van de inzichten van

Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). In afstemming met WSW beoordeelt de Aw de financiële continuïteit van uw corporatie.

Integraal toezicht

De Aw houdt integraal toezicht. Dit betekent dat verschillende risicogebieden in onderlinge samenhang worden onderzocht. Rechtmatigheid en integriteit zijn geen onderdeel van het gemeenschappelijk beoordelingskader Aw-WSW, maar wel onderdeel van het integrale Aw toezicht. Als er bij uw corporatie sprake is van een risico in het kader van rechtmatigheid of integriteit, komt dit aan de orde in deze toezichtbrief.

In verband met de vereisten in de wet toetst de Aw daarnaast jaarlijks gericht op rechtmatigheid. Deze toets richt zich in ieder geval op de onderdelen passend toewijzen, staatssteun, huursom en WNT. Voor deze beoordeling wordt gebruik gemaakt van de gegevens van de verantwoordingsinformatie (dVi). De conclusies van deze rechtmatigheid beoordeling ontvangt u jaarlijks vóór 1 december in een aparte brief.

Risicogerichte aanpak

De risico-inschatting is medebepalend bij de planning en uitvoering van het onderzoek. Daarbij is nadrukkelijk het streven om jaarlijks voor elke corporatie een onderzoek op basis van het gezamenlijk beoordelingskader uit te voeren.

Na afronding van het onderzoek ontvangt u een toezichtbrief. Als op basis van het onderzoek wordt ingeschat dat het risico laag is, zal de inhoud van de

1 https://www.ilent.nl/documenten/publicaties/2018/11/12/gezamenlijk- beoordelingskader-aw-wsw

(2)

Autoriteit woningcorporaties

Datum 7 januari 2021 Ons kenmerk H450239

Pagina 2 van 4

toezichtbrief beknopt zijn; de brief vermeldt dan dat er geen aanleiding is tot het verrichten van nader onderzoek.

Als sprake is van een (mogelijk) verhoogd risico, beperkt de brief zich tot die onderdelen waar een verhoogd risico is ingeschat of is gesignaleerd. Op deze onderdelen benoemt de brief dan vervolgafspraken, actiepunten,

aandachtspunten en/of interventies.

Basisonderzoek 2020

Ik heb voor uw corporatie een onderzoek uitgevoerd. Daarbij heb ik gebruik gemaakt van de volgende informatie:

• dVi gegevens 2018 en 2019

• dPi gegevens 2019

• Jaarverslag 2018 en 2019

• Meerjarenbegroting 2020

• Management letter 2018 en 2019 en accountantsverslag 2018 en 2019

• Onderzoeksresultaten WSW, en

• Voorgaande oordelen Aw Conclusie

Op basis van het door mij uitgevoerde onderzoek signaleer ik (mogelijke) risico’s op de onderdelen: governance en rechtmatigheid. Per onderdeel beschrijf ik het door mij gesignaleerde (mogelijke) risico en vermeld ik welke interventie reeds aan u is opgelegd en welke acties ik nog van u verlang.

Voorgaande beoordelingen

In de laatste oordeelsbrief (d.d. 14 januari 2019) signaleert de Aw een verhoogd risico bij Staedion als gevolg van o.a. uw volkshuisvestelijke ambities, waardoor de doelrealisatie van de financiële ratio’s (met name de LTV) in gevaar kan komen. De Aw heeft u toen gevraagd om haar actief te informeren indien u significante afwijkingen in uw prognoses signaleert. Tot op heden heb ik daarover niets vernomen, dus ik ga er vanuit dat dit niet aan de orde is, of is geweest. Op basis van de huidige ratio’s concludeer ik dat deze voldoen aan de norm.

Financiële continuïteit Aankoop bezit Vestia

Vestia heeft in 2020 een aantal complexen in de gemeente Pijnacker-Nootdorp verkocht aan Staedion. De totale portefeuille bedraagt 1.345 eenheden. De verkoop betrof ook voor een deel niet-DAEB eenheden en behoefde daarom goedkeuring van de Aw. De afdeling vergunningverlening binnen de Aw heeft haar goedkeuring verleend voor het over te nemen niet-daeb gedeelte. Over dit besluit ontving u een separate brief (d.d. 16 september 2020). Bovendien heb ik, naast de algemene beoordeling van de transactie, de aanpassing van de modaliteiten in verband met de overname van de interne lening beoordeeld en akkoord

bevonden, zoals vastgelegd in de brief d.d. 16 september 2020.

Portefeuillestrategie

Uw portefeuillestrategie (2018-2030) richt zich in belangrijke mate op

kwaliteitsverbetering van bestaande woningen en het op basiskwaliteit houden of brengen van uw bezit. De noodzakelijke investeringen in bestaand bezit kunnen uitbreidingsinvesteringen door nieuwbouw of aankoop beperken. Ik ga ervan uit dat het handhaven of realiseren van basiskwaliteit van uw bestaand bezit uw prioriteit heeft.

(3)

Pagina 3 van 4

Governance

In de afgelopen maanden hebben er diverse gesprekken plaatsgevonden met het bestuur, zowel inhoudelijk, als op het niveau van governance (o.a. het

functioneren van het bestuur en van de organisatie). Deze gesprekken hebben op mijn verzoek plaatsgevonden omdat ik bepaalde ‘indrukken’ binnen de

governance heb opgedaan in verschillende dossiers die lopen

binnen Staedion. Dit raakt onderwerpen als transparantie, leiderschap, samenwerking en pro activiteit. Tevens zijn er op het vlak van de inhoud een aantal onrechtmatigheden gesignaleerd. Op dit laatste ga ik onder het kopje

‘rechtmatigheid’ nader in.

Onderzoekende gesprekken

Om de opgedane ‘indrukken’ nader te onderzoeken, heeft er begin oktober een gesprek plaatsgevonden met het bestuur van Staedion. Opvolgend hieraan heeft er in november een gesprek plaatsgevonden met een deel van de RvC. In januari 2021 staat een vervolggesprek met het bestuur gepland. Deze gesprekken vinden plaats om vanuit het lopende onderzoek, tot een oordeel te komen over de governance binnen Staedion.

Visitatie

In oktober 2020 diende de visitatie te zijn afgerond (artikel 53a Ww). Tot op heden heeft u aangegeven bezig te zijn met de aanbesteding van dit traject.

Hieruit concludeer ik dat de visitatietermijn inmiddels is verstreken. Corporaties die tussen 1 juli 2019 en 1 juli 2021 gevisiteerd moeten worden, hebben de mogelijkheid om de visitatie maximaal zes maanden uit te stellen. U hoeft dit niet vooraf aan te vragen bij de Aw. Ik zal vooralsnog dan ook niet handhavend optreden. Wel verzoek ik u om bovenstaande in acht te nemen en waar nodig actie te ondernemen.

Gezien het voorgaande onthoud ik mij op dit moment van een oordeel op het onderdeel governance.

In 2021 zal ik een governance inspectie bij u uitvoeren. Ik zal te zijner tijd het initiatief nemen om daarvoor een afspraak in te plannen. De agenda zal in ieder geval bestaan uit het bespreken van het risicomanagement en het onderwerp integriteit.

Rechtmatigheid

Zoals aangegeven heb ik, naast de opgedane indrukken, een aantal (mogelijke) onrechtmatigheden gesignaleerd.

Verbindingen

Staedion is geselecteerd voor het thematisch onderzoek naar het risico uit verbindingen. In dat kader heb ik een aantal stukken opgevraagd en

daaropvolgend een reeks vragen aan u gesteld. De antwoorden die volgden zijn naar mijn beoordeling incompleet en onvoldoende duidelijk en transparant, om tot een oordeel te komen ten aanzien van de verbindingenstructuur. Daarnaast voldoet Staedion op diverse vlakken niet aan de Woningwet / het Btiv. Op 15 oktober 2020 besprak ik mijn bevindingen met u, op 22 oktober 2020 legde ik Staedion een interventie op in de vorm van een verbeterplan. Op 16 november 2020 heb ik het verbeterplan van u ontvangen. Op 4 december 2020 heb ik mijn oordeel ten aanzien van het verbeterplan met u gedeeld. Een deel van de punten is afgedaan en een deel van punten vraagt om nadere toelichting danwel nadere acties.

(4)

Pagina 4 van 4

Niet-daeb werkzaamheden

Staedion huurt sinds 2017 parkeerplaatsen van derden en was voornemens om deze te koppelen aan 244 sociale huurwoningen. Hiervoor is vooraf goedkeuring noodzakelijk van de Aw. Achteraf heeft Staedion hiervoor goedkeuring gevraagd.

In 2018 is aangegeven door de afdeling toezicht van de Aw, dat Staedion de betreffende onrechtmatigheid uiterlijk 1 december 2019 dient op te lossen. In de afgelopen periode heeft er veelvuldig correspondentie plaatsgevonden tussen Staedion en de afdeling vergunningverlening van de Aw. In juli 2020 is uw vergunningverzoek met betrekking tot de parkeerplaatsen door de betreffende afdeling buiten behandeling gesteld. Ik heb het dossier vervolgens overgenomen binnen toezicht.

Inmiddels heeft Staedion de onrechtmatigheid erkend en heeft u aangegeven te streven naar een spoedige oplossing. Ik heb aan u in een brief (d.d. 7 oktober 2020) bericht dat Staedion uiterlijk 31 december 2020 een besluit dient te nemen over de wijze waarop de onrechtmatigheid wordt opgelost.

Ik beoordeel het risico op het gebied van rechtmatigheid als hoog.

Tot slot

Ik verzoek u deze brief te delen met uw Raad van Commissarissen. Tevens verzoek ik u de voor uw organisatie relevante stakeholders over de inhoud van deze toezichtbrief te informeren. Tot slot wijs ik u er nog op dat de Aw deze toezichtbrief publiceert op haar website.

Voor nadere informatie kunt u contact met mij opnemen.

Hoogachtend,

SENIOR INSPECTEUR/AUTORITEIT WONINGCORPORATIES,